Tou Teuteuʼi Totatou Loto Ke Tou Kumi Ia Sehova
KO TE pelepitelo Iselaele ko Esitalasi, neʼe ko te tagata neʼe makehe tana ʼu fai kumi, tona poto, tana hiki tohi, pea mo tana akoʼi te Lao ki te hahaʼi. Pea neʼe ina toe tuku he faʼifaʼitaki lelei ki te kau Kilisitiano ia ʼaho nei, he neʼe ko he tagata neʼe tauhi kia Sehova ʼaki tona loto katoa. ʼO feafeaʼi? He neʼe hoko atu tana tauhi fakamalotoloto logola tana nofo ʼi Papiloni, te kolo ʼaē neʼe lahi ai te ʼu ʼatua loi pea neʼe fai ai te tauhi ki te kau temonio.
Neʼe mole tupu feiā pe te tauhi fakamalotoloto ʼa Esitalasi. Neʼe ina gāueʼi te faʼahi ʼaia. Tahi ʼaē meʼa, ʼe ina ʼui fēnei mai “neʼe [ina] teuteuʼi tona loto moʼo vakavakaʼi te lao ʼa Sehova, pea ke ina maʼuliʼi.”—Esitalasi 7:10.
Ohage ko Esitalasi, ko te hahaʼi ʼa Sehova ia ʼaho nei ʼe nātou fia fai ia meʼa fuli ʼaē ʼe kole age e Sehova, logola ʼe nātou maʼuʼuli ʼi he mālama ʼe fehiʼa ki te tauhi moʼoni. Koia, tou toe vakavakaʼi mo tatou te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke tou fai, moʼo teuteuʼi totatou loto peʼe ko totatou ʼuhiga ʼaē ʼi loto—tatatou ʼu fakakaukau, mo tatatou ʼu aga, mo totatou ʼu holi, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina uga tatou—moʼo ‘vakavakaʼi te lao ʼa Sehova pea mo maʼuliʼi.’
Tou Teuteuʼi Totatou Loto
Ko te kupu “teuteu” ko tona faka ʼuhiga ko te “teuteuʼi fakatomuʼa ʼa he tahi ke ina fai he meʼa: ke tokalelei ki hona faʼahiga fakaʼaogaʼi.” ʼE mahino papau ia, kapau kua koutou maʼu te ʼatamai mālama totonu ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua pea mo foaki tokotou maʼuli kia Sehova, ʼe mahino ia kua teuteuʼi tokotou loto pea ʼe feala ke fakatātā ki “te kele lelei” ʼaē neʼe talanoa kiai Sesu ʼi tana lea fakatātā ʼo te tagata tūtū pulapula.—Mateo 13:18-23.
Kae ʼe tonu ke tou vakaʼi tuʼumaʼu totatou loto pea mo fakamaʼa. Koteā tona tupuʼaga? ʼE tupu ko te ʼu faʼahi ʼe lua. ʼUluaki, heʼe feala ki totatou ʼu holi ʼaē ʼe kovi ke aka fakavilivili ohage ko he vao kovi ʼi he ʼōloto, tāfito ʼi te ʼu “aho fakamuli” ʼaenī ʼaē kua fonu ai “te aele” ʼo te tuʼu ʼa Satana ʼaki he ʼu manatu fakasino ʼe ko he ʼu pulapula fakatupu mamahi. (2 Timoteo 3:1-5; Efeso 2:2) Ko te lua faʼahi, ʼe ko te kele. Kapau ʼe mole kei gāueʼi he kele, pea mole tuai pea magemage, mo fefeka, pea liliu ko he kele kakā. Peʼe feala ke haʼeleʼi e te tokolahi te ʼōloto pea mo malamalaki te kele ʼo tupu ai tona fefeka. ʼE toe feiā mo totatou loto ʼaē ʼe fakatātā ki te kele. ʼE feala ke mole toe maʼu ai hona fua mo kapau ʼe mole kei tou tokaga kiai, peʼe ka haʼeleʼi e te hahaʼi ʼaē ʼe mole nātou tuʼania ki totatou maʼuli fakalaumālie.
