Ol Yangpela i Laik Save . . .
Mi Inap Mekim Gutpela Wok Moa Long Skul?
“Ol mak mi kisim i bikpela samting long papamama. ‘Yu kisim wanem mak long tes bilong bungim ol namba? Yu kisim wanem mak long tes bilong tok Inglis?’ Mi no laik tru long dispela kain tok!”—Sam i gat 13 krismas i tok olsem.
I NO Sam tasol i karim dispela kain hevi. Tru tumas, ol man i raitim buk “Could Do Better” i tok: “Mipela i no bungim yet wanpela papa o mama i ting pikinini bilong em i mekim gut wok bilong em long skul inap long skel bilong em.” Tasol planti yangpela, kain olsem Sam, ol i ting papamama i strong tumas long ol i mas mekim wok bilong ol long skul i kamap gutpela moa—ating ol i laik ol i mas kisim ol bikpela mak. Na ating long klas-rum i gat ol narapela samting i save putim hevi long ol yangpela. Wanpela yangpela i tok: “Ol tisa i save les hariap. Ol i laik mipela i mas tingim ol samting wantu tasol na sapos mipela i no tingim, ol tisa i semim mipela. Olsem na mi les.”
Ol yangpela i no winim ol mak papamama na ol tisa i laik ol i winim, ol i save kolim ol olsem lain i no save winim mak. Na sampela taim klostu olgeta sumatin i no save winim mak. Bilong wanem? Pasin les o man i no inap lain, dispela tasol i no as bilong dispela samting.a
As na Sampela i No Save Winim Mak
Tru, sampela yangpela i amamas long mekim liklik wok tasol bilong skul. Herman i gat 15 krismas i tok: “Sapos mi inap mekim liklik wok tasol bilong inapim ol wok bilong skul, mi save mekim olsem.” Tasol i no olgeta yangpela i ting wok bilong kisim save i liklik samting. Ating sampela tok ol i lain long en long skul, ol i no gat laik long en. Na i gat sampela ol i hatwok long save olsem, ol samting ol i lain long en i ken helpim gut ol. Reuben i gat 17 krismas, em i tok olsem: “I gat sampela samting ol i lainim mipela long en, na mi save taim mi lusim skul bai mi no mekim wok long en.” Taim yangpela i no gat laik long kisim save o tingting bilong em i no kirapim em long lain, dispela inap mekim na em i no ken winim mak.
I gat sampela samting moa i mekim na sampela i no winim mak. Olsem: Sapos tisa i hariap hariap tumas na yu no inap kisim gut tok bilong em, bai yu bel hevi. Tasol sapos tisa i isi isi tumas, bai yu les. Na ol samting ol wanlain i mekim bilong pulim yu, dispela tu inap mekim na yu no mekim gutpela wok long skul o nogat. Buk Kids Who Underachieve i tok: “Sapos wanpela pikinini i gat gutpela save na em i skul gut, tasol em i laik bai ol wanlain bilong em i no save skul gut, ol i orait long em, ating em bai pilim olsem em i no ken winim ol mak.” Olsem na wanpela yangpela i tok, taim em i kirap long go long skul em i wok strong, na ol narapela i bin tingting nogut long em na tok bilas long em. Tru tumas, ating wanpela yangpela inap pilim tru tok bilong Sindaun 14:17 (NW), em i tok: “Man i gat gutpela tingting ol narapela i nolaik tru long em.”
Sampela taim as bilong dispela hevi bilong yangpela i no winim mak i narapela kain. Sori tru, taim sampela yangpela i go bikpela ol i gat tingting kranki long ol yet. Dispela inap kamap taim ol narapela i kolim kolim ol nem nogut long wanpela yangpela olsem, man bilong isi isi tumas, longlong man, o lesman. Tasol sori tru, ol dispela kain nem inap mekim na yangpela hia bai bihainim pasin ol dispela nem i makim. Olsem wanpela dokta i tok: “Sapos ol narapela i tok yu no gat save na yu yet i bilipim dispela tok, bai yu mekim olsem man i no gat save.”
