XI CHAL MARKOS

1 Liʼe jaʼ slikeb li lekil aʼyejetik ta sventa Jesukristo ti jaʼ Xnichʼon Diose: 2 jaʼ jech kʼuchaʼal xi tsʼibabil yuʼun li j-alkʼop Isaiase: «(¡Kʼelavil! Voʼon ta jtak batel baʼyel ta atojolal* li kaj-almantale, jaʼ jbabe chbat avuʼun sventa xchapan abe).+ 3 Oy buchʼu xi tsots ch-avan ta takixokol balumile: ‹¡Chapanbeik li sbe Jeovae!,* tukʼibtasbeik li sbee›».+ 4 Li Juan ti chakʼ ichʼvoʼe te oy ta takixokol balumil, te la xcholbe skʼoplal ti skʼan xichʼ voʼ li krixchanoetik sventa chakʼik ta ilel ti sutesoj yoʼontonik yoʼ staik perton ta skoj li smulike.+ 5 Jech oxal, skotol li buchʼutik te oyik ta yosilal Judea xchiʼuk skotol li buchʼutik te nakalik ta Jerusalene batik sventa bat skʼelik, vaʼun akʼbat yichʼik voʼ* ta ukʼum Jordan xchiʼuk jamal laj yal li smulike.+ 6 Li skʼuʼ spokʼ Juane ta stsotsil kameyo pasbil xchiʼuk nukul li xchuk xchʼute;+ kʼulub tstiʼ xchiʼuk teʼtikal pom tsloʼ.+ 7 Xi la xchol batel mantale: «Li buchʼu tsʼakal chtal kuʼune jaʼ mas tsots yabtel, mu jta-o ta jtsuban jba sventa ta jtitunbe li yakʼil xonobe.+ 8 Li voʼone laj kakʼ avichʼik voʼ, yan li stuke chakʼ avichʼik chʼul espiritu».+

9 Li vaʼ kʼakʼale, lik tal ta Nasaret ta yosilal Galilea li Jesuse xchiʼuk akʼbat yichʼ voʼ yuʼun Juan ta ukʼum Jordan.+ 10 Jaʼ noʼox ti lokʼ ta voʼe, laj yil jam li vinajele, vaʼun laj yil yal tal ta sba Jesus li chʼul espiritu ti xkoʼolaj kʼuchaʼal palomae,+ 11 vaʼun laj yichʼ aʼiel jun yechʼomal eil ta vinajel ti xi laj yale: «Voʼot Jnichʼonot, jkʼanojot, ximuyubaj avuʼun».+

12 Vaʼun, ta anil noʼox tijbat yoʼonton yuʼun chʼul espiritu sventa xbat ta takixokol balumil. 13 Jech oxal, te kom 40 kʼakʼal li ta takixokol balumile xchiʼuk te akʼat ta preva yuʼun li Satanase.+ Te xchiʼuk jtiʼvanej chonbolometik, pe koltaat yuʼun li anjeletike.+

14 Vaʼun, kʼalal laj yichʼ chukel batel li Juane, bat ta Galilea li Jesuse,+ la xchol batel li lekil aʼyejetik yuʼun Diose+ 15 xchiʼuk xi chale: «Kʼot xa ta pasel li yorail ti albil onoʼoxe xchiʼuk nopajem xa tal li Ajvalilal* yuʼun Diose. Suteso avoʼontonik+ xchiʼuk oyuk xchʼunel avoʼontonik ta sventa li lekil aʼyejetike».

16 Kʼalal yakal chanav batel ta tiʼ nab Galileae, te laj yil li Simon xchiʼuk Andres+ ti sbankil yitsʼin sbaike, yakal ta stikʼ yalel snutiʼik sventa tsakob choy ta yut nab,+ yuʼun jtsakchoyetik.+ 17 Jech oxal, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Laʼ tsʼakliikun, vaʼun krixchanoetik xa chasaʼik kuʼun».*+ 18 Laj yiktaik ta anil li snutiʼik sventa tsakob choye, vaʼun la stsʼakliik batel.+ 19 Kʼalal namaj batel jutuke, te laj yil Santiago xchiʼuk Juan ti sbankil yitsʼin sbaike, ti jaʼ li xnichʼnab Sebedeoe, te tikʼilik ta varko xchiʼuk yakal tstsʼis snutiʼik sventa tsakob choy;+ 20 vaʼun ta anil noʼox ikʼatik batel. Jech oxal, te laj yiktaik ta varko li stotik ti jaʼ li Sebedeoe xchiʼuk li sviniktake, vaʼun la stsʼakliik batel. 21 Te une, batik ta Kapernaum.

Kʼalal jaʼo lik skʼakʼalil savadoe, och batel li ta snail tsobobbaile xchiʼuk lik chanubtasvanuk.+ 22 Vaʼun, chʼayal to kʼot yoʼontonik ta skoj ti kʼu yelan chanubtasvane, yuʼun vinaj ti tsots yabtel ti kʼu yelan chanubtasvane, mu jechuk kʼuchaʼal li jchanubtasvanejetik ta mantale.+ 23 Li vaʼ ora eke, te oy jun vinik ta snail stsobobbailik ti uʼuninbil yuʼun ibal sba* pukuje, xi tsots avane: 24 «¿Kʼusi chasaʼ liʼ eke, Jnasaretal Jesus?+ ¿Mi yuʼun tal alajesunkutik? ¡Xkojtikinot lek buchʼuot, voʼot li Buchʼu chʼul yuʼun Diose!».+ 25 Pe li Jesuse la stsak ta utel li pukuje, xi laj yalbee: «¡Anchan, lokʼan ta stojolal li vinike!». 26 Vaʼun, li ibal sba pukuje, kʼalal laj xa ox sjip ta lum li vinik ta skoj ti la slikesbe stupʼ-ikʼ xchiʼuk ti tsots avane, lokʼ batel ta stojolal li vinike. 27 Jech oxal, ta skoj ti toj labal sba laj yil skotol krixchanoetike, lik svulilan sbaik xchiʼuk xi laj yalike: «¿Kʼusi xa noʼox leʼe? ¡Achʼ ti kʼu yelan chchanubtasvane! Yuʼun kʼalal ta ibal sba pukujetik tsots chakʼbe mantal xchiʼuk chchʼunbat smantal». 28 Vaʼun, ta anil noʼox puk batel skʼoplal ta buyuk noʼox ta sjunul yosilal Galilea.

29 Te une, lokʼik batel li ta snail tsobobbaile, vaʼun batik ta sna Simon xchiʼuk Andres, te xchiʼukik ek li Santiago xchiʼuk Juane.+ 30 Vaʼun, te puchʼul la staik li smeʼniʼ Simone,+ yuʼun ip ta kʼokʼ, jech oxal laj yalbeik li Jesuse. 31 Nopaj batel ta stojolal, la stsakbe skʼob xchiʼuk la snit likel, jech tupʼ li skʼakʼale, vaʼun lik meltsanbatuk sveʼelik.

32 Kʼalal chʼay xa ox batel kʼakʼal xchiʼuk ti ch-ikʼub xa osile, li krixchanoetike laj yikʼbeik tal li buchʼutik ip chaʼiike xchiʼuk li buchʼutik uʼuninbilik yuʼun pukujetike+ 33 xchiʼuk te la stsob sbaik ta mero tiʼ na sjunul li jteklume. 34 Jech oxal, la xpoxta ep krixchanoetik ti jeltos xchamelike+ xchiʼuk la slokʼes ep pukujetik, pe muʼyuk bu laj yakʼ kʼopojuk li pukujetike, yuʼun snaʼojik ti jaʼ li Kristoe.*

35 Sob tajek lik ta yokʼomal, ikʼ to osil, vaʼun nom bu bat xchiʼuk te lik spas orasion.+ 36 Pe li Simon xchiʼuk li buchʼutik te xchiʼuke bat saʼik, 37 kʼalal la staike, xi laj yalbeike: «Skotol krixchanoetik yakal tsaʼoxuk». 38 Pe xi la stakʼe: «Batik ta yan lum, batik li ta jteklumetik ti nopolik noʼox sventa jchol mantal te xtoke, yuʼun jaʼ sventa ti lokʼemun tale».+ 39 Bat onoʼox un, bat xchol mantal li ta snailtak stsobobbailik ta sjunul yosilal Galileae xchiʼuk la slokʼes pukujetik.+

40 Jech xtok, te tal jun vinik ta stojolal ti ip ta leprae,* la skejan sba xchiʼuk xi la skʼanbe vokole: «Ti xakʼanuke, xuʼ xapoxtaun».+ 41 Vaʼun, kʼuxubaj ta yoʼonton, la syeʼ batel skʼob, la spik xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Ta jkʼan!; kolan».+ 42 Ta ora noʼox sakchʼay li sleprae, te une poxtaj. 43 Vaʼun, jamal laj yalbe mantal xchiʼuk la stak batel, 44 xi laj yalbee: «Aʼio avaʼi, mu me buchʼu kʼusi xavalbe un; pe batan, bat akʼo aba ta ilel ta stojolal li palee xchiʼuk akʼo li matanal jech kʼuchaʼal yaloj Moises ta skoj ti lapoxtaje,+ sventa xakʼik venta li kʼusi kʼot ta pasele».+ 45 Pe kʼalal lokʼ batel li vinike, jamal laj yal batel xchiʼuk la spukbe batel skʼoplal ta buyuk noʼox. Jech oxal, li Jesuse mu xa xuʼ x-och batel ta junuk jteklum ta yeloval sat krixchanoetik; nom bu chkom ti bu chʼabal krixchanoetike. Akʼo mi jech, te chbatilanik-o ta stojolal Jesus li krixchanoetik ti yantik-o bu likemik tale.+

2 Pe kʼalal echʼ xa ox jayibuk kʼakʼale, bat yan velta ta Kapernaum, vaʼun puk batel skʼoplal ti te xa oy ta jpʼej nae.+ 2 Jech oxal, la stsob sbaik tal epal krixchanoetik, mu xa x-ochik li ta yut nae, mi jaʼuk li ta stsʼel tiʼ nae; vaʼun lik yalbe skʼoplal lekil aʼyejetik li Jesuse.+ 3 Oy buchʼutik te talik ti yikʼojik tal jun vinik ti alubem sbekʼtale, ta chanvoʼ xchechojik tal.+ 4 Pe ta skoj ti tsinil tajek li epal krixchanoetike, mu xjelavik batel ti bu oy Jesuse. Jaʼ yuʼun, la stotsbeik sjol li na ti bu stukʼil oye; vaʼun kʼalal laj xa ox sjomike, la xchechik yalel xchiʼuk svayeb* li buchʼu alubem sbekʼtale. 5 Kʼalal ilbat xchʼunel yoʼontonik yuʼun Jesuse,+ xi albat li buchʼu alubem sbekʼtale: «Jnichʼon, pasbil xa perton li amultake».+ 6 Pe jaʼo te chotajtik jayvoʼ jchanubtasvanejetik ta mantal ti xi la snop ta yoʼontonike:+ 7 «¿Kʼu yuʼun ti jech chkʼopoj li vinik leʼe? Chchopol kʼopoj ta stojolal Dios. ¿Mi mu jaʼuk noʼox stuk Dios ti xuʼ spas perton mulile?».+ 8 Pe li Jesuse ta ora laj yakʼ venta stuk li kʼusi yakal tsnopike, jaʼ yuʼun xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun ti jech chanop ta avoʼontonike?+ 9 ¿Kʼusi mas kʼun? ¿Mi jaʼ ti xi chichʼ albel li buchʼu alubem sbekʼtale: ‹Pasbil xa perton li amultake› o jaʼ ti xi chichʼ albele: ‹Vaʼlan, tamo batel li avayebe* xchiʼuk xanavan›? 10 Ta jkʼan ti xanaʼik ti tsots yabtel yichʼoj li Xnichʼon Krixchano+ sventa tspas perton muliletik li ta sba balumile...».+ Vaʼun, xi laj yalbe li buchʼu alubem sbekʼtale: 11 «Xi chkalbote: vaʼlan, tamo batel li avayebe,* batan ta ana». 12 Laje, vaʼi xchiʼuk ta ora la stam batel li svayebe,* te xvaʼvun echʼel ta yeloval satik. Jech oxal, chʼayal to kʼot yoʼontonik xchiʼuk lik stoybeik skʼoplal Dios, xi lik yalike: «Muʼyuk bu xkiltik-o jech kʼuchaʼal liʼe».+

13 Bat yan velta ta tiʼ nab, vaʼun te bat epal krixchanoetik ta stojolal xchiʼuk lik xchanubtasan. 14 Jech xtok, kʼalal jaʼo te x-echʼ batele, la sta ta ilel li Levi ti jaʼ xnichʼon Alfeoe, te chotol ti bu chichʼ tojel patane, xi laj yalbee: «Laʼ tsʼakliun». Jech oxal, ta ora vaʼi, la stsʼakli batel.+ 15 Ta mas tsʼakale, kʼalal jaʼo te chveʼ* xchiʼuk yajchankʼoptak ta sna Levi li Jesuse, te tal chiʼinatikuk ta veʼel yuʼun* ep jtsobpatanetik xchiʼuk jpasmuliletik, vaʼun ep kʼot ta yajtsʼaklomtak Jesus li buchʼutik taje.+ 16 Pe kʼalal laj yilik li jchanubtasvanejetik ta mantal yuʼun jfariseoetik ti yakal chveʼ xchiʼuk jpasmuliletik xchiʼuk jtsobpatanetik li Jesuse, xi laj yalbeik li yajchankʼoptake: «¿Maʼ ti chchiʼin ta veʼel jtsobpatanetik xchiʼuk jpasmuliletike?». 17 Xi laj yal Jesus kʼalal laj yaʼi taje: «Muʼyuk bu chtun yuʼunik doktor li buchʼutik tsotsike, jaʼ noʼox chtun yuʼunik li buchʼutik ipike. Yuʼun maʼuk tal jtak ta ikʼel li buchʼutik tukʼike, jaʼ tal jtak ta ikʼel li jpasmuliletike».+

18 Li yajchankʼoptak Juan xchiʼuk li jfariseoetike tspasik ayuno.* Jaʼ yuʼun, xi tal sjakʼbeik li Jesuse: «¿Kʼu yuʼun tspasik ayuno li yajchankʼoptak Juan xchiʼuk li yajchankʼoptak jfariseoetik ti jaʼ muʼyuk tspasik ayuno li avajchankʼoptake?».+ 19 Vaʼun, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Muʼyuk lek ti tspasik ayuno li yamigotak jnupunel+ kʼalal liʼ to oy li jnupunele, ¿mi mu jechuk? Jaʼ yuʼun, muʼyuk lek ti tspasik ayuno kʼalal liʼ to xchiʼukik li jnupunele. 20 Pe chkʼot me skʼakʼalil ti chpojbatik batel li jnupunele,+ vaʼun jaʼ to tspasik ayuno li vaʼ kʼakʼale. 21 Muʼyuk me buchʼu tstunes achʼ pokʼ sventa tspakʼ li kʼuʼil chichʼ lapel ta sba ti mol xae; yuʼun mi jech tspase, li achʼ pokʼe ta smuts, vaʼun mas to me chjat-o batel li kʼuʼil pokʼile.+ 22 Jech xtok, muʼyuk me buchʼu te chchʼol achʼ vino li ta yav vino* ti mol xae. Yuʼun mi te chchʼole, ta me xjat li nukule xchiʼuk ta me xmal li svinoale, vaʼun jecheʼ chchʼay batel ek li nukule. Pe ta achʼ yav vino chichʼ chʼolel li achʼ vinoe».

23 Vaʼun, kʼalal jaʼo te jelav ta trigoaltik ta skʼakʼalil savado li Jesuse, lik xtuchʼik trigo li yajchankʼoptak kʼalal te jelavike.+ 24 Vaʼun, xi laj yalbeik Jesus li jfariseoetike: «¡Kʼelavil leʼe! ¿Kʼu yuʼun jaʼ yakalik spasel li kʼusi mu stakʼ pasel ta savadoe?». 25 Xi albatike: «¿Mi muʼyuk akʼelojik-o li kʼusi la spas David kʼalal laj sveʼele chaʼa, ti viʼnaj xchiʼuk li viniketik te xchiʼuke?+ 26 ¿Mi muʼyuk akʼelojik-o li ta sloʼilal bankilal pale Abiatar+ li kʼusi la spas David kʼalal och batel ta sna Diose? Li Davide la sveʼ li pan ti akʼbil ta stojolal Diose xchiʼuk laj yakʼbe li sviniktak eke. Li pan taje muʼyuk buchʼu stakʼ sveʼ, jaʼ noʼox xuʼ sveʼik li paleetike».+ 27 Vaʼun, xi to albatike: «Li Diose laj yakʼ li savado sventa stabe sbalil li krixchanoe,+ pe kʼalal la spas li krixchanoe maʼuk sventa xchabi li savadoe; 28 yuʼun jaʼ Yajval savado li Xnichʼon Krixchanoe».+

3 Och yan velta ta snail tsobobbail, te oy jun vinik ti xmochʼoj sba* jun skʼobe.+ 2 Jaʼ yuʼun, li jfariseoetike te skʼelojik mi chpoxta ta savado li vinike, yuʼun tskʼelik kʼu yelan xuʼ tsabeik smul. 3 Xi laj yalbe li vinik ti xmochʼoj sba* jun skʼobe: «Likan, laʼ vaʼano aba ta oʼlol». 4 Vaʼun, xi laj yalbe li jfariseoetike: «¿Kʼusi stakʼ pasel li ta savadoe, mi jaʼ li kʼusi leke o mi jaʼ li kʼusi chopole; mi jaʼ ti oy buchʼu ta jpojtike o mi jaʼ ti oy buchʼu ta jmiltike?».+ Pe muʼyuk kʼusi la stakʼik. 5 Li Jesuse ilinem ti kʼalal la skʼel jujujot xokone xchiʼuk laj yat tajek yoʼonton ta skoj ti toj tsots yoʼontonike,+ xi laj yalbe li vinike: «Xachʼo li akʼobe». La xachʼ, vaʼun lekub li skʼobe. 6 Kʼalal laj yil jfariseoetik taje, lokʼik batel, vaʼun lik skomon nopik ta anil xchiʼuk sviniktak Erodes+ sventa tskʼelik kʼu yelan xuʼ tsmilik.

