‘Pasin Bilong Givim Bel Long Ol Arapela i No Inap Pinis’
EM STORI BILONG SAMUEL D. LADESUYI
Mi save kirap nogut taim mi tingting long ol yia i go pinis na mi lukim ol bikpela wok i bin kamap. Jehova i bin mekim ol bikpela samting tru long olgeta hap bilong graun. Long Ilesa, Naijiria, mipela liklik lain tasol i kirap autim tok long 1931, tasol long nau i gat 36 kongrigesen long dispela hap. I gat olsem 4,000 i autim tok long Naijiria taim namba wan lain misineri bilong Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat i kamap long 1947, tasol nau lain pablisa long Naijiria i go bikpela tru, winim 180,000. Long bipo mipela i no ting dispela lain bai i go bikpela olsem. Mi tenkyu tru long mi bin insait long dispela gutpela wok! Mi laik stori long dispela samting.
PAPA bilong mi i gat bisnis long gan na paura bilong gan, na em i save raun long ol wan wan taun na mekim dispela wok. I no planti taim em i save kam long haus—wan wan taim tasol. Em i gat 7-pela meri mi save long ol, tasol i no olgeta i save sindaun wantaim em. Papa i kisim mama bilong mi long brata bilong em i dai pinis. Mama i kamap namba tu meri bilong papa, na mi save sindaun wantaim mama.
Wanpela taim papa i kam long haus. Em i bin i go lukim namba wan meri bilong em i stap long wanpela ples klostu. Taim em i stap long dispela ples, em i kisim save olsem brata bilong mi, em i gat narapela mama, em i save go long skul. Brata i gat 10-pela krismas, wankain olsem mi. Olsem na papa i tok, mi tu mi mas i go long skul. Em i givim liklik mani tru long mi, olsem 9-pela peni—3-pela peni bilong baim buk na 6-pela peni bilong baim slet bilong rait long en. Dispela yia em 1924.
Grup Bilong Baibel-Stadi i Kamap
Kirap long taim mi liklik yet, mi save laikim tru Tok Bilong God, em Baibel. Long skul mi amamas long lain long Baibel, na ol tisa bilong Sande-skul [olsem skul bilong lotu] i save amamas long mi na givim gutpela tok long mi. Olsem na long 1930, taim rot i op bilong i go harim wanpela bikpela tok bilong Baibel em wanpela Sumatin Bilong Baibel [olsem Witnes] bai mekim, mi go harim. Em i olsem namba wan man bilong autim tok long taun Ilesa. Taim dispela tok i pinis, em i givim buk The Harp of God long mi long tok ples Yoruba.
Long olgeta wik mi bin i go long Sande-skul. Orait nau mi kisim dispela buk i go na mi mekim wok long en bilong kamapim giaman bilong sampela bilip ol i skulim ol pikinini long en. Sampela tok pait i kamap, na planti taim ol bikman bilong lotu i givim strongpela toksave long mi olsem mi no ken bihainim dispela ‘nupela bilip.’
Long yia antap, wanpela taim mi wokabaut long rot na mi lukim sampela man i bung na wanpela man i givim tok long ol. Man bilong mekim tok em J. I. Owenpa, em wanpela Sumatin Bilong Baibel. Wanpela man i bin salim em i kam, nem bilong em William R. Brown (planti man i save kolim em Baibel Brown), em i stap long Lagos na lukautim wok bilong autim tok bilong Kingdom.a Mi kisim save olsem long Ilesa ol i kamapim wanpela liklik grup bilong stadi long Baibel na ol i stadi long dispela buk The Harp of God, olsem na mi bung wantaim ol long stadi.
Mi yangpela long ol narapela long grup—mi skulmanki tasol, na mi gat olsem 16 krismas. Long ol narapela lain ating mi bai sem na pret long bung wantaim ol man i bikpela pinis, em ol i gat olsem 35 krismas na antap long en, tasol ol i amamas long mi bung wantaim ol, na ol i save strongim mi. Ol i mekim pasin olsem papa long mi.
