DETERONOMA
1 Lawa i marito lawa Muxe a ma byeleke Vaisrayele hinkwavo exifundzheni xa Yordani emananga, erivaleni leri nga kwandzasi emahlweni ka Sufu exikarhi ka Parani, Tofele, Labani, Haseroti na Dizahaba. 2 A swi teka masiku ya 11 ku suka eHorebe ku ya eKadexi-baniya+ loko u famba hi le Ntshaveni ya Seyiri. 3 Hi lembe ra vu-40,+ hi n’hweti ya vu-11, hi siku ro sungula, Muxe a byela Vaisrayele hinkwaswo leswi Yehovha a n’wi leriseke leswaku a va byela swona. 4 Leswi swi endleke endzhaku ka loko a hlule Sihoni+ hosi ya Vaamori, loyi a a tshama eHexiboni na Ogo+ hosi ya Baxani, loyi a a tshama eAxitaroti le Edireyi.+ 5 Muxe a va hlamusela Nawu+ lowu exifundzheni xa Yordani etikweni ra Mowabu, a ku:
6 “Yehovha Xikwembu xa hina u vulavule na hina eHorebe a ku, ‘Mi tshame nkarhi wo leha endhawini leyi ya tintshava.+ 7 Sukani mi ya endhawini ya tintshava ya Vaamori+ ni le ka vaakelani va vona hinkwavo eAraba,+ ndhawu ya tintshava, Xefela, Negebu, ndhawu leyi nga ekusuhi ni lwandle,+ tiko ra Vakanana na Lebanoni*+ ku ya fika enambyeni lowukulu wa Yufrata.+ 8 Yingisani, ndzi ta mi nyika tiko leri. Fambani mi ya ri teka, tiko leri Yehovha a hlambanyeke ku ri nyika vatata wa n’wina ku nga Abrahama, Isaka+ na Yakobo+ ni vana* va vona.’+
9 “Naswona ndzi mi byerile hi nkarhi wolowo ndzi ku, ‘A ndzi nge swi koti ku mi rhangela ndzi ri ndzexe.+ 10 Yehovha Xikwembu xa n’wina u mi andzisile, kutani namuntlha mi tele ku fana ni tinyeleti ta matilo.+ 11 Onge Yehovha Xikwembu xa vakokwa wa n’wina a nga endla leswaku mi tala+ swinene ku tlula leswi mi nga xiswona naswona onge a nga mi katekisa hilaha a mi tshembiseke hakona.+ 12 A ndzi nge swi koti ku mi rhangela ndzi ri ndzexe hikwalaho ka leswi mi tshamelaka ku gungula.+ 13 Hlawulani vavanuna vo tlhariha, vo tshembeka ni lava nga ni ntokoto va tinyimba ta n’wina leswaku ndzi ta va endla varhangeri va n’wina.’+ 14 Hiloko mi ndzi hlamula mi ku, ‘Leswi u nge hi swi endla i swinene.’ 15 Kutani ndzi teke varhangeri va tinyimba ta n’wina, vavanuna vo tlhariha ni lava nga ni ntokoto, ndzi va veka ku va varhangeri va n’wina, tindhuna ta vanhu va magidi, tindhuna ta vanhu va madzana, tindhuna ta vanhu va makumentlhanu, tindhuna ta vanhu va khume ni valanguteri va tinyimba ta n’wina.+
16 “Hi nkarhi wolowo ndzi lerise vaavanyisi va n’wina ndzi ku, ‘Loko mi tenga nandzu wa vamakwenu, mi fanele mi avanyisa hi ndlela leyinene,+ exikarhi ka munhu ni makwavo kumbe muluveri.+ 17 Mi nga tshuki mi avanyisa hi ku ya hi nghohe.+ Mi fanele mi avanyisa munhu wa xiyimo xa le hansi ni wa xiyimo xa le henhla hi ndlela leyi fanaka.+ Mi nga chavisiwi hi munhu,+ hikuva ku avanyisa Xikwembu;+ naswona loko mhaka yi mi tikela swinene, mi fanele mi yi tisa eka mina leswaku ndzi yi twa.’+ 18 Hi nkarhi wolowo ndzi mi lerise swilo hinkwaswo leswi mi faneleke mi swi endla.
19 “Hi suke eHorebe hi tsemakanya mananga wolawo hinkwawo lama chavisaka swinene,+ lawa hi ma voneke endhawini ya tintshava ya Vaamori,+ hilaha Yehovha Xikwembu xa hina a hi byeleke hakona naswona eku heteleleni hi fike eKadexi-baniya.+ 20 Kutani ndzi mi byele ndzi ku, ‘Mi fike endhawini ya tintshava ya Vaamori, leyi Yehovha Xikwembu xa hina a hi nyikaka yona. 21 Vonani, Yehovha Xikwembu xa n’wina u mi nyike tiko. Fambani, mi ya ri teka, hilaha Yehovha Xikwembu xa vakokwa wa n’wina a mi byeleke hakona.+ Mi nga chavi kumbe ku chavisiwa.’
22 “Hambiswiritano, hinkwenu ka n’wina mi te eka mina mi ku, ‘A hi rhumeni vavanuna leswaku va ya hi kambelela tiko kutani va hi vuyisela nhlamulo ya ndlela leyi hi faneleke hi famba ha yona ni miti leyi hi nga ta fikela eka yona.’+ 23 Ndzi vone ku ri mhaka ya kahle ivi ndzi hlawula vavanuna va 12 va n’wina, un’we eka nyimba ha yin’we.+ 24 Va yile endhawini ya tintshava+ kutani va fika eNkoveni wa Exikoli, va wu kambela. 25 Va vuye ni mihandzu yin’wana ya tiko ra kona va yi tisa eka hina naswona va vuyisa nhlamulo va ku, ‘Tiko leri Yehovha Xikwembu xa hina a hi nyikaka rona i rinene.’+ 26 Kambe mi ale ku ya ri teka naswona a mi swi yingisanga swileriso swa Yehovha Xikwembu xa n’wina.+ 27 A mi tshamela ku gungula emixaxeni ya n’wina mi ku, ‘Yehovha wa hi venga hi yona mhaka a hi humeseke etikweni ra Egipta leswaku a hi nyikela eka Vaamori va hi lovisa. 28 Xana ndhawu leyi hi yaka eka yona yi njhani? Vamakwerhu va hi chavisile+ va ku, “I vanhu lavakulu ku hi tlula va tlhela va leha ku hi tlula, naswona miti ya vona i yikulu yi tlhela yi biyeriwa hi makhumbi lama tlakukeke ku ya fika ematilweni+ naswona hi vone ni vana va Anaka+ kwalaho.”’
29 “Kutani ndzi mi byele ndzi ku, ‘Mi nga chavi kumbe mi chavisiwa hikwalaho ka vona.+ 30 Yehovha Xikwembu xa n’wina u ta mi rhangela naswona u ta mi lwela+ hilaha a endleke hakona emahlweni ka n’wina eEgipta.+ 31 Naswona mi yi vonile ndlela leyi Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi tlakuleke ha yona emananga ku fana ni loko munhu a tlakule n’wana wakwe, hinkwako laha mi yeke kona kukondza mi ta fika endhawini leyi.’ 32 Kambe, a mi vanga na ripfumelo eka Yehovha Xikwembu xa n’wina+ hambileswi mi voneke swilo leswi hinkwaswo, 33 loyi a a mi rhangela endleleni leswaku a mi lavela ndhawu leswaku mi dzima mixaxa eka yona. A a mi rhangela hi ndzilo nivusiku ni hi papa ninhlikanhi leswaku a mi komba ndlela leyi mi faneleke mi famba ha yona.+
34 “Nkarhi hinkwawo Yehovha a a twa hinkwaswo leswi a mi swi vula lerova swi n’wi hlundzukisa a kala a hlambanya a ku,+ 35 ‘A nga kona ni un’we exikarhi ka vavanuna lava vo homboloka, loyi a nga ta vona tiko leri ndzi hlambanyeke ku ri nyika vatata wa n’wina,+ 36 handle ka Kalebe n’wana wa Yefune. Yena u ta ri vona naswona tiko leri a fambeke eka rona ndzi ta ri nyika yena ni vana vakwe hikuva u landzele Yehovha hi mbilu hinkwayo.+ 37 (Hambi ku ri mina, Yehovha u ndzi hlundzukerile hikwalaho ka n’wina, a ku, “Na wena a wu nge ngheni kwalaho.+ 38 Yoxuwa n’wana wa Nuni loyi a yimeke emahlweni ka wena,+ hi yena a nga ta nghena etikweni rero.+ N’wi tiyise,*+ hikuva hi yena a nga ta endla leswaku Vaisrayele va kuma tiko.”) 39 Ku tlula kwalaho, vana va n’wina lava mi nga vula leswaku va ta phangiwa,+ ni vana va n’wina va majaha lava namuntlha va nga tiviki leswinene kumbe swo biha, vona va ta nghena naswona ndzi ta va nyika rona, ri ta va ra vona.+ 40 Kambe loko ku ri n’wina, tlhelani mi ya emananga hi ndlela leyi yaka eLwandle ro Tshwuka.’+
41 “Hiloko mi ndzi hlamula mi ku, ‘Hi dyohele Yehovha. Hi ta ya hi ya lwa hilaha Yehovha Xikwembu xa hina a hi leriseke hakona!’ Hikwalaho un’wana ni un’wana wa n’wina u hlomile naswona a mi ehleketa leswaku swi ta mi olovela ku gonya ntshava.+ 42 Kambe Yehovha a ndzi byela a ku, ‘Va byele u ku: “Mi nga yi mi ya lwa, hikuva a ndzi nge vi na n’wina.+ Loko mo ya, valala va n’wina va ta mi hlula.”’ 43 Ndzi ve ndzi vulavula na n’wina kambe a mi ndzi yingisanga. Ku ri na sweswo, mi xandzukele Yehovha, mi ringeta ku khandziya ntshava hikwalaho ko tikukumuxa. 44 Hiloko Vaamori lava a va tshama entshaveni yoleyo va huma va ta lwa na n’wina va mi hlongorisa ku fana ni tinyoxi, va mi hangalasa eSeyiri ku ya fika eHorma. 45 Endzhaku ka sweswo mi vuyile mi sungula ku rilela Yehovha, kambe Yehovha a nga mi yingisanga kumbe ku va na mhaka na n’wina. 46 Hi yona mhaka leyi mi tshameke eKadexi nkarhi wo leha.
2 “Hiloko hi tlhela hi ya emananga hi ndlela leyi yaka eLwandle ro Tshwuka, hilaha Yehovha a ndzi byeleke hakona,+ hi fambe masiku yo tala ekusuhi ni Ntshava ya Seyiri. 2 Eku heteleleni Yehovha a ku eka mina, 3 ‘I khale mi ri karhi mi yingayinga ni ntshava leyi. Sweswi yanani en’walungwini. 4 Lerisa vanhu lava u ku: “Mi ta hundza hi le ndzilakaneni wa vamakwenu, ku nga vana va Esawu+ lava tshamaka eSeyiri,+ va ta mi chava,+ vanani ni vuxiyaxiya. 5 Mi nga lwi na vona hikuva a ndzi nge mi nyiki tiko ra vona, hambi ku ri xindhawana xo ringana nkondzo, hikuva Ntshava ya Seyiri ndzi yi nyike Esawu leswaku yi va ndzhaka yakwe.+ 6 Mi fanele mi hakela mali loko mo dya swakudya swa vona naswona mi fanele mi hakela mati lawa mi nga ta ma nwa.+ 7 Hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina u mi katekisile eka hinkwaswo leswi mi swi endleke. U mi vonile loko mi ri karhi mi famba emananga lawa lamakulu. Yehovha Xikwembu xa n’wina a a ri na n’wina eka malembe lawa ya 40. A mi pfumalanga nchumu.”’+ 8 Hikwalaho hi hundze hi le ka vamakwerhu, ku nga vana va Esawu,+ lava tshamaka eSeyiri, a hi fambanga hi yona ndlela ya le Araba, leyi sukelaka eElata ni le Esiyoni-gebere.+
“Endzhaku ka sweswo, hi tlhele hi ndlela leyi yaka emananga ya Mowabu.+ 9 Hiloko Yehovha a ndzi byela a ku, ‘U nga karhati Vamowabu kumbe ku lwa na vona, hikuva a ndzi nge ku nyiki tiko ni rin’we ra vona ri va ndzhaka, hikuva tiko ra Ara ndzi ri nyike vana va Lota tanihi ndzhaka ya vona.+ 10 (Vaemimi+ lava a va tshama kwalaho khale, a va tele naswona va ri ni matimba va tlhela va leha ku fana ni Vaanaka. 11 Varefayimi+ a va langutiwa ku fana ni Vaanaka,+ naswona Vamowabu a va va vitana Vaemimi. 12 Khale, Vahori+ a va tshama eSeyiri, kambe vana va Esawu va va hlongorile va tlhela va va dlaya kutani va tshama endhawini ya vona,+ hilaha Vaisrayele va nga ta endla hakona etikweni leri nga ndzhaka ya vona, leri Yehovha a nga ta va nyika rona hakunene.) 13 Sweswi tsemakanyani Nkova wa Serede.’ Hiloko hi tsemakanya Nkova wa Serede.+ 14 Nkarhi lowu hi wu heteke hi ri karhi hi famba ku suka eKadexi-baniya kukondza hi tsemakanya Nkova wa Serede a ku ri malembe ya 38, ku fikela loko rixaka rolero ra vavanuna va nyimpi ri hela hinkwaro, hilaha Yehovha a va hlambanyeleke hakona.+ 15 Voko ra Yehovha a ri lwa na vona leswaku ri va herisa enxaxeni kukondza va hela.+
16 “Hi ku hatlisa loko vavanuna hinkwavo va nyimpi va file exikarhi ka vanhu,+ 17 Yehovha u tlhele a vulavula na mina a ku, 18 ‘Namuntlha mi ta hundza hi le tikweni ra Vamowabu, ku nga Ara. 19 Loko mi fika ekusuhi ni Vaamoni, mi nga va karhati kumbe ku va sukela, hikuva a ndzi nge mi nyiki tiko ni rin’we ra Vaamoni ri va ndzhaka, ndzi ri nyike vana va Lota tanihi ndzhaka ya vona.+ 20 Na rona a ku vuriwa leswaku i tiko ra Varefayimi.+ (Khale Varefayimi a va tshama kwalaho naswona Vaamoni a va va vitana Vazamazumimi. 21 A va tele naswona va ri ni matimba va tlhela va leha ku fana ni Vaanaka;+ kambe Yehovha u va lovisile Vaamoni va ri karhi va swi vona, hiloko va va hlongola kutani va tshama endhawini ya vona. 22 Hi swona leswi a swi endleleke vana va Esawu, lava sweswi va tshamaka eSeyiri,+ loko a lovisa Vahori+ emahlweni ka vona, leswaku va va tekela tiko va tshama eka rona ku fikela namuntlha. 23 Swimitana swa Vaavhimi a swi longoloke ku ya fika eGaza,+ kukondza Vakafitoro+ lava a va huma eKafitoro,* va va lovisa va teka ndhawu ya vona.)
24 “‘Sukani mi yima, mi tsemakanya Nkova wa Arinoni.+ Maswivo, ndzi nyikete Sihoni+ hosi ya Vaamori wa le Hexiboni evokweni ra n’wina. Hikwalaho, sungulani ku teka tiko rakwe mi lwa na yena. 25 Namuntlha ndzi ta endla leswaku vanhu hinkwavo lava nga ta twa ha n’wina ehansi ka matilo va mi chava. Va ta chuha va tlhela va rhurhumela hikwalaho ka n’wina.’+
26 “Hiloko ndzi rhuma vanhu ku suka emananga ya Kedemoti+ va ya eka Hosi Sihoni wa le Hexiboni ni marito lawa ya ku rhula, ndzi ku,+ 27 ‘Ndzi pfumelele ndzi hundza etikweni ra wena. Ndzi ta famba egondzweni ntsena naswona a ndzi nge hambukeli exineneni kumbe eximatsini.+ 28 Ndzi ta dya swakudya ni ku nwa mati lawa u nga ta ndzi xavisela wona ntsena. Wena ndzi pfumelele ndzi hundza hi milenge ntsena, 29 hi swona leswi vana va Esawu lava tshamaka eSeyiri ni Vamowabu lava tshamaka eAra va ndzi endleleke swona, kukondza ndzi pela nambu wa Yordani ndzi ya etikweni leri Yehovha Xikwembu xa hina a hi nyikaka rona.’ 30 Kambe Hosi Sihoni wa le Hexiboni a nga hi pfumelelanga leswaku hi hundza, hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina u n’wi tshike a tiomisa nhloko+ ni ku sihalarisa mbilu ya yena, leswaku a n’wi nyiketa evokweni ra n’wina hilaha swi nga hakona namuntlha.+
31 “Hiloko Yehovha a ndzi byela a ku, ‘Vona, se ndzi sungule ku nyiketa Sihoni ni tiko rakwe eka wena. Sungula ku teka tiko rakwe.’+ 32 Loko Sihoni a ta ni vanhu vakwe hinkwavo ku ta lwa na hina eYahasa,+ 33 Yehovha Xikwembu xa hina u n’wi nyikete eka hina kutani hi n’wi hlula, yena, vana vakwe ni vanhu vakwe hinkwavo. 34 Hi nkarhi wolowo hi teke miti yakwe hinkwayo hi tlhela hi dlaya vavanuna, vavasati ni vana. A hi siyanga munhu.+ 35 Hi lo teka ntsena swifuwo ni nhundzu emitini leyi hi yi tekeke. 36 Ku sukela emutini wa Arowere+ lowu nga eNkoveni wa Arinoni (ku katsa ni muti lowu nga enkoveni), ku ya fika eGiliyadi, a wu kona muti lowu poneke. Yehovha Xikwembu xa hina u yi nyikete eka hina hinkwayo.+ 37 Hambiswiritano, a mi tshinelanga ekusuhi ni tiko ra Vaamoni,+ ndhawu hinkwayo leyi nga eNkoveni wa Yaboko+ ni miti leyi nga endhawini ya tintshava, kumbe ndhawu yin’wana ni yin’wana leyi Yehovha Xikwembu xa hina a hi byeleke leswaku hi nga ngheni eka yona.
3 “Hiloko hi tlhela, hi famba hi Ndlela ya Baxani. Kutani Ogo hosi ya le Baxani a ta ni vanhu vakwe hinkwavo leswaku a ta lwa na hina eEdireyi.+ 2 Kutani Yehovha a ndzi byela a ku, ‘U nga n’wi chavi, ndzi ta ku pfuna leswaku u n’wi hlula, yena ni vanhu vakwe hinkwavo ni tiko rakwe, u ta n’wi endla leswi u swi endleke Sihoni hosi ya Vaamori, loyi a a tshama eHexiboni.’ 3 Xisweswo Yehovha Xikwembu xa hina a nyiketa Hosi Ogo wa le Baxani ni vanhu vakwe hinkwavo evokweni ra hina, kutani hi n’wi dlaya naswona a ku ponanga munhu. 4 Hiloko hi teka miti yakwe hinkwayo. A ku na muti lowu hi nga va tekelangiki wona, miti ya 60 exifundzheni hinkwaxo xa Arigobi, mfumo wa Ogo eBaxani.+ 5 Miti leyi hinkwayo a yi biyeriwe hi makhumbi lama tlakukeke, yi tlhela yi va ni tigede ni swo goga ha swona swin’we ni swimitana swo tala leswi a swi ri ekusuhi na yona. 6 Hambiswiritano, hi yi lovisile+ hilaha hi endleke hakona eka Hosi Sihoni wa le Hexiboni hi ku lovisa miti hinkwayo, ku katsa ni vavanuna, vavasati ni vana.+ 7 Hi titekele swifuwo hinkwaswo ni nhundzu emitini yoleyo.
8 “Hi nkarhi wolowo hi teke tiko ra tihosi timbirhi ta Vaamori,+ leti a ti ri exifundzheni xa Yordani, ku sukela eNkoveni wa Arinoni ku ya fika eNtshaveni ya Herimoni+ 9 (ku nga ntshava leyi Vasidoni a va yi vitana Siriyoni kasi Vaamori a va yi vitana Seniri), 10 miti hinkwayo ya tiko leri nga rivala, tiko hinkwaro ra Giliyadi ni ra Baxani ku ya fika eSaleka ni le Edireyi,+ ku nga miti ya mfumo wa Ogo eBaxani. 11 Hikuva Hosi Ogo wa le Baxani a ku lo sala yena ntsena eka Varefayimi. U lahliwe hi bokisi leri a ri endliwe hi nsimbhi* naswona ra ha ri eRhaba etikweni ra Vaamoni. A ri lehe mune wa timitara,* ri anama 1,8 wa timitara timbirhi hi ku ya hi mapimelo lama tolovelekeke. 12 Hi nkarhi wolowo hi teke tiko rolero: ku sukela eArowere+ leri nga eNkoveni wa Arinoni ni hafu ya tiko leri nga ni tintshava ra Giliyadi naswona miti ya rona ndzi yi nyike va ka Rhuveni ni va ka Gadi.+ 13 Kasi xiphemu lexin’wana xa tiko ra Giliyadi ni tiko hinkwaro ra Baxani leri nga mfumo wa Ogo, ndzi swi nyike hafu ya nyimba ya Manase.+ Xifundzha hinkwaxo xa Arigobi, lexi a xi ri xa Baxani, a xi tiviwa tanihi tiko ra Varefayimi.
14 “Yayiri+ n’wana wa Manase u teke xifundzha hinkwaxo xa Arigobi+ ku ya fika endzilakaneni wa va ka Gexura ni va ka Mukati,+ a thya miganga yoleyo ya Baxani vito rakwe a ku i Havhoti-yayiri*+ ku fikela namuntlha. 15 Makiri+ yena ndzi n’wi nyike tiko ra Giliyadi. 16 Kasi va ka Rhuveni ni va ka Gadi+ ndzi va nyike ku suka eGiliyadi ku ya eNkoveni wa Arinoni, ndzilakana wa vona wu le xikarhi ka nkova, ku ya fika eYaboko, nkova wa kona i ndzilakana wa Vaamoni 17 na Araba na Yordani ni ndzilakana wa kona, ku sukela eKinereti ku ya eLwandle ra Araba, ku nga Lwandle ra Munyu* ni le switsungeni swa Pisiga hi tlhelo ra le vuxeni.+
18 “Hiloko ndzi mi lerisa ndzi ku: ‘Yehovha Xikwembu xa n’wina u mi nyike tiko leri leswaku mi ri teka. Tinhenha ta n’wina hinkwato ti ta hloma ti tsemakanya ni vamakwenu, Vaisrayele.+ 19 Vasati va n’wina, vana va n’wina ni swifuwo swa n’wina (ndza swi tiva leswaku mi ni swifuwo swo tala) hi vona ntsena va nga ta sala va tshamile emitini leyi ndzi mi nyikeke yona, 20 kukondza Yehovha a wisisa vamakwenu hilaha a mi wisiseke hakona, va ta teka tiko leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a nga ta va nyika rona entsungeni wa Yordani. Endzhaku ka sweswo mi ta vuya, un’wana ni un’wana u ta ya endhawini leyi ndzi n’wi nyikeke yona tanihi ndzhaka yakwe.’+
21 “Hi nkarhi wolowo ndzi lerise Yoxuwa ndzi ku:+ ‘U swi vonile leswi Yehovha Xikwembu xa n’wina a swi endleke eka tihosi letimbirhi. Yehovha u ta endla leswi fanaka eka mifumo hinkwayo leyi mi yaka eku lweni na yona.+ 22 Mi nga va chavi, hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina hi yena loyi a nga ta mi lwela.’+
23 “Hi nkarhi wolowo ndzi kombele Yehovha ndzi ku, 24 ‘Yehovha Hosi Leyi Tlakukeke, u sungule ku komba nandza wa wena mitirho ya wena leyo hlamarisa ni matimba ya wena,+ hikuva a xi kona xikwembu etilweni kumbe emisaveni lexi nga endlaka mitirho yo fana ni ya wena.+ 25 Ndzi kombela u ndzi pfumelela ndzi hundza ndzi ya vona tiko lerinene leri nga entsungeni wa Yordani, ndhawu leyinene ya tintshava ni le Lebanoni.’+ 26 Kambe Yehovha a ha ndzi hlundzukerile hikwalaho ka n’wina+ naswona a nga ndzi yingisanga. Kambe, Yehovha u te, ‘Swi ringene! U nga ha pfuki u vulavule na mina hi mhaka leyi. 27 Khandziya ehenhla ka Pisiga,+ u languta evupeladyambu, en’walungwini, edzongeni ni le vuxeni, u vona tiko hikuva a wu nge wu peli nambu wa Yordani.+ 28 Hlawula Yoxuwa+ leswaku a va murhangeri, u n’wi khutaza u tlhela u n’wi tiyisa, hikuva hi yena a nga ta rhangela Vaisrayele loko va pela nambu+ naswona hi yena loyi a nga ta va pfuna leswaku va teka tiko leri u nga ta ri vona.’ 29 Leswi hinkwaswo swi endleke loko ha ha tshama endhawini leyi nga emahlweni ka Beta-peyori.+
4 “N’wina Vaisrayele, yingisani milawu ni swiboho leswi ndzi mi dyondzisaka swona leswaku mi ta hanya+ mi tlhela mi teka tiko leri Yehovha Xikwembu xa vakokwa wa n’wina a mi nyikaka rona. 2 Mi nga tshuki mi engetela nchumu eka leswi ndzi mi lerisaka swona naswona mi nga hunguti nchumu,+ leswaku mi yingisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa n’wina leswi ndzi mi lerisaka swona.