7 Pe li Jesus xchiʼuk yajchankʼoptake batik ta nab, te tijil batel epal krixchanoetik ti likemik ta Galilea xchiʼuk ta Judeae.+ 8 Jech xtok, oy buchʼutik likik tal ta Jerusalen, ta Idumea, ta jot ukʼum Jordan xchiʼuk li ta spat xokon Tiro xchiʼuk Sidone, epal krixchanoetik tal ta stojolal kʼalal laj yaʼiik ti ep kʼusitik yakal tspase. 9 Vaʼun, laj yalbe yajchankʼoptak ti chapaluk noʼox me yuʼunik jkotuk bikʼit varko sventa tstunes yoʼ mu xnetʼat yuʼun li krixchanoetike. 10 Yuʼun ep buchʼutik la xpoxta, jaʼ yuʼun li buchʼutik tsots xchamelike snetʼnetʼ sbaik ta stojolal li Jesuse, yuʼun tskʼan tspikik.+ 11 Kʼalal ta ibal sba* pukujetik+ tskejan sbaik ta stojolal kʼalal chilike, ch-avanik xchiʼuk xi chalike: «Voʼot Xnichʼonot li Diose».+ 12 Pe ep ta velta tsots albatik mantal ti mu me xvinajesbat batel skʼoplale.+

13 Vaʼun, muy batel ta jpʼej vits xchiʼuk laj yalbe ti akʼo xbatik ek li buchʼutik tskʼan chikʼ batele,+ jech oxal te tijilik batel.+ 14 Laje, la stsob* 12 ta voʼ viniketik ti jtakboletik laj yakʼbe sbi sventa chchiʼinate xchiʼuk sventa tstak batel ta cholmantal 15 xchiʼuk laj yakʼanbe yabtelik ti akʼo slokʼesik pukujetike.+

16 Li 12 ta voʼ viniketik+ la stʼuje jaʼik liʼe: Simon, ti Pedro laj yakʼbe yan sbie,+ 17 Santiago ti jaʼ xnichʼon Sebedeoe xchiʼuk li Juan ti sbankil yitsʼin sbaik xchiʼuk Santiagoe (ti Boanerjes akʼbat yan sbiike, ti «xnichʼnab chauk» smelolale),+ 18 Andres, Felipe, Bartolome, Mateo, Tomas, Santiago xnichʼon Alfeo, Tadeo, Simon ti jaʼ li Baxbol Vinike* 19 xchiʼuk Judas Iskariote ti laj yakʼ ta kʼabal Jesus ta tsʼakale.

Vaʼun, och batel ta yut na. 20 Te la stsob sbaik xtok li epal krixchanoetike, jaʼ yuʼun mi jaʼuk xakʼ yorail xveʼik. 21 Pe kʼalal laj yaʼi yutsʼ yalal li kʼusitik tspase, bat stsakik tal, yuʼun xi chalike: «Likem xchuvaj».+ 22 Jech xtok, xi chalik li jchanubtasvanejetik ta mantal ti likemik tal ta Jerusalene: «Ochem Belsebu* ta yoʼonton, jaʼ ta stsatsal ajvalil yuʼun pukujetik ti tslokʼes pukujetike».+ 23 Kʼalal laj xa ox stak ta ikʼel li jchanubtasvanejetik ta mantale, xi lik yalbe yaʼiik ta lokʼolkʼope: «¿Kʼuxi tslokʼes Satanas li Satanase? 24 Mi oy junuk ajvalilal* ti xchʼakoj sba xchiʼuk ti skontrainoj sba stuke, mu me xuʼ vaʼal chkom+ 25 xchiʼuk mi oy junuk utsʼ alalil ti xchʼakoj sba xchiʼuk ti skontrainoj sba stuke, mu me xuʼ vaʼal chkomik. 26 Jaʼ noʼox jech ek, mi skontrainoj sba stuk li Satanas xchiʼuk ti xchʼakoj sbae, mu me xuʼ vaʼal chkom, ta me xlaj skʼoplal. 27 Jech onoʼox, muʼyuk buchʼu xuʼ yuʼun ch-och ta sna jun tsatsal vinik sventa xelkʼanbe kʼusitik oy yuʼun mi muʼyuk baʼyel chchuk li tsatsal vinike. Jaʼ to me xuʼ xelkʼanbe li kʼusitik oy ta sna mi baʼyel la xchuke. 28 Chkalboxuk avaʼiik ta melel, skotol chichʼ pasbel perton li xnichʼnab krixchanoetike, kʼusiuk mulil xchiʼuk kʼusiuk noʼox chopol kʼopojel chichʼ alel. 29 Pe buchʼuuk noʼox ti chchopol kʼopoj ta stojolal chʼul espiritue muʼyuk me chichʼ pasbel perton sbatel osil,+ yuʼun oy-o smul sbatel osil».+ 30 Jaʼ jech laj yal ta skoj ti xi chalike: «Ochem ibal sba pukuj ta yoʼonton».+

31 Vaʼun, te tal li smeʼ xchiʼuk yitsʼinabtake,+ te vaʼalik ta pana,* vaʼun oy buchʼu la stakik batel sventa chikʼik lokʼel.+ 32 Jaʼo te chotol epal krixchanoetik ta spat xokon, jaʼ yuʼun xi laj yalbeike: «¡Kʼelavil! Li ameʼ xchiʼuk avitsʼinabtake te oyik ta pana,* yuʼun ta saʼikot».+ 33 Vaʼun, xi takʼbatike: «¿Buchʼu li jmeʼe xchiʼuk buchʼutik li kitsʼinabtake?». 34 Vaʼun, la skʼel li buchʼutik te chotajtik ti sjoyoj sbaik ta spat xokone, xi laj yale: «Kʼelavilik: ¡liʼe jaʼ jmeʼ xchiʼuk jaʼ jbankil kitsʼinabtak!+ 35 Yuʼun li buchʼu tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose jaʼ jbankil kitsʼinabtak, jaʼ jvixobtak xchiʼuk kixleltak xchiʼuk jaʼ jmeʼ».+

4 Te lik chanubtasvanuk ta tiʼ nab yan velta, vaʼun toj ep tajek krixchanoetik la stsob sbaik tal ta stojolal. Jech oxal, te muy chotluk ta jkot varko xchiʼuk och batel jutuk li ta yut nabe, pe skotol li epal krixchanoetike te vaʼalik ta tiʼ nab.+ 2 Jech oxal, ep kʼusitik ta lokʼolkʼop lik yakʼbe xchan+ xchiʼuk xi laj yal kʼalal yakal chchanubtasvane:+ 3 «Aʼio avaʼiik. Oy jun jtsʼunolajel ti oy kʼusi bat stsʼune.+ 4 Kʼalal lik svij batel li tsʼunobile, te kʼot jlom ta xokon be, vaʼun laj ta mut. 5 Jlome te kʼot ta tontik ti bu muʼyuk lek slumale, jech oxal ta anil noʼox jav ta skoj ti muʼyuk pim slumale.+ 6 Pe kʼalal lokʼ tal kʼakʼale, la xchikʼ. Jech xtok, ta skoj ti chʼabal nat yibele, takij. 7 Jlom tsʼunobile te kʼot ta chʼixtik, jaʼ yuʼun laj ta netʼel kʼalal chʼi talel li chʼixtike, jech oxal muʼyuk bu satin.+ 8 Pe li jlome te kʼot ta lekil balumil, jaʼ yuʼun jav xchiʼuk chʼi, vaʼun lik satinuk lek, 30 laj yakʼ sat li jlome, 60 laj yakʼ sat li jlome xchiʼuk sien laj yakʼ sat li jlome».+ 9 Vaʼun, xi to laj yale: «Akʼo yaʼi li buchʼu tskʼan chchikintae».+

10 Vaʼun, kʼalal stuk xa te oye, li buchʼutik te oy ta spat xokon xchiʼuk li 12 ta voʼ jtakboletike lik sjakʼbeik skʼoplal li lokʼolkʼopetike.+ 11 Xi albatike: «Voʼoxuk akʼbiloxuk li kʼusi chʼul ti mukul skʼoplal+ ta sventa li Ajvalilal* yuʼun Diose, pe li yan krixchanoetike ta lokʼolkʼop chichʼik albel skotol,+ 12 jaʼ yuʼun akʼo mi yakal chilik yilel, pe mu xilik; akʼo mi yakal chaʼiik yilel, pe mu xaʼibeik smelolal. Jech xtok, muʼyuk bu tsutik tal ta stojolal Dios xchiʼuk muʼyuk chichʼik akʼbel perton».+ 13 Xi albatik xtoke: «Li voʼoxuke mu xavaʼibeik smelolal li lokʼolkʼop taje, jech oxal, ¿kʼuxi xa noʼox chavaʼibeik smelolal li yantik lokʼolkʼopetike?

14 »Li jtsʼunolajele tstsʼun skʼop Dios.+ 15 Li sbekʼ tsʼunobil ti kʼot ta xokon bee jaʼ li skʼop Dios ti laj yichʼ tsʼunel ta yoʼonton li krixchanoetike, vaʼun kʼalal naka to laj yaʼiike, chtal lokʼesbatuk ta yoʼontonik yuʼun Satanas+ li skʼop Dios ti laj yichʼ tsʼunel ta yoʼontonike.+ 16 Jaʼ jech ek li skʼop Dios ti laj yichʼ tsʼunel ta tontike jaʼ skʼoplal li buchʼutik naka to laj yaʼibeik li skʼop Diose, vaʼun xkuxet noʼox yoʼonton la xchʼamik.+ 17 Pe chʼabal nat yakʼoj yibel ta yoʼontonik, akʼo mi jech, te oyik kʼuk sjalil, vaʼun ta ora la smak* yakanik kʼalal lik yil tsots svokolike xchiʼuk kʼalal lik yichʼik kontrainel ta skoj li skʼop Diose. 18 Oy yantik ti laj yichʼ tsʼunel ta chʼixtike. Taje jaʼ skʼoplal li buchʼutik chaʼiik skʼop Diose,+ 19 pe ta skoj li vul oʼonton+ ta sventa skotol li kʼusitik oy ta balumile,* li jloʼlavanej kʼulejal ti tsots sjuʼele+ xchiʼuk skotol li kʼusitik tskʼan oʼontonale+ chilbajin xchiʼuk tsnetʼ li skʼop Diose, vaʼun muʼyuk xa bu chakʼ sat. 20 Ta slajeb une, li skʼop Dios ti laj yichʼ tsʼunel ta lekil balumile jaʼ skʼoplal li buchʼutik chaʼiik li skʼop Diose xchiʼuk ti lek chchʼamike, vaʼun 30 laj yakʼ sat li jlome, 60 laj yakʼ sat li jlome xchiʼuk sien laj yakʼ sat li jlome».+

21 Xi to albatike: «Muʼyuk bu chichʼ ichʼel tal sventa chichʼ nujanbel moch* o chichʼ akʼel ta yolon tem* li kantile, ¿mi mu jechuk? ¿Mi mu tauk xichʼ ichʼel tal sventa chichʼ kajanel ta skajleb?+ 22 Yuʼun muʼyuk kʼusi nakʼal* ti muʼyuk chichʼ akʼel ta naʼele; muʼyuk kʼusi mukul tajek ti muʼyuk chichʼ vinajesele.+ 23 Akʼo yaʼi li buchʼu tskʼan chchikintae».+

24 Xi albatik xtoke: «Tsʼet chikintaik li kʼusi chavaʼiike.+ Ti kʼu yelan chapʼisvanike jaʼ jech chavichʼik pʼisel ek xchiʼuk ta to xa-akʼbatik xchiʼil. 25 Yuʼun li buchʼu oy yuʼune ta to x-akʼbat mas,+ yan li buchʼu chʼabal yuʼune kʼajomal noʼox chpojbat ti kʼu yepal oy yuʼune».+

26 Xi to laj yal batele: «Li Ajvalilal yuʼun Diose xkoʼolaj kʼuchaʼal jun vinik ti la stsʼun tsʼunobil ta yosile. 27 Chvay ta akʼobaltik xchiʼuk chlik ta kʼakʼaltik, vaʼun chjav xchiʼuk toyol chchʼi li tsʼunobile, pe ti kʼu yelan chkʼot ta pasel ta melele mu snaʼ. 28 Ta kʼunkʼun chchʼi tal li ta balumile: baʼyel chjav tal, te une chvinaj bu ch-ayan li sate, ta slajeb une chnoj ta sat. 29 Pe jaʼ noʼox mi yijub li sate, chtuchʼ ta jos,* yuʼun kʼot xa yorail chichʼ tuchʼel».

30 Xi to laj yal batel xtoke: «¿Kʼusi ta jkoʼoltastik-o li Ajvalilal yuʼun Diose o kʼusi lokʼolkʼopal xuʼ xkalbetik-o smelolal? 31 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jpʼej sbekʼ mostasa* ti jaʼ li bu mas bikʼit ta skotol li sbekʼ tsʼunobiletik ta balumil kʼalal chichʼ tsʼunele.+ 32 Pe kʼalal mi laj xa ox yichʼ tsʼunele, chjav tal xchiʼuk toj mukʼ chbat, jaʼ bikʼit chkom skotol li yantik itaje xchiʼuk mukʼtik skʼobkʼobtak chbat, jech oxal te chtal xkuxik ta yaxinal* li mutetik chvil ta vinajele».

33 Naka jech ta lokʼolkʼopetik+ laj yalbe skʼoplal li skʼop Diose, jaʼ to ti bu kʼalal xaʼibeik smelolale. 34 Ta melel, muʼyuk kʼusi laj yakʼbe xchanik mi maʼuk ta lokʼolkʼop laj yale, pe li yajchankʼoptake ta mukul laj yalbe smelolal skotol.+

35 Kʼalal ch-ikʼub xa osil li vaʼ kʼakʼale, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Jelavkutik batel ta jot».+ 36 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj xa ox skʼoponik komel li krixchanoetike, laj yikʼik batel ta varko li Jesuse, jaʼ jech laj yikʼik batel ti kʼu yelan la staike xchiʼuk oy yan varkoetik ti te napʼalik batel li ta svarkoal Jesuse.+ 37 Pe xjumet tal mukʼta xibal sba tsatsal ikʼ xchiʼuk lik smajilan varko ta skoj ti tsyukʼilan sba li nabe, jech oxal jutuk xa mu noj ta voʼ li varkoe.+ 38 Pe te yakal chvay ta chak varko li stuke, te metsel ta xonjolil. Vaʼun, tal stijik xchiʼuk xi laj yalbeike: «Jchanubtasvanej, ¿mi mu aventa-o ti chichamkutik xae?». 39 Jech oxal, lik xchiʼuk la stsak ta utel li ikʼe xchiʼuk xi laj yalbe li nabe: «¡Anchan! ¡Tsʼijlan!».+ Vaʼun, chʼab li ikʼe xchiʼuk chʼan xi likel. 40 Vaʼun, xi albatike: «¿Kʼu yuʼun chaxiʼik? ¿Mi yuʼun chʼabal to xchʼunel avoʼontonik?». 41 Pe xiʼik ta jyalel xchiʼuk xi laj yalbe sbaike: «¿Buchʼu xa noʼox ta melel li vinik leʼe? Yuʼun kʼalal ta ikʼ xchiʼuk ta nab chchʼunbat smantal».+

5 Vaʼun, te kʼotik ta jot tiʼ nab ta yosilal jerasaetik.+ 2 Kʼalal yal ta varko li Jesuse, te tal nupatuk ta be yuʼun jun vinik ti te lokʼ tal ta mukinale, ochem ibal sba* pukuj ta yoʼonton. 3 Li vinik taje te nakal ta mukinal, mi jaʼuk buchʼu xchuk yuʼun li vaʼ kʼakʼale, akʼo mi xchukik ta kadena. 4 Ep ta velta yichʼoj chukbel yok skʼob ta kadena, pe xchakʼlajet noʼox yuʼun ta tuchʼel xchiʼuk solel chchʼuchʼulta li kadena ti chukbil-o yok skʼobe, muʼyuk buchʼu stabe yip sventa tspas ta manxo. 5 Ta kʼakʼal akʼobal te x-avet ta mukinal xchiʼuk ta vitstik, te tsbojilan sba ta ton. 6 Pe kʼalal la sta ta ilel ta nom Jesus li vinike, bat ta anil xchiʼuk la snijan sba ta stojolal.+ 7 Vaʼun, xi tsots lik avanuke: «¿Kʼusi chasaʼ liʼ eke, Jesus, Xnichʼon Dios ta vinajel? Jamal xaval ta sat Dios ti muʼyuk chavakʼ jvokole».+ 8 Yuʼun xi xa onoʼox alilanbat yuʼun li Jesuse: «Ibal sba pukuj, lokʼan ta yoʼonton li vinike».+ 9 Pe xi jakʼbate: «¿Kʼusi abi?». Xi la stakʼe: «Lejion,* yuʼun epunkutik». 10 Te une, ep ta velta tsots la skʼanbe vokol ti mu xtakatik lokʼel ta jteklum li pukujetike.+

11 Vaʼun, jaʼo te xlamet* chveʼ jtsop epal chitom+ ta tsʼel vits.+ 12 Jech oxal, xi tsots lik skʼanik vokol li pukujetike: «Takunkutik batel ta stojolal li chitometik sventa xi-ochkutik ta yoʼontonike». 13 Vaʼun, albatik ti xuʼe. Jech lokʼik li ibal sba pukujetike, te bat stikʼ sbaik li ta chitometike; te une ta anil bat skotolik ta tayal chʼentik,* la sjip sbaik yalel ta nab, te van chaʼmiluk ta kot, te jikʼav skotolik. 14 Pe jatavik batel li jchabichitometike, batik ta jteklum xchiʼuk ta stiʼiltak jteklum sventa chalbeik skʼoplal, vaʼun tal skʼelik kʼusi kʼot ta pasel li krixchanoetike.+ 15 Te kʼotik yoʼ bu oy li Jesuse, vaʼun te laj yilik li vinik ti uʼuninbil yuʼun pukuje, jaʼ li buchʼu ochem toʼox lejion ta yoʼontone; te chotol, slapoj xa skʼuʼ spokʼ xchiʼuk talem xa lek xchʼulel; vaʼun xiʼik ta jyalel. 16 Jech xtok, li buchʼutik laj yilike lik xchapik kʼusi la snuptan li vinik ti uʼuninbil toʼox yuʼun pukuje xchiʼuk li jtsop epal chitome. 17 Jaʼ yuʼun, lik skʼanbeik vokol Jesus ti akʼo xlokʼ batel ta slumalike.+

18 Vaʼun, kʼalal muy ta varkoe, tsots lik skʼan vokol li vinik ti uʼuninbil toʼox yuʼun pukuje, yuʼun tskʼan chbat xchiʼin.+ 19 Pe muʼyuk laj yakʼ xbat chiʼinatuk li Jesuse, kʼajomal xi laj yalbee: «Batan ta ana yoʼ bu oy li avutsʼ avalale xchiʼuk albo yaʼi skotol li kʼusitik la spas Jeova* ta atojolale xchiʼuk ti kʼu yelan la xkʼuxubinote». 20 Vaʼun, bat li vinike, bat yal ta Dekapolis* skotol li kʼusi la spas Jesus ta stojolale xchiʼuk toj labal sba laj yaʼi skotol li krixchanoetike.

