Stori Bilong Wanpela Man
Pasin Bilong Helpim Narapela Inap Helpim Yu Yet
STORI BILONG JULIÁN ARIAS
Long 1988, taim mi gat 40 krismas, mi holim wanpela gutpela wok i luk olsem ol i no inap pinisim mi long en. Mi rejenel-dairekta bilong wanpela kampani i stap long planti kantri. Kampani i givim mi wanpela gutpela ka, bikpela pe, na wanpela gutpela ofis namel long Madrid, Spen. Na tu, kampani i tok ol i laik makim mi long kamap nesenel-dairekta. Mi no save olsem klostu wanpela bikpela senis tru bai kamap long i stap bilong mi.
LONG dispela yia stret, dokta i tokim mi olsem mi gat sik multiple sclerosis, em wanpela sik nogut tru i no gat marasin bilong stretim. Mi bel hevi stret. Bihain, taim mi ritim buk i stori long samting sik multiple sclerosis inap mekim long man, mi pret nogut tru.a Mi save bikpela bagarap bai kamap long skin bilong mi. Olsem wanem bai mi inap lukautim meri bilong mi, Milagros, na pikinini man, Ismael, i gat 3-pela krismas? Bai mipela i karim dispela hevi olsem wanem? Taim mi wok yet long kisim bekim bilong ol dispela askim, i gat narapela hevi i kamap.
Wanpela mun bihain long dokta i tokim mi long dispela sik, supavaisa i singautim mi long kam long ofis bilong em na em i tokim mi olsem skin bilong ol wokman bilong kampani i mas “naispela.” Man i gat wanpela sik i wok isi isi long bagarapim skin—maski nau tasol em i kisim dispela sik—skin bilong dispela man i no naispela. Olsem na long dispela taim stret, supavaisa i rausim mi long wok. Wok mani bilong mi i pinis wantu tasol!
Long ai bilong famili bilong mi, mi mekim olsem mi no pret, tasol mi gat bikpela laik tru long mi mas i gat hap taim bilong mi yet bambai mi ken tingim dispela nupela senis i bin kamap long i stap bilong mi na i stap bilong mi long bihain. Mi wok strong long daunim bel hevi i wok long kamap. Tasol samting i bin givim bikpela pen moa yet long mi, i olsem: Wantu tasol, kampani i bin ting mi no inap mekim gutpela wok moa.
Taim Mi No Gat Strong, Mi Kisim Strong
Long dispela taim hevi i painim mi, mi amamas i gat sampela samting mi inap kisim strong long en. Inap 20 yia bipo, mi bin kamap wanpela Witnes Bilong Jehova. Olsem na mi beten long Jehova na kamapim ol tingting i stap long bel bilong mi na ol samting long bihain mi tingting planti long en. Meri bilong mi, em tu wanpela Witnes Bilong Jehova, em i helpim gut mi, na mi kisim strong tu long sampela gutpela pren em ol i pilim tru hevi bilong mi na mekim gut long mi.—Sindaun 17:17.
Narapela samting i helpim mi, em mi pilim olsem mi gat wok long helpim ol narapela. Mi laik mekim gut wok bilong mekim bikpela long pikinini bilong mi—mi laik lainim em, na pilai wantaim em, na skulim em long wok bilong autim tok. Olsem na mi no ken givap. Na tu, mi wanpela elda long wanpela kongrigesen bilong ol Witnes Bilong Jehova, na i gat wok long helpim ol brata sista Kristen bilong dispela kongrigesen. Sapos mi larim sik bilong mi i mekim na mi no stap strong long bilip, bai mi no stap gutpela piksa bilong ol narapela i ken bihainim, a?
Bihain, i stap bilong mi i senis long ol samting bilong skin na mani—long sampela samting i stap bilong mi i no gutpela olsem bipo, tasol long sampela narapela samting i stap bilong mi i kamap gutpela moa. Wanpela taim mi harim wanpela dokta i tok: “Sik i save senisim man, tasol em i no bagarapim em.” Na mi bin kisim save olsem sampela senis em sik i kamapim ol i gutpela.
Namba wan samting, hevi bilong ‘nil i sutim skin’ bilong mi i bin helpim mi long save gut long sik bilong ol narapela na pilim tru hevi bilong ol. (2 Korin 12:7) Mi klia gut long tok bilong Sindaun 3:5: “Bilip strong long Bikpela. Yu no ken ting save bilong yu yet inap helpim yu.” Na bikpela samting moa yet, ol dispela senis i bin lainim mi long wanem ol samting i bikpela samting tru, na wanem ol samting bai helpim mi long stap bel gut na pilim olsem mi ken amamas long mi yet. I gat planti samting mi inap mekim yet long oganaisesen bilong Jehova. Mi kisim gut mining tru bilong dispela tok bilong Jisas: “Amamas bilong man i givim samting long ol arapela man, dispela i winim amamas bilong man i kisim samting bilong em yet.”—Aposel 20:35.
