Olsem Wanem? Ol i Painim Pinis Sip Bilong Noa?
SAMPELA taim long ol nius, i gat stori bilong ol man i wok bilong painim sip bilong Noa. Dispela traipela sip em Noa na famili bilong em i bin stap insait long en na abrusim bagarap long Bikpela Tait long 2370-2369 B.C.E., em i wanpela samting bilong bipo ol man bai amamas tru long en sapos ol i painim. Wok bilong painim sip bilong Noa, dispela wok i stap yet. Ol man i kamapim kain kain tingting long dispela sip, tasol i gat wanem stori tru bilong en?
Baibel i tok, sip bilong Noa i “pas long wanpela maunten long ples maunten bilong Ararat.” (Stat 8:4) Long ples Ararat i gat wanpela bikpela maunten nau ol i kolim maunten Ararat. Em i stap long isten Teki, klostu long boda bilong Amenia na Iran.
Planti man i bin go long dispela hap bilong painim sip bilong Noa. Tasol maski sampela i bin raun long balus na kisim piksa, na sampela i bin painim hap diwai em kolta i karamapim, na sampela i tok ol i lukim pinis dispela sip, ol dispela samting i no kamapim klia tru olsem em sip bilong Noa. Tasol dispela wok i bin kirapim ol man long painim sampela samting moa i soim tru olsem em dispela sip tasol. Wok bilong painim dispela sip i gat hatwok bilong en. Olsem: Wanpela hap we ol i tok sip inap stap long en, em 4,600 mita antap long sait bilong maunten Ararat. Na tu, i gat sampela hevi bilong wok politik i stap long dispela hap, olsem na sampela taim gavman i no givim tok orait long ol lain bilong narapela kantri long i go antap long dispela maunten.
Tasol planti man i gat bikpela laik long sampela lain moa i go long dispela hap. Ol i ting sampela hap bilong sip i stap yet long maunten Ararat na i stap hait aninit long ais inap olsem yia olgeta. Ol i tok, long ol yia we hat bilong san i strong moa, long ol dispela yia tasol bai i gat rot long lukim sip na kamap long en.
Ol i ting ol inap painim sip, long wanem, sampela man long bipo i tok ol i bin lukim sip. Wanpela saveman Juda long taim bilong ol aposel, Josifas, em i kamapim tok bilong sampela saveman ol i bin stap paslain long em, ol i tok dispela sip i stap yet na ol man inap lukim long hap antap tru long ples maunten bilong Ararat. Na sampela i tok ol man i bin kamap long sip na kisim ol hap diwai bilong en em kolta i karamapim na karim i go. Wanpela bilong ol dispela saveman em Josifas i bin kamapim tok bilong em, em Berosus bilong Babilon, em i bin stap 300 yia samting paslain long Krais.
Long taim bilong yumi, wanpela man bilong Amenia, George Hagopian, em i tok taim em i mangi, em wantaim ankol bilong em i bin go insait long dispela sip. Hagopian i dai pinis long 1972, tasol tok bilong em i kirapim yet tingting bilong planti man.
Em i As Tru Bilong Bilip o Nogat?
Olsem wanem? I gat as tru na yumi ken ting olsem ol i bin painim sip bilong Noa o bihain ol bai painim? Ating i no gat as tru long yumi ken bilip olsem, long wanem, Baibel i no kolim hap stret we sip i pas long en taim tait wara i wok long i go daun. Em i tok tasol olsem long “ples maunten bilong Ararat.”
Ol lain i wok long painim sip ol i bin makim wanpela maunten i antap moa, winim ol narapela maunten long dispela hap, olsem ples em sip i stap long en. Tasol Baibel i no tok God i bin mekim na sip i pas long het bilong maunten Ararat, em long nau dispela maunten i kol nogut tru na i antap tru inap olsem 5 kilomita antap long mak bilong solwara, nogat.a Tingim, taim sip i sindaun pinis long maunten, Noa na famili bilong em ol i stap long dispela sip inap sampela mun. (Stat 8:4, 5) Na i no stret long ting olsem taim ol i lusim sip, ol wantaim planti animal ol i mas lusim wanpela hap i antap tru na wokabaut i kam daun. Olsem na ating hap we sip i pas long en i no antap tru, olsem sampela man long nau i ting, nogat, tasol em i mas antap liklik na bai i stret long tok i stap long Stat 8:4, 5. Tasol tingim: Maski sip i pas long wanem wanem hap long ples Ararat, sip inap lus na i no stap moa, long wanem, inap planti handet yia i go pinis ol hap plang bilong en bai sting na bagarap o ol man i mumutim.
Sampela man i tok wok bilong ol long painim sip em i bikpela samting long sait bilong lotu. Wanpela man bilong stretim wok bilong go painim sip, em i bin tok olsem sapos ol i painim, dispela “bai strongim bilip bilong planti milion manmeri . . . na kirapim planti moa long bilip.” Long wanpela bung bilong ol niusman long 2004, em i tok olsem sapos ol i painim sip, “dispela bai nambawan bikpela samting tru i bin kamap bihain long kirap bek bilong Krais.” Tasol bihain em i senisim tingting na em i no go.
Sapos ol man i painim sip bilong Noa, yu ting dispela bai strongim bilip bilong ol man na kirapim planti moa long bilip tru? Baibel i tok ol samting yumi inap lukim o tatsim, dispela i no as tru na yumi bilip, nogat. (2 Korin 5:7) Tasol sampela i tok, bilong ol i ken bilip long ol stori bilong Baibel, i mas i gat samting ol i ken lukim o tatsim. Tasol maski planti planti samting tru i stap bilong lukim o tatsim, dispela i no inap kirapim ol kain man olsem long bilip. Jisas yet i tok, i gat sampela man i no inap bilipim ol tok bilong Baibel—maski sapos ol i lukim wanpela i kirap bek long matmat!—Luk 16:31.
Tasol man i bilip tru, em i no bilip nating, nogat, bilip bilong em i gat as bilong en. (Hibru 11:1) Olsem wanem? I gat sampela samting i stap bilong helpim ol man long nau long bilip long stori bilong Baibel long Bikpela Tait? Yes, i gat. Jisas Krais i tok klia: “Noa i go insait long sip. Orait na bikpela tait i bin kamap.” (Luk 17:26, 27) Dispela em i nambawan as tru na yumi ken bilip. Bilong wanem?
Jisas i bin i stap long heven paslain long em i kam long graun. (Jon 8:58) Em i lukim Noa i wokim sip; em i lukim Bikpela Tait. Orait, wanem samting bai yu bilip moa long en? Bai yu bilip long ol tok bilong Jisas, em yet i bin lukim Bikpela Tait na i save mekim tok tru tasol na i bin kamapim long ples klia em i Pikinini Bilong God? O sapos ol man i painim sampela olpela hap plang antap long maunten i gat ais long en, orait nau bai yu bilip? Taim yumi tingim dispela tok bilong Jisas, tru tumas, i gat as tru na yumi ken bilip olsem sip bilong Noa i bin i stap tru.
[Futnot]
a Maunten nau ol i kolim maunten Ararat em wanpela volkeno em i no bin parap bihain long 1840. Em i antap olsem 5,165 mita na long yia olgeta i gat ais i karamapim.
[Rait long pes 13]
I gat as tru na yumi ken bilip olsem stori bilong Baibel long Bikpela Tait em i tru?
[Rait long pes 14]
Jisas Krais i tok klia: “Noa i go insait long sip. Orait na bikpela tait i bin kamap”