Was Gut Long Samting Yu Laik Baim! Pasin Giaman Inap Bagarapim Yu
SAPOS man i no lain na em i no tingting gut, sampela inap giamanim em. Man i wokim liklik bisnis long rot, em i soim wanpela gutpela hanwas long yu na em i tok yu ken kisim long liklik pe—tru em wanpela gutpela hanwas o em i giaman tasol? Bai yu baim? Wanpela man i raun long ka na soim wanpela gutpela saket long yu—em i tok, ol i bin wokim saket long skin tru tru bilong wanpela animal ol i kolim mink. Taim yu lukim gutpela saket na tingim liklik pe bilong en, dispela bai paulim yu long bihainim gutpela tingting? Ring daimon i stap long pinga bilong wanpela meri i wetim tren long sabwe bilong Nu Yok, na em i tokim yu nau tasol marit bilong em i bruk na em i no gat ples slip o mani samting, olsem na yu ken kisim ring long liklik pe. Olsem wanem? Bai yu ting—gutpela ring i gat liklik pe—mi mas baim? Ol askim mipela i kamapim insait long dispela stori i toktok long pasin giaman na kain kain rot bilong kamapim, olsem na ating yu bai tok “NOGAT” long ol dispela askim.
Orait, tingim narapela ples na narapela samting inap kamap: Bai yu bekim ol dispela askim olsem wanem? Yu go insait long wanpela stua i gat hanbek i gat stail stret, em hanbek i gat bikpela pe, tasol nau pe i go daun tru. Bai yu baim? Long wanpela stua bilong baim dring ol i daunim pe bilong wanpela kain wiski em planti man i save long en. Bai yu baim? Ating wanpela i no inap giamanim yu long ol dispela samting, a? Tingim film bilong kamera i gat nem bilong wanpela bikpela kampani long en na stua i daunim pe bilong en. O nau wanpela man i laik yu baim wanpela gutpela hanwas i gat bikpela pe olsem sampela tausen kina, tasol em i no olsem man i wokim liklik bisnis long rot, nogat; em i wok long wanpela stua i gat nem, na papa bilong stua i bin daunim tru pe bilong hanwas. Sapos yu laik baim wanpela hanwas, bai yu baim dispela? Na long wanpela stua ol i daunim tru pe bilong sampela kain su i gat nem na ol pren i tokim yu long baim. Olsem wanem? Yu save tru em dispela kain su i gat nem na i no su giaman tasol?
Long sampela biktaun ol i save hangamapim ol piksa long ol bikpela haus na ol man i save amamas long i go lukim. Planti taim ol i wokim oksen long ol dispela ples bambai ol man bilong bungim ol piksa i gat bikpela pe, ol i ken baim. Wanpela saveman bilong ol piksa i tok: “Was gut. Maski man i gat bikpela save long ol piksa inap planti yia, o em man bilong wok bisnis long ol piksa, o man i wok long bikpela haus tumbuna—sampela inap giamanim ol.” Olsem wanem? Save bilong yu i bikpela inap long ol man i mekim pasin giaman ol i no inap giamanim yu? Was gut! Nogut olgeta piksa i hangamap ol i piksa giaman. Planti taim i olsem. Tingim: Sapos i no gat planti bilong wanpela samting i gat bikpela pe, wanpela man long wanpela hap bai traim long wokim wankain samting, tasol em giaman.
Ol samting giaman sampela lain i wokim, em wanpela bikpela bisnis long olgeta hap—inap olsem 200 bilion dola—na em i “go bikpela hariap, winim wok bisnis bilong planti bikpela kampani ol dispela lain i wok long giamanim.” (Nius Forbes) Long Yunaitet Stets ol kampani bilong wokim ka na ol kampani i save baim ol dispela ka long olgeta hap, ol i save lusim 12 bilion dola long olgeta yia, long wanem, planti spe-pat bilong ol ka i giaman tasol. Nius Forbes i tok: “Ol kampani bilong wokim ka long Yunaitet Stets i tok, sapos i gat rot long pasim ol lain i save wokim ol spe-pat giaman, ol inap givim wok long 210,000 man moa.” Ol ripot i tok, 50 pesen bilong ol kampani i giaman na wokim spe-pat, ol i no stap long Yunaitet Stets—ol i stap long ol narapela kantri.