21 Kʼalal jelav xa ox batel ta varko yan velta ta jot tiʼ nab li Jesuse, te la stsob sbaik tal epal krixchanoetik ta stojolal kʼalal te xa ox oy ta tiʼ nabe.+ 22 Te nopaj tal jun bankilal jpasmantal ta snail tsobobbail ti Jairo sbie, kʼalal laj yile, la skejan sba ta stojolal.+ 23 Xi tsots la skʼanbe vokol ep ta veltae: «Toj tsots ip* li kuni kʼox tsebe. Avokoluk tajek, laʼ akʼo akʼob ta stojolal+ sventa x-echʼ yuʼun xchiʼuk sventa xkuxi». 24 Jech oxal, bat xchiʼin li vinike xchiʼuk te tijilik batel li epal krixchanoetike, solel snetʼojik batel li Jesuse.

25 Pe te oy jun ants ti oy xa ta 12 jabil+ ti mu xmak xchamele.+ 26 Ep yiloj svokol* kʼalal chakʼ sba ta kʼelel ta doktoretike, slajesoj xa skotol stakʼin, pe muʼyuk bu xkol, jaʼ noʼox tsatsaj-o mas li xchamele. 27 Kʼalal laj yaʼibe skʼoplal li Jesuse, te nopaj batel ta spat epal krixchanoetik, vaʼun la spikbe li skʼuʼ slapoj ta sbae,+ 28 yuʼun xi la snopilane: «Manchuk mi jaʼ noʼox ta jpikbe li skʼuʼ slapoj ta sbae, ta xikol».+ 29 Ta ora mak li xchamele xchiʼuk laj yaʼi ti poxtaj xa li xchamel ti toj ep laj yil-o svokole.

30 Ta anil noʼox laj yakʼ venta Jesus ti lokʼ sjuʼele,+ jaʼ yuʼun joyij ti bu oy epal krixchanoetike xchiʼuk xi la sjakʼe: «¿Buchʼu la spikbun li jkʼuʼ jlapoj ta jbae?».+ 31 Pe xi laj yalik li yajchankʼoptake: «Solel tsnetʼoxuk chavil li krixchanoetike, ¿kʼu yuʼun ta to xajakʼ ti buchʼu la spikote?». 32 Pe li Jesuse la skʼel batel ta jujujot xokon sventa tsaʼ li buchʼu jech la spase. 33 Li antse xtʼeltʼun* ta xiʼel ta skoj li kʼusi kʼot ta pasel ta stojolale, jaʼ yuʼun te tal skejan sba ta stojolal xchiʼuk jamal laj yalbe skotol. 34 Xi albat yuʼun Jesus li antse: «Jtseb, lapoxtaj xa ta skoj li xchʼunel avoʼontone. Junuk avoʼonton batan,+ yuʼun kol xa li achamel ti toj ep laj avil-o avokol yuʼune».+

35 Kʼalal yakal to ta loʼil li Jesuse, te talik jayvoʼ viniketik ti likemik tal ta sna li bankilal jpasmantal ta snail tsobobbaile, xi laj yalike: «¡Cham xa maʼ li atsebe! Altik xa chavakʼbe svokol li Jchanubtasvaneje».+ 36 Ta skoj ti la sta ta aʼiel Jesus li kʼusi chalike, xi laj yalbe li bankilal jpasmantal ta snail tsobobbaile: «Mu xavat avoʼonton,* jaʼ noʼox skʼan oyuk xchʼunel avoʼonton».+ 37 Muʼyuk buchʼu yan laj yikʼ batel xchiʼin, jaʼ noʼox li Pedroe, li Santiagoe xchiʼuk li Juan ti sbankil yitsʼin sbaik xchiʼuk Santiagoe.+

38 Vaʼun, kʼotik li ta sna bankilal jpasmantal ta snail tsobobbaile, te laj yil ti xvochlajetik tajeke, ti ch-okʼike xchiʼuk ti x-avetik ta skoj ti chat tajek yoʼontonike.+ 39 Kʼalal och xa ox une, xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun ti cha-okʼik xchiʼuk ti xavochlajetik* tajeke? Muʼyuk chamem maʼ li uni tsebe, jaʼ noʼox chvay».+ 40 Kʼalal jech laj yaʼiike, lik stseʼintaik sventa tslabanik. Pe kʼalal laj xa ox stak lokʼel li buchʼutik tee, laj yikʼbe batel li stot smeʼ uni tsebe xchiʼuk li buchʼutik te xchiʼuk li Jesuse, laje och batel ti bu oy li uni tsebe. 41 Vaʼun, la stsakbe skʼob li uni tsebe xchiʼuk xi laj yalbee: «Talita kumi», taje xi smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele: «Xi chkalbote, uni kʼox tseb: ‹¡Likan!›».+ 42 Jech oxal, ta anil noʼox lik li tsebe xchiʼuk lik xanavuk. (12 jabil yichʼoj). Vaʼun, mu xa snaʼ kʼusi tspasik ta skoj ti xmuyubajik ta jyalele. 43 Pe ep ta velta laj yal mantal* ti mu me buchʼu xalbeik yaʼie+ xchiʼuk laj yal ti akʼo smakʼlinik li tsebe.

6 Lokʼ batel te xchiʼuk och batel ta slumal stuk,+ te tijilik batel ek li yajchankʼoptake. 2 Lik chanubtasvanuk ta snail tsobobbail kʼalal savado xa oxe, chʼayal to kʼot yoʼontonik xchiʼuk xi laj yalik jutuk mu skotoluk li buchʼutik te yakal chaʼiike: «¿Bu la xchan skotol kʼusitik li vinik leʼe?+ ¿Kʼu yuʼun ti akʼbil spʼijile xchiʼuk ti spas yuʼun li skʼelobiltak juʼelal leʼe?+ 3 Leʼe jaʼ li karpinteroe,+ jaʼ li yol Mariae+ xchiʼuk jaʼ yitsʼinabtak li Santiago,+ Jose, Judas xchiʼuk li Simone,+ ¿mi mu jechuk? ¿Mi mu liʼuk nakalik ta jlumaltik li yixleltake?». Jaʼ yuʼun, lik smak* yakanik ta skoj. 4 Pe xi albatik yuʼun li Jesuse: «Jaʼ noʼox muʼyuk ichʼbil ta mukʼ ta slumal stuk li j-alkʼope, ta stojolal yutsʼ yalal xchiʼuk ta sna stuk».+ 5 Jech oxal, muʼyuk bu la spas junuk skʼelobil juʼelal te, jaʼ noʼox laj yakʼ skʼob ta stojolal jayibuk buchʼutik ipik xchiʼuk la xpoxtaan. 6 Ta melel, toj labal to sba laj yil ti chʼabal xchʼunel yoʼontonike. Jech xtok, ay xanavuk ta bikʼtal lumetik li ta spat xokon slumale, ay chanubtasvanuk.+

7 Vaʼun, la stak ta ikʼel li 12 ta voʼ jtakboletike, lik stak batel ta chaʼchaʼvoʼ+ xchiʼuk lik yakʼanbe yabtel sventa tspasik ta mantal li ibal sba* pukujetike.+ 8 Jech xtok, laj yal mantal ti mu me kʼusi xichʼik batel ti bu chbatike, jaʼ noʼox akʼo yichʼ batel snamteʼik. Mu me xichʼ batel spanik, mi jaʼuk smoralil sveʼelik xchiʼuk mi jaʼuk yav stakʼinik* ti tsjokʼan ta xchukike,+ 9 jaʼ noʼox akʼo xchuk lek xonobik xchiʼuk ti mu me xichʼik batel* chaʼchopuk skʼuʼ spokʼike.* 10 Xi albatik xtoke: «Buyuk noʼox jpʼejukal na ti cha-ochike te komanik-o jaʼ to mi lalokʼik batel li ta jteklume.+ 11 Xchiʼuk buyuk noʼox ti mu skʼan xchʼamoxuk xchiʼuk ti mu skʼan xaʼiik li kʼusi chavalike lilino komel li spukukal* avakanik kʼalal mi lalokʼik batel tee, jech chakʼik venta ti mu lekuk oyike».+ 12 Jech oxal, lokʼik batel xchiʼuk la xcholik mantal sventa tsutes yoʼonton li krixchanoetike,+ 13 la slokʼesik ep pukujetik+ xchiʼuk la xjaxbeik aseite epal jchameletik, vaʼun poxtajanuk yuʼunik.

14 Pe kʼot ta xchikin ajvalil Erodes taje, yuʼun puk batel skʼoplal li Jesuse xchiʼuk xi lik yal li krixchanoetike: «Laj yichʼ chaʼkuxesel li Juan J-akʼ-ichʼvoʼe, jech oxal spas yuʼun skʼelobiltak juʼelal».+ 15 Pe xi chal li yantike: «Jaʼ Elias». Li yantik xtoke xi chalike: «Jaʼ jun j-alkʼop jech kʼuchaʼal li j-alkʼopetik echʼ ta voʼnee».+ 16 Pe kʼalal laj yaʼi Erodes taje, xi laj yale: «Li Juan ti la jtak ta tuchʼbel sjole laj yichʼ chaʼkuxesel». 17 Yuʼun jaʼ stuk Erodes laj yal mantal ti akʼo stsakik li Juane, la stikʼ ta chukel xchiʼuk la xchuk ta kadena ta skoj li Erodiase, jaʼ li yajnil sbankil ti Filipo sbie. Yuʼun li Erodese laj yikʼbe li yajnil sbankile.+ 18 Yuʼun xi onoʼox ch-alilanbat yuʼun Juan li Erodese: «Mu stakʼ ti liʼ avikʼojbe yajnil li abankile».+ 19 Pe li Erodiase xtiʼet sjol ta stojolal xchiʼuk tskʼan tsmil, pe mu kʼusi xut. 20 Ta skoj ti snaʼoj ti jaʼ jun tukʼil vinik xchiʼuk ti chʼule,+ mu skʼan kʼusi chopol spasbe Juan li Erodese, jaʼ yuʼun lek xchabioj. Vaʼun, kʼalal chaʼibe li kʼusi chale, mu xa snaʼ kʼusi tspas; akʼo mi jech, lek xaʼi xchikintabe li sloʼile.

21 Pe la stabe lek yorail sventa tspas kʼusi oy ta yoʼonton li Erodiase, jaʼo kʼalal laj yakʼ veʼel Erodes li ta skumpleanyoe;+ la stak ta ikʼel li sviniktak ti tsots yabtelike, li komandanteetik yuʼun soltaroetike xchiʼuk li viniketik ti lek ojtikinbilik ta Galileae.+ 22 Vaʼun, och batel li stseb Erodiase xchiʼuk akʼotaj, toj lek laj yil li Erodese xchiʼuk li buchʼutik yikʼoj ta veʼele.* Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li tsebe: «Kʼanbun ti kʼusi chakʼane, vaʼun ta xkakʼbot». 23 Xi jamal laj yalbe li tsebe: «Ti kʼusi chakʼanbune ta xkakʼbot, akʼo mi chakʼanbun j-oʼloluk ti kʼu yepal jventainoje». 24 Jech oxal, lokʼ batel xchiʼuk xi la sjakʼbe li smeʼe: «¿Kʼusi ta jkʼan xanaʼ?». Xi la stakʼe: «Jaʼ xakʼanbe li sjol Juan J-akʼ-ichʼvoʼe». 25 Vaʼun, ta anil noʼox och batel ti bu oy li ajvalile xchiʼuk xi la skʼanbee: «Ta jkʼan xalechbun tal ta ora ta junuk mukʼta plato sjol li Juan J-akʼ-ichʼvoʼe».+ 26 Akʼo mi laj yat tajek yoʼonton li ajvalile, ta skoj ti yakʼoj xa ox ye xchiʼuk ti laj yaʼi li buchʼutik yikʼoj ta veʼele,* la spas li kʼusi kʼanbate. 27 Jech oxal, li ajvalile ta anil noʼox la stak batel jun jchabivanej ti akʼo yichʼbe tal sjol li Juane. Vaʼun, bat xchiʼuk la xtuchʼbe tal sjol ta chukinab, 28 te une laj yichʼbe tal ta jun mukʼta plato li sjole. Vaʼun, laj yakʼbe li tsebe, laje bat yakʼbe smeʼ li tsebe. 29 Kʼalal laj yaʼi li yajchankʼoptake, ay xkuchbeik tal li sbekʼtale xchiʼuk la smukik.

30 La stsob sbaik ta spat xokon Jesus li jtakboletike xchiʼuk laj yalbeik skotol li kʼusitik la spasike xchiʼuk li kʼusitik laj yakʼik ta chanele.+ 31 Vaʼun, xi albatike: «Laʼik, batik ti bu stsʼijlane,* bat kuxik jlikeluk».+ Yuʼun ep buchʼutik xtal xbatik ta stojolalik, jaʼ yuʼun mi jaʼuk xakʼ yorail xveʼik. 32 Jech oxal, muyik ta varko sventa chbatik ti bu stsʼijlan* sventa stuk te oyike.+ 33 Pe li krixchanoetike laj yilik ti batike xchiʼuk ep buchʼutik laj yaʼiik, jaʼ yuʼun skotol li jteklumetike la stambeik batel anil ta yakanik xchiʼuk jaʼ baʼyel kʼotik. 34 Vaʼun, kʼalal lokʼ li Jesuse, laj yil epal krixchanoetik xchiʼuk kʼuxubaj ta yoʼonton,+ yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal chijetik ti chʼabal jchabivanej yuʼunike.+ Jech oxal, ep kʼusitik lik yakʼbe xchan.+

35 Pe bat xa tajek kʼakʼal, vaʼun tal li yajchankʼoptak ta stojolale xchiʼuk xi laj yalbeike: «Stsʼijlan* ti bu oyutike xchiʼuk bat xa tajek ora.+ 36 Tako xa batel li krixchanoetik sventa xbatik ta sjoylejal stiʼiltak jteklum xchiʼuk li ta bikʼtal lumetik sventa sman stuk li kʼusi tslajesike».+ 37 Xi takʼbatike: «Makʼlinik voʼoxuk». Vaʼun, xi laj yalbeike: «¿Mi yuʼun van skʼan xbat jmankutik tal chib sien denario* pan sventa chkakʼbekutik sveʼ li krixchanoetike?».+ 38 Xi takʼbatike: «¿Jayib pan oy avuʼunik? ¡Kʼelik kik!». Kʼalal laj yilike, xi laj yalike: «Voʼob xchiʼuk chaʼkot choy».+ 39 Te une, laj yalbe mantal skotol li krixchanoetik ti akʼo xchotiik ta jujutsop ta yaxaltike.+ 40 Vaʼun, chotiik ta jujutsop, jlome sien ta voʼ xchiʼuk jlome 50 ta voʼ. 41 Te une, la stsak li voʼob pane xchiʼuk li chaʼkot choye, la skʼel muyel vinajel xchiʼuk la skʼan jun bendision.+ Vaʼun, la xut* li pane xchiʼuk lik yakʼbe li yajchankʼoptak sventa xbat yakʼbeik li krixchanoetike xchiʼuk la xchʼakbe skotol krixchanoetik xtok li chaʼkot choye. 42 Jech oxal, veʼ skotolik xchiʼuk noj lek xchʼutik, 43 vaʼun noj lek 12 moch kʼalal la stsobbeik li skomenale,* parte li choye.+ 44 Li buchʼutik la sveʼik pane jaʼ voʼmil viniketik.

45 Vaʼun, ta anil noʼox laj yalbe mantal yajchankʼoptak ti akʼo xmuyik batel ta varko sventa baʼyel xjelavik li ta jot tiʼ nab ta Betsaidae, yuʼun la skʼopon komel krixchanoetik li stuke.+ 46 Pe kʼalal laj xa ox skʼopon komel li krixchanoetike, bat ta vits sventa tspas orasion.+ 47 Kʼalal och xa ox akʼobale, ta oʼlol nab xa ox oy li varkoe, yan li Jesuse stuktuk te oy li ta vitse.+ 48 Kʼalal laj yil ti solel mu xanav yuʼun li svarkoike, ta skoj ti ta yelovalik chtal li tsatsal ikʼe, xanav batel ta ba nab ta stojolalik te van ta yorail xchankojal chabivanej* ta akʼobaltik; pe tukʼ ox tskʼan chjelav. 49 Kʼalal la staik ta ilel ti yakal chanav ta ba nabe, xi la snopike: «¿Mi yuʼun van yakal chijvaychinaj?». Vaʼun, lik avanikuk, 50 yuʼun laj yil skotolik xchiʼuk xiʼik. Pe ta ora noʼox kʼoponatik xchiʼuk xi albatike: «¡Tsotsuk avoʼontonik! Voʼonun, mu xaxiʼik».+ 51 Vaʼun, och ek li ta varko ti bu oyike, te une tsʼij xi likel li ikʼe. Toj labal sba laj yilik taje, 52 yuʼun muʼyuk bu laj yaʼibeik smelolal ta sventa li pane, yuʼun makal-o li yoʼontonike, mu xaʼibeik-o smelolal.

53 Kʼalal jelavik xa ox batel ta jot nabe, kʼotik ta Jenesaret xchiʼuk te nopol la xchuk ta tiʼ nab li svarkoike.+ 54 Pe kʼalal lokʼik ta varkoe, ojtikinat yuʼun li krixchanoetike. 55 Batik ta anil ta sjunul li jteklum taje xchiʼuk la xkuchik batel ta svayeb* li buchʼutik ipike, te laj yikʼik batel ti bu oy laj yaʼiik li Jesuse. 56 Jech oxal, ta buyuk noʼox ti chbate, mi ta bikʼit lumetik, mi ta jteklumetik o mi jaʼ li ta stiʼiltak jteklumetike, te chakʼik ta chʼivit li buchʼutik ipike, vaʼun xvokolet tskʼanbeik ti akʼo yakʼ ta pikel akʼo mi jaʼ noʼox li stsitsimal* skʼuʼ slapoj ta sbae.+ Jaʼ yuʼun, skotol li buchʼutik la spikike kolik.

