21-تەتقىق ماقالىسى
50-ناخشا خۇدانىڭ مېھىر-مۇھەببەت ئۈلگىسى
ئۆزىڭىزگە لايىق جۈپتىڭىزنى قانداق تاپالايسىز؟
«كىم ياخشى بىر ئايالنى تاپىدۇ؟ ئۇنىڭ قەدىر-قىممىتى مەرۋايىتلاردىن ئەۋزەلدۇر».—پەند. نە 31:10.
مەركىزى ئىدىيە
بۇ ماقالىدە، مۇقەددەس كىتاب پرىنسىپلىرى لايىق تېپىش ۋە توي قىلىشنى خالايدىغانلارغا قانداق ياردەم بېرىدىغانلىقىنى ۋە جامائەتتىكى باشقىلارنىڭ ئۇلارنى قانداق قوللاپ-قۇۋۋەتلىيەلەيدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقىمىز.
1، 2. (1) مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈشنى باشلاشتىن بۇرۇن مەسىھ ئەگەشكۈچىسى نېمە ھەققىدە چوڭقۇر ئويلىنىشى لازىم؟ (2) «قىز-يىگىتلەرنىڭ يىغىلىشى» دېگەن نېمە؟ («سۆز-ئىبارە مەنىسى» دېگەن يەرگە قاراڭ)
سىز توي قىلىشنى خالامسىز؟ بەختلىك بولۇش ئۈچۈن توي قىلىش شەرت ئەمەس بولسىمۇ، ياش ياكى ياشتا چوڭىيىپ قالغان بولسۇن، نۇرغۇن توي قىلمىغان ئېتىقادداشلار توي قىلىشنى خالايدۇ. بىر كىشى لايىق تېپىش ئۈچۈن مۇھەببەتلىشىشىنى باشلاشتىن ئاۋۋال پىشىپ يېتىلىپ، ئىقتىسادىي، روھىي ۋە ھېس-تۇيغۇ جەھەتتىن توي قىلىشقا تەييار بولۇشى كېرەكa (1-كورىنت. 7:36). ئەگەر مۇشۇ تەرەپلەردە پۇختا تەييارلىق قىلغان بولسىڭىز، ئېھتىمال سىز بەختلىك ئائىلىگە ئېرىشەلەيسىز.
2 بىراق، ئۆزىڭىزگە لايىق كىشىنى تېپىش ھەمىشە ئاسان ئەمەس (پەند. نە 31:10). ئۇنى ياخشىراق تونۇش ۋە ئۇنىڭ بىلەن باردى-كەلدى ئالاقىدە بولۇشنى باشلاش ئاسانغا چۈشمەيدۇb. بۇ ماقالىدە، توي قىلمىغان ئېتىقادداشلارنىڭ لايىق تېپىش ۋە ئۇچرىشىشنى باشلىشىغا نېمە ياردەم بېرىدىغانلىقى توغرىسىدا مۇھاكىمە قىلىمىز. ئۇنىڭدىن باشقا، جامائەتتىكىلەرنىڭ توي قىلىشنى خالايدىغان ئېتىقادداشلارغا قانداق ياردەم بېرەلەيدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقىمىز.