Ol Misin i Birua Long Mipela
I no longtaim na ol pris pasto i mekim nogut long mipela. Ol Katolik na Angliken na ol narapela, pastaim ol yet i birua birua, tasol nau ol i wanbel long biruaim mipela. Ol i pasim tok wantaim ol bikman bilong ples long mekim ol samting na bai mipela i lusim dispela wok. Ol i salim ol polis i kam kisim ol buk bilong mipela—ol i tok ol dispela buk inap bagarapim ol man. Tasol distrik-ofisa i givim tok lukaut long ol olsem i no stret ol i kisim ol dispela buk, olsem na tupela wik bihain ol i bekim ol buk long mipela.
Bihain long dispela taim ol i singautim mipela i go long wanpela miting na mipela i bungim oba, em nambawan hetman bilong taun, wantaim ol narapela bikman bilong taun. Long dispela taim mipela i olsem 30 man i stadi long Baibel. Tingting bilong ol, em ol i laik pasim mipela long kaunim ol dispela buk ol “inap bagarapim” mipela. Ol i askim mipela, mipela i lain bilong ol narapela hap o olsem wanem. Tasol taim ol i lukim gut pes bilong mipela, ol i tok, “Em ol pikinini bilong yumi, tasol i gat sampela namel long ol i bilong ol narapela hap.” Ol i tok, ol i no laik bai mipela i wok yet long stadi long ol buk bilong wanpela lotu em bai bagarapim mipela.
Bihain mipela i go bek long haus. Mipela i no bin mekim wanpela tok, long wanem, mipela i tingting pinis olsem mipela i no ken harim tok bilong ol dispela bikman. Mipela planti bilong grup i amamas long ol tok mipela i lainim na mipela i strong long stadi yet i go. Wan wan i pret na i lusim grup, tasol mipela ol narapela i stadi yet long wanpela woksop bilong kamda. I no gat wanpela i lukautim stadi. Mipela i save beten bilong kirapim stadi, na bihain mipela olgeta wan wan i kaunim ol paragraf long buk. Mipela mekim olsem inap wanpela aua samting na bihain mipela i beten gen na go bek long haus. Tasol sampela man i wok long lukstil long mipela, na ol hetman bilong taun na ol bikman bilong lotu i save singautim mipela long olgeta tupela tupela wik bilong givim strongpela toksave long mipela olsem mipela i no ken stadi long ol buk bilong ol Sumatin Bilong Baibel.
Long dispela taim mipela i traim mekim wok long liklik hap save bilong mipela long helpim ol man, na planti man ol i wanbel wantaim mipela. Isi isi ol man i wok long kam insait long lain bilong mipela. Mipela i amamas tru, tasol mipela i no save yet long planti tok bilong dispela lotu mipela i insait long en.
Orait, klostu long kirap bilong 1932 wanpela brata i lusim Lagos na i kam bilong stretim ol wok bilong mipela, na long Epril Brata “Baibel” Brown tu i kam. Em i lukim grup bilong mipela i gat olsem 30 man long en, na em i askim mipela long ol save mipela i kisim taim mipela i kaunim ol buk samting. Mipela i tokim em long olgeta tok mipela i kisim save long en. Em i tok, mipela i redi pinis long kisim baptais.
Em i taim bilong san na i no gat ren, olsem na mipela i mas i go longwe inap 14 kilomita long wanpela wara, na mipela 30 samting i kisim baptais. Kirap long dispela taim mipela i pilim olsem mipela inap long kamap man bilong autim tok bilong Kingdom, na mipela i kirap i go long ol haus na autim tok. Pastaim mipela i no bin tingting long mekim olsem, tasol nau mipela i amamas long givim ol save bilong mipela long ol man. Mipela i mas redi gut pastaim na painim ol tok bilong Baibel bilong helpim mipela long daunim ol bilip giaman ol man i kamapim taim mipela i autim tok long ol. Olsem na long ol miting mipela i save toktok long ol bilip, na narapela i helpim narapela long ol save em i kisim pinis.
Wok Bilong Mipela Long Autim Tok
Mipela i autim tok long olgeta hap bilong taun. Ol man i tok bilas na singaut bikmaus long mipela, tasol mipela i no bel hevi long dispela. Mipela i amamas tru, long wanem, mipela i holim tok i tru, maski mipela i mas lain yet long planti samting.
