Tirisa khwatsi a kupima ka wena loku a kutsumbeka ka wena ku ringiwa

1. Zvi wula yini a ku tirisa khwatsi a kupima ka hina? (2 Timote 4:5)

LOKU hi kumana ni zvikarato, a kutsumbeka ka hina ka Jehovha ni ka hlengeletano yakwe ku nga ringiwa. Hi nga zvi hlulisa kuyini a zvikarato lezvo? Hi fanele ku tirisa khwatsi a kupima ka hina hi tlhela hi tshama na hi khindlimukile, hi ‘tiya hi ku nde kukholweni’. (Lera 2 Timote 4:5.) Hi tirisa khwatsi a kupima ka hina hi ku simama hi rulile, hi ehleketa khwatsi niku ti karatela ku wona zvilo hi mawonela ya Jehovha. Loku hi maha lezvo, a maalakanyo ya hina ma nga ta rangelwa hi lezvi hi ti zwisako zvona.

2. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

² Ka ndzima yi nga hundza, hi bhulile hi zvikarato zvinharu lezvi hi nga kumanako nazvo zvi tako hi le handle ka bandla. Ka ndzima leyi, hi ta bhula hi zvikarato zvinharu hi nga kumanako nazvo lomu bandleni zvi nga ringako kutsumbeka ka hina ka Jehovha. 1) Loku hi ti zwisa ku khwatsi a hi khomiwi khwatsi hi muKristu-kuloni, 2) loku hi kawukiwa ni 3) loku zvi hi karatela ku ti zwananisa ni kucica ko kari ka hlengeletano. Hi nga simamisa kuyini hi tirisa khwatsi a kupima ka hina hi tlhela hi namarela hi kutsumbeka ka Jehovha ni ka hlengeletano yakwe a cikhati leci hi kumanako ni zvikarato lezvi?

LOKU HI TI ZWISA KU KHWATSI A HI KHOMIWI KHWATSI HI MUKRISTU-KULONI

3. U nga ti zwisa kuyini loku a makabye wo kari a nga ku khomi khwatsi?

³ U tshuka u ti zwisa ku khwatsi a wu khomiwangi khwatsi hi makabye wo kari, kuzvilava wa ku a nga ni wutihlamuleli lomu bandleni? Kuzvilava a makabye loye a nga mahangi lezvo hi ku lava ku ku zwisa kubayisa. (Rom. 3:23; Jak. 3:2) Hambulezvo, lezvi a nga maha a zvi ku tsakisangi. A ku alakanyela zvilo lezvo zvi nga maha na zvi ku tsonile ni wurongo, u kala u ti wutisa ku: ‘A kuza a makabye loyi a ndzi maha zvilo zvo kota lezvi, ina hakunene leyi i hlengeletano ya Nungungulu?’ Hi zvalezvo futsi Sathani a lavako ku hi zvi pimisa. (2 Kor. 2:11) A maalakanyo lawo ya hava ma nga hi hambanisa na Jehovha ni hlengeletano yakwe. Hikwalaho, loku u ti zwisa ku khwatsi a makabye wo kari a nga ku khomangi khwatsi, u nga simamisa kuyini u tirisa khwatsi a kupima ka wena u tlhela u potsa maalakanyo ya hava?

4. Josefa i simamisile kuyini a tirisa khwatsi a kupima kakwe a cikhati leci a nga kala a nga khomiwi khwatsi, niku hi nga gondza yini ka cikombiso cakwe? (Genesisi 50:19-21)

