Jechuk-o jmakʼlin jbatik ta mantal

1. ¿Kʼusitik chtun kuʼuntik ti tsotsik skʼoplale? (Mateo 5:3).

KʼALAL la spasutik li Jeovae, snaʼoj ti oy onoʼox kʼusitik chtun kuʼuntike. Jech kʼuchaʼal liʼe, ti oyuk jveʼeltike, ti oyuk jkʼuʼtike xchiʼuk ti xkichʼtik chabiele. Tsots skʼoplal li kʼusitik taje, yuʼun mi chʼabal junchibuk kʼakʼale, mu xijkuxiutik-o. Pe li Jeova xtoke snaʼoj ti oy kʼusitik chtun kuʼuntik ta mantale (kʼelo Mateo 5:3). Mi ta jkʼan chijmuyubajutik ta melele, skʼan xkakʼtik venta ti chtun kuʼuntik li smantaltak Jeovae xchiʼuk ti jechuk-o jmakʼlin jbatike.

2. ¿Kʼusi skʼan xal kʼalal jnaʼojtik ti chtun kuʼuntik li kʼusitik ta mantale? Albo junuk skʼelobil.

² ¿Kʼusi skʼan xal ti jnaʼojtik ti chtun kuʼuntik li kʼusitik ta mantale? Li ta griego kʼope, jaʼ skʼan xal ti ta jkʼantik limoxna ta mantale. Sventa xkaʼibetik smelolale, kalbetik skʼoplal jun vinik ti abol sba tajeke, ti jatajtik xa skʼuʼe xchiʼuk ti te chotol ta kayee, vaʼun chlaj ta kʼakʼal xchiʼuk chlaj ta sik ta akʼobaltik. Bak xa tajek xvinaj xchiʼuk kʼunibem ta skoj ti chʼabal sveʼele. Ta skoj ti yan xa sba ta kʼelel li spat xokone, mu skʼan xnopajik ta stojolal li krixchanoetike. Li jkʼan limoxnae snaʼoj lek ti chtun yuʼun koltael sventa xlekub li xkuxlejale. Jaʼ jech ek li buchʼutik tskʼanik limoxna ta mantale, jaʼ xkaltik, «li buchʼutik snaʼojik ti chtun yuʼunik li mantale» chakʼik venta ti toj abol sbaike xchiʼuk ti chtun yuʼunik ti xkoltaatik yuʼun li Diose. Jaʼ yuʼun, oy xa tajek ta yoʼontonik slajesel li veʼlil ta mantal ch-akʼbatik yuʼun Jeovae.

3. ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel li ta xchanobil liʼe?

³ Li ta xchanobil liʼe, baʼyuk chkalbetik skʼoplal jun jfenisia ants ti xvokolet ta stojolal Jesus ti akʼo xkoltaate. Li ants taje laj yakʼ ta ilel oxtos talelal ti toj tsots skʼoplal ti jaʼ jech skʼan xakʼik ta ilel ek li buchʼutik snaʼojik ti chtun yuʼunik li mantale. Laje, chkalbetik batel skʼoplal oxvoʼ viniketik ti tsotsik ta mantale: li jtakbol Pedro xchiʼuk Pabloe, xchiʼuk li ajvalil Davide.

OXTOS TALELAL TI CHTUN TAJEK KUʼUNTIKE

4. ¿Kʼu yuʼun la skʼanbe koltael Jesus li jfenisia antse?

⁴ Jun veltae, oy jun jfenisia ants ti bat skʼel li Jesuse, yuʼun «toj chopol kʼu yelan uʼuninbil yuʼun pukuj» li stsebe (Mat. 15:​21-28). Nopaj batel ta stojolal li Jesuse xchiʼuk xkejelet la skʼanbe koltael. Li antse lek tajek kʼu yelan laj yakʼ ta ilel stalelal. Jkʼeltik batel.

