Vumela lezaku a kulaya ka Jehova ku ku wumba

1, 2. (a) Zilo muni za lisima zi lavekako kasi hiva ni kuzwanana ko tiya na Jehova? (b) Hi ta vunekisa kuyini hi ku hlola matimu ma nga lomu Mitsalweni, lawa ma kombako lezi a vanhu va nga maha a xikhati lexi Nungungulu a nga va laya?

“ZI NZI sasekele a ku tshama kusuhi ni Nungungulu; nzi mahile Hosi Jehova a kuva wuchavelo ga mina.” (Tis. 73:28) Ka magezu lawa, a mutsali wa tisimu i kombile lezi a nga mu tsumbisa zona Nungungulu. Zini zi mu mahileko aza a wula magezu lawa? Laha a mutsali wa tisimu a nga wona lezaku a vakubiha va hanya kuruleni, i lo sangula hi ku bayiseka mbilwini yakwe. I lo ti laya aku: “Nzi basisile a mbilu ya mina mahala, nzi hlamba mandla ya mina na nzi nga hi na nanzu.” (Tis. 73:2, 3, 13, 21) Hambulezo, a xikhati lexi a ngaya “wutshanwini ga kubasa ga Nungungulu” i zi kotile ku lulamisa a kupima kakwe a tlhela a simama ku zwanana na Nungungulu. (Tis. 73:16-18) A mhaka leyi yi gonzisile a wanuna loyi wo chava Nungungulu a xigonzo xa lisima: A kuva xikari ka vanhu va Nungungulu, ku vumela ku layiwa, ni ku hanya hi wusungukati lego za lisima kasi ku tiyisa kuzwanana na Jehova. — Tis. 73:24.

² Hinawu hi xuva kuva ni kuzwanana ko tiya na Nungungulu wa lisine ni a hanyako. Kasi hi tatisa a mixuvo leyo, za lisima a ku vumela lezaku a wusungukati ni kulaya zi hi wumba kasi hiva vanhu va mu xalalisako! Zikhatini zi hunzileko, Nungungulu i wa nyikile vanhu ni matiko a lungelo ga ku vumela ku gonzisiwa hi yena. A matimu ya lezi va mahileko ma tsalilwe lomu ka Biblia kasi “ku gonzisa hina” ni kuva ‘xikombiso ka hina lava hi chikelelweko hi zikhati zo gumesa.’ (Rom. 15:4; 1 Kor. 10:11) A ku hlola khwatsi a matimu lawo zi ta hi vuna ku zwisisa a wumunhu ga Jehova, ma tlhela ma hi komba lezi hi nga vunekisako zona hi ku vumela ku wumbiwa hi yena.

LEZI A MUWUMBI A WU TIRISISAKO ZONA A NTAMU WAKWE

3. Hi kuwula ka Isaya 64:8 na Jeremia 18:1-6, xana Jehova i na ni ntamu muni hehla ka vanhu? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

³ Na a tlhamusela a ntamu wa Jehova hehla ka vanhu ni matiko hi ndlela yo fananisa, Isaya 64:8 i ngalo: “Wena Jehova u Dadani wa hina; hina hi wumba, wena u Muwumbi wa hina, hina hontlhe hi ntiro wa mandla ya wena.” A muwumbi i na ni ntamu wa ku wumba wumba gi maha xibya lexi a xi lavako ku maha. A wumba a gi na ku hlawula a ku gona gi lava ku maha xibya muni. Zinghaho xikari ka munhu na Nungungulu. Khwatsi hi lezi a wumba gi nga zi kotiko ku phikiza a muwumbi wa gona giku gi lava ku mahiwa xibya lexi kutani lexiyani, a munhu yenawu a nga na fanelo ya ku phikiza Nungungulu. — Gonza Jeremia 18:1-6.

