Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w92 3/1 p. 3-5
  • Ol Rot Ol Man i Tingim Bilong Kamapim Gutaim

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Ol Rot Ol Man i Tingim Bilong Kamapim Gutaim
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1992
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Nambawan Rot i Winim Tru Ol Narapela Rot Ol Man i Bin Tingim
  • Pasin Birua
  • “Taim Bihain Long Pasin Birua”
  • Wanem Samting i Wok Long Kamap Insait Long Yunaitet Nesen?
    Kirap!—1992
  • Long Bihain Olsem Wanem Long Pait?
    Kirap!—1999
  • Yunaitet Nesen—Em Nambawan Rot?
    Kirap!—1992
  • Bihain Bai i No Gat Pait Moa Long Graun?
    Kirap!—1996
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1992
w92 3/1 p. 3-5

Ol Rot Ol Man i Tingim Bilong Kamapim Gutaim

“Taim dispela pait i pinis, mipela laik kamap man bilong oraitim bek . . . ol samting bambai nupela taim inap kamap.”​—⁠Presiden Bush bilong Amerika i tok olsem long Janueri 1991, taim pait wantaim Irak i kirap.

“Tingting bilong Presiden Bush long Nupela Taim i kamapim klia olsem . . . olgeta lain i mas wok wantaim long helpim ol man long i stap fri, na long kamapim stretpela kot. Pasin birua i pinis nau, na nupela taim i wok long kamap.”​—⁠Ambasedo bilong Amerika long Ostrelia i tok olsem long Ogas 1991.

“Nau, long dispela nait, mi lukim olgeta lain long olgeta hap i wok long kamap olsem wanpela lain tasol, na ating klostu nau bai nupela taim i kamap.”​—⁠Presiden Bush i tok olsem long Septemba 1991.

PLANTI hetman bilong graun i mekim tok wankain olsem Presiden Bush​—⁠ol i ting klostu nau bai gutpela taim i kamap. Olsem wanem? Ol samting i kamap bihain long Namba 2 Pait i makim olsem gutaim i laik kamap? Yu ting ol bikman bilong gavman inap kamapim gutaim long olgeta hap bilong graun?

Nambawan Rot i Winim Tru Ol Narapela Rot Ol Man i Bin Tingim

Wanpela stori long televisen (Goodbye War) i tok, ‘Long laspela tupela yia bilong Namba 2 Pait, long olgeta mun, winim wan milion ol i dai long pait.’ Long dispela taim ol lain man i pilim olsem ol i mas hariap painim rot bambai kain bikpela pait olsem i no ken kamap gen. Pait i stap yet na ol bikman bilong 50 kantri i bung na ol i tingim wanpela rot bilong kamapim gutaim i winim olgeta narapela rot ol i bin tingim. Dispela rot em Yunaitet Nesen. Pepa i kolim ol as lo bilong en i tok: ‘Wok bilong dispela oganaisesen i bilong helpim ol lain i kamap bihain bambai bikpela pait i no ken bagarapim ol.’ Ol lain i laik insait long dispela oganaisesen ol i mas ‘bungim strong bilong ol bilong helpim olgeta lain long sindaun gut wantaim na i stap bel isi.’

Inap 41 de bihain, wanpela balus i tromoi bom atomik namel tru long biktaun Hirosima long Japan na bom i kilim i dai 70,000 manmeri. Ol i tromoi dispela bom na tripela de bihain ol i tromoi narapela bom long biktaun Nagasaki na pait wantaim Japan i pinis. Na nau Namba 2 Pait i pinis olgeta, long wanem, paslain long dispela, olsem long Me 7, 1945, lain i bin poromanim ol Japan long pait, em ol Jeman, ol i bin lus long pait. Olsem wanem? Bihain i no gat pait moa i kamap?

Nogat. Bihain long Namba 2 Pait Bilong Olgeta Hap inap 150 pait i bin kamap na kilim i dai planti man tru, inap olsem 19 milion samting. Olsem na nambawan rot ol i bin tingim, em Yunaitet Nesen, i no kamapim yet gutaim long olgeta hap bilong graun. Bilong wanem i olsem?

