Ti bu laj yichʼ lokʼesel li stakʼobiltak li ta Jkuxlejaltik xchiʼuk Kabteltik sventa Dios, programa xchiʼuk bu chijtsʼibaj
4-10 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 1 JUAN 1-5
«Mu me xakʼanik li balumile mi jaʼuk li kʼusitik oy ta balumile»
w05 1/1 paj. 10 par. 13
Jchantik li kʼusi laj yakʼ ta ilel li Jesuse
13 Oy buchʼutik tsnopik ti mu chopoluk skotol li kʼusitik oy ta balumile. Akʼo mi jech, li kʼusitik kʼupilik sba oy ta balumile xuʼ me xchʼay koʼontontik, vaʼun muʼyuk xa lek chijtun ta stojolal li Jeovae. Yuʼun li kʼusitik chakʼ kiltike maʼuk sventa tsnopajesutik ta stojolal li Jeovae. Pe mi jaʼ la jkʼantik li kʼusitik oy ta balumile, akʼo mi mu skotoluk chopolik, xuʼ xakʼutik ta vokol (1Ti 6:9, 10). Ti melel xkaltike, jlom li kʼusitik chakʼ li balumile chopolik jaʼ yuʼun xuʼ sokesutik. Mi ta jkʼeltik pelikula o yan kʼusitik ta television ti chakʼ iluk li majbaile, li saʼel kʼulejale o li mulivajele, xuʼ van lek xa noʼox chkiltik li talelaletik taje xchiʼuk ti xijtsʼuj yuʼun li ta petsʼe. Kʼalal jaʼ ta jchiʼintik li krixchanoetik ti jaʼ batem ta yoʼontonik ti x-ayan mas stakʼinike o ti saʼ mas spʼolmajelike, xuʼ me jech xa chlik jpastik ek (Mt 6:24; 1Ko 15:33).
Nopo lek ti kʼuyelan skʼan atalelale
18 Li kʼusi yan tskoltautik sventa mu jpastik «li cʼusitic oy liʼ ta banamile», jaʼ me ti jnopbetik lek skʼoplal li kʼusi akʼbat snaʼ yuʼun Dios li Juane, ti xi chale: «Li banamile xchiʼuc li cʼusi chacʼ batuc coʼntontic yuʼune, ta onoʼox xlaj; yan li bochʼo jaʼ tspasilan cʼusi tscʼan yoʼnton Diose jaʼ ta xcuxi sbatel osil» (1Jn 2:17). Li kʼusitik oy yuʼun Satanás ta balumile xuʼ van xakʼ ta ilel ti batsʼi melel yilele xchiʼuk ti muʼyuk chlaje, pe chkʼot yorail ti chlilije. Skotol li kʼusitik oy yuʼun ta balumile ta onoʼox xlaj. Jaʼ yuʼun, mi ta jvules ta joltik taje jaʼ me tskoltautik sventa mu xijtsʼuj ta spetsʼtak.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
Li smantaltak Jeovae mu stselpʼuj
14 Li Tsʼibetik ta Griego Kʼop ti chalbe skʼoplal Cristoe ep ta velta tsvules ta joltik ti skʼan jkʼan jbatik ta jujuntale. Li xchibal mantal mas tsots skʼoplal laj yal Jesuse, jaʼ liʼe: «Cʼano me achiʼil jech chac cʼu chaʼal cʼux ta avoʼnton abecʼtal atu[ke]» (Mt 22:39). Li xchaʼitsʼin Jesús ti jaʼ li Santiagoe laj yal ti jaʼ «li smantaltac Dios» taje (Snt 2:8). Xi laj yal li jtakbol Juane: «Voʼoxuc ti lec jcʼanojoxuque, muc achʼ mantaluc ta jtsʼibaboxuc tal liʼi. Jaʼ onoʼox li mantal laʼalbatic ta sliquebale; jaʼ li voʼone mantal ti avaʼyojic onoʼoxe. Pero li cʼusi ta jtsʼibaboxuc liʼi jaʼ achʼ mantal ta xcʼot avuʼunic» (1Jn 2:7, 8). ¿Kʼusi la skʼan laj yal kʼalal «voʼone mantal», xie? Jaʼ skʼoplal ti skʼan jkʼan jbatik ta jujuntale. Kʼalal «voʼone mantal», xie, jaʼ chakʼ ta aʼiel ti laj onoʼox yal «ta sliquebale», jaʼ xkaltik, ti oy xa ta sjaylajunebal jabil laj yal li Jesuse. Kʼalal «achʼ mantal», xie, chakʼ ta aʼiel ti akʼo skʼan sbaik ta melele, sventa xkuch yuʼunik li kʼusi poʼot xaʼox snuptanike. Li yajtsʼaklomutik Cristoe, ¿mi mu meleluk ti ta jtojtik ta vokol ti chkichʼtik vulesbel ta joltik ti tsots skʼoplal jkʼan li jchiʼiltaktike xchiʼuk ti mu jchanbetik stalel balumil ti jaʼ noʼox tspas li kʼusi tskʼan stuke?
