Nkambisiso Wa Mahungu
Vahehli I Vamani?
“EBibeleni hi hlaya leswaku Xikwembu i Vunharhu-un’we,” ku tsale Profesa Johan Heyns, murhangeri wa moya wa Kereke ya Dutch Reformed ya Afrika Dzonga, hi November 15, 1986, nkandziyiso wa nyuziphepha ya Afrika Dzonga ya Naweek-Volksblad. Eka lava va anakanyaka leswaku Xikwembu xi nga ka xi nga vi vanharhu kasi i xin’we, profesa u ya emahlweni a ku, “Kereke ya Vukriste yi vule leswaku vanhu lava a va dyondzisa dyondzo yo hemba, naswona hikwalaho kereke na yona yi va vule vahehli.”
Kambe xana rito leri nge Vunharhu-un’we ri kumeka kwihi eBibeleni? Profesa Heyns a nga vulanga. Leswi a swi hlamarisi hikuva, hi laha The New Encyclopædia Britannica yi hlamuselaka ha kona, “ku hava laha rito leri nge Vunharhu-un’we kumbe dyondzo leyi heleleke ri humelelaka kona eka Testamente Leyintshwa, naswona Yesu ni valandzeri vakwe a va nga tiyimiselanga ku lwisana na Shema [ku tivula ka ripfumelo ka Vayuda] eka Testamente ya Khale: ‘Yingisa, Israyele: Hosi Xikwembu xa hina i Xikwembu xin’we’ (Deut. 6:4).” Loko yi nga dyondzisiwanga hi Yesu ni vaapostola vakwe kumbe yi nga hlamuseriwanga hi ku kongoma eBibeleni, dyondzo ya Vunharhu-un’we yi tolovelekise ku yini? Hambi leswi Britannica yi nge mongo wa dyondzo leyi wu kona eka “Testamente Leyintshwa,” ya pfumela leswaku “dyondzo leyi yi kule hakantsongo-ntsongo, eka malembe xidzana yo talanyana na hi minkwetlembetano yo tala” ni leswaku eku heleni ka lembe xidzana ra vumune “dyondzo ya Vunharhu-un’we yi teke xivumbeko xa ntikelo lexi yi xi hlayiseke ku sukela kwalaho.”
Loko lava va alaka ku pfumela leswaku Xikwembu i vanharhu eka un’we va ri vahehli, kona ku vuriwa yini hi Yesu Kriste hi byakwe? U phindhe marito lama nga laha henhla ya Deuteronoma 6:4: “Hosi Xikwembu xa hina i Xikwembu xin’we.” (Marka 12:29, King James Version) Nakambe Yesu u te: “Tatana u nkulukumba ku tlula mina.” (Yohane 14:28) Kutani vahehli i vamani? Hi lava va namarhelaka dyondzo leyi dyondzisiweke hi Yesu kumbe hi lava va namarhelaka dyondzo leyi tumbuluxiweke malembe xidzana endzhaku ka rifu rakwe?—Ringanisa 1 Vakorinto 4:6 na 2 Yohane 9.
Muti ‘Lowu Tiyeke’
“Sydney namuntlha i muti lowu rhendzeriweke,” ku sungule vuhleri lebyi nga eka The Sun-Herald, nyuziphepha ya le Sydney, eAustralia. “Miti ya yona leyi ku tshamiwaka eka yona yi hikiwe hi tinsimbhi, yi khiyiwa kambirhi naswona makhokholo ma lotleriwa hi ti-elektroniki. Switimele swa rona swa nivusiku swi onhiwile, swi tsalatsariwe tinhlamba ni vuhomboloki bya hava. Switarata swa rona nivusiku swi va leswi nga hlayisekangiki hi laha ku engetelekeke.”
Hambi leswi leswi nga laha henhla swi nga vaka xikombiso lexi khomisaka gome xa matiko yo tala lamakulu emisaveni hinkwayo, swi andlala masungulo ya ku khumbeka lokukulu ka Va-Australia. Kambe, Swichudeni swa Bibele a swi hlamali loko swi vona vuhomboloki byi andza. Ha yini? Hikuva va tsundzuka marito ya vuprofeta bya Yesu ehenhleni ka swiyimo swa siku ra hina. Yesu u vule leswaku “rirhandzu ra lavo tala ri ta sungula ku titimela, hikuva ku homboloka ku ta va ku andzile.” (Matewu 24:12) Kutani hambi leswi vuhleri lebyi nga eka The Sun-Herald byi phofulaka ku chava lokukulu loku khumbaka leswi vuriwaka tiko leri katekeke ngopfu ra Matiko lama Katekeke, “ku kateka” ku nga ka ku nga tisi makumu eka vuhomboloki. I Yehova ntsena, hi ku tirhisa hulumendhe yakwe ya le tilweni, la nga ta swi endla. Psalma 5:4 yi hi tiyisekisa leswaku Yehova ‘a nga tsakisiwi hi leswo biha; lowo biha a nga ka a nga aki na yena.’
Ku Hundzuluxa Ko Vavisa Loku Nga Ni Khombo
Bibele yi lerisa Vakriste ku ‘papalata ngati.’ (Mintirho 15:29) Timbhoni ta Yehova ti tshemba leswaku xitsundzuxo lexi xa Matsalwa xa tirha eka ku dya ngati kun’we ni mipompelo ya ngati. AIDS, vuvabyi lebyi dlayaka lebyi hlaselaka fambiselo ra miri ro tisawutisa, byi nga kumeka eka mipompelo ya ngati. Eka ku hundzuluxa loku khomisaka gome kambe ku ri loku vavaka, n’wana la tswariweke a ri ni vuvabyi bya xiwelo ni lebyi nga hava nsawutiso lebyi dlayaka lebyi vuriwaka vuvabyi lebyikulu bya marhumbu u susiwe mongo emarhambyini loko a ri na tin’hweti ta tsevu hi vukhale. Ndlela leyi yi katse mipompelo ya ngati. Ku susiwa loku ku vonake ku ri loku humelelaka ku kondza loko madokodela ya tshubule leswaku mipompelo leyi tirhisiweke yi nyike n’wana loyi vuvabyi byin’wana lebyi dlayaka. “Loko xi ri na 2 1/2 xigulani a xi hanya kahle handle ka nchumu wun’we,” ku vika Physician’s Weekly. “N’wana u nyikiwe swiyenge swa ngati endzhaku ka ku susiwa ka mongo (switsongwatsongwana swa AIDS) swi nga si tinyika matimba naswona sweswi u na AIDS.”