4. Xana Jehova o halahala a wumba vanhu kutani matiko hambu loku va nga zi lavi ke? Tlhamusela.

⁴ Jehova i zi kombisile ka vaIsraeli va kale lezaku i na ni ntamu wa ku maha lezi a muwumbi a mahako hi wumba. Kanilezi, ku na ni kuhambana ka hombe. A muwumbi a nga maha ni xihi xibya a zi kotako ku maha hi wumba gi vuvilweko. Xana Jehova o halahala a wumba vanhu kutani matiko hambu loku va nga zi lavi, a maha vokari vava va nene, a vanwani vava vo biha ke? A hlamulo wa Biblia ku: Ahihi. Jehova i nyikile vanhu a xinyikiwo xa lisima nguvu — ku nga ku ti hlawulela. A nga tirisi a ntamu wa wuhosi gakwe hi ndlela yo daya a xinyikiwo lexi. A vanhu va fanele ku hlawula a ku wumbiwa hi Jehova, a Muvangi. — Gonza Jeremia 18:7-10.

5. Loku vanhu va ala ku wumbiwa hi Jehova, xana i wu tirisisa kuyini a ntamu wakwe hehla kabye?

⁵ Ahati loku a vanhu va ala ha womu a ku wumbiwa hi Muwumbi wa Hombe ke? Xana i wu tirisisa kuyini a ntamu wakwe kota Nungungulu? Hi nga ehleketa lezi zi a muwumbi a mahako loku a wumba gi nga mahi xibya lexi a xi lavako. Kunene, a muwumbi a nga zama ku maha xibya xinwani hi wumba lego kutani ku gi hoxa futsi! Hambulezo, loku a wumba gi nga ha ringani ku tiriswa, a kutala ka zikhati a muwumbi hi yena a nga ni nanzu. Kanilezi, lezo a zi tshuki zi maheka ka Muwumbi wa hina. (Deut. 32:4) Loku munhu a nga vumeli ku wumbiwa hi Jehova, a nanzu ngwa munhu loye xontlhe xikhati. Jehova i tirisa ntamu wakwe wa wuwumbi hehla ka vanhu hi ku cica lezi a tirisanisako zona navo maringano ni lezi va mahako a xikhati lexi a va wumbako. Lava va vumelako va maha zibya zi nga ni xivuno. Hi xikombiso, a maKristu ma totilweko ‘zibya za wuxinji,’ lezi zi wumbilweko ziva ‘zibya zo khesiwa.’ Hi tlhelo ginwani, lava va ti nonohisako va kaneta Nungungulu, va gumesa hi ku maha “zibya lezi za zanga lezi zi longiselweko a kudawa.” — Rom. 9:19-23.

6, 7. Xana Hosi Davida na Hosi Saule va kombisile kuyini kuhambana ka lezi va nga maha laha va nga kawukiwa hi Jehova?

⁶ A wusungukati kutani kulaya yinwe ya tindlela leti Jehova a ti tirisako kasi ku wumba vanhu. Hi xikombiso, wona lezi Jehova a wumbisileko zona a tihosi timbiri to sangula ta Israeli — Saule na Davida. A xikhati lexi Hosi Davida a nga maha wubhayi na Batexeba, a mitiro yakwe yi lo neha makhombo ka yena nwinyi ni ka vanhu vanwani. Hambu lezi Davida a nga hi hosi, Jehova a nga tsikangi ku mu laya. Nungungulu i lo rumela muprofeti Natani ka Davida a ya mu kawuka. (2 Sam. 12:1-12) Xana Davida i mahile yini? I lo xaniseka mbilwini yakwe zonake a ti sola. Nungungulu i lo mu mahela wuxinji. — Gonza 2 Samueli 12:13.

⁷ A ku hambana na Davida, Hosi Saule a nga vumelangi ku layiwa. Hi ku tirisa muprofeti Samueli, Jehova i lo nyika Saule a xileletelo xo kongoma xaku: Hihirita a vaAmaleki vontlhe ni zifuyo zabye zontlhe. Saule i lo hambunyeta xileletelo lexi xa Nungungulu. I lo tsika ku daya Agagi, a hosi, ni zifuyo zo nona. Hikuyini? Hi ndlela yo kari i wo ti lavela wudzunzo. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) A xikhati lexi a nga kawukiwa, Saule i wa fanele ku olovisa mbilu yakwe, a vumela ku wumbiwa hi Muwumbi wa Hombe. Wutshanwini ga ku maha lezo, Saule i lo ala ku wumbiwa, a ti yimelela. I waku lezi a nga zi mahile zi wa nga bihangi hakuva i wa alakanya lezaku a zifuyo lezo zi wa ta nyikelwa kota muphahlo, hi ndlela leyo a kanyisa wusungukati ga Samueli. Jehova i lo ala Saule kota hosi, niku Saule a nga ha zangi ava ni kuzwanana ku nene ni Nungungulu wa lisine. — Gonza 1 Samueli 15:13-15, 20-23.