it-2 paj. 635 par. 8
Perton
Lek ti jkʼanbetik perton ta orasion li Diose, ta stojolal li yantike xchiʼuk ta stojolal li tsobobbaile. Li Moisese jaʼ jech la spas ta stojolal li j-israeletike, yuʼun jamal laj yalbe Jeova li kʼusi chopol spasojike xchiʼuk la skʼan perton, vaʼun lek laj yaʼi li Jeovae (Nu 14:19, 20). Li Salomon eke la spas orasion kʼalal laj yakʼik ta stojolal Jeova li temploe xchiʼuk laj yalbe ti akʼo yakʼ ta perton li steklumal kʼalal mi la spas tsots smule xchiʼuk mi la sutes yoʼontone (1Re 8:30, 33-40, 46-52). Li Esdrase la spas orasion ta stojolal li xchiʼiltak ta Judail ti chaʼsutik batel ta slumalike xchiʼuk jamal laj yal ta stojolal jteklum li smulike. Ta skoj ti melel li kʼusi laj yal ta orasion xchiʼuk ti la stijbe yoʼonton li jteklume, oy kʼusi lik spasik sventa x-akʼatik ta perton yuʼun li Jeovae (Esd 9:13–10:4, 10-19, 44). Li Santiagoe laj yalbe li buchʼu ip ta mantal ti akʼo stak ta ikʼel moletik ta tsobobbail sventa spasik orasion ta stojolale, vaʼun «chichʼ pasbel perton mi spasoj smultake» (Snt 5:14-16). Akʼo mi jech, «oy jun mulil ti jaʼ sventa lajelale», li mulil ta stojolal li chʼul espiritue, taje jaʼ li kʼusi yolbaj xa chichʼ pasel ti mu xa xuʼ xichʼ tael-o pertone. Li jun yajtsʼaklom Kristoe mu xa me stakʼ spasik orasion ta stojolal li buchʼu jech tsaʼ smul kʼuchaʼal taje (1Jn 5:16; Mt 12:31; Evr 10:26, 27; kʼelo ESPÍRITU; PECADO).
11-17 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | 2 JUAN 1-JUDAS
«Akʼik persa sventa te oyoxuk-o li ta melel mantale»
w04 15/9 paj. 11, 12 par. 8, 9
«Jechuk me xata-o batel ajuʼelik ta stojolal li Kajvaltike»
8 Xkojtikintik skotol li kʼusitik manya tspas li Satanase, yuʼun li Vivliae chal kaʼitik li spetsʼtak ti mas tstunese (2Ko 2:11). Li Diabloe laj yakʼbe svokol ta takʼin li Jobe, la smilbe li yutsʼ yalale, kontrainat yuʼun yutsʼ yalal, akʼbat chamel ta sbekʼtal xchiʼuk chopol kʼoptaat yuʼun li yamigotak ta alele, taje ipaj-o ta at-oʼonton xchiʼuk la snop ti iktaat yuʼun Dios li tukʼil vinik taje (Job 10:1, 2). Akʼo mi maʼuk onoʼox ta smul Satanas skotol li vokoliletik avie, pe li kʼusi tsnuptan li yajtsʼaklomtak Kristo avie chakʼ vokolil, vaʼun xuʼ jaʼ tstunes Satanas sventa tspas li kʼusi chopol tskʼane.