7 Vaʼun, li jfariseoetik xchiʼuk jlom jchanubtasvanejetik ta mantal ti likemik tal ta Jerusalene la sjoyobtaik li Jesuse.+ 2 Te laj yilik ti oy junantik yajchankʼoptak ti ikʼ skʼob chveʼike, jaʼ xkaltik, ti muʼyuk bu spokoj skʼobike.* 3 (Yuʼun li jfariseoetik xchiʼuk skotol judaetike jaʼ to chveʼik mi ta xukʼub to tspok li skʼobike, yuʼun ta sjunul yoʼonton tspasik skotol li kʼusitik nopem xaʼi tspas krixchanoetik ta voʼnee. 4 Jech xtok, kʼalal tsutik tal ta chʼivite, jaʼ to chveʼik mi atinike. Oy to ep kʼusitik nopem xaʼiik spasel ta sjunul yoʼontonik ti akʼbilik komele, jech kʼuchaʼal ti chakʼbeik yichʼ voʼ kopaetik, jarraetik xchiʼuk li vasoetik pasbil ta kovree).+ 5 Jaʼ yuʼun, xi jakʼbat yuʼun li jfariseoetik xchiʼuk jchanubtasvanejetik ta mantale: «Li avajchankʼoptake ikʼ skʼob chveʼik, ¿kʼu yuʼun ti muʼyuk tstsakik ta mukʼ li kʼusitik nopem xaʼi tspas krixchanoetik ta voʼnee?».+ 6 Xi albatike: «Jloʼlavanejetik, ta melel jaʼ akʼoplalik li kʼusi laj yal j-alkʼop Isaias ti xi tsʼibabile: ‹Li jteklum liʼe ta yeik noʼox chichʼikun ta mukʼ, pe li yoʼontonike nom tajek oy ta jtojolal.+ 7 Muʼyuk sbalil ti chichʼikun-o ta mukʼe, yuʼun jaʼ noʼox smantaltak krixchanoetik li kʼusi chakʼik ta chanele›.+ 8 Chatenik komel li smantaltak Diose, pe jaʼ ta sjunul avoʼonton chapasik li kʼusitik nopem xaʼi tspas krixchanoetike».+

9 Xi to albatik xtoke: «Lek xatojobik sventa mu xachʼunbeik li smantal Dios yoʼ jaʼ xapasik li kʼusitik nopem xavaʼiik spasele.+ 10 Jech kʼuchaʼal liʼe, xi laj yal li Moisese: ‹Ichʼo ta mukʼ atot ameʼ›,+ xi to laj yal xtoke: ‹Tsta slajel li buchʼu chchopol kʼopoj ta stojolal* stot o smeʼe›.+ 11 Pe xi chavalik li voʼoxuke: ‹Buchʼuuk noʼox ti xi chalbe stot o smeʼe: «Li kʼusi oy kuʼune mu xa xuʼ jtunes sventa jkoltaot, laj xa kakʼ ta korvan»› (jaʼ xkaltik, jun matanal akʼbil ta stojolal Dios), 12 jaʼ jech mu xa kʼusi xavakʼbeik spas jsetʼuk* ta stojolal stotik o smeʼik.+ 13 Kʼalal jech chapasike, jaʼ muʼyuk xa sbalil avuʼunik li skʼop Dios ta skoj li kʼusitik nopem xavaʼiik spasel ti la ajelubtasbeik komel li yantike.+ Xchiʼuk ep to kʼusitik chapasik ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal taje».+ 14 Jech oxal, laj yikʼ yan velta li epal krixchanoetike xchiʼuk xi lik yalbee: «Chikintaik akotolik li kʼusi chkale xchiʼuk aʼibeik smelolal.+ 15 Maʼuk tsokesat-o li kʼusi ch-och ta ye jun krixchanoe, yuʼun jaʼ tsokesat-o li kʼusi chlokʼ ta yee».+ 16* ——

17 Kʼalal ochem xa ox ta jpʼej na ti bu nom xa yiloj li epal krixchanoetike, lik jakʼbatuk yuʼun yajchankʼoptak ta sventa li lokʼolkʼope.+ 18 Jaʼ yuʼun, xi albatike: «¿Mi yuʼun mu to xavakʼik venta ek jech kʼuchaʼal li stukike? ¿Mi mu xavakʼik venta ti maʼuk tsokesat-o li kʼusi ch-och ta ye jun krixchanoe? 19 Yuʼun maʼuk ta yoʼonton ch-och, jaʼ ta xchʼut ch-och xchiʼuk chlokʼ batel ta letrina». Jaʼ jech laj yakʼ ta aʼiel ti sak skotol li kʼusitik chichʼ lajesele. 20 Xi laj yal xtoke: «Pe li kʼusitik chlokʼ ta ye jun krixchanoe jaʼ tsokesat-o.+ 21 Yuʼun ta yoʼonton chlik tal li kʼusi toj chopol tsnop krixchanoe:+ li mulivajele,* li elekʼe, li milvaneje, 22 li sloʼlael nup chiʼilile, li xpichʼetel oʼontonale, li kʼusi toj chopol chichʼ pasele, li loʼlaele, li talelal toj kʼexlal sbae,* li itʼixale, li chopol kʼopojele, li toybaile xchiʼuk li bolibele. 23 Skotol li kʼusitik toj chopol taje ta yut oʼontonal chlik tal xchiʼuk jaʼ tsokesat-o li jun krixchanoe».

24 Vaʼun, lokʼ batel te, bat ta yosilal Tiro xchiʼuk Sidon.+ Te och batel ta jpʼej na, yuʼun mu skʼan ti oy buchʼu snaʼe, akʼo mi jech, vinaj onoʼox. 25 Jech oxal, ta anil noʼox laj yaʼibe skʼoplal Jesus jun ants ti uʼuninbil yuʼun ibal sba* pukuj li yuni tsebe, tal ta stojolal xchiʼuk la skejan sba ta stojolal.+ 26 Jaʼ jun jgresia ants ti likem tal* ta Fenisia ta yosilal Siriae, vaʼun tsots lik skʼanbe vokol ti akʼo xlokʼesbat li pukuj ti oy ta stojolal stsebe. 27 Pe xi albate: «Jaʼ akʼo nojuk xchʼut baʼyel li ololetike, yuʼun mu lekuk mi ta jpojbetik span li ololetik sventa chkakʼbetik li uni neneʼ tsʼiʼetike».+ 28 Pe xi la stakʼ li antse: «Jech avaʼuk, bankilal, pe li uni neneʼ tsʼiʼetike ta to slajesik ek li xchʼuchʼulil chlilij yalel ta xmexa ololetike». 29 Xi albat ta skoj taje: «Ta sventa ti jech laj avale, batan; lokʼem xa ta stojolal atseb li pukuje».+ 30 Vaʼun, bat ta sna, te puchʼul ta tem* la sta li yuni tsebe, lokʼem xa li pukuje.+

31 Kʼalal lokʼ ta Tiro li Jesus sventa tsut batel ta nab Galileae, te echʼ ta Sidon xchiʼuk te echʼ ta yosilal Dekapolis.*+ 32 Yikʼojbeik tal jun vinik ti pakʼchikine* xchiʼuk ti vokol chkʼopoje,+ vaʼun la skʼanbeik vokol ti akʼo yakʼ skʼob ta stojolale. 33 Jech oxal, parte laj yikʼ batel li vinike, la xchʼak lokʼel ti bu oy ep krixchanoetike. Vaʼun, la stikʼ ochel sniʼ skʼob li ta jujun xchikin vinike xchiʼuk kʼalal laj xa ox stubta li skʼobe, la spikbe li yokʼe.+ 34 Laj une, la skʼel muyel vinajel, tsots la sjikʼ yoʼonton xchiʼuk xi laj yalbee: «Efata», taje jaʼ skʼan xal: «Akʼo jamuk». 35 Vaʼun, jam xchikin li vinike+ xchiʼuk jam li yee, jech oxal lek xa lik kʼopojuk. 36 Laje, laj yal mantal ti mu me buchʼu xalbeike,+ pe kʼalal jech laj yal mantale, mas to la spukbeik batel skʼoplal.+ 37 Ta melel, chʼayal tajek kʼot yoʼontonik+ xchiʼuk xi laj yalike: «Lek la spas skotol li kʼusitike. Xaʼi xa yuʼun kʼalal ta pakʼchikinetik* xchiʼuk xkʼopoj xa yuʼun kʼalal ta umaʼetik».+

8 Li vaʼ kʼakʼale, la stsob sba yan velta epal krixchanoetik xchiʼuk chʼabal kʼusi slajesik, jaʼ yuʼun la stak ta ikʼel li jchankʼopetike xchiʼuk xi laj yale: 2 «Kʼux ta koʼonton li epal krixchanoetike,+ yuʼun oy xa ta oxib kʼakʼal liʼ xchiʼinojikune xchiʼuk muʼyuk kʼusi slajesik.+ 3 Mi muʼyuk veʼem ta jtak batel ta snaike, ta xlaj yipalik ta be, yuʼun oy jlom ti nom likemik tale». 4 Pe xi takʼbat yuʼun li yajchankʼoptake: «¿Buchʼu xa noʼox xuʼ tsta epal pan sventa tsmakʼlin li epal krixchanoetik liʼe, ti stsʼijlan* bu oyutike?». 5 Vaʼun, xi jakʼbatike: «¿Jayib pan oy avuʼunik?». Xi la stakʼike: «Vukub».+ 6 Laje, laj yalbe krixchanoetik ti akʼo xchotiik ta lumtike. La stsak li vukub pane, la stoj ta vokol, la xut,* te une laj yakʼbe yajchankʼoptak sventa spukik batel, vaʼun la spukbeik li krixchanoetike.+ 7 Oy jaykot bikʼtal choy yuʼunik xtok, vaʼun kʼalal la stoj ta vokole, laj yal ti akʼo spukik batel xtoke. 8 Jech oxal, veʼik xchiʼuk noj kom xchʼutik, vaʼun la stsobbeik li skomenale;* noj lek vukub mukʼtik moch yuʼunik kʼalal la stsobike.+ 9 Pe te van chanmiluk viniketik ti veʼike. Laj une, la skʼopon komel li krixchanoetike.

10 Ta ora noʼox muy ta varko xchiʼuk yajchankʼoptak, batik ta yosilal Dalmanuta.+ 11 Te lokʼik tal li jfariseoetike xchiʼuk lik svulilanik li Jesuse, yuʼun tskʼanik ti akʼo spas junuk senyail ti likem tal ta vinajel sventa chakʼik ta prevae.+ 12 Vaʼun, tsots la sjikʼ yoʼonton xchiʼuk xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun yakalik ta sabel junuk senyail li jkʼol kuxlejal liʼe?+ Chkal ta melel ti muʼyuk bu ch-akʼbat yilik junuk senyail li jkʼol kuxlejal liʼe».+ 13 Vaʼun, te iktaatik komel, muy batel yan velta ta varko, bat ta jot tiʼ nab.

14 Pe chʼay ta sjol xichʼ batel spanik, kʼajomal noʼox jun pan laj yichʼik batel, jaʼ yuʼun muʼyuk kʼusi mas x-ayan yuʼunik li ta varkoe.+ 15 Vaʼun, pʼijubtasatik xchiʼuk xi lek jamal albatike: «Vikʼiluk me lek asatik; kʼelo me abaik ta skoj slevadurail* li jfariseoetik xchiʼuk ta skoj slevadurail li Erodese».+ 16 Te lik svulilan sbaik ta skoj ti chʼabal spanike. 17 Xi albatik kʼalal laj yakʼ ventae: «¿Kʼu yuʼun chavulilan abaik ta skoj ti chʼabal apanike? ¿Mi yuʼun mu to xavakʼik venta xchiʼuk mi yuʼun mu to xavaʼibeik smelolal? ¿Mi yuʼun makal-o li avoʼontonik ti mu to xavaʼibeik smelolale? 18 ‹¿Mi yuʼun mu xavilik akʼo mi oy sbekʼ asatik? ¿Mi yuʼun mu xavaʼiik akʼo mi oy achikinik?› ¿Mi mu xvul ta ajolik 19 kʼalal la jxut* voʼob pan+ ti lek noj-o xchʼutik voʼmil viniketike? ¿Jayib moch lek noj la atsobbeik li skomenale?».* Xi laj yalbeike: «12 moch».+ 20 «¿Jayib to mukʼtik moch noj avuʼunik kʼalal la atsobbeik skomenal* kʼalal la jvokʼ vukub pan ti veʼik-o chanmil viniketike?». Xi laj yalbeike: «Vukub moch».+ 21 Vaʼun, xi albatike: «¿Mi yuʼun mu to xavaʼibeik smelolal?».

22 Te une, ochik batel ta Betsaida. Te laj yikʼbeik tal jun maʼsat vinik xchiʼuk la skʼanbeik vokol ti akʼo spike.+ 23 Vaʼun, la stsakbe skʼob li maʼsat vinike xchiʼuk la snit lokʼel ta stiʼ bikʼit lum. Kʼalal laj xa ox stubtabe li sbekʼ sate,+ laj yakʼ skʼob ta stojolal xchiʼuk xi la sjakʼbee: «¿Mi xavil xa jutuk osil?». 24 La stoy sat li vinike xchiʼuk xi laj yale: «Xkil krixchanoetik, pe koʼol xchiʼuk teʼetik yilel, jaʼ noʼoxe xvaʼlajetik yilel». 25 Jaʼ yuʼun, laj yakʼ skʼob yan velta ta sbekʼ sat li vinike, vaʼun xil xa lek osil, lekub li sbekʼ sate, jaʼ jech lik yil skotol li kʼusitike. 26 Jech oxal, la stak batel ta sna xchiʼuk xi laj yalbee: «Mu me xa-och batel li ta bikʼit lume».

27 Te une, batik ta bikʼit lumetik ta Sesarea yuʼun Filipo li Jesus xchiʼuk yajchankʼoptake, xi lik sjakʼbe li yajchankʼoptak kʼalal yakalik ta xanbale: «¿Buchʼuun la chalik li krixchanoetike?».+ 28 Xi laj yalbeike: «Voʼot la li Juan J-akʼ-ichʼvoʼe,+ li yantike chalik ti voʼot la li Eliase,+ li yantik xtoke chalik ti voʼot la junuk j-alkʼope». 29 Xi jakʼbatike: «Pe li voʼoxuke, ¿buchʼuun avalojik?». Xi la stakʼ li Pedroe: «Voʼot li Kristoote».+ 30 Laje, tsots laj yal mantal ti mu me buchʼu xalbeik batele.+ 31 Jech xtok, jaʼo xa te lik yalbe tal yajchankʼoptak ti toj ep chil svokol li Xnichʼon Krixchanoe xchiʼuk ti chpʼajat yuʼun li moletike, li bankilal paleetike xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale. Jech xtok, laj yal ti chlaj ta milele+ xchiʼuk ti chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼale.+ 32 Jech onoʼox ta melel, lek jamal albatik taje. Pe li Pedroe parte laj yikʼ batel li Jesuse xchiʼuk tsots lik yalbe mantal.+ 33 Vaʼun, li stuke joypʼij, la skʼel batel li yajchankʼoptake xchiʼuk tsots lik yalbe mantal li Pedroe: «¡Akʼo aba ta jpat, Satanas!, yuʼun maʼuk chanop li kʼusitik tsnop Diose, jaʼ chanop li kʼusitik tsnop krixchanoetike».+

34 Vaʼun, la stak ta ikʼel li epal krixchanoetik xchiʼuk li yajchankʼoptake, xi laj yale: «Mi oy buchʼu tskʼan chtal ta jtojolale, akʼo sjip ta yoʼonton xkuxlejal, akʼo xkuch li jtel teʼ* sventa vokolile xchiʼuk akʼo stsʼakliun-o batel.+ 35 Yuʼun li buchʼu tspoj yaʼi xkuxlejale ta me xchʼay yuʼun, yan li buchʼu chcham* ta jkoj xchiʼuk ta skoj li lekil aʼyejetike jaʼ tsta xkuxlejal.+ 36 Ta melel, ¿kʼusi sbalil tstabe li jun krixchano mi laj yuʼunin skotol li kʼusi oy ta balumil pe ti jaʼ chchʼay li xkuxlejale?+ 37 Ta melel, ¿kʼusi xuʼ xakʼ li jun krixchano sventa sta yan velta li xkuxlejale?+ 38 Yuʼun li buchʼu chkʼexav ta jkoj xchiʼuk ti chkʼexav-o li kʼusi chkal li ta jkʼol kuxlejal liʼe, jaʼ li jkʼol kuxlejal ti muʼyuk tukʼ chakʼ sba ta stojolal Dios* xchiʼuk ti jpasmulile, li Xnichʼon Krixchano eke ta xkʼexav ta stojolal+ kʼalal mi vul tal xchiʼuk smukʼulal Stot xchiʼuk skotol li xchʼul anjeltake».+

9 Jech xtok, xi to albatike: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti oy jlom li buchʼutik liʼ vaʼalik ti muʼyuk bu chaʼiik kʼu yelan ta jyalel li lajelale, jaʼ to mi baʼyel laj yilik chtal xchiʼuk sjuʼel li Ajvalilal* yuʼun Diose».+ 2 Kʼalal echʼ xa ox vakib kʼakʼale, li Jesuse laj yikʼ batel ta tayal vits li Pedroe, laj yikʼ batel xtok li Santiago xchiʼuk Juan sventa stuk te oyike. Vaʼun, te skʼelojik la skʼatajes sba;+ 3 xojobaj tajek li skʼuʼ slapoj ta sbae, sak tajek, jaʼ xkom to ti kʼu yelan tsakubtasvan kʼusiuk noʼox sakubtasobil kʼuʼil pokʼil ta balumile. 4 Jech xtok, te vinaj tal ta stojolalik Elias xchiʼuk Moises, te yakal chchiʼinik ta loʼil li Jesuse. 5 Vaʼun, xi laj yalbe Jesus li Pedroe: «Rabi,* toj lek ti liʼ oyunkutike. Jaʼ yuʼun, akʼo jvaʼankutik oxpʼej karpana, jpʼej avuʼun, jpʼej yuʼun Moises xchiʼuk jpʼej yuʼun Elias». 6 Jech ta melel, mu xa snaʼ kʼusi tspas li Pedroe, yuʼun xiʼik ta jyalel. 7 Vaʼun, te vinaj tal jvol tok, pixatik ta yaxinal* xchiʼuk vinaj tal jun yechʼomal eil+ li ta tok ti xi chale: «Liʼe jaʼ Jnichʼon, jaʼ li buchʼu jkʼanoje.+ Chikintaik li kʼusi chale».+ 8 Pe kʼalal la skʼelik ta jujujote, muʼyuk buchʼu yan laj yilik, jaʼ noʼox li Jesuse.

