Vuna vanwani lezaku va maha zontlhe zi nga ntanwini wabye

1, 2. Jehova i ma wonisa kuyini malanza yakwe ya laha misaveni?

A XIKHATI lexi a vapswali va wonako a vana vabye na va hlakana, a kutala ka zikhati va hlamala hi wutlhari ga mabeleko legi va nga nago. Kuzilava wenawu wa tshuka u zi wona. A nwanana wo kari a nga ha woneka na a hi ni wutlhari ga ku bela bhola kutani ku tsutsuma, kuveni a makabye wakwe i tsakiswa hi ku bela cuva kutani ku maha zilo zinwani. Kanilezi na ku nga khataliseki zinyikiwo za vana vabye, a vapswali va tsaka hi ku tiva wutlhari gabye ga mabeleko.

² Jehova yenawu wa khatala nguvu hi vana vakwe va laha misaveni. I wona malanza yakwe nyamutlha kota “titshomba tontlhe ta matiko.” (Hag. 2:7) I va wona kota titshomba nguvunguvu hi kota ya kukholwa kabye ni kuhiseka. Hambulezo, kuzilava u zi polile lezaku a Timboni-kulori ti na ni wutlhari go hambanahambana. A vamakabye vo kari va xinuna va na ni xinyikiwo xa ku kanela khwatsi, kasi a vanwani va na ni wutlhari ga ku xaxameta khwatsi zilo. A kutala ka vamakabye va xisati za va olovela ku gonza a tirimi timbe ni ku ti tirisa wutirelini kuveni a vanwani zikombiso za hombe za ku seketela lava va lavako ku tiyiswa kutani ku khatalela lava va babyako. (Rom. 16:1, 12) Xana a zi ku tsakisi a kuva ka bandla gi nga ni maKristu ya matshamela lawo ke?

3. Ziwutiso muni hi to wulawula hi zona ka nzima leyi?

³ Hambulezo, kuzilava a makholwa-kulori yo kari, a ku patsa ni vaswa kutani vamakabye lava va ha hi ku bapatizwako, a ma se tiya lomu bandleni. Hi nga va vunisa kuyini lezaku va maha zontlhe zi nga ntanwini wabye? Hikuyini hi faneleko ku wona a matshamela yabye ya ma nene, a ku fana na Jehova?

JEHOVA I WONA ZA ZI NENE KA MALANZA YAKWE

4, 5. A matimu ma nga ka Valamuli 6:11-16 ma zi kombisa kuyini lezaku Jehova i wona zahombe ka malanza yakwe ke?

⁴ A matimu yo tala ya lomu ka Biblia ma komba lezaku Jehova a nga woni ntsena lezi za zi nene ka malanza yakwe kanilezi ni lezi va nga ni ntamu wa ku zi maha. Hi xikombiso, a xikhati lexi Gideoni a nga hlawuliwa kasi ku tlhatlhisa vanhu va Nungungulu ka tshikelelo wa vaMidiani, kuzilava i hlamalile laha a ngelosi yi ngaku: “Jehova i na wena, wena wanuna wa nhenha.” Zi la su dlunya lezaku ka xikhati lexo, Gideoni i wa nga ti woni kota “nhenha.” I lo kombisa kukanakana ni ku ti wona a nga hi wa nchumu. Kanilezi kota lezi a mabhulo ma zi kombisako, handle ko kanakana Jehova i wa wona zahombe ka nanza gakwe Gideoni ku hunza lezi yena a nga ti wonisa zona. — Gonza Valamuli 6:11-16.