لايىق تېپىش
3. توي قىلمىغان ئېتىقادداش ئۆزىگە لايىق كىشىنى ئىزدىگەندە نېمىلەرنى كۆزدە تۇتۇشى كېرەك؟
3 ئەگەر توي قىلماقچى بولسىڭىز، بولغۇسى جۈپتىڭىزنىڭ ئالاھىدىلىكلىرىنى ياخشى بىلىۋېلىشىڭىز كېرەك. ئۇنداق قىلمىسىڭىز، ئۆزىڭىزگە لايىق ئادەمنى بايقىماي قالىسىز ياكى لايىق كەلمەيدىغان بىرى بىلەن ئۇچرىشىپ مۇھەببەتلىشىشكە باشلايسىز. ئەلۋەتتە، توي قىلماقچى بولغان كىشى چۆمۈلدۈرۈلۈشتىن ئۆتكەن بىرى بولۇشى كېرەك (1-كورىنت. 7:39). ئەمما، چۆمۈلدۈرۈلۈشتىن ئۆتكەن ھەممىلا كىشى سىزگە لايىق كەلمەسلىكى مۇمكىن. ئۆزىڭىزدىن مۇنداق سوراپ كۆرۈڭ: «ھاياتىمدا قانداق مەقسەت-نىشانلىرىم بار؟ تاللىماقچى بولغان كىشىنىڭ چوقۇم قانداق پەزىلەتلىرى بولۇشىنى خالايمەن؟ تەلەپلىرىم بەك يۇقىرى ئەمەسمۇ؟»
4. بەزىلەر دۇئالىرىدا نېمىلەرنى تىلغا ئالىدۇ؟
4 ئەگەر توي قىلماقچى بولسىڭىز، چوقۇم بۇ توغرىسىدا دۇئا قىلىڭ (فىلىپى. 4:6). ئەلۋەتتە، يەھۋا ھېچكىمگە ئۆمۈرلۈك جۈپتىنى بېرىدىغانلىقى ھەققىدە ۋەدە بەرمىگەن. بىراق، ئۇ مۇھتاجلىقىڭىزنى ۋە ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ياخشى چۈشىنىدۇ ۋە لايىق تېپىشىڭىزغا ياردەم بېرىدۇ. شۇڭا، خۇداغا داۋاملىق دۇئا قىلىپ، ئۇنىڭغا ئۆز خاھىشلىرىڭىز ۋە ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ئېيتىپ بېرىڭ (زەبۇر 62:8). خۇدادىن سەۋرچانلىق ۋە دانالىق سوراڭ (ياقۇپ 1:5). ئامېرىكىدىكى جونc ئىسىملىك بويتاق بۇرادەرنىڭ قانداق دۇئا قىلغانلىقىنى كۆرۈپ باقايلى: «مەن يەھۋا خۇداغا كېلەچەكتىكى جۈپتۈمنىڭ قانداق پەزىلەتلىرى بولۇشىنى خالايدىغانلىقىمنى ئېيتىمەن. شۇ لايىق بىرىنى ئۇچرىتىش پۇرسەتلىرى ئۈچۈن دۇئا قىلىمەن ۋە ئۆزۈم ھەم ياخشى ئەر بولۇش ئۈچۈن كېرەكلىك پەزىلەتلەرنى يېتىلدۈرۈشكە ياردەم بېرىشىنى ئۆتىنىمەن». سىرىلانكىدىكى تانيا ئىسىملىك قېرىنداش مۇنداق دەيدۇ: «ئۆزۈمگە لايىق كىشىنى ئىزدىگەندە، يەھۋاغا سادىق بولۇشۇم، ئىجابىي كەيپىياتتا بولۇپ، خۇشاللىقنى ساقلىشىم ئۈچۈن ياردەم سوراپ دۇئا قىلىمەن». ئەگەر ئۆزىڭىزگە لايىق بىرىنى دەرھال تاپالماي قالسىڭىز، يەھۋا جىسمانىي ۋە ھېس-تۇيغۇ جەھەتتىن ئېھتىياجلىرىڭىزنى داۋاملىق تەمىنلەشكە ۋەدە بەرگەنلىكىنى ئۇنتۇماڭ.—زەبۇر 55:22.
5. توي قىلمىغان ئېتىقادداشلار يەھۋا خۇدانى سۆيىدىغان كىشىنى قانداق پەيتلەردە ئۇچرىتالايدۇ؟ (1-كورىنتلىقلار 15:58) (رەسىمگە ھەم قاراڭ)
5 مۇقەددەس كىتاب بىزنى دەۋەت قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: «ھەردائىم رەبنىڭ ئىشى بىلەن مەشغۇل بولۇڭلار» (1-كورىنتلىقلار 15:58-نى ئوقۇڭ). ئەگەر سىز يەھۋا خۇداغا خىزمەت قىلىپ، ھەرخىل قېرىنداشلار بىلەن ئارىلاشسىڭىز، ئۆزىڭىزگە ئوخشاش يەھۋا خۇداغا چىن دىلى بىلەن خىزمەت قىلىۋاتقان بىرىنى ئۇچرىتىشقا مۇمكىنچىلىك بولىدۇ. يەھۋا خۇدانى خۇرسەن قىلىش ئۈچۈن قولۇڭىزدىن كېلىشىچە تىرىشچانلىق كۆرسەتسىڭىز، ھەقىقىي خۇشاللىققا ئېرىشەلەيسىز.