NUNGUNGULU A NGA NA XIHLAWULELA

8. Hi gonza yini ka lezi a tiko ga Israeli gi mahileko a xikhati lexi Jehova a nga lava ku gi wumba?

⁸ Jehova a nga nyiki vanhu ntsena a lungelo ga ku maha xokari loku a va wumba, kanilezi i nyika ni matiko kambe. Hi 1513 Mahlweni ka Nguva ya Hina, a vana ka Israeli, lava va nga tlhatlhisilwe wukhumbini le Gipite, va lo maha xivumelwano na Nungungulu. Israeli i wa hi tiko gi hlawulilweko hi Nungungulu niku va wa hi ni lungelo ga ku wumbiwa hi yena, kota Muwumbi wa Hombe a tshamileko nghongholeni yakwe. Hambulezo, a vaIsraeli va wa tshamela ku maha zakubiha mahlweni ka Jehova laha ka kuza va sangula ku khozela a vanungungulu va matiko lawa ma nga va ranzele. Jehova i lo va tlharihisa hi kuphindaphinda hi ku tirisa vaprofeti vakwe, kanilezi Israeli a nga ingisangi. (Jer. 35:12-15) Israeli i lo tsayiswa nguvu hi kota ya ku ti nonohisa nhamu. Khwatsi hi xibya xi faneleko ku dawa, a mufumo wa khume ga tixaka wa le nwalungu wu lo khoziswa hi vaAssiria; a mufumo wa tixaka timbiri wa le dzongeni wonawu wu lo khoziswa hi vaBabuloni. Kunene, a mhaka leyi yi fanele ku hi gonzisa a nchumu wa lisima! A kuwumba ka Jehova ku ta hi vuna ntsena loku hi ku amukela hi mandla mambiri.

9, 10. Zini lezi a vaNiniva va mahileko a xikhati lexi va ngazwa a xitlharihiso xa Nungungulu?

⁹ Jehova i nyikile a vanhu va le Niniva, a tsinza ga Assiria, a lungelo ga ku ingisa xitlharihiso xakwe. A mhaka yakwe yi lota ka Jona yiku: “Suka, uya Niniva, a mutini lowu wa hombe, u ya wu kanelela, hakuva a kubiha ka wona ku chikele mahlweni ka mina.” Niniva i wa konelwe ku loviswa. — Jona 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ Hambulezo, loku Jona a kanele a mahungu ya kulovisa, “a vaaki va le Niniva va lo kholwa ka Nungungulu, va yimisa a siku go yila ha gona, va ambala tinguwo ta xirilo, lava va hombe ni vatsongwani.” A hosi yabye “yi lo suka xitshanwini xakwe xa wuhosi, a tlhatlha a nguwo yakwe ya wuhosi, a ambala tinguwo ta xirilo, a ya tshama lomu khumeni.” A vaNiniva va lo vumela ku wumbiwa hi Jehova zonake va ti sola. Hi kota ya lezo, Jehova i lo tlhelisa a khombo legi a nga lava ku va rumela gona. — Jona 3:5-10.

11. I tshamela muni ga Jehova gi dlunyatekako kutirisaneni kakwe na Israeli na Niniva ke?

¹¹ Israeli a nga ponangi ku tsayiswa hambu lezi a nga hi tiko gi hlawulilweko. Hi tlhelo ginwani, a vaNiniva va wa nga mahangi xivumelwano na Nungungulu. Hambulezo, Jehova i lo ruma Jona lezaku a ya kanela mahungu ya kulamula xikari kabye. A xikhati lexi va nga ti komba na va fana ni wumba go olova mandleni yakwe, Jehova i lo va mahela wuxinji. Hi nga wona lezi a zikombiso lezi za zimbiri zi dlunyatisisako zona lezaku Jehova a Nungungulu wa hina ‘a nga hlawuli a nghohe ya munhu’! — Deut. 10:17.

