Stori Bilong Wanpela Man
Tok Tenkyu Long Jehova—Long Rot Bilong Mekim Wok Bilong Em Long Olgeta De!
EM STORI BILONG STANLEY E. REYNOLDS
Mama i bin karim mi long Landon, Inglan, long 1910. Bihain long Namba Wan Pait, papamama bilong mi i bin go stap long wanpela liklik ples ol i kolim Wesberi Lei. Taim mi stap manki yet, planti taim mi save tingting olsem, ‘God em i husat?’ No gat wanpela inap bekim dispela askim bilong mi. Na tu, mi no inap save i gat wanem as na dispela liklik ples mipela stap long en i gat tupela liklik haus lotu wantaim wanpela bikpela haus lotu bilong lotuim God.
LONG 1935, 4-pela yia paslain long Namba Tu Pait, mi na liklik brata bilong mi i bin raun long wilwil na go long nambis bilong Wemat long hap saut bilong Inglan, na wokim kem na malolo. Ren i wok long pundaun na mipela sindaun insait long haus sel na tingting long wanem samting mipela inap mekim, na long dispela taim wanpela lapun man i kam na soim mi long 3-pela buk bilong stadi long Baibel—(The Harp of God, Light I, na Light II ). Mi amamas long kisim ol dispela buk, long wanem, mi les long i stap nating. Wantu dispela tok mi ritim i kirapim tru tingting bilong mi. Mi no bin save dispela samting mi ritim bai senisim i stap bilong mi olgeta—na brata bilong mi tu.
Taim mi go bek long haus, mama i tokim mi olsem Kate Parsons, wanpela meri i stap long ples bilong mipela, em i wok long tilim wankain buk samting bilong Baibel. Ol man i save gut long en, long wanem, maski em i wanpela lapun meri, em i save raun long wanpela liklik motabaik bilong lukim ol manmeri i stap long ol narapela narapela hap long ples bilong mipela. Mi go lukim em, na em i amamas long givim tupela buk long mi (Creation) na (Riches) wantaim sampela buk moa bilong Sosaiti Was Taua. Na tu, em i tokim mi olsem em i wanpela Witnes Bilong Jehova.
Taim mi ritim pinis ol dispela buk wantaim Baibel bilong mi, mi save Jehova em i God tru, na mi gat laik long lotuim em. Olsem na mi salim wanpela pas i go long misin bilong mi bilong tokaut olsem mi lusim ol pinis, na mi kirap na go long ol stadi bilong Baibel long haus bilong John na Alice Moody. Ol i stap long Wesberi, em dispela taun i stap klostu long mipela. Mipela 7-pela tasol i bung long ol dispela miting. Paslain na bihain long ol miting, Kate Parsons i save wokim musik long wanpela kain piano na mipela givim bel long mekim ol singsing bilong Kingdom!
Ol Samting Bilong Bipo
Mi save mipela stap long taim bilong planti senis, na mi gat laik tru long insait long wok bilong autim tok olsem Matyu 24:14 i tok profet long en. Olsem na mi lusim smok, na mi baim wanpela paus bilong karim ol buk, na mi dediket long Bikpela God Jehova.
Long Ogas 1936, Joseph F. Rutherford, presiden bilong Sosaiti Was Taua, i go long taun Glasgo bilong Skotlan, bilong mekim wanpela tok long “Armagedon.” Maski Glasgo i stap longwe inap 600 kilomita, mi strong long go na kisim baptais long dispela kibung. Mani i sot, olsem na mi kisim wilwil na mi kalap long tren i go long Karlail, em wanpela taun i stap long boda bilong Skotlan, na nau mi lusim tren na kikim wilwil i go long hap not inap 160 kilomita. Na taim dispela bung i pinis, mi kikim wilwil i go long bikpela hap bilong rot i go bek long haus, na taim mi kamap long haus strong bilong skin i pinis olgeta tasol mi strong moa long samting bilong spirit.
Bihain long dispela, mi save raun long wilwil long ol ples i no longwe tumas bilong autim bilip bilong mi long ol manmeri. Long dispela taim bipo ol wan wan Witnes i holim wanpela kat bilong helpim ol long autim tok long ol haus, na dispela kat i gat sampela tok bilong Baibel ol lain bilong haus i ken ritim. Na tu, mipela mekim wok long wanpela masin pikap mipela inap karim raun bilong pilaim sampela tok bilong Baibel em presiden bilong Sosaiti i mekim. Na olgeta taim mipela karim wanpela paus i gat ol nius long en.a Ol man i lukim dispela paus na ol inap luksave olsem mipela ol Witnes Bilong Jehova.
