Laip Stori
Pasin Bilong Bel Gut Em God i As Bilong En i Bin Strongim Mi Tru
Stori bilong Benjamin Ikechukwu Osueke
Bihain liklik long mi kirap mekim wok autim tok fultaim, mi go raun lukim papamama bilong mi. Taim papa i lukim mi, em i holimpas siot bilong mi na i singaut, “Stilman!” Em i kisim bainat bilong em na i paitim mi long sait bilong en. Pairap bilong en i mekim na ol narapela man i kam bung long haus bilong mipela. Mi bin stilim wanem samting? Bai mi stori.
MAMA i karim mi long 1930, long ples Umuariam long hap saut-is bilong Naijiria, na mi namba wan bilong 7-pela pikinini. Bikpela bilong ol susa bilong mi i dai taim em i gat 13 krismas. Papamama bilong mi ol i bilong lotu Angliken. Papa em i wanpela fama, na Mama i save salim sampela liklik samting. Em i save wokabaut i go long ol maket i stap longwe long ples bilong mipela inap 30 kilomita bilong baim wanpela liklik tin wel bilong pam na kam bek long apinun tru long wankain de. Long neks de long moning tru, em i wokabaut 40 kilomita i go long wanpela taun i gat tren stesin bilong salim dispela wel. Sapos em i kisim liklik winmani, planti taim i no winim 60 toea, orait em i baim kaikai bilong famili na kam bek long haus long wankain de. Dispela em wok em i mekim inap 15 yia inap em i dai long 1950.
Mi bin skul long ples long wanpela skul bilong Angliken Sios, tasol bilong pinisim komiuniti skul, mi mas i stap long wanpela haus pasindia i stap longwe inap 35 kilomita. Papamama bilong mi i no gat mani bilong baim skul bilong mi, olsem na mi kirap painim wok. Mi wok olsem haus boi bilong wanpela gad bilong tren long Lagos, long wes Naijiria, na bihain mi wok long haus bilong wanpela wokman bilong gavman long Kaduna, long not Naijiria. Long Benin Siti, em hap wes bilong Naijiria, mi painim wok olsem wanpela kuskus bilong wanpela loya, na bihain mi wok olsem wanpela leba long wanpela somil. Mi lusim dispela hap na mi go long Kamarun long 1953 bilong i stap wantaim kasen bilong mi husat i helpim mi long kisim wanpela wok long raba plantesen. Pe bilong mi long wanpela mun em inap 36 kina. Maski mi mekim ol liklik wok nating, sapos mi gat kaikai mi save stap belgut.
Wanpela Rabisman i Givim Mi Samting i Gat Bikpela Pe Long En
Silvanus Okemiri, wanpela wanwok, em i wanpela Witnes Bilong Jehova. Taim mitupela i wok long katim gras na putim long graun em pikinini raba i kamap long en, em i save toktok wantaim mi long save em i gat long Baibel. Mi bin putim yau long tok bilong em, tasol long dispela taim mi no bin mekim sampela samting. Tasol taim kasen bilong mi i painimaut olsem mi toktok wantaim ol Witnes, em i traim bes long mekim ol tok bilong pasim mi long toktok wantaim ol. Em i tokim mi olsem: “Benji, no ken go lukim Mista Okemiri. Em i wanpela Jehova man na wanpela rabisman. Husat man i wok bung wantaim em bai i kamap wankain olsem em.”
Long Mas samting long 1954, mi les long hatpela pasin kampani i mekim long ol wokman, olsem na mi lusim wok na mi go bek long ples. Long dispela taim bipo Angliken Sios i save strong moa long bihainim stretpela pasin. Taim mi wok long go bikpela, mi no laikim tru pasin pamuk. Bihain liklik, mi les tru long ol wan sios i gat tupela maus. Ol i strong long tok olsem ol i bihainim ol pasin Baibel i kolim, tasol pasin ol i mekim i no soim olsem. (Matyu 15:8) Mi save tok pait planti taim wantaim papa bilong mi, dispela i mekim na mitupela i no pas gut wantaim. Long wanpela nait, mi lusim haus.