JEHOVA MUNHU WO OLOVA NI WO TI ZWANANISA NI ZIYIMO

12, 13. (a) Hikuyini Nungungulu a cicako a makungo yakwe loku a vanhu va vumela ku wumbiwa hi yena? (b) A kuva Jehova a ti “laya” kutani ku “hunzuluka” zi wa wula yini ka Saule ni ka vaNiniva?

¹² Lezi Jehova a ti yimiselisileko zona ku hi wumba zi komba lezaku munhu wo olova ni wa ku ti zwananisa ni ziyimo. Lezo zi woneka ka makhati lawa Jehova a nga longile ku lamula vanhu na a ti seketela ka kululama kakwe kanilezi a cica maalakanyo yakwe loku va hunzuluka. Xungetano hi hosi yo sangula ya Israeli, a Mitsalo yi wula lezaku Jehova ‘i lo ti laya hi lezi a nga yimisile Saule a kuva hosi.’ (1 Sam. 15:11) A xikhati lexi a vaaki va Niniva va nga ti sola va hunzuluka mitirweni yabye ya kubiha, a Biblia gi ngalo: “Nungungulu . . . i lo hunzuluka a tlhelisa a khombo legi a nga wulile lezaku i ta va rumela gona, a nga ha gi wiseli hehla kabye.” — Jona 3:10.

¹³ Hi xiHeberu, a ku ti laya zi nga ha wula ku cica maalakanyo kutani lezi u nga lava ku zi maha. A maalakanyo ya Jehova xungetano hi Saule ma lo cica. Wutshanwini ga ku mu vumela kota hosi i lo mu ala. A kuva Jehova a cicile maalakanyo yakwe a hi lezaku i wa no maha xihoxo hi ku hlawula Saule, kanilezi, i lo cica maalakanyo yakwe hakuva Saule i wa nga ha kholwi ka Nungungulu niku i wa nga ha mu ingisi. Nungungulu i lo hunzuluka mhakeni ya vaNiniva; zi wulako lezaku, i lo cica lezi a nga lava ku va maha. A hi kutangalisa ka zona a ku tiva lezaku Jehova a Muwumbi wa hina wa olova niku wa ti zwananisa ni ziyimo, mu nene ni kuva ni wuxinji, i ti yimisele ku tlhelisa khombo hehla ka vakubiha loku vona va cica mahanyela yabye!

HI NGA TSHUKI HI ALA LOKU JEHOVA A HI LAYA

14. (a) Xana Jehova i hi wumbisa kuyini nyamutlha? (b) Hi fanele ku maha yini a xikhati lexi Jehova a hi wumbako?

¹⁴ Lexi Jehova a xi tirisako nguvu nyamutlha kasi ku hi wumba i Mhaka yakwe, a Biblia, ni hlengeletano yakwe. (2 Tim. 3:16, 17) Xana a hi faneli ku amukela wusungukati kutani kulaya ni kwihi ku tako hi ka zilo lezi? Kani hi na ni malembe mangani na hi bapatizilwe, kani malungelo muni hi nga nawo lomu hlengeletanweni, hi fanele ku simama hi amukela wusungukati ga Jehova, hi vumela lezaku gi hi wumba hiva zibya zo kheseka zi mahako ntiro wu nene.

15, 16. (a) Kutizwa muni ka hava loku hi nga ha tshukako hiva nako loku a kulaya ku lava lezaku hi luza malungelo? Kombisa. (b) Xini xi to hi vuna kulwa ni maalakanyo ya hava ma yelanako ni kulayiwa?

¹⁵ A kulaya kunwani kuta kota gonziselelo kutani kululeka. Hambulezo, ka zikhati zinwani ku nga tshuka ku laveka lezaku hi layiwa hi ku ngha hi nga mahangi za kululama. A kulaya loko zi nga tshuka zi wula ku luza malungelo. Wona lezi zi nga mahekela Diniz,a a nga tira kota dota. I lo wela xihoxweni hi kota ya ku nga mahangi xiboho xi nene ka mhaka yi nga yelana ni mabhinzu yo kari zonake a kawukiwa xihundleni. Xana Diniz i ti zwisile kuyini ka siku legi va nga tivisa bandleni lezaku a nga ha hi dota? I ngalo: “Nzi ti zwile na nzi nga ha vuni nchumu. Ka 30 wa malembe ma nga hunzile, nzi wa’ve ni malungelo yo tala. Nzi’ve phayona, nzi tira Beteli, nzi yimiswa kota nanza ga wutireli, hi kugumesa nziva dota. Niku nzi wa ha hi ku veka a kanelo ya mina yo sangula gotsovanyanweni wa muganga. Hi kutsopeta ka tihlo, nzi lo salisa zezi. Ahandle ka tingana ni kukhunguvanyeka, nzi wa alakanya lezaku nzi nga ta ha ringanelwa hi ku maha nchumu lomu hlengeletanweni.”