Pasin Birua

Ol man i bin tingim Yunaitet Nesen ol i no bin ting olsem pasin birua bai kamap namel long ol lain i bin poroman wantaim long Namba 2 Pait, tasol dispela pasin birua i kamap kwiktaim bihain long pait. Planti kantri i kirap na resis long kisim strong bilong bosim graun. Pasin birua i kamap strong namel long ol lain komyunis na ol lain kapitalis (em ol i orait long ol man i ken mekim wok bisnis bilong ol yet). Ol i no bungim strong bilong ol bilong pasim rot bambai pait i no ken kamap. Nogat. Ol i bin helpim ol pait long planti hap. Long dispela rot dispela tupela lain i bin pait wantaim long hap bilong Esia, na Afrika, na long Saut na Sentral na Not Amerika.

Long 1968 samting, dispela pasin birua i wok long i dai liklik. Na long 1975, taim 35 kantri i sainim pepa (Helsinki Agreement) na pasim tok long wok wantaim long kamapim gutaim, nau dispela pasin birua i dai olgeta. Soviet Yunion (bipo yumi kolim Rasia) na Amerika wantaim ol poroman bilong ol long Yurop, ol i insait long dispela lain. Olgeta dispela kantri i mekim tok promis o kontrak long wok wantaim bilong kamapim “gutaim na bel isi,” na ol i tok, ol i “no ken . . . tok long mekim pait o kirapim pait . . . long wanpela kantri, o mekim narapela pasin em inap bagarapim wok bilong Yunaitet Nesen.”

Tasol ol dispela tingting i no karim kaikai. Long yia 1980 samting, pasin birua i kamap strong gen namel long Soviet Yunion na Amerika. Dispela i go nogut tru, olsem na long 1982 nupela seketeri-jeneral bilong Yunaitet Nesen (em Javier Pérez de Cuéllar) i tokaut olsem Yunaitet Nesen i bin lus long mekim wok bilong en, na em i mekim tok lukaut olsem ‘olgeta lain bai kirap sakim ol lo.’

Tasol long nau, em yet na sampela narapela bikman bilong graun ol i tok, ol i ting gutpela samting i laik kamap. Ol nius i stori long dispela taim nau na ol i kolim olsem “taim bihain long pasin birua.” Dispela senis i bin kamap olsem wanem?

“Taim Bihain Long Pasin Birua”

Wanpela as bilong en em wanpela miting bilong ol 35 kantri i bung bilong toktok long kamapim gutaim long Yurop na pasin bilong wok bung wantaim. Long Septemba 1986 ol i sainim narapela pepa (Stockholm Document) bilong tokaut olsem ol i holim yet tok promis o kontrak ol i bin mekim long 1975.a Pepa ol i sainim long 1986 i kolim planti lo ol i mas bihainim, em bilong was long ol wok ami ol dispela kantri i mekim. Wanpela buk bilong SIPRI (em Yearbook 1990 bilong Stockholm International Peace Research Institute) i tok: ‘Insait long 3-pela yia i go pinis gutpela wok i bin kamap, na nau ol kantri i wok long mekim ol samting i winim ol samting ol lo bilong dispela pepa i tok ol i mas mekim.’

Na long 1987 dispela tupela bikpela gavman i kirap mekim bikpela samting tru​—⁠ol i pasim tok long pinisim olgeta roket-bom bilong ol, em ol inap salim i go longwe inap 500 kilomita o i go inap 5,500 kilomita. Dispela lain SIPRI i tok: “Wok bilong pinisim ol roket-bom na samting bilong salim i go, em tupela lain wantaim i mekim stret long taim, na ol i bihainim ol lo bilong ol dispela kontrak.”

Ol i bin mekim ol narapela samting tu bambai bikpela pait nuklia i no ken kamap. Olsem: Long 1988 tupela bikpela gavman hia i sainim wanpela kontrak i toktok long ol roket-bom ol inap salim i go longwe tru, na ol roket-bom i stap long ol sabmarin. Ol i pasim tok olsem: ‘Inap 24 aua paslain, ol i mas tokim narapela lain long de ol i makim bilong salim roket-bom i go, na roket-bom i stap we, na em bai i go pundaun we.’ Dispela lain SIPRI i tok, ol kain kontrak olsem ‘bai pasim rot na liklik kros i kamap long wanpela hap i no inap i go bikpela na kirapim bikpela pait nuklia.’