ئەگەر يەھۋاغا تولۇق ۋاقىت خىزمەت قىلىپ، پەرقلىق ئېتىقادداشلار بىلەن ۋاقىت ئۆتكۈزسىڭىز، توي قىلىشنى ئويلىشىۋاتقان ئېتىقادداشلارنى ئۇچرىتىشىڭىز مۇمكىن. (5-ئابزاسقا قاراڭ)
6. ئۆزىگە لايىق بىرىنى ئىزدىگەندە، ئېتىقادداش نېمىلەرنى ئەستىن چىقارماسلىقى كېرەك؟
6 لېكىن پەخەس بولۇڭ، مۇھىم ئىشلارنى قويۇپ، لايىق ئىزدەش بىلەن ئالدىراش بولۇپ كەتمەڭ (فىلىپى. 1:10). ھەقىقىي خۇشاللىق توي قىلىش-قىلماسلىقىڭىزغا ئەمەس، يەھۋا خۇدا بىلەن بولغان دوستلىقىڭىزغا باغلىق (مەتتا 5:3). ئەگەر توي قىلمىغان بولسىڭىز، ۋەز خىزمەتكە كۆپرەك ۋاقىت چىقىرالىشىڭىز مۇمكىن (1-كورىنت. 7:32، 33). بويتاق چاغلىرىڭىزدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىڭ. ئامېرىكىدىكى جېسسىكا ئىسىملىك قېرىنداش 30 ياشتىن ئاشقاندا تۇرمۇشقا چىققان. ئۇ مۇنداق دېگەن: «توي قىلىشتىن ئىلگىرى، قىزغىن ۋەز خىزمەت بىلەن مەشغۇل بولدۇم. بۇ خۇشاللىقىمنى يوقاتماي كۈتۈپ تۇرۇشۇمغا ياردەم بەردى».
دىققەت بىلەن كۈزىتىشكە ۋاقىت چىقىرىڭ
7. كۆڭلىڭىز چۈشكەن كىشىگە ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ئىزھار قىلىشتىن بۇرۇن، نېمە ئۈچۈن ئۇنى كۈزىتىش مۇھىم؟ (پەندى-نەسىھەت 13:16)
7 سىز ئۆزىڭىزگە لايىق كىشىنى تاپتىڭىز دەيلى. ئۇنىڭغا دەرھال ئۆز ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ئېيتىش كېرەكمۇ؟ مۇقەددەس كىتاب دانا كىشىنىڭ ھەر قەدەمنى بېسىشتىن ئاۋۋال، پەم بىلەن چوڭقۇر ئويلىنىدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ (پەندى-نەسىھەت 13:16-نى ئوقۇڭ). شۇڭا، كۆڭلىڭىز چۈشكەن كىشىگە ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ئىزھار قىلىشتىن ئاۋۋال، ئۇ كىشىنى دىققەت بىلەن كۈزىتىشكە ۋاقىت چىقىرىڭ. شۇنداق دانا ئىش قىلغان بولىسىز. گوللاندىيىدىكى ئېشۋىن ئىسىملىك بۇرادەر مۇنداق دەيدۇ: «ھېس-تۇيغۇلار قانداقلا تېز پەيدا بولسا، شۇنداقلا تېز ئۆتۈپ كېتىشى مۇمكىن. دىققەت بىلەن كۈزىتىشكە ۋاقىت چىقارسىڭىز، ئالدىراقسانلىق بىلەن ئۇچرىشىشقا چىقىپ، مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈشنى باشلىمايسىز». ئۇنىڭدىن باشقا، دىققەت بىلەن كۈزەتكەندە، سىزگە يېقىملىق تۇيۇلغان كىشىنىڭ ئۆزىڭىزگە لايىق كەلمەيدىغانلىقىنى كۆرۈپ يېتىشىڭىز مۇمكىن.
