Sapta 5
Ol Piksa Bilong Samting Bai Painim Ol Man Long Bihain
I GAT as tru na yumi ken bilip long ol samting Baibel i tok bai kamap bihain. Ol tok profet bilong en i no kamap nating long tingting bilong ol man i bin skelim ol samting i kamap long graun. “Yumi no ken bihainim tingting bilong yumi yet na autim as bilong wanpela tok profet i stap long Baibel. Long wanem bipo wanpela man i no kamapim tok profet long laik bilong em yet. Nogat. Holi Spirit yet i kirapim ol man na ol i autim tok God i givim long ol.” (2 Pita 1:20, 21) Olsem na ol samting i save kamap stret tru olsem ol tok profet bilong Baibel i makim.
2 Baibel i tok profet na kolim nem bilong sampela bikpela gavman bilong graun bai kamap strong na bihain ol i pinis—olsem Babilon na Mido-Pesia na Grik. Inap olsem 200 yia samting paslain long taim bikpela gavman Babilon i bagarap, Baibel i tok profet long dispela samting bai kamap olsem wanem na i kolim nem bilong dispela man em bai daunim dispela gavman. Olgeta liklik liklik samting i kamap tru olsem Baibel i makim. Baibel i tok profet long ples Babilon bihain bai i bagarap olgeta na i stap nating, na i no gat man moa i sindaun long dispela ples. Ples Babilon i bagarap na i stap olsem inap long nau. (Danyel 8:3-8, 20-22; Aisaia 44:27–Aisaia45:2; 13:1, 17-20) Na Baibel i stori long sampela ol narapela gavman bai kamap. Tru Baibel i no kolim nem bilong ol, tasol em i stori long ol liklik liklik samting bilong ol dispela gavman na ol man i gat save ol inap luksave long en.
3 Tasol yumi mas save, i gat kain kain tok profet long Baibel. Yumi kisim save pinis long dispela samting taim yumi stori long ol mirakel bilong Jisas i olsem piksa na i makim ol gutpela samting bai painim ol man i stap aninit long Kingdom bilong God. Na sampela tok bilong Baibel i no olsem tok profet tru, tasol em i olsem piksa na i makim sampela samting bai kamap bihain.
OL SAMTING I OLSEM PIKSA NA I MAKIM SAMTING BILONG BIHAIN
4 Pas bilong ol Hibru long Baibel i stori long samting i bin kamap bipo na i olsem piksa bilong samting i laik kamap bihain. Sapos man i kaunim nating dispela stori, ating em bai ting em i stori bilong ol samting i bin kamap bipo tasol. Ol dispela tok bilong Hibru i givim save long yumi olsem “long lo [bilong Moses] yumi lukim tewel [piksa] tasol bilong ol gutpela samting i laik kamap bihain.”—Hibru 10:1.
5 Sampela taim Baibel i stori long ol samting, olsem haus samting, na dispela i olsem piksa na i makim samting i laik kamap bihain, olsem dispela haus lotu sel Jehova i tokim Moses long wokim, wantaim ol wok lotu ol pris i mekim insait long en. Man bilong raitim pas bilong ol Hibru long Baibel em i tok, dispela “em i piksa na tewel tasol bilong haus holi tru i stap long heven.” Dispela samting i makim bikpela haus holi spirit bilong Jehova, em Rum Holi Tru bilong en i stap long heven. Olsem na “Krais i kam pinis, na em i hetpris bilong ol gutpela samting i bin kamap. Em i go insait pinis long dispela haus lotu sel em i gutpela tru na i winim haus lotu sel bilong bipo. Man i no wokim dispela long han, na em i no samting bilong dispela graun. Na Krais i no kisim blut bilong meme na pikinini bulmakau na i go insait long dispela haus holi. Nogat. Em i mekim ofa long blut bilong em yet, na em i go insait long haus holi wanpela taim tasol. Na em i baim bek yumi bilong oltaim oltaim. . . . Krais i no bin i go insait long haus holi ol man i wokim long han na em i piksa tasol bilong haus tru bilong God. Nogat. Em i go insait long heven stret. Na nau em i kamap ples klia long ai bilong God, na em i wok long helpim yumi.” (Hibru 8:1-5; 9:1-14, 24-28) Ol samting tru bilong spirit em nau yumi bin stori long piksa bilong en long Baibel, ol dispela samting i helpim tru Kristen. Orait, ol samting yumi mekim nau long dispela taim i mas kamapim bel bilong yumi, yumi tenkyu tru long ol dispela samting.—Hibru 9:14; 10:19-29; 13:11-16.