3 “Mi swi vonile leswi Yehovha a swi endleke emhakeni ya Bali wa Peyori; Yehovha Xikwembu xa n’wina u lovise exikarhi ka n’wina un’wana ni un’wana la landzeleke Bali wa Peyori.+ 4 Kambe n’wina lava namarheleke Yehovha Xikwembu xa n’wina, ma ha hanya hinkwenu namuntlha. 5 Maswivo, ndzi mi dyondzise milawu ni swiboho,+ hilaha Yehovha Xikwembu xa mina a ndzi leriseke hakona, leswaku mi ta swi yingisa loko mi ri etikweni leri mi nga ta ri teka. 6 Mi fanele mi swi landzelerisisa+ hikuva loko mi endla tano vanhu lava nga ta twa hi ta milawu leyi hinkwayo va ta xiya leswaku mi ni vutlhari+ ni ku twisisa+ kutani va ta ku, ‘A swi kanakanisi leswaku tiko leri lerikulu i ra vanhu vo tlhariha ni lava twisisaka.’+ 7 Hikuva hi rihi tiko leri swikwembu swa rona swi nga ekusuhi na rona hilaha Yehovha Xikwembu xa hina a nga ekusuhi na hina loko hi n’wi vitana?+ 8 Naswona hi rihi tiko lerikulu leri nga ni milawu leyinene ni swiboho leswi fanaka ni Nawu lowu hinkwawo lowu ndzi mi nyikaka wona namuntlha?+
9 “Kambe tivoneleni leswaku mi nga rivali swilo leswi mi swi voneke naswona swi nga suki etimbilwini ta n’wina vutomi bya n’wina hinkwabyo. Mi fanele mi tlhela mi swi byela vana ni vatukulu va n’wina.+ 10 Hi siku leri mi yimeke ha rona emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa n’wina eHorebe, Yehovha u ndzi byele a ku, ‘Hlengeleta vanhu va ta eka mina leswaku va ta twa leswi ndzi nga ta va byela swona,+ va ta dyondza ku ndzi chava+ emasikwini hinkwawo ya ku hanya ka vona va tlhela va dyondzisa ni vana va vona.’+
11 “Hiloko mi ta mi fika mi yima ehansi ka ntshava, ntshava a yi pfurha ndzilo lowu a wu tuvika ku ya fika etilweni; a ku ri ni munyama ni mapapa naswona a ku lo dzwii!+ 12 Yehovha a sungula ku vulavula na n’wina a ri exikarhi ka ndzilo.+ A mi twa mpfumawulo wa rito kambe a mi nga voni xivumbeko,+ a ku twala rito ntsena.+ 13 U mi byele ntwanano wakwe,+ lowu a mi leriseke leswaku mi wu yingisa, ku nga Milawu ya Khume.+ Endzhaku ka sweswo, u yi tsale emaribyeni mambirhi ya swiphepherhele.+ 14 Hi nkarhi wolowo Yehovha u ndzi lerise leswaku ndzi mi dyondzisa milawu ni swiboho, leswi mi faneleke mi hanya ha swona etikweni leri mi nga ta ri teka ri va ra n’wina.
15 “Hikwalaho, tivoneleni, tanihi leswi mi nga vonangiki xivumbeko xo karhi hi siku leri Yehovha a vulavuleke na n’wina ha rona eHorebe a ri exikarhi ka ndzilo, 16 leswaku mi nga endli leswo homboloka hi ku tiendlela xifaniso xihi ni xihi lexi vatliweke lexi nga ni xivumbeko xo karhi, xifaniso xa wanuna kumbe xa wansati,+ 17 xifaniso xa xiharhi xo karhi lexi nga emisaveni, xifaniso xa xinyenyana xo karhi lexi hahaka,+ 18 xifaniso xa xihadyana xo karhi lexi kokovaka kumbe xifaniso xa nhlampfi yo karhi leyi nga ematini.+ 19 Naswona loko mi languta etilweni mi vona dyambu ni n’weti ni tinyeleti, vuthu hinkwaro ra le tilweni, mi nga kanganyiseki kutani mi swi khinsamela mi swi gandzela.+ Yehovha Xikwembu xa n’wina u swi nyike vanhu hinkwavo lava nga emisaveni. 20 Kambe mi vanhu lava Yehovha a va humeseke evuhlongeni eEgipta laha a ku hisa ku fana ni xitiko lexi n’okisaka nsimbhi, leswaku mi ta va vanhu vakwe*+ hilaha swi nga hakona namuntlha.
21 “Yehovha u ndzi hlundzukerile hikwalaho ka n’wina+ kutani a ndzi hlambanyela leswaku a ndzi nge wu peli nambu wa Yordani, hambi ku ri ku ya etikweni lerinene leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona leswaku ri va ndzhaka ya n’wina.+ 22 Hikuva ndzi ta fela etikweni leri; a ndzi nge wu peli nambu wa Yordani,+ kambe n’wina mi ta wu pela mi ya teka tiko leri lerinene ri va ndzhaka ya n’wina. 23 Tivoneleni leswaku mi nga rivali ntwanano lowu Yehovha Xikwembu xa n’wina a wu endleke na n’wina,+ naswona mi nga tiendleli xifaniso lexi vatliweke, xivumbeko xa nchumu wo karhi lowu Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi byeleke leswaku mi nga xi endli.+ 24 Hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina i ndzilo lowu lovisaka,+ i Xikwembu lexi lavaka leswaku vanhu va gandzela xona ntsena.+
25 “Loko mi va ni vana ni vatukulu mi tlhela mi hanya nkarhi wo leha etikweni, ivi mi dyoha hi ku endla xifaniso xo karhi lexi vatliweke,+ mi dyohela Yehovha Xikwembu xa n’wina mi n’wi hlundzukisa,+ 26 ndzi teka matilo ni misava swi va timbhoni ta mina namuntlha, leswaku loko mo endla sweswo mi ta fa hakunene etikweni leri mi pelaka Yordani ku ya ri teka. A mi nge hanyi nkarhi wo leha kambe mi ta lovisiwa.+ 27 Yehovha u ta mi hangalasa,+ mi ta sala mi ri vatsongo+ exikarhi ka matiko lawa Yehovha a nga ta mi hlongolela eka wona. 28 Kwalaho mi ta boheka ku gandzela swikwembu leswi endliweke hi ntsandza ni ribye leswi endliweke hi munhu,+ swikwembu leswi nga voniki kumbe ku twa kumbe ku dya kumbe ku nun’hwetela.
29 “Loko mo lava Yehovha Xikwembu xa n’wina mi ri kwalaho, kunene mi ta n’wi kuma,+ loko mi n’wi lavisisa hi mbilu ya n’wina hinkwayo ni hi vutomi bya n’wina hinkwabyo.+ 30 Loko mi ri enhlomulweni lowukulu naswona swilo leswi hinkwaswo swi mi humelela enkarhini lowu taka, mi ta tlhelela eka Yehovha Xikwembu xa n’wina, mi yingisa rito rakwe.+ 31 Hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina i Xikwembu xa tintswalo.+ A nge mi tshiki kumbe a mi lovisa kumbe a rivala ntwanano lowu a wu endleke* ni vakokwa wa n’wina.+
32 “Vutisani hi ta mikarhi leyi hundzeke mi nga si va kona, ku sukela esikwini leri Xikwembu xi tumbuluxeke munhu ha rona emisaveni; lavisisani ku sukela emakumu man’wana ya matilo ku ya emakumu man’wana ya matilo. Xana ku tshame ku endleka swilo swo tano leswikulu kumbe ku twiwa nchumu wo fana ni lowu?+ 33 Xana va kona vanhu van’wana lava nga tshama va twa rito ra Xikwembu exikarhi ka ndzilo hilaha mi ri tweke hakona va tlhela va hanya?+ 34 Xana Xikwembu xi tshame xi teka rixaka rin’wana exikarhi ka rixaka ro karhi hi makhombo,* swikombiso, masingita,+ nyimpi,+ hi voko ra matimba,+ hi voko leri tshambulutiweke ni hi mitirho leyi chavisaka,+ hilaha Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi endleleke hakona eEgipta mi ri karhi mi swi vona hi matihlo ya n’wina? 35 N’wina mi kombiwe swilo leswi leswaku mi ta swi tiva leswaku Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso;+ a ku na un’wana handle ka yena.+ 36 U mi endle mi twa rito rakwe ri huma ematilweni leswaku a mi lulamisa, a tlhela a endla mi vona ndzilo lowukulu emisaveni naswona mi twe marito yakwe ma huma exikarhi ka ndzilo.+
37 “U mi humese eEgipta hi matimba yakwe lamakulu hikwalaho ka leswi a a rhandza vakokwa wa n’wina kutani a hlawula vana* va vona.+ 38 U hlongole matiko lamakulu lama nga ni matimba ku mi tlula, leswaku a mi tisa etikweni ra wona a tlhela a mi nyika rona ri va ndzhaka ya n’wina hilaha swi nga hakona namuntlha.+ 39 Hikwalaho, mi fanele mi swi tiva namuntlha mi tlhela mi swi tsundzuka leswaku Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso ematilweni ni le misaveni.+ A ku na un’wana.+ 40 Mi fanele mi hlayisa swileriso ni milawu yakwe leyi ndzi mi lerisaka yona namuntlha, leswaku swi ta mi fambela kahle n’wina ni vana va n’wina, mi hanya nkarhi wo leha etikweni leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona.”+
41 Hi nkarhi wolowo Muxe a hlawula miti yinharhu leyi nga evuxeni bya Yordani.+ 42 Loko munhu o tshuka a dlaya munhu un’wana ku nga ri hi vomu naswona a nga n’wi vengi,+ u fanele a balekela eka yin’wana ya miti leyi leswaku a nga dlayiwi.+ 43 Miti ya kona i Beseri+ lowu nga emananga wu ta va wa va ka Rhuveni, Rhamoti+ lowu nga eGiliyadi wu ta va wa va ka Gadi kasi Golani+ lowu nga eBaxani wu ta va wa va ka Manase.+
44 Lowu i Nawu+ lowu Muxe a wu nyikeke Vaisrayele. 45 Leswi i switsundzuxo, milawu ni swiboho leswi Muxe a swi nyikeke Vaisrayele endzhaku ka loko va hume eEgipta,+ 46 exifundzheni xa Yordani enkoveni lowu nga ekusuhi na Beta-peyori,+ etikweni ra Hosi Sihoni wa Vaamori, loyi a a tshama eHexiboni,+ loyi Muxe ni Vaisrayele va n’wi hluleke endzhaku ka loko va hume eEgipta.+ 47 Va teke tiko rakwe ni tiko ra Hosi Ogo+ wa le Baxani ku nga tihosi timbirhi ta Vaamori leti a ti ri evuxeni bya xifundzha xa nambu wa Yordani, 48 ku sukela eArowere+ ku nga tiko leri nga endhawini leyi nga eNkoveni wa Arinoni, ku ya eNtshaveni ya Sayoni ku nga Herimoni,+ 49 ni xifundzha hinkwaxo xa Araba evuxeni bya Yordani ku ya fika eLwandle ra Araba* ehansi ka swintshabyana swa Pisiga.+
5 Hiloko Muxe a vitana tiko hinkwaro ra Israyele a ku eka rona: “Yingisa wena Israyele, milawu ni swiboho leswi ndzi mi byelaka swona namuntlha, mi fanele mi swi dyondza mi tlhela mi swi yingisa. 2 Yehovha Xikwembu xa hina u endle ntwanano na hina eHorebe.+ 3 Yehovha a nga endlanga ntwanano lowu ni vakokwa wa hina, kambe u wu endle na hina hinkwerhu lava hi nga kona laha namuntlha. 4 Yehovha u vulavule na n’wina hi ku kongoma entshaveni, a ri exikarhi ka ndzilo.+ 5 Hi nkarhi wolowo a ndzi yime exikarhi ka Yehovha na n’wina+ leswaku ndzi ta mi byela leswi Yehovha a swi vulaka, hikuva a mi chava ndzilo naswona a mi yanga entshaveni.+ A ku:
6 “‘Hi mina Yehovha Xikwembu xa wena, loyi a ku humeseke etikweni ra Egipta endlwini ya vuhlonga.+ 7 U nga tshuki u va ni swikwembu swin’wana handle ka mina.+
8 “‘U nga tshuki u tiendlela xifaniso lexi vatliweke+ kumbe xifaniso xo karhi xa nchumu lowu nga ematilweni, kumbe emisaveni kumbe lowu nga ematini ehansi ka misava. 9 U nga tshuki u swi khinsamela kumbe u kuceteriwa ku swi tirhela,+ hikuva mina Yehovha Xikwembu xa wena, ndzi Xikwembu lexi lavaka leswaku ku gandzeriwa xona ntsena,+ lexi xupulaka vana hikwalaho ka xidyoho xa vatata wa vona eka xitukulwana xa vunharhu ni le ka xitukulwana xa vumune eka lava ndzi vengaka,+ 10 kambe ndzi rhandza lava ndzi rhandzaka va tlhela va yingisa milawu ya mina, ku ya fika eka xitukulwana xa vugidi.
11 “‘U nga tshuki u tlanga hi vito ra Yehovha Xikwembu xa wena,+ hikuva Yehovha a nge tshiki ku xupula loyi a tlangaka hi vito rakwe.+
12 “‘Hlayisa siku ra Savata u ri teka ri kwetsima, hilaha Yehovha Xikwembu xa wena a ku leriseke hakona.+ 13 U fanele ku endla mitirho ya wena hi masiku ya tsevu,+ 14 kambe siku ra vunkombo ri ta va savata ya Yehovha Xikwembu xa wena.+ U nga tshuki u endla ntirho wo karhi,+ wena kumbe n’wana wa wena wa jaha kumbe wa nhwanyana kumbe hlonga ra wena ra xinuna kumbe ra xisati kumbe nkuzi ya wena kumbe mbhongolo ya wena kumbe swifuwo swa wena kumbe muluveri loyi u tshamaka na yena,+ leswaku hlonga ra wena ra xinuna kumbe ra xisati ri ta wisa ku fana na wena.+ 15 Tsundzuka leswaku a wu ri hlonga etikweni ra Egipta, kambe Yehovha Xikwembu xa wena u ku humesile hi voko rakwe ra matimba ni hi voko leri tshambulutiweke.+ Hi yona mhaka leyi Yehovha Xikwembu xa wena a ku byeleke leswaku u hlayisa siku ra Savata.
16 “‘Xixima tata wa wena ni mana wa wena,+ hilaha Yehovha Xikwembu xa wena a ku leriseke hakona, leswaku u ta hanya nkarhi wo leha naswona swi ta ku fambela kahle etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona.+
20 “‘U nga tshuki u hemba loko u nyikela vumbhoni hi munhu un’wana.+
21 “‘U nga tshuki u navela nsati wa munhu un’wana.+ U nga tshuki u navela yindlu ya munhu un’wana hi mavondzo kumbe nsimu yakwe kumbe hlonga rakwe ra xinuna kumbe ra xisati kumbe nkuzi yakwe kumbe mbhongolo yakwe kumbe nchumu wun’wana ni wun’wana lowu nga wa yena.’+
22 “Yehovha u vule marito lawa eka n’wina hinkwenu entshaveni, a ri exikarhi ka ndzilo ni papa leri dzwihaleke,+ hi rito lerikulu, a nga engetelanga nchumu eka marito wolawo; endzhaku ka sweswo a ma tsala emaribyeni mambirhi ya swiphepherhele ivi a ndzi nyika wona.+
23 “Kambe hi ku hatlisa loko mi twe rito ri huma exikarhi ka papa leri dzwihaleke, hi nkarhi lowu ntshava a yi ri eku pfurheni,+ tindhuna hinkwato ta tinyimba ta n’wina ni vakulukumba va te eka mina. 24 Hiloko mi ku, ‘Yehovha Xikwembu xa hina u hi kombe ku vangama ni matimba yakwe naswona hi twe rito rakwe ri huma exikarhi ka ndzilo.+ Namuntlha hi swi vonile leswaku Xikwembu xi nga vulavula ni munhu a tlhela a hanya.+ 25 Kutani hikwalaho ka yini hi fanele hi fa? Hikuva ndzilo lowu lowukulu wu nga hi heta. Loko ho ya emahlweni hi twa rito ra Yehovha Xikwembu xa hina, hi ta fa a hi nge poni. 26 Hikuva i mani eka vanhu hinkwavo loyi a nga tshama a twa Xikwembu xi vulavula exikarhi ka ndzilo hilaha hi xi tweke hakona, a tlhela a hanya? 27 Wena u fanele u tshinela u ya twa hinkwaswo leswi Yehovha Xikwembu xa hina a nga ta swi vula, u ta vuya u ta hi byela hinkwaswo leswi Yehovha Xikwembu xa hina a nga ku byela swona naswona hi ta swi yingisa hi tlhela hi swi endla.’+
28 “Hikwalaho Yehovha u twe leswi mi ndzi byeleke swona, kutani Yehovha a ku eka mina, ‘Ndzi swi twile leswi vanhu lava va ku byeleke swona. Hinkwaswo leswi va swi vuleke i swinene.+ 29 Loko ntsena mikarhi hinkwayo vo va ni mbilu leyi tiyimiseleke ku ndzi chava+ ni ku hlayisa milawu ya mina hinkwayo;+ swi ta va fambela kahle, vona ni vana va vona hilaha ku nga heriki!+ 30 Famba u ya va byela u ku: “Tlhelelani emixaxeni ya n’wina.” 31 Kambe wena u fanele u sala laha na mina, ndzi ta ku byela swileriso hinkwaswo, milawu ni swiboho leswi u faneleke u va dyondzisa swona ni leswi va faneleke va swi yingisa etikweni leri ndzi va nyikaka rona leswaku va ri teka.’ 32 Hikwalaho n’wina mi fanele mi tiyimisela ku endla leswi Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi leriseke swona.+ Mi nga tshuki mi hambukela exineneni kumbe eximatsini.+ 33 Mi fanele mi hanya hi ndlela leyi Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi leriseke ku hanya ha yona,+ leswaku swi ta mi fambela kahle, mi tlhela mi hanya nkarhi wo leha etikweni leri mi nga ta ri teka.+
6 “Leswi i swileriso, milawu ni swiboho leswi Yehovha Xikwembu xa n’wina a ndzi nyikeke leswaku ndzi mi dyondzisa swona, leswaku mi ta hanya ha swona loko mi tsemakanya nambu mi ya etikweni leri mi nga ta ri teka, 2 leswaku u ta chava Yehovha Xikwembu xa wena u tlhela u yingisa milawu yakwe hinkwayo ni swileriso swakwe leswi ndzi ku lerisaka swona, wena ni vana va wena ni vatukulu va wena+ vutomi bya wena hinkwabyo, leswaku u ta hanya nkarhi wo leha.+ 3 U fanele u swi yingisa wena Israyele, u swi landzela hi vukheta leswaku swi ta ku fambela kahle u andza etikweni leri khulukaka ntswamba ni vulombe, hilaha Yehovha Xikwembu xa vakokwa wa wena a ku tshembiseke hakona.
4 “Yingisa, wena Israyele: Yehovha Xikwembu xa hina i Yehovha un’we.+ 5 U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi vutomi bya wena hinkwabyo+ ni hi matimba ya wena hinkwawo.+ 6 Marito lawa ndzi ku lerisaka wona namuntlha u fanele u ma hlayisa embilwini ya wena, 7 u fanele u ma dyondzisa vana va wena+ hi ku phindhaphindha naswona u vulavula ha wona loko u tshamile ekaya niloko u ri endleleni niloko u etlela niloko u pfuka.+ 8 Ma tsimbelele evokweni ra wena leswaku ma ta va xitsundzuxo naswona ma fanele ma va mfungho emombyeni wa wena.+ 9 Ma tsale etifuremeni ta minyangwa ya yindlu ya wena ni le tigedeni ta wena.
10 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena a ku yisa etikweni leri a ri tshembiseke vakokwa wa wena ku nga Abrahama, Isaka na Yakobo leswaku u ta ku nyika rona,+ miti leyikulu yo saseka leyi u nga yi akangiki,+ 11 tiyindlu leti taleke hi swilo leswinene leswi u nga swi tirhelangiki, swihlovo leswi u nga swi celangiki ni masimu ya madiriva ni mirhi ya mitlhwari leyi u nga yi byalangiki, ivi u dya u xurha,+ 12 u tivonela leswaku u nga rivali Yehovha,+ loyi a ku humeseke etikweni ra Egipta, endlwini ya vuhlonga. 13 U fanele u chava Yehovha Xikwembu xa wena+ naswona u fanele u gandzela yena ntsena,+ u fanele u hlambanya hi vito rakwe.+ 14 A wu fanelanga u landzela swikwembu swin’wana, swikwembu swa vanhu lava ku rhendzeleke,+ 15 hikuva Yehovha Xikwembu xa wena loyi a nga exikarhi ka n’wina i Xikwembu lexi lavaka ku gandzeriwa xi ri xoxe.+ Handle ka sweswo, Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku hlundzukela swinene+ a ku herisa.+
16 “Mi nga tshuki mi ringa Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ hi ndlela leyi mi n’wi ringeke ha yona eMassa.+ 17 Mi fanele mi yingisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa n’wina hi vukheta ni switsundzuxo swakwe ni milawu yakwe leyi a mi leriseke ku yi yingisa. 18 Mi fanele mi endla leswinene leswi tsakisaka Yehovha, leswaku swi ta mi fambela kahle nileswaku mi ta nghena mi teka tiko lerinene leri Yehovha a ri hlambanyeleke vakokwa wa n’wina,+ 19 hi ku hlongola valala va n’wina hinkwavo emahlweni ka n’wina hilaha Yehovha a tshembiseke hakona.+
20 “Loko n’wana wa wena o ku vutisa enkarhini lowu taka a ku, ‘Xana switsundzuxo, swiletelo ni swiboho leswi Yehovha Xikwembu xa hina a ku leriseke swona swi vula yini?’ 21 U ta n’wi hlamula u ku, ‘A hi ri mahlonga ya Faro eEgipta, kambe Yehovha u hi humesile hi voko rakwe ra matimba. 22 Yehovha u ye emahlweni a endla swihlamariso ni masingita leswi hlaseleke Vaegipta,+ Faro ni vandyangu wakwe hinkwavo naswona hi tivonele hi ya hina.+ 23 Naswona u hi humese eEgipta a hi tisa laha leswaku a ta hi nyika tiko leri a ri hlambanyeleke vakokwa wa hina.+ 24 Kutani Yehovha u hi lerise ku yingisa milawu leyi hinkwayo ni ku chava Yehovha Xikwembu xa hina leswaku swi ta hi fambela kahle mikarhi hinkwayo,+ leswaku hi ta ya emahlweni hi hanya+ hilaha swi nga hakona namuntlha. 25 Swi ta vula ku lulama eka hina loko hi yingisa ni ku landzela milawu leyi hinkwayo ya Yehovha Xikwembu xa hina hi vukheta hilaha a hi leriseke hakona.’+
7 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena a ku nghenisa etikweni leri u nga kusuhi ni ku nghena eka rona u ri teka+ u ta tlhela a susa matiko lama nga ni vanhu vo tala emahlweni ka wena:+ ku nga Vaheti, Vagirgaxa, Vaamori,+ Vakanana, Vaperezi, Vahivhi ni Vayebusi,+ matiko ya nkombo lama nga ni vanhu vo tala ma tlhela ma va ni matimba ku ku tlula.+ 2 Yehovha Xikwembu xa wena u ta ma nyiketa eka wena naswona u ta ma hlula.+ Hakunene u fanele u ma lovisa.+ U nga tshuki u endla ntwanano na wona kumbe u ma twela vusiwana.+ 3 U nga tshuki u tekana na vona. U nga pfumeleli vana va wena va vanhwanyana va tekiwa hi vana va vona va majaha kumbe u teka vana va vona va vanhwanyana u va tekela vana va wena va majaha.+ 4 Hikuva va ta hambukisa vana va wena va majaha va nga ha ndzi landzeli va ya tirhela swikwembu swin’wana;+ kutani Yehovha u ta ku hlundzukela naswona u ta ku lovisa hi ku hatlisa.+
5 “Ku ri na sweswo, mi fanele mi va endla leswi: Hirimuxani tialtari ta vona, mi fayetela tiphuphu leti va ti hundzuleke swikwembu swa vona,+ mi tsemelela timhandzi ta vona ta Axera*+ mi hisa ni swifaniso swa vona leswi va swi gandzelaka.+ 6 Hikuva mi vanhu vo kwetsima eka Yehovha Xikwembu xa n’wina naswona Yehovha Xikwembu xa n’wina u mi hlawurile leswaku mi va vanhu vakwe, nhundzu yakwe yo hlawuleka exikarhi ka vanhu hinkwavo lava nga emisaveni.+
7 “A ku nga ri hikwalaho ka leswi mi teleke ku tlula vanhu hinkwavo leswi endleke Yehovha a va ni xinakulobye eka n’wina ni ku mi hlawula,+ hikuva a mi ri vatsongo ku tlula vanhu hinkwavo.+ 8 Kambe a ku ri hikwalaho ka leswi Yehovha a a mi rhandza ni hikwalaho ka xihlambanyo lexi a xi hlambanyeleke vakokwa wa n’wina,+ leswi Yehovha a mi humeseke hi voko ra matimba leswaku a mi kutsula endlwini ya vuhlonga,+ evokweni ra Faro hosi ya Egipta. 9 Mi swi tiva kahle leswaku Yehovha Xikwembu xa n’wina i Xikwembu xa ntiyiso, Xikwembu xo tshembeka, lexi hlayisaka ntwanano wa xona ni ku tshembeka ku fikela eka xitukulwana xa vugidi xa lava n’wi rhandzaka va tlhela va yingisa milawu yakwe.+ 10 Kambe lava n’wi vengaka u ta va lovisa.+ A nge nonoki ku lovisa lava n’wi vengaka. 11 Hikwalaho, hlayisani swileriso ni milawu ni swiboho leswi ndzi mi lerisaka swona namuntlha, mi swi yingisa.
12 “Loko mo ya emahlweni mi yingisa swiboho leswi mi tlhela mi swi hlayisa, Yehovha Xikwembu xa n’wina u ta hlayisa ntwanano ni rirhandzu leswi a swi hlambanyeleke vakokwa wa n’wina. 13 U ta mi rhandza ni ku mi katekisa a tlhela a mi andzisa. U ta mi katekisa hi vana vo tala+ ni hi misava leyi humesaka mihandzu yo tala, mavele ya n’wina, vhinyo ya n’wina leyintshwa, mafurha ya n’wina,+ marhole ya tihomu ta n’wina ni swinyimpfana swa tinyimpfu ta n’wina, etikweni leri a ri hlambanyeleke vakokwa wa n’wina leswaku u ta mi nyika rona.+ 14 Mi ta va lava katekisiweke ku tlula vanhu hinkwavo;+ a ku nge vi ni wanuna kumbe wansati exikarhi ka n’wina loyi a nga riki na vana kumbe swifuwo swa n’wina leswi nga velekiki.+ 15 Yehovha u ta mi susela mavabyi hinkwawo, a nge mi tiseli mavabyi yo chavisa lawa mi ma voneke eEgipta.+ Kambe u ta ma yisa eka hinkwavo lava mi vengaka. 16 Mi fanele mi herisa vanhu hinkwavo lava Yehovha Xikwembu xa n’wina a va nyiketaka eka n’wina.+ A mi fanelanga mi va twela vusiwana+ naswona a mi fanelanga mi tirhela swikwembu swa vona,+ hikuva sweswo swi ta va ntlhamu eka n’wina.+
17 “Loko wo tshuka u vula leswi embilwini ya wena, ‘Matiko lawa ma ni vanhu vo tala ku ndzi tlula. Xana ndzi ta va hlongorisa ku yini?’+ 18 a wu fanelanga u va chava.+ U fanele u tsundzuka leswi Yehovha Xikwembu xa wena a swi endleke eka Faro ni le ka Vaegipta hinkwavo,+ 19 makhombo* lawa u ma voneke ni masingita+ ni voko ra matimba ni voko leri tshambulutiweke leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku humeseke ha rona.+ Sweswo hi leswi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta swi endla eka vanhu hinkwavo lava u va chavaka.+ 20 Yehovha Xikwembu xa wena u ta endla leswaku va hela matimba* kukondza lava saleke+ ni lava ku tumbeleleke va lova. 21 U nga va chavi hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u na wena,+ i Xikwembu lexikulu lexi vanhu va faneleke va xi chava ni ku xi xixima.+
22 “Yehovha Xikwembu xa wena u ta hlongola matiko lawa hakatsongotsongo.+ A nge pfumeleli leswaku u va herisa hi ku hatlisa, hikuva swiharhi swa nhova swi nga tala ngopfu ku ku tlula. 23 Yehovha Xikwembu xa wena u ta va nyiketa eka wena kutani a va hlula hi ku helela, kukondza va hela.+ 24 U ta nyiketa tihosi ta vona evokweni ra wena,+ naswona u ta herisa mavito ya tona emisaveni.+ A ku na munhu loyi a nga ta ku tiyela+ kukondza u va heta hinkwavo.+ 25 U fanele u hisa swifaniso swa swikwembu swa vona leswi vatliweke.+ U nga tshuki u navela silivhere ni nsuku lowu swi endliweke ha wona naswona u nga swi teki+ leswaku swi nga ku yengi hikuva i swilo leswi nyenyetsaka eka Yehovha Xikwembu xa wena.+ 26 U nga tshuki u teka nchumu lowu nyenyetsaka u wu yisa endlwini ya wena leswaku u nga lovisiwi ku fana na wona. U fanele u wu nyenya u tlhela u wu venga swinene, hikuva i nchumu lowu nga ta lovisiwa.