Samting Giaman Inap Bagarapim Man
Sampela samting giaman sampela lain i wokim em inap bagarapim man. Yunaitet Stets i save tromoi 6 bilion dola bilong baim ol skru, na kain samting olsem long ol narapela kantri. Tasol ol ripot i tok, inap 62 pesen bilong ol dispela skru samting i gat nem bilong wanpela kampani i no bin wokim, o ol i raitim namba giaman olsem em i strongpela skru, tasol nogat. Wanpela ripot bilong lain GAO (General Accounting Office) bilong 1990 i tok, inap 72 ‘ples bilong wokim paua long nuklia long Amerika, ol i bin mekim wok long sampela kain skru i no samting tru bilong en, na ol i bin putim insait long sampela masin i gat wok long pasim ol traipela masin bilong wokim nuklia sapos hevi i kamap na nuklia i lus. Lain GAO i tok, hevi i wok long go bikpela moa. Ol i mekim wok long ol spe-pat giaman na yumi no save, hevi em inap kamap long en bai bikpela olsem wanem, o wanem kain bagarap inap kamap long en.’—Nius Forbes.
Na sampela lain i giaman na wokim ol bikpela skru ain i no strongpela, olsem na ol i no gutpela bilong mekim wok long en. Sampela man i wok bisnis olsem kontrak na ol i gat pasin nogut, ol i bringim hait ol dispela skru giaman long Yunaitet Stets. Nius American Way i tok, “Ol dispela skru inap mekim na ol haus ofis, ol haus bilong wokim paua, ol bris, na ol samting bilong ami, ol inap bagarap.”
Inap sampela yia i go pinis, wanpela bas long Kanada i bam na 15 man i kisim bagarap. Ol man i tok, em asua bilong ol brek giaman. Ol ripot i tok, ol man i bin painim ol spe-pat giaman long sampela samting ol i ting ol i no inap painim long en, olsem long ol helikopta bilong ami, na long wanpela roket bilong Yunaitet Stets long salim ol man i go antap. Wanpela saveman bilong skelim dispela ol kain pasin giaman, em i tok: “Ol man bilong baim ol samting, ol i no tingting planti sapos ol i baim hanwas Cartier o Rolex na em hanwas giaman. Tasol sapos em wanpela marasin giaman samting na em inap bagarapim skin bilong ol, em nau, ol i tingting planti.”
Sampela samting moa ol i wokim na i giaman na em inap bagarapim man i olsem: Ol liklik masin bilong mekim klok bilong man i wok gut na 266 haus sik long Yunaitet Stets i bin baim; sampela marasin giaman bilong pasim bel i bin kamap long Amerika long 1984; ol marasin bilong kilim mosong bilong diwai em bikpela hap bilong en ol i bin wokim long sok, na em i bin kilim ol bikpela gaden kopi bilong Kenya long 1979. Na long olgeta hap i gat planti kain kain marasin giaman em inap bagarapim ol man i save kisim. Ating long olgeta hap planti man i dai long ol marasin giaman.
Planti saveman i tingting planti long ol liklik masin samting i wok long paua na yumi save mekim wok long en long haus. Nius American Way i tok: “Sampela bilong ol dispela masin i gat nem bilong wanpela kampani tru, tasol dispela kampani i no bin wokim, o wanpela rait i stap long masin olsem wanpela lain (Underwriters Laboratory) i bin glasim na orait long en—tasol em wanpela tok giaman.” Wanpela ensinia i tok: “Ol lain i wokim ol dispela samting ol i no bihainim lo, ol i wokim nating. Em nau, ol masin i save pairap, kamapim paia insait long haus, na man i mekim wok long en, em inap kisim bagarap.”