Planti papamama na ol tisa i gat gutpela tingting taim ol i kirapim ol yangpela long wok. Tasol ol yangpela inap ting, ol narapela i laik ol i mas mekim bikpela wok ol i no inap winim. Sapos yu ting dispela em hevi bilong yu, yu ken bilip olsem papamama na ol tisa, ol i no laik skrapim bel bilong yu. Ating ol i laik yu mekim gutpela wok yu inap mekim. Tasol taim yu tingting planti long mekim gut wok bilong yu, dispela inap mekim na yu les. Tasol yu no ken les: Yu inap mekim gutpela wok moa long skul.
Kirapim Laik
Namba wan samting, em long larim skul i kirapim yu! Bilong mekim olsem, yu mas save i gat as na yu lain long ol samting. Baibel i tok: “Man i wok long brukim graun bilong gaden, na man i wok long rausim skin bilong rais samting, tupela i mekim dispela wok, long wanem, tupela i save tupela bai i kisim hap kaikai i kamap long wok bilong tupela.” (1 Korin 9:10) Sampela taim em i hatwok long save long gutpela samting em inap kamap taim yu wok strong long lain long sampela samting. Yu inap tok olsem: ‘Mi laik mekim wok long kompyuta. Olsem na bilong wanem mi mas lain long ol samting i bin kamap bipo?’
Tru, ating yu inap ting sampela samting ol i lainim yu long en long skul i no bikpela samting—o ol i no bikpela samting long nau. Tasol tingting long taim bihain. Taim yu skul long narapela narapela samting, dispela bai helpim yu long kisim gutpela save long ol samting i wok long kamap long dispela graun. Planti yangpela namel long ol Witnes Bilong Jehova i kisim save olsem, taim ol i skul long narapela narapela samting, dispela i helpim ol long “kisim pasin bilong olgeta kain man,” na nau ol inap autim tok long Kingdom long ol man i gat kain kain sindaun. (1 Korin 9:22) Maski i olsem samting yu lain long en em inap helpim yu liklik tasol, em bai helpim yu sapos yu lain gut long en. Bai yu kisim “gutpela tingting” moa, na dispela bai helpim yu gut long bihain.—Sindaun 1:1-4.
Na skul inap kamapim long ples klia sampela save bilong yu i stap hait. Aposel Pol i rait long Timoti olsem: “Mekim dispela presen God i bin givim yu i kamap strong.” (2 Timoti 1:6) Ol i bin makim Timoti long mekim bikpela wok insait long kongrigesen Kristen. Tasol dispela save long mekim wok God i givim long em—olsem “presen”—Timoti i mas mekim wok long en, nogut em i lus nating. Tru, ol samting yu inap lain gut long en i no samting God i givim long yu olsem em i bin givim save long Timoti. Tasol ol save bilong yu—maski yu save long malenim piksa, pilaim musik, bungim ol namba, saiens, o yu save long narapela samting—em ol save bilong yu stret, na skul inap helpim yu long kamapim ples klia dispela save bilong yu na helpim dispela save long i go bikpela moa.
Pasin Bilong Stadi Gut
Tasol bilong skul i ken helpim yu gut, yu mas i gat pasin bilong stadi gut. (Skelim wantaim Filipai 3:16.) Makim gut taim bilong stadi long planti samting, tasol yu mas malolo sampela taim bambai yu ken kisim nupela strong. Sapos yu kaunim buk, pastaim lukluk long ol tok i stap long buk bambai yu ken save buk i toktok long wanem samting. Bihain long dispela, yu yet i ken kamapim ol askim long nem bilong ol sapta o long ol bikpela het-tok. Nau kaunim buk na wok long painim bekim bilong ol askim bilong yu. Na laspela samting, traim kolim long tingting ol samting yu bin lainim.
Bungim save yu kisim wantaim save bipo yu bin kisim pinis. Olsem: Kos bilong saiens inap helpim yu long kisim save long “sampela pasin bilong God i stap hait.” (Rom 1:20) Taim yu lain long ol samting i bin kamap bipo, dispela inap helpim yu long pilim tru dispela tok: “Bikpela, mi save, mipela man i no inap bosim wokabaut bilong mipela yet na bihainim ol rot mipela i laikim.” (Jeremaia 10:23) Taim yu givim bel long stadi, ating pasin bilong lainim ol samting bai i no hatwok tumas—na yu amamas moa long stadi! Solomon i tok: “Sapos tingting bilong man i gutpela, em bai i no inap hatwok long kisim gutpela save.”—Sindaun 14:6.