Mi go long Omoba, wanpela liklik taun ol tren i save stap long en. Long hap mi bungim gen ol Witnes Bilong Jehova. Priscilla Isiocha, em mi bin save long em long ples yet, i givim mi ol buklet “This Good News of the Kingdom” na After Armageddon—God’s New World.a Mi kirap kwik long ritim ol, na mi save olsem mi painim pinis tok i tru. Long sios bilong mi, mipela i no save stadi long Baibel; mipela i save tingim pasin tumbuna. Tasol ol nius bilong ol Witnes i kamapim tok bilong Baibel planti taim.
Klostu long wanpela mun bihain, mi askim Brata na Sista Isiocha long wanem de ol i save go long lotu. Taim mi go namba wan taim long wanpela miting bilong ol Witnes Bilong Jehova, mi no kisim gut insait bilong wanpela tok. Stadi bilong Wastaua i stori long pait ‘Gok bilong graun Magok’ bai mekim, em Buk Esekiel i stori long en. (Esekiel 38:1, 2) Planti tok i nupela long mi, tasol mi pilim tru gutpela pasin ol i mekim long mi na mi tingting long go bek long Sande antap. Long namba tu miting mi go long en, mi harim ol i stori long wok autim tok. Olsem na mi askim Priscilla long wanem taim ol i save go autim tok. Long namba tri Sande, mi poromanim ol, na mi karim liklik Baibel. Mi no gat bek bilong autim tok o wanpela nius bilong Baibel. Tasol mi kamap wanpela pablisa bilong autim tok bilong Kingdom na mi putim ripot bilong wok autim tok long pinis bilong mun!
I no gat wanpela i bin stadi long Baibel wantaim mi, tasol wanem wanem taim mi go raun lukim Brata na Sista Isiocha, mi lainim sampela gutpela tok bilong ol skripsa bilong strongim bilip na mi kisim sampela nius bilong Baibel. Long Disemba 11, 1954, long wanpela kibung distrik long Aba, mi kisim baptais long wara bilong makim mi dediket long Jehova. Narapela kasen bilong mi em mi stap wantaim em na mekim wok bilong em olsem wanpela aprentis i no moa givim kaikai na skul long mi na em i no givim mi wanpela toea long wok bilong em mi bin mekim. Tasol mi no kros long em. Mi tenkyu tasol olsem mi pas gut wantaim God. Dispela i mekim gut bel bilong mi na i mekim isi tingting bilong mi. Ol asples Witnes i helpim mi. Brata na Sista Isiocha i givim mi kaikai, na sampela narapela i givim mani long mi long statim wok bilong baim na salim samting. Long Jun samting long 1955, mi baim wanpela sekenhen baiskol, na long Mas 1956, mi kirap mekim wok painia oltaim. Bihain liklik, mi bekim ol dinau bilong mi. Winmani mi kisim long baim na salim ol samting i liklik, tasol nau mi inap lukautim mi yet. Ol samting Jehova i givim mi em inap long mi.
“Stilim” Ol Bratasusa Bilong Mi
Taim mi gat haus bilong mi yet, namba wan tingting bilong mi em long helpim ol bratasusa bilong mi long samting bilong spirit. Papa i save tingting kranki na saspek nating, olsem na em i birua long mi kamap wanpela Witnes. Orait, olsem wanem mi ken helpim ol bratasusa bilong mi long lain long tok i tru bilong Baibel? Mi tokim Papa mi laik lukautim brata bilong mi Ernest, olsem na Papa i orait long em i ken stap wantaim mi. Kwiktaim Ernest i laikim tok i tru na em i baptais long 1956. Senis Ernest i mekim i strongim pasin birua bilong papa. Tasol susa bilong mi, em i marit pinis, em tu i kam insait long tok i tru wantaim man bilong em. Taim mi stretim rot bilong namba tu susa bilong mi, Felicia, long stap wantaim mi long skul holide bilong em, Papa i no amamas tasol em i larim em i kam. I no longtaim, Felicia tu i kisim baptais olsem wanpela Witnes Bilong Jehova.