⁵ Jehova i tsumbile Gideoni kasi ku tlhatlhisa a vaIsraeli hakuva i wonile a wutlhari gakwe. A ngelosi ya Jehova yi wonile lezi Gideoni a nga phophisa zona a tirigu hi ntamu wakwe wontlhe. Kanilezi ku na ni nchumu wunwani lowu a ngelosi leyo yi nga wu hlamala. Xikhatini lexo, a varimi va wa phopha mavele laha ndengelengeni kasi a muhungu wu haha ni moya. Kanilezi Gideoni i wa phopha tirigu lomu xigowolweni kasi ku fihla tinzhohwana takwe ka vaMidiani. Hi nga wona a wutlhari lego a nga gi tirisa! A zi hlamalisi a kuva Jehova a nga wonangi Gideoni kota murimi a ti wonelako ntsena, kanilezi kota munhu wo tlhariha. Jehova i lo wona zahombe ka Gideoni zonake a sangula ku mu gonzisa.

6, 7. a) Hi kwihi a kuhambana ka lezi Jehova a nga mu wonisa zona Amosi ni lezi a vaIsraeli vo kari va nga mu wonisa zona? b) Xini xi kombako lezaku Amosi i wa nga hi munhu a nga tiviko nchumu?

⁶ Jehova i lo wona zahombe ka Amosi kambe, hambu lezi a votala kuzilava va nga mu wona na a nga vuni nchumu. Amosi i lo ti wula lezaku murisi wa tiyivu ni muhlayisi wa tisinya ta mikuwu  —  leti ti nga woniwa kota zakuga za zisiwana. A xikhati lexi Jehova a nga hlawula Amosi kasi ku ya lamula a mufumo wa Israeli wa khume ga tixaka lowu wu nga khozela zifananiso, kuzilava a vaIsraeli vo kari va alakanyile lezaku i wa nga hlawulangi khwatsi. — Gonza Amosi 7:14, 15.

⁷ Amosi i wa tshama kule ni doropa, kanilezi i wa tiva zotala xungetano hi mikhuwo ni tihosi ta xikhatini xakwe. Kuzilava i wa tiva zotala xungetano hi xiyimo xa vaIsraeli a tlhela a tiva zotala xungetano hi matiko ya wuakelwani hi kota ya kutirisana kakwe ni vaxavisi va fambafambako. (Amosi 1:6, 9, 11, 13; 2:8; 6:4-6) Inyamutlha, a titlhari ta ku tlhamusela matimu ya Biblia ti wula lezaku Amosi i wa hi mutsali wa hombe. I hlawulile magezu yo olova ni ya ntamu a tlhela a ma tirisa hi ndlela ya wutlhari. Kunene, a hlamulo wu kombisako kutiya-hlana lowu a nga nyika mupristi wo biha Amazia wu komba lezaku Jehova i wa hlawulile munhu wa mu nene niku i wa ta tirisa a wutlhari gakwe legi gi nga kala gi nga woneki kusanguleni. — Amosi 7:12, 13, 16, 17.

8. a) Zini lezi Jehova a tiyisileko Davida? b) Hikuyini a magezu ya Tisimu 32:8 ma tiyisako hlana lava va kalako va nga ti tsumbi?

⁸ Kunene, Jehova i wona lezi a nanza ginwe ni ginwani gakwe gi nga ni wutlhari ga ku zi maha. I lo tiyisa Hosi Davida lezaku i wa ta mu rangela xontlhe xikhati ‘a mahlo yakwe na ma mu langutile.’ (Gonza Tisimu 32:8.) Hikuyini lezo zi faneleko ku hi tiyisa hlana? Hambu loku hi nga ti tsumbi, Jehova a nga hi vuna ku maha zilo zaku cima hi wa nga alakanyi lezaku hi nga tshuka hi zi kota. A ku fana ni lezi munhu wa ku gonzisa ku kanziha zitsunga a wonelelako xigonzani xakwe kasi ku xi komba matshamu ya ma nene yo khoma ni ku kanzihela, Jehova i ti yimisele ku hi vuna kukuleni ka hina hi tlhelo ga moya. Jehova i tirisa makholwa-kulori kambe kasi ku hi vuna mhakeni leyi. Hi ndlela muni?