6 Sampela taim Baibel i stori long ol man i olsem piksa. Long Galesia 4:21-31, Baibel i stori olsem long meri bilong Ebraham, em Sera (em i piksa bilong “Jerusalem i stap long heven”) na wokmeri Hega (em i piksa bilong “Jerusalem nau i stap”) wantaim pikinini bilong ol. Na Jisas i helpim ol disaipel long save profet Ilaija em i piksa bilong Jon Bilong Baptais, long wanem Jon i mekim wankain wok olsem Ilaija, em i no pret long kamapim long ples klia ol pasin giaman bilong ol man bilong lotu ol i gat tupela maus.—Matyu 17:10-13.
7 Solomon, em i gat nem long bikpela save bilong em na long gutpela sindaun na bel isi ol man i kisim taim em i stap king, olsem na em i gutpela piksa bilong Krais Jisas. (1 King 3:28; 4:25; Luk 11:31; Kolosi 2:3) Jenesis i stori liklik tasol long Ebraham i bin bungim Melkisedek, tasol Sam 110:1-4 i soim yumi dispela tu i olsem piksa, long wanem Krais bai “stap pris oltaim oltaim, wankain olsem Melkisedek.” I no olsem mama i karim em na em i kamap insait long lain pris; nogat; God yet i makim em bilong i stap pris. Bihain, pas Pol i raitim long ol Hibru i stori moa long dispela samting na i tok, ol strongpela Kristen bai pilim ol dispela tok i tru. Ol man i laik bai God i amamas long ol, ol i mas kamap strongpela Kristen.—Hibru 5:10-14; 7:1-17.
8 I no bikpela namba o bikpela wok tasol bilong ol man i olsem piksa; nogat; ol samting i bin painim ol, dispela tu i olsem piksa. Bipo, ol hetman bilong lotu Juda i no bilip, na wanpela taim Jisas i tokim ol: “Lain manmeri nogut i save pamuk nabaut, ol i singaut long lukim mirakel [o mak]. Tasol bai mi no soim wanpela mirakel [o mak] long ol. Mirakel [o mak] bilong profet Jona, em tasol bai mi soim long ol. Olsem bipo Jona i stap tripela de na tripela nait insait long bel bilong bikpela pis, olsem tasol bai Pikinini Bilong Man i stap tripela de na tripela nait insait long graun.” (Matyu 12:38-40; Jona 1:17; 2:10) Tasol Jisas i no tok olgeta samting i painim Jona i olsem piksa na i makim ol samting bai painim Jisas yet. Nogat. Jona i ranawe i go long Tasis, tasol taim Jehova i givim wanpela wok long Jisas em i no ranawe olsem Jona i bin mekim. Tasol olsem Jisas i makim—samting i painim Jona, olsem em i stap tripela de na tripela nait insait long bel bilong pis, dispela i olsem piksa bilong makim i dai bilong Jisas yet na kirap bek bilong em, olsem na dispela stori i stap long Baibel.—Matyu 16:4, 21.
9 Na sampela hap taim long bipo i piksa bilong sampela samting bai kamap bihain na yumi mas tingim. Bipo Jisas i stori long ol samting i mas kamap taim em i laik kamap King long Kingdom na em i stori long tupela taim bipo God i bin givim strafe long ol man nogut. Em i stori long “taim bilong Noa” na “taim bilong Lot” i olsem piksa, long wanem ol man i tingting tasol long ol wok na ol samting bilong ol yet. Em i tok strong long yumi mas kirap kwik na mekim wok na yumi no ken tingting bek long ol samting yumi lusim pinis, olsem meri bilong Lot i bin mekim. (Luk 17:26-32) Long namba tu pas bilong Pita em i kolim sampela samting moa bilong dispela taim i olsem piksa—olsem pasin bikhet bilong ol ensel paslain long Tait, na wok bilong Noa long autim tok, na Lot i bel hevi tru long pasin nogut bilong ol man bilong Sodom, na taim God i bagarapim ol man nogut dispela i olsem piksa bilong samting em bai mekim bihain, na yumi save God inap lukautim ol man i stap gut long wok bilong em na em bai mekim tru.—2 Pita 2:4-9.
