Olsem Wanem? Em Samting Tru?
OLSEM WANEM? Samting yu lukim long stua na yu laik baim, em samting tru o nogat? Planti taim ol man i mekim kain kain samting bilong pasim dispela kain pasin giaman. Namel long yia 1300 samting, papa bilong wanpela haus pasindia i tok, wanpela wain em i salim, em wain Rudesaima, tasol em i giaman. Olsem na ol i hangamapim em. Bipo tru long Inglan, ol i hangamapim planti manmeri, winim 300, long wanem, ol i mekim pasin giaman.
Wanpela man, em Mark Jones, i tok, ‘Long nau planti samting ol kampani i wokim na i gat nem bilong kampani long en, ol man i save wokim wankain samting na ol i giaman na putim dispela nem long en.’ Sampela man i tok ol i painim wanpela bun bilong man bilong bipo tru, em ol i kolim man Piltdaun. Tasol em i no bun tru bilong man—ol man yet i giaman na wokim. Dispela i giamanim ol saveman inap planti yia. Na ol man i tok ol i painim sampela “rait” bilong Hitler, tasol ol dispela man yet i raitim ol dispela stori.
Dispela man Mark Jones i tok, “Taim ol man i wokim ol samting long pasin hait, ol i save stilim nem bilong ol narapela lain na putim long ol samting giaman ol i wokim.” Long Amerika long 1987, ol man i salim 10,000 i go 15,000 kompyuta long olgeta wan wan mun, na ol i giaman na tok em kompyuta Apple. Long wanpela faktori long Frans, ol man i wokim glas giaman wankain olsem wanpela kain glas em i gat bikpela pe. Sapos ol man i bin baim ol dispela glas bilong ol, pe bilong en bai olsem 33 milion kina.—The Sunday Times.
Ol man long nau i laik bungim planti gutpela samting bilong skin. Wanpela man (Vincent Carratu) i tok: ‘Long nau, ol man i save wokim ol samting giaman bilong pulim mani, olsem ol i wokim ol marasin bilong ol meri long putim long skin na ol i stilim nem bilong wanpela marasin ol meri i save laikim tru, o ol i save wokim ol siot i gat nem bilong wanpela siot em narapela kampani i wokim, bilong pilai spot.’ Wanem samting ol man i laik baim, ol dispela lain giaman bai wokim. Wanpela lain long Inglan i save was long dispela pasin, ol i tok: “Planti hanwas ol i salim long K100, em i no gutpela tumas, na ating pe tru bilong en i olsem K10 tasol.”
Samting Giaman Inap Bagarapim Man
Wanpela nius (Anti-Counterfeiting News) i stori long narapela hevi dispela pasin i save kamapim, na nius i tok: ‘Ol samting giaman ol man i save wokim inap bagarapim ol man.’ Dispela samting inap kamap olsem wanem? Narapela nius (Trademark World) i tok: “Taim ol man i skelim olsem i gat wanem as na 14 balus i bin pundaun na tupela man i bin dai, ol i kisim save olsem ol hap bilong balus ol i putim long ensin, em sampela lain i giaman na wokim, na ol i putim nating nem bilong kampani tru i save wokim.” Wanpela lain (National Consumer Council) long Inglan, ol i kisim save olsem i gat planti plak bilong paua na ol brek bilong ka samting em ol i no samting tru, tasol ol man long stua i save salim. Dispela nius i tok, ‘ol man i baim ol dispela samting ol inap kisim bagarap long en.’
Ol man i save wokim ol marasin giaman, ol i no save tingim laip bilong ol narapela man. Wanpela lain (The Anti-Counterfeiting Group) long Inglan i tok, “Planti marasin ol i salim long Afrika, ol i no marasin tru.” Olsem: Marasin bilong ai ol i baim long hap bilong Naijiria, em marasin giaman tasol ol i tanim wantaim wara. Dispela inap mekim ol man i kamap aipas. Na lain (World Health Organization) i tok, ‘sapos ol man i mas kisim ol marasin, tasol i no gat marasin tru i stap insait long en, bai ol inap i dai, olsem na dispela pasin giaman inap kilim planti man i dai.’
Ating sampela taim mani yu holim i no mani tru. I no longtaim i go pinis na insait long wanpela yia tasol, ol polis i bungim mani giaman inap olsem 110 milion dola long olgeta hap bilong graun. Wanpela nius (The Irish Times) i stori long ol 100 dola pepa mani giaman ol i kamap long Aialan na i stap long han bilong ol man. Taim 155 bilong dispela mani giaman i kamap long ol bikpela beng, ol man bilong beng i no luksave olsem em i mani giaman.
Yu inap mekim wanem na yu no ken baim ol samting giaman? Was gut na skelim gut ol samting yu laik baim.
[Piksa long pes 20]
Bun giaman bilong man Piltdaun i giamanim ol lain bilong saiens inap planti yia