Wok Painia Long Taim Bilong Pait
Brata bilong mi i baptais long 1940. Namba tu bikpela pait bilong graun i bin kirap long 1939, na mipela i pilim tru olsem em taim bilong mekim wok autim tok long olgeta taim. Olsem na mipela putim pepa aplikesen bilong mekim wok painia. Mipela i amamas long ol i makim mitupela wantaim long stap long haus painia long Bristol. Long dispela haus mipela bungim Edith Poole, Bert Farmer, Tom na Dorothy Bridges, Bernard Houghton, na sampela narapela painia em longpela taim pinis pasin bilong ol long stap strong long bilip i bin strongim mipela.
I no longtaim na wanpela liklik bas i kam na kisim mipela. Ol i bin raitim nem “OL WITNES BILONG JEHOVA” long tupela sait bilong bas. Draiva bilong bas em Stanley Jones, bihain em i mekim wok misineri long Saina. Long dispela hap ol i bin kalabusim em inap 7-pela yia long rum kalabus bilong i stap wanpis, long wanem, em i wok long autim tok.
Taim pait i wok long go bikpela moa, wan wan taim tasol bai mipela inap slip long nait olgeta. Ol bom i pundaun klostu long haus painia bilong mipela, na olgeta taim mipela mas was long ol bom samting i save pundaun na kirapim paia. Long wanpela apinun mipela i lusim taun Bristol bihain long wanpela gutpela kibung i gat 200 Witnes i bin bung long en, na inap long taim mipela kamap long haus, mipela mas wok long abrusim ol liklik hap ain samting bilong ol bikpela katres i sut i go nabaut taim ol i pairapim ol gan.
Long moning antap, mi na Dick i go bek long dispela taun bilong kisim ol samting mipela i bin lusim. Mipela i kirap nogut tru. Bristol i bagarap olgeta. Ol bom na paia samting i bin bagarapim olgeta stua samting bilong dispela taun. Dispela rot em Haus Kingdom i bin stap long en i stap olsem wanpela ples pipia i gat smok bilong paia tasol i wok long go antap. Tasol i no gat wanpela Witnes i bin dai o kisim sampela bagarap. Na i gutpela tru, mipela i bin kisim ol buk na nius bilong Baibel long Haus Kingdom na tilim i go long ol haus bilong ol brata sista bilong kongrigesen. Mipela i tok tenkyu long Jehova long dispela tupela samting olsem ol brata i no bin kisim bagarap na ol nius samting i stap gut.
Samting Mi No Bin Tingim i Kamap
Mi stap wasman siaman bilong Kongrigesen Bristol na taim namba bilong ol pablisa i go antap long 64 mi bin kisim pepa i singautim mi long insait long ami. Ol i bin salim planti narapela Witnes i go kalabus, long wanem, ol i no laik insait long dispela pait, na mi bin ting ol bai mekim wankain samting long mi na pasim wok bilong mi long autim tok. Kot bilong mi i kamap long Bristol, na wanpela brata bipo i bin holim wok bilong bosim haus kalabus, em Anthony Buck, em i bin mekim tok long kot bilong helpim mi. Em i no man bilong pret, na em i strong long holimpas ol tok tru bilong Baibel. Em i bin mekim gutpela tok long kot, olsem na samting mi no bin tingim i kamap—ol i larim mi i stap fri sapos mi mekim wok yet bilong autim tok long olgeta de!
Mi amamas tru mi stap fri, olsem na mi gat strongpela tingting long mekim bikpela wok moa long autim tok. Taim mi kisim tok long go lukim Albert D. Schroeder long brens-ofis bilong Landon, mi no bin save ol i laik bai mi mekim wanem. Mi bin kirap nogut taim ol i askim mi long go long Yoksia na mekim wok sekit, olsem go lukim ol narapela narapela kongrigesen long olgeta wik bilong helpim na strongim ol brata. Mi pilim olsem mi no inap tru long mekim dispela wok, tasol kot i bin orait long mi no ken insait long ami, na i no gat samting i pasim mi long go. Olsem na mi larim Jehova i stiaim ol samting na mi amamas long go.
Long wanpela kibung long Hadesfil, Albert Schroeder i tokim ol brata olsem mi husat, na long Epril 1941, mi kirap long mekim dispela nupela wok bilong mi. Mi kisim bikpela amamas taim mi kisim save long ol dispela brata! Pasin sori bilong ol na pasin bilong ol long mekim gut long ol narapela i helpim mi long pilim tru olsem ol manmeri bilong Jehova i save givim bel tru long em na long ol narapela.—Jon 13:35.