9 Kʼalal jaʼo te xyalik tal ta vitse, tsots laj yal mantal ti mu me buchʼu xalbeik li kʼusi laj yilike,+ jaʼ to me mi laj yichʼ chaʼkuxesel li Xnichʼon Krixchanoe.+ 10 Jech laj yakʼ ta yoʼontonik* li kʼusi albatike, pe te chalbeik tal skʼoplal stukik kʼusi smelolal ti chchaʼkuxie. 11 Vaʼun, xi lik sjakʼbeike: «¿Kʼu yuʼun chalik li jchanubtasvanejetik ta mantal ti baʼyel chtal+ li Eliase?».+ 12 Xi takʼbatike: «Jaʼ onoʼox baʼyel chtal maʼ li Eliase xchiʼuk jaʼ chachʼubtas skotol li kʼusitike,+ pe ¿kʼuxi ti tsʼibabil skʼoplal ti persa chil ep svokol+ xchiʼuk ti chichʼ pʼajel li Xnichʼon Krixchanoe?+ 13 Pe chkalboxuk avaʼiik ti ay xa ta melel maʼ li Eliase+ xchiʼuk la spasbeik li kʼusi la skʼan yoʼontonike, jaʼ jech kʼuchaʼal tsʼibabil skʼoplale».+

14 Pe kʼalal nopajik batel ta stojolal li yan jchankʼopetike, te laj yilik ti joybilik yuʼun epal krixchanoetike xchiʼuk ti tstsakatik ta kʼop yuʼun li jchanubtasvanejetik ta mantale.+ 15 Pe kʼalal la staik ta ilel Jesus li epal krixchanoetike, toj chʼayal to kʼot yoʼontonik, anil bat snupik tal ta be xchiʼuk bat skʼoponik. 16 Xi jakʼbatike: «¿Kʼusi ti yakal chatsak-o abaik ta kʼope?». 17 Vaʼun, xi la stakʼ jun ti buchʼu te xchiʼuk epal krixchanoetike: «Jchanubtasvanej, laj kikʼbot tal li jnichʼone, yuʼun ochem jun pukuj ta yoʼonton ti pasem ta umaʼ yuʼune.+ 18 Kʼalal tstsakat yuʼun li pukuje, chjipat ta lum, chvokan ye xchiʼuk chkʼux stanal ye, vaʼun chʼabal xa yip chkom. La jkʼanbe avajchankʼoptak ti akʼo slokʼesbeike, pe muʼyuk bu xuʼ yuʼunik». 19 Vaʼun, xi takʼbatike: «¡Ay, jkʼol kuxlejal ti chʼabal xchʼunel avoʼontone!,+ ¿kʼu to van sjalil liʼ ta jchiʼinoxuke? ¿Kʼu to van sjalil ta jtsʼikboxuk? Ikʼbeikun tal».+ 20 Jech oxal, laj yikʼbeik batel li kereme. Pe kʼalal laj yil Jesus li pukuje, ta ora noʼox la slikesbe stupʼ-ikʼ li kereme. Kʼalal la sjip ta lume, la sbalalin sba xchiʼuk lik vokanuk ye. 21 Vaʼun, li Jesuse xi la sjakʼbe li stot kereme: «¿Kʼu xa sjalil ti jech tspasbate?». Xi laj yale: «Ta sbikʼtal onoʼox. 22 Jech xtok, ep ta velta chjipat ta kʼokʼ xchiʼuk chtikʼat ta voʼ sventa chmilat. Pe mi oy kʼusi xuʼ avuʼun spasele, kʼuxubinunkutik xchiʼuk koltaunkutik». 23 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Kʼu yuʼun ti ‹mi oy kʼusi xuʼ avuʼun spasel› xachie? Yuʼun skotol xuʼ yuʼun spasel li buchʼu oy xchʼunel yoʼontone».+ 24 Ta anil noʼox tsots xvokolet likel li stot uni kereme xchiʼuk xi laj yale: «¡Oy xchʼunel koʼonton! ¡Koltaun sventa oyuk mas xchʼunel koʼonton!».+

25 Kʼalal laj yil Jesus ti te xa xbatik ta anil li epal krixchanoetike, la stsak ta utel li ibal sba* pukuje, xi laj yalbee: «Pukuj, voʼot ti chapasvan ta umaʼ xchiʼuk ti chapasvan ta pakʼchikine,* tsots chkalbot mantal ti akʼo xalokʼ ta stojolal xchiʼuk ti mu xa me xa-och yan veltae».+ 26 Kʼalal tsots avan xchiʼuk ti la slikesbe stupʼ-ikʼe, lokʼ batel; chamem xa kom yilel li kereme, jech oxal jutuk mu skotolikuk xi laj yalike: «¡Cham xa!». 27 Pe li Jesuse la stsakbe skʼob, la snit likel, jech oxal vaʼi. 28 Jaʼ yuʼun, kʼalal och xa ox ta jpʼej nae, xi jakʼbat ta mukul yuʼun li yajchankʼoptake: «¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk bu xlokʼ kuʼunkutik li pukuje?».+ 29 Xi takʼbatike: «Yuʼun li jtos ta pukuj taje jaʼ noʼox ta orasion xuʼ xlokʼ».

30 Lokʼik batel te xchiʼuk echʼik ta Galilea, pe mu skʼan ti oy buchʼu xkʼot ta xchikine. 31 Yuʼun la xchanubtas xchiʼuk xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Li Xnichʼon Krixchanoe ta xichʼ akʼel ta skʼob krixchanoetik, vaʼun tsmilik,+ pe akʼo mi tsmilik ta xichʼ chaʼkuxesel kʼalal echʼem xa ox oxib kʼakʼale».+ 32 Muʼyuk bu laj yaʼibeik smelolal li kʼusi laj yale, pe muʼyuk xa kʼusi la sjakʼbeik, yuʼun chiʼik ta sjakʼel.

33 Vaʼun, ochik batel ta Kapernaum. Kʼalal ochemik xa ox ta yut nae, xi jakʼbatike: «¿Kʼusi ti chavulilan-o abaik tal ta bee?».+ 34 Muʼyuk xtakʼavik, yuʼun la svulilan sbaik tal ta be ta sventa ti buchʼu junukal mas mukʼ skʼoplal yuʼunike. 35 Jech oxal, choti, laj yikʼ tal li 12 ta voʼ jtakboletike xchiʼuk xi laj yalbee: «Mi oy buchʼu tskʼan chkʼot ta baʼyele, skʼan xkʼot ta slajeb avuʼunik xchiʼuk skʼan xkʼot ta avajtunelik».+ 36 Te une, laj yikʼ tal jun uni olol, la svaʼan ta oʼlol ti bu oyike xchiʼuk la smey, vaʼun xi albatike: 37 «Li buchʼu tstsak ta venta junuk uni olol+ ta jbi jech kʼuchaʼal li uni olol liʼe, tstsakun ta venta ek; jech xtok, li buchʼu tstsakun ta ventae maʼuk noʼox voʼon tstsakun ta venta, yuʼun tstsak ta venta ek li buchʼu la stakun tale».+

38 Xi laj yalbe Jesus li Juane: «Jchanubtasvanej, oy buchʼu laj kilkutik ti yakal tslokʼes pukujetik kʼalal tstunes abie, laj ox jpajeskutik, yuʼun maʼuk jchiʼiltik».+ 39 Pe xi laj yal li Jesuse: «Mu xapajesik, yuʼun li buchʼu spas yuʼun junuk skʼelobil juʼelal ta jbie muʼyuk kʼusi chopol chal ta jtojolal ta anil. 40 Yuʼun li buchʼu muʼyuk tskontrainutike jmoj koʼontontik xchiʼuk.+ 41 Yuʼun li buchʼu chakʼboxuk jbochuk voʼ avuchʼik ta skoj ti jaʼ yuʼunoxuk li Kristoe,+ chkalboxuk avaʼiik ta melel ti ta onoʼox me xichʼ ta persa li smotone.+ 42 Pe li buchʼu tsmakbe* yakan junuk li buchʼu bikʼit yakʼoj sba ti oy xchʼunel yoʼontone, mas me lek ti akʼo sjokʼanbeik ta snukʼ jpʼejuk stanal molino ti tsjoyoyin vuroe xchiʼuk ti akʼo yichʼ jipel ochel ta nabe.+

43 »Mi oy junuk velta tsmakot li akʼobe, tuchʼo lokʼel. Jaʼ mas lek mi chʼabal akʼob chata akuxlejale, jaʼ vokol mi te oy xchibal akʼob chavichʼ jipel ochel ta Jeenae,* li ta kʼokʼ ti bu mu xtupʼe.+ 44* —— 45 Xchiʼuk mi tsmakot li avakane, tuchʼo lokʼel, yuʼun jaʼ mas lek mi chʼabal junuk avakan chata akuxlejale, jaʼ vokol mi te oy xchibal avakan chavichʼ jipel ochel ta Jeenae.*+ 46* —— 47 Xchiʼuk mi tsmak* avakan li sbekʼ asate jipo batel,+ yuʼun jaʼ mas lek mi jpʼej noʼox sbekʼ asat cha-och li ta Ajvalilal yuʼun Diose, jaʼ vokol mi te oy xchaʼpʼejal sbekʼ asat chavichʼ jipel ochel ta Jeenae,*+ 48 ti bu mu xcham li xuvite xchiʼuk ti bu mu xtupʼ li kʼokʼe.+

49 »Yuʼun chvul kʼokʼ ta stojolal skotolik jech kʼuchaʼal chichʼ vijbel atsʼam li veʼlile.+ 50 Toj lek li atsʼame, pe mi oy junuk velta chlaj yip li atsʼame, ¿kʼusi xa chachiʼubtasik-o?+ Oyuk me avatsʼamilik+ xchiʼuk junuk me avoʼontonik ta jujuntal».+

10 Lik batel te, bat ta stsʼak Judea ta jot ukʼum Jordan, te la stsob sba tal yan velta epal krixchanoetik ta stojolal li Jesuse. Jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼie, lik xchanubtasan xtok.+ 2 Vaʼun, li jfariseoetike te nopajik tal ta stojolal sventa chakʼik ta preva, la sjakʼbeik mi stakʼ sutes-o* yajnil li jun vinike.+ 3 Xi takʼbatike: «¿Kʼusi mantal laj yakʼboxuk li Moisese?». 4 Xi laj yalike: «Li Moisese laj yakʼ ti akʼo spasbeik svunal sventa xbat li yajnilike xchiʼuk ti sutesik-oe».+ 5 Pe xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Jaʼ jech la stsʼibaboxuk mantal+ ta skoj ti tsots avoʼontonike.+ 6 Akʼo mi jech, kʼalal lik meltsajuk tal li kʼusitik pasbile ‹la spas jun vinik xchiʼuk jun ants li Diose.+ 7 Jech oxal, ta xikta komel stot xchiʼuk smeʼ li vinike,+ 8 vaʼun tspas ta jun sbekʼtalik li chaʼvoʼike›,+ jech oxal mu xa me chaʼvoʼikuk, yuʼun pasik xa ta jun. 9 Jaʼ yuʼun, ti kʼusi spasoj ta jun li Diose muʼyuk buchʼu xuʼ xchʼak».+ 10 Kʼalal te xa ox oyik yan velta li ta nae, lik jakʼbatuk yuʼun jchankʼopetik ta sventa taje. 11 Xi la stakʼe: «Tsloʼla snup xchiʼil li buchʼu tsutes-o yajnil+ xchiʼuk ti chikʼ yan antse 12 xchiʼuk mi oy junuk velta tsmalalin yan vinik li jun ants ti kʼalal sutesoj-o xa li smalale, tsloʼla li snup xchiʼile».+

13 Vaʼun, li krixchanoetike te lik yikʼbeik tal uni ololetik sventa xakʼ skʼob ta stojolalik, pe li jchankʼopetike laj yutik.+ 14 Kʼalal laj yil Jesus taje, chopol laj yaʼi xchiʼuk xi laj yale: «Akʼo talikuk ta jtojolal li uni ololetike, mu xapajesik; yuʼun jaʼ jechik li buchʼutik chuʼuninik li Ajvalilal* yuʼun Diose.+ 15 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti buchʼu muʼyuk chchʼam li Ajvalilal yuʼun Dios jech kʼuchaʼal jun uni olole, mi jaʼuk onoʼox bu ch-och te».+ 16 La spet li ololetike xchiʼuk lik yakʼbe bendision, laj yakʼ skʼob ta stojolalik.+

17 Kʼalal jaʼo xa stamoj batel sbee, te tal ta anil jun vinik xchiʼuk la skejan sba ta stojolal, xi la sjakʼbee: «Lekil Jchanubtasvanej, ¿kʼusi skʼan jpas sventa jta li kuxlejal sbatel osile?».+ 18 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Kʼu yuʼun chavalbun ti lekune? Muʼyuk onoʼox buchʼu lek, jaʼ noʼox stuk lek li Diose.+ 19 Xavojtikin li mantaletik liʼe: ‹Mu xamilvan,+ mu xaloʼla anup achiʼil,+ mu xa-elkʼaj,+ mu xanopbe smul achiʼil,+ mu xaloʼlavan,+ ichʼo ta mukʼ atot ameʼ›».+ 20 Xi laj yal li vinike: «Jchanubtasvanej, ta jbikʼtal onoʼox lik jpas tal skotol maʼ taje». 21 Vaʼun, la skʼel batel vinik li Jesuse xchiʼuk xi laj yalbe ta skoj ti skʼanoje: «Oy to jtos kʼusi skʼan xapas: batan, bat chono li kʼusitik oy avuʼune, li stojole bat akʼbo li buchʼutik abol sbaike; jaʼ jech chata akʼulejal ta vinajel, vaʼun laʼ tsʼakliun».+ 22 Pe la svul yoʼonton kʼalal laj yaʼi li kʼusi albate xchiʼuk chat tajek yoʼonton sut batel, yuʼun toj ep kʼusitik oy yuʼun.+

23 Kʼalal la skʼel ta jujujot li Jesuse, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «¡Toj vokol chaʼi ch-och ta Ajvalilal yuʼun Dios li buchʼu oy stakʼine!».+ 24 Pe toj labal sba laj yaʼiik jchankʼopetik li kʼusi laj yale. Vaʼun, xi la stakʼ li Jesuse: «Jnichʼnab, ¡toj vokol ch-och ta Ajvalilal yuʼun Dios li jun krixchanoe! 25 Jaʼ mu vokoluk chjelav ta sat akuxa li jkot kameyoe, jaʼ toj vokol ch-och ta Ajvalilal yuʼun Dios li buchʼu jkʼuleje».+ 26 Mas to toj labal sba laj yaʼiik xchiʼuk xi laj yalbeike:* «¿Buchʼu xa noʼox xuʼ xkol?».+ 27 Tukʼ kʼelatik batel yuʼun li Jesuse, vaʼun xi laj yale: «Li krixchanoetike mu xuʼ yuʼunik spasel taje, pe mu jechuk maʼ li Diose, yuʼun xuʼ yuʼun spasel skotol li Diose».+ 28 Vaʼun, xi lik yal li Pedroe: «¡Kʼelavil!, li voʼonkutike kiktaojkutik skotol sventa jtsʼakliotkutik».+ 29 Xi laj yal li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti skotol li buchʼu yiktaoj sna, mi sbankil o yitsʼin, mi xvix o yixlel, mi smeʼ o stot, mi yalab o xnichʼnab o mi yosil ta jkoj xchiʼuk ta skoj li lekil aʼyejetike+ 30 ta me snuptan kontrainel,+ akʼo mi jech, sien to me mas tsta li avi kʼakʼale, mi sna, mi sbankil o yitsʼin, mi xvix o yixlel, mi smeʼ, mi yalab o xnichʼnab o mi yosil; jech xtok, ta me sta xkuxlejal sbatel osil ta tsʼakal. 31 Pe ep ti buchʼutik baʼyel oyike jaʼ chkʼotik ta slajeb, li buchʼutik ta slajeb oyike jaʼ chkʼotik ta baʼyel».+

32 Kʼalal yakal chmuyik batel ta Jerusalen ti jaʼ jelavem batel yuʼunik li Jesuse, li jchankʼopetike labal sba laj yaʼiik, pe xiʼemik li buchʼutik te tijilik batele. Jech xtok, parte laj yikʼ batel yan velta li 12 ta voʼ jtakboletike xchiʼuk lik yalbe li kʼusitik poʼot xa xkʼot ta pasel ta stojolale:+ 33 «¡Kʼelavilik! Liʼ oyutike, yakal chijmuy batel ta Jerusalen, te une chichʼ akʼel ta skʼob bankilal paleetik xchiʼuk jchanubtasvanejetik ta mantal li Xnichʼon Krixchanoe. Vaʼun, chchapanik sventa tsmilik xchiʼuk chakʼik ta skʼob jyanlumetik 34 sventa tslabanik, tstubtaik, tstsitsik* xchiʼuk tsmilik, pe chchaʼkuxi ta yoxibal kʼakʼal».+

35 Li Santiago xchiʼuk Juan ti jaʼ li xnichʼnab Sebedeoe,+ nopajik batel ta stojolal xchiʼuk xi laj yalbeike: «Jchanubtasvanej, ta jkʼankutik ti akʼo xapas li kʼusi ta jkʼanbotkutike».+ 36 Xi albatike: «¿Kʼusi oy ta avoʼontonik akʼo jpasboxuk?». 37 Xi la stakʼike: «Akʼo ti te xichotikutik jun ta abatsʼikʼob xchiʼuk jun ta atsʼetkʼob* kʼalal mi la-och ta ajvalile».+ 38 Pe xi albatik yuʼun li Jesuse: «Mu xanaʼik li kʼusi chakʼanike. ¿Mi x-uchʼ avuʼunik li sbel kopa* chkuchʼe o mi xuʼ avuʼunik chavichʼik voʼ li ta ichʼvoʼ jech kʼuchaʼal chkichʼ voʼe?».+ 39 Xi laj yalbeike: «Xuʼ kuʼunkutik». Vaʼun, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Ta xavuchʼbeik sbel maʼ li kopa* chkuchʼe xchiʼuk ta xavichʼik voʼ li ta ichʼvoʼ jech kʼuchaʼal chkichʼ voʼe.+ 40 Pe sventa xachotiik ta jbatsʼikʼob xchiʼuk ta jtsʼetkʼobe,* maʼuk voʼon chkakʼ, yuʼun li chotlebaletik taje jaʼ chal Jtot ti buchʼutik te chchotiike».