5. ¿Kʼusitik talelal laj yakʼ ta ilel li jfenisia antse, xchiʼuk kʼusi la spas li Jesuse? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁵ Li jfenisia antse bikʼit laj yakʼ sba ta melel. ¿Kʼuxi jnaʼojtik? Yuʼun muʼyuk x-ilin kʼalal koʼoltasat yuʼun Jesus ta jkot uni neneʼ tsʼiʼe, li vaʼ orae xuʼ van nopem xaʼiik ti oy yuni tsʼiʼik li buchʼutik maʼuk judaetike. Ti voʼotikuke, ¿kʼu van yelan laj kaʼi jbatik? ¿Mi lijkap van ta anil xchiʼuk mi ta valopat xa van lijsut batel? Li antse mu jechuk la spas, yuʼun bikʼit laj yakʼ sba. Jech xtok, te xvokolet-o, yuʼun ep ta velta laj yalbe Jesus ti akʼo xkoltaate. ¿Kʼu yuʼun ti te xvokolet-oe? Yuʼun tsots xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jesus. Li Jesuse laj yakʼ venta ti tsots tajek xchʼunel yoʼontone, vaʼun jaʼ tijbat-o yoʼonton sventa oyuk kʼusi labal sba spas ta stojolal. Akʼo mi yalojbe xa ox ti jaʼ noʼox laj yichʼ takel tal sventa skolta «li chʼayemal chijetik ta jteklum Israele», laj onoʼox slokʼes li pukuj ti uʼuninbil yuʼun li stsebe.

6. ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal li jfenisia antse?

⁶ Sventa jmakʼlin jbatik ta mantale, skʼan jechuk jtalelaltik kʼuchaʼal li jfenisia antse. Skʼan bikʼituk xkakʼ jbatik, jechuk-o xijvokolet xchiʼuk ti tsotsuk xchʼunel koʼontontike. Skʼan bikʼit xkakʼ jbatik sventa jechuk-o jkʼanbetik Dios ti akʼo skoltautike. Jech xtok, skʼan ti tsotsuk xchʼunel koʼontontik ta stojolal li Jesuse xchiʼuk ti jpat koʼontontik ta stojolal li buchʼutik svaʼanoj sventa sbeiltasutike (Mat. 24:​45-47). Li Jeova xchiʼuk Jesuse ta sjunul yoʼonton chakʼik li kʼusitik chtun kuʼuntik ta mantal mi jech jtalelaltik kʼuchaʼal li jfenisia antse (koʼoltaso xchiʼuk Santiago 1:​5-7). Jaʼ xa kalbetik batel skʼoplal kʼuxi chakʼ jveʼeltik ta mantal li Jeovae, ti chakʼ jkʼuʼtik ta mantale xchiʼuk ti chchabiutik ta mantale. Jech xtok, ta jkʼeltik kʼusi skʼan jpastik sventa jtabetik sbalile. Sventa xkaʼibetik smelolale, jkʼeltik batel kʼusi la spasik li Pedro, Pablo xchiʼuk li Davide.

JCHANBETIK STALELAL PEDRO: JMAKʼLIN JBATIK LEK TA MANTAL

7. ¿Kʼusi akʼbat sbain li Pedroe, pe kʼusi to skʼan spas ek? (Ebreos 5:14–6:1).

⁷ Kalbetik skʼoplal li jtakbol Pedroe. Li stuke laj yakʼ noʼox venta ti jaʼ Mesias li Jesuse. Li Pedro xtoke snaʼoj ti jaʼ vaʼanbil Jesus sventa xalbe skʼoplal li «kuxlejal sbatel osile» (Juan 6:​66-68). Kʼalal mu toʼox chmuy batel ta vinajel li Jesuse, xi laj yalbe komel li Pedroe: «Makʼlino li kuni chijtake» (Juan 21:17). Li Pedroe lek tajek la spas li yabtele xchiʼuk tunesat yuʼun Jeova sventa stsʼiba chaʼlik karta ti te tsʼibabil kom ta Vivliae. Pe skʼan smakʼlin sba ta mantal ek. Jaʼ yuʼun, la xchan li kartaetik la stsʼiba li jtakbol Pablo ti jaʼ akʼbat snaʼ yuʼun Diose. Li Pedroe laj yal ti oy kʼusitik «toj vokolik ta aʼibel smelolal [junantike]» (2 Ped. 3:​15, 16). Akʼo mi jech, xvokolet ta stojolal Jeova sventa xkoltaat ta yaʼibel smelolal «li tsatsal veʼlile» xchiʼuk ti xakʼ ta xkuxlejal li kʼusi la stsʼiba ta skartatak Pabloe (kʼelo Ebreos 5:14–6:1).

8. ¿Kʼusi la spas Pedro kʼalal oy kʼusi achʼ laj yaʼibe smelolale?