Na ol samting ol i bin pasim tok long mekim bilong helpim olgeta lain long sindaun isi wantaim i wok long kamap hariap. Long Me 1990, presiden bilong Amerika na presiden bilong Soviet Yunion long dispela taim, em Mikhail Gorbachev, i bung long biktaun Wosington na Gorbachev i tok, i gutpela sapos ol kantri long Yurop, em ol i bruk long ol lain komyunis na ol lain i no komyunis, ol i mas sainim kontrak long ol i no ken pait. Ol 16 kantri insait long lain NATO (North Atlantic Treaty Organization) ol i amamas long tok bilong Gorbachev, na taim ol i bung long Landon long Julai 1990, ol i tok, gutpela sapos ol dispela lain i sainim pepa na tokaut olsem: “Mipela i tok promis olsem mipela i no ken i stap birua moa, na mipela i laik tokaut gen olsem mipela i no ken mekim pait long narapela narapela o tok long mekim pait.” Wanpela nius long Afrika i stori long dispela na het-tok long namba wan pes i tok, “Em Bikpela Samting Tru Bilong Kamapim Gutaim Long Olgeta Hap.”

Na long de paslain long bung bilong dispela tupela bikpela gavman long Helsinki, long Finlan, wanpela man i olsem maus bilong gavman bilong Amerika i tok, “pait i laik kamap [long Midel-Is], tasol dispela i kirapim ol lain long bung wantaim na tingim nupela rot bilong kamapim gutaim long olgeta hap.” Taim ami bilong Irak i go insait long kantri Kuwait na kisim kantri, dispela i pasim rot bilong gutaim, na i olsem pait i laik i go bikpela na kisim olgeta hap bilong Midel-Is. Tasol Yunaitet Nesen i givim orait long wanpela ami, em ol soldia bilong planti lain i insait long en na ami bilong Amerika i go pas long ol, na dispela ami i pait wantaim ol Irak na rausim ol i go bek long kantri bilong ol yet. Ol lain long olgeta hap i wok gut wantaim long dispela pait na sampela man i ting, nupela taim bilong wok gut wantaim i kirap pinis.

Bihain planti narapela bikpela samting i bin kamap. Bikpela senis tru i bin kamap long Soviet Yunion. Gavman bilong en i orait long ol kantri Baltik i stap aninit long en ol i ken kisim independens. Olsem na planti narapela kantri olsem, ol tu i laik kisim independens. Pasin birua na pait i kamap namel long narapela narapela lain as ples long planti kantri em bipo ol man i ting ol dispela kantri i pas gut wantaim aninit long gavman komyunis Long pinis bilong yia 1991, gavman bilong Soviet Yunion i pinis na i no gat Soviet Yunion moa.

Ol dispela bikpela senis tru i bin kamap long ol gavman long narapela narapela hap na i givim rot long Yunaitet Nesen long mekim wok bilong en. Wanpela nius (The New York Times) i tok: “Pasin birua i wok long pinis namel long ol gavman long olgeta hap, . . . olsem na ating bai [Yunaitet Nesen] inap kirap mekim bikpela wok moa long olgeta hap.”

Yunaitet Nesen i stap inap 47 yia pinis. Olsem wanem? Nau bai em inap mekim wok bilong en? Yu ting nau bai wanpela taim i kamap em Amerika i kolim olsem “nupela taim bilong 100 yia, na nupela taim bilong 1,000 yia, em taim bilong i stap bel isi, na i stap fri, na kisim gutpela sindaun”?

[Ol Futnot]

a Ol kantri i bin bung long Helsinki na wokim ol kontrak em Kanada, na Amerika, na Rasia, na 32 kantri moa. Bikpela wok bilong dispela namba wan kontrak em bilong mekim i dai pasin birua i stap namel long hap bilong Is na Wes.​—⁠Buk World Book Encyclopedia.

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim