Yu Ting Dispela Samting Bai Senis?
LONG NAU Wol Helt Oganaisesen na sampela narapela lain ol i kamapim ol program bilong skelim na daunim ol sik. Kain kain oganaisesen i wok long givim save long ol man na ol i mekim ol wok painimaut long ol nupela marasin na ol nupela pasin bilong daunim ol sik. Ol i mekim olsem bilong daunim dispela hevi bilong kisim sik long ol binatang. Ol wan wan man na ol komiuniti inap mekim planti samting bilong kisim save na lukautim ol yet. Tasol wok bilong lukautim wan wan man i no wankain olsem wok bilong daunim sik long olgeta hap.
Planti saveman i ting olgeta kantri long graun i mas wok wantaim na narapela i mas trastim narapela bilong daunim ol sik. Laurie Garrett em wanpela meri i bin winim prais Pulitzer, na insait long buk bilong em (The Coming Plague—Newly Emerging Diseases in a World out of Balance), em i tok: “Pasin bilong ol man long raun long olgeta hap i mekim na ol man i no ken ting olsem komiuniti, o provins, o kantri bilong ol em dispela hap tasol ol i sindaun long en, nogat. Ol binatang jem, na ol animal na binatang i save givim ol dispela jem long ol man i no save tingim boda bilong ol kantri samting.” Taim wanpela sik i kamap long wanpela kantri, ol man bilong ol kantri long olgeta hap i kirap na tingting planti, i no ol kantri i stap klostu tasol.
Sampela gavman na sampela lain ol i save saspek nating long ol narapela gavman o lain husat i laik helpim ol long daunim ol sik. Na tu, pasin bilong ol man bilong politik long tingting long samting bilong nau tasol na pasin mangal bilong ol wok bisnis i save pasim ol kantri long wok gut wantaim. Olsem wanem? Long dispela pait namel long ol man na ol binatang jem, yu ting ol jem bai win? Eugene Linden, em wanpela man bilong raitim ol stori, i ting ol jem bai win, em i tok: “I no gat bikpela hap taim bilong senisim dispela samting.”
As na Yumi Ken Bilip na Wet
Ol sik i wok long winim save bilong saiens na wok bilong wokim ol nupela samting bilong helpim ol man. Na hevi bilong kisim sik long rot bilong ol binatang em i wanpela hevi tasol, i gat planti samting moa i laik bagarapim helt bilong ol man. Tasol i gat as na yumi ken bilip na wetim gutpela samting. Maski ol saientis i kirap nau tasol long kisim save long olsem wanem olgeta samting i gat laip hia long graun i save pas gut wantaim, ol i luksave olsem graun inap oraitim em yet. Bus i save kamap gen long hap graun bipo ol i bin klinim, na bihain ol liklik jem samting, ol binatang, na ol animal i stap long dispela hap i save pas wantaim.
Bikpela samting moa i olsem, ol samting bilong graun i kamapim klia olsem i gat Man bilong wokim olgeta samting, wanpela God i bin kamapim olgeta samting graun i save mekim. Planti saientis i tok i mas i gat wanpela man i gat bikpela save, winim ol man, i bin kamapim olgeta samting. Yes, ol man husat i save wokim gut tingting bilong ol, ol i no inap tok i no gat God i stap. Baibel i tok Man bilong wokim olgeta samting, em God Jehova, em i gat olgeta strong na em i save tingim ol man. Em i laik bai yumi i stap amamas.
Baibel i tok moa olsem, long laik bilong ol yet namba wan man na meri i mekim sin, na long dispela as yumi no gutpela olgeta, yumi kisim sik, na yumi save dai. Olsem wanem? Dispela i makim olsem yumi mas kisim pen na hevi i go i go? Nogat! God i tingting pinis long kamapim wanpela paradais hia long graun we ol man i ken sindaun gut wantaim ol narapela samting God i bin wokim, ol bikpela na ol liklik samting wantaim. Baibel i tok profet long wanpela taim bai kamap we i no gat wanpela samting God i bin wokim bai mekim nogut long ol man, maski em i wanpela traipela animal o wanpela liklik binatang.—Aisaia 11:6-9.
Ol man bai i gat wok long lukautim kain paradais olsem—namel long ol man na long ol samting bilong graun yet. God i bin givim wok long man long “lukautim” dispela graun. (Stat 2:15) Long Paradais bihain, ol man bai mekim dispela wok i kamap gutpela olgeta taim ol i bihainim tok bilong Man bilong wokim olgeta samting. Olsem na yumi ken wetim dispela taim yumi ken tok “i no gat man . . . bai i tok olsem, ‘Mi gat sik.’ ”—Aisaia 33:24.