⁸ Li Pedroe laj yakʼ ta ilel ti oy xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeovae, yuʼun la xchʼun li kʼusi albate. Kalbetik skʼoplal li kʼusi akʼbat yil kʼalal jaʼo te oy ta jteklum Jopee. Albat yuʼun yaj-anjel Jeova ti akʼo smil stiʼ li chonbolometik ti ibal sba chal ta Smantal Moisese. Chʼayal to van kʼot yoʼonton, yuʼun muʼyuk onoʼox bu jech nopem xaʼiik spasel li judaetike. Jaʼ yuʼun, xi la stakʼ li Pedroe: «Kajval, mu jechuk xakʼanbun taje, yuʼun muʼyuk onoʼox bu jtiʼo li kʼusi muʼyuk leke xchiʼuk li kʼusi ibal sbae». Pe xi to albate: «Mu xaval ti muʼyuk lek li kʼusitik slekubtasoj xa Diose» (Ech. 10:​9-15). Kʼalal akʼbat xa ox yil taje, te kʼot oxvoʼ viniketik ti takbilik batel yuʼun Kornelio sventa xalbeik Pedro ti akʼo xbat ta sna sventa xchiʼin ta loʼile. Ti muʼyukuk kʼusi x-akʼbat yil yuʼun li anjele, muʼyuk bu bat o la stekʼbe jutebuk stiʼ sna jechuk li Kornelioe, yuʼun li judaetike toj ibal sba chilik li krixchanoetik ti maʼuk judaetike (Ech. 10:​28, 29). ¿Mi la sjel snopben li Pedroe? Laj, yuʼun la xchʼam ta anil kʼalal oy kʼusi achʼ laj yaʼibe smelolale, laj yakʼ venta ti oy xa ta yoʼonton Jeova ti akʼo xaʼiik lekil aʼyej li jyanlumetike (Prov. 4:18). Jaʼ yuʼun, la xcholbe mantal li Kornelioe xchiʼuk skotol li buchʼutik te oyik ta snae. Xkuxet tajek yoʼonton kʼalal laj yil ti la xchʼamik mantale, ti laj yichʼik chʼul espiritue xchiʼuk ti laj yichʼik voʼe (Ech. 10:​44-48).

9. ¿Kʼusi chaʼtos sbalil ta jtabetik mi oy tajek ta koʼontontik slajesel li tsatsal veʼlil ta mantale?

⁹ Jech kʼuchaʼal li Pedroe, skʼan jech-o jlajestik li yaʼlel chuʼile, jaʼ xkaltik, li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Skʼop Diose. Jech xtok, tsots skʼoplal ti oyuk tajek ta koʼontontik slajesel li tsatsal veʼlile, jaʼ xkaltik, li kʼusitik vokolik van ta aʼibel smelolale. Jaʼ yuʼun, skʼan jchʼakbetik lek yorail xchiʼuk xkakʼ kipaltik sventa xkaʼibetik smelolal li kʼusitik vokolik ta aʼiele. Pe xlokʼ venta mi jech la jpastike, yuʼun ep ta jtabetik sbalil. Kalbetik skʼoplal chaʼtosuk. Baʼyel, oy kʼusitik ta jchantik ti jaʼ tstij koʼontontik sventa masuk to jkʼantik li Jeovae xchiʼuk ti xkichʼtik ta mukʼe. Xchibal, tstij koʼontontik sventa xkalbetik yantik ti toj kʼupil sba stalelaltak li Jtotik ta vinajele (Rom. 11:33; Apok. 4:11). Pe oy to kʼusi yan chakʼ jchantik li kʼusi la spas Pedroe: kʼalal oy kʼusi achʼ tsjambe tal smelolal li j-organisasiontike, skʼan jchʼuntik ta anil. Mi jech la jpastike, jech-o me ta jmakʼlin jbatik ta mantal xchiʼuk jech-o me tstunesutik li Jeovae.

JCHANBETIK STALELAL PABLO: JECHUK-O JLAPTIK LI JKʼUʼTIK TA MANTALE

10. ¿Kʼusi smakoj ti ta jlap lek jkʼuʼtik ta mantale? (Kolosenses 3:​8-10).

¹⁰ Li Jeova xtoke chakʼ jkʼuʼtik ta mantal ti skʼan jlaptik sventa lekuk xilutike. ¿Kʼusi jaʼ li kʼuʼil taje? Xi tojobtasvan li Pabloe: «Lokʼik li amol [talelalike]». Laje, xi to laj yale: «Jaʼ lapik li achʼ talelale» (kʼelo Kolosenses 3:​8-10). Sventa jlaptik li «achʼ talelale», skʼan jechuk-o xkakʼ kipaltik. Kalbetik skʼoplal li Pabloe. Ta skeremal onoʼox laj yakʼ yipal spasel li kʼusi lek chil Diose (Gal. 1:14; Filip. 3:​4, 5). Akʼo mi jech, solel povre ta mantal ta skoj ti mu snaʼ lek li kʼusi oy ta yoʼonton tspas Diose xchiʼuk ti kʼu yelan ta ichʼel ta mukʼe. Jech xtok, muʼyuk xchanoj li kʼusitik laj yakʼ ta chanel Jesuse. Pe maʼuk noʼox, yuʼun xtoyet tajek chaʼi sba, jaʼ yuʼun «muʼyuk toʼox kʼexlal» chaʼi, muʼyuk toʼox lek slapoj skʼuʼ ta mantal (1 Tim. 1:13).