Sampela Gutpela Wok Moa
Mi no inap lusim tingting long wanpela kibung bilong 5-pela de i bin kamap long bikpela haus bung long Lesta (De Montfort Hall). Maski gavman i makim liklik kaikai tasol bilong ol man na i no gat planti bas o tren samting, namba bilong ol lain i kam bung i wok long go antap na long Sande namba i go antap inap long 12,000. Long dispela taim namba bilong ol Witnes i stap long kantri i antap liklik long 11,000 tasol. Presiden bilong Sosaiti i no bin stap long dispela kibung, tasol ol i pilaim ol tok bilong em long masin olsem pikap bambai mipela i ken harim, na mipela i kisim wanpela nupela buk (Children) long dispela kibung. Dispela kibung em i wanpela bikpela samting tru long lain bilong Jehova long Briten long dispela taim, long wanem, em i bin kamap long taim bilong Namba Tu Pait.
I no longtaim bihain long dispela kibung, ol i singautim mi long wok wantaim famili bilong Betel long Landon. Long Betel mi wok long dipatmen bilong putim ol buk samting long ol bokis na salim i go long ol narapela hap, na bihain mi mekim wok long ofis bilong helpim ol kongrigesen.
Long san na long nait mipela ol lain i wok long Betel i karim hevi taim ol balus i kam bilong tromoi ol bom, na olgeta taim ol polis i wok long kam na skelim ol samting sampela brata i holim bikpela wok ol i mekim. Ol i kalabusim Pryce Hughes, Ewart Chitty, na Frank Platt, long wanem, ol i no laik insait long pait, na bihain gavman i rausim Albert Schroeder long Inglan na em i mas go bek long Amerika. Maski i gat ol dispela hevi, wok bilong lukautim gut ol kongrigesen na wok bilong Kingdom i go yet.
Taim Bilong Go Long Gileat!
Taim pait i pinis long 1945, mi putim pepa aplikesen bilong go long Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat bilong kamap misineri, na long 1946 ol i singautim mi long insait long namba 8 klas. Sosaiti i stretim rot bilong mi wantaim Tony Attwood, Stanley Jones, Harold King, Don Rendell, na Stanley Woodburn, long kalap long wanpela sip long bris bilong Foi, long hap bilong Konwol. Wanpela brata i stap long dispela hap i bin baim tiket bilong mipela long wanpela liklik kago-sip i karim wanpela kain waitpela graun bilong wokim ol dis samting. Hap mipela i slip long en i liklik tru, na klostu olgeta taim biksi i wok long wasim dek bilong sip. Olsem na mipela amamas tru taim sip i kamap long bris bilong Filadelfia!
Dispela hap ol i wokim Skul Gileat long en long Saut Lansing long Nu Yok i gutpela tru, na mi amamas tru long skul mi bin kisim. Ol sumatin bilong dispela klas i kam long 18 kantri—em namba wan taim Sosaiti inap kisim planti brata bilong ol narapela hap—na mipela ol sumatin i bin kamap ol gutpela pren. Mi bin amamas long stap wantaim Kalle Salavaara bilong Finlan long wanpela rum slip.
Taim i wok long go hariap, na long pinis bilong 5-pela mun, presiden bilong Sosaiti, em Nathan H. Knorr, i lusim hetkota long Bruklin na em i kam bilong givim ol setifiket long mipela na tokim mipela long wanem hap ol i bin makim bilong mipela i mekim wok misineri long en. I kam inap long dispela taim bilong kisim setifiket, ol sumatin i no save wanem hap Sosaiti bai salim ol i go long en. Ol i makim mi long go bek gen long Betel long Landon na mekim wok yet long dispela hap.
Mi Stap Gen Long Landon
Inap sampela yia bihain long pait, Briten i no stap olsem wanpela gutpela hap tumas. Kaikai na pepa na planti narapela samting ol man mas i gat, ol i sot, olsem na ol man inap baim ol dispela samting long skel tasol. Tasol mipela kisim inap long mipela, na wok mipela mekim bilong lukautim ol samting bilong Kingdom bilong Jehova i karim planti kaikai. Mi wok long Betel na mi mekim sampela narapela wok tu, olsem sampela wok long kibung sekit na distrik, na go lukim sampela kongrigesen long Landon na long Aialan. Mi bin amamas tru long bungim Erich Frost na sampela brata na sista moa bilong Yurop na harim stori bilong ol long pasin bilong ol wanlotu bilong mipela long holimpas bilip taim ol i stap long kalabus nogut bilong ol Natsi. Tru tumas, wok bilong Betel em i wanpela gutpela wok tru.