8 “Mi fanele mi yingisa swileriso hinkwaswo leswi ndzi mi nyikaka swona namuntlha, leswaku mi ta ya emahlweni mi hanya+ naswona mi andza kutani mi nghena mi teka tiko leri Yehovha a ri hlambanyeleke vakokwa wa n’wina.+ 2 Tsundzuka ndlela yo leha leyi Yehovha Xikwembu xa wena a ku fambiseke ha yona malembe lawa ya 40 emananga,+ leswaku a ku tsongahata ni ku ku ringa+ leswaku a ta tiva leswi nga embilwini ya wena,+ loko ku ri hileswaku u ta yingisa milawu yakwe kumbe a wu nge yi yingisi. 3 U ku tsongahatile, a ku tshika u fa hi ndlala+ kutani a ku nyika manna,+ leyi hambi ku ri wena kumbe vatata wa wena va nga yi tivangiki, leswaku u ta swi tiva leswaku munhu a nga hanyi hi xinkwa ntsena, kambe munhu u hanya hi rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.+ 4 Swiambalo leswi a wu swi ambala a swi hlakalanga hambi ku ri milenge ya wena a yi pfimbanga eka malembe lawa ya 40.+ 5 U swi tiva kahle embilwini ya wena leswaku Yehovha Xikwembu xa wena a a ri eku ku tshinyeni, ku fana ni munhu loyi a tshinyaka n’wana wakwe.+
6 “Hikwalaho u fanele u yingisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa wena hi ku famba etindleleni takwe u tlhela u n’wi chava. 7 Hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u ku yisa etikweni lerinene,+ tiko ra milambu, swihlovo ni swidziva leswi khulukelaka laha ku nga rivala ni laha ku nga ni tintshava, 8 tiko ra koroni ni maxalana, madiriva, minkuwa ni magrenada,+ tiko ra mafurha ya mitlhwari ni vulombe,+ 9 tiko leri swakudya swi nga ta va swi tele naswona a wu nge pfumali nchumu, tiko leri maribye ya rona ma nga ni nsimbhi naswona etintshaveni ta rona u ta cela koporo.
10 “Loko u dyile u xurha, u fanele u dzunisa Yehovha Xikwembu xa wena hikwalaho ka tiko lerinene leri a ku nyikeke rona.+ 11 Tivonele leswaku u nga rivali Yehovha Xikwembu xa wena lerova u nga ha yingisi swileriso swakwe, swiboho swakwe ni milawu yakwe leyi ndzi ku lerisaka yona namuntlha. 12 Loko u dya u xurha kutani u aka tiyindlu to saseka u tshama eka tona,+ 13 loko tihomu ta wena ni tinyimpfu ta wena swi andza ni silivhere ya wena ni nsuku swi engeteleka kutani u va ni swilo swo tala, 14 u nga tikukumuxi+ u rivala Yehovha Xikwembu xa wena loyi a ku humeseke etikweni ra Egipta, endlwini ya vuhlonga,+ 15 loyi a endleke leswaku u famba emananga lamakulu, lama chavisaka,+ lama nga ni tinyoka leti nga ni vuxungu ni swipame ni misava leyi omeke leyi nga riki na mati. U ku humesele mati eribyeni+ 16 a ku nyika manna+ emananga leyi vatata wa wena va nga yi tivangiki leswaku a ku tsongahata,+ ni ku ku ringa leswaku swi ta ku fambela kahle enkarhini lowu taka.+ 17 Loko wo tibuma u ku, ‘Matimba ya mina ni mavoko ya mina hi swona swi ndzi nyikeke rifuwo leri,’+ 18 tsundzuka leswaku i Yehovha Xikwembu xa wena loyi a ku nyikaka matimba yo tirha leswaku u va ni rifuwo,+ ku endlela leswaku a tiyisa ntwanano wakwe lowu a wu hlambanyeleke vakokwa wa wena, hilaha swi nga hakona namuntlha.+
19 “Loko wo tshuka u rivala Yehovha Xikwembu xa wena kutani u landzela swikwembu swin’wana u swi tirhela ni ku swi khinsamela, ndza hlambanya namuntlha leswaku u ta lovisiwa hakunene.+ 20 U ta lovisiwa ku fana ni matiko lawa Yehovha a ma lovisaka emahlweni ka wena, hikuva a wu ri yingisanga rito ra Yehovha Xikwembu xa wena.+
9 “Yingisa, wena Israyele, namuntlha u pela nambu wa Yordani+ leswaku u nghena u tekela matiko lamakulu ni lama nga ni matimba ku ku tlula+ miti leyikulu ni leyi biyeriweke hi makhumbi lama tlakukeke ku fika ematilweni,+ 2 vanhu va matimba va tlhela va leha, vana va Anaka,+ lava u va tivaka naswona u tweke ku vulavuriwa ha vona va ku ‘I mani loyi a nga tiyelaka vana va Anaka?’ 3 Hikwalaho, u fanele u swi tiva namuntlha leswaku Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku rhangela loko u pela nambu.+ Yena i ndzilo lowu lovisaka+ naswona u ta va lovisa. U ta va hlula u va langutile leswaku u ta hatla u va hlongola ni ku va lovisa, hilaha Yehovha a ku tshembiseke hakona.+
4 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena a va hlongola emahlweni ka wena, u nga tibi xifuva u ku, ‘Yehovha u ndzi tise leswaku ndzi ta teka tiko leri hikwalaho ka ku lulama ka mina.’+ Kambe Yehovha u hlongola matiko lawa emahlweni ka wena hikwalaho ka leswi ma hombolokeke.+ 5 A hi ku lulama ka wena kumbe vunene bya mbilu ya wena lebyi ku nghenisaka etikweni ra vona. Kambe, hikwalaho ka ku homboloka ka matiko lawa, Yehovha Xikwembu xa wena wa ma hlongola emahlweni ka wena+ leswaku a tiyisa rito leri Yehovha a ri hlambanyeleke vakokwa wa wena, ku nga Abrahama,+ Isaka+ na Yakobo.+ 6 Kutani, swi tive leswaku a hikwalaho ka ku lulama ka wena leswi Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka tiko leri lerinene leswaku u ri teka, hikuva mi vanhu vo sihalala.*+
7 “Tsundzukani, mi nga rivali ndlela leyi mi hlundzukiseke Yehovha Xikwembu xa n’wina ha yona emananga.+ Mi xandzukele Yehovha ku sukela siku leri mi humeke ha rona etikweni ra Egipta kukondza mi ta fika endhawini leyi.+ 8 Hambi ku ri eHorebe mi hlundzukise Yehovha naswona Yehovha a a mi hlundzukele swinene lerova a a tiyimisele ku mi lovisa.+ 9 Loko ndzi ye entshaveni ndzi ya amukela maribye ya swiphepherhele,+ swiphepherhele swa ntwanano lowu Yehovha a wu endleke na n’wina,+ ndzi tshame entshaveni masiku ya 40 ni vusiku bya 40,+ ndzi nga dyi nchumu naswona ndzi nga nwi mati. 10 Hiloko Yehovha a ndzi nyika maribye mambirhi ya swiphepherhele lama tsariweke hi ritiho ra Xikwembu, naswona eka wona a ku tsariwe marito hinkwawo lawa Yehovha a mi byeleke wona entshaveni a ri exikarhi ka ndzilo hi siku leri a mi hlengeletane ha rona.+ 11 Endzhaku ka masiku ya 40 ni vusiku bya 40, Yehovha a ndzi nyika maribye mambirhi ya swiphepherhele, swiphepherhele swa ntwanano, 12 Yehovha a ku eka mina, ‘Suka u yima, rhelela hi ku hatlisa hikuva vanhu va wena lava u va humeseke eEgipta se va dyohile.+ Va hatlise va hambuka endleleni leyi ndzi va leriseke ku famba ha yona. Va tiendlele xifaniso.’+ 13 Kutani Yehovha a ku eka mina, ‘Vanhu lava ndzi va vonile, i vanhu vo sihalala.*+ 14 Ndzi tshike, ndzi ta va lovisa ndzi sula vito ra vona ehansi ka matilo, kutani ndzi ta ku endla tiko leri nga ni matimba ni leri nga ni vanhu vo tala ku va tlula.’+
15 “Hiloko ndzi hundzuluka ndzi rhelela entshaveni, ntshava yi ri karhi yi pfurha ndzilo+ naswona maribye mambirhi ya swiphepherhele swa ntwanano a ma ri emavokweni ya mina.+ 16 Loko ndzi languta, ndzi kume leswaku se mi dyohele Yehovha Xikwembu xa n’wina! Mi tiendlele xifaniso xa rhole. Mi hatle mi hambuka endleleni leyi Yehovha a mi leriseke leswaku mi famba ha yona.+ 17 Hiloko ndzi khoma maribye mambirhi ya swiphepherhele, ndzi ma lahlela ehansi ndzi ma faya emahlweni ka n’wina.+ 18 Kutani ndzi khinsama emahlweni ka Yehovha ku fana ni le ku sunguleni, ku ringana masiku ya 40 ni vusiku bya 40. A ndzi dyanga nchumu kumbe ku nwa mati,+ hikwalaho ka swidyoho swa n’wina hinkwaswo leswi mi swi endleke, hi ku endla swilo swo nyenyetsa emahlweni ka Yehovha mi n’wi hlundzukisa. 19 Hikuva a ndzi chava hikwalaho ka vukarhi bya Yehovha hileswi a a mi hlundzukerile swinene+ lerova a a tiyimisele ku mi lovisa. Hambiswiritano, Yehovha u tlhele a ndzi yingisa hi nkarhi wolowo.+
20 “Yehovha a a hlundzukele na Aroni swinene lerova a a lava ku n’wi dlaya,+ kambe na yena ndzi tlhele ndzi khongela ndzi n’wi kombelela ku rivaleriwa. 21 Hiloko ndzi teka nchumu lowu mi dyohiseke, ku nga rhole,+ ndzi ri hisa hi ndzilo; ndzi ri pfotlosela, ndzi tlhela ndzi ri sila swinene kukondza ri fana ni ntshuri ivi ndzi teka ntshuri wolowo ndzi wu hoxa exinambyanini lexi a xi khuluka ku suka entshaveni.+
22 “Ku engetela kwalaho, mi tlhele mi hlundzukisa Yehovha eTabera,+ eMassa+ ni le Kibiroti-hatavha.+ 23 Loko Yehovha a mi rhumela ku suka eKadexi-baniya+ a ku, ‘Fambani mi ya teka tiko leri ndzi nga ta mi nyika rona,’ mi tlhele mi xandzukela Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ a mi vanga ni ripfumelo eka yena+ naswona a mi n’wi yingisanga. 24 Mi tshamele ku pfukela Yehovha ku sukela siku leri ndzi mi tiveke ha rona.
25 “Hikwalaho ndzi khinsame emahlweni ka Yehovha masiku ya 40 ni vusiku bya 40,+ ndzi endle tano hileswi Yehovha a vuleke leswaku u ta mi lovisa. 26 Hiloko ndzi sungula ku mi khongelela eka Yehovha ndzi ku, ‘Yehovha Hosi Leyi Tlakukeke, u nga lovisi vanhu va wena. I ndzhaka ya wena+ leyi u yi kutsuleke hi ntamu wa wena, u tlhela u yi humesa eEgipta hi voko ra wena ra matimba.+ 27 Tsundzuka malandza ya wena ku nga Abrahama, Isaka na Yakobo.+ U nga ku languti ku sihalala ka vanhu lava, swiendlo swa vona swo homboloka ni xidyoho xa vona.+ 28 Loko swi nga ri tano vanhu va tiko leri u hi humeseke eka rona va nga ku: “Yehovha u tsandzekile ku va yisa etikweni leri a va tshembiseke rona, u va yise emananga leswaku a ya va dlaya hikwalaho ka leswi a a va venga.”+ 29 I vanhu va wena ni ndzhaka ya wena+ leyi u yi humeseke hi matimba ya wena lamakulu ni hi voko ra wena leri tshambulutiweke.’+
10 “Hi nkarhi wolowo Yehovha a ku eka mina, ‘Tikovotlele maribye mambirhi ma va swiphepherhele ma fana ni lawa yo sungula,+ kutani u ta eka mina entshaveni; u fanele u tlhela u tiendlela ni areka hi ntsandza. 2 Eka maribye wolawo ndzi ta tsala marito lawa a ma ri emaribyeni yo sungula lawa u ma fayeke naswona u fanele u ma veka endzeni ka areka.’ 3 Hiloko ndzi endla areka hi ntsandza wa munga kutani ndzi vatla maribye mambirhi ma va swiphepherhele ma fana ni lawa yo sungula kutani ndzi khandziya ntshava ni maribye mambirhi ya swiphepherhele ndzi ma khome hi voko.+ 4 Kutani a tsala marito lawa a a ma tsale eka maribye yo sungula,+ ku nga Milawu ya Khume,+ leyi Yehovha a mi byeleke yona entshaveni a ri exikarhi ka ndzilo,+ hi siku leri a mi hlengeletane ha rona;+ hiloko Yehovha a ndzi nyika wona. 5 Hiloko ndzi hundzuluka ndzi rhelela entshaveni,+ ndzi ya veka maribye endzeni ka areka leyi ndzi yi endleke, laha nisweswi ma ha tshameke kona hilaha Yehovha a ndzi leriseke hakona.
6 “Vaisrayele va suka eBeroti Bene-yakani va ya eMosera. Hiloko Aroni a fa, a lahliwa kwalaho+ kutani n’wana wakwe Eliyazara a sungula ku va muprista.+ 7 Ku suka kwalaho va ya eGudigoda, va suka eGudigoda va ya eYotibata,+ ku nga tiko leri nga ni mikova leyi khulukaka mati.
8 “Hi nkarhi wolowo Yehovha a hlawula nyimba ya Levhi+ leswaku yi rhwala areka ya ntwanano wa Yehovha+ ni ku tirha emahlweni ka Yehovha, yi dzunisa ni ku katekisa hi vito rakwe+ hilaha yi endlaka hakona ninamuntlha. 9 Hi yona mhaka leyi Levhi a nga nyikiwangiki tiko kumbe ndzhaka loko vamakwavo va nyikiwa. Yehovha i ndzhaka yakwe hilaha Yehovha Xikwembu xa n’wina a n’wi byeleke hakona.+ 10 Loko ku ri mina ndzi tshame entshaveni masiku ya 40 ni vusiku bya 40+ hilaha ndzi endleke hakona enkarhini lowu hundzeke, Yehovha u tlhele a ndzi yingisa hi nkarhi wolowo.+ Yehovha a a nga lavi ku mi lovisa. 11 Hiloko Yehovha a ku eka mina, ‘Rhangela vanhu lava, leswaku va lunghekela ku nghena va teka tiko leri ndzi hlambanyeke ku ri nyika vakokwa wa vona.’+
12 “Sweswi, wena Israyele, xana Yehovha Xikwembu xa wena u lava yini eka wena?+ U lava leswi: ku chava Yehovha Xikwembu xa wena,+ ku famba etindleleni takwe hinkwato,+ ku n’wi rhandza, ku tirhela Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi vutomi bya wena hinkwabyo+ 13 ni ku yingisa swileriso ni milawu ya Yehovha leyi ndzi ku lerisaka yona namuntlha, leswaku swi ta ku fambela kahle.+ 14 Waswivo, matilo i ya Yehovha Xikwembu xa wena, matilo ya matilo ni misava ni hinkwaswo leswi nga eka yona.+ 15 Kambe Yehovha u namarhele vakokwa wa wena ntsena a tlhela a va rhandza, naswona u hlawule n’wina, vatukulu va vona+ exikarhi ka vanhu hinkwavo, hilaha mi swi vonaka hakona namuntlha. 16 Sweswi mi fanele mi basisa* timbilu ta n’wina,+ mi tshika ku sihalala.+ 17 Hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina u tlakukile ku tlula swikwembu hinkwaswo,+ i Hosi ya tihosi, Xikwembu lexikulu, u ni matimba yo hlamarisa, a nga na xihlawuhlawu+ naswona a nga xaviwi. 18 U endla leswaku n’wana loyi a nga riki na tatana ni noni+ va avanyisiwa hi ndlela leyinene naswona u rhandza muluveri,+ u n’wi nyika swakudya ni swiambalo. 19 Na n’wina mi fanele mi rhandza muluveri, hikuva a mi ri valuveri etikweni ra Egipta.+
20 “Mi fanele mi chava Yehovha Xikwembu xa n’wina, mi n’wi tirhela,+ mi n’wi namarhela naswona mi fanele mi hlambanya hi vito rakwe. 21 Mi fanele mi dzunisa Yena.+ I Xikwembu xa wena, lexi ku endleleke swilo leswi leswikulu hinkwaswo ni leswi hlamarisaka leswi u swi voneke hi matihlo ya wena.+ 22 Vakokwa wa wena va ye eEgipta va ri vanhu va 70,+ kambe sweswi, Yehovha Xikwembu xa wena u ku andzisile swinene u fana ni tinyeleti ta matilo.+
11 “U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena+ naswona mikarhi hinkwayo u n’wi yingisa u yingisa ni milawu yakwe, swiboho swakwe ni swileriso swakwe. 2 Ma swi tiva leswaku namuntlha ndzi vulavula na n’wina ku nga ri vana va n’wina lava nga yi tivangiki kumbe ku yi vona ndzayo ya Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ vukulukumba byakwe,+ voko rakwe ra matimba+ ni voko rakwe leri tshambulutiweke. 3 A va swi vonanga swikombiso swakwe ni mitirho yakwe leyi a yi endleke eEgipta eka Faro hosi ya Egipta ni le tikweni rakwe hinkwaro;+ 4 kumbe leswi a swi endleke eka masocha ya Egipta, eka tihanci ta Faro ni makalichi ya nyimpi, leswi khubumetiweke hi mati ya Lwandle ro Tshwuka loko Vaegipta va mi hlongorisa, kutani Yehovha a va lovisela makumu.+ 5 A va swi vonanga leswi a mi endleleke* swona emananga kukondza mi ta fika endhawini leyi, 6 kumbe leswi a swi endleke eka Dathani na Abirama, vana va Eliyabu n’wana wa Rhuveni, loko va mitiwa hi misava swin’we ni mindyangu ya vona ni matende ya vona ni hinkwaswo leswi hanyaka leswi a swi ri swa vona, emahlweni ka tiko hinkwaro ra Israyele.+ 7 Mahlo ya n’wina ma yi vonile mitirho hinkwayo yo hlamarisa leyi Yehovha a yi endleke.
8 “Mi fanele mi yingisa milawu hinkwayo leyi ndzi mi byelaka yona namuntlha, leswaku mi ta tiya ivi mi tsemakanya mi ya teka tiko, 9 ni leswaku mi ta hanya nkarhi wo leha+ etikweni leri Yehovha a ri hlambanyeleke vakokwa wa n’wina ni vana*+ va vona, tiko leri khulukaka ntswamba ni vulombe.+
10 “Tiko leri mi yaka eku ri tekeni a ri fani ni tiko ra Egipta leri mi humeke eka rona, laha a mi hamba mi byala mbewu kutani mi dlaya hi ntirho wo cheleta* ku fana niloko mi cheleta ntanga wa matsavu. 11 Kambe tiko leri mi yaka eka rona i tiko ra tintshava ni mikova.+ Ri nwa mati ya mpfula ya le matilweni;+ 12 i tiko leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a ri hlayisaka. Yehovha Xikwembu xa n’wina u tshama a ri langutile, ku sukela eku sunguleni ka lembe ku ya eku heleni ka rona.
13 “Loko mo yingisa swileriso swa mina leswi ndzi mi lerisaka swona namuntlha, mi tlhela mi rhandza Yehovha Xikwembu xa n’wina mi n’wi tirhela hi mbilu ya n’wina hinkwayo ni hi vutomi bya n’wina hinkwabyo,+ 14 ndzi ta nisa mpfula etikweni hi nkarhi wa kona, mpfula ya xixikana ni mpfula ya ximun’wana, kutani mi ta hlengeleta mavele ya n’wina ni vhinyo ya n’wina leyintshwa ni mafurha ya n’wina.+ 15 Swifuwo swa n’wina ndzi ta swi nyika byanyi, na n’wina mi ta dya mi xurha.+ 16 Tivoneleni leswaku timbilu ta n’wina ti nga xisiwi, ivi mi hambuka mi ya gandzela swikwembu swin’wana mi swi khinsamela.+ 17 Loko mo endla tano Yehovha u ta mi hlundzukela, a pfala matilo ku nga ni mpfula,+ misava na yona a yi nge humesi swakudya, kutani mi ta hatla mi lova etikweni lerinene leri Yehovha a mi nyikaka rona.+
18 “Mi nga ma rivali marito lawa ndzi mi byelaka wona, a ma tshame etimbilwini ta n’wina, mi ma bohelela emavokweni ni le mimombyeni ya n’wina, leswaku ma va xitsundzuxo.+ 19 Ma dyondziseni vana va n’wina, mi vulavula ha wona loko mi tshamile etindlwini ta n’wina, loko mi famba endleni, loko mi etlela ni loko mi pfuka.+ 20 Ma tsaleni etifuremeni ta minyangwa ya tiyindlu ta n’wina ni le tigedeni ta miti ya n’wina, 21 leswaku n’wina ni vana va n’wina mi ta hanya nkarhi wo leha+ etikweni leri Yehovha a hlambanyeke ku ri nyika vakokwa wa n’wina,+ ntsena loko misava ya ha ri ehansi ka matilo.
22 “Loko mo yingiserisisa swileriso leswi ndzi mi nyikaka swona, mi tlhela mi hanya ha swona, mi rhandza Yehovha Xikwembu xa n’wina+ mi famba etindleleni takwe hinkwato mi n’wi namarhela,+ 23 Yehovha u ta mi hlongolela matiko lawa hinkwawo emahlweni ka n’wina,+ mi ta hlongola matiko ya matimba ni lama nga ni vanhu vo tala ku mi tlula.+ 24 Hinkwako laha mi nga ta kandziya kona ku ta va ndhawu ya n’wina.+ Ku sukela emananga ku ya eLebanoni, ku suka eNambyeni, nambu wa Yufrata ku ya elwandle ra le vupeladyambu,* ku ta va ndzilakana wa n’wina.+ 25 A nga kona loyi a nga ta mi tiyela.+ Yehovha Xikwembu xa n’wina u ta endla leswaku mi chaviwa swinene etikweni leri mi nga ta famba eka rona,+ hilaha a mi tshembiseke hakona.
26 “Vonani, ndzi veka nkateko ni ndzhukano emahlweni ka n’wina namuntlha:+ 27 mi ta kateka ntsena loko mi yingisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa n’wina leswi ndzi mi lerisaka swona namuntlha,+ 28 kambe mi ta rhukaniwa loko mo ka mi nga swi yingisi swileriso swa Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ mi hambuka endleleni leyi ndzi mi lerisaka ku famba ha yona namuntlha, mi gandzela swikwembu swin’wana leswi a mi nga swi tivi.
29 “Loko Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi fikisa etikweni leri mi faneleke ku ri teka, mi fanele mi katekisa Ntshava ya Gerizimu, mi rhukana Ntshava ya Ebali.+ 30 Tintshava leti ti le ntsungeni wa Yordani hi le vupeladyambu, etikweni ra Vakanana lava tshamaka eAraba, emahlweni ka Giligala, etlhelo ka mirhi leyikulu ya More.+ 31 Hikuva mi pela nambu wa Yordani, mi ya nghena etikweni leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona.+ Loko mi ri teka mi sungula ku tshama eka rona, 32 mi fanele mi tiyiseka leswaku mi hanya hi milawu ni swiboho leswi ndzi mi byelaka swona namuntlha.+
12 “Leswi i swileriso ni swiboho leswi mi faneleke mi swi landzela vutomi bya n’wina hinkwabyo etikweni leri Yehovha Xikwembu xa vakokwa wa n’wina a nga ta mi nyika mi tshama eka rona. 2 Mi fanele mi herisa tindhawu hinkwato leti matiko lawa mi nga ta ma tekela tiko a ma gandzela swikwembu swa wona eka tona,+ leti nga etintshaveni to leha kumbe eswintshabyanini kumbe ehansi ka murhi wun’wana ni wun’wana lowukulu. 3 Mi fanele mi hirimuxa tialtari ta vona, mi fayetela tiphuphu leti va ti hundzuleke swikwembu swa vona,+ mi hisa timhandzi ta vona ta Axera,* mi tsema ni swifaniso leswi vatliweke swa swikwembu swa vona,+ mi herisa ni mavito ya swona endhawini yoleyo.+
4 “Mi nga tshuki mi gandzela Yehovha Xikwembu xa n’wina hi ndlela yoleyo.+ 5 Kambe mi fanele mi ya endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa n’wina a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona, eka tinyimba hinkwato ta n’wina naswona mi fanele mi n’wi gandzela kwalaho.+ 6 Kwalaho hi laha mi faneleke mi tisa magandzelo ya n’wina yo hisiwa,+ vukhume,+ minyikelo,+ magandzelo lawa mi tshembiseke ku ma endla, magandzelo ya ku tirhandzela+ ni mativula ya swifuwo swa n’wina.+ 7 N’wina ni mindyangu ya n’wina mi fanele mi dyela kwalaho emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ mi tiphina hi mitirho ya n’wina hinkwayo,+ hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina u mi katekisile.
