Anga Olonumbi Viembimbiliya via Velapo Muẽle?

“OFEKA yi sukila limue esokiyo liolonumbi okuti vieca kovimatamata viayo oku kolapo kuenda oku songuiwa.” Oco ca lombolola usonehi haiye ukuakulekisa oviluvialuvia vo televisãu. Ocili muẽle olondaka viaye vi kuete elomboloko. Vemehi liocihandeleko comanu oku kala okuti wa kolapo kuenda vepuiti omanu va sukila oku tava kolonumbi vimue via kolapo vina vi lekisa eci cesunga leci civi, eci ciwa leci haciwako. Epulilo lieli: “Olonumbi vipi via velapo, kovina vivali ndeci, ocisoko cofeka lovimatamata viaco?” Nda olonumbi Vembimbiliya ovio via velapo, oco puãi vi pondola oku kuatisa omunu lomun oku kolapo, lovimuenyo via sanjuka. Omo liaco okuamisako vali, vi pondola oku lingisa omanu vakuãi olonumbi viaco okuti va sanjuka kuenda va kolapo vali enene. Oco hẽ cikasi oco? Tu konomuisi eci Embimbiliy li popia kovolndu a–a avali a silivila: epokolo volohuela kuenda esunguluko komuenyo weteke leteke.

Litokeka Lohueli Yove

Ululiki Wetu wa lulika Adama noke wa panga Heva okuti o kala oñuatisi yaye. Etokekiso liavo lia kala lia tete vesapulo kuenda oku kuata ukamba umue woku amamako. Suku hati: “Ulume o sia isiaye la inaye hã ha litokeka lukãi waye.” Eci papita anyamo 4.000 Yesu Kristu wa pitulula onumbi eyi ya tiamẽla kuava vakuele koloñame viaye viosi. Kuenje, wa pisa oku litokeka kulume lukãi okuti ka va lingile olohuela.−Efetikilo 1:27, 28; 2:24; Mateo 5:27–30; 19:5.

Ndeci Embimbiliya, olosapi vivali via velapo kolohuela vi sanjuisa te ocisola, kuenda esumbilo konepa ya vavali valikuele. Ulume okuti eye utue wocikumba, a lekise ocisola coku sandiliya olonjongole viukãi waye. Eye a kale laye “lolondunge” kuenda ha ka kuate ‘onyeño yalua’ laye. Ukãi layevo a tate ulume ‘lesumbilo lialua.’ Nda ava valikuele va kuama olonumbi evi, ovitangi vialua via tiamẽla kolohule citava okuti vi yuviwa ale vi yuliwa. Ulume o ka litokeka lukãi waye kuenda ukãi oka litokekavo lulume waye.−1 Petulu 3:1–7; Va Kolosai 3:18, 19; Va Efeso 5:22–33.

Olonumbi Viembimbiliya vioku litokeka lekolelo ku o likuele laye vi tuala kesanju volohuela? Ciwa, lilongisa handi eci ca sulako koku kulihisa eci ca pita ko Alemanya. Omanu va puliwa asunga api a velappo kohuela luesanju. Esunga lia velapo vali lia tukuiwa lieli okuti te vavali va lipokola. Ove ku tava okuti omanu valikuele vakuata vali esanju liaua nda va limbuka okuti ohueli yavo ya koleliwa?

Oco hẽ nda Peya Ovitangi?

Nye ci lingiwa nda ulume lukãi ka va litavatava? Nda hẽ ocisola cavo ca totomẽla? Vekalo liaco ka ca sungulukile oku tepa oluhuela? Ale olonumbi Viembimbiliya vioku likakatela lepokolo omunu lokuavo alikuele laye handi vi ci potolola?

Asonehi Vembimbiliya va limbuka eci okuti vosi valikuele va ka kuata ovitangi mekonda liekambo lioku lipua kuomunu. (1 Va Korindo 7:28) Handi, ava va likuele okuti va kuãi olonumbi Viembimbiliya va seteka oku liecela loku potolola ovitangi viosi. Ocili muẽle, kuli ovitangi ndeci ukahokolo ale oku vetiwa, nda Ukristão o sima okuti hise oku linyuha ale oku litepa. (Mateo 5:32; 19:9) Pole oku sulisa olohuela lonjanga oco o nole ukuavo o likuela laye eci ci lekisa ekambo liesumbilo ku vakuene. Eci ka ceci oku kolapo ale esanju komuenyo wa umue. Tu tali ongangu yimue.