41 Kʼalal laj yaʼiik li lajunvoʼike, ilinik ta stojolal li Santiago xchiʼuk Juane.+ 42 Pe ikʼatik tal yuʼun li Jesuse xchiʼuk xi albatike: «Li voʼoxuke anaʼojik ti buchʼutik ajvalil xaʼi sbaik ta jteklumetike jpʼel xa xalik ta stojolal li buchʼutik sventainojike xchiʼuk ti buchʼutik mukʼ skʼoplal yuʼunike tspasik ta mantal li buchʼutik sventainojike.+ 43 Taje skʼan me mu jechuk xapasik maʼ voʼoxuke, yuʼun li buchʼu tskʼan mukʼ skʼoplal avuʼunike skʼan baʼyel xkʼot ta avajtunelik+ 44 xchiʼuk li buchʼu baʼyel tskʼan chkʼot avuʼunike skʼan xkʼot ta mosoil avuʼun akotolik. 45 Taje jaʼ jech la spas li Xnichʼon Krixchano eke, muʼyuk bu tal sventa xtunik ta stojolal,+ yuʼun tal tunuk xchiʼuk tal yakʼ xkuxlejal kʼuchaʼal pojelal sventa tspoj epal krixchanoetik».+

46 Vaʼun, ochik batel ta Jeriko. Pe kʼalal lokʼ batel ta Jeriko xchiʼuk li yajchankʼoptak xchiʼuk jtsop krixchanoetik ti lek epike, te chotol ta xokon be la staik jun maʼsat jkʼanlimoxna ti Bartimeo sbie,+ jaʼ xnichʼon Timeo. 47 Vaʼun, lik avanuk xchiʼuk xi lik yal kʼalal laj yaʼi ti jaʼ li Jesuse, li Jnasaretal vinike: «¡Xnichʼon David,+ oyuk xkʼuxul avoʼonton ta jtojolal!».+ 48 Pe ep buchʼutik tsots lik yutik ti akʼo stsʼijie, pe mas to tsots xi lik avanuke: «¡Xnichʼon David, oyuk xkʼuxul avoʼonton ta jtojolal!». 49 Jech oxal, vaʼi li Jesuse xchiʼuk xi laj yale: «Ikʼbeikun tal». Vaʼun, bat yikʼik tal li maʼsat vinike, xi laj yalbeike: «¡Tsotsuk avoʼonton! Vaʼlan, yuʼun la stakot ta ikʼel». 50 La sjip komel li skʼuʼ slapoj ta sbae, xpʼitluj to likel xchiʼuk bat ta stojolal Jesus. 51 Vaʼun, xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Kʼusi chakʼan ta jpasbot?». Xi laj yal li maʼsat vinike: «Rabboni,* akʼo jamuk li jsate». 52 Vaʼun, xi albat yuʼun li Jesuse: «Batan, lapoxtaj xa ta skoj li xchʼunel avoʼontone».+ Jech oxal, ta ora noʼox jam li sate,+ vaʼun lik stsʼakli batel.

11 Vaʼun, kʼalal nopajik xa ox batel ta Jerusalen, ta Betfague xchiʼuk ta Betania+ te ta vits Olivatike, la stak batel chaʼvoʼ yajchankʼoptak li Jesuse+ 2 xchiʼuk xi laj yale: «Batanik li ta bikʼit lum leʼe, vaʼun mi la-ochike, te chukul chataik ta anil jkot chʼiom vuro ti muʼyuk buchʼu skajlebinoj-oe; titunik, vaʼun ikʼik tal liʼe. 3 Pe mi oy buchʼu xi chalboxuke: ‹¿Kʼusi chapasik leʼe?›, xi xavalbeike: ‹Yuʼun chtun yuʼun li Kajvaltike, pe te tstak sutel tal ta ora›». 4 Vaʼun, batik, te chukul la staik ta tiʼ na li chʼiom vuroe, te oy ta pana* ta xokon kaye, te une la stitunik tal.+ 5 Pe xi laj yalik jlom li buchʼutik te vaʼajtike: «¿Kʼusi chapasik ti chatitunik li chʼiom vuroe?». 6 Jaʼ jech la stakʼbeik kʼuchaʼal albatik yuʼun Jesuse; te une albatik ti xuʼ xikʼik tale.

7 Laje, laj yikʼbeik tal Jesus li chʼiom vuroe,+ la slambeik ta sba li skʼuʼ slapoj ta sbaike, vaʼun kaji li Jesuse.+ 8 Jech xtok, ep krixchanoetik la skʼi ta be li skʼuʼ slapoj ta sbaike, yantike la skʼasik tal kʼob teʼ ta xokon be.+ 9 Li buchʼutik jbabe batel xchiʼuk li buchʼutik tijilik batel ta spate xi x-avet chalike: «¡Avokoluk, chabio!+ ¡Akʼo sta bendision li buchʼu chtal ta sbi Jeovae!*+ 10 ¡Akʼo sta bendision li Ajvalilal* chtal ta tsʼakal yuʼun jtotik Davide!+ ¡Avokoluk, chabio, voʼot ti ta toyol oyote!». 11 Te une, och batel ta Jerusalen, ta yut templo, la skʼel batel skotol li kʼusitik ta jujujote, pe ta skoj ti bat xa tajek orae, bat ta Betania xchiʼuk li 12 ta voʼ jtakboletike.+

12 Ta yokʼomal kʼalal chlokʼik xa ox ta Betaniae, lik viʼnajuk.+ 13 Te la sta ta ilel steʼel igo ta nom ti naka yanal oye, vaʼun bat skʼel mi oy kʼusi sta. Pe muʼyuk kʼusi la sta kʼalal kʼote, jaʼ noʼox yanal, yuʼun maʼuk yorail tsatin. 14 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li steʼel igoe: «Muʼyuk xa buchʼu tslobot-o li asate».+ Te yabinoj yajchankʼoptak li kʼusi laj yale.

15 Vaʼun, kʼotik ta Jerusalen. Te och batel ta templo xchiʼuk lik snuts lokʼel skotol li buchʼutik te chchonolajik xchiʼuk chmanolajik ta temploe, la svalkʼunbe xmexaik li jeltakʼinetike xchiʼuk la svalkʼunbe svankaik li buchʼutik chchonik palomae.+ 16 Jech xtok, mu xakʼ ti oy buchʼu xjelav xchiʼuk yikatsik li ta temploe. 17 Xi chanubtasvane xchiʼuk xi laj yale: «Xi tsʼibabile: ‹Li jnae spasobil orasion sventa skotol jteklumetik chichʼ albel skʼoplal›.+ Pe li voʼoxuke apasojik xa ta xchʼen j-elekʼetik».+ 18 Kʼalal laj yaʼiik li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale, lik skʼelik kʼuxi xuʼ smilik;+ yuʼun xiʼtaojik ta skoj ti chʼayal to chkʼot yoʼonton yuʼun epal krixchanoetik ta sventa ti kʼu yelan chchanubtasvane.+

19 Lokʼik batel ta jteklum kʼalal bat xa ox kʼakʼale. 20 Pe kʼalal te echʼik ta sob yokʼomale, laj yilik ti takijem xa li steʼel igoe, kʼalal to ta yibel takijem.+ 21 Li Pedroe vul ta sjol li kʼusi kʼot ta pasele, jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «¡Kʼelavil, Rabi!,* takijem xa li steʼel igo la achopol kʼoptae».+ 22 Vaʼun, xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Oyuk xchʼunel avoʼontonik ta stojolal Dios. 23 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti buchʼu xi chalbe li vits liʼe: ‹Lokʼan batel, bat jipo aba ta nab› xchiʼuk mi muʼyuk xchibet chale, ti oy lek xchʼunel yoʼonton ti chkʼot ta pasel li kʼusi chale, ta me xkʼot ta pasel yuʼun.+ 24 Jaʼ yuʼun, chkalboxuk avaʼiik ti skotol li kʼusitik chakʼanik ta orasione, oyuk xchʼunel avoʼonton xakʼanik xchiʼuk ataojikuk xa yaʼel, yuʼun ta onoʼox xa-akʼbatik.+ 25 Kʼalal oy bu chavaʼan abaik ta spasel orasion xtoke, pasbeik me perton li buchʼu oy smul avuʼunik sventa jech ta spasboxuk perton apaltailik* ek li Atotik ta vinajele».+ 26* ——

27 Te talik yan velta ta Jerusalen. Kʼalal jaʼo te chanav ta temploe, te nopajik tal li bankilal paleetike, li jchanubtasvanejetik ta mantale xchiʼuk li moletike. 28 Xi laj yalbeike: «¿Bu la ata avabtel ti jech chapas li kʼusitik liʼe? ¿O buchʼu laj yakʼbot li avabtel sventa chapas li kʼusitik liʼe?».+ 29 Xi la stakʼ li Jesuse: «Oy kʼusi ta jakʼboxuk ek. Takʼbeikun, vaʼun chkalboxuk ek bu la jta kabtel ti jech ta jpas li kʼusitik liʼe. 30 ¿Bu lik tal li yabtel Juan ti laj yakʼ ichʼvoʼe,+ mi ta vinajel o mi ta stojolal krixchanoetik? Takʼbeikun».+ 31 Vaʼun, xi lik yalbe sbaike: «‹Ta vinajel› mi xkutike, xi chalbutike: ‹Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun muʼyuk xachʼunbeik?›. 32 Pe ¿mi ta van xkaltik ti ta stojolal krixchanoetike?». Xiʼik ta skoj li epal krixchanoetike, yuʼun jaʼ jun j-alkʼop chilik ta melel li Juane.+ 33 Jech oxal, xi la stakʼbeik li Jesuse: «Mu jnaʼkutik». Vaʼun, xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Muʼyuk chkalboxuk bu la jta kabtel ek ti jech ta jpas li kʼusitik liʼe».

12 Vaʼun, xi lik yalbe yaʼiik ta lokʼolkʼopetike: «Oy jun vinik la stsʼun uva,+ la sjoy ta koral,* la sjokʼ spitsʼobil uva xchiʼuk la svaʼan jun tayal kʼelob osil.+ Vaʼun, laj yakʼbe slokʼ jtsʼunolajeletik, laje bat ta namal balumil.+ 2 Kʼalal kʼot yoraile, la stak batel jun mosoil ta stojolal li jtsʼunolajeletik sventa x-akʼbat jlomuk li sat uvae. 3 Pe la stsakik, la smajik, vaʼun xokol skʼob la stakik sutel. 4 La stak batel yan mosoil, pe la syayijesbeik sjol xchiʼuk la xkʼexlaltasik.+ 5 Te une, la stak batel yan, pe la smilik; jaʼ yuʼun la stak batel yantik xtok, vaʼun li jlome la smajik, li jlome la smilik. 6 Oy to yan buchʼu xuʼ stak batel, jaʼ li xnichʼon ti skʼanoje.+ Jaʼ ta slajebal xa la stak batel ta stojolalik xchiʼuk xi laj yale: ‹Jaʼ chichʼik ta mukʼ li jkereme›. 7 Pe xi laj yalbe sbaik li jtsʼunolajeletike: ‹Leʼe jaʼ li buchʼu chichʼ komel kʼusitike.+ Laʼik, bat jmiltik, vaʼun chkichʼbetik komel li kʼusitik chuʼunine›. 8 Jech oxal, la stsakik xchiʼuk la smilik, vaʼun la sjipik lokʼel ta spat ti bu tsʼunajtik uvae.+ 9 ¿Kʼusi van tspas li yajval uvae? Ta xtal xchiʼuk tsmil li jtsʼunolajeletike, vaʼun yan xa-o buchʼutik chakʼbe ti butik tsʼunajtik s-uvae.+ 10 ¿Mi muʼyuk achanojik-o ta Tsʼibetik: ‹Li ton ti la spʼajik li jvaʼanej naetike jaʼ li ton ta chikin na ti mas tsots skʼoplal kʼotem› xie?+ 11 ¿Mi muʼyuk achanojik-o ti ‹ta stojolal Jeova* likem talel taje xchiʼuk ti labal sba chkil ta jsatike›?».+

12 Ta skoj taje tskʼan tstsakik,* pe chiʼik ta skoj li epal krixchanoetike, yuʼun laj yakʼik venta ti jaʼ skʼoplalik kʼalal laj yal li lokʼolkʼope. Jech oxal, te laj yiktaik komel xchiʼuk lokʼik batel.+

13 Vaʼun, la stakbeik batel junantik jfariseoetik xchiʼuk sviniktak Erodes, yuʼun tskʼelik kʼuxi xuʼ stabeik smul ta skoj li kʼusi chale.+ 14 Xi laj yalbeik kʼalal kʼotike: «Jchanubtasvanej, jnaʼojkutik ti melel kʼusi chavale xchiʼuk ti maʼuk chakʼan ti lek xilot li krixchanoetike, yuʼun maʼuk chakʼelbe li spat xokonike. Yuʼun melel kʼusi chaval kʼalal chachanubtasvan ta sventa Diose. ¿Mi stakʼ xichʼ tojbel patan li Sesare o mi moʼoj? 15 ¿Mi skʼan tojel o mi moʼoj?». Kʼalal laj yakʼ venta ti chloʼlavanike, xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun chapasikun ta preva? Tsakik tal jsepuk denario* sventa ta jkʼel». 16 Laj yichʼbeik tal jsep, vaʼun xi albatike: «¿Buchʼu slokʼol liʼe xchiʼuk kʼusi ti liʼ tsʼibabile?». «Jaʼ li Sesare» xutik. 17 Vaʼun, xi laj yal li Jesuse: «Tojbeik Sesar+ li kʼusitik jaʼ yuʼun Sesare, yan li kʼusitik jaʼ yuʼun Diose tojbeik Dios».+ Toj labal sba laj yaʼiik li kʼusi laj yale.

18 Vaʼun, talik ta stojolal Jesus li jsaduseoetik ti chalik ti chʼabal chaʼkuxesele+ xchiʼuk xi la sjakʼbeike:+ 19 «Jchanubtasvanej, li Moisese la stsʼibabutik komel ti mi oy buchʼu cham sbankil ti chikta yajnil xchiʼuk ti chʼabal to xnichʼnabe, skʼan xikʼbe yajnil sbankil li itsʼinal* sventa oyuk snitilulal li sbankile.+ 20 Oy toʼox vukvoʼ viniketik ti sbankil yitsʼin sbaike. La saʼ yajnil li bankilale, pe cham kʼalal chʼabal toʼox xnichʼnabe. 21 Laje, laj yikʼ li xchaʼvoʼale, pe cham kʼalal chʼabal toʼox xnichʼnabe, vaʼun jaʼ jech la snuptan ek li yoxvoʼale. 22 Mi junuk ta svukvoʼalik laj yil xnichʼnabik. Ta slajebal une, cham li ants eke. 23 Li ta chaʼkuxesele, ¿buchʼu junukal ta xkʼot ta yajnil yuʼunik? Yuʼun laj yikʼ svukvoʼalik». 24 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Chʼayemoxuk ta j-echʼel, yuʼun li voʼoxuke mi jaʼuk xavojtikinik li kʼusi chal Tsʼibetike mi jaʼuk li sjuʼel Diose.+ 25 Yuʼun kʼalal mi chaʼkuxiike, mi jaʼuk xa bu tsaʼ yajnil li viniketike xchiʼuk mi jaʼuk xa bu chmalij li antsetike, yuʼun jaʼ jechik kʼuchaʼal li anjeletik ta vinajele.+ 26 Pe ta sventa li buchʼutik chamemik ti chichʼik chaʼkuxesele, ¿mi muʼyuk achanojik li loʼil ta sventa jpets chʼix ta slivro Moises ti xi albat yuʼun Diose: ‹Voʼon Sdiosun li Abraane, voʼon Sdiosun li Isaake xchiʼuk voʼon Sdiosun li Jakobe›?+ 27 Leʼe jaʼ li Sdios li buchʼutik kuxulike, maʼuk li buchʼutik chamemike. Chʼayemoxuk ta jyalel».+

28 Te oy jun jchanubtasvanej ta mantal xchiʼuk laj yaʼi ti tsvulilan sbaike, kʼalal laj yaʼi ti toj lek la stakʼ li Jesuse, xi la sjakʼbee: «¿Kʼusi mantalil ti jaʼ baʼyel* ta skotole?».+ 29 Xi la stakʼ li Jesuse: «Li baʼyele jaʼ liʼe: ‹Aʼio avaʼi, Israel, li Jeova* Dios kuʼuntike jaʼ noʼox stuk Jeova, 30 skʼan xakʼan ta sjunul avoʼonton li Jeova* Dios avuʼune, ta sjunul akuxlejal, ta sjunul anopben xchiʼuk ta sjunul avipal›.+ 31 Li xchibale jaʼ liʼe: ‹Skʼan me xakʼan achiʼil jech kʼuchaʼal akʼanoj aba atuke›.+ Muʼyuk yan mantal mas tsots skʼoplal kʼuchaʼal taje». 32 Xi albat yuʼun li jchanubtasvanej ta mantale: «Jech avaʼuk, Jchanubtasvanej, melel li kʼusi laj avale: ‹Jaʼ noʼox stuk xchiʼuk muʼyuk buchʼu yan jech kʼuchaʼal li stuke›,+ 33 ti akʼo jkʼantik ta sjunul koʼontontik, ta sjunul jnopbentik, ta sjunul kipaltik xchiʼuk ti akʼo jkʼan jchiʼiltik jech kʼuchaʼal jkʼanoj jba jtuktike, jaʼ mas oy sbalil kʼuchaʼal li chikʼbil matanaletik xchiʼuk li milbil matanaletike».+ 34 Vaʼun, kʼalal laj yakʼ venta Jesus ti lek xtojob la stakʼe, xi laj yalbee: «Muʼyuk bu nom oyot ta stojolal li Ajvalilal* yuʼun Diose». Te une, muʼyuk xa buchʼu kʼusi skʼan sjakʼbe.+

35 Pe kʼalal jaʼo yakal chchanubtasvan ta templo li Jesuse, xi laj yale: «¿Kʼuxi ti chal jchanubtasvanejetik ta mantal ti jaʼ xnichʼon David li Kristoe?+ 36 Ta stojolal chʼul espiritu+ xi laj yal li Davide: ‹Xi albat yuʼun Jeova* li Kajvale: «Chotlan ta jbatsʼikʼob jaʼ to mi laj kakʼ ta yolon avakan li avajkontratake»›.+ 37 ¿Kʼuxi xa noʼox ti jaʼ xnichʼone?, yuʼun ‹Kajval› xi li Davide».+

Li epal krixchanoetike toj lek chaʼiik ta xchikintael li kʼusi chale. 38 Vaʼun, xi laj yal kʼalal yakal chchanubtasvane: «Kʼelo me abaik ta stojolal li jchanubtasvanejetik ta mantal ti buyuk noʼox tskʼan chbatik ti slapoj snatil kʼuʼike xchiʼuk ti tskʼanik ti lek xa chkʼoponatik ta chʼivite+ 39 xchiʼuk ti te chchotiik ta sbacholal* chotlebal ta snail tsobobbailetike xchiʼuk ti bu mas tsotsik skʼoplal li ta jujun kʼine.+ 40 Jaʼ li buchʼutik tspojbeik kʼusitik oy yuʼun* li antsetik ti chamem smalalike xchiʼuk ti jal tajek tspasik orasion sventa tsmakbeik sat* li krixchanoetike. Mas tsots chichʼik chapanel maʼ leʼe».