⁴ U nga veki civiti. A cikhati leci Josefa a nga hi jaha, a tinhondzo takwe a ti mu khomangi khwatsi. Ti no mu venga niku a vokari vabye hambu hi ku mu daya futsi va wa zvi lava. (Gen. 37:4, 18-22) Hi magumo, va no mu xavisa wukhumbini. Kota wuyelo ga lezvo, Josefa i no kumana ni tixanisa ta hombe ti mbhetileko cipimo ca 13 wa malembe. Hi kota ya lezvo, Josefa kuzvilava na a ti wutisile lezvaku hakunene Jehovha wa mu randza ke. Niku kuzvilava Josefa na a ti wutisile ku Jehovha i no mu fularela laha a nga zvi lava nguvhu ku vhuniwa ke. Kanilezvi Josefa a nga vekangi civiti. Wutshan’wini ga lezvo, i no simama ku tirisa khwatsi a kupima kakwe hi ku simama na a rulile. A cikhati leci a nga kuma mole wa ku a ti photela ka vamakabye vakwe a nga mahangi lezvo; i no va kombisa lirandzo a tlhela a va tsetselela. (Gen. 45:4, 5) Josefa i zvi kotile ku maha lezvo hi kota ya lezvi a nga ehleketa khwatsi. Wutshan’wini ga ku veka kupima ka zvikarato zvakwe, i no simama a ehleketa hi kungo ga Jehovha. (Lera Genesisi 50:19- 21.) Hi gondza yini? Loku u nga khomiwi khwatsi, u nga mu vekeli civiti Jehovha kutani ku karateka u alakanya lezvaku i ku fularele. Wutshan’wini ga lezvo, ehleketa hi lezvi a ku vhunisako zvona ku timisela cikarato leco. A cin’wani kambe, loku a van’wani va nga ku khomi khwatsi, zama ku khubhunyeta zvihoxo zvabye hi lirandzo. — 1 Ped. 4:8.

5. Miqueas i simamisile kuyini ku tirisa khwatsi a kupima kakwe a cikhati leci a nga ti zwisa ku khwatsi a nga khomiwi khwatsi?

⁵ Wona cikombiso ca masikwini ya hina ca dhota go kari ga le América do Sul ga ku hi Miqueas.b Wa ha ci alakanya a cikhati leci a nga zvi wonisa ku khwatsi a nga khomiwi khwatsi hi vamakabye vo kari va nga ni wutihlamuleli. I wula lezvi: “Mahlweni ka lezvo ndzi wa nga se tshuka ndzi karatekisa lezvo. Ndzi wa karatekile nguvhu. Ni wusiku, ndzi wa vhumala ni wurongo ndzi tlhela ndzi rila hi ku alakanya ku a ku na leci ndzi nga mahako.” Hambulezvo, Miqueas i no simama a tirisa khwatsi a kupima kakwe a tlhela a ti karatela ku wonelela lezvi a nga ti zwisa zvona. I no khongela hi ku khandzakanya, a kombela Jehovha lezvaku a mu nyika moya wo basa ni ntamu kasi a timisela. I no tlhela a hlota mahungu ma nga wa ta mu vhuna lomu ka mabhuku ya hina. Hi gondza yini? Loku u ti zwisa ku khwatsi a wu khomiwi khwatsi hi vamakabye, simama na wu rulile u tlhela u ti karatela ku wonelela maalakanyo ya hava lawa u nga vako nawo. Kuzvilava a wu zvi tivi lezvi zvi nga maha ku a wokari a maha zvilo hi ndlela leyo. Hikwalaho, bhula na Jehovha hi mukhongelo u mu kombela lezvaku a ku vhuna ku wona zvilo hi kuya hi lezvi a van’wani va zvi wonisako zvona. Loku u maha lezvo, zvi ta ku vhuna ku alakanya lezvaku a vamakabye a va ku maheli ha womu a zvilo zvakubiha zvi tlhela zvi ku vhuna ku u va tsetselela. (Mav. 19:11) Alakanya lezvaku Jehovha wa ci wona a ciyimo ca wena niku i ta ku nyika ntamu u wu lavako kasi u timisela. — 2 Kro. 16:9; Mutsh. 5:8.