Petulu wa liyeva okuti olohuela luaye lua pumba uwa okuti cina lua kala haicoko.a Eye wa siapo ukãi waye kuenje wa kuela Monika, una wa siapovo ulume waye. Eci ceya oku pita ndati? Vokati kolosãi vitito, Petulu wa linga hati, oku kala la Monika “ka ca lelukile ndomo nda ci simile okuti nda oco ci kala.” Momo lie sio? Oku lueya kuomanu kua molẽha ale kolohuela viaye viokaliye ndeci vakala ale kuevi viosimbu. Okuti ocitangi ca livokaya vali,kuenda onjanga yalua yoku nolapo oku litepa conenela ovitangi viekambo liolombongo. Handi vali, omãla va Monika va sumua calua mekonda liepongoloko liomuenyo wepata liavo.

Ndomo ovolandu a–a a lekisa, nda ava valikuele va sanga ovitangi viehonguo, oku lisiapo haicoko ci potolola ovitangi. Konepa yikuavo, vekalo liupongo, oku tiamẽla volonumbi Viembimbiliya olonjanja viosi ci kuatisa ava va likuele oku kala ciwa kuenda ci tuala kavali kavo koku tulumuha ndovava a felokaile. Eci oco ca pita la Tomasi kuenda Doris.

Tomasi la Doris va likuele ale tunde eci pa pita ale akui atatu kanyamo eci Tomasi a fetikile oku nyua enene. Doris co kokela esumuo lialua, kuenje kavali kavo va sapela oco va litepe. Doris wa ci lomboluila umue pokati Kolombangi via Yehova. Ombangi ya lekisa ku Doris eci Embimbiliya li popia catiamẽla kolohuela, loku vetiya oco ka va ka litepe, pole te oku linalisa la veyaye oku seteka oku sanga epotoloko. Eci oco ca linga Doris. Volosãi viñamiñami, ka va nolelepo vali oku litepa. Tomasi la Doris va potolola ovitangi viavo kavali. Oku kuama elungulo Liembimbiliya ca pamisa olohuela viavo kuenda ca va iha otembo yoku potolola ovitangi vikuavo.

Oku Sunguluka Kovina Viosi

Oku kakatela kepokolo lu o likuele laye ci pamisa ocituwa ciwa kuenda onumbi yocisola. Ovituwa viaco haivio vi sukiliwavo oku amamako lesunguluko voluali lulo ka lua sungulukile ndeti. Embimbiliya li kuete vali calua oku sapuila ca tiamẽla kesunguluko. Upostolo Paulu wa sonehela Akristão vo kocita ca tete va Yudea hati: “Tu yongola oku linga esunga lovina viosi.” (Va Heveru 13:18) Eci ci lomboloka nye?

Omunu wa sunguluka wa koleliwa kuenda wa litepa kesanda. Eye wa sunguluka koku linala la vakuavo, wa suapo, wa sumbiwa, ka penyeleha ale oku kemba. Handi vali, omunu wa sunguluka yuna o kolela okuti kanyana vakuavo. Omanu va sunguluka va amisako esunguluko kuenda oku koleliwa, okuti ci tuala kovituwa viuhayele kuenda oku amisako oku pamisa ukamba pokati komanu.

Omanu va sunguluka, va sanjuka? Ocili, ovo va kuete esunga liaco. Ndaño okuti ovitukiko via lisandeka kuosi kuenda eci ka ca sungulukile, ale pamue mekonda lieci, omanu vana okuti va sunguluka va kasi loku komohiwa la vakuuavo. Ndeci epakiso lia lingiwa pokati kamalẽhe, esunguluko unu okuti owo wa velelepo kueci ci soka 70 kolopurcentu via tiamẽla koku sunguluka. Kuenda vali, kuosi o kasi, esunguluko olio onumbi ya tete pokati kava tulitokeka lavo ndakamba.

Cristina wa longisiwile oku nyana tunde eci kala vutunga 12 kanyamo. Anyamo osi a pitapo, wa kala luloño woku nyana. Wa popia hati “kua kala ateke amue ame nda nena nena konjo eci cisoka okavikutila [2.200 kolombongo viondolale.”] Puãi Cristina wa kala vokayike olonjanja vialua, kuenda wa kala kohele yoku ambatiwa oco a kale vokayike. Eci Olombangi via Yehova via vangula laye ca tiamẽla kueci Embimbiliya li popia koku sunguluka, Cristina wa kakatela kolonumbi Viembimbiliya. Eye wa lilongisa oku pokola kelungulo lia popia liti: “U wa ivaile ka ka ive vali.”−Va Efeso 4:28.