11. ¿Kʼusi vokol laj yaʼi stsalel li Pabloe?

¹¹ Kʼalal maʼuk toʼox yajtsʼaklom Kristo li Pabloe, lek snaʼ xkap ta anil xchiʼuk jtij ta kʼop. Li Vivliae chal ti solel kap tajek sjol ta stojolal li yajtsʼaklomtak Jesuse, tsots la sibtasan xchiʼuk tskʼan ox tsmilanan (Ech. 9:1). Kʼalal pas xa ox ta yajtsʼaklom Kristoe, laj yakʼ tajek yipal sventa slokʼ li smol talelale (Efes. 4:​22, 31). Akʼo mi jech, oy jun veltae, lik skʼopik xchiʼuk li Bernabee, «tsots lik skʼakʼal yoʼontonik» (Ech. 15:​37-39). Te laj yakʼ venta ti muʼyuk toʼox slokʼoj lek li smol talelale, pe muʼyuk xchibaj. Yuʼun jech-o laj yakʼ tajek yipal stsalel li xchopol talelal sventa lekuk x-ilat yuʼun li Diose (1 Kor. 9:27).

12. ¿Kʼusi koltaat-o Pablo sventa slokʼ li smol talelale?

¹² ¿Kʼuxi la slokʼ smol talelal li Pabloe xchiʼuk ti slap li achʼ talelale? Jaʼ ti muʼyuk la spat yoʼonton ta yipal stuke (Filip. 4:13). Jaʼ la xchanbe stalelal li Pedroe, snaʼoj lek «ti jaʼ ch-akʼbat yipal yuʼun li Diose» (1 Ped. 4:11). Akʼo mi jech, oy onoʼox kʼusitik ti muʼyuk lek bat ta pasel yuʼune xchiʼuk chibaj bateltik. Kʼalal jech laj yaʼi sbae, jaʼ la snopbe skʼoplal li kʼusitik lek spasoj Jeova ta stojolale, vaʼun jaʼ te la sta yipal sventa jechuk-o slokʼ li smol talelale (Rom. 7:​21-25).

13. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Pabloe?

¹³ Akʼo mi jal xa chijtun ta stojolal Jeova o mi muʼyuk to, jkotoltik xuʼ jchanbetik stalelal li Pabloe. ¿Kʼuxi? Jaʼ ti xkakʼ kipaltik sventa jechuk-o jlokʼtik li jmol talelaltike xchiʼuk ti jaʼuk jlaptik li achʼ talelale, jaʼ xkaltik, li jkʼuʼtik ta mantal chakʼ Jeovae. Mi laj kakʼtik venta ti muʼyuk to jlokʼojtik lek li jmol talelaltik ta skoj ti oy kʼusi chopol lokʼ ta ketik o ti muʼyuk lek laj kakʼtik ta ilel jtalelaltike, mu me jnoptik ti mu xa xijelutik-oe. Jaʼ lek kakʼtik persa ti jechuk-o x-achʼub batel li jnopbentik xchiʼuk jtalelaltike (Rom. 12:​1, 2; Efes. 4:24). Pe oy kʼusi tsots skʼoplal skʼan teuk ta joltik: li achʼ talelale mu xkoʼolaj ta jlik kʼuʼil ti stakʼ jbikʼtajestik o jmukʼibtastik kʼuchaʼal tskʼan koʼontontike, yuʼun voʼotik skʼan xkakʼ kipaltik ti jel jtalelaltik sventa lekuk xilutik li Diose.

JCHANBETIK STALELAL DAVID: AKʼO XCHABIUTIK TA MANTAL LI JEOVAE

14, 15. ¿Kʼuxi chchabi steklumal Jeova li avie? (Salmo 27:5; kʼelo xtok li lokʼol).

¹⁴ Sventa xijmuyubaj ta melele, maʼuk noʼox skʼan ti oyuk jveʼeltik xchiʼuk jkʼuʼtik ta mantale, yuʼun chtun kuʼuntik xtok ti xkichʼtik chabiel ta mantale. Ta jkʼeltik batel kʼusi smakoj taje xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa jechuk-o jtabetik sbalile.