9 Li avi slajebal kʼakʼale solel epajem li kʼusitik chakʼutik ta vokol ta mantale. Kuxulutik ta jun balumil ti bu jaʼ mas tsots skʼoplal ilbil li saʼel kʼulejale, maʼuk li saʼel kʼusitik ta mantale. Kʼalal chalbeik skʼoplal li mulivajele chakʼik ta ilel ti jaʼ chakʼ-o muyubajele, maʼuk ti chakʼ jvokoltike. Epal krixchanoetik jaʼ «skʼanojik li kʼusi kʼupil sba chaʼi stukike jaʼ muʼyuk skʼanojik li Diose» (2Ti 3:1-5). Mi muʼyuk ta jtsatsubtastik li xchʼunel koʼontontike, xuʼ me xijchibaj yuʼun ta mantal li kʼusitik taje (Jud 3).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-1 paj. 125 par. 7
Kʼanelal, Skʼinal yuʼun
Li Vivliae muʼyuk bu chal kʼu toʼox yelan chichʼ pasel li skʼinal kʼanelal taje xchiʼuk muʼyuk bu chal kʼutik sjalikil chichʼ pasel (Jud 12). Li Jesukristoe muʼyuk bu laj yal ti akʼo jpastike mi jaʼuk li jtakboletike, jamal ta aʼiel ti muʼyuk bu sujbilutik ta spasele o ti jechuk-o jpastike. Taje jaʼ toʼox tspasik li yajtsʼaklomtak Kristo ti jkʼulejike sventa stakik ta ikʼel li xchiʼiltakik ta chʼunolajel ti mas abol sbaike. Jaʼ jech ta komon chveʼik lek xchiʼuk jun yoʼonton tstsob sbaik xchiʼuk li yermanotakik ti jaʼik meʼon ololetik, meʼon antsetik, ermanoetik ti oy noʼox stakʼinike xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk stakʼinike.
it-2 paj. 861 par. 10
Ton
Yan kʼop ta griegoe, spi·lás, jaʼ chalbe skʼoplal jpʼej ton ti nakʼal ta yut voʼe. Li Judase la stunes kʼuchaʼal lokʼolkʼop sventa chalbe skʼoplal jlom krixchanoetik ti ta mukul stikʼ sbaik ta tsobobbail sventa tsokesvanike. Li varkoetike xuʼ oy kʼusi snuptanik-o li tonetik ti nakʼalik ta yut nabe, li viniketik taj eke xuʼ me oy kʼusi chopol snuptan yuʼun li tsobobbail eke. Li Judase xi chalbe skʼoplale: «Taje jaʼ li tonetik ti nakʼajtik ta yut voʼ kʼalal chapasbeik li skʼinal kʼanelal xchiʼuk kʼalal jmoj yakal chaveʼik xchiʼukike» (Jud 12).
Laj yakʼ venta ti lek ilat yuʼun li Diose
¿Kʼusi albil kʼop laj yal li Enoque? Xi laj yale: «¡Kʼelo avilik! Ta sjaylajunebal xa noʼox mil tal xchiʼuk xchʼul anjeltak li Jeovae, sventa chchapan skotol, sventa chakʼbe yil smulik li buchʼutik toj chopolik ti toj chopol kʼusi la spasik ta xchopolilike xchiʼuk ta sventa skotol li kʼusitik chopol ta aʼiel laj yalik li chopol jpasmuliletik ta stojolale» (Jud 14, 15). Li kʼusi mas van labal sba chavile jaʼ ti kʼotem xa yaʼeluk ta pasel li kʼusi laj yale, yuʼun spasoj xa yaʼeluk li kʼusi laj yal Diose. Taje jaʼ jech la stunesik li yan j-alkʼopetik eke. Yuʼun kʼalal jech laj yalike, chakʼ ta aʼiel ti persa chkʼot ta pasel li albil kʼop ti xkoʼolaj ti kʼotem xa ta pasele (Is 46:10).