Vokuenda kuotembo Cristina wa papatisiwa kuenje wa linga umue pokati Kolombangi via Yehova, eye kamaleko vali oku nyana. Eye wa mioñolola ekalo oco a sunguluke kovina viosi, mekonda Olombangi via vokiyako vali kesunguluko kuenda ovituwa vikuavo Viakristão. Ca popia wukanda wokaliye wasapulo u tukuiwa okuti, Lausitzer Rundschau ceci hati: “Olondaka ndeci esunguluko, lonjongo, kuenda ocisola lava tu lisungue lavo vikasi loku lua enene vekolelo Liolombangi.” Cristina wa liyeva ndati ca tiamẽla kepongoloko liomuenyo waye? Hati “kaliye nda sanjuka vali mekonda nda siapo oku nyana. Vofeka ndi li yevite okuti ndicimatamata cimue ci sesamẽla ekemainyo.”

Asumuluho Osi Kocisoko Comanu

Omanu vana okuti va pokola kuava valikuele lavo kuenda va sunguluka ka va sanjukile ño ovo muẽle, pole va kasivo ciwa vofeka. Va cime kupange va yongola vana okuti ka va nyani. Ocili, vosi va sole oku kuata ekolelo lava va lisungue lavo, kuenda etu tu sole oku landa volovenda viava va linga omilu ya sunguluka. Etu ka tu sumbila vakuapulitika, lakuenje velombe, kuenda olonganji vana va kasi loku yuvuisa ovitukiko? Ofeka yikuata esumuluho lialua nda ovimatamata viayo vi kapako esunguluko ndonumbi yefetikilo, haceciko lika yi sukiliwa oku yi linga kokuvo.

Handi vali, epokolo liava va likuele olio ono ya kolapo yepata. Kuenda omanu valua va tava kolondaka via umue ukuapulitika ko Europa wa linga hati: “[Ekalo] liepata liomanu liamaisako etaili lilo poku kuata ocitililo comanu ca kolapo kuenda ocipango caco.” Ombembua yomunga yapata ya tiamẽla vali enene oku akulu lomãla va kuetele epuluvi lia velapo lioku yeva oku kolapo kuomanu. Vana va lipokola volohuela va kasi loku kuatisako oku kolapo kuekalo liomanu.

Sokolola esumuluho omunu lomunu nda opako nda ka kua kaile oku lisiapo kuava va likuele, oku litepa, ale oku yandulukiwa kuomãla. Kuenda nda ca kala ndati nda ka kua kaile vali oku nyana volonjipẽla, la vakuakunyana volovenda, lolondiandia, lakuenje velombe vakuavitukiko, ale vakuoloño wesanda? Eci ci kala ndonjoi yaño? Havanako va kuetele onjongole yalua Kembimbiliya kuenda eci olio li popia ca tiamẽka kovaso yoloneke. Ondaka ya Suku ya likuminya okuti Usoma wa Mesiya ya Suku uka kombako uviali wosi womanu vongongo. Vemẽhi Liusoma waco vosi va ka kalamo va ka longisiwa oku endela volonumbi Viembimbiliya. Kotembo yaco, “olondingesunga vi piñala ofeka, vi tungamo oloneke ka vi pui.”−Osamo 37:29.

Olonumbi Viembimbiliya Ovio Lika via Velapo

Olohulukãi viomanu vana va tiamẽla vali enene Kovisonehua vi Kola kaliye va limbuka okuti elungulo Liembimbiliya lia kunamẽla kolondunge via Suku, vina via velapo ocisimilo comunu. Viaco evi via tiamẽla Kembimbiliya haivio via koleliwa vi silivila calua komuenyo voluali luetu lulo. Ovo va kuliha okuti onjongole yavo ya velapo vali, oku kuama elungulo likasi Vondaka ya Suku.

Kuendavo, omanu vaco va yevelela lutate elungulo Liembimbiliya okuti: “Kolela Yehova lutima wove wosi. Ku ka tiamaẽle kolondunge viove viosi, kuenje eye o suñamisa olonjila viove.” (Olosapo 3:5, 6) Oku ci linga, ovo va mioñolola ciwa ovimuenyo viavo muẽle. Ovo va kuatisakovo ovimuenyo viavo muẽle kuendavo via vana va lisungue lavo. Kuenda ovo va amisako ekolelo lia pama “komuenyo . . . wiyako,” eci olonumbi Viembimbiliya vi ka kuamiwa lomanu vosi.−1 Timoteo 4:8.