HLOTA ZA ZI NENE KA VANWANI

9. Hi nga gi tirisisa kuyini a wusungukati ga Paule ga ku khatalela a zilaveko za vanwani ke?

⁹ Paule i lo khongotela maKristu wontlhe lezaku ma khatalela a zilaveko za makholwa-kulori. (Gonza Va Le Filipi 2:3, 4.) A wusungukati ga Paule gi komba lezaku hi fanele ku wona wutlhari legi vanwani va nga nago hi tlhela hi va dzunza hi gona. Hi ti zwisa kuyini loku a wo kari a hi dzunza hi kota ya tshamela go kari ga gi nene hi nga nago? A kutala ka zikhati, lezo zi hi kuca kuya mahlweni hi gi hlakulela, hi maha zontlhe zi nga ntanwini wa hina. Hi kufanana, loku hi dzunza makholwa-kulobye hi kota ya kutikarata ka wona, hi ma kuca kuva ma ti karata ma tlhela ma kula hi tlhelo ga moya.

10. Hi vamani nguvunguvu va lavako kukhatala ka hina?

¹⁰ Hi vamani nguvunguvu va lavako kukhatala ka hina? Hi lisine hontlheni ha tshuka hi lava ku khatalelwa. Hambulezo, a vaswa ni vamakabye lava va ha hi ku bapatizwako hi vona lava hakunene va lavako ku ti wona na va patseka ka mitiro ya bandla. Lezo zi ta va vuna ku zwisisa lezaku va lisima lomu bandleni. Hi tlhelo ginwani, a ku nga kombi vamakabye lavo lezaku va lisima zi nga ha va maha va nga ha naveli wutihlamuleli lomu bandleni, ku nga lezi a Mhaka ya Nungungulu yi va kucako ku zi maha. — 1 Tim. 3:1.

11. a) A dota go kari gi vunisile kuyini muswa lezaku a hlula kuchava? b) U gonza yini ka tshango ga Julien?

¹¹ Ludovic, loyi a nga dota gi vunekileko hi kukhatalelwa hi ndlela leyi na a ha hi muswa i ngalo: “Loku nzi kombisa kukhatala hi makabye wo kari, i hatla a kula hi tlhelo ga moya.” Xungetano hi Julien, jaha legi gi nga hi ni tingana, Ludovic i ngalo: “Kota lezi Julien a nga maha zilo hi magugu loku a tshuka a tiya ku maha xokari, a wutlhari gakwe gi wa nga woneki. Kanilezi nzi wa zi wona lezaku yena mu nene niku hakunene i lava ku vuna vanwani lomu bandleni. Hikwalaho, wutshanwini ga ku mu solasola, nzi lo veka kupima ka matshamela yakwe ya ma nene, nzi zama ku mu tiyisa.” Hi kufamba ka xikhati, Julien i lo ringanelwa hi kuva nanza ga wutireli, niku zalezi i tira kota phayona ga xikhati xontlhe.

VA VUNE LEZAKU VA MAHA ZONTLHE ZI NGA NTANWINI WABYE

12. I tshamela muni ga lisima gi lavekako kasi ku vuna munhu lezaku a maha zontlhe zi nga ntanwini wakwe? Nyika xikombiso.

¹² Loku hi lava ku vuna vanwani lezaku va maha zontlhe zi nga ntanwini wabye hi fanele kuva vanhu vo zwisisa. Kota lezi zi kombisilweko ka tshango ga Julien, ku nga ha laveka lezaku hi cuwuka za ku hunza a gome legi munhu a nga nago kasi ku pola a matshamela yakwe ya ma nene ni wutlhari legi a nga gi tirisako khwatsi. Jesu i wa mu wonisa zalezo mupostoli Pedro. Hambu lezi Pedro a nga tshuka a ku khwatsi a nga tiyangi, Jesu i lo wula lezaku i wa ta tiya ku fana ni ribye. — Joh. 1:42.