Laj yakʼ venta ti lek ilat yuʼun li Diose
Mi la jnopbetik skʼoplal li xchʼunel yoʼonton Enoque, jaʼ me te chakʼ jnoptik mi jech chkiltik kʼuchaʼal chil Dios li krixchanoetike. Li aʼyej laj yal li Enoque tsots-o skʼoplal li avie, jech kʼuchaʼal ta skʼakʼalil li Enoque. Li albil kʼop laj yale te kʼot ta pasel kʼalal tal li nojelal ta voʼe ti jaʼ te laj-o skʼoplal li chopol krixchanoetik ta skʼakʼalil Noee. Li kʼusi kʼot ta pasel taje jaʼ te laj yakʼ ta ilel li kʼusi chtal ta mas tsʼakale (Mt 24:38, 39; 2Pe 2:4-6). Li avi eke, chapal xa li Jeova sventa tstunes li epal yaj-anjeltak sventa chakʼbe slajeb li chopol krixchanoetike. Teuk me ta joltik li kʼusi laj yal li Enoque, vaʼun kalbetik li yan krixchanoetike. Xuʼ van muʼyuk tskoltautik li kutsʼ kalaltike, li kamigotaktike xchiʼuk ti jtuktik chkaʼi jbatik bakʼintike. Pe li Jeovae muʼyuk laj yikta li Enoque, jaʼ yuʼun muʼyuk chikta li buchʼutik tukʼ chtunik ta stojolale.
18-24 YUʼUN NOVIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | APOKALIPSIS 1-3
«Jnaʼoj li kʼusitik chapase»
¿Kʼu yelan chavakʼ ta ilel atalelal?
8 Sventa mu jechuk xkakʼ ta ilel jtalelaltik taje, skʼan jvules ta joltik ti chal Vivlia ti stsakoj ta «sbatsʼicʼob» Jesús li «vucub cʼanal[e]». Taje jaʼ li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, te tsakal skʼoplalik ek skotol li moletik ta tsobobbailetike. Li Jesuse jaʼ oy ta skʼob kʼuxi tsbeiltas li kʼanaletik ti oy ta skʼobe (Ap 1:16, 20). Ta skoj ti jaʼ Jolil ta tsobobbail li Jesuse, jaʼ oy ta skʼob skotol li moletik ta tsobobbaile. Li Vivliae chal ti xkoʼolaj «xpulpun noʼox jech chac cʼu chaʼal yat cʼocʼ» li sate, jaʼ xkaltik, ti yiloj skotole, jech oxal, mi oy junuk mol ta tsobobbail ti skʼan sjel stalelale, jaʼ tskʼel kʼusi ora tspas xchiʼuk ti kʼuxi sta-o chile (Ap 1:14). Pe yoʼ to mu spas jech li Jeovae, kakʼtik ta ilel ti chkichʼtik ta mukʼ li buchʼutik stʼujojan ta chʼul espiritue, yuʼun xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Chʼunbeic me cʼusi chayalboxuc li bochʼotic sventainojoxuque; ichʼic me ta mucʼ. Yuʼun jaʼ ta xchabioxuc, yuʼun tsnaʼic ti ta onoʼox xcʼot yalic ta stojol Dios ti cʼu xʼelan ch-abtejique. Me chavichʼic ta muqʼue, xcuxet noʼox yoʼnton ch-abtejic; muʼyuc bu chloʼilaj yoʼnton avuʼunic. Yuʼun muʼyuc cʼusi chataic ec me jech chapasique» (Evr 13:17).