Long olgeta Sande mipela i save go long ol haus na autim tok. Ol man i save givim ol askim long mipela, na mipela i traim bekim. Long Sande long apinun mipela i save mekim pablik-tok. Mipela i no gat Haus Kingdom, olsem na mipela i bung ausait na mekim ol miting. Mipela i save bungim sampela man na mekim wanpela tok, na bihain mipela i kirapim ol long mekim sampela askim. Sampela taim mipela i save autim tok insait long ol haus lotu.
Na mipela i save go long ol hap em ol man i no bin harim tok bilong ol Witnes Bilong Jehova. Planti taim mipela save raun long wilwil, tasol sampela taim mipela i save sata long wanpela bas. Taim mipela i kamap long wanpela ples, mipela save winim strong wanpela taur. Olgeta man bilong ples i save harim! Ol i ran i kam bilong save wanem samting i kamap. Orait nau mipela i autim tok long ol. Taim mipela i pinis, ol i save hariap tru long kisim ol buk samting. Mipela i tilim planti tru long ol.
Mipela i strong tru long tingim Kingdom bilong God bai kam. Taim mipela i kisim pinis yiabuk bilong 1935, wanpela brata i lukim buk i gat ol tok bilong Baibel bilong kaunim long olgeta wan wan de bilong yia na em i tok: “Olsem wanem? Ating wanpela yia moa bai pinis na bihain bai Armagedon i kam?”
Man bilong lukautim miting i bekim tok olsem: “Brata, sapos tumora Armagedon bai kam, yu ting bai yumi pinis long kaunim yiabuk?” Brata i tok, nogat. Orait man bilong lukautim miting i tok, “Olsem na yu no ken tingting planti.” Long dispela taim bipo, na long nau tu, mipela i strong long tingim de bilong Jehova bai kamap.
Taim Bilong Pait
Long taim bilong Namba 2 Pait, ol i putim tambu long kisim ol buk bilong mipela i kam insait long kantri. Wanpela brata i autim tok na soim buk Riches long wanpela plisman, tasol brata i no save em i plisman. Man i askim em: “Em buk bilong husat?” Brata i tok, em buk bilong em yet. Plisman i tok, dispela buk i tambu, na em i kisim brata i go long polis-tesin na ol i putim em long rum gad.
Mi go long polis-tesin na askim ol long brata na mi baim kalabus bilong em na em i lusim kalabus. Mi telefon long Brata Brown long Lagos na mi tokim em long samting i bin kamap. Na mi askim em, i gat wanpela lo i tambuim mipela long tilim ol buk bilong mipela o nogat. Brata Brown i tok, ol i tambuim ol buk long kam insait long kantri—i no gat tambu long tilim. Orait 3-pela de bihain Brata Brown i salim wanpela brata i kam bilong lukim wanem samting i kamap. Dispela brata i tok, long tumora mipela olgeta i mas i go autim tok na tilim ol nius na buk.
Mipela i bruk i go long ol narapela narapela hap bilong taun. Inap wanpela aua samting bihain, mi kisim toksave olsem ol polis i holim planti brata. Olsem na mi wantaim dispela brata i bin i kam lukim mipela, mitupela i go long polis-tesin. Mipela i tokim ol polis, i no gat tambu long ol buk bilong mipela. Tasol ol i no harim tok bilong mipela.
Dispela 33 brata ol polis i bin holim ol, ol i go kot long Haus Kot Bilong Nambawan Majistret long Ife, na mi go wantaim ol. Ol manmeri bilong taun i lukim ol polis i kisim mipela i go na ol i singaut, “Nau wok bilong dispela lain i pinis. Ol i no ken kam bek moa.”
Nambawan majistret, em bilong Naijiria, em i harim kot. Ol i putim ol nius na buk long ples klia. Em i askim olsem husat i putim tok long nambawan bilong ol polis i mas holim ol dispela man. Nambawan bilong ol polis i tok, em i bin kisim tok long distrik-ofisa long holim ol. Orait majistret i singautim nambawan bilong ol polis na mi wantaim 3-pela moa bilong mipela long i go insait long rum bilong jas.