41 Vaʼun, te choti ti bu lek xil batel li xkaxailtak takʼine.+ Te lik skʼel kʼu yelan tstikʼ stakʼinik ta xkaxailtak* takʼin li epal krixchanoetike, te laj yil ti ep jkʼulejetik tstikʼ ep stakʼinike.+ 42 Te une, te tal jun povre ants ti chamem smalal ti la stikʼ chaʼsep yuni takʼin ti jutuk tajek sbalile.*+ 43 Jech oxal, laj yikʼ tal li yajchankʼoptake xchiʼuk xi laj yalbee: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel, li jun povre ants ti chamem smalal leʼe jaʼ mas ep la stikʼ stakʼin ta skotol li yantik la stikʼ stakʼinik ta xkaxailtak takʼine.+ 44 Yuʼun naka skomenal* stakʼin la stikʼ skotolik, yan li antse la stikʼ skotol ti kʼu yepal oy yuʼun sventa chkuxi-o akʼo mi povree».+

13 Kʼalal lokʼ batel ta temploe, xi albat yuʼun jun yajchankʼope: «Jchanubtasvanej, ¡kʼelavil!, ¡toj echʼ xa noʼox kʼupil sba li tonetike xchiʼuk ti kʼu to yelan vaʼanbil li temploe!».+ 2 Pe xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «¿Mi xavil skotol li kʼusitik mukʼtik vaʼanbil liʼe? Chichʼ jinesel skotol, mi jpʼejuk ton kajal chkom ta sba yan ton».+

3 Kʼalal jaʼo te chotol ta vits Olivatik ta yeloval temploe, li Pedro, Santiago, Juan xchiʼuk Andrese xi la sjakʼbeik ta mukule: 4 «Albun kaʼikutik, ¿bakʼin chkʼot ta pasel li kʼusitik taje xchiʼuk kʼusi senyail kʼalal poʼot xa xlaj skotol li kʼusitik liʼe?».+ 5 Vaʼun, xi lik albatikuk yuʼun li Jesuse: «Kʼelo me abaik, mu me xalajik ta loʼlael.+ 6 Ep buchʼutik chtalik ti tstunesik jbie xchiʼuk xi chalike: ‹Voʼon Kristoun›, vaʼun ep buchʼutik chlajik ta loʼlael. 7 Jech xtok, kʼalal chavaʼiik ti oy paskʼop liʼe xchiʼuk ti oy paskʼop ta nome, mu me xaxiʼik; persa chkʼot ta pasel skotol li kʼusitik taje, pe maʼuk to me li slajebe.+

8 »Yuʼun chlik skontrain sbaik jujun mukʼta jteklum,+ chlik skontrain sbaik ajvaliletik, ch-echʼ nikel ta buyuk noʼox xchiʼuk chtal viʼnal.+ Taje jaʼ to noʼox slikeb vokolil.*+

9 »Kʼelo me abaik lek li voʼoxuke. Li krixchanoetike chakʼoxuk ta kʼabal ta snail chapanobbailetik,+ tsmajoxuk ta snail tsobobbailetik,+ jech xtok, voʼon ta jkoj chavichʼik vaʼanel ta stojolal itsʼinal ajvaliletik xchiʼuk ta stojolal bankilal ajvaliletik sventa xaʼiik mantal li stukike.+ 10 Jech xtok, baʼyel chichʼ cholel ta skotol jteklumetik li lekil aʼyejetike.+ 11 Pe kʼalal ikʼbiloxuk batel sventa cha-akʼatik ta kʼabale, mu me xavul avoʼontonik kʼusi chkʼot avalik, jaʼ alik li kʼusi cha-akʼbat anaʼik li vaʼ orae, yuʼun maʼuk voʼoxuk ti chakʼopojike, jaʼ chkʼopoj li chʼul espiritue.+ 12 Jech xtok, li buchʼu xchiʼil noʼox sbaik ta vokʼele chakʼ ta kʼabal sventa xichʼ milel li xchiʼil ta vokʼele, jaʼ jech tspas ta stojolal xnichʼon li totil eke, li alab nichʼnabiletik eke chlik skontrain li stot smeʼike, vaʼun chakʼik ta milel.+ 13 Chavichʼik pʼajel yuʼun skotol krixchanoetik ta skoj li jbie.+ Pe li buchʼu chkuch yuʼun kʼalal to ta slajebe+ jaʼ chkol.+

14 »Pe kʼalal mi la ataik ta ilel ti te vaʼal ti bu mu stakʼ xvaʼi li kʼusi ibal sba* xchiʼuk ti chlajesvane+ (li buchʼu tskʼel taje* akʼo tojobuk ta yaʼibel smelolal), vaʼun li buchʼutik te oyik ta Judeae akʼo jatavikuk batel ta vitstik.+ 15 Li buchʼu te oy ta sjol snae akʼo mu xyal xchiʼuk mi jaʼuk xbat yichʼ tal jtosuk li kʼusitik oy ta yut snae; 16 jech xtok, li buchʼu te oy ta yosile akʼo mu sut skʼel li kʼusitik yiktaoj sventa chbat yichʼ tal li skʼuʼ tslap ta sbae. 17 Li vaʼ kʼakʼale, ¡toj abol sbaik li antsetik ti xchiʼuk yolike xchiʼuk li antsetik ti chchuʼun to yolike!+ 18 Pasilanik orasion sventa mu ta inviernouk* xkʼot ta pasel, 19 yuʼun li vaʼ kʼakʼale, jaʼ skʼakʼalil tsatsal vokolil+ ti muʼyuk bu jech kʼotem-o ta pasel kʼalal lik spas balumil li Dios kʼalal to avie, mi jaʼuk chtal yan velta xtok.+ 20 Jech ta melel, ti muʼyukuk bu tsjutukajesbe skʼakʼalil li Jeovae,* muʼyuk buchʼu chkol ti jechuke. Pe ta skoj li buchʼutik tʼujbil ti jaʼ stʼujoj stuke, sjutukajesojbe li skʼakʼalile.+

21 »Vaʼun, mi oy buchʼu xi chalboxuk xtoke: ‹¡Kʼelavilik! Liʼ oy li Kristoe› o ‹¡Kʼelavilik! Leʼ oye›, mu me xachʼunik.+ 22 Yuʼun chtal jloʼlavanej kristoetik xchiʼuk jloʼlavanej j-alkʼopetik,+ vaʼun tspasik senyailtak xchiʼuk kʼusitik labal sba sventa chloʼlavanik xchiʼuk xuʼ van sloʼlaik ek li buchʼutik tʼujbile. 23 Jaʼ yuʼun, li voʼoxuke, kʼelo me abaik;+ yuʼun kalojboxuk xa onoʼox li kʼusitik chkʼot ta pasele.

24 »Pe li vaʼ kʼakʼale, kʼalal mi echʼ xa ox li tsatsal vokolil taje, ta x-ikʼub li kʼakʼale, muʼyuk xa bu chakʼ xojobal li lunae,*+ 25 chpʼaj* yalel tal li kʼanaletik ta vinajele xchiʼuk ta me xnik li kʼusitik oy ta vinajele. 26 Te une, ta xilik chtal ta ba tok xchiʼuk smukʼta juʼel xchiʼuk smukʼulal+ li Xnichʼon Krixchanoe.+ 27 Vaʼun, tstak tal li anjeletike xchiʼuk tstsob li buchʼutik tʼujbil yuʼun ti oyik ta xchanjotal xchikin balumile, ti chlik ta jot stiʼil balumil kʼalal to ta jot stiʼil vinajele.+

28 »Oyuk kʼusi xachanik li ta lokʼolkʼop ta sventa li steʼel igo chkalboxuk liʼe: kʼalal ch-uninaj* skʼobkʼobtak xchiʼuk ti chlokʼ yanale, anaʼojik ti chnopaj xa tal li veranoe.*+ 29 Jaʼ jech ek, kʼalal chavilik chkʼot ta pasel li kʼusitik taje, naʼik me ti nopol xa xtal li Xnichʼon Krixchanoe, ti ta tiʼ na xa oye.+ 30 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti muʼyuk onoʼox bu chlaj li jkʼol kuxlejal liʼe jaʼ to mi kʼot ta pasel skotol li kʼusitik taje.+ 31 Chlaj skʼoplal li vinajel xchiʼuk balumile,+ pe li kʼusi chkale muʼyuk onoʼox bu chlaj skʼoplal.+

32 »Ta sventa li skʼakʼalil o li yorail taje, muʼyuk buchʼu snaʼ, mi jaʼuk li anjeletik ta vinajele mi jaʼuk li Nichʼonile, jaʼ noʼox snaʼ li Totile.+ 33 Teuk-o me asatik, vikʼiluk-o me asatik,+ yuʼun mu xanaʼik kʼusi ora chkʼot li yorail akʼbile.+ 34 Yuʼun taje jaʼ jech kʼuchaʼal jun vinik ti bat ta nome, ti laj yikta komel li snae xchiʼuk ti laj yakʼbe sventain li smosotake,+ laj yakʼbe yabtelik ta jujuntal xchiʼuk laj yalbe ti vikʼiluk-o me sat li jchabitiʼnae.+ 35 Jech oxal, vikʼiluk-o me asatik, yuʼun mu xanaʼik bakʼin chtal li yajval nae,+ mi ta bat kʼakʼal, mi ta oʼlol akʼobal, mi yechʼel xa ox oʼlol akʼobal* o mi ta sob tajek.+ 36 Yuʼun kʼalal mi vul ta lokʼel ta ora noʼoxe, jaʼ jech mu vayaluk staoxuk.+ 37 Pe li kʼusi chkalboxuke, jaʼ jech chkalbe skotolik ek: vikʼiluk-o me asatik».+

14 Vaʼun, skʼan toʼox chib kʼakʼal+ li Kʼin Koltael+ xchiʼuk li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevaduraile.*+ Li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale la skomon nopik kʼuxi tsloʼlaik sventa tstsakik* xchiʼuk kʼuxi tsmilik li Jesuse,+ 2 yuʼun xi chalilanbe sbaike: «Mu me jpastik ta yorail kʼin; yuʼun yikʼaluk xlik kʼop li ta jteklume».

3 Kʼalal jaʼo te oy ta Betania li Jesuse, ti te chveʼ* ta sna li Simon ti ip toʼox ta leprae,* te nopaj tal jun ants ti yichʼoj tal muil aseite ta jarra ti pasbil ta alabastroe, jaʼ li batsʼi nardo ti toyol tajek stojole. Te une, la skʼasbe snukʼ li jarra pasbil ta alabastroe, vaʼun lik smalbe ta sjol.+ 4 Jlom li buchʼutik laj yilik taje ilinik, jaʼ yuʼun xi laj yalbe sbaike: «¿Kʼu yuʼun ti jecheʼ laj yichʼ ixtolanel li muil aseitee? 5 ¡Yuʼun jaʼ lek ti masuk ta oxib sien denario* laj yichʼ chonel li muil aseitee, vaʼun li stojole laj yichʼ akʼbel jechuk li buchʼutik abol sbaike!». Jaʼ yuʼun, ilinik tajek ta stojolal* li antse. 6 Pe xi laj yal li Jesuse: «Chʼan utik, ¿kʼu yuʼun chavulilanik li antse? Yuʼun toj lek li kʼusi la spas ta jtojolale.+ 7 Yuʼun skotol kʼakʼal liʼ achiʼinojik li buchʼutik abol sbaike+ xchiʼuk xuʼ xapasik kʼusi lek ta stojolalik ti kʼusi ora skʼan avoʼontonike, yan li voʼone mu skotoluk kʼakʼal liʼ jchiʼinojoxuke.+ 8 Yuʼun li antse la spas ti kʼusi xuʼ yuʼun spasele; jech oxal baʼyel xa la smalbun ta jbekʼtal li muil aseite ta skoj ti chkichʼ mukele.+ 9 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti kʼalal chichʼ cholel ta buyuk noʼox ta sjunul balumil li lekil aʼyejetik liʼe,+ li kʼusi la spas li antse chvinaj batel skʼoplal ek sventa chichʼ naʼel».+

10 Vaʼun, li Judas Iskariote ti jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike bat skʼel li bankilal paleetik sventa chbat yakʼ ta kʼabal li Jesuse.+ 11 Xkuxet tajek yoʼontonik kʼalal laj yaʼiik taje xchiʼuk laj yakʼ yeik ti chakʼbeik plata takʼine.+ Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼale, lik saʼilanbe lek yorail kʼuxi chakʼ ta kʼabal.

12 Vaʼun, li ta baʼyel Skʼakʼalil Pan ti Muʼyuk Slevaduraile,+ kʼalal jaʼo nopem xaʼi chakʼik milbil matanal sventa Kʼin Koltaele,+ xi albat yuʼun li yajchankʼoptake: «¿Bu chakʼan chbat jchapankutik yoʼ xalajes li veʼlil sventa Kʼin Koltaele?».+ 13 Vaʼun, la stak batel chaʼvoʼ yajchankʼoptak xchiʼuk xi laj yalbee: «Batanik li ta jteklume, te chanup abaik ta be xchiʼuk jun vinik ti xkuchoj batel jpʼej kʼib yaʼale. Tsʼakliik batel,+ 14 vaʼun ti bu ch-oche, xi xavalbeik li yajval nae: ‹Xi laj yal li Jchanubtasvaneje: «¿Bu oy li kuarto sventa jvulaʼaletik yoʼ te jlajes xchiʼuk kajchankʼoptak li veʼlil sventa Kʼin Koltaele?»›. 15 Vaʼun, chakʼ avilik jkʼol mukʼta kuarto ta akʼol ti chapal xa leke. Jaʼ te xameltsanik li kʼusitik chtun kuʼuntike». 16 Vaʼun, batik li jchankʼopetike, ochik li ta jteklume xchiʼuk jaʼ jech la staik ti kʼu yelan albatike, te une la xchapanik li Kʼin Koltaele.

17 Laj une, te tal xchiʼuk li 12 ta voʼ jtakboletik+ kʼalal ch-ikʼub xa ox osile. 18 Xi laj yal Jesus kʼalal te chotol chveʼik ta mexae: «Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti oy jun ta akotolik ti liʼ jchiʼuk ta veʼel ti chakʼun ta kʼabale».+ 19 Lik yat tajek yoʼontonik xchiʼuk xi lik yalbeik ta jujuntale: «Maʼuk voʼon taje, ¿mi mu jechuk?». 20 Xi albatike: «Jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike, jaʼ li buchʼu koʼol ta stsʼaj span jchiʼuk li ta jsetsʼe.*+ 21 Yuʼun ta xa xbat li Xnichʼon Krixchano jech kʼuchaʼal tsʼibabil ta stojolale, pe ¡toj abol sba li vinik ti chakʼ ta kʼabal li Xnichʼon Krixchanoe!+ Jaʼ mas lek jechuk ti muʼyukuk xvokʼ li vinik taje».+

22 Kʼalal yakal chveʼike, la stsak jun pan, la skʼan jun bendision, la xut,* laj yakʼbe li yajchankʼoptake xchiʼuk xi laj yale: «Tsakik, liʼe jaʼ skʼelobil* li jbekʼtale».+ 23 Laje, la stsak jun kopa, la stoj ta vokol xchiʼuk laj yakʼbe li yajchankʼoptake, vaʼun laj yuchʼ skotolik.+ 24 Xi albatike: «Liʼe jaʼ skʼelobil* ‹li jchʼichʼel+ chichʼ malel ta sventa li trato›+ ta sventa epal krixchanoetike.+ 25 Chkalboxuk avaʼiik ta melel ti mu xa bu chkuchʼ vino jaʼ to mi kʼot skʼakʼalil chkuchʼ achʼ vino li ta Ajvalilal* yuʼun Diose». 26 Te une, kʼalal laj yoʼontonik ta skʼejintael kʼejimoletike,* batik ta vits Olivatik.+

27 Vaʼun, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Chavichʼ makbel* avakan akotolik, yuʼun xi tsʼibabile: ‹Ta jyayijes li jchabichije,+ vaʼun tanpuk chbat li chijetike›.+ 28 Pe kʼalal mi laj xa ox kichʼ chaʼkuxesele, baʼyel chijelav batel ta Galilea».+ 29 Pe xi takʼav li Pedroe: «Akʼo mi tsmak* yakan skotol li yantike, li voʼone mi jaʼuk bu chmak kakan».+ 30 Xi albat yuʼun Jesus ta sventa taje: «Chkalbot avaʼi ta melel li avie, jaʼ li ta akʼobaltik tanae, oxib velta chapʼajun kʼalal skʼan toʼox x-okʼ ta xchibal velta li jkot kotse».*+ 31 Pe xi laj yalilane: «Manchuk mi koʼol xijchamutik, mi jaʼuk onoʼox ta jpʼajot». Jaʼ jech laj yalik ek li yantike.+

32 Vaʼun, te kʼotik ta osil ti Jetsemani sbie xchiʼuk xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Chotlanik to liʼe, chbat jpas orasion leʼe».+ 33 Laj yikʼ batel xchiʼin Pedro, Santiago xchiʼuk Juan,+ vaʼun lik yat tajek yoʼonton* xchiʼuk mu xa noʼox x-echʼ chaʼi. 34 Xi laj yale: «Toj echʼ xa noʼox chkat koʼonton,+ chicham xa yaʼeluk. Liʼ to komanike xchiʼuk vikʼiluk me asatik».+ 35 Jelav batel jutuk, la spatan sba ta lumtik xchiʼuk lik yal ta s-orasion ti mi xuʼe, akʼo mu xkʼot yorail li svokole. 36 Xchiʼuk xi laj yale: «Abba,* Tot,+ voʼote xuʼ avuʼun skotol; lokʼesbun ta jtojolal li kopa* liʼe. Pe maʼukuk me xkʼot ta pasel ti kʼusi tskʼan koʼontone, jaʼuk me ti kʼusi tskʼan avoʼontone».+ 37 Te sut talel ti bu oyike, yakal chvayik la sta, vaʼun xi laj yalbe li Pedroe: «¿Mi yuʼun yakal chavay, Simon? ¿Mi yuʼun mu xuʼ tajek avuʼun laj avaʼi ti vikʼiluk-o asat junuk orae?+ 38 Vikʼiluk-o me asatik xchiʼuk pasilanik me orasion sventa mu xayalik ta mulil.+ Ta melel, oy ta yoʼonton tspas kʼusi lek li krixchanoe, pe kʼun li sbekʼtale».+ 39 Bat spas orasion yan velta, jaʼ noʼox jech laj yal xtok.+ 40 Tal yan velta, pe vayalik la sta xtok ta skoj ti tsmutsʼ xa sba stuk li satike, vaʼun mu xa snaʼ kʼusi tstakʼik. 41 Sut talel ta yoxibal velta xchiʼuk xi laj yale: «¿Kʼu yuʼun yakal chavayik xchiʼuk chakuxik avi ti tsots skʼoplale? ¡Mu xa xavayik! ¡Kʼot xa yorail!+ ¡Kʼelavilik! Chichʼ akʼel ta skʼob jpasmuliletik li Xnichʼon Krixchanoe. 42 Likanik, batik xa. ¡Kʼelavilik! Nopaj xa tal li buchʼu chakʼun ta kʼabale».+

43 Kʼalal yakal toʼox chkʼopoje, jaʼo xa te tal li Judas ti jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike, te xchiʼuk tal epal krixchanoetik ti yichʼoj tal s-espadaik xchiʼuk steʼike, takbilik tal yuʼun bankilal paleetik, jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk moletik.+ 44 Li j-akʼvanej ta kʼabale yakʼojbe xa onoʼox jun senyail kʼuchaʼal xchapojike, xi laj yale: «Li buchʼu ta jtsʼutsʼe* jaʼ me li Jesuse, jaʼ xa chukik xchiʼuk lek me xachabiik batel». 45 Te tal ta ora, tukʼ bat ta stojolal xchiʼuk xi laj yale: «¡Rabi!»,* vaʼun la skʼunil tsʼutsʼ.* 46 Jaʼ yuʼun, la stsakik xchiʼuk la xchukik. 47 Pe oy jun ti buchʼu te vaʼale la snit lokʼel s-espada xchiʼuk la syayijesbe smoso li mero bankilal palee, yuʼun la xtuchʼbe xchikin.+ 48 Pe xi albatik yuʼun li Jesuse: «¿Mi yuʼun tal achukikun kʼuchaʼal jun j-elekʼ ti avichʼoj tal a-espadaik xchiʼuk ateʼike?+ 49 Skotol kʼakʼal te la jchiʼinoxuk ta templo sventa chichanubtasvan,+ akʼo mi jech, muʼyuk la achukikun. Pe skotol taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel li Tsʼibetike».+

50 Vaʼun, laj yiktaik komel stuk, jatavik batel.+ 51 Pe oy jun kerem vinik ti kʼajomal noʼox jlik lekil lino kʼuʼil xpixoj-o sbekʼtale, te nopol tijil batel ta stojolal; tskʼan ox tstsakik, 52 pe te laj yikta komel li slino kʼuʼe, tʼanal* xa jatav batel.