Li Jeovae chchabiutik sventa xijkolutik
11 Li kʼusi chakʼ ta ilel Apocalipsis kapitulo 2 xchiʼuk 3, jaʼ ti Ajvalil Jesucristoe tskʼel li kʼusitik yakal chkʼot ta pasel li ta vukub tsobobbailetik ta Asia Menore. Li kʼusi chal li livro taje, chakʼ ta ilel ti Jesuse tskʼel skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele xchiʼuk tskʼel xtok li kʼusi tspas li jujun krixchanoe. Kʼusuk ti chkʼot ta pasele, li stuke tspatbe yoʼonton xchiʼuk chakʼbe tojobtasel tsobobbailetik xchiʼuk ta jujuntal. ¿Kʼusi xuʼ jchantik li ta loʼil taje? Kʼalal kʼot ta pasel li kʼusi yakʼoj xa onoʼox ta ilel li Diose, te lik kʼotuk ta pasel ta 1914. Li vukub tsobobbailetik ti te chal ta Apocalipsise jaʼ skʼan xal li buchʼutik chbatik ta vinajele xchiʼuk li tojobtasel akʼbatike te me tsakal skʼoplal ek skotol li tsobobbailetik ta steklumal Dios ti oy ta spʼejel Balumile. Jaʼ yuʼun, xuʼ xkaltik ta melel ti ta stojolal Xnichʼon li Jeovae tskʼel stuk li steklumale. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtabetik sbalil li beiltasel chakʼe?
w01 15/1 paj. 20 par. 20
Jmojuk xijxanav batel xchiʼuk li s-organisasion Jeovae
20 Sventa jmojuk xijxanav batel xchiʼuk li s-organisasion Jeovae, skʼan teuk ta joltik li yabtel akʼbil yuʼun Jeova li Jesukristo ti «jaʼ jolil ta stojolal [li tsobobbaile]» (Ef 5:22, 23). Toj lek xtok ti teuk ta joltik li kʼusi chal Isaías 55:4: «Jaʼ testigo icʼot cuʼun ta stojol li yantic banamile; jaʼ banquilal, jaʼ jpasmantal icʼot ta stojol li yantic lume». Ta melel, li Jesuse lek snaʼ spasel li yabtel ta jbeiltasvaneje. Jech xtok xojtikin li xchijtake xchiʼuk li kʼusi tspasike. Yuʼun kʼalal la skʼelbe skʼoplal li vukub tsobobbailetik ta Asia Menore, voʼob velta xi laj yale: «Jnaʼoj li kʼusitik chapase» (Ap 2:2, 19; 3:1, 8, 15). Li Jesus xchiʼuk li Jeovae, snaʼoj li kʼusitik chtun kuʼuntike. Xi laj yalbe li yajtsʼaklomtak kʼalal muʼyuk toʼox xchanubtasoj ta spasel orasione: «Li Atotike snaʼoj xa onoʼox li kʼusi chtun avuʼunik kʼalal muʼyuk to akʼanojbeike» (Mt 6:8-13).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
Tslajesbe skʼoplal yajkontratak li Ajvalilal yuʼun Diose
10 Chichʼ chʼakel lokʼel ta stojolal tentsunetik li chijetike. Akʼo mi mu skʼanik li yajkontratak Ajvalilal yuʼun Diose persa chilik jtos kʼusi ti mas to tsots ch-akʼbat svokolike. Xi chal li Jesuse: «Ta xilik chtal ta ba tok xchiʼuk smukʼta juʼel xchiʼuk smukʼulal li Xnichʼon krixchanoe» (Mr 13:26). Ti jech labal sba chakʼ ta ilel sjuʼele jaʼ me senyail ti vul xa Jesus sventa chchapan li krixchanoetike. Ta yan sloʼil ta sventa li albil kʼop laj yal ta sventa li slajebal kʼakʼale te chalbe mas skʼoplal li chapanel taje. Te ta jtatik li ta lokʼolkʼop ta sventa li chijetik xchiʼuk tentsunetike (kʼelo Mateo 25:31-33, 46). Li krixchanoetik ti la skoltaik li Ajvalilal yuʼun Diose ‹chijetik› chichʼ albel skʼoplalik xchiʼuk tstoy muyel satik, yuʼun chakʼik venta ti «nopol xa li [skolebalike]» (Lu 21:28). Pe li buchʼutik la skontrainik li Ajvalilale ‹tentsunetik› chichʼ albel skʼoplalik xchiʼuk «tsmaj stiʼ yoʼontonik» kʼalal chakʼik venta ti jaʼ xa noʼox tsmalaik «chtuchʼbat skʼoplalik sbatel [osile]» (Mt 24:30; Ap 1:7).
Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta slivroal Apocalipsis (sbavokʼal)
2:7. ¿Kʼusi jaʼ li «tsʼunubaltic yuʼun Diose»? Ta skoj ti jaʼ albat li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, li tsʼunobaltik xie jaʼ skʼoplal li vinajele, jaʼ ti bu oy stuk li Jeovae. Ta melel, taje jaʼ jun alakʼ sba tsʼunobaltik. Li tʼujbil yajtsʼaklomtak Cristo ti tukʼ chakʼ sbaike xuʼ me tslajesbeik sat li «teʼ sventa cuxlejal sbatel osile», jaʼ xkaltik, mu xa me bu chchamik (1Ko 15:53).
25 YUʼUN NOVIEMBRE-1 YUʼUN DISIEMBRE
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | APOKALIPSIS 4-6
«Li chanvoʼ jkajlejetik ta kaʼe yakalik ta anilajel»
¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?
¿Buchʼu jaʼ li jkajlej ta kaʼe? Li ta slivroal Apokalipsise te to chalbe batel skʼoplal buchʼu jaʼ taje. Ta jun chib kapitulo ta mas tsʼakale, chal xtok ti jaʼ sbi: «Li Skʼop Diose» (Ap 19:11-13). «Li Kʼope» jaʼ jech sbi akʼbil li Jesukristoe, yuʼun jaʼ yajkʼopojel li Diose (Jn 1:1, 14). Jech xtok xi chichʼ albel skʼoplale: «Ajvalil yuʼunik li ajvaliletike xchiʼuk Kajvaltik yuʼunik li ajvaliletike», «Tukʼ xchiʼuk Melel» (Ap 19:11, 16). Oy yabtel kʼuchaʼal jun Ajvalil Soltaro, ti muʼyuk xchopolile xchiʼuk ti muʼyuk chopol tstunes li sjuʼele. Pe oy to kʼusi yan chichʼ jakʼel.
wp17.3 paj. 4 par. 5
¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?
Pe ¿bakʼin likik ta xanvil li chanvoʼ jkajlejetik ta kaʼe? Li buchʼu baʼyuk lik ta xanvile jaʼ li Jesuse, vaʼun laj yichʼ akʼbel skorona (Ap 6:2). ¿Pe bakʼin lik Ajvalilajuk ta vinajel li Jesuse? Muʼyuk och ta Ajvalil ta anil kʼalal muy batel ta vinajel ti chaʼkuxiem xa oxe, yuʼun li Vivliae chal ti laj to smalae (Evr 10:12, 13). Li Jesuse laj yalbe komel li yajtakboltak ti kʼuxi xuʼ snaʼik ti kʼot xa ox yorail li kʼusi smalaojike, ti lik xa spas mantal ta vinajele. Laj yal ti kʼalal mi lik xa spas mantale, mas to tsok batel li kʼusitik ta Balumile. Ta xlik paskʼopetik, chjutukaj li veʼlile xchiʼuk ch-ayan chameletik (Mt 24:3, 7; Lu 21:10, 11). Kʼalal jaʼtik to slikel li Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumil ta 1914, jaʼ te vinaj ti kʼot yoraile xchiʼuk jaʼ te lik talel li ‹slajebal kʼakʼal› ti chalbe skʼoplal Vivliae (2Ti 3:1-5).
¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?
Li jkajlej ta kaʼ taje jaʼ skʼan xal paskʼop. Jech kʼuchaʼal chkiltike chchʼayes jun oʼontonal ta spʼejel Balumil, maʼuk noʼox ta junantik lumetik. Li ta 1914, lik paskʼop ta spʼejel Balumil, taje muʼyuk bu jech kʼotem-o ta pasel. Vaʼun lik li Xchibal Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, ti jaʼ xjelav to stsatsal kʼuchaʼal li baʼyuke. Ti kʼu yepal cham li krixchanoetik li ta paskʼopetik ta 1914 jaʼ mas ta 100 miyon. Jech xtok, ta smiyonal xa noʼox yayijem komik ti chil-o svokolik ta sjunul xkuxlejalike.
wp17.3 paj. 5 par. 4, 5
¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?
«Laj kil, vaʼun, ¡kʼelo avilik!, oy jkot ikʼal kaʼ; stsakoj kilo ta skʼob li buchʼu te kajal batele. Jech xtok laj kaʼi oy kʼusi te chnik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal yechʼomal eal li ta oʼlol bu oy li chanib kuxlejaletik ti xi chale: ‹Jun denario stojol li jun litro trigoe xchiʼuk jun denario stojol li oxib litro sevadae; jech xtok mu me xavixtolan li yaseiteal oliva xchiʼuk li vinoe›» (Ap 6:5, 6).
Li jkajlej ta kaʼ taje jaʼ skʼan xal viʼnal. Li viʼnal chalbe skʼoplal liʼe toj echʼ xa noʼox tsots, yuʼun li «jun litro trigoe» (0.7 kilo) jun denario stojol, ti jaʼ jech yepal stojolik ta jun kʼakʼal li ta baʼyel sigloe (Mt 20:2). Jaʼ koʼol stojol kʼuchaʼal «oxib litro [sevada]» (2.1 kilo), yuʼun li sevadae mu sta jech slekil kʼuchaʼal li trigoe. ¡Ta melel mu xveʼik-o jun utsʼ alalil ti oy jayvoʼikuke! Jech xtok, chichʼ albel krixchanoetik ti akʼo xchʼakik li yaseiteal oliva xchiʼuk li vinoe, ti jaʼ nopem xaʼiik slajesel li krixchanoetik li vaʼ kʼakʼale.
wp17.3 paj. 5 par. 8-10
¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?
Li xchanvoʼal jkajlej ta kaʼe jaʼ skʼan xal lajel ta skoj chameletik xchiʼuk yan kʼusitik. Kʼalal jutuk toʼox yechʼel li 1914, li gripe española ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik la smil. Te van 500 miyon krixchanoetik la xkuchik li chamele, jun li ta oxvoʼ krixchanoetik ta spʼejel Balumil li vaʼ kʼakʼale ipajik.
Pe li gripe española jaʼ to noʼox slikebal. Li buchʼutik tskʼelbeik skʼoplal li kʼusi kʼot ta pasel ta siglo 20, ta smiyonal xa noʼox chamik ta viruela. Li ta jkʼakʼaliltike, ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik chchamik ta skoj li sida, sak-obal xchiʼuk li sik-kʼokʼe akʼo mi oy xa epal poxiletik.