Long 1959, mi go long ples bilong kisim Bernice, em namba tri susa bilong mi bilong em i ken i stap wantaim Ernest. Em long dispela taim papa i paitim mi, na i sutim tok olsem mi wok long stilim ol pikinini bilong em. Em i no luksave olsem ol yet i laik mekim wok bilong Jehova. Papa i tok tru antap olsem em i no inap tru long larim Bernice i kam wantaim mi. Tasol han bilong Jehova i no sot, long yia antap, Bernice i kam i stap wantaim Ernest long skul holide bilong em. Wankain olsem ol susa bilong em, em i laikim tok i tru na i kisim baptais.
“Mi Save Pinis Long Pasin Bilong i Stap Isi”
Long Septemba 1957, mi kirap mekim wok painia salim, mi lusim inap 150 aua long wok autim tok long olgeta mun. Mi na wanwok bilong mi, Sunday Irogbelachi, i mekim wok long bikpela hap teritori bilong Akpu-na-abuo, Etche. Long namba wan kibung sekit mipela i go long en taim mipela i stap long dispela hap, inap 13 brata sista long grup bilong mipela i kisim baptais. Nau mipela i amamas tru long lukim 20 kongrigesen i stap long dispela hap!
Long 1958, mi kisim save long Christiana Azuike, wanpela painia oltaim i save bung wantaim Aba Is Kongrigesen. Mi laikim pasin bilong em long givim bel, na long Disemba bilong dispela yia, mitupela i marit. Long Mas samting long 1959, ol i makim mi olsem wasman raun, na mi raun lukim na strongim ol bratasista spirit bilong yumi long ol kongrigesen. Long dispela taim i go inap 1972, mi na meri bilong mi i bin raun lukim klostu olgeta kongrigesen bilong ol manmeri bilong Jehova long hap is na wes bilong Naijiria.
Ol kongrigesen i stap longwe long narapela narapela, na nambawan trenspot bilong kisim mipela i go long ol dispela kongrigesen em baiskol. Taim mipela i go lukim ol kongrigesen long ol bikpela taun, ol brata i baim teksi bilong kisim mipela i go long narapela kongrigesen. Long sampela taim, ol plua bilong rum mipela i stap long en em graun tasol na ol sparen bilong rup i stap ples klia. Mipela i slip long ol bet ol i wokim long diwai pam. Sampela bet i gat gras i stap olsem matres na ol i putim mat antap long en, na ol narapela i no gat matres. Kaikai mipela i kisim i liklik o bikpela, i gutpela o nogut, dispela i no wanpela hevi long mipela. Bipo yet, mipela i bin lain long amamas long ol liklik samting mipela i kisim, na mipela i amamas long kaikai wanem wanem kain kaikai ol i redim bilong mipela, na ol man i singautim mipela i amamas long pasin bilong mipela. Sampela siti i no gat pawa long dispela taim, olsem na oltaim mipela i karim kerasin lam i go wantaim mipela. Maski i gat ol dispela hatwok, mipela i bin kisim amamas long i stap wantaim ol kongrigesen.
Long ol dispela yia, mipela i pilim tok bilong Pol em i bikpela samting: “Sapos yumi gat kaikai na laplap samting, orait yumi ken tok, ‘Em inap long mi.’ ” (1 Timoti 6:8) Long rot bilong karim hevi, Pol i kisim save long wanpela samting i helpim em long belgut. Em wanem samting? Em i tok: “Maski mi stap rabis tru o mi gat planti samting, mi save stap isi tasol. Mi save pinis long pasin bilong i stap isi, maski mi gat planti kaikai o mi stap hangre, na maski mi gat planti samting o mi sot long ol samting. Olgeta kain samting i ken kamap long mi, na mi save stap isi yet na belgut tasol.” Mipela i kisim save long wankain samting. Pol i tok tu olsem: “[God] i save strongim mi, na long strong bilong em mi inap mekim olgeta samting.” (Filipai 4:12; 4:13, NW ) Dispela tok i stret tru long sindaun bilong mipela! Mipela i amamas long mipela inap i stap belgut, na mekim gut ol gutpela wok Kristen, na tingting i stap isi.