LOKU HI KAWUKIWA

6. Hikuyini zvi nga zva lisima a ku wona kukawuka ka Jehovha kota cikombiso ca ku wa hi randza? (Mahebheru 12:5, 6, 11)

⁶ A ku kawukiwa ka bayisa. Kanilezvi loku hi veka kupima basi ka kubayisa loko, hi nga sangula ku hi nga cheli kota hi wusungukati legi hi nyikilweko, hi zvi wonisa ku khwatsi zvi wa nga ringani ku hi nyikiwa wusungukati lego kutani ku ga bindza nguvhu. Lezvo zvi nga hi vhalela ku wona nchumu wa lisima nguvhu, ku nga lezvaku Jehovha i hi kawuka hi ku wa hi randza. (Lera Mahebheru 12:5, 6, 11.) Loku hi simama ku veka kupima ka lezvi a kukawukiwa loko ku mahako ku hi ti zwisa zvona, ho mu nyika mole Sathani wa a hi vhukela. Sathani i lava lezvaku hi ala ku kawukiwa. A ku tsika lezvo, i lava nguvhunguvhu lezvaku hi ti hambanisa na Jehovha ni bandla. Loku u kawukilwe, u nga simamisa kuyini u tirisa khwatsi a kupima ka wena?

7. a) Kota lezvi zvi kombisiwako laha ka mufota, Pedro i tirisilwe hi Jehovha hi ndlela muni andzhako ka ku vhumela ku kawukiwa? b) Hi gondza yini ka cikombiso ca Pedro?

⁷ Vhumela ku kawukiwa u tlhela u cica lezvi zvi lavekako. Jesu i kawukile Pedro mahlweni ka vapostoli lava van’wani hi makhati yo tala. (Mar. 8:33; Luka 22:31-34) Lezvo kuzvilava zvi mu dhanisile nguvhu Pedro! Hambulezvo, Pedro i simamile a tsumbekile ka Jesu. I no vhumela ku kawukiwa a tlhela a gondza ka zvihoxo zvakwe. Hikwalaho, Jehovha i no chachazela kutsumbeka ka Pedro a tlhela a mu nyika zviavelo zva lisima lomu bandleni. (Joh. 21:15-17; Miti. 10:24-33; 1 Ped. 1:1) Hi gondza yini ka cikombiso ca Pedro? Loku hi nga veki kupima ka tingana leti hi ti zwako, hi vhumela ku kawukiwa hi tlhela hi cica lezvi zvi lavekako hi nga vhuneka hina wutsumbu ku tlhela ku vhuneka van’wani. Loku hi maha lezvo, hi ta tirisiwa nguvhu hi Jehovha niku a vamakabye va ta vhuneka.

8-9. Kusanguleni, Bernardo i ti zwisile kuyini andzhako ka ku kawukiwa, kanilezvi zvini zvi mu vhunileko ku cica mawonela yakwe?

⁸ Wona lezvi zvi nga humelela makabye wo kari wa ku hi Bernardo, wa lomu Moçambique. Bernardo i no suselwa wudhota. Kusanguleni i ti zwisile kuyini? I wula lezvi: “Ndzi no veka civiti hakuva a ndzi ku tsakelangi a kukawukiwa loko.” I wa karateka hi lezvi a vamakabye van’wani lomu bandleni va nga wa ta mu wonisa zvona. I ti wulele lisine, aku: “Zvi tekile tihweti to kari kasi ndzi zwisisa ku lezvo hakunene zvi wa laveka ni ku vhuxetela ku tsumba Jehovha ni hlengeletano yakwe.” Zvini zvi vhunileko Bernardo a ku ava ni mawonela ma nene?