Em i askim mipela, husat dispela Mista Brown. Mipela i toksave olsem em i wanpela man bilong Sosaiti Was Taua long Lagos. Nau majistret i tok, em i kisim pas long Mista Brown i toktok long mipela. Em i pasim kot na putim bilong narapela de, na em i tok, mipela inap baim kot bilong ol brata na ol i ken lusim kalabus pastaim. Long de antap em i pinisim kot bilong ol brata na ol i no gat kalabus moa, na em i tokim ol polis long bekim ol buk bilong mipela.
Mipela i go bek long Ilesa na mipela singsing wantaim na i go. Ol manmeri i kirap singaut gen, tasol nau ol i tok, “Ol i kam bek gen ya!”
Lo Bilong Jehova Long Marit
Long 1947 tripela misineri i kam long Naijiria, em namba wan lain bilong Gileat i kam long dispela kantri. Wanpela brata namel long ol, em Tony Attwood, em i wok yet hia long Betel long Naijiria. Kirap long dispela taim mipela i lukim planti senis i kamap long oganaisesen bilong Jehova long Naijiria. Wanpela bikpela senis, em tingting bilong mipela long maritim planti meri.
Mi bin maritim Olabisi Fashugba long Februeri 1941, na mi save pinis mi no inap kisim sampela meri moa. Tasol i kam inap long 1947, taim ol misineri i kam, sampela brata insait long kongrigesen ol i gat planti meri. Ol i bin tokim ol dispela brata, ol i no save long lo bilong Baibel na ol i maritim planti meri. Olsem na sapos ol i gat tupela o 3-pela o 4-pela o 5-pela meri, ol inap i stap yet wantaim ol, tasol ol i no ken kisim sampela moa. Em lo bilong mipela long dispela taim bipo.
Planti manmeri ol i laik i kam insait long lain bilong mipela, olsem wanpela lain long Ilesa ol i kolim Sosaiti Serabim na Serafim. Ol i tok, ol Witnes Bilong Jehova tasol i skulim ol man long tok i tru. Ol i wanbel long ol bilip bilong mipela, na ol i laik wokim ol haus lotu bilong ol i kamap Haus Kingdom. Mipela i wok strong long kamapim dispela samting. Na mipela i gat ol ples bilong skulim ol elda bilong ol.
Orait nau mipela i kisim sampela nupela save long pasin bilong maritim planti meri. Wanpela misineri i mekim wanpela tok long kibung sekit i kamap long 1947. Em i toktok long gutpela pasin yumi mas bihainim. Orait nau em i kamapim tok bilong 1 Korin 6:9, 10 i tok, ol man i mekim pasin i no stret ol i no ken i go insait long Kingdom bilong God. Na em i tok moa olsem: “Na ol man i gat planti meri ol i no ken i go insait long Kingdom bilong God!” Sampela man i sindaun ol i singaut: “Yupela tok ol man i gat planti meri ol i no ken i go insait long Kingdom bilong God, a?” Em nau, ol i bruk bruk. I olsem wanpela bikpela pait i kamap. Planti nupela man i no bung moa wantaim mipela. Ol i tok, “Mipela tenkyu long God, mipela i no insait tumas long dispela lain.”
Tasol planti brata ol i kirap long stretim pasin bilong ol, na ol i rausim sampela meri. Ol i givim mani long ol na tokim ol, ‘Sapos yu yangpela yet, yu go painim narapela man. Mi bin mekim pasin kranki na mi maritim yu. Nau mi mas i stap man bilong wanpela meri tasol.’
Tasol i no longtaim na narapela hevi i kamap. Sampela i tingting pinis long rausim ol meri na holim wanpela tasol, na bihain ol i senisim tingting na ol i laik kisim bek wanpela meri ol i bin rausim, na rausim dispela narapela ol i bin holim i stap! Em nau, hevi i kamap gen.
Bihain nambawan ofis long Bruklin i salim tok i kam bilong soim rot long mipela. Ol i kamapim tok bilong Malakai 2:14 i tok long “ol meri yupela i bin maritim taim yupela i yangpela yet.” Rot ol i soim long mipela i olsem: Ol man marit i mas holim i stap dispela namba wan meri ol i bin maritim. Em nau, dispela i stretim pinis tingting bilong mipela.
