Bikpela Hevi Tru Long Sik AIDS!
WANPELA MAN LONG SAUT AFRIKA I RAITIM DISPELA STORI BILONG KIRAP!
THEMBEKA em i wanpela pikinini meri i gat 12-pela krismas na em i sindaun long wanpela liklik ples long hap saut bilong Afrika. Papamama bilong em i dai long sik AIDS, na em tasol i stap bilong lukautim 3-pela liklik susa bilong em, ol i gat 10-pela, 6-pela na 4-pela krismas. Wanpela niusman i tok: “Ol dispela pikinini meri i no gat mani na ol i save wetim ol lain i sindaun klostu long ol long givim kaikai samting long ol . . . bret na sampela poteto.” Ol i bin putim piksa bilong dispela 4-pela pikinini em papamama bilong ol i dai pinis long namba wan pes bilong wanpela nius bilong Saut Afrika. Dispela nius i stori long wanpela kibung (13th International Aids Conference) i kamap long Julai 2000 long Deban, Saut Afrika.
Planti milion pikinini em papamama bilong ol i dai long sik AIDS ol i gat wankain hevi olsem Thembeka na ol susa bilong em. Sik AIDS i wok long i go bikpela moa na long dispela kibung ol i toktok long ol rot bilong daunim dispela sik, olsem long skulim ol man long mekim wok long kondom bambai ol i no ken kisim sik AIDS; na mekim wok long ol nupela marasin i no gat bikpela pe bilong daunim; na long givim sampela mani moa bilong helpim ol saientis long kamapim ol sut samting bilong oraitim. Na tu, ol i stori olsem i hatwok long ol meri long abrusim dispela sik, na i hatwok moa long ol yangpela meri.
Sori tru, planti man i save painim ol pikinini meri em papamama bilong ol i dai pinis bilong slip wantaim ol, long wanem, ol i ting sapos ol i slip wantaim wanpela nupela meri dispela bai oraitim ol long ol sik bilong pamuk. Na tu, planti man i no inap maritim wanpela meri sapos em i no kamapim yet wanpela pikinini. Olsem na ol i ting kondom bai pasim rot bilong ol long marit o long karim pikinini.
Tasol sori tru, planti yangpela meri i no save long ol samting nogut sik AIDS i save kamapim. Nius Sowetan bilong Saut Afrika i kamapim sampela tok long wanpela ripot lain UNICEF (United Nations Children’s Fund) i bin kamapim long kibung, ripot i tok: “Lain UNICEF i painimaut olsem inap 51 pesen bilong ol yangpela meri i gat 15 i go inap 19 krismas long Saut Afrika, ol i no save olsem maski man i gat gutpela skin, em inap karim binatang jem HIV i save kamapim sik AIDS na em inap givim sik long ol.”
Narapela samting i mekim na sik AIDS i go bikpela em pasin bilong mekim pasin sem long sampela meri. Ranjeni Munusamy i bin stap long dispela kibung na em i tokim nius Sunday Times bilong Johanisbek, Saut Afrika, olsem: “Pasin bilong mekim nogut na bagarapim ol meri—samting nogut tru ol man i save mekim—i stap namba wan samting i pasim rot bilong daunim HIV. Ol dispela pasin—reipim meri, mekim maritpasin wantaim wanblut, paitim meri na mekim pasin sem long em—i soim olsem planti taim ol man i save subim ol meri long slip wantaim ol, na long dispela rot ol inap kisim HIV.”
Long dispela kibung ol i tokaut olsem planti man tru i gat dispela sik, olsem sat i kamapim. Long olgeta de klostu 7,000 yangpela na 1,000 bebi ol i save kisim HIV. Insait long wanpela yia, 1999, inap olsem 860,000 pikinini long hap saut bilong Afrika ol i no gat moa ol tisa, long wanem, ol tisa bilong ol i dai long sik AIDS.
Wanpela lain (Medical Research Council of South Africa) i kamapim ripot olsem 4.2 milion man long Saut Afrika ol i gat HIV, olsem wanpela long olgeta 10-pela 10-pela man. Dispela hevi i nogut moa long ol kantri i stap klostu. Nius The Natal Witness i stori long namba bilong ol man i kisim sik AIDS em lain U.S. Census Bureau i kamapim na i tok: “Namba bilong ol man long sampela kantri bilong Afrika bai go daun, long wanem, planti milion man i wok long dai long sik AIDS, na long pinis bilong yia 2010 samting, ol man bai stap inap 30 yia tasol.”
Dispela bikpela hevi bilong sik AIDS i kamapim klia olsem yumi stap long taim bilong “planti hevi nogut tru” em Baibel i bin tok profet long em bai kamap long “taim bilong las de.” (2 Timoti 3:1-5) Ol man i laikim Tok Bilong God, ol i wetim taim em sik AIDS na ol narapela samting i save givim pen na hevi long ol man em bai pinis olgeta. I no longtaim na Kingdom bilong God bai bosim olgeta samting long graun. Long nupela taim i gat stretpela pasin long en, bai i no gat pasin bilong i stap rabis na pasin bilong daunim ol man. (Song 72:12-14; 2 Pita 3:13) Olgeta manmeri long graun bai i gat gutpela skin, na i no gat wanpela bilong ol bai tok: “Mi gat sik.”—Aisaia 33:24.
[Rait long pes 30]
Long olgeta hap i gat 13,000,000 pikinini em papamama bilong ol i dai long sik AIDS
[Sat/Mep long pes 31]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
NAMBA BILONG OL BIKPELA MAN (15 i go 49 KRISMAS) I GAT HIV/AIDS, LONG PINIS BILONG 1999
Not Amerika 890,000
Karibian 350,000
Latin Amerika 1,200,000
Westen Yurop 520,000
Isten na Sentral Yurop 410,000
Not Afrika na Midel-Is 210,000
Hap Saut Bilong Afrika 23,400,000
Saut na Saut-Is Esia 5,400,000
Is Esia na Pasifik 530,000
Ostrelia na Nu Silan 15,000
[Kredit Lain]
Source: UNAIDS
[Sat/Piksa long pes 31]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
HAMAS PESEN BILONG OL BIKPELA MAN (15 i go 49 KRISMAS) I GAT HIV/AIDS LONG 16 KANTRI BILONG AFRIKA, LONG PINIS BILONG 1999
1 Botswana 35.8%
2 Swasilan 25.2
3 Simbabwe 25.0
4 Lesoto 23.5
5 Sambia 20.0
6 Saut Afrika 20.0
7 Namibia 19.5
8 Malawi 16.0
9 Kenya 14.0
10 Ripablik Sentral Afrika 14.0
11 Mosambik 13.2
12 Jibuti 11.7
13 Barundi 11.3
14 Ruanda 11.2
15 Kot Diwa 10.7
16 Itiopia 10.6
[Kredit Lain]
Source: UNAIDS
[Piksa]
Thembeka wantaim ol susa bilong em
[Kredit Lain]
Photo: Brett Eloff