Nupela Kain Laip
Bihain liklik long dokta i tokaut long dispela sik bilong mi, ol i singautim mi i go long wanpela kos long Madrid we ol i skulim ol volantia Kristen long pasin bilong helpim ol dokta na ol sikman Witnes long wok gut wantaim. Bihain, ol dispela volantia i kamap Hospital Lieson Komiti. Dispela kos i bin kam long taim stret bilong helpim mi yet. Nau mi gat wanpela gutpela wok tru mi ken kisim bikpela amamas long en, winim amamas mi inap kisim long mekim wanpela wok skin.
Long dispela kos mipela i kisim save olsem dispela nupela lain Hospital Lieson Komiti bai go long ol haus sik na toktok wantaim ol dokta na ol lain bilong helt, em bilong kirapim ol long wok gut wantaim ol Witnes na bai hevi i no ken kamap. Ol dispela komiti i save helpim ol Witnes long painim ol dokta em ol bai orait long katim ol na no ken mekim wok long blut. Mi no wanpela dokta, olsem na i gat planti samting bilong wok dokta na haus sik mi mas lainim. Tasol maski mi no wanpela dokta, dispela kos i mekim na nau mi gat sampela nupela mak mi laik winim—mi gat wanpela nupela wok mi inap mekim na dispela i givim bikpela amamas long mi.
Mi Go Lukim Lain Bilong Haus Sik
Sik bilong mi i wok long bagarapim skin, tasol ol wok bilong mi olsem wanpela memba bilong Hospital Lieson Komiti i kamap planti moa. Gavman i bin givim pensen long mi, long wanem, mi sik na i no inap wok mani, olsem na mi gat bikpela hap taim liklik bilong go lukim ol lain bilong haus sik. Maski sampela taim ol samting i no kamap olsem mi bin ting em bai kamap, dispela wok i no hatwok tumas olsem pastaim mi ting. Nau mi sindaun long wilsia, tasol dispela i no bin pasim mi tumas. Narapela memba bilong komiti i save go wantaim mi olgeta taim. Ol dokta i save pinis long pasin bilong toktok wantaim ol man long wilsia, na sampela taim i olsem ol i putim yau moa yet taim ol i lukim hatwok bilong mi long go lukim ol.
Insait long 10-pela yia i go pinis, mi bin go lukim planti handet dokta. Sampela i tok orait long helpim mipela long namba wan taim mipela i go lukim ol. Dokta Juan Duarte—em wanpela dokta bilong klok long Madrid i save tingim maus bilong bel bilong sikman—wantu em i tok em bai helpim mipela. Kirap long dispela taim na i kam, em i bin katim 200 Witnes em ol i bilong planti hap long Spen na em i no bin mekim wok long blut. Inap planti yia nau i gat ol narapela dokta tu i bin orait long katim man na ol i no mekim wok long blut. Pasin bilong mipela long go lukim ol i bin kirapim ol long mekim olsem, tasol narapela samting i bin mekim wok, em ol dokta yet i bin painimaut planti nupela rot bilong helpim sikman na ol i bin lukim gutpela samting i kamap taim ol i katim man na ol i no mekim wok long blut. Na mipela i bilip olsem Jehova i bin mekim gut long ol dispela hatwok bilong mipela.
Samting i bin strongim tru bel bilong mi em wok sampela dokta i bin mekim bilong helpim ol pikinini. Inap tupela yia mipela i go lukim tupela dokta na sampela helpim bilong ol. Mipela givim sampela nius bilong ol dokta long ol i stori long sampela nupela samting ol dokta i mekim. Hatwok bilong mipela i kamapim gutpela kaikai long 1999, long taim bilong wanpela bung (Medical Conference on Infantile Cardiovascular Surgery). Dispela tupela dokta—wantaim wanpela dokta i bin kam long Inglan—ol i katim wanpela Witnes bebi na stretim wanpela rop bilong klok.b Mi amamas wantaim papamama bilong dispela bebi taim wanpela bilong ol dispela dokta i lusim rum bilong katim man na i tokaut olsem skin bilong bebi i orait gen na ol i no bin mekim wok long blut—ol i bin tingim maus bilong bel bilong dispela famili. Nau dispela tupela dokta i save helpim ol sikman Witnes long olgeta hap bilong Spen.