8. سىز ياقتۇرۇپ قالغان كىشىنىڭ ئەسلىدە كىم ئىكەنلىكىنى قانداق بىلەلەيسىز؟ (رەسىمگە ھەم قاراڭ)
8 بىر كىشىنى قانداق كۈزىتەلەيسىز؟ جامائەت يىغىلىشلىرىدا ياكى دوستلار ئارا ئولتۇرۇشلاردا شۇ كىشىنىڭ مىجەز-خۇلقى، يۈرۈش تۇرۇشى ۋە يەھۋا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىگە دىققەت قىلالايسىز. ئۇنىڭ دوستلىرى كىم؟ ئۇ نېمە توغرۇلۇق سۆزلەيدۇ؟ (لۇقا 6:45) ئۇنىڭ مەقسەتلىرى بىلەن سىزنىڭ مەقسەتلىرىڭىز ئوخشاشمۇ؟ ئۇنىڭدىن باشقا، ئۇنى ياخىشى تونۇيدىغان ئۇنىڭ جامائىتىدىكى ئاقساقاللار ياكى روھىي جەھەتتىن يېتىلگەن قېرىنداشلار بىلەن پاراڭلىشىپ كۆرۈڭ (پەند. نە 20:18). ئۇلاردىن ئۇ كىشىنىڭ مىجەز-خۇلقى ۋە نام-ئابرويى ھەققىدە سوراپ بېقىڭ (رۇت 2:11). كۈزىتىپ يۈرگەندە، ئۇ كىشىنى راھەتسىزلەندۈرۈپ قويۇشتىن ساقلىنىڭ. ئۇنىڭ ھېس-تۇيغۇلىرى ۋە شەخسىي مەخپىيەتلىكىنى ھۆرمەتلەڭ، كۆپرەك تونۇيمەن دەپ دائىم پەرۋانىدەك ئەتراپىدا ئايلىنىپ يۈرمەڭ.
ئۆز ھېس-تۇيغۇلىرىنى ئىزھار قىلىشتىن بۇرۇن، بىر مەزگىل ئۇنى كۈزىتىپ بېقىڭ (7، 8-ئابزاسلارغا قاراڭ)
9. بىرىگە ھېس-تۇيغۇلارنى ئېيتىشتىن ئاۋۋال، نېمىنى ئەستە تۇتۇش كېرەك؟
9 ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ئېيتىشتىن ئاۋۋال، بىرىنى قانچە ئۇزۇن كۈزىتىپ بېقىشىڭىز كېرەك؟ ئەگەر ناھايىتى تېزلا ھېس-تۇيغۇلىرىڭىز ھەققىدە ئېيتسىڭىز، كىشى سىزنى ئالدىراقسان ئادەم دەپ ئويلىشى مۇمكىن (پەند. نە 29:20). ئۇنىڭدىن باشقا، بىر كىشى ئۇنى ياقتۇرۇپ قالغانلىقىڭىزنى بايقىسا، لېكىن ئۆز ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ئۇنىڭغا ئېيتماي يۈرسىڭىز، ئۇ كىشى سىزنى جۈرئەتسىز دەپ ئويلىشى مۇمكىن (ۋەز 11:4). ئېسىڭىزدە بولسۇنكى، ئۇ كىشى بىلەن توي قىلىشقا يۈزدە-يۈز ئىشەنچ قىلغاندىن كېيىن ھېس-تۇيغۇلىرىمنى ئېيتىمەن دەپ كۈتۈپ تۇرماڭ. لېكىن، سىز ئۆزىڭىز ئائىلە قۇرۇشقا تەييار بولغانلىقىڭىزغا ۋە ئۇ كىشىنىڭ لايىقىڭىز بولۇشقا ماس كېلىدىغانلىقىغا جەزم قىلىڭ.
10. ئەگەر بىرىنىڭ سىزنى ياقتۇرۇپ قالغانلىقىنى بايقىسىڭىز، لېكىن سىز ئۇنىڭ بىلەن ئۇچرىشىشقا چىقىشنى خالىمىسىڭىز، نېمە قىلسىڭىز بولىدۇ؟
10 ئەگەر بىرىنىڭ سىزنى ياقتۇرۇپ قالغانلىقىنى بايقىسىڭىز، نېمە قىلسىڭىز بولىدۇ؟ ئەگەر ئۇ كىشى بىلەن ئۇچرىشىپ مۇھەببەتلىشىشنى خالىمىسىڭىز، ئىش-ھەرىكەتلىرىڭىز ئارقىلىق بۇنى ئۇنىڭغا ئوچۇق بىلدۈرۈشكە تىرىشىڭ. يەنى، ئۇچرىشىشقا چىقىشنى ئويلىمىغان بولسىڭىز، دەل ۋاقتىدا قىزىل چىراغنى ياندۇرۇڭ. ئۇنداق بولمىسا، ئۇ كىشىگە يەنىلا ئۈمىد باردەك خاتا تەسىرات بېرىپ قويۇپ، كېيىن كۆڭۈل ئاغرىقى پەيدا بولۇپ قېلىشى مۇمكىن.—1-كورىنت. 10:24؛ ئەفەس. 4:25.