Toj ep buchʼutik chcham ta skoj li paskʼopetike, li viʼnale o li chameletike. Li Mukinale jech-o tstsob epal krixchanoetik, ti muʼyuk chakʼbe spatobil yoʼontonike.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
re paj. 76 par. 8
Li smukʼta xchotleb sventa pasob mantal li Jeovae
8 Li Juane snaʼoj ti oy tʼujbil paleetik sventa chtunik li ta karpana ta voʼnee. Jaʼ yuʼun xuʼ van labal sba laj yil kʼalal xi la stsʼibae: «Li ta spat xokon chotlebal sventa ajvalilale oy te 24 chotlebaletik sventa ajvalilal, li ta chotlebaletik sventa ajvalilal taje te chotajtik 24 ta voʼ moletik ti slapojik sakil kʼuʼile, jech xtok oy skoronail sjolik ti pasbil ta oroe» (Ap 4:4). Jech, maʼuk paleetik, yuʼun jaʼ 24 moletik ti oy xchotlebik xchiʼuk oy skoronaik sventa ajvalilale. ¿Buchʼu jaʼik taje? Jaʼik li yajtsʼaklom Kristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele, ti te xa yichʼojik chaʼkuxesel ta vinajel xchiʼuk ti te oyik ti bu laj yichʼik albel yuʼun li Jeovae. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje?
re paj. 80 par. 19
Li smukʼta xchotleb sventa pasob mantal li Jeovae
19 ¿Kʼusi skʼan xal li kuxlejaletik taje? Li j-alkʼop Ezequiele oy kʼusi akʼbat yil ti jaʼ tskoltautik ta stabel li stakʼobile. Li Ezequiele laj yil ti te chotol ta jun kareta ta vinajel li Jeovae, ti te oy kuxlejaletik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal li kʼusi laj yil li Juane (Eze 1:5-11, 22-28). Ta tsʼakale, li Ezequiele laj yil xtok li kareta ta vinajel ti te oy li kuxlejaletike. Pe li avie keruvinetik xa laj yakʼbe sbi li kuxlejaletik taje (Eze 10:9-15). Li chanib kuxlejaletik laj yil Juane jaʼ chalbe skʼoplal li epal keruvinetik yuʼun Diose... li kuxlejaletik taje tsots yabtelik akʼbilik li ta jvokʼ s-organisasion ta vinajele. Li Juane muʼyuk bu labal sba laj yil ti te oy keruvinetik ta stojolal li Jeovae, yuʼun li ta voʼneal karpanae te oy chib keruvinetik ti pasbilik ta oro ti xlichʼanoj xikʼik li ta stiʼ xkaxail mantale, ti jaʼ chalbe skʼoplal li spasob mantal Jeovae. Li ta oʼlol keruvinetik taje te laj yich aʼiel li yechʼomal ye Jeova sventa chalbe mantaletik li jteklume (Éx 25:22; Sl 80:1).
cf paj. 36 par. 5, 6
«¡Kʼelo avil! Li Leon ta snitilulal Judae»
5 Jaʼtik onoʼox chichʼ albel skʼoplal leon kʼalal chkalbetik skʼoplal tsatsal oʼontonale. ¿Mi oy anupoj ta be jkotuk leon junuk velta? Taje jaʼo van kʼalal la ay ta solojiko ti lek makal ta moke. Akʼo mi jech, laj onoʼox van yakʼbutik xiʼel. Kʼalal te jkʼelojbetik sat li xibal sba leon xchiʼuk ti lek skʼelojutike, muʼyuk van chtal ta jnopbentik ti chjatav batel ta xiʼel kuʼuntike. Li Vivliae chal ti «jaʼ li león ti toj xiʼbal sba ta scotol yantic chonbolometique, me jutuc mu cʼusi snaʼ xiʼ yuʼun» (Pr 30:30). Taje jaʼ jech stsatsal yoʼonton li Kristoe.
6 Jkʼelbetik oxib skʼoplal ti jaʼ jech yakʼoj ta ilel stsatsal yoʼonton kʼuchaʼal leon li Jesuse: kʼalal tspakbe skʼoplal li kʼusi melele, kʼalal chakʼ batel ta chanel li tukʼilale xchiʼuk kʼalal tstsʼik batel yuʼun li kontrainele. Taje xuʼ jkotoltik jech xkakʼtik ta ilel li stsatsal koʼontontike, mu ventauk mi jechutik xa onoʼox o mi muʼyuk.