8 “Mi nga tshuki mi endla leswi hi swi endlaka laha namuntlha, laha un’wana ni un’wana a endlaka leswi a swi rhandzaka, 9 hikuva a mi si fika endhawini yo wisela eka yona+ ni le tikweni leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona. 10 Loko mi pela nambu wa Yordani+ mi ya tshama etikweni leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona leswaku ri va ra n’wina, kunene u ta mi wisisa eka valala va n’wina hinkwavo, mi ta tshama mi sirhelelekile.+ 11 Mi ta tisa hinkwaswo leswi ndzi mi lerisaka leswaku mi swi tisa endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa n’wina a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona,+ magandzelo ya n’wina yo hisiwa, vukhume,+ minyikelo ni magandzelo hinkwawo ya xihlambanyo lawa mi hlambanyeke ku ma nyika Yehovha. 12 Mi ta tsaka emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ n’wina ni vana va n’wina va majaha ni va vanhwanyana, mahlonga ya n’wina ya xinuna ni ya xisati ni Mulevhi loyi a tshamaka na n’wina, hikuva a nga nyikiwanga tiko kumbe ndzhaka exikarhi ka n’wina.+ 13 Tivoneleni leswaku mi nga endli magandzelo yo hisiwa endhawini yin’wana ni yin’wana leyi mi yi vonaka.+ 14 Mi fanele mi endla magandzelo yo hisiwa endhawini leyi Yehovha a nga ta yi hlawula laha ku tshamaka yin’wana ya tinyimba ta n’wina naswona kwalaho mi fanele mi endla hinkwaswo leswi ndzi mi lerisaka swona.+
15 “Kambe loko mi navela nyama, mi nga tlhava xiharhi mi dya+ hilaha Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi katekiseke hakona, hinkwako laha mi tshamaka kona. Munhu loyi a nga tengangiki ni loyi a tengeke va nga yi dya, hilaha a mi ta dya mhala kumbe mbavala hakona. 16 Kambe mi nga tshuki mi dya ngati;+ mi fanele mi yi halata ehansi ku fana ni mati.+ 17 A wu nge pfumeleriwi ku dya vukhume bya mavele ya wena emitini ya wena, vhinyo ya wena leyintshwa, mafurha ya wena, xifuwo xa wena xa mativula,+ magandzelo man’wana ni man’wana ya wena lawa u tshembiseke ku ma nyikela, magandzelo ya wena yo tirhandzela kumbe munyikelo wa wena. 18 U ta swi dyela emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena, endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula,+ wena ni n’wana wa wena wa jaha, n’wana wa wena wa nhwanyana, hlonga ra wena ra xinuna ni ra xisati ni Mulevhi loyi a tshamaka na wena; u ta tsaka emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena eka hinkwaswo leswi u swi endlaka. 19 U nga tshiki ku hlayisa Mulevhi+ ntsena loko wa ha hanya etikweni ra wena.
20 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena a ndlandlamuxa tiko ra wena,+ hilaha a ku tshembiseke hakona+ kutani u ku, ‘Ndzi lava ku dya nyama,’ hileswi u naveleke ku dya nyama, u nga yi dya nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u yi naverile.+ 21 Loko ndhawu leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona+ yi ri ekule na wena, u fanele u tlhava swin’wana entlhambini wa wena wa tihomu kumbe wa tinyimpfu leswi Yehovha a ku nyikeke swona, hilaha ndzi ku leriseke hakona naswona u fanele u swi dyela laha u tshamaka kona nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u swi naverile. 22 U nga swi dya hilaha a wu ta dya mhala kumbe mbavala hakona;+ munhu loyi a tengeke ni loyi a nga tengangiki a nga swi dya. 23 Tiyimisele ku nga dyi ngati,+ hikuva ngati i vutomi+ kutani u nga tshuki u dya vutomi ni nyama. 24 U nga tshuki u dya ngati. U fanele u yi halata ehansi ku fana ni mati.+ 25 U nga tshuki u yi dya, leswaku swi ta ku fambela kahle, wena ni vana va wena, hikuva u endla leswinene emahlweni ka Yehovha. 26 Loko u ya endhawini leyi Yehovha a nga ta yi hlawula, u fanele u ta ni swilo swa wena swo kwetsima ni magandzelo lawa u tshembiseke ku nyikela ha wona. 27 Kwalaho u ta endla magandzelo ya wena yo hisiwa, nyama ni ngati+ ealtarini ya Yehovha Xikwembu xa wena naswona ngati ya magandzelo ya wena yi fanele yi cheriwa ealtarini+ ya Yehovha Xikwembu xa wena, kambe nyama u nga yi dya.
28 “Tivonele leswaku u yingisa marito lawa hinkwawo lawa ndzi ku lerisaka wona, leswaku swi ta ku fambela kahle wena ni vana va wena, hikuva u endla leswinene ni leswi lulameke emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena.
29 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena a lovisa matiko lawa u nga ta ma hlongola+ kutani u tshama etikweni ra wona, 30 tivonele leswaku u nga phasiwi endzhaku ka loko matiko lawa ma lovisiwile. U nga vutisi mayelana ni swikwembu swa wona, u ku, ‘Xana matiko lawa a ma swi gandzela njhani swikwembu swa wona? Na mina ndzi ta endla hi ndlela leyi fanaka.’+ 31 U nga tshuki u endla leswi eka Yehovha Xikwembu xa wena, hikuva va endlela swikwembu swa vona swilo hinkwaswo swo nyenyetsa leswi Yehovha a swi vengaka, va kala va hisa ni vana va vona va majaha ni va vanhwanyana va hisela swikwembu swa vona.+ 32 Mi fanele mi endla hinkwaswo leswi ndzi mi lerisaka swona.+ Mi nga tshuki mi engetela kumbe ku hunguta eka leswi ndzi mi byelaka swona.+
13 “Loko ko tshuka ku humelela muprofeta kumbe loyi a vhumbhaka hi ku tirhisa milorho exikarhi ka n’wina kutani a mi nyika xikombiso kumbe a mi vhumbhela swo karhi, 2 naswona xikombiso kumbe leswi a mi vhumbheleke swona swi endleka kutani a ku, ‘A hi landzeleni swikwembu swin’wana,’ swikwembu leswi mi nga swi tivangiki ‘hi tlhela hi swi tirhela,’ 3 mi nga n’wi yingisi muprofeta kumbe mulorhi yoloye,+ hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina wa mi ringa+ ku vona loko mi rhandza Yehovha Xikwembu xa n’wina hi mbilu ya n’wina hinkwayo ni hi vutomi bya n’wina hinkwabyo.+ 4 Mi fanele mi landzela Yehovha Xikwembu xa n’wina, mi fanele mi chava yena, mi fanele mi hlayisa swileriso swakwe, mi fanele mi yingisa rito rakwe; mi fanele mi tirhela yena naswona mi fanele mi namarhela yena.+ 5 Kambe muprofeta kumbe mulorhi yoloye u fanele a dlayiwa,+ hikuva u hlohlotele moya wa ku xandzukela Yehovha Xikwembu xa n’wina, endleleni leyi Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi leriseke leswaku mi famba ha yona, yena loyi a mi humeseke etikweni ra Egipta a mi kutsula endlwini ya vuhlonga. Nakambe mi fanele mi susa swilo hinkwaswo swo biha exikarhi ka n’wina.+
6 “Loko makwenu, n’wana wa mana wa wena kumbe n’wana wa wena wa jaha kumbe wa nhwanyana kumbe nsati wa wena loyi u n’wi rhandzaka kumbe munghana wa wena lonkulu o tshuka a ringeta ku ku yenga exihundleni, a ku, ‘A hi fambe hi ya gandzela swikwembu swin’wana,’+ leswi wena kumbe vakokwa wa wena va nga swi tivangiki, 7 swikwembu swa vanhu lava mi rhendzeleke, lava nga ekusuhi kumbe ekule na n’wina, ku sukela emakumu man’wana ya tiko ku ya emakumu man’wana ya tiko, 8 u nga tshuki u pfumelelana na yena kumbe u n’wi yingisa+ kumbe u n’wi twela vusiwana kumbe u n’wi sirhelela; 9 ku ri na sweswo, u fanele u n’wi dlaya.+ U fanele u va wo rhanga ku tlakusa voko u n’wi khandla ivi ku landzela lavan’wana.+ 10 U fanele u n’wi khandla hi maribye a fa,+ hikuva a a lava ku ku yenga leswaku u tshika Yehovha Xikwembu xa wena, loyi a ku humeseke etikweni ra Egipta, endlwini ya vuhlonga. 11 Kutani tiko hinkwaro ra Israyele ri ta swi twa ivi ri chava, kutani a ri nge he pfuki ri endle nchumu wo biha wo fana ni wolowo exikarhi ka n’wina.+
12 “Loko wo tshuka u twa ku vuriwa leswi eka yin’wana ya miti leyi Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka yona leswaku u tshama eka yona, 13 ‘Vavanuna lava nga pfuniki nchumu va humile exikarhi ka n’wina leswaku va hambukisa vanhu va le mitini ya vona, va ku: “A hi fambeni hi ya tirhela swikwembu swin’wana,” swikwembu leswi mi nga swi tivangiki,’ 14 u fanele u lavisisa, u kambisisa, u tlhela u vutisisa;+ naswona loko wo kuma leswaku nchumu lowu, lowu nyenyetsaka wu endliwile exikarhi ka n’wina, 15 u fanele u dlaya vaaki va muti wolowo hi banga.+ U wu lovisa+ ni hinkwaswo leswi nga eka wona ku katsa ni swifuwo swa wona, hi banga. 16 Endzhaku ka sweswo u fanele u hlengeleta nhundzu hinkwayo leyi kumiweke emutini wolowo, u yi veka exikarhi ka wona kutani u hisa muti, nhundzu ya wona yi ta va gandzelo leri heleleke eka Yehovha Xikwembu xa wena. Muti wolowo wu ta va rhumbi hilaha ku nga heriki. Wu nga ha tlheli wu pfuxiwa. 17 U nga tshuki u teka nchumu lowu faneleke wu herisiwa+ leswaku u nga hlundzukisi Yehovha, leswaku a ta ku komba tintswalo ni ku ku twela vusiwana ni ku ku andzisa hilaha a hlambanyeleke vakokwa wa wena hakona.+ 18 Hikuva u fanele u yingisa Yehovha Xikwembu xa wena hi ku hlayisa swileriso swakwe hinkwaswo leswi ndzi ku lerisaka swona namuntlha, xisweswo u endla leswinene emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena.+
14 “N’wina mi vana va Yehovha Xikwembu xa n’wina. Mi nga tixeki+ kumbe mi byevula tinxiyi ta n’wina hikwalaho ka munhu la feke.+ 2 Hikuva mi vanhu vo kwetsima+ eka Yehovha Xikwembu xa n’wina naswona Yehovha u mi hlawurile leswaku mi va vanhu vakwe, nhundzu yakwe yo hlawuleka exikarhi ka vanhu hinkwavo lava nga emisaveni.+
3 “Mi nga tshuki mi dya xilo xin’wana ni xin’wana lexi nyenyetsaka.+ 4 Swiharhi leswi mi nga swi dyaka hi leswi:+ nkuzi, nyimpfu, mbuti, 5 mbavala, mhala, nhlangu, mhunti, nhongo, nyimpfu ya le nhoveni ni nyimpfu ya le tintshaveni. 6 Mi nga dya xiharhi xin’wana ni xin’wana lexi nga ni sondzo* leri avaneke hi le xikarhi, lexi gayelaka swakudya. 7 Kambe swiharhi leswi landzelaka leswi gayelaka swakudya kumbe leswi nga ni sondzo leri avaneke hi le xikarhi mi nga swi dyi: kamela, mpfundla ni mbila, hikuva swi dya swi tlhela swi gayela kambe sondzo ra swona a ri avananga. A swi tenganga eka n’wina.+ 8 Ni nguluve, hikuva hambileswi sondzo ra yona ri avaneke hi le xikarhi, a yi gayeli. A yi tenganga eka n’wina. Mi nga tshuki mi dya nyama ya swona kumbe mi khumba mitsumbu ya swona.
9 “Eka leswi tshamaka ematini, mi nga dya ntsena leswi landzelaka: Hinkwaswo leswi nga ni swipapila* ni mahakatimba mi nga swi dya.+ 10 Kambe mi nga tshuki mi dya leswi nga riki na swipapila* ni mahakatimba. A swi tenganga eka n’wina.
11 “Mi nga dya xinyenyana xin’wana ni xin’wana lexi tengeke. 12 Kambe a mi fanelanga mi dya leswi: gama, xikhozana, koti ra ntima,+ 13 n’warikapanyana wo tshwuka, n’warikapanyana wa ntima, mixaka hinkwayo ya swimhungu, 14 mixaka hinkwayo ya mawukuwuku, 15 yinca, xikhovha, sekwa ra le nhoveni, mixaka hinkwayo ya makhozi, 16 xikhovha lexitsongo, xikhovha xa tindleve to leha, sekwa lerikulu, 17 gumba, koti, ngulukwani, 18 ntavila, rikolwa hi ku ya hi mixaka ya rona, marimbamahlanga ni mangadyana. 19 Swivumbiwa* hinkwaswo leswi nga ni timpapa leswi tshamaka swi ri ntlawa na swona a swi tenganga eka n’wina. A swi fanelanga swi dyiwa. 20 Xivumbiwa xin’wana ni xin’wana lexi tengeke lexi hahaka mi nga xi dya.
21 “Mi nga tshuki mi dya xiharhi lexi kumiweke xi file.+ Mi nga xi nyika muluveri loyi mi tshamaka na yena emitini ya n’wina a dya, kumbe mi xi xavisela munhu wa matiko. N’wina mi vanhu vo kwetsima eka Yehovha Xikwembu xa n’wina.
“Mi nga tshuki mi sweka ximbutana hi ntswamba wa mana wa xona.+
22 “U fanele u nyikela vukhume bya leswi u swi tshovelaka emasin’wini lembe ni lembe.+ 23 U ta dya vukhume bya mavele ya wena, vhinyo ya wena leyintshwa, mafurha ya wena ni mativula ya tihomu ta wena ni ya tinyimpfu ta wena emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena, endhawini leyi a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona,+ leswaku u ta dyondza ku chava Yehovha Xikwembu xa wena mikarhi hinkwayo.+
24 “Kambe loko ndhawu ya kona yi ri ekule swinene naswona u nga swi koti ku rhwala swilo leswi swi ya endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a yi hlawuleke leswaku vito rakwe ri ta dzunisiwa kona+ hileswi yi nga kule na wena (hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku katekisa), 25 u nga swi xavisa u kuma mali kutani u famba u ya endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula u khome mali ya kona hi voko. 26 Kutani u nga xava xin’wana ni xin’wana lexi u xi lavaka, tihomu, tinyimpfu, timbuti, vhinyo ni swakunwa swin’wana ni swin’wana leswi pyopyaka ni xin’wana ni xin’wana lexi u xi tsakelaka; u ta swi dyela kwalaho emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena u tsaka, wena ni ndyangu wa wena.+ 27 U nga tshiki ku hlayisa Mulevhi loyi a tshamaka endzeni ka miti ya wena,+ hikuva a nga nyikiwanga tiko kumbe ndzhaka exikarhi ka wena.+
28 “Eku heleni ka lembe rin’wana ni rin’wana ra vunharhu, u fanele u humesa vukhume hinkwabyo bya ntshovelo wa wena wa lembe rero, u byi veka endzeni ka miti ya wena.+ 29 Kutani Mulevhi, loyi a nga nyikiwangiki tiko kumbe ndzhaka, muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni, lava u tshamaka na vona emitini ya wena va ta ta, va fika va dya kukondza va xurha,+ leswaku Yehovha Xikwembu xa wena a ta ku katekisa eka hinkwaswo leswi u swi endlaka.+
15 “Eku heleni ka lembe rin’wana ni rin’wana ra vunkombo u fanele u sula swikweleti.+ 2 Swikweleti swi ta suriwa hi ndlela leyi: Loyi a kolotiwaka u ta sula xikweleti xa munhukulobye loyi a n’wi lombeke. A nga fanelanga a londza munhukulobye kumbe makwavo, hikuva swikweleti swi ta suriwa hikwalaho ko xixima Yehovha.+ 3 Muluveri u nga ha n’wi londza+ kambe u fanele u sula swikweleti hinkwaswo swa makwenu. 4 Hambiswiritano, a nga kona exikarhi ka n’wina loyi a faneleke a va xisiwana, hikuva Yehovha u ta ku katekisa+ hakunene etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta ku nyika rona ri va ndzhaka, 5 kambe loko ntsena wo yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa wena u tlhela u hlayisa swileriso hinkwaswo leswi ndzi ku nyikaka swona namuntlha.+ 6 Hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku katekisa hilaha a ku tshembiseke hakona, u ta lomba matiko yo tala, kasi wena a wu nge lombi nchumu eka wona;+ u ta fuma matiko yo tala kasi wona a ma nge ku fumi.+
7 “Loko makwenu o tshuka a va xisiwana exikarhi ka n’wina eka yin’wana ya miti ya n’wina, etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona, u nga vi na mona kumbe u n’wi tsona.+ 8 U fanele u pfula xandla xa wena,+ u n’wi lomba leswi a swi lavaka kumbe leswi a swi pfumalaka. 9 Tivonele leswaku u nga vi ni mianakanyo yo biha u ku ‘Lembe ra vunkombo ra ku sula swikweleti ri tshinele,’+ kutani u tsona makwenu loyi a nga xisiwana u nga n’wi nyiki nchumu. Loko a huwelela eka Yehovha hikwalaho ka wena, u ta va u dyohile.+ 10 U fanele u n’wi nyika hi mbilu yo basa+ naswona u nga n’wi nyiki u ri karhi u gungula, hikuva leswi hi swona swi nga ta endla Yehovha Xikwembu xa wena a ku katekisa eka hinkwaswo leswi u swi endlaka.+ 11 Hikuva swisiwana swi ta tshama swi ri kona etikweni.+ Hi yona mhaka leyi ndzi nge, ‘U fanele u pfula xandla xa wena u pfuna loyi a xanisekaka ni makwenu loyi a nga xisiwana etikweni ra n’wina.’+
12 “Loko wo tshuka u xaviseriwa makwenu, Muheveru wa xinuna kumbe wa xisati kutani a ku tirhela malembe ya tsevu, u fanele u n’wi tshika a famba hi lembe ra vunkombo.+ 13 Naswona loko u n’wi tshunxa u nga n’wi tshiki a famba a nga ri na nchumu. 14 U fanele u n’wi longisa leswi humaka entlhambini wa wena wa tinyimpfu kumbe wa timbuti, leswi u swi byaleke emasin’wini, mafurha ya wena ni vhinyo. U fanele u n’wi nyika hi ku ya hilaha Yehovha Xikwembu xa wena a ku katekiseke hakona. 15 Tsundzuka leswaku a wu ri hlonga etikweni ra Egipta kutani Yehovha Xikwembu xa wena a ku kutsula. Hi yona mhaka ndzi ku lerisaka ku endla leswi namuntlha.
16 “Kambe loko o ku byela a ku, ‘A ndzi nge fambi,’ hileswi a ku rhandzaka wena ni vandyangu wa wena hikuva a a tsakile loko a ri na wena,+ 17 u fanele u teka nchumu wo boxa ha wona, u n’wi boxa ndleve a ri enyangweni, kutani u ta va nandza wa wena vutomi byakwe hinkwabyo. U fanele u endla tano ni le ka nandza wa wena wa xisati. 18 Swi nga ku tikeli ku n’wi tshika a famba hikuva leswi a ku endleleke swona eka malembe lawa ya tsevu a a ta faneriwa hi muholo wa vanhu vambirhi naswona Yehovha Xikwembu xa wena u ku katekisile eka hinkwaswo leswi endliweke.
19 “U fanele u nyika Yehovha Xikwembu xa wena mativula hinkwawo ya xinuna ya tihomu ta wena ni ya tinyimpfu ta wena.+ A wu fanelanga u endla ntirho wo karhi hi mativula ya homu* ya wena naswona u nga tsemeti voya bya mativula ya tinyimpfu ta wena. 20 Wena ni ndyangu wa wena u fanele u swi dyela emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena lembe ni lembe, endhawini leyi Yehovha a nga ta yi hlawula.+ 21 Kambe loko xo va xi lamarile, xi khwita, xi fe matihlo kumbe xi vavisekile, a wu fanelanga u endlela Yehovha Xikwembu xa wena gandzelo ha xona.+ 22 U fanele u xi dyela laha u tshamaka kona, munhu loyi a nga tengangiki ni loyi a tengeke va ta dya swin’we ku fana ni loko ku ri mhala kumbe mbavala.+ 23 Kambe u nga tshuki u dya ngati ya xona;+ u fanele u yi halata emisaveni ku fana ni mati.+
16 “Tsundzuka n’hweti ya Abibi,* naswona u tlangela Paseka eka Yehovha Xikwembu+ xa wena, hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u ku humese eEgipta nivusiku hi n’hweti ya Abibi.+ 2 Naswona u fanele u endlela Yehovha Xikwembu xa wena gandzelo ra Paseka+ hi xifuwo lexi humaka entlhambini wa tinyimpfu ni wa tihomu+ endhawini leyi Yehovha a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona.+ 3 U nga tshuki u dya nchumu lowu nga ni comela swin’we na xona;+ ku ringana masiku ya nkombo u fanele u dya xinkwa lexi nga riki na comela, xinkwa xa ku xaniseka, hikuva u hume etikweni ra Egipta hi ku hatlisa.+ Endla leswi leswaku u tsundzuka siku leri u humeke ha rona etikweni ra Egipta vutomi bya wena hinkwabyo.+ 4 A ku fanelanga ku kumiwa mbila leyi vileke endhawini hinkwayo leyi u tshamaka eka yona ku ringana masiku ya nkombo,+ naswona nyama leyi u nga ta endla gandzelo ha yona nimadyambu hi siku ro sungula a yi fanelanga yi sala ku fikela nimixo.+ 5 A wu nge pfumeleriwi ku endla gandzelo ra Paseka emutini wun’wana ni wun’wana lowu Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka wona. 6 Kambe ri fanele ri endliwa endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona. U fanele u endla gandzelo ra Paseka nimadyambu loko dyambu ri pela,+ hi nkarhi lowu vekiweke wa ku huma ka wena eEgipta. 7 U fanele u yi sweka u tlhela u yi dyela+ endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula+ kutani nimixo u nga tlhelela ematendeni ya wena. 8 U fanele u dya xinkwa lexi nga riki na comela ku ringana masiku ya tsevu naswona hi siku ra vunkombo ku ta va ni nhlengeletano yo hlawuleka ya Yehovha Xikwembu xa wena. U nga tshuki u endla ntirho wo karhi hi siku rero.+
9 “U fanele u hlayela mavhiki ya nkombo. U fanele u sungula ku hlayela mavhiki ya nkombo loko u sungula ku tsema mahlanga ya mavele hi sikiri.*+ 10 Endzhaku ka sweswo u ta tlangela Nkhuvo wa Mavhiki eka Yehovha Xikwembu xa wena,+ hi gandzelo ra ku tirhandzela leri u nga ta ri nyikela, hi ku ya hilaha Yehovha Xikwembu xa wena a ku katekiseke hakona.+ 11 U ta tsaka emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena, wena ni n’wana wa wena wa jaha, n’wana wa wena wa nhwanyana, hlonga ra wena ra xinuna, hlonga ra wena ra xisati, Mulevhi loyi u tshamaka na yena, muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni, lava tshamaka exikarhi ka n’wina, endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona.+ 12 Tsundzuka leswaku a wu ri hlonga eEgipta+ kutani yingisa u tlhela u landzela milawu leyi.
13 “U fanele u tlangela Nkhuvo wa Mitsonga*+ ku ringana masiku ya nkombo loko u tshovela mavele ya wena, u kama mafurha ya wena ya mitlhwari ni vhinyo. 14 Tsaka hi nkarhi wa nkhuvo,+ wena ni n’wana wa wena wa jaha, n’wana wa wena wa nhwanyana, hlonga ra wena ra xinuna, hlonga ra wena ra xisati, Mulevhi, muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni, lava tshamaka na wena etikweni. 15 U ta endlela Yehovha Xikwembu xa wena nkhuvo ku ringana masiku ya nkombo+ endhawini leyi Yehovha a nga ta yi hlawula, hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u ta katekisa ntshovelo wa wena hinkwawo ni hinkwaswo leswi u swi endlaka+ naswona u ta tsaka swinene.+
16 “Vaxinuna hinkwavo va wena va fanele va ya emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena kanharhu hi lembe, endhawini leyi a nga ta yi hlawula: eNkhubyeni Wa Swinkwa Leswi Nga Riki Na Comela,+ eNkhubyeni wa Mavhiki+ ni le Nkhubyeni wa Mitsonga*+ naswona a ku fanelanga ku va ni loyi a yaka eka Yehovha a nga khomanga nchumu. 17 Nyiko ya un’wana ni un’wana yi fanele yi ringana ni nkateko lowu Yehovha Xikwembu xa wena a ku katekiseke ha wona.+
18 “U fanele u hlawula vaavanyisi+ ni tindhuna eka nyimba yin’wana ni yin’wana emitini hinkwayo leyi Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka yona naswona va fanele va avanyisa vanhu hi ndlela leyinene. 19 U nga tshuki u soholota vuavanyisi,+ u va ni xihlawuhlawu+ kumbe u pfumela ku xaviwa hikuva sweswo swi pfala matihlo ya lavo tlhariha+ ni ku soholota marito ya lava lulameke. 20 U fanele u avanyisa hi ndlela leyi lulameke+ leswaku u ta ya emahlweni u hanya, u teka tiko leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona.
21 “U nga tshuki u byala murhi wa muxaka wun’wana ni wun’wana wu va mhandzi ya Axera*+ ekusuhi ni altari leyi u yi endlelaka Yehovha Xikwembu xa wena.
22 “Naswona u nga tshuki u celela phuphu hi xikongomelo xo yi gandzela+ hikuva Yehovha Xikwembu xa wena wa swi venga sweswo.