11. ئەگەر بىرى سىزدىن بىرلىرى بىلەن ئۇچرىشىپ مۇھەببەتلىشىش ياكى توي قىلىشنى ئورۇنلاشتۇرۇش ئۈچۈن ياردەم سورىسا، نېمىنى ئېسىڭىزدە تۇتۇشىڭىز كېرەك؟
11 بەزى جايلاردا ئاتا-ئانىلار ياكى باشقا چوڭلار ئۆزىنىڭ توي قىلمىغان تۇغقانلىرىغا لايىق تاللايدۇ. يەنە باشقا جايلاردا بولسا، ئائىلە ئەزالىرى ياكى دوستلىرى توي قىلمىغانلارغا لايىق ئىزدەپ، ئۇلارنى كۆرۈشۈپ بېقىشقا ئورۇنلاشتۇرىدۇ. لېكىن، ئۇلار بىر-بىرى بىلەن مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈش-يۈرمەسلىكنى ئۆزلىرى قارار قىلىدۇ. ئەگەر سىزگە بىرلىرى توي قىلىش ئۈچۈن لايىق ئىزدەۋاتقانلىقىنى ئېيتىپ، سىزدىن ئۇچرىشىشقا چىقىشنى ئورۇنلاشتۇرۇپ بېرىشنى سورىسا، ئەر ۋە ئايال ھەر ئىككى تەرەپنىڭ ئېھتىياجلىرى ۋە مىجەز-خۇلقلىرى ھەققىدە ئويلىنىپ كۆرۈڭ. ئەگەر بىرىنى ماڭا لايىق كەلگۈدەك دەپ قارىسىڭىز، ئۇنىڭ مىجەز-خۇلقى، پەزىلەتلىرى ۋە ئەڭ مۇھىمى يەھۋا بىلەن بولغان يېقىن مۇناسىۋىتى توغرۇلۇق بىلىپ بېقىشقا تىرىشىڭ. بىرىنىڭ پۇلى، بىلىمى ۋە قانداق ئائىلىدىن كېلىپ چىقىشىغا قارىغاندا، يەھۋا خۇدا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى مۇھىمراق. ئېسىڭىزدە بولسۇنكى، توي قىلمىغانلار ئائىلە قۇرۇش-قۇرماسلىقنى ئاخىرىدا ئۆزلىرى قارار قىلىدۇ.—گالاتىيا. 6:5.
ئۇچرىشىپ مۇھەببەتلىشىشنى باشلاش
12. ئەگەر لايىق كۆرگەن كىشى بىلەن ئۇچرىشىپ مۇھەببەتلىشىشنى قارار قىلسىڭىز، ئۇنىڭ بۇ توغرۇلۇق قانداق ئېغىز ئاچالايسىز؟
12 ئەگەر كىمدۇ بىرى بىلەن ئۇچرىشىپ مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈشنى باشلىماقچى بولسىڭىز، ئۇ كىشىگە بۇ ھەققىدە قانداق ئېغىز ئاچالايسىزd؟ ئادەملەر كۆرىدىغان يەردە كۆرۈشۈش ياكى تېلېفون ئارقىلىق سۆزلىشىش ئۈچۈن بىر ۋاقىتنى ئورۇنلاشتۇرۇڭ. ئۆزىڭىزنىڭ نىيەت-مەقسىتىنى ئېنىق ئېيتىڭ (1-كورىنت. 14:9). كېرەك بولسا، ئۇ كىشىگە ئويلىنىشقا ۋاقىت بېرىڭ (پەند. نە 15:28). ئەگەر ئۇ ئارىلىشىپ ئۆتۈشنى خالىمىسا، ئۇنىڭ قارارىنى ھۆرمەتلەڭ.