Inap 10-pela yia mi bin save long Joan Webb, em wanpela painia salim i mekim wok long Watfot, em wanpela taun i stap long hap not bilong Landon. Long 1952 mipela i marit. Mitupela wantaim i laik mekim yet wok bilong Jehova long olgeta de, olsem na mipela i amamas tru long ol i makim mi long mekim wok sekit taim mi bin lusim Betel. Namba wan sekit bilong mipela i stap long nambis long hap saut bilong Inglan long Saseks na Hamsia. Long dispela taim i gat hatwok long raun long sekit. Mipela save raun planti taim long bas, wilwil, na long lek. Teritori bilong planti kongrigesen i bikpela na i stap ausait long ol taun, olsem na i hatwok long go long en, tasol namba bilong ol Witnes i wok long go antap.
Nu Yok Long 1958
Long 1957, ol i singautim mi long mekim wok gen long Betel. Ol i tok olsem: “Yu gat laik long kam na helpim mipela long stretim rot bilong ol lain i laik go long kibung intenesenel long Yanki Stediam na Polo Grauns long Nu Yok long 1958?” I no longtaim na mi wantaim Joan i gat planti wok long stretim ol pepa aplikesen bilong ol brata i laik go long sampela balus o sip Sosaiti i bin pasim tok long kisim. Bikpela lain olsem 253,922 i bung long dispela Laik Bilong God Kibung Intenesenel. Na 7,136 i dediket long Jehova na kisim baptais long wara—dispela i winim tru namba i bin kisim baptais long Pentikos bilong yia 33 C.E. olsem Baibel i stori long en.—Aposel 2:41.
Mitupela Joan i no inap lusim tingting long gutpela pasin bilong Brata Knorr taim em yet i singautim mipela long go long dispela kibung bilong lukautim ol lain i wok long kam long Nu Yok long 123 narapela narapela kantri. Ol samting i kamap long dispela wok i givim bikpela amamas long mipela.
Ol Blesing Bilong Mekim Wok Painia
Taim mipela i kam bek long dispela kibung mipela mekim yet wok sekit i go inap long taim sampela sik i kamap long mitupela. Joan i bin slip long haus sik na mi bin kisim sik strok. Mipela i lusim wok sekit na mekim wok painia salim, na bihain inap sotpela taim mipela i wok sekit gen. Bihain mipela i go i stap gen long Bristol, na mipela i stap yet long dispela ples na mekim wok bilong Jehova long olgeta de. Brata bilong mi, Dick, wantaim famili bilong em ol i sindaun klostu long mipela, olsem na planti taim mipela sindaun na stori long ol samting bilong bipo.
Long 1971 ai bilong mi i kisim sampela bagarap. Kirap long dispela taim mi gat hatwok tru long ritim ol buk samting, na mi pilim tru olsem ol kaset bilong Baibel i gutpela samting tru Jehova i givim long yumi. Mitupela Joan i lukautim yet sampela Baibel-stadi, na long kirap bilong dispela wok i kam inap long nau, mipela i bin amamas long helpim 40 manmeri long kisim save long tok i tru; wanpela famili olgeta, inap 7-pela, ol i insait long dispela namba.
Taim mipela i bin dediket long Jehova long 60 yia i go pinis, mipela i gat laik long mekim wok bilong Jehova long olgeta de na mipela no laik lusim. Mipela i amamas long mipela i gat strong yet long mekim wok bilong Jehova—em long dispela rot tasol mipela inap tok tenkyu long em long gutpela pasin em i bin mekim long mipela na amamas mitupela i bin kisim long stap wantaim inap planti yia!
[Futnot]
a Em paus ol i wokim long laplap na yu inap hangamapim long sol na mekim wok long en bilong karim ol Wastaua na Kirap! (pastaim ol i bin kolim Consolation long tok Inglis).
[Piksa long pes 25]
Mi wantaim brata bilong mi Dick (Dick i sanap long han kais tru) na ol narapela painia i sanap klostu long haus painia long Bristol
[Piksa long pes 25]
Haus painia long Bristol long 1940
[Ol Piksa long pes 26]
Stanley na Joan Reynolds long de ol i bin marit long Janueri 12, 1952, na long nau