53 Vaʼun, laj yikʼik batel ta stojolal mero bankilal pale li Jesuse,+ la stsob sbaik skotol li bankilal paleetike, li moletike xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale.+ 54 Pe nom xtijet* batel li Pedroe, kʼot kʼalal to ta yamakʼ* li mero bankilal palee, te choti ta tiʼ kʼokʼ sventa chkʼatin xchiʼuk li buchʼutik ch-abtejik te ta nae.+ 55 Li bankilal paleetik xchiʼuk skotol li buchʼutik te ta Sanedrine yakalik sabel smul sventa tsmilik li Jesuse, pe muʼyuk la stabeik jtosuk.+ 56 Jech ta melel, ep buchʼutik la svaʼan sbaik ta sabel smul,+ pe mu jmojuk li kʼusi laj yalike. 57 Jech xtok, te talik jlom krixchanoetik sventa tstikʼbeik smul li Jesuse, xi lik yalike: 58 «Xi laj kaʼikutik chale: ‹Ta jines li templo ti laj yichʼ vaʼanel ta kʼabal liʼe xchiʼuk ta oxib noʼox kʼakʼal ta jvaʼan ti maʼuk xa ta kʼabal chichʼ vaʼanele›».+ 59 Pe mu jmojuk kʼusi laj yalik xtok ta sventa taje.

60 Vaʼun, bat svaʼan sba ta oʼlol yoʼ bu oy krixchanoetik li mero bankilal palee xchiʼuk xi la sjakʼbe li Jesuse: «¿Mi muʼyuk kʼusi chatakʼ? ¿Mi mu xavaʼi kʼusi yakal chalik ta atojolal li viniketike?».+ 61 Pe te tsʼijil kom xchiʼuk muʼyuk kʼusi la stakʼ.+ Jaʼ yuʼun, li mero bankilal palee oy kʼusi lik sjakʼbe yan velta, xi laj yalbee: «¿Mi melel ti voʼot Kristoot, ti jaʼ Xnichʼonot li Buchʼu chichʼ kʼupil kʼoptaele?». 62 Vaʼun, xi laj yal li Jesuse: «Voʼon. Jech xtok, ta xavilik li Xnichʼon Krixchano+ ti te chotol ta sbatsʼikʼob+ li Buchʼu oy sjuʼele xchiʼuk chavilik chtal ta ba tok ta vinajel».+ 63 Kʼalal laj yaʼi li mero bankilal pale taje, la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼ slapoje xchiʼuk xi laj yale: «¿Mi persa to van skʼan xtal yan testigoetik?+ 64 Laj xa avaʼi atukik ti chopol kʼopoje. ¿Kʼusi chanopik?». Laj yal skotolik ti oy smule xchiʼuk ti sta-o xichʼ milele.+ 65 Jlome lik stubtaik,+ la smakbeik sat, la spotsʼbeik majel xchiʼuk xi laj yalbeike: «¡Mi j-alkʼopote, alo kaʼitik buchʼu la syayijesot!». Jech xtok, li buchʼutik ch-abtejik ta snail chapanobbaile la xtʼaxbeik majel ta xokon sat, vaʼun laj yikʼik batel.+

66 Kʼalal jaʼo te oy ta amakʼ* li Pedroe, te nopaj talel jun skiara li mero bankilal palee.+ 67 Kʼalal laj yil ti te chkʼatin li Pedroe, tukʼ la skʼel batel xchiʼuk xi laj yalbee: «Li voʼot eke te toʼox achiʼuk li Jnasaretal vinike, li Jesuse». 68 Pe laj yal ti mu xojtikine, xi laj yale: «Mi jaʼuk xkojtikin, mi jaʼuk jnaʼ li kʼusi chavale», vaʼun te bat li ta ochebale. 69 Te laj yil li kiarae, jaʼ yuʼun xi lik yal yan veltae, jaʼ laj yalbe li buchʼutik te vaʼajtike: «Te kapal skʼoplal maʼ leʼ eke». 70 Lik yal yan velta ti mu xojtikine. Ta jlikel noʼoxe, li buchʼutik te vaʼajtike xi laj yalbeik yan velta li Pedroe: «Ta melel, te toʼox kapalot ek, yuʼun jgalilea vinikot». 71 Pe lik chopol kʼopojuk xchiʼuk xi laj yal ta sat Diose: «¡Mu xkojtikin maʼ li vinik chavalike!». 72 Te une, jaʼo okʼ ta xchaʼkojal jkot kots,*+ jech oxal vul ta sjol Pedro ti xi onoʼox yaloj li Jesuse: «Oxib velta chapʼajun kʼalal skʼan toʼox x-okʼ ta xchaʼkojal li jkot kotse».+ Vaʼun, toj chopol laj yaʼi sba xchiʼuk lik smil sba ta okʼel.

15 Jaʼ noʼox kʼalal sakub osile, la stsob sbaik skotol li buchʼutik te ta Sanedrin sventa chchap skʼopike, jaʼ li bankilal paleetike, li moletike xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale; vaʼun la xchukbeik skʼob li Jesuse xchiʼuk laj yikʼik batel, bat yakʼik ta stojolal Pilato.+ 2 Jech oxal, xi jakʼbat yuʼun li Pilatoe: «¿Mi voʼot ajvalilot yuʼun li judaetike?».+ Xi la stakʼbee: «Voʼot laj aval atuk».+ 3 Pe li bankilal paleetike yakal chalik ti ep smule. 4 Vaʼun, xi lik jakʼbatuk yan velta yuʼun li Pilatoe: «¿Mi muʼyuk kʼusi chatakʼ?+ ¡Aʼio avaʼi kʼu to yepal amul yakal chalik!».+ 5 Pe muʼyuk xa kʼusi mas la stakʼ li Jesuse, jech oxal toj labal sba laj yil li Pilatoe.+

6 Li ta jujun kʼine, nopem onoʼox xaʼi ti tskoltabe lokʼel junuk jchukele, jaʼ ti buchʼu junukal tskʼanike.+ 7 Li vaʼ kʼakʼale, te tikʼil ta chukel jun vinik ti Barrabas sbie, te chukul xchiʼuk li buchʼutik milvanik ta skoj ti la stoy sbaik ta stojolal ajvalile. 8 Jech oxal, te kʼot li epal krixchanoetike xchiʼuk lik skʼanbeik li kʼusi nopem onoʼox xaʼi tspas li Pilatoe. 9 Xi albatik yuʼun li Pilatoe: «¿Mi chakʼanik ta jkoltaboxuk lokʼel li ajvalil yuʼun judaetike?».+ 10 Yuʼun laj yakʼ venta Pilato ti jaʼ ta skoj yitʼixal yoʼonton bankilal paleetik ti akʼbat ta skʼobe.+ 11 Pe li bankilal paleetike la stijbeik yoʼonton li epal krixchanoetik ti jaʼ akʼo xkoltabatik lokʼel li Barrabase.+ 12 Pe xi albatik yan velta yuʼun li Pilatoe: «Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi ta jpasbe li buchʼu ajvalil yuʼun judaetik chavalike?».+ 13 Xi tsots avanik yan veltae: «¡Jokʼano* ta jtel teʼ!».+ 14 Pe xi albatik yuʼun li Pilatoe: «¿Kʼu yuʼun? ¿Kʼusi chopol la spas?». Pe mas to xi tsots avanike: «¡Jokʼano* ta jtel teʼ!».+ 15 Ta skoj ti tskʼan jun yoʼonton xkom yuʼun krixchanoetik li Pilatoe, la skoltabe lokʼel li Barrabase; jech oxal kʼalal laj xa ox yakʼ ta tsitsel* li Jesuse,+ laj yakʼ ta kʼabal sventa xichʼ milel ta jtel teʼ.+

16 Vaʼun, li soltaroetike laj yikʼik batel li ta amakʼe,* ti te oy li ta yut sna ajvalile; te une la stakik ta ikʼel skotol li soltaroetike,+ 17 laj yakʼbeik slap kuxul morado kʼuʼil xchiʼuk la xotik chʼix sventa tspasik ta korona, vaʼun la xojbeik ta sjol; 18 laje xi lik skʼoponike: «¡Liʼote, ajvalil yuʼun judaetik!».+ 19 Jech xtok, lik sjisbeik aj ta sjol xchiʼuk la stubtaik, te une la skejan sbaik ta stojolal xchiʼuk laj yichʼik ta mukʼ. 20 Ta slajeb une, kʼalal laj yoʼontonik ta slabanele, la slokʼbeik li kuxul morado kʼuʼile xchiʼuk la slapbeik li skʼuʼ tslap ta sbae. Vaʼun, laj yikʼik batel sventa tsbajik ta jtel teʼ.+ 21 Jech xtok, te x-echʼ batel jun vinik ti likem ta Sirene ti sut tal ta yosile, Simon sbi, jaʼ stotik li Alejandro xchiʼuk Rufoe, vaʼun la sujik sventa xkuch batel li jtel teʼ* sventa vokolile.+

22 Vaʼun, laj yikʼik batel ta jun osil ti Golgota sbie, taje xi smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele: «Yavil Bakil Jolil».+ 23 Te laj yakʼbeik ox yuchʼ vino kapbil ta mirra,+ pe muʼyuk la skʼan laj yuchʼ. 24 Vaʼun, la sbajik ta jtel teʼ xchiʼuk laj yakʼik suerte sventa tspukbe sbaik li skʼuʼ tslap ta sbae, jech chilik kʼusi chichʼik ta jujuntal.+ 25 Staoj xa ox li yoxibal orae,* vaʼun la sbajik li ta jtel teʼe. 26 Xchiʼuk xi tsʼibabil li ta sjol teʼ ti kʼusi smul chalike: «Li ajvalil yuʼun judaetike».+ 27 Jech xtok, te la sjokʼanik chaʼvoʼ j-elekʼetik ek, jun ta sbatsʼikʼob xchiʼuk jun ta stsʼetkʼob.*+ 28* —— 29 Li buchʼutik te ch-echʼike la xchopol kʼoptaik, la sjimulan sjolik+ xchiʼuk xi laj yalike: «¡Aʼio avaʼi un! Voʼot ti avaloj chajines templo xchiʼuk ti avaloj chavaʼan ta oxib noʼox kʼakʼale,+ 30 koltao aba atuk, yalan tal li ta jtel teʼ* sventa vokolile». 31 Jaʼ jech ek, li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantale la slabanik xchiʼuk xi laj yalike: «¡La skolta yantik, pe mu xuʼ yuʼun skolta sba stuk!+ 32 Akʼo yaluk tal li ta jtel teʼ* sventa vokolil li Kristoe, li ajvalil yuʼun Israele, sventa xkiltik xchiʼuk jchʼuntik».+ Li buchʼutik te jokʼajtik ta jujujot xokone la xchopol kʼoptaik ek.+

33 Ikʼub osil ta sjunul balumil kʼalal la sta svakibal ora* kʼalal to ta sbalunebal orae.*+ 34 Vaʼun, li ta sbalunebal orae, xi tsots lik avanuk li Jesuse: «Eli, Eli, ¿lama sabaktani?», taje xi smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele: «Dios kuʼun, Dios kuʼun, ¿kʼu yuʼun ti laj aviktaune?».+ 35 Kʼalal laj yaʼiik jlom li buchʼutik te nopol vaʼalike, xi lik yalike: «¡Aʼio avaʼiik! Yakal chikʼ tal Elias». 36 Vaʼun, oy buchʼu bat ta anil, bat stsʼaj ta pajal vino jun esponja, la xoj ta aj, vaʼun bat yakʼbe stsʼutsʼ,+ xi laj yale: «¡Chʼan utik! Jkʼeltik mi xtal yalesatuk yuʼun li Eliase». 37 Pe tsots avan li Jesuse, vaʼun cham.*+ 38 Laj une, jat yalel ta sjol kʼalal to ta yok li kortina ta temploe,+ pas ta chaʼlik.+ 39 Jech oxal, kʼalal laj yil li kʼusitik kʼot ta pasel kʼalal cham Jesus li bankilal soltaro ti te vaʼal ta yelovale, xi laj yale: «Ta melel, li vinik liʼe jaʼ Xnichʼon Dios».+

40 Jech xtok, oy antsetik ti ta nom to chkʼelvanik batele, te oy li Maria Magdalenae, li Maria ti jaʼ smeʼik li Kʼox Santiago xchiʼuk Josese xchiʼuk te oy ek li Salomee,+ 41 ti nopem xaʼi chchiʼinik xchiʼuk tskoltaik+ kʼalal te toʼox oy ta Galileae xchiʼuk te oy yan epal antsetik ti la xchiʼinik muyel ta Jerusalene.

42 Vaʼun, kʼalal bat xa ox tajek kʼakʼale, ta skoj ti jaʼ xa skʼakʼalil chchapan sbaike, jaʼ xkaltik, ti jun xa ox kʼakʼal skʼan savadoe, 43 te tal Jose ta Arimatea, jun vinik ti lek ichʼbil ta mukʼ ta Sanedrine, ti smalaoj ek li Ajvalilal* yuʼun Diose. Tsots yoʼonton bat ta stojolal Pilato, bat skʼanbe li sbekʼtal Jesuse.+ 44 Pe li Pilatoe tskʼan tsnaʼ mi chamem xa li Jesuse, jech oxal la stak ta ikʼel li bankilal soltaroe, vaʼun la sjakʼbe mi chamem xa li Jesuse. 45 Kʼalal albat yuʼun bankilal soltaro ti chamem xae, laj yakʼbe Jose li sbekʼtal Jesuse. 46 Ta tsʼakale, la sman lekil lino xchiʼuk bat syales, la xpix li ta lekil linoe xchiʼuk te laj yakʼ ta mukinal+ ti jombil ta jpʼej tone; te une la stselelin* batel ton kʼalal to ta stiʼ li mukinale.+ 47 Pe li Maria Magdalena xchiʼuk li Maria ti jaʼ smeʼ Josese te skʼelojik-o ti bu laj yichʼ akʼele.+

16 Vaʼun, kʼalal echʼ xa ox li savadoe,+ li Maria Magdalenae, li Maria+ ti jaʼ smeʼ Santiagoe xchiʼuk li Salomee la smanik muil tsʼiʼleletik sventa chjaxbeik ta sbekʼtal li Jesuse.+ 2 Sob tajek talik ta mukinal kʼalal lokʼem xa ox kʼakʼal li ta sba kʼakʼal ta xemanae.+ 3 Xi laj yalbe sbaik ta jujuntale: «¿Buchʼu tstselelinbutik* lokʼel li ton ta tiʼ mukinale?». 4 Pe kʼalal la stoy satike, jaʼ to laj yilike tselelinbil* xa ox lokʼel li tone, akʼo mi toj mukʼ.+ 5 Kʼalal ochik batel li ta mukinale, te chotol laj yilik jun kerem vinik ta batsʼikʼob ti slapoj jlik natil sakil kʼuʼile, vaʼun chʼayal to kʼot yoʼontonik. 6 Xi albatike: «Mu labaluk xavaʼiik.+ Li voʼoxuke jaʼ chasaʼik li Jesuse, li Jnasaretal vinik ti laj yichʼ milel ta jtel teʼe. Muʼyuk xa liʼ oye, laj xa yichʼ chaʼkuxesel.+ ¡Kʼelavilik! Liʼe jaʼ ti bu toʼox laj yichʼ akʼele.+ 7 Pe batanik, xi xavalbeik li yajchankʼoptake xchiʼuk xi xavalbeik li Pedro eke: ‹Jelavem xa batel avuʼunik ta Galilea.+ Te chavilik, jech onoʼox kʼuchaʼal yalojboxuke›».+ 8 Jaʼ yuʼun, jatavik ta anil kʼalal lokʼemik xa ox li ta mukinale, xtʼelajetik* tajek ta xiʼel xchiʼuk xmuyubajik tajek. Muʼyuk buchʼu laj yalbeik jutebuk, yuʼun chiʼik tajek.*+