13. ئەگەر بىرى سىزگە كۆڭلىنى ئىزھار قىلسا، نېمە قىلىشىڭىز كېرەك؟ (كولوسىلىقلار 4:6)
13 ئەگەر بىرى سىزگە كۆڭلىنى ئىزھار قىلسىچۇ؟ ئۇنىڭ ئۆز كۆڭلىدىكى گەپ-سۆزلىرىنى ئېغىزدىن چىقىرىشقا قانچىلىك جۈرئەت ۋە جاسارەت كۆرسەتكەنلىكىنى ئۇنتۇماڭ، شۇڭا مۇلايىملىق ۋە ھۆرمەت بىلەن ئۇنىڭغا مۇئامىلە قىلىڭ (كولوسىلىقلار 4:6-نى ئوقۇڭ). ئەگەر مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈشكە ماقۇل بولۇش-بولماسلىقنى قارار چىقىرىش ئۈچۈن ئويلىنىشقا ۋاقىت كېرەك بولسا، بۇنى ئۇنىڭغا ئېيتىڭ. بىراق، جاۋابىڭىزنى تېزراق بېرىشكە تىرىشىڭ (پەند. نە 13:12). ئەگەر ئارىلىشىپ مۇھەببەتلىشىشىنى خالىمىسىڭىز، بۇنى ئېنىق، ئەمما مۇلايىملىق بىلەن ئېيتىڭ. ئاۋسترىيىدىكى خانس ئىسىملىك بۇرادەر بىر قېرىنداشنىڭ كۆڭۈل ئىزھارىنى قانداق رەت قىلغانلىقىنى كۆرۈپ باقايلى. ئۇ مۇنداق جاۋاب بەرگەن: «مەن ئۆز قارارىمنى ئېيتقاندا، گەپ-سۆزلىرىمگە دىققەت قىلدىم، لېكىن رەت قىلغانلىقىمنى ئېنىق بىلدۈردۈم. چۈنكى، ئۇنىڭ بەلكىم كېيىنرەك ئارىلىشىپ ئۆتۈشكە ئۈمىد بار دەپ چۈشىنىپ قالماسلىقى ئۈچۈن دەرھال جاۋاب بەردىم. يەنە ئوخشاش سەۋەب تۈپەيلى، شۇنىڭدىن كېيىن ئۇنىڭ بىلەن قانداقتۇ سالاملىشىش ۋە ئالاقىدە بولۇشقا توغرا كەلگەندە ھەم، گەپ-سۆزلەردە كۆپرەك ئېھتىياتچان بولدۇم». دەل ئەكسىچە، ئەگەر شۇ كىشى بىلەن ئۇچرىشىشقا چىقىپ مۇھەببەتلىشىپ، ئۇنى كۆپرەك تونۇشۇشنى خالىسىڭىز، بۇنى ئېنىق ئېيتىڭ. شۇنىڭ بىلەن بىرگە، ھېس-تۇيغۇلىرىڭىزنى ۋە ئۇچرىشىپ ئارىلىشىپ يۈرگەن مەزگىلدە، قانداق ۋاقىتلاردا ئۇچرىشىش، نېمە قىلىش-قىلماسلىق، كىمگە ئېيتىش-ئېيتماسلىق دېگەندەك ئىشلار ھەققىدە پاراڭلىشىڭ. چوڭ بولغان مەدەنىيەت ياكى باشقا سەۋەبلەر تۈپەيلى، كۆز قاراشتا ۋە باشقا تەرەپلەردە ھەممە نەرسە ئۆزۈڭلار كۈتكەندەك بولماسلىقى مۇمكىن.