Koia, ʼe maʼuhiga ai ke tou mulimuli fuli ki te fakatokaga ʼaenī ʼa te Tohi-Tapu: “ ʼI te ʼu meʼa maʼuhiga fuli ʼaē ʼe tonu ke ke taupau, hāofaki tou loto, heʼe ko ia ko te matapuna ʼo te maʼuli.”—Tāʼaga Lea 4:23.
Te ʼu Faʼahi ʼAē ʼe Nātou Fakagako Te “Kele” ʼo Totatou Loto
Tou vakaʼi he ʼu faʼahi, pe ko he ʼu kalitate, ʼe nātou fakagako anai te “kele” ʼo totatou loto, ke feala hana maʼuli lelei. ʼE moʼoni ʼe lahi te ʼu faʼahi ʼe feala ke nātou gāueʼi totatou loto ke lelei, kae ʼe tou vakaʼi pe anai ni ʼu faʼahi e ono: te ʼiloʼi ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou te ʼu meʼa fakalaumālie, te agavaivai, te aga fakahagatonu, te manavasiʼi ki te ʼAtua, te tui, pea mo te ʼofa.
Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Manuʼia ia nātou ʼaē ʼe nātou ʼiloʼi tonatou masiva fakalaumālie.” (Mateo 5:3, MN) Ka tou logo pakupaku, pea ʼe tou ʼiloʼi ʼe tonu ke tou kakai, ʼo toe feiā pe, ka tou logo pakupaku ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea ʼe tou ʼiloʼi ʼe tonu ke tou kai te ʼu meʼa kai fakalaumālie. ʼI te agamāhani, ʼe holi te hahaʼi ki te faʼahiga meʼa kai ʼaia, heʼe ina foaki he faka ʼuhiga pea mo he fakatuʼutuʼu ki tonatou maʼuli. Ko te ʼu fakaneke ʼo te mālama ʼa Satana peʼe ko totatou piko ʼi te ako, ʼe feala ke ina fakavaivaiʼi tatatou ʼiloʼi ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou te ʼu meʼa fakalaumālie. Kae neʼe ʼui fēnei e Sesu: “E mole gata pe ki te pane e mauli ai anai te tagata, kae e mauli anai i te folafola fuape e mavae maia fofoga o te Atua.”—Mateo 4:4.
ʼE lelei anai totatou maʼuli mo kapau ʼe tou kakai tuʼumaʼu ʼi te ʼu hola māhani, mo fakafuafua lelei te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou kai, pea mo tou kai he ʼu meʼa kai lelei, pea ʼe feala ai ki totatou sino, ke tupu ai hana fia kai mokā hoko mai te temi kai. ʼE toe feiā ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼE mole lagi koutou faʼa leleiʼia te ako, kae kapau ʼe koutou fakamāmāhani ʼo lau te Folafola ʼa te ʼAtua ʼi te ʼaho fuli, pea mo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu, pea ʼe koutou tokagaʼi anai te tuputupu ʼo takotou fia kai. ʼI tona fakahagatonu, ʼe koutou fakaʼamu mālohi anai ke hoko mai la te ʼu temi ʼaē ʼe koutou ako ai te Tohi-Tapu. Koia, ʼaua naʼa koutou līaki takotou ʼu faiga, kae koutou haga fai ke tuputupu ia koutou te holi ki te meʼa kai fakalaumālie ʼaē ʼe ʼaoga kia koutou.