Taim mi luksave olsem mi inap helpim ol brata Kristen long kain samting olsem, dispela i givim bikpela amamas long mi. Taim ol i toktok wantaim Hospital Lieson Komiti, ol i mekim, long wanem, bikpela hevi tru i painim ol. Ol i mas kisim operesen, na ol dokta long haus sik i no laik mekim, o ol i no inap mekim, sapos ol i no ken mekim wok long blut. Tasol taim ol brata i kisim save olsem i gat planti dokta hia long Madrid bilong helpim ol, ol i no wari moa. Taim mipela i stap wantaim ol long haus sik, mi lukim pes bilong ol i senis na i stap isi na ol i no tingting planti moa.
Ol Jas na Ol Dokta
I no longtaim i go pinis, ol memba bilong Hospital Lieson Komiti i bin go lukim tu ol jas. Taim ol i mekim olsem, mipela i givim buk Family Care and Medical Management for Jehovah’s Witnesses long ol, em ol i bin redim bilong helpim ol jas long save long tingting bilong ol Witnes long blut, na long save olsem i gat ol narapela rot bilong helpim sikman na no ken mekim wok long blut. I gat as tru long dispela wok bilong go lukim ol jas, long wanem, bipo, planti jas long Spen i bin tok orait long ol dokta long givim blut long sikman, maski sikman i no orait long en.
Long namba wan taim mi go lukim Jas, mi raun insait long haus kot long wilsia na mi pilim olsem mi wanpela man nating. Na tu, wilsia i bin bam na mi pundaun long plua. Sampela jas na loya i lukim dispela samting ol i mekim gutpela pasin sori na helpim mi, tasol mi sem.
Pastaim ol jas i no save gut long as na mipela i go lukim ol, tasol klostu olgeta ol i mekim gutpela pasin long mipela. Namba wan jas mi go lukim em i bin tingim dispela bilip bilong ol Witnes, na em i tok em i laik toktok longpela taim liklik wantaim mipela. Taim mipela go bek lukim em, em yet i subim wilsia bilong mi i go insait long ofis bilong em na em i putim gut yau. Ol gutpela samting i bin kamap long dispela miting i bin kirapim mi wantaim ol poroman bilong mi long daunim pret, na i no longtaim na mipela i lukim sampela gutpela samting moa i kamap.
Long dispela yia stret, mipela i givim buk Family Care long narapela jas, em i mekim gutpela pasin long mipela na em i tok promis long ritim. Mi givim telefon namba bilong mi long em bai em i ken ringim mipela sapos sampela samting i kamap na em i mas toktok wantaim mipela. Tupela wik bihain em i ring na tok olsem wanpela dokta i bin askim em long givim tok orait long givim blut long wanpela Witnes i mas kisim operesen. Jas i tok em i laik bai mipela i ken helpim em long painim wanpela rot we em i ken rispektim laik bilong dispela Witnes long abrusim blut. Mipela i no bin hatwok long painim narapela haus sik we ol dokta i katim em na ol i no mekim wok long blut. Jas i amamas tru taim em i save long samting i bin kamap, na em i tok em yet bai wok long painim wankain rot bilong stretim ol hevi i kamap long bihain.
Taim mi go long haus sik, planti taim ol tok long stretpela pasin ol dokta i mas mekim long sikman (ethics) i kamap, long wanem, mipela i laik bai dokta i mas tingim rait bilong sikman na maus bilong bel bilong em. Wanpela haus sik long Madrid i save helpim mipela em i singautim mi long insait long wanpela kos long ethics. Dispela kos i bin opim rot long mi ken kamapim tingting bilong ol Witnes—em Baibel i as bilong en—long planti dokta. Na tu, em i bin helpim mi long save gut tru long planti bikpela samting ol dokta yet i mas skelim.
Wanpela tisa bilong dispela kos, Profesa Diego Gracia, planti taim em i save stretim rot bilong kamapim wanpela kos bilong ethics bilong helpim ol dokta long Spen, na em i bin sapotim rait bilong mipela, olsem dokta i mas toksave long sikman na kisim tok orait long em pastaim long ol samting bilong blut.c Inap planti taim mipela i bin toktok wantaim dispela profesa na dispela i mekim na em i singautim sampela lain bilong brens-ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Spen long ol i ken kamapim bilip bilong mipela long ol sumatin bilong Profesa Gracia, em sampela ol i gat nem olsem nambawan dokta long Spen.