Raun Lukim Ol Kongrigesen Olsem Wanpela Famili
Klostu long pinis bilong 1959, Christiana i karim namba wan pikinini bilong mipela, Joel, na long 1962, em i karim namba tu pikinini, em Samuel. Mi na Christiana i mekim yet wok wasman raun, mitupela na tupela mangi wantaim i go raun lukim ol kongrigesen. Long 1967, bikpela pait i kirap insait long Naijiria. Ol skul i pas, long wanem, ol balus i wok long tromoi ol bom. Meri bilong mi, em i wanpela tisa long skul paslain long em i wok wantaim mi long wok wasman raun, olsem na long taim bilong pait, em i skulim ol pikinini long haus. Long taim Samuel i gat sikspela krismas, em inap rit rait. Taim em i go long skul bihain long pait, em i winim ol wankrismas bilong em na em i stap tupela gret paslain long ol.
Long dispela taim, mipela i no luksave long hatwok bilong mekim bikpela long ol pikinini taim mipela i mekim wok bilong wasman raun. Tasol taim ol i makim mipela long mekim wok olsem ol painia salim long 1972, dispela i bin helpim mipela tru. Dispela i mekim na mipela i stap tasol long wanpela hap na bai mipela inap helpim gut famili bilong mipela long samting bilong spirit. Taim ol pikinini i liklik yet, mipela i skulim ol olsem em i bikpela samting long bihainim dispela pasin bilong belgut em God i as bilong en. Long 1973, Samuel i kisim baptais, na Joel i kirap mekim painia oltaim long wankain yia. Tupela pikinini bilong mipela i maritim tupela gutpela meri Kristen na nau ol i mekim bikpela long famili bilong ol yet insait long tok i tru.
Hevi Pait i Kamapim
Taim pait i kirap insait long kantri, mi raun wantaim famili bilong mi na mekim wok olsem wasman sekit long kongrigesen long Onitsha. Dispela pait i strongim moa yet tingting bilong mipela olsem pasin bilong bungim ol samting bilong skin o bilip long ol dispela samting i no inap helpim man. Mi lukim ol manmeri i tingim laip bilong ol na ol i ranawe lusim ol gutpela gutpela samting bilong ol long ol strit.
Taim pait i wok long go bikpela, ol i kisim nem bilong ol man i gat strong long insait long ami. Planti brata em ol i no laik givim nem ol man i mekim nogut tru long ol. Mipela i pret wantaim na raun. Hangre i mekim na ol manmeri i paul na i go nabaut nabaut. Pe bilong hap kilogram tapiok i bin 28 toea, em i go antap inap 56 kina na wanpela kap sol em 32 kina em i go antap inap 168 kina. I no gat moa susu, bata, na suga. Bilong i stap laip, mipela i memeim popo i no mau yet na mipela i miksim wantaim liklik plaua ol i wokim long tapiok. Na tu, mipela i kaikai grasopa, skin bilong tapiok, lip bilong haibiskus plaua, kunai elefan gras—wanem wanem kain lip mipela inap painim. Pe bilong abus i antap tumas, olsem na mi save painim palai bilong ol pikinini i ken kaikai. Maski ol samting i go nogut tru, oltaim Jehova i lukautim mipela.
Tasol samting i nogut moa em olsem pait i mekim na i hatwok long kisim ol kaikai bilong spirit. Planti brata i ranawe lusim hap pait i stap long en na i go long bus o long ol narapela ples, na taim ol i mekim olsem, ol i lusim olgeta o klostu olgeta buk na nius bilong Baibel bilong ol. Na tu, ami bilong gavman i wokim rot blok na dispela i mekim na ol nupela nius bilong Baibel i no inap kam insait long Biafra. Maski planti kongrigesen i traim long mekim ol miting, ol brata i no kisim gutpela kaikai bilong spirit, long wanem, ol tok bilong stiaim ol i kam long brens ofis i no inap i go long ol.