¹⁶ Diniz i wa fanele ku cica mahanyela yakwe, a potsa xihoxo lexi xi nga mu maha a kawukiwa. Makunu xini xi nga mu vuna kulwa ni maalakanyo lawa ya hava ke? I ngalo: “Nzi lo ti yimisela ku tshama na nzi khomekile zilweni za moya. Nzi lo lonzowota a zivuno zontlhe nzi nga zi kuma ka vamakabye ni ka mabhuku ya hina. A nzima ‘Já teve privilégios de serviço no passado? Poderá recuperá-los?’ (U wa hi ni malungelo ya ntiro xikhati xi hunzileko? A wu nge ma kumi kambe ke?) ka A Sentinela ga 15 ka Agosto wa 2009, yi wa fana ni papilo gi tsalelweko mina kasi ku hlamula mikhongelo ya mina. A wusungukati nzi gi tsakeleko nguvu hi legi gaku: ‘A xikhati lexi u nga hiko na malungelo lomu bandleni, ti karatele ku tiyisa wumoya ga wena.’” Xana Diniz i vunekisile kuyini hi ku kulaya loko? I ngalo, anzhako ka malembe yo kari, “Jehova i tlhelile a nzi katekisa hi ku nzi nyika lungelo ga kuva nanza ga wutireli.”

17. Xana a ku susa munhu bandleni zi mu vunisa kuyini muonhi lezaku a ti sola? Kombisa.

¹⁷ A ku susa munhu bandleni i ndlela yinwani leyi Jehova a kawukako hi yona. Zi vikela bandla ka kucetelo wo biha zi tlhela zi vuna muonhi lezaku a ti sola. (1 Kor. 5:6, 7, 11) Roberto i wa susilwe bandleni hi xipimo xa 16 wa malembe. Ka malembe wontlhe lawo, a vapswali ni vamakabye vakwe va lo tiya vaku nde va lanzela a xileletelo xa Mhaka ya Nungungulu xa ku nga ti tlhanganyisi ni vaonhi ge hambu ku va losa. Zalezi, ku hunza malembana yo hlaya Roberto na a wuyele bandleni niku wa kula hi tlhelo ga moya. Laha va nga mu wutisa ku xini xi nga mu vuna ku tlhelela ka Jehova ni ka vanhu vakwe anzhako ka xikhati xontlhe lexo, i te ngalo hi lezi a va ngango wakwe va nga tiya vaku nde va lanzela a xileletelo xa Biblia. I zi tlhamusela hi magezu lawa: “Loku a va ngango wa mina va wa no ti tlhanganisa na mina hambu ka kutsongwani basi kutani ku nzi wutisa ku vuka, ka mina na zi enele, niku nza kanakana ku loku va wa no maha lezo na nzi tlhelele ka Nungungulu.”

18. Hi fanele kuva wumba ga lixaka muni mandleni ya Muwumbi wa Hombe ke?

¹⁸ Kuzilava hi nga tava ni xilaveko xa ku layiwa hi ndlela leyo, hambulezo, xana hi tava wumba ga lixaka muni mandleni ya Muwumbi wa Hombe ke? Hi ta maha yini loku hi layiwa? Hi ta fana na Davida ni ku hi ta fana na Saule ke? A Muwumbi wa Hombe hi Dadani wa hina. U nga tshuki u rivala lezaku ‘Jehova i kawuka loyi a mu ranzako, khwatsi hi lezi a dadani a tsayisako n’wana loyi a mu ranzako.’ Hikwalaho, “u nga kanyisi kulaya ka Jehova, u nga tsanwiswi hi kukawuka kakwe.” — Mav. 3:11, 12.