Ol Wok Mipela i Kisim
Long 1947 Sosaiti i kirap na strongim ol kongrigesen na kamapim ol sekit i gat ol kongrigesen insait long en. Sosaiti i laik makim sampela strongpela brata ol i gat bikpela save liklik na bai ol i ken kamap ‘wokman bilong ol brata,’ nau ol i kolim olsem wasman sekit. Brata Brown i askim mi olsem mi laik kisim dispela wok o olsem wanem. Mi tokim em, mi bin kisim baptais bilong mekim laik bilong Jehova, na mi tokim em: “Yu yet yu bin baptaisim mi. Na nau mi gat rot long mekim bikpela wok moa bilong Jehova, na yu ting bai mi sakim dispela wok?”
Long Oktoba bilong dispela yia 1947, Sosaiti i singautim mipela 7-pela brata i go long Lagos bilong lain long mekim wok sekit. Long dispela taim bipo ol sekit i bikpela tru. Ol i brukim kantri olgeta long 7-pela sekit tasol. I no gat planti kongrigesen.
Wok bilong mipela olsem wokman bilong ol brata [olsem wasman sekit] em i strongpela wok tru. Mipela i wokabaut planti kilomita long olgeta de long ol bikbus i hat tumas. Long olgeta wik mipela mas i go long ol narapela narapela ples. Sampela taim mi pilim olsem lek bilong mi i no gat strong moa long wokabaut. Na sampela taim mi pilim olsem mi laik i dai! Tasol mi kisim bikpela amamas tu, na mi amamas moa taim mi lukim planti manmeri i kam insait long tok i tru. Insait long 7-pela yia tasol, lain pablisa i go bikpela tru inap olsem 4-pela taim!
Mi mekim wok sekit i kam inap long 1955, na nau sik bilong mi i mekim na mi mas i go bek long Ilesa, na ol i makim mi olsem wasman bilong biktaun. Mi stap long haus na mi inap long helpim famili bilong mi long ol samting bilong spirit. Long nau olgeta 6-pela pikinini bilong mi i mekim wok bilong Jehova.
‘Pasin Bilong Givim Bel Long Ol Arapela i No Inap Pinis’
Taim mi tingting long dispela taim bipo, mi save i gat planti samting mi ken tenkyu long en. Tru i gat sampela bel hevi i painim mi, na sik tu, tasol long olgeta taim i gat sampela amamas tu. Tru, insait long ol dispela yia, mipela i wok long kisim save na kisim gut as bilong ol tok bilong Baibel, tasol ol samting i painim mi i skulim mi long pilim gut tok bilong 1 Korin 13:8, i tok: “Pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela, em i no inap pinis.” Sapos yu laikim tumas Jehova, na stap gut long wok bilong em, em bai helpim yu long karim ol hevi bilong yu na em bai mekim gut tru long yu.
Lait bilong tok i tru i wok long kamap strong moa. Taim mipela i nupela long tok i tru, mipela i ting Armagedon bai kam hariap; dispela i mekim na mipela i hariap na wok strong long mekim wok bilong Jehova. Tasol dispela i bin helpim mipela. Olsem na mi wanbel wantaim tok bilong man bilong raitim Song, em i tok: “Olgeta taim mi stap long graun bai mi litimapim nem bilong [Jehova]. Bai mi mekim song bilong litimapim nem bilong God bilong mi inap long taim mi dai.”—Song 146:2.
[Ol Futnot]
a Ol i save kolim Brata Brown olsem Baibel Brown, long wanem, taim em i autim tok long man, oltaim em i save kamapim tok bilong Baibel i as bilong dispela tok.—Lukim stori “Gutpela Kaikai i Kamap Long Wok Bilong Wanpela Evanjelis Tru,” long Wastaua bilong Septemba 1, 1992, pes 32.
[Piksa long pes 23]
Samuel wantaim Milton Henschel long 1955
[Piksa long pes 24]
Samuel wantaim meri bilong em, Olabisi