Long Yunaitet Stets na Yurop ol lain bilong balus tu i tingting planti. Long Jemani, ol man bilong sampela kampani bilong balus i bin skelim lista bilong ol spe-pat bilong balus, na ol i kisim save olsem sampela spe-pat bilong ensin na ol brek bilong balus, ol i no samting tru bilong en. Sampela bikman bilong trenspot ol i tok, ol i wok long skelim dispela hevi ‘long Yurop, Kanada, na Yunaitet Kingdom, long wanem, ol bikpela skru giaman long wanpela hap bilong koropela long tel bilong wanpela helikopta i as na helikopta i pundaun na ol man i dai.’ Nius Flight Safety Digest i tok: ‘Ol wokman i holim pinis planti spe-pat giaman bilong ol bikpela balus, olsem bilong ensin, na brek, na tang bensin, na masin bilong bosim balus taim em i flai, na ol masin na kompyuta long haus kepten, na ol skru nogut—em ol samting i bikpela samting tru na balus i no ken bagarap.’
Long 1989, sampela man i sata long wanpela balus. Ol i lusim Nowe na ol i laik flai i go long Jemani. Ol i stap antap olsem 6,600 mita na nau wantu tasol balus i wok long sut i go daun. Tel bilong balus i raus olgeta na nau balus i spit nogut tru long i go daun; dispela i mekim na tupela wing bilong balus i raus. Ol 55 man i stap long balus ol i dai. Inap 3-pela yia sampela saveman bilong ol balus long Nowe, ol i skelim dispela hevi na ol i kisim save olsem, as bilong bagarap em sampela skru ol i kolim loking pin, em ol skru bilong holimpas namel na tel bilong balus. Taim ol saveman i glasim strong bilong ol dispela skru, ol i kisim save olsem, ain sampela lain i bin wokim ol dispela skru long en i no strong, olsem na ol skru i no inap holimpas skin bilong balus taim em i spit na katim win. Ol dispela loking pin i no samting tru—ol i giaman—em wanpela tok ol saveman bilong ol balus i save harim planti taim, long wanem, ol spe-pat giaman em wanpela hevi i wok long go bikpela moa, na dispela pasin giaman i save bagarapim ol boskru na pasindia wantaim.
Inspekta-jeneral bilong Dipatmen Bilong Trenspot long Yunaitet Stets, em i bin bekim sampela askim long televisen na em i tok: “Olgeta kampani bilong balus i bin kisim ol spe-pat giaman. Olgeta i gat dispela hevi.” Em i tok, ol kampani bilong balus i tokim em pinis olsem “ol i ting ol i gat inap olsem 2 o 3 bilion dola spe-pat ol i no inap mekim wok long en.”
Na long wankain program long televisen, wanpela saveman bilong skelim ol samting bilong balus em i tok, em i bin tokim polis (FBI) pinis long sampela lain ol i wok hait na wokim ol spe-pat giaman, na dispela pasin giaman em wanpela pasin em inap bagarapim tru yumi. Em i tok: “Ating bihain wanpela bikpela balus bai bagarap na planti man tru bai dai.”
Klostu nau God bai mekim save long ol dispela man i gat pasin mangal na ol i tingim laik bilong ol yet tasol na laip bilong ol man nogat. Tok Bilong God i tok klia olsem: Ol man i save mangal, ol i no inap i go insait long Kingdom bilong God.—1 Korin 6:9, 10.
[Ol Piksa long pes 19]
Klos, bilas, piksa, marasin, spe-pat bilong balus—olgeta samting i gat bikpela pe, ol lain giaman bai wokim
[Piksa long pes 20]
Ol spe-pat giaman bilong ensin, ol masin bilong haus kepten, ol samting bilong kompyuta, ol skru nogut, na sampela narapela spe-pat giaman, ol i as na balus i pundaun na bagarapim ol man