Ol Samting i Wok Long Painim Mi
Tru, dispela gutpela wok bilong helpim ol wanbilip i no bin stretim olgeta hevi bilong mi. Sik bilong mi i wok long go bikpela moa—mi no inap pasim ol baten long trausis o putim saket. Tasol gutpela samting tru, tingting bilong mi i wok gut. Meri na pikinini bilong mi i no save toktok planti, ol i save sapotim mi, olsem na mi inap mekim yet ol wok bilong mi. Sapos ol i no helpim mi, mi no inap mekim ol dispela wok. Mi amamas tru long autim tok long olgeta Sarere wantaim pikinini bilong mi, Ismael, em i save subim mi long wilsia na bai mi inap raun long ol haus na toktok wantaim ol man. Na mi inap mekim yet ol wok bilong mi olsem elda long kongrigesen.
Insait long 12-pela yia i go pinis, sampela bikpela hevi i bin painim mi. Sampela taim, taim mi lukim samting em sik bilong mi i mekim long famili bilong mi, dispela i bin givim bikpela pen long mi, winim pen bilong dispela sik yet. Mi save pinis ol i pilim pen, maski ol i no tokaut long dispela. I no longtaim i go pinis, insait long wanpela yia tasol, tambu meri na papa bilong mi i dai pinis. Insait tu long dispela yia, mi no inap wokabaut moa, mi mas raun long wilsia tasol. Papa bilong mi, em i bin stap wantaim mipela long haus, em i dai long wanpela kain sik i wok isi isi long bagarapim em. Milagros i bin lukautim em, em i ting em i lukim ol samting bai painim mi yet long bihain.
Tasol wanpela gutpela samting i olsem: Famili bilong mi i wanbel na wok gut wantaim bilong karim ol dispela hevi. Tru, bipo mi sindaun long sia bilong wanpela bikman bilong kampani na nau mi sindaun long wilsia, tasol i stap bilong mi long nau i gutpela moa, winim bilong bipo, long wanem, nau mi givim bel olgeta long helpim ol narapela. Pasin bilong helpim ol narapela inap helpim man yet, na tru tru, Jehova i save truim tok promis bilong em long strongim yumi long taim bilong hevi. Olsem Pol, mi tu inap tok: “[God] i save strongim mi, na long strong bilong em mi inap mekim olgeta samting.”—Filipai 4:13, NW.
[Ol Futnot]
a Multiple sclerosis em wanpela sik bilong rop wailis. Isi isi dispela sik i mekim na man i no inap wokabaut gut, na han lek i wok long dai, na sampela taim, ai i no inap lukluk gut, o maus i hevi, o tingting i no wok gut.
b Nem bilong dispela kain operesen em Ross procedure.
[Blok long pes 24]
Tingting Bilong Meri
Long tingting na long bel na long skin i hatwok liklik long i stap wantaim poroman marit i gat sik multiple sclerosis. Mi mas bihainim stretpela tingting taim mi laik tingim sampela wok mi laik mekim na mi no ken tingting planti tumas long ol samting bai kamap bihain. (Matyu 6:34) Tasol dispela pen na hevi mi karim i bin kamapim sampela gutpela pasin long mi. Marit bilong mipela i stap strong, winim bilong bipo, na mi stap klostu moa long Jehova. Stori bilong ol narapela i bin kisim wankain bikpela hevi, dispela tu i bin strongim mi. Mi insait long dispela amamas Julián i save kisim long mekim gutpela wok bilong helpim ol brata na sista, na mi bin kisim save olsem i no gat wanpela taim Jehova i bin lusim mipela, maski olgeta nupela de inap kamapim sampela nupela hevi long mipela.
[Blok long pes 24]
Tingting Bilong Pikinini Man
Pasin bilong papa bilong mi, long sanap strong na karim hevi, dispela i stap gutpela piksa bilong mi yet i ken bihainim, na tu, mi pilim olsem mi mekim wanpela gutpela wok taim mi subim em long wilsia. Nau mi gat olsem 15 krismas samting, tasol taim mi winim sampela krismas moa, mi laik mekim wok olsem wanpela memba bilong wanpela Hospital Lieson Komiti. Olsem Baibel i tok promis, mi save pinis olsem ol pen na ol hevi i bilong sotpela taim tasol, na mi save olsem planti brata na sista ol i karim bikpela pen tru, winim bilong mipela.
[Piksa long pes 22]
Mi kisim bikpela strong long meri bilong mi
[Piksa long pes 23]
Mi toktok wantaim dokta bilong katim klok, Dokta Juan Duarte
[Piksa long pes 25]
Mi wantaim pikinini bilong mi i amamas long wok wantaim long wok autim tok