13, 14. a) Xana Barnabasi i kombisisile kuyini kuzwisisa a xikhati lexi Marku a nga va siya le Pamfilia? b) Xana a jaha go kari gi vunekisile kuyini hi xivuno xo fana ni lexi xa Marku? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

¹³ Barnabasi i kombisile tshamela legi ka Johani, loyi a ginwani vito ku nga hi Marku. (Miti. 12:25) Ka lienzo lo sangula la wurumiwa la Paule na Barnabasi, Marku i wa tira kota “muvuni,” kuzilava na a khatalela a zilaveko zabye za nyama. Hambulezo, laha va nga chikela le Pamfilia, Marku i lo va tsika pfhukeni. Va lo sala va famba voce ka wutshamu gi nga tiveka nguvu kota wutshamu ga zigevenga. (Miti. 13:5, 13) Hambulezo, zi wonekisa ku khwatsi Barnabasi a nga vekangi kupima ka lezi Marku a zi mahileko, kanilezi i lo zi wona kota zilo zi hunzileko, zonake a lonzowota ku simama a mu gonzisa. (Miti. 15:37-39) Lezo zi lo mu vuna a kuva nanza go buva ga Jehova. Marku i tlhela a kumbukiwa na a hi le Roma na Paule, loyi a nga hi paxweni ka xikhati lexo. Va lo rumela zinwe marungula ka maKristu ya bandla ga le Kolosi niku mupostoli Paule i lo wulawula za zi nene ha yena. (Kol. 4:10) Hi nga ehleketa hi litsako leli Barnabasi a vileko nalo laha Paule a nga tlhela a kombela xivuno xa Marku. — 2 Tim. 4:11.

¹⁴ Alexandre, loyi a nga dota giswa, i wula lezi a vunekisileko zona hi kuzwisisa ka vamakabye. I ngalo: “Na nza ha hi jaha, a ku maha mukhongelo laha ko tala vanhu yi wa yimpi. A dota go kari gi lo nzi komba lezi nzi nga ti longiselisako zona nzi tlhela nzi nga karateki nguvu. Wutshanwini ga ku nga ha nzi vitani kasi ku maha mukhongelo, i lo nzi nyika malungelo ya ku khongela hi kukhanzakanya mitlhanganweni ya ntiro wa simu. Hi kufamba ka xikhati nzi loya nzi tiya.”

15. Xana Paule i dzunzisile kuyini vamakabye vakwe?

¹⁵ Loku hi wona tshamela ga gi nene ka muKristu-kulori, xana ha mu dzunza? Ka xipimo 16 xa bhuku ga Va Le Roma, Paule i wulawulile khwatsi hi xipimo xa 20 wa makholwa-kulobye hi kota ya matshamela yabye ya ma nene. (Rom. 16:3-7, 13) Hi xikombiso, Paule i lo wula lezaku Andronikusi na Juniasi va wa hi va kale na va tirela Kristu a ku hunza yena, lezo na a khanyisa a kutimisela kabye. I lo wulawula khwatsi kambe hi mamani wa Rufusi, kuzilava na a alakanya lezi a nga mu khatalelisa zona hi liranzo.

16. A ku dzunza vaswa zi ngava ni wuyelo muni?

¹⁶ A ku dzunza vanwani zi ngava ni wuyelo ga gi nene. Ehleketa hi Rico, jaha ga le França, loyi a nga mbhelile ntamu hi kota ya lezi a papai wakwe, loyi a nga hi wa wukhongeli ginwani, a nga kala a nga vumeli lezaku Rico a bapatizwa. Rico i lo alakanya lezaku i wa fanele ku rinzela kala a chikela ka tanga ya kuva a ti hlamulela ha yece, hi kona a to ti hendleleta kasi ku tirela Jehova hi kumbhelela. I wa xukuvala kambe hi lezi va nga mu hleka xikoleni. Frédéric, a nga dota ga bandla legi gi kombelweko ku gonza naye, i ngalo: “Nzi lo dzunza Rico hakuva a ku kanetwa loko ku wa kombisa lezaku i tiyile hlana a tlhamusela a kukholwa kakwe.” Lezo zi tiyisile Rico lezaku a simama a ti yimisele kuva xikombiso xi nene ma tlhela ma mu vuna ku tiyisa kuzwanana kakwe ni papai wakwe. Rico i lo bapatizwa na a hi ni 12 wa malembe.