¹⁵ Li ajvalil Davide snaʼoj ti xuʼ xchabiat yuʼun li Jeovae xchiʼuk ti xuʼ xkʼot ta snakʼobbaile (kʼelo Salmo 27:5). Li avi eke, ¿kʼuxi chchabiutik li Jeovae? Jaʼ ti chchabiutik ta stojolal li buchʼutik xuʼ slubtsanutik ta mantale o ti kʼusiuk noʼox xuʼ skʼunibtas xchʼunel koʼontontike. Jamal yaloj ti «muʼyuk pasbil mi junuk abtejebal ti xuʼ» slajesutik ta mantale (Sal. 34:7; Is. 54:17). Akʼo mi tsots sjuʼelik li Satanas, spukujtak xchiʼuk li buchʼutik tskontrainutike, muʼyuk kʼusi xuʼ spasbutik ti mu xchapaj jsetʼuke. Akʼo mi xkichʼtik milel, xuʼ xchaʼkuxesutik li Jeovae (1 Kor. 15:​55-57; Apok. 21:​3, 4). Pe maʼuk noʼox jech chchabiutik li Jeovae, yuʼun xuʼ spat koʼontontik xtok kʼalal ta jvul koʼontontik sventa jechuk-o xijtun ta stojolale (Prov. 12:25; Mat. 6:​27-29). Jech xtok, ta skoj ti skʼanojutik tajeke, yakʼojbutik kutsʼ kalaltik ta mantal ti tskoltautike xchiʼuk yakʼoj jchabichijetik ti chchabiutike (Is. 32:​1, 2). Li ta tsobajeletik xtoke oy to yan kʼusitik ta jchantik sventa xkiltik kʼuxi chchabiutik ta mantal li Jeovae (Ebr. 10:​24, 25).

16. ¿Kʼutik yelan chabiat yuʼun Jeova li Davide?

¹⁶ Kʼalal la xchʼunbe smantal Jeova li Davide, jaʼ koltaat-o sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel yuʼun, vaʼun muʼyuk laj yil svokol jech kʼuchaʼal chil svokolik li buchʼutik muʼyuk chchʼunbeik smantal Diose (koʼoltaso xchiʼuk Proverbios 5:​1, 2). Pe kʼalal muʼyuk xa la xchʼun mantal li Davide, li Jeovae muʼyuk la smak ta be li kʼusitik xuʼ snuptan ta skoj li kʼusitik muʼyuk lek la spase (2 Sam. 12:​9, 10). ¿Kʼusi la spas David kʼalal akʼbat svokol yuʼun li yantike? Laj yakʼbe sbain Jeova, vaʼun patbat yoʼonton, albat ti kʼanbil tajeke xchiʼuk ti ta onoʼox xchabiate (Sal. 23:​1-6).

17. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik li Davide?

¹⁷ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik li Davide? Jaʼ ti jkʼanbetik koltael Jeova kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike. Jech xtok, mi oy kʼusi chopol kʼot ta nopel kuʼuntike, teuk ta joltik ti muʼyuk tsmak ta be Jeova li kʼusitik xuʼ jnuptantike (Gal. 6:​7, 8). Pe kʼalal chakʼ jvokoltik li yantike, kakʼbetik sbain Jeova, yuʼun jnaʼojtik lek ti jaʼ chchabi koʼontontik xchiʼuk jnopbentike (Filip. 4:​6, 7).

JECHUK-O JMAKʼLIN JBATIK TA MANTAL

18. ¿Kʼu yelan stalelal li krixchanoetik avie, xchiʼuk kʼusi xuʼ jpastik sventa jechuk-o jmakʼlin jbatik ta mantale? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁸ Xi chal li teksto sventa sjabilal 2026: «Xmuyubajik noʼox li buchʼutik snaʼojik ti chtun yuʼunik li mantale». Avie, mas xa tsots skʼoplal ti xkakʼ ta jkuxlejaltik taje. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li krixchanoetik avie muʼyuk xmuyubajik ta skoj ti mu skʼan smakʼlin sbaik ta mantale, ti jaʼ noʼox chichʼik ta mukʼ Dios ti kʼu yelan xal yoʼontonike o jaʼ lek chaʼiik xchʼunel li kʼusi chal yan krixchanoetike. Mu jkʼantik jsetʼuk ti jechuk jpastik eke. Jaʼ yuʼun, skʼan jechuk-o jmakʼlin jbatik ta mantal: jchantik li Skʼop Diose, jlaptik li achʼ talelale xchiʼuk ti jaʼuk-o xchabiutik ta mantal li Jeovae.