17 “U nga tshuki u endlela Yehovha Xikwembu xa wena gandzelo hi nkuzi kumbe nyimpfu leyi lamaleke kumbe leyi solekaka hi ndlela yo karhi, hikuva sweswo swa nyenyetsa eka Yehovha Xikwembu xa wena.+
2 “Loko ko tshuka ku kumeka wanuna kumbe wansati exikarhi ka n’wina, emitini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka yona, loyi a endlaka swo biha ematihlweni ya Yehovha Xikwembu xa wena, a tlula ntwanano wakwe,+ 3 naswona a hambukaka a ya gandzela swikwembu swin’wana a swi khinsamela, kumbe a khinsamela dyambu, kumbe n’weti, kumbe vuthu hinkwaro ra le tilweni,+ ku nga nchumu lowu ndzi nga wu lerisangiki.+ 4 Loko wo vikeriwa mhaka yo tano kumbe u twa ha yona, u fanele u yi lavisisa hi vukheta. Loko swo kumeka leswaku mhaka leyi yo nyenyetsa yi endlekile+ eIsrayele, 5 u fanele u humesela wanuna kumbe wansati loyi a endleke nchumu lowu wo biha ehandle ka tigede ta muti kutani wanuna kumbe wansati yoloye u fanele a khandliwa hi maribye a fa.+ 6 Munhu loyi a faneleke a dlayiwa u fanele a dlayiwa loko ku ri ni vumbhoni bya timbhoni timbirhi kumbe tinharhu.+ A nga tshuki a dlayiwa hikwalaho ka vumbhoni bya mbhoni yin’we ntsena.+ 7 Timbhoni hi tona ti faneleke ti sungula ti n’wi khandla, endzhaku ka sweswo vanhu lavan’wana hinkwavo va nga n’wi khandla. U fanele u susa leswo biha exikarhi ka wena.+
8 “Loko ko tshuka ku va ni mhaka yo karhi leyi tikaka ku yi ahlula eka yin’wana ya miti ya n’wina, ku nga ha va ku ri ya ku halatiwa ka ngati,+ kumbe ku ri ni nandzu wo karhi lowu vangeke xirilo kumbe loko ku endliwe xiendlo xo karhi xa madzolonga kumbe timhaka tin’wana leti khumbaka timholovo, u fanele u ya endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula.+ 9 Yana eka vaprista lava nga Valevhi ni le ka muavanyisi+ loyi a nga kona hi nkarhi wolowo, u fika u va byela mhaka ya kona, kutani va ta ku byela xiboho xa kona.+ 10 U fanele u endla hi ku pfumelelana ni xiboho lexi va nga ta xi teka endhawini leyi Yehovha a nga ta yi hlawula. Tiyiseka leswaku u endla hinkwaswo leswi va ku lerisaka swona. 11 U fanele u endla hi ku landza nawu lowu va nga ta ku komba wona ni hi ku ya hi xiboho lexi va nga ta xi teka.+ U nga hambuki eka xiboho lexi va nga ta xi endla, u ya exineneni kumbe eximatsini.+ 12 Munhu loyi a nga ta tikurisa kutani a nga n’wi yingisi muprista loyi a tirhelaka Yehovha Xikwembu xa wena kumbe muavanyisi, u fanele a fa.+ U fanele u susa leswo biha eIsrayele.+ 13 Vanhu hinkwavo va ta swi twa kutani va chava, va nge he tlheli va tikurisa.+
14 “Loko u fika etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona, naswona u ri tekile u tshama eka rona kutani u ku, ‘Inge ndzi tivekela hosi ku fana ni matiko lawa ndzi akelaneke na wona,’+ 15 loko swi ri tano, u fanele u tivekela hosi leyi Yehovha Xikwembu xa wena a yi hlawulaka.+ U fanele u veka hosi leyi humaka exikarhi ka vamakwenu. A wu nge pfumeleriwi ku veka munhu loyi a humaka etikweni rin’wana loyi a nga riki makwenu. 16 Kambe, a yi fanelanga yi tihlengeletela tihanci to tala+ kumbe yi endla leswaku vanhu va tlhelela eEgipta va ya yi kumela tihanci leti engetelekeke,+ hikuva Yehovha u mi byerile a ku, ‘Mi nga ha tlheleli etikweni leriya ni siku ni rin’we.’ 17 A yi fanelanga yi va ni vavasati vo tala, leswaku mbilu ya yona yi nga hambuki;+ naswona yi nga vi ni silivhere ni nsuku wo tala ngopfu.+ 18 Loko yi sungula ku fuma, yi fanele yi titsalela kopi ya Nawu lowu ebukwini, ku suka eka leyi hlayisiwaka hi vaprista lava nga Valevhi.+
19 “Yi ta tshama na yona naswona yi fanele yi yi hlaya vutomi bya yona hinkwabyo,+ leswaku yi ta dyondza ku chava Yehovha Xikwembu xa yona ni ku hlayisa marito hinkwawo ya Nawu lowu ni swileriso leswi, kutani yi hanya hi swona.+ 20 Xisweswo mbilu ya yona a yi nge tikurisi eka vamakwavo naswona a yi nge hambuki exilerisweni yi ya exineneni kumbe eximatsini, kutani yi ta fuma nkarhi wo leha, yona ni vana va yona eIsrayele.
18 “Vaprista lava nga Valevhi ni nyimba hinkwayo ya Levhi a va nge nyikiwi tiko kumbe ndzhaka na Israyele. Va ta dya leswi humaka eka magandzelo lama nyikeriwaka eka Yehovha hi ndzilo, leswi ku nga ndzhaka yakwe.+ 2 Hikwalaho a va fanelanga va va ni ndzhaka exikarhi ka vamakwavo. Yehovha i ndzhaka ya vona, hilaha a va byeleke hakona.
3 “Leswi hi leswi vanhu va faneleke va swi nyika vaprista: Un’wana ni un’wana loyi a endlaka gandzelo, ku nga ha va hi nkuzi kumbe nyimpfu, u fanele a nyika muprista katla, tinhlaya ni khwiri. 4 Mi fanele mi n’wi nyika leswi tshoveriweke ku sungula eka mavele ya n’wina, vhinyo ya n’wina leyintshwa, mafurha ya n’wina ni voya lebyi tsemetiweke ku sungula eka tinyimpfu ta n’wina.+ 5 Yehovha Xikwembu xa n’wina u n’wi hlawurile yena ni vana vakwe eka tinyimba hinkwato ta n’wina leswaku va ta tirhela Yehovha nkarhi hinkwawo.+
6 “Kambe loko Mulevhi a rhurha eka wun’wana wa miti ya Israyele+ laha a a tshama kona naswona a navela ku ya endhawini leyi Yehovha a yi hlawulaka,*+ 7 a nga tirha kwalaho a tirhela Yehovha Xikwembu xakwe ku fana ni vamakwavo hinkwavo, Valevhi lava va tirhelaka Yehovha kwalaho.+ 8 U ta kuma swakudya leswi ringanaka ni swa vona+ ku engetela eka leswi a nga ta swi kuma loko a xavisa nhundzu leyi a siyeriweke yona hi vakokwa wa yena.
9 “Loko u ta va u nghenile etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona, u nga tshuki u tekelela mikhuva leyi nyenyetsaka leyi endliwaka hi matiko wolawo.+ 10 Ku nga tshuki ku kumiwa eka wena munhu un’wana ni un’wana loyi a hisaka n’wana wakwe wa jaha kumbe wa nhwanyana hi ndzilo a endla magandzelo hi yena,+ loyi a hlahluvaka,+ loyi a endlaka masalamusi,+ loyi a endlaka mihlolo,+ noyi,+ 11 loyi a loyaka van’wana, loyi a vutisaka mungoma+ kumbe muvhumbhi+ kumbe loyi a vutisaka lava feke.+ 12 Hikuva un’wana ni un’wana loyi a endlaka swilo leswi wa nyenyetsa eka Yehovha, naswona hikwalaho ka swilo leswi, leswi nyenyetsaka Yehovha Xikwembu xa wena wa ma hlongola matiko lawa emahlweni ka wena. 13 A wu fanelanga u va na nandzu emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena.+
14 “Hikuva matiko lawa u ma hlongolaka a ma yingisa lava endlaka masalamusi+ ni lava vhumbhaka,+ kambe Yehovha Xikwembu xa wena a nga ku pfumelelanga ku endla swilo swo tano. 15 Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku hlawulela muprofeta wo fana na mina, exikarhi ka vamakwenu. Mi fanele mi n’wi yingisa.+ 16 Leswi swi hikwalaho ka leswi u kombeleke Yehovha Xikwembu xa wena hi siku ra nhlengeletano le Horebe,+ u ku, ‘U nga ha tlheli u endla leswaku ndzi twa rito ra Yehovha Xikwembu xa mina kumbe ndzi vona ndzilo lowu lowukulu leswaku ndzi nga fi.’+ 17 Hiloko Yehovha a ku, ‘Leswi va swi vulaka i swinene. 18 Ndzi ta va hlawulela muprofeta loyi a humaka exikarhi ka vamakwavo loyi a fanaka na wena,+ ndzi ta veka marito ya mina enon’wini wakwe+ kutani u ta va byela hinkwaswo leswi ndzi nga ta n’wi lerisa swona.+ 19 Kunene munhu loyi a nga ta ka a nga yingisi marito ya mina lawa muprofeta a nga ta ma vula hi ku tirhisa vito ra mina u ta tihlamulela eka mina.+
20 “‘Loko muprofeta o tikurisa a vulavula rito hi vito ra mina leri ndzi nga n’wi lerisangiki ku ri vula, kumbe a vulavula hi swikwembu swin’wana, muprofeta yoloye u fanele a fa.+ 21 Kambe u nga ha tivutisa u ku: “Hi ta swi tivisa ku yini loko rito leri ri nga humi eka Yehovha?” 22 Loko muprofeta o vulavula hi vito ra Yehovha kutani leswi a swi vuleke swi nga humeleli kumbe swi nga hetiseki, sweswo swi ta vula leswaku leswi a swi vuleke a swi nga humi eka Yehovha. Muprofeta yoloye o tivulavulela. U nga tshuki u n’wi chava.’
19 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena a lovisa matiko lawa Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka tiko ra wona, wena u ma hlongola naswona u tshama emitini ni le tindlwini ta wona,+ 2 u fanele u hlawula miti yinharhu exikarhi ka tiko leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona.+ 3 U fanele u ava tiko leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona ri va swiphemu swinharhu, u tlhela u lunghisa tindlela leswaku mudlayi a ta kota ku balekela eka wun’wana wa miti leyi.
4 “Leswi hi leswi faneleke swi endleka hi mudlayi loyi a balekelaka kwalaho leswaku a ta hanya: Loko o tshuka a dlaye munhu un’wana ku nga ri hi vomu naswona a a nga n’wi vengi;+ 5 ku fana ni loko o famba ni munhu un’wana va ya enhoveni ku ya rhotela tihunyi, kutani a tlakusa voko leswaku a tsema murhi, kambe xihloka xi hlomuka embhinyini xi ya ba munhu yoloye a fa, mudlayi u fanele a balekela eka wun’wana wa miti leyi leswaku a ta hanya.+ 6 Loko swi nga ri tano, murihiseri wa ngati+ a nga n’wi hlongorisa hikwalaho ko hlundzuka, a ya n’wi kuma kutani a n’wi dlaya hikuva mpfhuka wo ya emutini wa vutumbelo wu lehile. Kambe mudlayi loyi a a nga faneriwi hi rifu hikuva a a nga n’wi vengi loyi a n’wi dlayeke.+ 7 Hi yona mhaka leyi ndzi ku byelaka ndzi ku: ‘Hlawula miti yinharhu.’
8 “Loko Yehovha Xikwembu xa wena o engetela ndhawu ya wena hilaha a hlambanyeleke vakokwa wa wena hakona,+ kutani a ku nyika tiko hinkwaro leri a ri tshembiseke vakokwa wa wena,+ 9 loko ntsena wo yingisa swileriso leswi hinkwaswo leswi ndzi ku nyikaka swona namuntlha, leswaku u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena ni ku famba etindleleni takwe,+ kutani u ta engetela miti yin’wana yinharhu eka leyi yinharhu.+ 10 Loko u endla tano, a ku nge halatiwi ngati leyi nga riki na nandzu+ etikweni ra wena leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona leswaku ri va ndzhaka ya wena, naswona a wu nge vi na nandzu wa ngati.+
11 “Kambe loko ku ri leswaku munhu a a venga munhu un’wana,+ ivi a n’wi tumbelela kutani a n’wi ba a n’wi vavisa swinene lerova a fa, kutani mudlayi loyi a balekela eka wun’wana wa miti leyi, 12 vakulukumba va muti lowu a humaka eka wona va fanele va rhuma vanhu va ya n’wi teka, kutani va n’wi nyiketa eka murihiseri wa ngati naswona u fanele a fa.+ 13 A wu fanelanga u n’wi twela vusiwana, u fanele u susa xidyoho xa munhu loyi a halateke ngati leyi nga riki na nandzu eIsrayele,+ leswaku swi ta ku fambela kahle.
14 “Loko u kuma ndzhaka ya wena etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona, a wu fanelanga u susa xipingwana* xa muakelani wa wena,+ lexi vekiweke hi vakokwa wa n’wina.
15 “Munhu a nge dyiwi hi nandzu loko ku ri ni mbhoni yin’we eka xihoxo xihi ni xihi kumbe xidyoho xihi ni xihi lexi a xi endleke.+ Mhaka yi fanele yi tiya loko ku ri ni vumbhoni bya timbhoni timbirhi kumbe vumbhoni bya timbhoni tinharhu.+ 16 Loko mbhoni leyi nga ni rivengo yo tshuka yi hehla un’wana hi mhaka yo karhi,+ 17 vanhu lavambirhi lava nga ni mholovo va fanele va yima emahlweni ka Yehovha, emahlweni ka vaprista ni vaavanyisi lava nga ta va va ri kona hi nkarhi wolowo.+ 18 Vaavanyisi va ta lavisisa mhaka leyi hi vukheta,+ loko munhu loyi a hehleke un’wana a ri mbhoni ya vunwa naswona a tise xihehlo xa mavunwa hi makwavo, 19 mi fanele mi n’wi endla leswi a a kunguhate ku endla makwavo swona,+ mi fanele mi susa swo biha exikarhi ka n’wina.+ 20 Van’wana va ta swi twa kutani va chava naswona a va nge pfuki va endle nchumu wo biha lowu fanaka ni lowu exikarhi ka n’wina.+ 21 U nga vi ni ntwelavusiwana:+ Vutomi byi ta rihiwa hi vutomi, tihlo hi tihlo, tino hi tino, voko hi voko, nenge hi nenge.+
20 “Loko wo ya enyimpini u ya lwa ni valala va wena, kutani u vona leswaku va na tihanci ni makalichi ya nyimpi ni masocha yo tala ku tlula wena, u nga va chavi hikuva Yehovha Xikwembu xa wena loyi a ku humeseke etikweni ra Egipta u na wena.+ 2 Loko mi ri ekusuhi ni ku ya enyimpini, muprista u fanele a tshinela a vulavula ni vanhu.+ 3 U fanele a va byela a ku, ‘Yingisani, n’wina Vaisrayele, mi le kusuhi ni ku ya lwa ni valala va n’wina. Timbilu ta n’wina ti nga vi ni vutoya. Mi nga chavi kumbe mi chuha kumbe mi rhurhumela hikwalaho ka vona, 4 hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina u famba na n’wina leswaku a mi lwela eka valala va n’wina ni ku mi ponisa.’+
5 “Tindhuna na tona ti fanele ti byela vanhu ti ku, ‘I mani loyi a akeke yindlu naswona a nga si yi khangulaka?* A a tlhelele endlwini yakwe hikuva a nga fela enyimpini kutani wanuna un’wana a yi khangula. 6 Naswona i mani loyi a rimeke nsimu ya madiriva kambe a nga si yi tshovelaka? A a tlhelele endlwini yakwe hikuva a nga fela enyimpini kutani wanuna un’wana a sala a yi tshovela. 7 Naswona i mani loyi a tshembiseke wansati kambe a nga si n’wi tekaka? A a tlhelele endlwini yakwe+ hikuva a nga fela enyimpini kutani wansati yoloye a sala a tekiwa hi wanuna un’wana.’ 8 Tindhuna ti fanele ti tlhela ti vutisa vanhu ti ku, ‘I mani loyi a chavaka naswona a nga ni vutoya?+ U fanele a tlhelela endlwini yakwe leswaku a nga endli vamakwavo va hela matimba ku fana na yena.’+ 9 Loko tindhuna ti hete ku vulavula ni vanhu, ti fanele ti hlawula tindhuna ta mavuthu leti nga ta rhangela vanhu.
10 “Loko u tshinela ekusuhi ni muti wo karhi ku lwa na wona, u fanele ku rhanga hi ku byela vaaki va wona leswaku mi lava ku endla ku rhula na vona.+ 11 Loko vaaki va kona vo pfumela ku nga lwi na n’wina kutani va mi pfulela tigede ta muti wa vona, vanhu hinkwavo lava nga kwalaho va ta va mahlonga ya n’wina va ta mi tirhela.+ 12 Kambe loko va nga lavi ku endla ku rhula na n’wina va lava ku lwa na wena, u fanele u rhendzela muti wolowo, 13 Yehovha Xikwembu xa wena u ta wu nyiketa evokweni ra wena kutani u fanele u dlaya vavanuna hinkwavo lava nga eka wona hi banga. 14 Kambe vavasati, vana, swifuwo ni hinkwaswo leswi nga emutini wolowo, mi nga titekela swona+ naswona mi ta titekela swilo hinkwaswo swa nkoka swa valala va n’wina leswi Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikeke swona.+
15 “Mi ta endla tano eka miti hinkwayo leyi nga ekule swinene na n’wina, miti leyi nga riki ya matiko lawa ya le kusuhi. 16 Kambe eka miti leyi ya vanhu lava, leyi Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka yona yi va ndzhaka, a wu fanelanga u pfumelela nchumu wun’wana ni wun’wana lowu hefemulaka wu hanya.+ 17 U fanele u va lovisa hi ku helela, Vaheti, Vaamori, Vakanana, Vaperezi, Vahivhi ni Vayebusi,+ hilaha Yehovha Xikwembu xa wena a ku leriseke hakona; 18 leswaku va nga mi dyondzisi ku endla swilo swa vona hinkwaswo leswi nyenyetsaka, leswi va swi endleleke swikwembu swa vona kutani va endla mi dyohela Yehovha Xikwembu xa n’wina.+
19 “Loko u ri ni masiku yo tala u ri karhi u lwa ni muti naswona u wu rhendzerile leswaku u wu hlula, u nga tshuki u onha mirhi ya wona hi ku yi tsema hi xihloka. U nga dya mihandzu ya wona kambe a wu fanelanga u yi tsema.+ Hikuva, xana swa boha ku hlasela murhi wa le nhoveni hilaha u nga n’wi hlaselaka hakona munhu? 20 U nga onha ntsena murhi lowu u wu tivaka leswaku a wu dyiwi. U nga wu tsema kutani u aka makhumbi lama nga ta ku pfuna ku hlasela muti lowu u lwaka na wona kukondza u wu hlula.
21 “Loko ko kumiwa munhu a dlayiwile etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona kambe swi nga tiveki leswaku u dlayiwe hi mani, 2 vakulukumba va wena ni vaavanyisi+ va wena va fanele va huma va ya pima mpfhuka lowu nga exikarhi ka miti leyi nga ekusuhi ni ntsumbu. 3 Kutani vakulukumba va muti lowu nga ekusuhi ni ntsumbu va fanele va teka xihon’wana lexi nga si tshamaka xi tirhisiwa entlhambini, lexi nga si tshamaka xi tlhandlekiwa joko, 4 vakulukumba va muti wolowo va fanele va famba ni xihon’wana xexo enkoveni lowu khulukaka mati, laha ku nga si tshamaka ku rimiwa kumbe ku byariwa mbewu kutani va fanele va tshova nhamu ya xihon’wana xolexo enkoveni.+
5 “Kutani vaprista, ku nga Valevhi va ta ta hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u hlawule vona leswaku va n’wi tirhela,+ va katekisa vanhu hi vito ra Yehovha.+ Va ta vula ndlela leyi mholovo yin’wana ni yin’wana leyi fambisanaka ni madzolonga yi faneleke yi lulamisiwa ha yona.+ 6 Xisweswo vakulukumba hinkwavo va muti lava tshamaka emutini lowu nga ekusuhi ni ntsumbu va fanele va hlamba mavoko+ ehenhla ka xihon’wana lexi tshoviweke nhamu enkoveni, 7 va fanele va ku, ‘Mavoko ya hina a ma yi halatanga ngati leyi naswona a hi yi vonanga loko yi halatiwa. 8 Yehovha, u nga va voni nandzu vanhu va wena, lava u va kutsuleke ku nga Israyele,+ naswona u nga endli vanhu va wena, Israyele, va tshama va ri ni nandzu wa ngati leyi nga riki na nandzu.’+ Kutani a va nge voniwi nandzu wa ngati. 9 Hi ndlela yoleyo u ta susa nandzu wa ngati leyi nga riki na nandzu exikarhi ka wena hi ku endla leswi lulameke emahlweni ka Yehovha.
10 “Loko wo lwa ni valala va wena kutani Yehovha Xikwembu xa wena a ku hlulela vona kutani u va endla mahlonga,+ 11 naswona u vona wansati wo saseka exikarhi ka mahlonga, u n’wi rhandza u lava ku n’wi teka a va nsati wa wena, 12 u nga n’wi tisa endlwini ya wena. U fanele a byevula nhloko yakwe a tsemeta ni minwala yakwe, 13 a hluvula swiambalo swakwe swa vuhlonga kutani a tshama endlwini ya wena. U ta rilela tata wakwe ni mana wakwe n’hweti hinkwayo,+ endzhaku ka sweswo u nga etlela na yena; u ta va nuna wakwe naswona yena u ta va nsati wa wena. 14 Kambe loko u nga ha n’wi lavi, u fanele u n’wi tshika a famba,+ a ya laha a ku lavaka. Kambe u nga n’wi xavisi hi mali kumbe u n’wi xanisa, hikuva u n’wi suse xindzhuti.
15 “Loko wanuna o va ni vasati vambirhi, a rhandza un’we ku tlula lowun’wana, havambirhi va n’wi velekela vana va majaha kutani n’wana wa jaha wa mativula a velekiwa hi wansati loyi a nga rhandziwiki,+ 16 hi siku leri a nga ta nyika vana vakwe ndzhaka ha rona, a nge pfumeleriwi ku endla onge n’wana wa wansati loyi a n’wi rhandzaka hi yena mativula, hikuva mativula i n’wana wa nsati loyi a nga rhandziwiki. 17 U fanele a kombisa leswaku n’wana wa nsati loyi a nga rhandziwiki hi yena mativula hi ku n’wi nyika swiphemu swimbirhi swa hinkwaswo leswi a nga na swona, hikuva jaha leri hi rona masungulo ya matimba yakwe ya ku tswala. Mfanelo leyi faneleke yi kumiwa hi n’wana wa mativula i ya rona.+
18 “Loko munhu o va ni n’wana wo sihalala loyi a xandzukaka, loyi a nga yingisiki tata wakwe kumbe mana wakwe+ naswona va ringetile ku n’wi tshinya kambe a nga va yingisi,+ 19 tata wakwe ni mana wakwe va fanele va n’wi khoma va n’wi yisa eka vakulukumba lava nga egedeni ya muti lowu a tshamaka eka wona, 20 va fika va byela vakulukumba va muti va ku, ‘N’wana loyi wa hina wa sihalala naswona wa xandzuka, a nga hi yingisi. U ni makolo+ naswona i xidakwa.’+ 21 Kutani vavanuna hinkwavo va muti wolowo va fanele va n’wi khandla hi maribye a fa. U fanele u susa leswo biha exikarhi ka wena, tiko hinkwaro ra Israyele ri ta swi twa, kutani ri chava.+
22 “Loko munhu o endla xidyoho lexi faneriwaka hi xigwevo xa rifu,+ kutani a dlayiwa u tlhela u n’wi hayeka emhandzini,+ 23 ntsumbu wakwe a wu fanelanga wu tshikiwa vusiku hinkwabyo emhandzini.+ U fanele u tiyiseka leswaku wa n’wi lahla hi siku rero, hikuva munhu loyi a hayekiweke i ndzhukano eka Xikwembu,+ a wu fanelanga u thyakisa tiko ra wena leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona leswaku ri va ndzhaka.+
22 “Loko u vona nkuzi kumbe nyimpfu ya makwenu yi lahleka, u nga yi honisi hi vomu.+ U fanele u yi tlherisela eka makwenu. 2 Kambe loko makwenu a nga tshami ekusuhi na wena kumbe u nga n’wi tivi, u fanele u vuya ni xifuwo xexo ekaya ka wena, xi ta tshama na wena kukondza makwenu a xi lava. Kutani u fanele u n’wi nyika xona.+ 3 U ta endla tano ni hi mbhongolo yakwe, xiambalo xakwe ni hi nchumu wun’wana ni wun’wana lowu lahlekeleke makwenu kutani u wu thumba. U nga tshuki u wu honisa.
4 “Loko u vona mbhongolo ya makwenu kumbe nkuzi yakwe yi wa etlhelo ka ndlela, u nga tshuki u yi honisa. U fanele u n’wi pfuna ku pfuxa xifuwo xexo.+
5 “Wansati a nga tshuki a ambala swiambalo swa wanuna ni wanuna a nga tshuki a ambala swiambalo swa wansati hikuva un’wana ni un’wana loyi a endlaka sweswo wa nyenyetsa eka Yehovha Xikwembu xa wena.
6 “Loko wo kuma xisaka xa xinyenyana endleleni xi ri ni mavondlo kumbe matandza, ku nga ha va emurhini kumbe ehansi, naswona mana wa kona a fukamele mavondlo kumbe matandza, u nga tshuki u teka mana wa kona ni vana vakwe.+ 7 Tshika mana wa kona a famba kutani u titekela vana va kona, ku endlela leswaku swi ku fambela kahle ni leswaku u hanya nkarhi wo leha.
8 “Loko wo aka yindlu, u fanele u tlhela u aka ni guva* elwangwini,+ leswaku u nga vi ni nandzu wa ngati loko ko tshuka ku we munhu elwangwini.
9 “U nga tshuki u byala swimilana swin’wana laha u byaleke madiriva.+ Loko wo endla tano hinkwaswo leswi nga ta tshoveriwa kwalaho swi ta ya endhawini yo kwetsima.
10 “U nga tshuki u rima hi nkuzi leyi paniweke ni mbhongolo.+
11 “U nga tshuki u ambala xiambalo lexi rhungiweke hi voya ni hi lapi.+
12 “U fanele u rhungelela makhaxa* etikhoneni ta mune ta swiambalo swa wena.+
13 “Loko wanuna o teka nsati kutani a etlela na yena kambe a sungula ku n’wi venga,* 14 a n’wi hehla hi ku tikhoma ko biha ni ku n’wi onha vito, a ku: ‘Ndzi teke wansati loyi kambe loko ndzi etlela na yena, ndzi kume leswaku a nga ha ri nhwana,’ 15 vatswari va nhwanyana loyi va fanele va humesa vumbhoni bya leswaku wa ha ri nhwana eka vakulukumba lava nga egedeni ya muti. 16 Tata wa nhwanyana loyi u fanele a byela vakulukumba a ku, ‘Ndzi nyike wanuna loyi n’wana wa mina leswaku a va nsati wakwe kambe sweswi wa n’wi venga,* 17 u n’wi hehla hi ku tikhoma ko biha, u ri: “Ndzi kume leswaku n’wana wa wena a hi nhwana.” Kutani vumbhoni bya vunhwana bya n’wana wa mina hi lebyi.’ Va ta andlala nguvu emahlweni ka vakulukumba va muti. 18 Kutani vakulukumba+ va muti va ta teka wanuna yoloye va n’wi ba.+ 19 Va ta n’wi rihisa swiphemu swa silivhere swa 100* va swi nyika tata wa nhwanyana, hikuva wanuna loyi u onhe vito ra nhwana wa Israyele,+ nhwana u ta ya emahlweni a va nsati wakwe. Wanuna a nge pfumeleriwi ku n’wi tshika loko a ha hanya.