17. a) Hi nga va vunisa kuyini a vamakabye va hina lezaku va kula? b) Kukhatala muni loku a murumiwa wo kari a ku kombisileko hi majaha, niku ku vile ni wuyelo muni?

¹⁷ Khati ni khati hi dzunzako makholwa-kulori hi kuva ma mahile khwatsi a xiavelo xo kari kutani hi kota ya kutikarata ko kari ko dzunzeka ma ku mahileko, hi ma kuca a kuva ma mu tirela nguvu Jehova hi laha ma zi kotako hi kona. Silvia,a loyi a nga ni malembe na a tira Beteli ya le França, i wulile lezaku a vamakabye va xisati vonawu va nga dzunza a vamakabye va xinuna. I lo wula lezaku a vavasati va nga bonga a kutikarata kutani zilo zo hambanahambana lezi va zi wonako. Hi ndlela leyo, “a magezu yabye ya kutiyisa-hlana ma nga tatisa lezi a vamakabye va xinuna vo buva va wulako.” I lo engeta aku: “Ka mina, a ku dzunza vanwani xikurumeta.” (Mav. 3:27) Jérôme, a nga murumiwa le Guiana Francesa, i vuna majaha yo tala lezaku ma ringanelwa hi ntiro wa wurumiwa. I ngalo: “Nzi polile lezaku loku nzi dzunza vamakabye va ha hiko vaswa hi zilo va zi mahako khwatsi wutirelini gabye kutani mihlamulo yo buva va nyikako mitlhanganweni, a kutsumba kabye ko engeteleka. Kota wuyelo ga kona, vaya va engetela ku buva.”

18. Hikuyini a ku tira ni vamakabye va ha hiko vaswa zi vunako?

¹⁸ Hi nga kuca makholwa-kulori kambe lezaku ma kula hi tlhelo ga moya hi ku tira nawo. A dota gi nga ha kombela makabye a ha hiko jaha loyi a zi tivako khwatsi ku tirisa komputadori lezaku a gandla mahungu yo kari ya lomu ka site jw.org lawa ma nga tiyisako vanhu va kulileko lava va nga hiko na makomputadori. Kutani loku u kari u maha ntiro wo kari laha Salawini ya Mufumo, hikuyini u nga rambiko muswa lezaku u tira naye ke? Lezo zi ta ku nyika xikhati xa ku wona matshamela yabye, u va dzunza u tlhela u wona a mabhinzu ya kona. — Mav. 15:23.

LONGISELA ZA MANZIKO

19, 20. Hikuyini hi faneleko ku vuna vanwani lezaku va kula hi tlhelo ga moya ke?

¹⁹ A xikhati lexi Jehova a nga hlawula Joxua lezaku a rangela vaIsraeli, i lo leletela Mosi kambe lezaku a mu “tiyisa-hlana” ni ku mu “nyika ntamu.” (Gonza Deuteronome 3:28.) Ku na ni vanhu vo tala va ti patsako na hina ka bandla ga misava yontlhe ga vakhozeli va Jehova. A maKristu wontlhe ma buvileko  —  na ku nga hi madota ntsena  —  ma nga vuna vaswa ni lava va ha hi ku bapatizwako lezaku va maha zontlhe zi nga ntanwini wabye. Hi ndlela leyo, ku taya ku engeteleka vanhu va nghenelako ntiro wa xikhati xontlhe, ku tlhela ku engeteleka vamakabye ‘va zi kotako ku gonzisa vanwani.’ — 2 Tim. 2:2.

²⁰ Kani hi lumba bandla go tiya kani hi lumba ntlawa wu nga ndleleni ya kuva bandla, ngha hi longisela za manziko. Hi lava ku pimanyisa Jehova, loyi xikhati xontlhe a hlotako za zi nene ka malanza yakwe.