10 Taim ol samting i kamap pinis olsem tok profet i makim, yumi no ken ting dispela tok profet wantaim truim bilong en i no gat wok moa. Nogat. Planti taim tok profet wantaim truim bilong en i olsem piksa bilong bikpela samting bai kamap bihain bihain. Baibel i stori long Babilon bilong bipo, em ol manmeri bilong dispela ples i strong long bihainim lotu bilong ol na sampela bilip bilong ol Babilon i stap yet long planti hap. Ol Midia na Pesia i bin daunim Babilon long yia 539 B.C.E., olsem Jeremaia i tok profet pinis long en. Tasol long yia 96 C.E., long hap bilong Revelesen, Baibel i kamapim gen dispela tok profet bilong Jeremaia bilong makim narapela truim bilong en long bihain em i mas painim “bikpela taun Babilon,” olsem olgeta lotu giaman i bosim olgeta man bilong dispela graun. Bilong save long dispela samting yu ken skelim Revelesen 18:4 wantaim Jeremaia 51:6, 45; Revelesen 17:1, 15 na Revelesen16:12 wantaim Jeremaia 51:13 na Jeremaia50:38; Revelesen 18:21 wantaim Jeremaia 51:63, 64.
11 Olsem tasol ol samting Jehova i mekim long 10-pela lain bilong Isrel ol i bikhet pinis wantaim ol king na pris nogut bilong tupela lain bilong Juda, dispela tu i olsem piksa. Ol tok profet bilong Baibel i makim ol samting i mas painim lain Isrel na Juda na truim bilong ol dispela tok profet i olsem piksa bilong ol samting God bai mekim long ol lain bilong nau ol i kolim Kristen, em ol tu i tok ol i lotuim God bilong Baibel, tasol ol i sakim tru ol stretpela lo bilong em.
12 Olsem na olgeta dispela stori i olsem piksa na i makim samting bilong nau. Ol i helpim yumi na yumi inap save long tingting bilong God long ol samting i kamap long taim bilong yumi, na ol samting yumi yet i mas mekim bambai yumi inap abrusim bagarap long taim bilong “bikpela hevi tru” i laik kamap. Na yumi inap save tru “olgeta tok bilong Baibel . . . em i gutpela bilong givim save long yumi, na soim yumi sin bilong yumi, na stretim wokabaut bilong yumi, na skulim yumi long stretpela pasin.”—2 Timoti 3:16, 17.
ATING GOD YET I STIAIM OL DISPELA SAMTING?
13 Olsem wanem? Ating God yet i stiaim ol samting bambai ol man na ol gavman i mas mekim ol samting Baibel i tok bai ol i mekim na long dispela rot ol i kamap olsem piksa? Tru, bipo God i stiaim ol samting em yet i mekim long lain bilong em bilong makim sampela bikpela samting em i tingting long mekim bihain. Tasol olsem wanem long ol samting ol man i mekim? Sampela ol i mekim bikpela rong. Yu ting God i stiaim ol long mekim ol dispela rong bambai stori bilong ol i ken i stap long Baibel? Jems i tok: “Sin i no inap pulim God. Na God i no save pulim man long mekim sin.” (Jems 1:13) Olsem na God i no pulim ol long mekim rong bambai dispela i kamap olsem piksa bilong samting bilong bihain. Nogat tru.