Winim Hangre Bilong Spirit
Ol wasman raun i traim bes bilong ol long go yet na lukim ol wan wan kongrigesen. Planti brata i ranawe lusim taun, olsem na mi wok long painim ol long wanem wanem ol ples mi inap long painim ol. Wanpela taim, mi lusim meri pikinini long wanpela hap ol i ken stap gut long en na mi yet mi raun inap 6-pela wik long ol narapela narapela ples na sampela hap bilong bikbus bilong painim ol brata.
Taim mi mekim wok long wanpela kongrigesen long Ogbunka, mi kisim save olsem bikpela lain Witnes i stap long hap bilong Isuochi long distrik Okigwe. Orait mi askim wanpela brata long salim tok i go long ol dispela brata bilong ol i ken bung long galip plantesen long ples Umuaku. Mi wantaim wanpela lapun brata i raun long baiskol inap 15 kilomita bilong kamap long dispela plantesen we samting olsem 200 Witnes i bung i stap, em ol meri na pikinini tu i insait long en. Wanpela sista painia i helpim mi long painim narapela 100 Witnes, em ol i hait long bus bilong Lomara.
Lawrence Ugwuegbu, em i wanpela bilong ol brata i gat strongpela bel i stap long Owerri em taun pait i bin bagarapim. Em i tokim mi olsem i gat planti Witnes i stap long hap Ohaji. Ol i no inap raun nabaut, long wanem, ol soldia i kisim dispela hap. Mitupela i raun long nait na i go bungim inap 120 Witnes, ol i stap long kompaun bilong wanpela brata. Na tu long dispela taim mipela i lukim sampela narapela Witnes ol i stap long ples hait bilong ol.
Brata Isaac Nwagwu i helpim mi long painim ol narapela brata i stap nabaut maski laip bilong em yet inap lus. Em i kisim mi long kanu na brukim wara Otamiri bilong lukim winim 150 Witnes em ol i bung long Egbu-Etche. Wanpela brata long dispela hap i tok: “Em i nambawan gutpela de long laip bilong mi! Mi no ting mi inap i stap laip na lukim gen wanpela wasman sekit. Sapos mi dai nau long dispela taim bilong pait, mi amamas.”
Sapos ol soldia i bungim mi, ol inap raitim nem bilong mi long insait long ami, tasol planti taim, mi pilim olsem Jehova i lukautim mi. Wanpela apinun, bihain long mi mekim miting wantaim 250 brata, mi laik go bek long hap mi stap long en, na wanpela lain soldia i stopim mi long wanpela rot blok. Ol i askim mi: “Bilong wanem na yu no joinim ami?” Mi tokim ol olsem mi wanpela misineri i autim tok bilong Kingdom Bilong God. Mi luksave olsem ol i gat tingting long holimpas mi. Bihain long mi mekim sotpela beten long tingting, mi tokim kepten olsem: “Plis larim mi go.” Mi kirap nogut taim em i tok: “Yu tok olsem mipela i mas larim yu go.” Mi tok: “Yes, larim mi go.” Em i tok: “Yu ken i go.” I no gat wanpela soldia i mekim wanpela tok.—Song 65:1, 2.
Stap Belgut Tasol i Bringim Moa Blesing
Bihain long pait i pinis long 1970, mi mekim yet wok sekit. Em i wanpela gutpela samting long helpim ol kongrigesen long stretim gen ol wok bilong ol. Bihain mi na Christiana i mekim wok painia salim i go inap 1976, taim ol i makim mi gen long mekim wok wasman sekit. Klostu long mun Jun bilong dispela yia yet, ol i makim mi long mekim wok distrik. Sevenpela yia bihain, ol i singautim mipela long wok long brens ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Naijiria, em hap mipela i stap long en nau. Hia long brens ofis, oltaim mipela i kisim bikpela amamas long lukim gen ol brata na sista em mipela i bin bungim long taim bilong pait na long ol narapela taim na ol i stap gut yet long Jehova na i mekim yet wok bilong em.
