VANTSHWA VA VUTISA
Xana ndzi rhandza ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke?
Loko u
langutele ku pasa hi tinyeleti eka xikambelwana xin’wana ni xin’wana
ringeta ku papalata ku endla mitirho yo karhi hi leswi u nga laviki ku feyila
languta ku xopaxopiwa swi fana ni loko u onhiwa ndhuma
. . . , loko swi ri tano nhlamulo ya xivutiso lexi nga laha henhla ku nga va ina. Kambe xana swi hoxile?
I yini leswi hoxeke hi ku rhandza ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke?
A swi hoxanga ku tikarhatela ku endla leswi u nga swi kotaka. Buku leyi nge, Perfectionism—What’s Bad About Being Too Good? yi ri: “Ku ni ku hambana lokukulu exikarhi ka ku tikarhatela ku endla leswinene leswi u swi kotaka ni ku lwela ku fikelela leswi nga kotekiki.” Yi engeta hi ku vula yi ku: “Ku rhandza ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke ku nga va ndzhwalo wo tika hikuva entiyisweni, munhu la hetisekeke a nga kona.”
Bibele ya swi pfumela sweswo. Yi ri: “Hikuva a nga kona munhu la lulameke emisaveni la hambetaka a endla leswinene.” (Eklesiasta 7:20) Leswi u nga hetisekangiki a hi mikarhi hinkwayo u nga ta pasa hi tinyeleti.
Xana swa ku tikela ku pfumela sweswo? Loko swi ri tano, a hi kambisise tindlela ta mune leti nga ku pfunaka u xiya leswaku ku rhandza ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke swi nga ku vavisa.
Ndlela leyi u ti tekaka ha yona. Vanhu lava rhandzaka ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke va ti vekela tipakani ta le henhla swinene leti va nga ta ka va nga swi koti ku ti fikelela. Muntshwa la vuriwaka Alicia u ri: “Ntiyiso hi leswaku, a wu nge vi nghwazi eka swilo hinkwaswo naswona loko u tshamela ku karhateka hi leswi u nga swi kotangiki ku fikelela leswi a wu swi languterile, u ta hetelela u nga ha titshembi. Naswona sweswo, swi nga ku tshikilela.”
Ndlela leyi u swi tekaka ha yona switsundzuxo leswi pfunaka. Vanhu lava rhandzaka ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke va teka ku kombiwa swihoxo ku ri ku va onha ndhuma. Muntshwa la vuriwaka Jeremy u ri: “Loko ndzi lulamisiwa ndzi twa ku vava swinene.” U tlhele a ku: “Ku rhandza ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke swi endla u nga swi xiyi leswaku ku ni swilo leswi u nga kotiki ku swi endla ni leswaku u fanele ku amukela ku pfuniwa.”
Ndlela leyi u tekaka van’wana ha yona. Vanhu lava rhandzaka ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke swa va tikela ku hanyisana ni van’wana, naswona swa olova ku xiya xivangelo xa kona. Anna la nga ni malembe ya 18 u ri: “Loko u rhandza ku endla swilo hilaha ku hetisekeke, u langutela leswaku ni van’wana va endla tano. Loko va tsandzeka ku endla tano u khomiwa hi tingana.”
Ndlela leyi van’wana va ku tekaka ha yona. Loko u langutele swilo leswi nga kotekiki eka van’wana, u nga hlamali loko va sungula ku fambela ekule na wena! Muntshwa la vuriwaka Beth u ri: “Swa karharisa ku hanya ni munhu la languteleke leswaku u endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke. A ku na munhu la nga rhandzaka ku hanya ni munhu wo tano!”
Xana ku ni ndlela yin’wana yo antswa?
Bibele yi ri: “Ku anakanyela ka n’wina a ku tiviwe hi vanhu hinkwavo.” (Vafilipiya 4:5) Vanhu lava anakanyelaka va ringanisela eka leswi va swi languteleke eka vona vini ni le ka van’wana.
“Hi tshikileriwa hi swilo swo tala. Kutani ha yini u ti engetelela ntshikilelo hi ku rhandza ku endla swilo hi endlela leyi hetisekeke? Sweswo i ndzhwalo wo tika!”—Nyla.
Bibele yi ri: ‘Titsongahate loko u famba ni Xikwembu xa wena.’ (Mikiya 6:8) Vanhu lava titsongahataka va swi tiva leswaku ku ni leswi va nga kotiki ku swi endla. A va pfumeli ku endla mintirho yo tala leyi va swi tivaka leswaku a ve nge swi koti ku yi endla; hambi ku ri ku tidyela nkarhi va ringeta ku endla leswi va nga kotiki ku swi endla.
“Leswaku ndzi hetisisa vutihlamuleri bya mina kahle, ndzi endla ntsena mintirho leyi ringaneleke. Ndzi endla leswi nga ematimbeni ya mina.”—Hailey.
Bibele yi ri: “Hinkwaswo leswi voko ra wena ri swi kumaka leswaku ri swi endla swi endle hi matimba ya wena.” (Eklesiasta 9:10) Kutani lexi nga pfunaka vanhu lava rhandzaka ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke, a hi ku va malolo kambe i ku tirha hi matimba ni ku kombisa timfanelo leti hlamuseriweke laha henhla to fana ni ku ringanisela ni ku titsongahata.
“Ndzi tikarhatela ku endla ntirho wa mina hi ndlela leyinene hilaha ndzi nga kotaka ha kona. Ndza swi tiva leswaku ntirho wa mina a wu nge vi lowu hetisekeke kambe ndza tsaka hi leswi ndzi endleke leswi ndzi nga swi kotaka.”—Joshua.