20 “Kambe, loko ku ri leswaku xihehlo xolexo i ntiyiso naswona a ku na vumbhoni bya leswaku nhwanyana yoloye wa ha ri nhwana, 21 va fanele va humesa nhwanyana loyi va n’wi yisa enyangweni ya yindlu ya tata wakwe kutani vavanuna va muti wa ka vona va fanele va n’wi khandla hi maribye a fa, hikuva u endle swilo leswi khomisaka tingana+ eIsrayele hi ku tikhoma ku biha hi swa masangu* endlwini ya tata wakwe.+ Hi ndlela yoleyo u fanele u susa leswo biha exikarhi ka wena.+
22 “Loko wanuna o kumiwa a etlele ni wansati loyi a nga ni nuna, va fanele va dlayiwa havumbirhi bya vona, wanuna la etleleke ni wansati ni wansati yoloye.+ Hi ndlela yoleyo u fanele u susa leswo biha eIsrayele.
23 “Loko nhwana a tshembisiwe hi wanuna kutani wanuna un’wana a hlangana na yena emutini a etlela na yena, 24 mi fanele mi va humesa havambirhi mi va veka egedeni ya muti, mi va khandla hi maribye va fa, nhwanyana u ta fela ku va a nga huwelelanga emutini kutani wanuna u ta fela ku va a khomise nsati wa munhu un’wana tingana.+ Hi ndlela yoleyo mi fanele mi susa leswo biha exikarhi ka n’wina.
25 “Kambe loko wanuna o hlangana ni nhwanyana loyi a tshembisiweke hi wanuna enhoveni kutani a n’wi hlula hi matimba a etlela na yena, wanuna yoloye u ta dlayiwa a ri yexe, 26 nhwanyana yena u nga tshuki u n’wi endla nchumu. A nga endlanga xidyoho lexi faneriwaka hi rifu. Mhaka leyi yi fana ni loko munhu a hlasela munhu un’wana a n’wi dlaya.+ 27 Hikuva u hlangane na yena enhoveni. Nhwanyana u huwelerile kambe a ku nga ri na munhu wa ku n’wi pfuna.
28 “Loko wanuna o hlangana ni nhwana loyi a nga si tshembisiwaka, a n’wi khoma a etlela na yena kutani va kumiwa,+ 29 wanuna la etleleke na yena u fanele a nyika tata wa nhwanyana loyi swiphemu swa silivhere swa 50 kutani nhwanyana loyi u ta va nsati wakwe.+ Leswi a n’wi khomiseke tingana, a nge pfumeleriwi ku n’wi tshika vutomi bya yena hinkwabyo.
30 “A ku na wanuna loyi a faneleke a teka nsati wa tata wakwe leswaku a nga susi tata wakwe xindzhuti.+
23 “A ku na wanuna la tsheniweke hi ku fayiwa marhanga ya vununa kumbe hi ku tsemiwa xirho xa vununa a nga amukelekaka eka vanhu va Yehovha.+
2 “A ku na n’wana loyi a tswariweke hi vanhu lava osweke a nga amukelekaka eka vanhu va Yehovha.+ Hambi ku ri eka xitukulwana xa vukhume, a ku na ntukulu wa yena loyi a nga amukelekaka eka vanhu va Yehovha.
3 “A ku na Muamoni kumbe Mumowabu loyi a amukelekaka eka vanhu va Yehovha.+ Hambi ku ri eka xitukulwana xa vukhume, a ku na ntukulu wa vona loyi a nga amukelekaka eka vanhu va Yehovha, 4 hikuva a va mi pfunanga hi ku mi nyika swakudya ni mati loko mi huma eEgipta+ ni hikwalaho ka leswi va tholeke Balama n’wana wa Beyori wa le Petoro wa Mesopotamiya leswaku a ta mi rhukana.+ 5 Kambe Yehovha Xikwembu xa wena a nga n’wi yingisanga Balama.+ Ku ri na sweswo, Yehovha Xikwembu xa wena u hundzule ndzhukano wu va nkateko eka wena,+ hikuva Yehovha Xikwembu xa wena wa ku rhandza.+ 6 U nga tshuki u va navelela leswinene kumbe leswaku swi va fambela kahle vutomi bya wena hinkwabyo.+
7 “U nga tshuki u venga Muedomu, hikuva i makwenu.+
“U nga tshuki u venga Muegipta, hikuva u ve muluveri etikweni rakwe.+ 8 Xitukulwana xa vunharhu xa vana lava va velekeriwaka vona xi nga amukeleka eka vanhu va Yehovha.
9 “Loko u govile u lunghekele ku lwa ni valala va wena, u fanele u papalata nchumu wun’wana ni wun’wana wo biha.+ 10 Loko munhu a va la nga tengangiki hikwalaho ko huma mbewu ya vununa nivusiku,+ u fanele a humela ehandle ka nxaxa naswona a nga ngheni enxaxeni. 11 Loko ri pela, u fanele a hlamba hi mati, kutani a nghena enxaxeni loko se ri phumerile.+ 12 Ku fanele ku va ni ndhawu ehandle* ka nxaxa, hi laha u nga ta ya kona loko u lava ku tirhuma. 13 U fanele u va ni xikomu enhundzwini ya wena. Loko u tirhuma u fanele u rhanga u cela goji hi xona endzhaku u seletela thyaka ra wena. 14 Hikuva Yehovha Xikwembu xa wena u fambafamba endzeni ka nxaxa wa wena,+ leswaku a ku ponisa ni ku nyiketa valala va wena eka wena, kutani nxaxa wa wena wu fanele wu kwetsima,+ leswaku a nga voni swilo leswi khomisaka tingana eka wena kutani a ku fularhela a nga ha fambi na wena.
15 “Loko hlonga ro balekela n’wini wa rona ri ta eka wena, u nga ri tlheriseli eka n’wini wa rona. 16 Ri nga tshama laha ri rhandzaka ku tshama kona eka yin’wana ya miti ya wena. U nga tshuki u ri xanisa.+
17 “A nga kona ni un’we eka vanhwanyana va Israyele loyi a faneleke a va nghwavava ya le tempeleni+ ni majaha ya vana va Israyele ma nga tshuki ma va tinghwavava ta le tempeleni.+ 18 U nga tshuki u tisa mali leyi hakeriweke* nghwavava ya wansati kumbe nghwavava ya wanuna* endlwini ya Yehovha Xikwembu xa wena leswaku yi ta hakela leswi tshembisiweke, hikuva havumbirhi bya swona swa nyenyetsa eka Yehovha Xikwembu xa wena.
19 “U nga tshuki u hakerisa makwenu ntswalo,+ ku nga ha va eka mali, eka swakudya kumbe eka nchumu wun’wana ni wun’wana lowu munhu a nga hakerisaka ntswalo eka wona. 20 Munhu loyi a humaka etikweni rin’wana u nga ha n’wi hakerisa ntswalo,+ kambe makwenu u nga tshuki u n’wi hakerisa ntswalo,+ leswaku Yehovha Xikwembu xa wena a ta ku katekisa entirhweni wun’wana ni wun’wana wa wena etikweni leri u yaka ku ya ri teka.+
21 “Loko wo tshembisa Yehovha Xikwembu xa wena nchumu wo karhi,+ hatla u wu endla.+ Hikuva kunene Yehovha Xikwembu xa wena u ta lava leswaku u endla tano; loko swi nga ri tano, u ta va u endle xidyoho.+ 22 Kambe loko u nga tshembisanga nchumu, a wu nge vi na xidyoho.+ 23 U fanele u namarhela leswi u swi vuleke hi nomu wa wena,+ naswona u fanele u endla leswi u swi tshembiseke hi nomu wa wena swi va gandzelo ra ku tirhandzela eka Yehovha Xikwembu xa wena.+
24 “Loko wo nghena ensin’wini ya madiriva ya munhu un’wana, u nga dya madiriva u kondza u kolwa, kambe u nga tshuki u chela man’wana exibyeni xa wena.+
25 “Loko wo nghena ensin’wini ya koroni ya munhu un’wana, u nga kha leyi wupfeke hi voko ra wena, kambe u nga tshuki u teka sikiri* u tshovela koroni yakwe.+
24 “Loko wanuna o teka wansati kambe a nga ha n’wi tsakeli hileswi a kumeke nchumu lowu nga tsakisiki eka yena, u fanele a n’wi tsalela papila ra ku dlaya vukati,+ a n’wi nyika rona kutani a n’wi hlongola endlwini yakwe.+ 2 Loko a sukile emutini wolowo a nga ha tekiwa hi wanuna un’wana.+ 3 Loko nuna lowa vumbirhi na yena a nga ha n’wi lavi kutani a n’wi tsalela papila ra ku dlaya vukati a n’wi nyika rona, a n’wi hlongola endlwini yakwe kumbe loko wanuna lowa vumbirhi o fa, 4 nuna wakwe wo sungula, loyi a n’wi hlongoleke a nge pfumeleriwi ku tlhela a n’wi teka a va nsati wakwe endzhaku ka loko a nyamisiwile, hikuva sweswo i nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha. U nga tshuki u tisa xidyoho etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona ri va ndzhaka.
5 “Loko wanuna a ha ku teka nsati, a nga fanelanga a ya enyimpini kumbe a nyikiwa mitirho yin’wana. U fanele a tshunxeka lembe hinkwaro kutani a tshama ekaya a tsakisa nsati wakwe.+
6 “A nga kona loyi a faneleke a tekela makwavo maribye yakwe yo sila ha wona leswaku ma va yo khomela xikweleti+ hikuva u tihanyisa ha wona.
7 “Loko munhu o kumeka a tlhakise Muisrayele ivi a n’wi xanisa a tlhela a n’wi xavisa,+ munhu yoloye u fanele a fa.+ U fanele u susa leswo biha exikarhi ka n’wina.+
8 “Loko ku va ni ntungu wa vuvabyi bya nhlokonho,* tiyisekani leswaku mi endla hinkwaswo leswi vaprista lava nga Valevhi va nga ta mi lerisa swona.+ Endlani hinkwaswo hilaha ndzi va leriseke hakona. 9 Tsundzukani leswi Yehovha Xikwembu xa n’wina a swi endleke eka Meriyamu endleleni loko mi huma eEgipta.+
10 “Loko wo tshuka u lomba munhu+ nchumu wo karhi, u nga ngheni endlwini yakwe u n’wi tekela lexi a ku tshembiseke ku ku nyika xona loko o ka a nga ku hakeli. 11 U fanele u yima ehandle, kutani loyi a ku kolotaka u ta ku tisela xo khomela xikweleti, lexi a ku tshembiseke xona. 12 Loko munhu yoloye a ri xisiwana, u nga etleli u nga xi tlherisanga xo khomela xikweleti, lexi a ku nyikeke xona.+ 13 U fanele u n’wi tlherisela nkumba wakwe hi ku hatlisa loko dyambu ri pela leswaku a ta wu funengela+ naswona u ta ku katekisa; u ta va u endle leswinene eka Yehovha Xikwembu xa wena.
14 “U nga tshuki u kanganyisa mutirhi loyi a pfumalaka naswona a nga xisiwana, hambi i makwenu kumbe i muluveri loyi a tshamaka etikweni ra wena, endzeni ka miti ya wena.+ 15 U fanele u n’wi nyika muholo wakwe hi siku rero,+ dyambu ri nga si pela, hikuva wa pfumala naswona u hanya hi muholo wolowo. Handle ka sweswo, u ta rila ha wena eka Yehovha kutani u va ni nandzu.+
16 “Vatatana a va fanelanga va dlayiwa hikwalaho ka swidyoho swa vana va vona ni vana a va fanelanga va dlayiwa hikwalaho ka swidyoho swa vatata wa vona.+ Munhu u fanele a fela xidyoho xa yena n’wini.+
17 “U nga tshuki u avanyisa muluveri kumbe n’wana la nga riki na tatana+ hi ndlela leyi nga riki yinene naswona u nga tshuki u teka nguvu* ya noni yi va yo khomela xikweleti.+ 18 Tsundzuka leswaku a wu ri hlonga eEgipta kutani Yehovha Xikwembu xa wena a ku kutsula.+ Hi yona mhaka ndzi ku lerisaka ku endla leswi.
19 “Loko u tshovela ensin’wini ya wena, ivi u rivala nyandza, u nga tlheli u yi landza. Yi fanele yi siyeriwa muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni,+ leswaku Yehovha Xikwembu xa wena a ta ku katekisa eka hinkwaswo leswi u swi endlaka.+
20 “Loko wo hlakahla murhi wa wena wa mutlhwari, a wu fanelanga u tlhela u tlhuva marhavi ya wona. Leswi saleke swi fanele swi siyeriwa muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni.+
21 “Loko u tshovela madiriva ensin’wini ya wena, u nga tshuki u tlhelela u ya tshovela leswi nga sala. Swi fanele swi siyeriwa muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni. 22 Tsundzuka leswaku a wu ri hlonga etikweni ra Egipta. Hi yona mhaka ndzi ku lerisaka ku endla leswi.
25 “Loko vanhu vo holova, va nga ya eka vaavanyisi+ kutani va ta va avanyisa, va vula leswaku lowo lulama a nga na nandzu nileswaku lowo homboloka u ni nandzu.+ 2 Loko lowo homboloka a faneriwa hi ku biwa,+ muavanyisi u ta n’wi pavalarisa ehansi a biwa emahlweni ka yena. Nhlayo ya mikhavi leyi a biwaka hi yona yi fanele yi fambisanaka ni xidyoho xakwe. 3 A nga n’wi ba hi mikhavi ya 40,+ kambe a nga hundzi. Loko o ya emahlweni a n’wi ba hi mikhavi yo tlula yoleyo, makwenu a nga khomisiwa tingana emahlweni ka wena.
4 “U nga tshuki u pfala nomu wa nkuzi loko yi ri karhi yi hula mavele.+
5 “Loko vamakwavo va tshama swin’we kutani un’wana wa vona a fa a nga ri na n’wana, nsati wa loyi a nga fa a nga fanelanga a tekiwa hi munhu un’wana loyi a nga riki wa ndyangu wolowo. Makwavo wa nuna wakwe u fanele a ya eka yena, a n’wi teka a va nsati wakwe.+ 6 N’wana wa mativula loyi a nga ta n’wi tswala, u ta thyiwa vito ra makwavo wakwe loyi a feke+ leswaku vito rakwe ri nga herisiwi eIsrayele.+
7 “Loko wanuna yoloye a nga swi lavi ku teka nsati wa makwavo loyi a feke, nsati yoloye u fanele a ya eka vakulukumba egedeni ya muti a fika a ku, ‘Makwavo wa nuna wa mina u arile ku hlayisa vito ra makwavo eIsrayele. A nga pfumelanga ku ndzi teka leswaku ndzi va nsati wakwe.’ 8 Vakulukumba va muti lowu a tshamaka eka wona va fanele va n’wi vitana va vulavula na yena. Loko o ya emahlweni a ku, ‘A ndzi swi lavi ku n’wi teka,’ 9 nsati wa makwavo u fanele a n’wi tshinelela emahlweni ka vakulukumba, a n’wi hluvula phaxani,+ a n’wi tshwutela exikandzeni kutani a ku, ‘Ku fanele ku endliwa tano eka wanuna loyi a nga laviki ku pfuxa ndyangu wa makwavo.’ 10 Endzhaku ka sweswo, vito ra ndyangu wakwe eIsrayele ri ta vitaniwa ‘Yindlu ya munhu loyi a hluvuriweke phaxani.’
11 “Loko vavanuna vambirhi vo lwa kutani nsati wa un’wana wa vona a nghenelela leswaku a lamulela nuna wakwe eka loyi a n’wi baka, a n’wi khoma hi xirho xakwe xa vununa, 12 u fanele u n’wi tsema voko. A wu fanelanga u n’wi twela vusiwana.
13 “U nga tshuki u va ni maribye mambirhi yo pima ha wona ya mpimo lowu hambaneke enkwameni wa wena,+ lerikulu ni leritsongo. 14 U nga tshuki u va ni swibya* swimbirhi swo pima ha swona leswi hambaneke endlwini ya wena,+ lexikulu ni lexitsongo. 15 U fanele u va ni swo pima leswi nga kanganyisiki, leswaku u ta hanya nkarhi wo leha etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona.+ 16 Hikuva munhu un’wana ni un’wana loyi a endlaka swilo sweswo wa nyenyetsa eka Yehovha Xikwembu xa wena.+
17 “Tsundzuka leswi Amaleke a ku endleke swona endleleni loko u huma eEgipta,+ 18 ndlela leyi a hlanganeke na wena ha yona kutani a sungula ku hlasela hinkwavo lava a va sale ndzhaku hi nkarhi lowu a wu karhele swinene. A nga xi chavanga Xikwembu. 19 Loko Yehovha Xikwembu xa wena a ku wisisile eka valala va wena hinkwavo lava ku rhendzeleke etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona ri va ndzhaka,+ u fanele u herisa Amaleke leswaku a nga ha tsundzukiwi ehansi ka matilo.+ U nga tshuki u rivala.
26 “Loko u hetelela u fike etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona leswaku ri va ndzhaka ya wena naswona se u ri tekile u tshama eka rona, 2 u fanele u teka mihandzu leyi nga ta wupfa ku sungula, leyi u nga ta yi tshovela etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona, u yi chela ebasikitini, u ya endhawini leyi Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta yi hlawula leswaku vito rakwe ri dzunisiwa eka yona.+ 3 U fanele u ya eka muprista loyi a nga ta va a tirha hi nkarhi wolowo u fika u ku, ‘Namuntlha ndzi tele ku ta vika eka Yehovha Xikwembu xa wena leswaku ndzi fikile etikweni leri Yehovha a ri hlambanyeleke vakokwana leswaku u ta hi nyika rona.’+
4 “Muprista u ta teka basikiti evokweni ra wena a yi veka emahlweni ka altari ya Yehovha Xikwembu xa wena. 5 Kutani wena u ta vulavula emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena u ku, ‘Tatana a a ri Muaramu+ loyi a tsendzelekaka, u ye eEgipta+ a ya luvela kona a ri ni vanhu va nga ri vangani endyangwini wakwe.+ Kambe kwalaho u ve tiko lerikulu, leri nga ni matimba ni vanhu vo tala.+ 6 Vaegipta va hi xanisile va hi tshikilela, va hi endla mahlonga.+ 7 Hiloko hi sungula ku rilela Yehovha Xikwembu xa vakokwana naswona Yehovha u hi twile a vona ku xaniseka ni ku karhateka ka hina ni ndlela leyi a hi tshikileriwa ha yona.+ 8 Eku heteleleni Yehovha u hi humese eEgipta hi voko rakwe ra matimba leri tshambulutiweke+ ni hi mitirho yo chavisa ni swikombiso ni masingita.+ 9 Kutani a hi tisa endhawini leyi, a hi nyika tiko leri, tiko leri khulukaka ntswamba ni vulombe.+ 10 Kutani sweswi, ndzi tise ntshovelo wa leswi wupfeke ku sungula etikweni leri Yehovha a ndzi nyikeke rona.’+
“U fanele u swi veka emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena kutani u khinsama emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena. 11 Kutani u ta tsaka hikwalaho ka swilo hinkwaswo leswinene leswi Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikeke swona ni vandyangu wa wena, wena ni Mulevhi ni muluveri loyi a tshamaka na wena.+
12 “Loko se u hetile ku humesa vukhume+ hinkwabyo bya ntshovelo wa wena hi lembe ra vunharhu, ku nga lembe ra ku humesa vukhume, u ta byi nyika Mulevhi, muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni, va ta dya va xurha emitini ya wena.+ 13 Kutani u ta vula emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena u ku, ‘Ndzi humese leswo kwetsima endlwini ya mina, ndzi swi nyike Mulevhi, muluveri, n’wana la nga riki na tatana ni noni,+ hilaha u ndzi leriseke hakona. A ndzi honisanga kumbe ku tlula swileriso swa wena. 14 A ndzi swi dyanga hi nkarhi lowu a ndzi loveriwile kumbe ku susa swin’wana swa swona hi nkarhi lowu a ndzi nga tenganga kumbe ku nyikela swin’wana swa swona eka lava feke. Ndzi yingise rito ra Yehovha Xikwembu xa mina, ndzi endle hinkwaswo leswi u ndzi leriseke swona. 15 Sweswi languta ehansi u ri endhawini ya wena yo kwetsima leyi u tshamaka eka yona, etilweni u katekisa vanhu va wena Israyele ni tiko leri u hi nyikeke rona,+ hilaha u hlambanyeleke vakokwa wa hina,+ tiko leri khulukaka ntswamba ni vulombe.’+
16 “Esikwini leri Yehovha Xikwembu xa wena u ku lerisa ku landzela milawu leyi ni swiboho leswi. U fanele u hanya ha swona, u swi landzela hi mbilu ya wena hinkwayo+ ni hi vutomi bya wena hinkwabyo. 17 Namuntlha u endle leswaku Yehovha a ku tshembisa leswaku u ta va Xikwembu xa wena loko u famba etindleleni takwe u landzela milawu yakwe,+ swileriso swakwe+ ni swiboho swakwe+ ni loko u yingisa rito rakwe. 18 Naswona namuntlha Yehovha u twe xitshembiso xa wena xa leswaku u ta va wa yena, nhundzu yakwe yo hlawuleka+ hilaha a ku tshembiseke hakona nileswaku u ta landzela swileriso swakwe hinkwaswo 19 naswona u ta ku tlakusa u va ehenhla ka matiko laman’wana hinkwawo lawa a ma endleke,+ a ku endla u dzunisiwa u tlhela u va ni ndhuma ni ku vangama loko u ri karhi u tikombisa leswaku wa kwetsima eka Yehovha Xikwembu xa wena,+ hilaha a ku tshembiseke hakona.”
27 Hiloko Muxe a lerisa vanhu a ri ni vakulukumba va Israyele, a ku: “Mi fanele mi hanya hi xileriso xin’wana ni xin’wana lexi ndzi mi nyikaka xona namuntlha. 2 Hi siku leri mi nga ta pela nambu wa Yordani, mi pelela etikweni leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona, mi ta paka maribye lamakulu kutani mi ma penda hi kalaka.+ 3 Kutani mi ta tsala marito hinkwawo ya Nawu lowu eka wona loko mi perile, leswaku mi nghena etikweni leri Yehovha Xikwembu xa n’wina a mi nyikaka rona, tiko leri khulukaka ntswamba ni vulombe, hilaha Yehovha Xikwembu xa vakokwa wa n’wina a mi tshembiseke hakona.+ 4 Loko mi pele Yordani, mi fanele mi paka maribye wolawo eNtshaveni ya Ebali+ kutani mi ma penda hi kalaka hilaha ndzi mi lerisaka hakona namuntlha. 5 Mi fanele ku tlhela mi akela Yehovha Xikwembu xa n’wina altari kwalaho, altari ya maribye. Mi nga tshuki mi tirhisa switirhisiwa swa nsimbhi ku tsema maribye lawa.+ 6 Mi fanele mi aka altari ya Yehovha Xikwembu xa n’wina hi maribye lama nga tsemiwangiki kutani mi endlela Yehovha Xikwembu xa n’wina magandzelo yo hisiwa ehenhla ka yona. 7 Mi ta endla magandzelo yo kombela ku rhula+ mi ma dyela kwalaho+ naswona mi ta tsaka emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa n’wina.+ 8 Mi ta tsala marito hinkwawo ya Nawu lowu emaribyeni, ma vonaka kahle.”+
9 Kutani Muxe ni vaprista lava nga Valevhi, va byela tiko hinkwaro ra Israyele va ku: “Miyela, u yingisa wena Israyele. Namuntlha mi hundzuke vanhu va Yehovha Xikwembu xa n’wina.+ 10 U fanele u yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa wena, u hanya hi swileriso swakwe+ ni milawu yakwe leyi ndzi ku lerisaka yona namuntlha.”
11 Hi siku rero Muxe u lerise vanhu a ku: 12 “Tinyimba leti landzelaka ti ta yima eNtshaveni ya Gerizimu+ ti katekisa vanhu loko mi pele Yordani: Simiyoni, Levhi, Yuda, Isakara, Yosefa na Benjamini. 13 Kutani leti landzelaka ti ta yima eNtshaveni ya Ebali+ ti vula marito ya ndzhukano: Rhuveni, Gadi, Axere, Zebuloni, Dani na Neftali. 14 Kutani Valevhi va ta vulavula ni Vaisrayele hinkwavo hi rito leri tlakukeke va ku:+
15 “‘A ku rhukaniwe munhu loyi a endlaka xifaniso lexi vatliweke+ kumbe xa nsimbhi,+ nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha,+ lowu endliweke hi mavoko ya loyi a nga ni vuswikoti, kutani a xi fihla.’ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’*)
16 “‘A ku rhukaniwe loyi a hlekulaka tata wakwe kumbe mana wakwe.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
17 “‘A ku rhukaniwe loyi a tlhentlhisaka xipingwana* xa makwavo.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
18 “‘A ku rhukaniwe loyi a lahlekisaka munhu loyi a feke matihlo.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
19 “‘A ku rhukaniwe loyi a avanyisaka muluveri, n’wana la nga riki na tatana kumbe noni+ hi ndlela yo biha.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
20 “‘A ku rhukaniwe loyi a etlelaka ni nsati wa tata wakwe, hikuva u suse tata wakwe xindzhuti.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
21 “‘A ku rhukaniwe loyi a etlelaka ni xiharhi xin’wana ni xin’wana.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
22 “‘A ku rhukaniwe loyi a etlelaka ni makwavo wakwe wa xisati, n’wana wa tata wakwe kumbe n’wana wa mana wakwe.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
23 “‘A ku rhukaniwe loyi a etlelaka ni mana wa nsati wakwe.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
24 “‘A ku rhukaniwe loyi a tumbelelaka munhukulobye a n’wi dlaya.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
25 “‘A ku rhukaniwe loyi a pfumelaka ku xaviwa leswaku a dlaya munhu loyi a nga riki na nandzu.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
26 “‘A ku rhukaniwe munhu loyi a nga ta ka a nga hanyi hi Nawu lowu.’+ (Kutani vanhu hinkwavo va ta ku, ‘Amen!’)
28 “Loko wo yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa wena, u hanya hi swileriso swakwe hinkwaswo leswi ndzi ku lerisaka swona namuntlha, kunene Yehovha Xikwembu xa wena u ta endla leswaku u va ehenhla ka matiko laman’wana hinkwawo emisaveni.+ 2 U ta kuma mikateko leyi hinkwayo+ loko u ya emahlweni u yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa wena:
3 “U ta katekisiwa emutini, u ta katekisiwa ni le masin’wini.+
4 “Vana va wena va ta katekisiwa+ ni ntshovelo wa wena ni vana va swifuwo swa wena, marhole ya wena ni swinyimpfana swa wena.+
5 “Basikiti+ ya wena ni xibya xa wena xo pfuvela eka xona swi ta katekisiwa.+
6 “U ta katekisiwa loko u nghena, u ta katekisiwa ni loko u huma.