⁹ Bernardo i no cica maalakanyo yakwe. I tlhamusela lezvi: “A cikhati leci ndzi nga tira kota dhota, ndzi wa tirisa Mahebheru 12:7 kasi ku vhuna van’wani lezvaku vava ni mawonela manene hi kukawuka ka Jehovha. Makunu ndzi no ti wutisa ku: ‘Himani a faneleko ku tirisa mutsalo lowu?’ Malandza wontlhe ya Jehovha, a ku patsa na mina.” Andzhako ka lezvo, Bernardo i noba mazambo man’wani kasi ku vhuxetela ku tsumba Jehovha ni hlengeletano yakwe. I no engetela lezvi a nga lerisa zvona Bhibhiliya a tlhela a ehleketa zvi eta hi lezvi a nga lera. Hambu lezvi a nga karateka hi lezvi a vamakabye va nga wa ta mu wonisa zvona, i no tira navo kuchumayeleni a tlhela aya mitlhanganweni ya bandla. Hi kufamba ka cikhati, Bernardo i no tlhela a yimisiwa kota dhota. Loku ku hi ku wenawu u kawukilwe, a ku fana na Bernardo, zama ku u nga veki nguvhu kupima ka tingana leti u ti zwako, u vhumela wusungukati lego u tlhela u cica lezvi zvi lavekako.c (Mav. 8:33; 22:4) Loku u maha lezvo, u nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta ku chachazela hi kota ya lezvi u namarelako kakwe ni ka hlengeletano yakwe hi kutsumbeka.

LOKU ZVI HI KARATELA KU TI ZWANANISA NI KUCICA KO KARI KA HLENGELETANO

10. Kucica muni loku kuzvilava ku ringileko a vavanuna vo kari va vaIzrayeli?

¹⁰ A kucica ko kari ka hlengeletano ku nga ringa kutsumbeka ka hina. Loku hi nga ti woneli, zvi nga tlhela zvi hi hambanisa na Jehovha futsi. Hi cikombiso, wona lezvi a kucica ko kari ka hlengeletano hasi ka Nayo wa Mosi kuzvilava ku khumbisileko zvona a vaIzrayeli vo kari. Mahlweni ka ku Jehovha a nyikela Nayo wa Mosi, a tihloko ta mingango hi tona ti nga maha mitiro ya wupristi. Va wa aka maalati va tlhela va maha miphahlo ka Jehovha kasi ku vhuna mingango yabye. (Gen. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Joba 1:5) Kanilezvi a cikhati leci a Nayo wa Mosi wu nga sangula ku tira, a tihloko ta mingango ti wa nga ha vhumelelwi ku maha zvilo lezvo. Jehovha i no yimisa vapristi va lixaka la Aroni kasi va maha miphahlo. Andzhako ka kucica loko, loku a hloko ya ngango yi nga hiko ya pswalo wa Aroni yi maha mitiro ya wupristi yi wa fanele ku dawa.d (Lev. 17:3-6, 8, 9) Ku nga va kucica loko ku nga maha ku Kora, na Dhatani, na Abhiramu ni 250 wa tihosana va vhukela Mosi na Aroni? (Mitse. 16:1-3) A hi nge wuli hi kutiya. Kanilezvi leci hi ci tivako hi lezvaku Kora ni vanghana vakwe va tsandzekile ku simama va tsumbekile ka Jehovha. Loku a kucica ko kari ka hlengeletano ku ringa a kutsumbeka ka wena, zvini u nga mahako?