Long ol dispela yia, Christiana i bin stap gutpela helpim na poroman i stap gut long mi. Maski em i mas karim hevi bilong sik kirap long 1978, stretpela tingting bilong em na strongpela laik bilong em long mekim wok i helpim mi long mekim yet wok bilong mi. Mipela i bin lukim truim bilong tok bilong man bilong raitim song: “Taim dispela man i gat sik, Bikpela bai i lukautim em.”—Song 41:3.
Taim mi tingim i go bek long ol dispela yia mi bin mekim wok tiokratik, mi tenkyu tumas long Jehova long ol gutpela blesing em i givim mi. Mi pilim olsem ol samting em i bin givim mi em inap long mi, na mi bin kisim bikpela amamas. Dispela amamas bilong lukim ol bratasusa bilong mi, ol pikinini bilong mi, na famili bilong ol, olgeta i lotuim Jehova wantaim mi na meri bilong mi, dispela em i wanpela gutpela blesing tru. Laip bilong mi i gat gutpela as bilong en, long dispela rot Jehova i bin inapim mi tru. I no gat wanpela laik bilong mi em i no bin inapim.
[Futnot]
a Ol Witnes Bilong Jehova i wokim. Nau ol i no wokim moa.
[Blok long pes 27]
Ol Samting i Kamap Long Taim Stret i Helpim Long Strongim Ol Brata
Long 1965 samting, pasin birua namel long ol narapela narapela lain long hap not na is bilong Naijiria i bagarapim sindaun bilong ol manmeri, i mekim ol man i pait long gavman, sakim lo, na kros pait long narapela narapela lain. Dispela ol samting i putim bikpela hevi long ol Witnes Bilong Jehova, em ol i tingting strong long stap gut na i no ken insait long kros pait. Ol i bin kilim i dai 20 Witnes. Planti bilong ol i lusim olgeta samting bilong ol.
Long Me 30, 1967, ol provins long hap is bilong Naijiria ol i tok ol i lusim kantri Naijiria na kamapim kantri bilong ol yet olsem, Ripablik Bilong Biafra. Gavman bilong Naijiria i bungim ol ami na ol i pasim rot bilong ol manmeri na ol kago samting i no ken kam insait long hap bilong Biafra. Dispela i kirapim pait insait long kantri na i kapsaitim blut bilong planti manmeri.
Pasin bilong ol Witnes Bilong Jehova long Biafra long no ken insait long pait i mekim na ol man i laik kilim ol. Ol niuspepa i kamapim ol strongpela tok bilong kirapim ol man long birua long ol. Tasol Jehova i givim yet kaikai bilong spirit long ol wokboi bilong em. Olsem wanem em i mekim?
Long kirap bilong 1968, gavman i bin salim wanpela wokman bilong mekim wanpela wok long Yurop na ol i salim narapela i go long Biafra ples balus. Tupela wantaim i Witnes. Wanpela i wok long Yurop na narapela i wok long Biafra ples balus, na i gat dispela rot tasol bilong ol samting i go i kam insait long kantri. Tupela Witnes i orait long wok long kisim ol kaikai bilong spirit i kam insait long Biafra long dispela rot, maski ol inap kisim bagarap long en. Na tu, tupela i helpim long bringim ol samting bilong skin long dispela rot bilong helpim ol brata i sot tru. Tupela brata i mekim dispela bikpela samting i go inap pait i pinis long 1970. Bihain wanpela bilong ol i tok, “I no gat man bilong graun inap long stretim rot bilong mekim dispela samting mipela i bin mekim.”
[Piksa long pes 23]
Long 1956
[Piksa long pes 25]
Long 1965, wantaim ol pikinini bilong mipela, Joel na Samuel
[Piksa long pes 26]
Em wanpela gutpela blesing long mekim wok bilong Jehova olsem wanpela famili!
[Piksa long pes 27]
Long nau, mi na Christiana i wok long brens ofis long Naijiria