Kisim Stretpela Tingting Long Ol Samting
Tasol sampela taim ol poroman yu raun wantaim ol, ol inap mekim na yu no winim mak. Olsem wanem? Ol poroman bilong yu i strongim yu long skul gut, o ol yet i no save winim mak? Wanpela savetok bilong Baibel i tok: “Sapos man i wokabaut wantaim man i gat gutpela tingting, orait em tu bai i kisim gutpela tingting. Tasol sapos man i poroman wantaim ol man i no gat gutpela tingting, orait trabel bai i painim em.” (Sindaun 13:20) Olsem na bihainim gutpela tingting taim yu makim ol lain yu laik poromanim ol. Raun wantaim ol yangpela i gat stretpela tingting long skul. Yu no ken surik long toktok wantaim tisa long laik bilong yu long mekim ol mak bilong yu i kamap gutpela. Tisa bilong yu bai wok strong moa long helpim yu long mekim olsem.
Taim yu no gat stretpela tingting long save bilong yu long mekim wok long skul, tingim aposel Pol. Taim ol manmeri i toktok planti long pasin bilong em long toktok, em i tok: “Maski sapos mi no save tumas long pasin bilong autim tok, save bilong mi i no sot liklik.” (2 Korin 10:10; 11:6) Yes, Pol i tingim ol samting em inap mekim gut, na em i no tingim ol samting em i no inap mekim gut. Wanem samting yu inap mekim gut? Sapos yu no inap save long ol, askim wanpela man i gat laik long helpim yu. Kain pren olsem inap helpim yu long save long ol samting yu inap mekim na olsem wanem yu ken mekim gutpela wok long ol.
Mekim Wok i Kamap Gut Maski i Gat Ol Hevi
“Oltaim yu mas lukautim gut ol dispela wok bilong yu. Yu mas wok hat long mekim olgeta dispela wok i kamap gut, na bai olgeta manmeri i lukim pasin bilong yu yet i kamap gutpela tru.” (1 Timoti 4:15) Maski Timoti i save mekim gutpela wok, tasol olsem papa i toktok wantaim pikinini man, Pol i strongim Timoti long mekim wok bilong em i kamap gutpela moa. Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, dispela tok “kamap gut” long wanpela tok Grik i makim “brukim i go,” kain olsem man i brukim bus na wokabaut. Taim yu go long skul, ating sampela taim yu inap pilim olsem. Tasol bai yu no hatwok tumas long go long skul, sapos yu tingim gutpela samting yu bai kisim bihain.
Bilong lain long ol samting, yu mas wok strong na bel i mas kirapim yu long mekim. Olsem: Tingim wanpela man i save pilaim musik. Sapos em i laik long pilaim musik, em bai mekim moa yet. Taim em i mekim mekim em bai lain gut, na nau em i amamas moa yet. Taim yumi wok long kisim sampela save moa, bai yumi no hatwok tumas long kisim bikpela save moa. Olsem na yu no ken bel hevi long ol wok bilong skul. Wok strong, na poromanim ol man ol i helpim yu long winim bikpela mak, na tingim tok Asaria i mekim long King Asa. Em i tok: ‘Yu mas wok strong long mekim ol gutpela wok. Yu mas sanap strong na bai Bikpela i lukim wok bilong yu na mekim gut long yu.’—2 Stori 15:7.
[Futnot]
a Ol yangpela i gat hevi long lain gut, ating ol i gat ol narapela traim long dispela samting. Bilong kisim sampela save moa, lukim Kirap! (tok Inglis) bilong Jun 22, 1996, pes 11-13.
[Piksa long pes 21]
Yu no ken surik long toktok wantaim tisa long laik bilong yu long mekim ol mak bilong yu i kamap gutpela
[Piksa long pes 22]
Maski i olsem samting yu lain long en em inap helpim yu liklik tasol, em bai helpim yu sapos yu lain gut long en