14 Yu no ken lusim tingting: Jehova em i Man bilong wokim yumi. Em i save long tingting na bel bilong yumi. Em i save long as bilong ol samting yumi mekim. (Jenesis 6:5; Diuteronomi 31:21) Em inap kolim stret ol samting bai painim ol man i bihainim ol stretpela lo bilong em na ol samting bai painim ol man i givim baksait long God o mekim pasin i no stret. (Galesia 6:7, 8) Jehova i save Seten bai mekim yet wankain pasin bilong pundaunim man olsem em i bin mekim long bipo. Na Jehova i save tu long ol samting em yet bai mekim, olsem em bai mekim stretpela kot, na stretpela pasin, na pasin sori, na pasin marimari, olsem em i save mekim long olgeta taim. (Malakai 3:6) Jehova bai kamapim tru laik bilong em, olsem na em inap save long ol samting bai kamap na ol samting em i mas mekim bilong kamapim ol dispela samting. (Aisaia 14:24, 27) Olsem na Jehova inap tingim sampela samting ol man na ol gavman i mekim na putim stori bilong dispela long Baibel olsem piksa bilong makim samting i laik kamap bihain.
15 Olsem na taim Pol i stori pinis long sampela samting ol Isrel i bin mekim, i stret em i tokim ol Kristen: “Dispela olgeta samting i bin kamap long ol, em i olsem piksa bilong man i lukim. Na dispela ol stori i stap long Baibel bilong givim tingting long yumi man i stap nau long taim i klostu i laik pinis.” (1 Korin 10:11) Na Pol i tokim kongrigesen Kristen long Rom: “Olgeta tok ol i bin raitim bipo, em ol i bin raitim bilong skulim yumi. Dispela tok i bilong strongim bel bilong yumi na mekim yumi sanap strong na bilip.” (Rom 15:4) Taim yumi save ol dispela stori long Baibel i no stori tasol bilong ol samting i bin kamap bipo, bai yumi save ol i olsem gutpela piksa bilong samting bai painim ol man long bihain.
[Askim Bilong Stadi]
1. Bilong wanem oltaim ol samting i save kamap stret tru olsem ol tok profet bilong Baibel i makim?
2. Stori long sampela tok profet Baibel i mekim long ol gavman.
3. I gat sampela tok long Baibel i no olsem tok profet tru, tasol i makim samting bilong bihain?
4. Pas bilong ol Hibru long Baibel i tok wanem na yumi save lo bilong Moses i olsem piksa?
5. Olsem wanem yumi save, ol samting olsem haus samting inap kamap olsem piksa na makim bikpela samting?
6. Baibel i stori long husat ol man ol i olsem piksa long (a) Galesia 4:21-31? (b) Matyu 17:10-13?
7. Olsem wanem Solomon na Melkisedek i olsem piksa na i makim Krais Jisas?
8. (a) Olsem wanem yumi save, ol samting i painim sampela man i olsem piksa? (b) Tasol olgeta samting i painim ol dispela man i olsem piksa o olsem wanem?
9. (a) Jisas i stori long wanem tupela hap taim long bipo i olsem piksa? (b) God i givim tingting long Pita na Pita i kolim wanem samting moa bilong dispela tupela hap taim i olsem piksa?
10. Sapos yumi skelim tok bilong Jeremaia wantaim tok bilong Revelesen, olsem wanem yumi ken save, sampela tok profet i gat truim bilong en i bin kamap bipo, ol i olsem piksa bilong narapela samting i mas kamap bihain?
11. Ol samting Jehova i mekim long lain Isrel na Juda taim ol i bikhet i olsem piksa na i makim wanem samting? Olsem wanem na dispela i olsem piksa?
12. Ol dispela stori bilong Baibel i helpim yumi yet olsem wanem?
13. Olsem wanem yumi save God i no bin pulim ol man long mekim rong bambai dispela i kamap olsem piksa?
14. (a) Olsem wanem Jehova i save long ol samting ol man o Seten tu bai mekim bihain? (b) Jehova i save long ol pasin bilong em yet na ol samting em i laik mekim, orait em inap mekim wanem bilong kamapim sampela tok profet long Baibel?
15. Aposel Pol i tok wanem na yumi save ol stori bilong Baibel i no stori tasol bilong ol samting i bin kamap bipo?
[Blok\Piksa long pes 41]
OL PIKSA—i Makim Wanem Samting?
Taim Bilong Noa
Haus Lotu Sel
King Solomon
Jona i Stap Tripela De long Bel Bilong Pis
Ol i Daunim Bikpela Gavman Babilon