باشقىلار توي قىلمىغانلارنى قانداق قوللاپ-قۇۋۋەتلىيەلەيدۇ؟
14. توي قىلمىغان ئېتىقادداشلىرىمىزنى قانداق قوللاپ-قۇۋۋەتلىسەك بولىدۇ؟
14 بويتاق قېرىنداشلار توي قىلىشنى خالىسا، ئۇلارنى قانداق قوللاپ-قۇۋۋەتلەلەيمىز؟ بىر يولى — گەپ-سۆزلىرىمىزگە دىققەت قىلىش (ئەفەس. 4:29). ئۆزىڭىزدىن مۇنداق سوراپ كۆرۈڭ: «توي قىلىشنى خالىغانلارنىڭ ئۈستىدىن چاقچاقلارنى قىلىمەنمۇ؟ تېخى توي قىلمىغان بىر بۇرادەر بىلەن بىر قېرىنداش بىر-بىرى بىلەن پاراڭلىشىپ تۇرغانلىقىنى كۆرگەندە، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا قانداقتۇ بىر رومانتىك ھېس-تۇيغۇلار بارمىكىن دەپ پەرەز قىلىمەنمۇ؟» (1-تىموت. 5:13) ئۇنىڭدىن باشقا، بويتاق ئېتىقادداشلارنى توي قىلمىغانلىقى ئۈچۈن مەلۇم نەرسىلەردىن مەھرۇم قالغاندەك ھېس-تۇيغۇغا كەلتۈرۈپ قويۇشتىن پەخەس بولۇشىمىز كېرەك. يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان خانس مۇنداق دېگەن: «بەزىدە جامائەتتىكىلەر مۇنداق دەيدۇ: «قاچان توي قىلىسەن؟ يېشىڭ بىر يەرگە بېرىپ قالدى». بۇنىڭغا ئوخشاش سۆزلەرنى ئاڭلىغان توي قىلمىغان قېرىنداشلار ئۆزىنى قەدىرسىزدەك ياكى چاپسانراق توي قىلىشى كېرەكتەك ھېس قىلىشى مۇمكىن». باشقىلارنى شۇنداق ھېس-تۇيغۇغا كەلتۈرۈشتىن ساقلىنايلى، ئۇنىڭ ئورنىغا توي قىلمىغان قېرىنداشلارنى ماختاش ئۈچۈن پۇرسەتلەرنى ئىزدەيلى.—1-سالونىكا. 5:11.
15. (1) بىرىگە لايىق تونۇشتۇرۇشتىن ئاۋۋال، نېمە توغرۇلۇق ئويلىنىپ كۆرۈشىمىز كېرەك؟ (رىملىقلار 15:2) (رەسىمگە ھەم قاراڭ) (2) فىلىمنى كۆرگەندە، قانداق مۇھىم نۇقتىلارغا دىققەت قىلدىڭىز؟
15 ئەگەر توي قىلمىغان ئىككى ئېتىقادداشنى خۇددى ئالتۇن ئۈزۈككە ياقۇت كۆز ياراشقاندەك بىر-بىرىگە بەك ماس كېلىدۇ دەپ ئويلانغان بولسىڭىز، نېمە قىلىشقا بولىدۇ؟ مۇقەددەس كىتاب بىزنى باشقىلارنىڭ ھېس-تۇيغۇلىرىنى كۆزدە تۇتۇشقا دەۋەت قىلىدۇ (رىملىقلار 15:2-نى ئوقۇڭ). توي قىلمىغان نۇرغۇن قېرىنداشلىرىمىز بىرلىرىنىڭ ئۆزلىرى ئۈچۈن لايىق تونۇشتۇرۇشىنى خالىمايدۇ، شۇڭلاشقا ئۇلارنىڭ كۆز قاراشلىرىنى ھۆرمەتلىشىمىز كېرەك (2-سالونىكا. 3:11). يەنە بەزىلىرى، باشقىلارنىڭ ئۇلارغا ياردەم بېرىشىنى خالايدۇ، شۇنداقتىمۇ ئۇلار ئۆزلىرى سورىمىسا، ئۇلاغا لايىق تونۇشتۇرۇشتىن ساقلىنىڭe (پەند. نە 3:27). ئۇنىڭدىن باشقا، بەزىلەر مۇۋاپىق بىر پەيتتە تەبئىي شەكلىدە بىرى بىلەن تونۇشۇشنى خالايدۇ. گېرمانىيىدىكى لىدىيا ئىسىملىك توي قىلمىغان قېرىنداش مۇنداق دەيدۇ: «قېرىنداشلارنى دوستلار ئولتۇرۇشىغا چاقىرساق بولىدۇ. بۇ ئۇلارغا بىر-بىرى بىلەن كۆرۈشۈشكە پۇرسەت يارىتىپ بېرىدۇ ۋە قالغان ئىشلار ئۇلارنىڭ ئۆزلىرىنىڭ ئىختىيارىدا قالىدۇ».