7 “Yehovha u ta endla leswaku valala va wena lava lwaka na wena va hluriwa emahlweni ka wena.+ Va ta ta hi ndlela yin’we loko va ku hlasela, kambe va ta baleka emahlweni ka wena hi tindlela ta nkombo.+ 8 Yehovha u ta katekisa tindhawu leti u hlayiselaka eka tona swilo+ ni mitirho leyi u yi endlaka, kunene u ta ku katekisa etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikaka rona. 9 Yehovha u ta endla leswaku u va tiko ro kwetsima+ hilaha a ku hlambanyeleke hakona,+ hikuva u ya emahlweni u hlayisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa wena u tlhela u famba etindleleni takwe. 10 Vanhu hinkwavo emisaveni va ta boheka ku swi vona leswaku u vitaniwa hi vito ra Yehovha+ kutani va ku chava.+
11 “Yehovha u ta ku katekisa hi vana vo tala ni swifuwo swo tala ni hi misava yo nona+ etikweni leri Yehovha a hlambanyeleke vakokwa wa wena ku ku nyika rona.+ 12 Yehovha u ta ku pfulela xitlati xakwe lexinene, ku nga matilo, leswaku a nisa mpfula etikweni ra wena hi nguva ya yona+ ni ku katekisa hinkwaswo leswi u swi endlaka. U ta lombisa matiko yo tala kasi wena a wu nge boheki ku lomba.+ 13 Yehovha u ta ku veka enhlokweni ku nga ri encileni; u ta va ehenhla,+ a wu nge vi ehansi, loko u ya emahlweni u yingisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa wena leswi ndzi ku lerisaka swona namuntlha leswaku u swi landzela u tlhela u swi endla. 14 U nga tshuki u fularhela marito hinkwawo lawa ndzi ku lerisaka wona namuntlha, u ya exineneni kumbe eximatsini,+ u landzela swikwembu swin’wana leswaku u swi tirhela.+
15 “Kambe loko u nga ri yingisi rito ra Yehovha Xikwembu xa wena, hi ku fularhela swileriso swakwe hinkwaswo ni milawu yakwe leyi ndzi ku lerisaka yona namuntlha, u ta weriwa hi mindzhukano leyi hinkwayo:+
16 “U ta rhukaniwa emutini, u ta rhukaniwa ni le masin’wini.+
17 “Basikiti+ ya wena ni xibya xa wena xo pfuvela eka xona swi ta rhukaniwa.+
18 “Vana va wena va ta rhukaniwa+ ni ntshovelo wa wena ni marhole ya wena ni swinyimpfana swa wena.+
19 “U ta rhukaniwa loko u nghena, u ta rhukaniwa ni loko u huma.
20 “Yehovha u ta ku rhumela ndzhukano ni ku pfilunganyeka a tlhela a ku xupula eka hinkwaswo leswi u swi endlaka kukondza u herisiwa naswona u lovisiwa hi ku hatlisa, hikwalaho ka swiendlo swa wena swo biha ni hikwalaho ka leswi u ndzi fularheleke.+ 21 Yehovha u ta endla leswaku vuvabyi byi nga ku sukeli kukondza a ku lovisa etikweni leri u yaka eku ri tekeni.+ 22 Yehovha u ta ku ba hi vuvabyi bya rifuva, ku hisa ka miri,+ ku pfimba, banga,+ dyandza ni ku kurha;+ swi ta ku hlasela kukondza mi hela. 23 Xibakabaka lexi nga ehenhla ka nhloko ya wena xi ta fana ni koporo ni misava leyi nga ehansi ka wena yi ta fana ni nsimbhi.+ 24 Yehovha u ta endla leswaku mpfula ya tiko ra wena yi va mapa ni ritshuri leswi nga ta ku nela swi huma ematilweni kukondza u lovisiwa. 25 Yehovha u ta endla leswaku valala va wena va ku hlula.+ Loko u ya va hlasela u ta famba hi ndlela yin’we, kambe u ta baleka hi tindlela ta nkombo; loko mifumo hinkwayo emisaveni yi ku vona yi ta chava.+ 26 Mitsumbu ya n’wina yi ta dyiwa hi swinyenyana hinkwaswo ni swiharhi, a ku na munhu loyi a nga ta swi hlongola.+
27 “Yehovha u ta ku xupula hi marhumba ya le Egipta, vuvabyi byo pfimba hala ndzhaku, rikhwekhwe ni swirhumbana enhlongeni, leswi u nga ta ka u nga holi eka swona. 28 Yehovha u ta ku xupula hi vuvabyi byo penga, ku fa matihlo+ ni ku pfilunganyeka. 29 U ta mbambela ninhlikanhi, ku fana ni munhu loyi a feke matihlo loko a mbambela emunyameni,+ hinkwaswo leswi u swi endlaka a swi nge humeleli; u ta tshamela ku kanganyisiwa, ku nga ri na loyi a ku ponisaka.+ 30 U ta tshembisana ni wansati kambe wanuna un’wana u ta n’wi pfinya. U ta aka yindlu kambe a wu nge tshami eka yona.+ U ta rima masimu ya madiriva kambe a wu nge dyi mihandzu ya wona.+ 31 Nkuzi ya wena yi ta tlhaviwa emahlweni ka wena kambe a wu nge yi dyi nyama ya yona. Mbhongolo ya wena yi ta yiviwa emahlweni ka wena kambe a wu nge tlheriseriwi yona. Nyimpfu ya wena yi ta nyikiwa valala va wena kambe a wu nge vi na muponisi. 32 Vana va wena va majaha ni va vanhwanyana va ta nyikiwa vanhu van’wana+ u va langutile, u ta tshama u ri karhi u navela ku va vona, kambe mavoko ya wena ma ta va ma nga ri na matimba. 33 Mihandzu ya wena ni ntshovelo wa wena hinkwawo swi ta dyiwa hi vanhu lava u nga va tivangiki,+ u ta tshamela ku kanganyisiwa ni ku tshikileriwa. 34 Leswi u nga ta swi vona swi ta ku hlanganisa nhloko.
35 “Yehovha u ta ku xupula hi marhumba lama vavaka lama nga tshungulekiki ematsolweni ni le milengeni ya wena, ku sukela enkondzweni ku ya ethavathaveni. 36 Yehovha u ta ku fambisa wena ni hosi leyi u tihlawuleleke yona a ku yisa etikweni leri wena ni vakokwa wa wena mi nga ri tivangiki,+ kwalaho u ta tirhela swikwembu swin’wana, swikwembu swa ntsandza ni swa ribye.+ 37 U ta va nchumu lowu chavisaka ni xihlekiso u tlhela u hlekuriwa exikarhi ka vanhu hinkwavo lava Yehovha a nga ta ku hlongolela eka vona.+
38 “U ta byala mbewu yo tala emasin’wini kambe ntshovelo wa kona wu ta va wutsongo,+ hikuva wu ta dyiwa hi tinjiya. 39 U ta rima masimu ya madiriva u tlhela u ma hlakulela, kambe a wu nge nwi vhinyo ya kona kumbe ku tshovela,+ hikuva swi ta dyiwa hi swivungu. 40 U ta va ni mirhi ya mitlhwari endhawini ya wena hinkwayo, kambe a wu nge toli mafurha ya yona, hikuva mitlhwari ya wena yi ta dzudzeka. 41 U ta veleka vana va majaha ni va vanhwanyana, kambe a va nge tshami va ri va wena hikuva va ta yisiwa evuhlongeni.+ 42 Mirhi ya wena hinkwayo ni mihandzu ya wena swi ta dyiwa hi switsotswana. 43 Muluveri loyi u tshamaka na yena u ta ya a va ni matimba swinene, kasi loko ku ri wena u ta ya u heleriwa hi matimba lawa a wu ri na wona. 44 U ta ku lomba kambe wena a wu nge n’wi lombi.+ U ta va nhloko, kasi wena u ta va ncila.+
45 “Kunene u ta weriwa hi mindzhukano leyi hinkwayo,+ yi ku landzelela kukondza u lovisiwa,+ hikuva a wu ri yingisanga rito ra Yehovha Xikwembu xa wena ni ku landzela swileriso swakwe ni milawu yakwe leyi ndzi ku leriseke yona.+ 46 Yi ta ya emahlweni yi va xikombiso ni xihlamariso eka wena ni le ka vana va wena hilaha ku nga heriki,+ 47 hikwalaho ka leswi u nga tirhelangiki Yehovha Xikwembu xa wena hi ntsako ni hi mbilu leyi tsakeke hi nkarhi lowu a wu ri ni swilo hinkwaswo.+ 48 Yehovha u ta endla leswaku valala va wena va lwa na wena, u ta va tirhela+ u khomiwe hi ndlala+ ni torha, u ambale switlakati naswona u nga ri na nchumu. U ta ku rhwexa joko ra nsimbhi enhan’wini ya wena kukondza a ku herisa.
49 “Yehovha u ta ku rhumela tiko leri humaka ekule+ swinene, ku suka emakun’wini ya misava; ri ta bvanyangeta ku fana ni gama,+ tiko leri ririmi ra rona u nga ta ka u nga ri twisisi,+ 50 tiko leri chavisaka hikwalaho ka tihanyi ta rona, leri nga ta ka ri nga tsetseleli lonkulu kumbe lontsongo.+ 51 Va ta dya swifuwo swa wena ni leswi u swi tshoveleke kukondza u lovisiwa. A va nge ku siyeli mavele, vhinyo leyintshwa kumbe mafurha, marhole kumbe swinyimpfana kukondza va ku lovisa.+ 52 Va ta ku rhendzela, va ku pfalela emitini ya wena hinkwayo etikweni ra wena kukondza makhumbi ya wena lama tlakukeke, yo tiya lawa u tshembeke wona ma wa. Va ta rhendzela miti ya wena hinkwayo etikweni ra wena, leri Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikeke rona.+ 53 Kutani u ta boheka ku dya vana va wena, nyama ya vana va wena va majaha ni va vanhwanyana,+ lava Yehovha Xikwembu xa wena a ku nyikeke vona, hikwalaho ka maxangu lawa valala va wena va ku vangelaka wona.
54 “Hambi ku ri wanuna loyi a nga ni ntwelavusiwana naswona a toloveleke ku hanya emafurheni, a nge n’wi tsetseleli makwavo kumbe nsati wakwe loyi a n’wi rhandzaka kumbe vana vakwe lava nga sala, 55 naswona a nge dyi na vona nyama ya vana vakwe, hikuva a nga salanga na nchumu hikwalaho ka maxangu lawa nala wa wena a ku vangelaka wona emitini ya wena.+ 56 Hambi ku ri wansati loyi a nga ni ntwelavusiwana naswona a toloveleke ku hanya emafurheni, loyi a a nga kandziyi ni le hansi hikwalaho ka leswi a hanya emafurheni+ a nge n’wi tsetseleli nuna wakwe loyi a n’wi rhandzaka, n’wana wakwe wa jaha kumbe wa nhwanyana, 57 hambi ku ri n’wana wakwe loyi a ha ku n’wi velekaka ni vana vakwe lava a va tswaleke, u ta va dyela exihundleni hikwalaho ka maxangu lawa nala wa wena a ku vangelaka wona emitini ya wena.
58 “Loko u nga tikarhateli ku yingisa marito hinkwawo ya Nawu lowu, lama tsariweke ebukwini leyi+ naswona u nga chavi vito leri vangamaka ni leri chavisekaka+ ra Yehovha+ Xikwembu xa wena, 59 Yehovha u ta ku vangela makhombo ni vana va wena, makhombo lamakulu, lama nga heriki,+ mavabyi lama nga ni khombo ni lama nga tshungulekiki. 60 U ta ku vangela mavabyi hinkwawo ya le Egipta lawa a wu ma chava, kunene ma ta ku namarhela. 61 Ku tlula kwalaho, Yehovha u ta ku vangela ni mavabyi ya mixaka hinkwayo kumbe makhombo, leswi nga tsariwangiki ebukwini leyi ya Nawu kukondza u lovisiwa. 62 Hambileswi mi taleke ku fana ni tinyeleti ta matilo,+ mi ta sala mi ri vatsongo,+ hikwalaho ka leswi mi nga ri yingisangiki rito ra Yehovha Xikwembu xa n’wina.
63 “Leswi Yehovha a tsakisiweke hi ku mi katekisa a tlhela a mi andzisa, Yehovha u ta tlhela a tsakisiwa hi ku mi lovisa; mi ta susiwa etikweni leri mi nga ta ri teka ku nga ri khale.
64 “Yehovha u ta ku hangalasa exikarhi ka matiko hinkwawo, ku suka emakumu man’wana ya misava ku ya emakumu man’wana,+ kwalaho u ta gandzela swikwembu swa timhandzi ni ribye, leswi wena ni vakokwa wa wena mi nga swi tivangiki.+ 65 A wu nge vi na ku rhula exikarhi ka matiko wolawo,+ kumbe ndhawu leyi u nga ta wisela eka yona. Kutani, Yehovha u ta endla leswaku u tshamela ku vilela+ ni ku va ni mahlo lama tsaneke ni ku hela matimba.+ 66 Vutomi bya wena byi ta va ekhombyeni lerikulu, u ta tshamela ku chava vusiku ni nhlikanhi; a wu nge tiyiseki loko u ta pona. 67 Nimixo u ta ku, ‘Loko a ko va nimadyambu,’ kasi nimadyambu u ta ku, ‘Loko a ko va nimixo,’ hikwalaho ka ku chava loku u nga ta va na kona ni hikwalaho ka leswi mahlo ya wena ma nga ta swi vona. 68 Yehovha u ta mi tlherisela eEgipta hi xikepe, hi ndlela leyi ndzi mi byeleke ha yona ndzi ku, ‘A mi nge he pfuki mi yi vonile,’ kutani kwalaho mi ta boheka ku tixavisa eka valala va n’wina mi va mahlonga ya xinuna ni ya xisati, kambe a ku nge vi na loyi a nga ta mi xava.”
29 Lawa i marito ya ntwanano lowu Yehovha a wu leriseke Muxe leswaku a wu endla ni Vaisrayele etikweni ra Mowabu, ku engetela eka ntwanano lowu a wu endleke na vona eHorebe.+
2 Hiloko Muxe a vitana Vaisrayele hinkwavo a ku eka vona: “Mi swi vonile hinkwaswo leswi Yehovha a swi endleke emahlweni ka n’wina etikweni ra Egipta, eka Faro ni malandza yakwe hinkwawo ni le tikweni rakwe hinkwaro,+ 3 makhombo* hinkwawo yo chavisa lawa mi ma voneke, swikombiso leswikulu ni masingita.+ 4 Kambe Yehovha a nga mi nyikanga mbilu yo twisisa ni matihlo yo vona ni tindleve to twa ku ta fikela namuntlha.+ 5 ‘Loko ndzi ri karhi ndzi mi kongomisa malembe ya 40 emananga,+ swiambalo swa n’wina a swi mi hlakalelanga ni maphaxani ya n’wina a ma hlakalanga emilengeni ya n’wina.+ 6 A mi nga dyi xinkwa naswona a mi nga nwi vhinyo kumbe byala, leswaku mi ta swi tiva leswaku hi mina Yehovha Xikwembu xa n’wina.’ 7 Mi hetelele mi fika endhawini leyi, hiloko Sihoni hosi ya le Hexiboni+ na Ogo hosi ya le Baxani+ va huma va ta lwa na hina kambe hi va hlurile.+ 8 Endzhaku ka sweswo hi teke tiko ra vona hi ri nyika va ka Rhuveni, va ka Gadi ni hafu ya nyimba ya Manase+ leswaku ri va ndzhaka ya vona. 9 Hikwalaho mi fanele mi yingisa marito ya ntwanano lowu, mi hanya ha wona, leswaku hinkwaswo leswi mi nga ta swi endla swi famba kahle.+
10 “Hinkwenu mi yime emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa n’wina namuntlha, tindhuna ta tinyimba ta n’wina, vakulukumba va n’wina, varhangeri va n’wina, vavanuna hinkwavo va Israyele, 11 vana va n’wina, vasati+ va n’wina ni muluveri+ wa n’wina la tshamaka exikarhi ka nxaxa wa n’wina, ku sukela eka loyi a mi rhotelelaka tihunyi ku ya eka loyi a mi kelaka mati. 12 Mi laha leswaku mi ta endla ntwanano na Yehovha Xikwembu xa n’wina ni xihlambanyo xakwe, lexi Yehovha Xikwembu xa n’wina a xi endlaka na n’wina namuntlha+ 13 leswaku mi ta va vanhu vakwe+ yena a va Xikwembu xa n’wina+ hilaha a mi tshembiseke hakona ni hilaha a hlambanyeleke vakokwa wa n’wina, Abrahama,+ Isaka+ na Yakobo.+
14 “Ntwanano lowu ni xihlambanyo lexi a ndzi swi endli na n’wina ntsena, 15 kambe ndzi swi endla ni hinkwavo lava yimeke laha na hina namuntlha, emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa hina ni lava nga riki na hina namuntlha. 16 (Hikuva mi yi tiva kahle ndlela leyi a hi hanya ha yona etikweni ra Egipta ni ndlela leyi hi tsemakanyeke matiko yo hambanahambana loko hi ri endleleni.+ 17 Naswona a mi hamba mi vona swilo swa vona leswi nyenyetsaka ni swifaniso swa vona leswi nyenyetsaka*+ leswi a swi endliwe hi timhandzi ni maribye, silivhere ni nsuku leswi a va ri na swona.) 18 Tivoneleni leswaku ku nga vi na wanuna kumbe wansati, ndyangu kumbe nyimba exikarhi ka n’wina namuntlha, loyi mbilu yakwe yi fularhelaka Yehovha Xikwembu xa hina yi gandzela swikwembu swa matiko wolawo,+ leswaku ku nga vi na rimitsu exikarhi ka n’wina leri tswalaka mihandzu leyi nga ni chefu ni xibaha.+
19 “Kambe loko munhu o twa marito ya ntwanano lowu kutani a tibyela a ku, ‘Ndzi ta va ni ku rhula, hambiloko ndzi endla leswi ndzi swi lavaka,’ xisweswo a onha hinkwaswo leswi nga endleleni yakwe, 20 Yehovha a nge pfumeli ku n’wi rivalela.+ Kambe Yehovha u ta n’wi hlundzukela swinene munhu yoloye, naswona u ta weriwa hi mindzhukano hinkwayo leyi tsariweke ebukwini leyi+ nakambe Yehovha u ta herisa vito rakwe emisaveni. 21 Kutani Yehovha u ta n’wi hambanisa ni tinyimba hinkwato ta Israyele leswaku a ta weriwa hi makhombo, hi ku ya hi mindzhukano hinkwayo ya ntwanano leyi tsariweke ebukwini leyi ya Nawu.
22 “Loko vatukulu va n’wina ni muluveri loyi a humaka etikweni ra le kule va vona makhombo ya tiko rero, mavabyi lawa Yehovha a ma tiseleke rona, 23 xivavula ni munyu ni ku tshwa, lerova etikweni hinkwaro ku nga byariwi naswona ku nga hluki nchumu, ku nga humi ximilana eka rona, ku fana ni loko ku lovisiwa Sodoma na Gomora,+ Adima na Seboyima,+ matiko lawa Yehovha a ma loviseke hikwalaho ka ku kariha kakwe ni ku hlundzuka kakwe 24 vona ni matiko hinkwawo va ta ku, ‘Hikwalaho ka yini Yehovha a endle leswi etikweni leri?+ I yini lexi vangeke ku hlundzuka loku lokukulu?’ 25 Kutani va ta ku, ‘Hikuva va tshike ntwanano wa Yehovha+ Xikwembu xa vakokwa wa vona, lowu a wu endleke na vona loko a va humesa etikweni ra Egipta.+ 26 Va ye va ya tirhela swikwembu swin’wana ni ku swi khinsamela, swikwembu leswi a va nga swi tivi ni leswi a va byeleke leswaku va nga swi gandzeli.+ 27 Hiloko Yehovha a hlundzukela tiko rero kutani a ri tisela mindzhukano hinkwayo leyi tsariweke ebukwini leyi.+ 28 Hikwalaho Yehovha u va susile etikweni ra vona hikwalaho ka leswi a a hlundzukile+ ni hikwalaho ka vukarhi ni ku nyangatseka kakwe, a va yisa etikweni rin’wana leri va ha tshamaka eka rona ninamuntlha.’+
29 “Swilo leswi fihliweke i swa Yehovha Xikwembu xa hina+ kambe swilo leswi paluxiweke i swa hina ni vana va hina hilaha ku nga heriki, leswaku hi ta hanya hi marito hinkwawo ya Nawu lowu.+
30 “Loko swilo leswi ndzi ku byeleke swona hinkwaswo swi ku endlekela, nkateko ni ndzhukano leswi ndzi swi vekeke emahlweni ka wena,+ kutani u swi tsundzuka+ u ri ematikweni lawa Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta ku hangalasela eka wona,+ 2 kutani u tlhelela eka Yehovha Xikwembu xa wena+ u yingisa rito rakwe hi ku landza hinkwaswo leswi ndzi ku lerisaka swona namuntlha, wena ni vana va wena, hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi vutomi bya wena hinkwabyo,+ 3 Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku twela vusiwana+ a vuyisa vanhu va wena lava yisiweke evuhlongeni,+ a tlhela a ku hlengeleta u suka eka vanhu hinkwavo lava Yehovha Xikwembu xa wena a ku hangalaseleke eka vona.+ 4 Hambiloko vanhu va wena vo va va hangalake ku ya fika emakun’wini ya matilo, Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku hlengeleta a ku vuyisa.+ 5 Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku tisa etikweni leri a ku tshama vatata wa wena naswona u ta ri teka; u ta endla leswaku swi ku fambela kahle, u ta ku andzisa swinene u tlula vatata wa wena.+ 6 Yehovha Xikwembu xa wena u ta basisa mbilu ya wena ni ya vana va wena,+ leswaku u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi vutomi bya wena hinkwabyo kutani u hanya.+ 7 Kutani Yehovha Xikwembu xa wena u ta yisa mindzhukano leyi hinkwayo eka valala va wena, lava a va ku venga va tlhela va ku xanisa.+
8 “Kutani u ta vuya u yingisa rito ra Yehovha, u landzela swileriso swakwe hinkwaswo leswi ndzi ku lerisaka swona namuntlha. 9 Yehovha Xikwembu xa wena u ta katekisa mitirho ya wena hinkwayo,+ a andzisa vana va wena ni swifuwo swa wena ni leswi u nga ta swi tshovela emasin’wini, hikuva Yehovha u ta ku nyika leswinene hi ku swi rhandza hilaha a endleke hakona eka vakokwa wa wena.+ 10 Kutani u ta yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa wena u hlayisa swileriso ni milawu yakwe leyi tsariweke ebukwini leyi ya Nawu, u ta tlhelela eka Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi vutomi bya wena hinkwabyo.+
11 “Xileriso lexi ndzi ku lerisaka xona namuntlha a xi tiki naswona a xi le kule na wena.+ 12 A xi le matilweni lerova u nga ku, ‘I mani loyi a nga ta tlhandlukela etilweni a hi landzela xona, leswaku hi ta xi twa ivi hi xi yingisa?’+ 13 Naswona a xi le ntsungeni wa lwandle lerova u nga ku, ‘I mani loyi a nga ta tsemakanya lwandle a hi landzela xona, leswaku hi ta xi twa kutani hi xi yingisa?’ 14 Hikuva rito leri ri le kusuhi swinene na wena, ri le non’wini wa wena ni le mbilwini ya wena,+ leswaku u ta hanya hi rona.+
15 “Vona, namuntlha ndzi veka vutomi ni leswinene emahlweni ka wena, rifu ni leswo biha.+ 16 Loko wo yingisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa wena leswi ndzi ku lerisaka swona namuntlha, hi ku rhandza Yehovha Xikwembu xa wena,+ hi ku famba etindleleni takwe ni hi ku yingisa swileriso swakwe ni milawu yakwe ni swiboho swakwe, u ta hanya+ u tlhela u andza naswona Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku katekisa etikweni leri u yaka ku ya tshama eka rona.+
17 “Kambe loko mbilu ya wena yo hambuka,+ u nga yingisi, u yengiwa ivi u ya khinsamela swikwembu swin’wana u swi tirhela,+ 18 ndza ku byela namuntlha leswaku u ta lova hakunene.+ A wu nge hanyi nkarhi wo leha etikweni leri u pelaka nambu wa Yordani u ya ri teka. 19 Ndzi teka matilo ni misava swi va timbhoni ta mina namuntlha ku kanetana na n’wina leswaku ndzi veke vutomi ni rifu emahlweni ka n’wina, nkateko ni ndzhukano;+ mi fanele mi hlawula vutomi leswaku mi ta hanya,+ n’wina ni vana va n’wina,+ 20 hi ku rhandza Yehovha Xikwembu xa n’wina,+ mi yingisa rito rakwe mi n’wi namarhela,+ hikuva hi yena loyi a mi nyikaka vutomi, leswaku mi ta hanya nkarhi wo leha etikweni leri Yehovha a hlambanyeke ku ri nyika vakokwa wa n’wina, Abrahama, Isaka na Yakobo.”+
31 Hiloko Muxe a ya byela Vaisrayele hinkwavo marito lawa, 2 a ku eka vona: “Namuntlha ndzi ni malembe ya 120.+ A ndzi nge he mi rhangeli hikuva Yehovha u ndzi byele a ku, ‘A wu nge wu peli nambu lowu wa Yordani.’+ 3 Yehovha Xikwembu xa n’wina hi yena la pelaka emahlweni ka n’wina naswona hi yena loyi a nga ta lovisa matiko lawa emahlweni ka n’wina kutani n’wina mi ta ma hlongola.+ Yoxuwa hi yena loyi a nga ta mi rhangela loko mi pela nambu,+ hilaha Yehovha a vuleke hakona. 4 Yehovha u ta ma endla hilaha a endleke hakona eka Sihoni+ na Ogo,+ tihosi ta Vaamori ni tiko ra tona loko a ti lovisa.+ 5 Yehovha u ta mi hlulela wona naswona mi fanele mi ma endla hi ku landza swileriso hinkwaswo leswi ndzi mi nyikeke swona.+ 6 Vanani ni xivindzi, mi tiya.+ Mi nga chavi kumbe mi chavisiwa hi vona,+ hikuva Yehovha Xikwembu xa n’wina hi yena la fambaka emahlweni ka n’wina. A nge mi tshiki kumbe ku mi fularhela.”+
7 Hiloko Muxe a vitana Yoxuwa a n’wi byela emahlweni ka Vaisrayele hinkwavo a ku: “Vana ni xivindzi, u tiya,+ hikuva hi wena u nga ta nghenisa vanhu lava etikweni leri Yehovha a hlambanyeke ku ri nyika vakokwa wa vona naswona wena u ta va nyika rona ri va ndzhaka ya vona.+ 8 Yehovha hi yena la fambaka emahlweni ka wena naswona u ta va na wena nkarhi hinkwawo.+ A nge ku tshiki kumbe ku ku fularhela. U nga chavi kumbe u chuha.”+
9 Hiloko Muxe a tsala Nawu+ lowu a wu nyika vaprista lava nga Valevhi, lava rhwalaka areka ya ntwanano wa Yehovha ni vakulukumba hinkwavo va Israyele. 10 Muxe a va lerisa a ku: “Emakumu ka malembe man’wana ni man’wana ya nkombo, hi nkarhi lowu vekiweke wa lembe ra ku sula swikweleti,+ hi nkarhi wa Nkhuvo wa Mitsonga,*+ 11 loko tiko hinkwaro ra Israyele ri ta emahlweni ka Yehovha+ Xikwembu xa n’wina endhawini leyi a yi hlawulaka, mi fanele mi hlayela tiko hinkwaro ra Israyele Nawu lowu leswaku ri wu twa.+ 12 Hlengeletani vanhu,+ vavanuna, vavasati, vana ni muluveri loyi a tshamaka emitini ya n’wina, leswaku va ta yingisa Yehovha Xikwembu xa n’wina, va dyondza hi yena ni ku n’wi chava ni ku landzela marito hinkwawo ya Nawu lowu. 13 Kutani vana va vona lava nga wu tiviki Nawu lowu va ta yingisa+ kutani va dyondza ku chava Yehovha Xikwembu xa n’wina masiku hinkwawo lawa mi nga ta ma hanya etikweni leri mi pelaka Yordani mi ya ri teka.”+
14 Hiloko Yehovha a byela Muxe a ku: “Yingisa! Nkarhi wa leswaku u fa wu tshinele.+ Vitana Yoxuwa, mi ya yima etendeni ra nhlengeletano leswaku ndzi ta n’wi veka ku va murhangeri.”+ Kutani Muxe na Yoxuwa va ya yima etendeni ra nhlengeletano. 15 Yehovha a humelela etendeni a ri epapeni lerikulu, kutani papa ri yima enyangweni ya tende.+
16 Yehovha a byela Muxe a ku: “Yingisa! U ta fa ku nga ri khale naswona vanhu lava, va ta sungula ku gandzela* swikwembu swin’wana swa matiko lawa ma nga ekusuhi ni tiko leri va nga ta ri teka.+ Va ta tshika ku ndzi gandzela+ va tlula ntwanano lowu ndzi wu endleke na vona.+ 17 Hi nkarhi wolowo ndzi ta va hlundzukela swinene+ naswona ndzi ta va tshika+ ndzi va tumbetela xikandza xa mina+ ku fikela loko va herisiwa. Kutani endzhaku ka loko va weriwe hi makhombo ni maxangu yo tala+ va ta ku, ‘Xana makhombo lawa a ma hi welanga hikwalaho ka leswi Xikwembu xa hina xi nga riki kona exikarhi ka hina?’+ 18 Kambe ndzi ta ya emahlweni ndzi va tumbetela xikandza xa mina hi siku rero hikwalaho ka vubihi hinkwabyo lebyi va byi endleke hi ku gandzela swikwembu swin’wana.+
19 “Kutani sweswi tsalani risimu leri,+ mi ri dyondzisa Vaisrayele.+ Va dyondziseni rona leswaku ri ta va mbhoni ya mina ku kanetana ni vanhu va Israyele.+ 20 Loko ndzi va yisa etikweni leri ndzi ri hlambanyeleke vakokwa wa vona,+ leri khulukaka ntswamba ni vulombe,+ va dya va xurha, va va ni swilo swo tala,*+ va ta hundzukela eka swikwembu swin’wana, va swi tirhela va nga ndzi xiximi va tlhela va tlula ntwanano wa mina.+ 21 Loko makhombo ni maxangu yo tala swi va wela,+ risimu leri ri ta va mbhoni eka vona (hikuva vatukulu va vona a va fanelanga va ri rivala) hikuva ndza swi tiva leswaku i vanhu va njhani+ hambiloko ndzi nga si va nghenisa etikweni leri ndzi va hlambanyeleke rona.”