11. Hi gondza yini ka vaKohate vokari va lixaka la ka Levhi?

¹¹ Seketela hi kumbhelela ni kwihi kucica ka hlengeletano. Ndzeni ka lipfhumba labye lomu ciwuleni, a vaKohate va wa hi ni ciavelo ca lisima nguvhu. Khati ni khati a vaIzrayeli va nga rura vaya kun’wani, a vaKohate vo kari hi vona va nga rwala a arke ga civhumelwano mahlweni ka vanhu vontlhe. (Mitse. 3:29, 31; 10:33; Jox. 3:2-4) Hi nga wona thomo lego! Hambulezvo, a zvilo zvi no cica a cikhati leci a vaIzrayeli va nga chikela Tikweni gi Tsumbisilweko. Zvi wa nga ha lavi ku a Arke gi rura hi kukhandzakanya. Hikwalaho, a cikhati leci Solomoni a nga kari a fuma, a vaKohate vo kari va no yimisiwa kota vayimbeleli, a van’wani va yimisiwa kota vagadhi va tinyangwa ni van’wani kota vahlayisi va titshomba. (1 Kro. 6:31-33; 26:1, 24) A ci kona ci kombako lezvaku a vaKohate va solile kutani ku londza ciavelo ca lisima nguvhu hi kota ya lezvi kusanguleni va nga hi ni ciavelo co hlawuleka. Hi gondza yini? Hi fanele ku seketela hi mbilu yontlhe a kucica loku ku mahiwako hi hlengeletano ya Jehovha, a ku patsa ni loku ku khumbako zviavelo zva hina. Kuma litsako ni ka cihi ciavelo u nyikiwako. Alakanya lezvaku a ciavelo ca wena a hi cona ci ku mahako uva wa lisima ka Jehovha. Jehovha i nyika nguvhu lisima a kuingisa ka wena a ku hundza ni cihi ciavelo. — 1 Sam. 15:22.

12. Zaina i ti zwisile kuyini a cikhati leci a nga huma Bheteli?

¹² Wona cikombiso ca makabye wo kari wa le Médio Oriente wa ku hi Zaina, a cicileko ciavelo a tlhela a luza lungelo legi a nga gi randza nguvhu. Zaina i no rumelwa kuya tira sin’wini andzhako ka loku a tirile Bheteli hi 23 wa malembe ni kuhundza. I wula lezvi: “A kucica ka ciavelo ca mina ku bayisile nguvhu. Ndzi wa tizwa na ndzi nga vhuni nchumu niku ndzi wa tshamela ku ti wutisa ku: ‘Cini ndzi nga wonha ke?’” A ya hava hi ku a vamakabye vo kari lomu bandleni va wa engetela kubayisa kakwe hi ku mu byela ku: “Loku u wa hi munene, a hlengeletano na yi nga ku humesangi Bheteli.” Hi cikhati co kari, Zaina i wazwa kubayisa ka hombe laha ka kuza a rila ka wusiku gin’we ni gin’wani. Kanilezvi i wula lezvi: “A ndzi tshukangi ndzi kanakanela hlengeletano kutani lirandzo la Jehovha.” Zaina i zvi kotisile kuyini ku simama a tirisa khwatsi a kupima kakwe?

13. Zvini lezvi Zaina a nga maha kasi ku hlula kutizwa ka hava?

¹³ Zaina i zvi kotile ku hlula a kutizwa kakwe ka hava. Hi ndlela muni? I no lera tindzima lomu ka mabhuku ya hina ti nga wulawula hi ciyimo leci a nga hi ka cona. A ndzima leyi ya ku: “Você pode vencer o desânimo!” ya A Sentinela wa 1 ka Fevereiro wa 2001 yi mu vhunile nguvhu. A ndzima leyo yi tlhamusela lezvi Marku, a Mutsali wa Bhibhiliya, a lwisileko zvona ni kutizwa ko fana a cikhati leci a nga cica ciavelo. Zaina i wula lezvi: “A cikombiso ca Marku ci wa hi muri wa mina wa ku hlula ku mbhela ntamu.” A cin’wani kambe, Zaina i wa nga ti tshawukanise ni vanghana vakwe. I wa ti tlhanganisa ni van’wani niku i wa nga ti tsetsi nguvhu. Zaina i no chikelela magumo ya lezvaku a moya wa Jehovha wa tira ka hlengeletano yakwe ni ku lava va rangelako va khatala nguvhu hi yena. I no tlhela a zwisisa lezvaku a hlengeletano ya Nungungulu yi cica ni zvihi zvi lavekako kasi a ntiro wa Jehovha wuya mahlweni.