كۆپ كىشىلەر يىغىلغان ئولتۇرۇشلار توي قىلمىغانلارنىڭ ئۆزئارا تونۇشىشىغا مۇمكىنچىلىك يارىتىپ بېرىدۇ (15-ئابزاسقا قاراڭ)
16. توي قىلمىغان ئېتىقادداشلار نېمىنى ئەستە ساقلىشى كېرەك؟
16 مەيلى توي قىلغانلار ياكى قىلمىغانلار بولسۇن، ھەممىمىز بەختلىك تۇرمۇش كەچۈرەلەيمىز (زەبۇر 128:1). ئەگەر توي قىلىشنى خالىسىڭىز، بىراق ئۆزىڭىزگە لايىق بىرىنى تېخى تاپمىغان بولىسىڭىز، دىققىتىڭىزنى داۋاملىق يەھۋاغا خىزمەت قىلىشقا قارىتىڭ. ماكاۋدىكى (ئاۋمىن) شېن يى ئىسىملىك قېرىنداش مۇنداق دەيدۇ: «توي قىلمىغان ۋاقتىڭىز بىلەن جەننەتتە ئۆز جۈپتىڭىز بىلەن ئۆتكۈزگەن ۋاقتىڭىزنى سېلىشتۇرغاندا، توي قىلمىغان ۋاقتىڭىز بەك قىسقا بولىدۇ. شۇڭا، بۇ ۋاقتنى قەدىرلەپ، خۇشال-خۇرام ئۆتكۈزۈڭ». لېكىن، ئۆزىڭىزگە لايىق كىشىنى تاپقان بولسىڭىز ۋە ئۇنىڭ بىلەن ئارىلىشىپ مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈۋاتقان بولسىڭىز، نېمە قىلىشىڭىز كېرەك؟ كېيىنكى ماقالىدە، مۇھەببەتلىشىپ يۈرگەن ۋاقىتتا نېمىلەرنى قىلىش دانا قارار چىقىرىشقا ياردەم بېرىدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقىمىز.
3-ناخشا «خۇدا ئۆزى مېھىر-مۇھەببەتتۇر»
a توي قىلىشقا تەييار بولغان-بولمىغانلىقىغا كۆز يەتكۈزۈش ئۈچۈن jw.org تور بېكىتىدىكى «قىز-يىگىتلەرنىڭ ئۇچرىشىشى — 1-قىسىم. مەن بىرى بىلەن ئۇچرىشىپ ئارىلىشىپ يۈرۈشكە تەييارمۇ؟» (باشقا تىلدا) ناملىق ماقالىنى ئوقۇڭ.
b سۆز-ئىبارە مەنىسى: «ئۇچرىشىشقا چىقىپ مۇھەببەتلىشىش» — ئەر ۋە ئايال ئۇچرىشىپ، بىر-بىرىگە ئۆمۈرلۈك ھەمراھ بولۇشقا لايىق ياكى لايىق كەلمەيدىغانلىقىنى كۆرۈپ يېتىش ئۈچۈن بىر-بىرىنى ياخشىراق تونۇش مەقسىتىدە بىرلىكتە ۋاقىت ئۆتكۈزۈشنى بىلدۈرىدۇ. بەزى دۆلەتلەردە بۇنداق ئۇچرىشىشنى بىرسى بىلەن مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈش دەپ ئاتىلىدۇ. قىز-يىگىتلەرنىڭ ئۆزئارا كۆڭلىنى بىر-بىرىگە ئىزھار قىلىپ، رومانتىك ھېس-تۇيغۇلىرىنى ئېيتىشى ئۇلارنىڭ مۇھەببەتلىشىپ يۈرۈشنى باشلىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. بۇ ئۇلار توي قىلىشقا پۈتۈشكەندە ياكى ئايرىلىپ كېتىشنى قارار قىلغاندا ئاخىرلىشىدۇ.
c بەزى ئىسىملار ئۆزگەرتىلگەن.
d بەزى مەدەنىيەتلەردە، ئادەتتە يىگىت قىزغا ئارىلىشىپ مۇھەببەتلىشىش تەكلىپىنى قويىدۇ. ئەمما، قىزنىڭ يىگىتكە ئۇچرىشىپ ئارىلىشىپ ئۆتۈش تەكلىپىنى بېرىشى قويسا، بۇنىڭ ھېچبىر يامان يېرى يوق (رۇت 3:1–13). بۇ ھەققىدە كۆپرەك بىلىش ئۈچۈن «ئويغىنىش!» دېگەن ژۇرنىلى 2004-يىلى، 22-ئۆكتەبىر سانىدىكى «ياشلارنىڭ سوئاللىرى — ئۇنىڭغا كۆڭلۈمدىكى ھېس-تۇيغۇلارنى قانداق ئېيتالايمەن؟» (باشقا تىلدا) دېگەن ماقالىنى ئوقۇڭ.