22 Kutani Muxe a tsala risimu rolero hi siku rero, a ri dyondzisa Vaisrayele.
23 Kutani A* veka Yoxuwa+ n’wana wa Nuni ku va murhangeri a tlhela a ku: “Vana ni xivindzi, u tiya,+ hikuva hi wena u nga ta nghenisa Vaisrayele etikweni leri ndzi va hlambanyeleke rona,+ a ndzi nge ku tshiki.”
24 Hi ku hatlisa loko Muxe a heta ku tsala marito ya Nawu lowu hinkwawo ebukwini,+ 25 a byela Valevhi lava rhwalaka areka ya ntwanano wa Yehovha, a ku: 26 “Tekani buku leyi ya Nawu+ mi yi veka etlhelo ka areka+ ya ntwanano wa Yehovha Xikwembu xa n’wina yi ta va mbhoni leyi kanetanaka na n’wina. 27 Hikuva mina ndzi swi tiva kahle leswaku mi vanhu vo oma tinhloko+ lava xandzukaka.+ Loko mi xandzukele Yehovha hi ndlela leyi ndza ha hanya, ku ta endleka yini loko se ndzi file! 28 Ndzi hlengeleteleni vakulukumba hinkwavo va tinyimba ta n’wina ni tindhuna ta n’wina leswaku ndzi ta vulavula marito lawa etindleveni ta vona naswona ndzi teka matilo ni misava swi va timbhoni ku kanetana na vona.+ 29 Hikuva ndzi swi tiva kahle leswaku endzhaku ka rifu ra mina mi ta hundzukela evubihini,+ mi hambuka endleleni leyi ndzi mi leriseke yona. Kunene mi ta weriwa hi khombo+ enkarhini lowu taka hikuva mi ta endla leswo biha emahlweni ka Yehovha naswona mi ta n’wi twisa ku vava hi mitirho ya n’wina.”
30 Hiloko Muxe a hlayela Vaisrayele hinkwavo marito ya risimu leri hinkwaro, va n’wi yingiserile a ku:+
32 “Yingisa wena matilo, kutani ndzi ta vulavula,
Naswona misava a yi twe marito ya nomu wa mina.
2 Dyondzo ya mina yi ta na ku fana ni mpfula;
Marito ya mina ma ta wa ku fana ni mberha,
Ku fana ni mpfula leyi tsutsuxaka kunene ehenhla ka byanyi
Ku fana ni mpfula leyi naka ehenhla ka swimilana.
3 Hikuva ndzi ta huwelela vito ra Yehovha.+
Tivisani vukulu bya Xikwembu xa hina!+
A hi vana va xona, hi vona va endleke xihoxo.+
I xitukulwana xo homboloka!+
6 Xana leyi i ndlela leyi mi faneleke mi khoma Yehovha ha yona,+
N’wina vanhu vo hunguka, lava nga tlharihangiki?+
Xana a hi Tata wa n’wina la mi vumbeke,+
Yena loyi a mi tumbuluxeke a tlhela a mi nyika matimba?
7 Tsundzuka masiku ya khale;
Anakanya hi malembe ya vanhu va khale.
Vutisa tata wa wena, u ta ku byela;+
Vutisa vakulukumba, va ta ku rungulela.
8 Loko La Nge Henhlahenhla a nyika matiko ndzhaka ya wona+
Loko a hambanisa vana va Adamu,*+
U vekele vanhu mindzilakana+
Hi ku ya hi nhlayo ya vana va Israyele.+
11 Hilaha gama ri hlakahlaka xisaka xa rona hakona,
Ri haha ehenhla ka mavondlo ya rona,
Ri phurumula timpapa ta rona, ri ma teka,
Ri ma rhwala hi timpapa ta rona,+
12 Yehovha u n’wi* kongomisile;+
A a nga ri na xikwembu xin’wana.+
13 A n’wi khandziyisa etindhawini leti tlakukeke ta misava,+
Lerova a dya leswi tshoveriweke emasin’wini.+
A n’wi an’wisa vulombe lebyi humaka eribyeni,
Ni mafurha lama humaka eribyeni ro tiya,
14 Botere leyi humaka eka tihomu ni ntswamba wa tinyimpfu,
Swin’we ni mafurha ya tinyimpfu,
Ni makhuna ya le Baxani ni swiphongo,
Swin’we ni koroni leyinene;+
Naswona u nwe vhinyo leyi humaka emadiriveni.
15 Loko Yexuruni* a sungula ku nyuhela, u xandzukile.
Wena u nyuherile, u xurhe ngopfu, u ndlandlamuka.+
Hikwalaho u fularhele Xikwembu lexi n’wi vumbeke,+
A ri langutela ehansi Ribye leri n’wi ponisaka.
16 Va n’wi hlundzukisile hi ku gandzela swikwembu swin’wana;+
A va n’wi khunguvanyisa hi swilo leswi nyenyetsaka.+
17 A va endlela madimona magandzelo, ku nga ri Xikwembu,+
Eka swikwembu leswi a va nga swi tivi,
Swikwembu leswintshwa leswa ha ku humelelaka,
Eka swikwembu leswi vakokwa wa n’wina a va nga swi tivi.
Hikuva vana vakwe va majaha ni va vanhwanyana va n’wi khunguvanyisile.
21 Va ndzi hlundzukisile hi nchumu lowu nga riki xikwembu;+
Va ndzi khunguvanyisile hi swikwembu swa vona leswi nga pfuniki nchumu.+
Ndzi ta endla leswaku va va ni mavondzo hi ku tirhisa lexi nga riki tiko;+
Ndzi ta va khunguvanyisa hi tiko ro hunguka.+
22 Ndzi lumeke ndzilo hi vukarhi bya mina+
Lowu nga ta hisa ku ya fika eSirheni,*+
Wu ta herisa misava ni leswi nga eka yona
Wu ta vavula ni masungulo ya tintshava.
23 Ndzi ta va engetelela makhombo;
Ndzi ta heta miseve ya mina ehenhla ka vona.
Ndzi ta rhumela matino ya swiharhi ehenhla ka vona,+
Ni vuxungu bya leswi kokovaka entshurini.
25 Ehandle va ta dlawa hi banga;+
Endzeni ku ni ku chava+
Eka majaha ni vanhwana,
N’wana la an’waka swin’we ni wanuna wa mpunga.+
26 A ndzi ta va ndzi te: “Ndzi ta va hangalasa;
Ndzi ta endla leswaku vanhu va nga ha vulavuli ha vona,”
27 Loko a ndzi nga chavi leswi valala va nga ta swi vula,+
Hikuva valala va nga ha hundzula timhaka.+
Va nga ha ku: “Hi hlule hi matimba ya hina;+
A hi Yehovha loyi a nga endla leswi hinkwaswo.”
29 Loko a va tlharihile!+ A va ta anakanyisisa hi swilo leswi.+
A va ta ehleketa hi vuyelo bya vona.+
30 Xana munhu un’we a nga va hlongorisa njhani vanhu va 1 000,
Naswona vanhu vambirhi va nga va hlongorisa njhani vanhu va 10 000?+
Handle ka loko Ribye ra vona ri va xavisile+
Naswona Yehovha a va nyiketile.
31 Hikuva ribye ra vona a ri fani ni Ribye ra hina,+
Hambi ku ri valala va hina va swi tiva swoleswo.+
Madiriva ya vona i madiriva ya vuxungu,
Swichocho swa vona swa bava.+
33 Vhinyo ya vona i vuxungu bya tinyoka,
Chefu leyi nga ni nsele wa swivatlankombe.
35 Hi mina ndzi nga ta rihisela, ndzi ta va xupula,+
Hi nkarhi lowu vekiweke loko nenge wa vona wu rheta,+
Hikuva siku ra khombo ra vona ri le kusuhi,
Naswona leswi nga ta va humelela swi ta ta hi xihatla.’
36 Hikuva Yehovha u ta avanyisa vanhu vakwe,+
U ta ma twela vusiwana malandza yakwe,+
Loko a vona leswaku a ma ha ri na matimba,
Nileswaku ku sele ntsena la nga pfuniki nchumu ni la tsaneke.
37 Kutani yena u ta ku, ‘Swi kwihi swikwembu swa vona,+
Ribye leri a va lava vutumbelo eka rona,
38 Leswi a swi dya mafurha ya magandzelo ya vona,
Swi nwa vhinyo leyi a va yi nyikela?+
A swi suke swi yima swi mi pfuna.
A swi ve ndhawu ya n’wina ya vutumbelo.
Ndza dlaya ndzi tlhela ndzi hanyisa.+
40 Hikuva ndzi tlakusela voko ra mina etilweni,
Ndzi hlambanya ndzi ku: “Leswi ndzi hanyaka hilaha ku nga heriki,”+
41 Loko ndzi lota banga ra mina leri hatimaka,
Kutani ndzi lunghekela ku avanyisa,+
Ndzi ta tirihisela eka valala va mina,+
Ndzi xupula lava ndzi vengaka.
42 Ndzi ta dakwisa miseve ya mina hi ngati,
Banga ra mina ri ta dya nyama,
Hi ngati ya lava dlayiweke ni ya mahlonga,
Hi tinhloko ta varhangeri lava nga valala.’
43 Tsakani n’wina matiko, swin’we ni vanhu vakwe,+
Hikuva u ta rihisela ngati ya malandza yakwe,+
U ta tirihisela eka valala vakwe+
Kutani a rivalela* tiko ra vanhu vakwe.”
44 Xisweswo Muxe a fika a hlayela Vaisrayele hinkwavo marito ya risimu leri vanhu va n’wi yingiserile,+ yena na Hoxeya*+ n’wana wa Nuni. 45 Endzhaku ka loko Muxe a hete ku byela Vaisrayele hinkwavo marito lawa hinkwawo, 46 u te: “Yingisani marito hinkwawo lawa ndzi mi lemukiseke ha wona namuntlha,+ leswaku mi ta ma dyondzisa vana va n’wina leswaku va ta yingisa marito hinkwawo ya Nawu lowu.+ 47 Hikuva marito lawa a hi ya hava eka n’wina, ma vula vutomi eka n’wina,+ naswona hi marito lawa mi nga hanya nkarhi wo leha etikweni leri mi pelaka nambu wa Yordani mi ya ri teka.”
48 Yehovha a vulavula na Muxe hi siku rero a ku: 49 “Khandziya ntshava leyi ya Abarima,+ Ntshava ya Nebo,+ leyi nga etikweni ra Mowabu, leri nga ekusuhi na Yeriko, u vona tiko ra Kanana leri ndzi nga ta ri nyika Vaisrayele.+ 50 Kutani u ta fela entshaveni leyi u nga ta yi khandziya, u lahliwa eka varikwenu* ku fana ni makwenu Aroni loyi a feleke eNtshaveni ya Hore,+ kutani a lahliwa eka varikwavo, 51 hikuva havumbirhi bya n’wina a mi tshembekanga eka mina exikarhi ka Vaisrayele, ematini ya Meriba+ eKadexi emananga ya Zini, hikuva a mi ndzi vangamisanga emahlweni ka Vaisrayele.+ 52 U ta vona tiko ra kona u ri ekule, kambe a wu nge ngheni etikweni leri ndzi ri nyikaka Vaisrayele.”+
33 Leyi i mikateko leyi Muxe nandza wa Xikwembu xa ntiyiso a yi byeleke Vaisrayele a nga si fa.+ 2 U te:
“Yehovha u tile a huma eSinayi,+
A va voningela ku suka eSeyiri.
A voninga ku suka endhawini leyi nga ni tintshava ya le Parani,+
Evokweni rakwe ra xinene, a ku ri ni tinhenha takwe.+
“Yehovha, yingisa rito ra Yuda,+
Onge u nga n’wi tlherisela eka varikwavo.
Mavoko yakwe ma lwele leswi nga swa yena,
Onge u nga n’wi pfuna a kota ku hlula valala vakwe.”+
U sungule ku lwa na yena ematini ya Meriba,+
9 Loyi a byeleke tata wakwe ni mana wakwe a ku, ‘A ndzi na mhaka na vona.’
Hambi vamakwavo a a nga ri na mhaka na vona,+
U fularhele ni vana vakwe.
Hikuva va yingise rito ra wena,
Naswona va hlayise ntwanano wa wena.+
11 Yehovha, katekisa matimba yakwe,
Onge u nga tsakela ntirho wa mavoko yakwe.
Tshova milenge* ya lava n’wi pfukelaka,
Leswaku lava n’wi vengaka va nga ha pfuki va n’wi pfukerile.”
“Loyi a rhandzekaka wa Yehovha a a tshame a sirhelelekile eka yena;
Loko a ri karhi a n’wi sirhelela siku hinkwaro,
U ta tshama exikarhi ka makatla yakwe.”
“Onge tiko rakwe ri nga katekisiwa hi Yehovha+
Hi swilo leswinene leswi humaka etilweni,
Hi mberha ni mati ya swihlovo leswi nga ehansi,+
14 Hi swilo leswinene leswi vaka kona hikwalaho ka dyambu,
Ni ntshovelo lowunene n’hweti ni n’hweti,+
15 Hi swilo leswinene leswi humaka etintshaveni+ ta khale,*
Ni swilo leswinene leswi humaka eswintshabyanini leswi tshamaka hilaha ku nga heriki,
16 Ni hi swilo leswinene leswi nga kona emisaveni ni leswi yi tateke,+
Ni hi mpfumelelo wa Loyi a tshamaka exihlahleni xa mitwa.+
Onge swi nga ta enhlokweni ya Yosefa,
Ethavathaveni ya loyi a hlawuriweke eka vamakwavo.+
17 U saseke ku fana ni nkuzi leyi nga mativula,
Timhondzo takwe i timhondzo ta nkuzi ya nhova.
U ta susumeta* vanhu hi tona
Ku ya fika emakumu ka misava.
Tona i makume ya magidi ya Efrayimi,+
Naswona i magidi ya Manase.”
“Tsaka wena Zebuloni loko u huma,
Na wena Isakara emixaxeni ya wena.+
19 Va ta vitana vanhu va ya etintshaveni.
Kwalaho va ta endla magandzelo ya ku lulama.
Hikuva va ta pambula eka rifuwo ro tala ra malwandle
Ni rifuwo leri fihliweke ra sava.”
“A ku katekisiwe loyi a ndlandlamuxaka mindzilakana ya Gadi.+
U tshama a rindzile ku fana ni nghala,
A lunghekele ku phatlula voko ni thavathava.
21 U ta tihlawulela xiphemu xo sungula,+
Hikuva kwalaho hi laha ku vekiweke xiphemu xa munyiki wa nawu.+
Tindhuna ta vanhu ti ta hlengeletana.
U ta endla swilo hi ku landza ku lulama ka Yehovha,
Ni swiboho swakwe na Israyele.”
“Dani i xinghalana.+
U ta tlula a huma eBaxani.”+
“Neftali u tsakile hikwalaho ko amukeriwa
Naswona u tele hi nkateko wa Yehovha.
Teka tiko leri nga evupeladyambu ni le dzongeni.”
“Axere u katekisiwe hi majaha.
Onge vamakwavo va nga n’wi amukela,
Onge a nga peta* milenge yakwe emafurheni.
25 Swikhiya swa gede ya wena swi endliwe hi nsimbhi ni koporo,+
U ta tshama u sirhelelekile vutomi bya wena hinkwabyo.
26 A nga kona loyi a fanaka ni Xikwembu xa ntiyiso+ xa Yexuruni,+
Lexi tsemakanyaka matilo xi ta ku pfuna
Ni lexi vangamaka loko xi ri karhi xi famba hi mapapa.+
27 Xikwembu i vutumbelo ku sukela khale,+
Mavoko ya xona lama tshamaka hilaha ku nga heriki ma ku khomile.+
28 Israyele u ta tshama a sirhelelekile,
Xihlovo xa Yakobo a xi nge kavanyetiwi
Etikweni leri nga ni mavele ni vhinyo leyintshwa,+
Leri matilo ya rona ma nga ta thona mberha.+
I mani la fanaka na wena,+
Vanhu lava ponisiwaka hi Yehovha,+
Xitlhangu xa wena,+
Ni banga ra wena lerikulu?
34 Kutani Muxe a suka emananga ya Mowabu a khandziya Ntshava ya Nebo,+ ehenhla ka Pisiga+ leyi langutaneke na Yeriko.+ Yehovha a n’wi komba tiko hinkwaro ku suka eGiliyadi ku ya fika eDani+ 2 ni tiko hinkwaro ra Neftali ni tiko ra Efrayimi ni ra Manase ni tiko hinkwaro ra Yuda ku ya fika elwandle leri nga evupeladyambu,*+ 3 Negebu,+ Xifundzha xa Yordani,+ rivala ra Yeriko, muti lowu nga ni mirhi ya micindzu ku ya fika eSowara.+
4 Kutani Yehovha a ku eka yena: “Leri i tiko leri ndzi hlambanyeleke Abrahama, Isaka na Yakobo, ndzi ku, ‘Ndzi ta ri nyika vana* va wena.’+ Ndzi endle leswaku u ri vona kambe a wu nge tsemakanyi u ya eka rona.”+
5 Endzhaku ka sweswo Muxe nandza wa Yehovha a fela kwalaho etikweni ra Mowabu, hilaha Yehovha a a vule hakona.+ 6 Hiloko a n’wi lahla enkoveni, etikweni ra Mowabu leri langutaneke na Beta-peyori naswona a ku na munhu la tivaka laha sirha rakwe ri nga kona ku ta fikela namuntlha.+ 7 Muxe a a ri ni malembe ya 120 loko a fa.+ Mahlo yakwe a ma ha vona kahle naswona a ha tiyile. 8 Vaisrayele va rile Muxe emananga ya Mowabu ku ringana masiku ya 30.+ Kutani masiku ya ku rila Muxe ma hela.
9 Yoxuwa n’wana wa Nuni a a tele moya wa vutlhari hikuva Muxe a a tlhandleke voko rakwe ehenhla ka yena;+ kutani Vaisrayele va sungula ku n’wi yingisa naswona va endle hilaha Yehovha a leriseke Muxe hakona.+ 10 Kambe a ka ha tlhelanga ku va ni muprofeta la fanaka na Muxe eIsrayele,+ loyi Yehovha a a vulavula na yena hi ku kongoma.+ 11 U endle swikombiso hinkwaswo ni masingita leswi Yehovha a n’wi rhumeke leswaku a swi endla etikweni ra Egipta eka Faro ni le ka malandza yakwe hinkwawo ni le tikweni rakwe hinkwaro,+ 12 ku katsa ni matimba lamakulu lawa Muxe a ma kombiseke emahlweni ka Vaisrayele hinkwavo.+
Swi tikomba ku ri tintshava ta le Lebanoni.
Hi Xiheveru, “mbewu.”
Kumbexana “Xikwembu xi n’wi nyike matimba.”
Ku nga Kreta.
Kumbexana “ribye ra ntima.”
Hi Xiheveru, “swisungunu swa kaye.” Xisungunu a xi ringana na 44,5 wa tisentimitara. Vona Xiengetelo B14.
Leswi vulaka “Swimitana Swa Matende Swa Yayiri.”
Ku nga Lwandle leri Feke.
Kumbe “va ndzhaka yakwe.”
Hi Xiheveru, “hlambanyeleke.”
Kumbe, “miringo.”
Hi Xiheveru, “mbewu.”
Ku nga Lwandle ra Munyu kumbe Lwandle leri Feke.
Vona Tinhlamuselo.
Kumbe “miringo.”
Kumbexana “chava.”
Hi Xiheveru, “va tinhamu to nonon’hwa.”
Hi Xiheveru, “va tinhamu to nonon’hwa.”
Hi Xiheveru, “tsema nsuvu wa.”
Kumbe “endleke.”
Hi Xiheveru, “mbewu.”
Kumbe “mi cheleta hi nenge,” ku nga matirhelo yo karhi yo tirhisa nenge, hi ku tirhisa vhilwa ra mati kumbe ku cela migerho.
Ku nga Lwandle Lerikuku ra Mediteraniya.
Vona Tinhlamuselo.
Kumbe “xinyondzwana.”
Kumbe “swicapila.”
Kumbe “swicapila.”
Kumbe “switsotswana.”
Hi Xiheveru, “nkuzi.”
Vona Xiengetelo B15.
Kumbe “rihwevo.”
Kumbe “Mixaxa.”
Kumbe “Mixaxa.”
Vona Tinhlamuselo.
Ku nga ndhawu leyi Yehovha a yi hlawulaka leswaku ku ta gandzeriwa kona.
Kumbe “xikhonkhwana.”
Kumbe “pfulaka.”
Kumbe “guma.”
Kumbe “madziva, swincikinciki.”
Kumbe “a n’wi tshika.”
Kumbe “tshika.”
Hi Xiheveru, “tixikele.” Xikele a yi tika 11,4 wa tigiramu. Vona Xiengetelo B14.
Kumbe “ku endla vunghwavava.”
Ku nga thoyilete.
Kumbe “muholo wa.”
Hi Xiheveru, “mbyana.”
Kumbe “rihwevo.”
Rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “nhlokonho” ri anamile. Ri katsa vuvabyi byo hambanahambana bya nhlonge lebyi tlulelaka. Ri nga tlhela ri katsa ni vuvabyi byin’wana lebyi tlulelaka lebyi kumekaka eka swiambalo ni le tindlwini.
Kumbe “nkumba.”
Hi Xiheveru, “u nga vi ni tiefa timbirhi endlwini ya wena.” Vona Xiengetelo B14.
Kumbe “A swi ve tano!”
Kumbe “xikhonkhwana.”
Kumbe “miringo.”
Xiga xa Xiheveru lexi tirhisiweke laha xi nga ha fambisana ni rito leri vulaka “vulongo” naswona xi tirhisiwa ku kombisa leswaku nchumu wo karhi a wu xiximiwi.
Kumbe “Mixaxa.”
Hi Xiheveru, “ku endla vunghwavava ni.”
Hi Xiheveru, “nyuhela.”
Swi tikomba ku vuriwa Xikwembu.
Kumbexana “vanhu.”
Ku nga Yakobo.
Leswi vulaka “Munhu Wo Lulama,” ku nga xithopo lexi a xi tirhisiwa ku xixima Israyele.
Kumbe “Sheol.” Vona Tinhlamuselo.
Kumbe “basisa.”
Vito ra Yoxuwa leri a thyiweke hi vatswari vakwe. Hoxeya i nkomiso wa vito Hoxaya leswi vulaka leswaku “Yehovha Wa Ponisa; Yehovha U Ponisile.”
Leyi i ndlela leyi rifu ri hlamuseriwaka ha yona hi ndlela yo phata.
Hi Xiheveru, “timiriyadi to kwetsima.”
Leswi vulaka “Munhu Wo Lulama,” ku nga xithopo lexi a xi tirhisiwa ku xixima Israyele.
Laha ku vuriwa Xikwembu.
Kumbe “masenge.”
Kumbexana “tintshava ta le vuxeni.”
Kumbe “tlhava.”
Kumbe “hlamba.”
Kumbexana “tindhawu leti va gandzelaka eka tona.”
Ku nga Lwandle Lerikuku ra Mediteraniya.
Hi Xiheveru, “mbewu.”