14. Vlado i wa lwisana ni ku ti zwananisa ni kucica muni ka hlengeletano, niku zvini zvi mu vhunileko?

¹⁴ A makabye wo kari wa 73 wa malembe, wa ku hi Vlado, wa le Eslovénia, i karatekile nguvhu a cikhati leci a bandla gakwe gi nga patsana ni gin’wani ku tlhela ku vhaliwa a Salawu ya Mufumo leyi vona va nga mahela ka yona mitlhangano. Vlado i wula lezvi: “Ndzi wa nga zvi zwisisi ku hikuyini Salawu ya Mufumo ya ku sasekisa lezviyani yi nga vhaliwa. Zvi no ndzi bayisa nguvhu hakuva hi wa ha hi ku aketa a Salawu ya hina. Ndzi muvatli niku ndzi wa vatlile zvibya zvo kari zva zviswa zva lomu Salawu. A cin’wani kambe, a kupatsana loko ku wa lava ku cica zvotala zva ku zvi wa nga olovi ka hina vahuweleli hi kulileko hi tanga.” Zvini zvi vhunileko Vlado a ku landzela a cileletelo leci va nga nyikilwe? I tlhamusela lezvi: “A ku ti zwananisa ni kucica loku ku mahiwako hi hlengeletano ya Jehovha contlhe cikhati zvi neha makatekwa. Lezvo zvi hi longisela kucica ka hombe ka cikhati ci tako.” U lwisana ni ku ti zwananisa ni kucica ku vangiwako hi kupatsana ka mabandla kutani kucica ka ciavelo? Tiyiseka lezvaku Jehovha wa zvi zwisisa lezvi u ti zwisako zvona niku loku u seketela kucica loko u tlhela u namarela hi kutsumbeka ka Jehovha ni hlengeletano leyi a yi tirisako, handle ko kanakana, u ta kuma makatekwa. — Lis. 18:25.

TIRISA KHWATSI A KUPIMA KA WENA ZVILWENI ZVONTLHE

15. Hi nga ku tirisisa kuyini a kupima ka hina a cikhati leci hi kumanako ni zvikarato lomu bandleni?

¹⁵ Laha hi tshinelako nguvhu kugumeseni ka tiko legi go biha, hi rindzela ku kumana ni zvikarato zvi tako hi lomu bandleni. A zvikarato lezvo zvi nga ringa a kutsumbeka ka hina ka Jehovha. Hikwalaho, hi fanele ku tirisa khwatsi a kupima ka hina. Loku hi ti zwisa ku khwatsi a muKristu-kuloni a nga hi khomi khwatsi, a hi faneli ku zangara. Loku hi kawukiwa, a hi faneli ku veka kupima ka tingana leti hi ti zwako basi kanilezvi hi fanele ku vhumela wusungukati hi tlhela hi cica lezvi zvi lavekako. Loku a hlengeletano ya Jehovha yi cica zvokari zvi hi khumbako, hi fanele ku zvi vhumela hi mbilu yontlhe hi tlhela hi ingisa wurangeli lego.

16. U nga simamisa kuyini u tsumba Jehovha ni hlengeletano yakwe?

¹⁶ Loku a kutsumbeka ka wena ku ringiwa, u nga simama u tsumba Jehovha ni hlengeletano yakwe. Kanilezvi kasi u maha lezvo, u fanele ku tirisa khwatsi a kupima ka wena, ku nga ku simama u rulile, u ehleketa khwatsi ni ku wona zvilo hi mawonela ya Jehovha. Ti yimisele ku gondza hi vanhu lava ku wulawuliwako hi vona lomu ka Bhibhiliya va lwiseneko khwatsi ni zviyimo zvo fana ni lezvi zva wena u tlhela u ehleketa hi cikombiso cabye. Khongela ka Jehovha u kombela lezvaku a ku vhuna. U nga tshuki u ti hambanisa ni bandla. Loku u maha zvontlhe lezvo, hambu loku zvo yini, Sathani a nga ta zvi kota ku ku hambanisa na Jehovha kutani ni hlengeletano Yakwe. — Jak. 4:7.