Ko Te Agavaivai ʼe Ina Fakamalu Te Loto
ʼE maʼuhiga te agavaivai moʼo teuteuʼi tokita loto, heʼe kita tali ai ke akoʼi kita pea ke kita tali lelei he tokoni ʼofa pea ke fakatonutonuʼi kita. Koutou fakatokagaʼi te faʼifaʼitaki lelei ʼo te Hau ko Sosiasi. Lolotoga tona temi hau, neʼe maʼu te tohi neʼe tuʼu ai te Lao ʼaē neʼe foaki age e te ʼAtua kia Moisese. ʼI te logo ʼa Sosiasi ki te lau ʼo te Lao pea ʼi tana mahino ki te līaki e tana ʼu kui te tauhi maʼa, neʼe ina haeʼi ai tona ʼu mutuʼi meʼa pea tagi ia muʼa ʼo Sehova. He koʼe neʼe malave mālohi te Folafola ʼa te ʼAtua ki te loto ʼo te hau? ʼE ʼui e te fakamatala neʼe “mālū” tona loto, pea neʼe ina fakamālaloʼi ia ia ʼi tana logo ki te ʼu folafola ʼa Sehova. Neʼe tokagaʼi e Sehova te agavaivai ʼa Sosiasi, mo te tali e tona loto te ʼu tokoni, pea neʼe ina tapuakina ia ia.—2 Hau 22:11, 18-20.
ʼI tanatou agavaivai, neʼe feala ai ki te ʼu tisipulo ʼa Sesu ʼaē neʼe “ko he u tagata kaifenua nee mole ako,” ke nātou mahino pea mo maʼuliʼi te ʼu moʼoni fakalaumālie ʼaē neʼe mole mahino kiai te hahaʼi ʼaē neʼe ko te “kau poto mo te kau atamai” ʼi te “sio fakatagata” pe. (Gaue 4:13; Luka 10:21; 1 Kolonito 1:26) Ko nātou ʼaia neʼe mole nātou teuteu ke nātou tali te Folafola ʼa Sehova, he neʼe fefeka tonatou ʼu loto ʼi te fialahi. Kae ko Sehova ʼe fehiʼa ki te fialahi.—Tāʼaga Lea 8:13; Taniela 5:20.
Te Aga Fakahagatonu Pea Mo Te Manavasiʼi Ki Te ʼAtua
Neʼe tohi fēnei e te polofeta ko Selemia: “ ʼE mole he tahi meʼa ʼe kākā ʼaupito age ʼi te loto, pea ʼe mole hona faitoʼo. Ko ai ʼaē ʼe ina lava ʼiloʼi?” (Selemia 17:9) ʼE hā te kākā ʼaia ʼo totatou loto ʼi he ʼu ʼaluʼaga kehekehe, ohage la mokā tou kumi he ʼu takuʼaki ki te ʼu aga kovi ʼaē neʼe tou fai. ʼE toe hā te faʼahi ʼaia mokā tou faiga ke tou fakasiʼisiʼi te ʼu agaaga kovi ʼo totatou ʼulugaaga. Kae ko te aga fakahagatonu ʼe tokoni mai anai kia tatou ke tou mālo ʼi te kākā ʼo totatou loto, heʼe ina fakahā fakahagatonu mai totatou ʼuhiga moʼoni ke feala hatatou fakatonutonuʼi. Neʼe fakahā e te tagata fai pesalemo te aga fakahagatonu ʼaia ʼi tana faikole fēnei: “Sivi ʼau, Ê Sehova, pea ke ke ʼahiʼahi ʼau; fakamaʼa toku ʼu ifiifi pea mo toku loto.” ʼE hā lelei mai ko te tagata fai pesalemo neʼe ina teuteuʼi tona loto ke feala hona fakamaʼa pea mo ʼahiʼahiʼi e Sehova, tatau aipe peʼe lagi faka ʼuhiga anai kia ia ke ina fakamoʼoni ki te ʼu agaaga kovi ʼo tona ʼulugaaga pea ke ina tauʼi.—Pesalemo 17:3; 26:2.
Ko te manavasiʼi ki te ʼAtua, ʼaē ʼe kau kiai “te fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe kovi,” ʼe ko he tokoni mālohi moʼo fakamaʼa tokita loto. (Tāʼaga Lea 8:13) Ko he tahi ʼe manavasiʼi moʼoni kia Sehova ʼe ina leleiʼia tona loto manavaʼofa pea mo tana agalelei, kae ʼe mole galo kia ia ʼe toe feala pe ke tauteaʼi e Sehova ia nātou ʼaē ʼe talagataʼa kia te ia, peʼe ina fakaʼauha nātou. Neʼe fakahā e Sehova ko nātou ʼaē ʼe nātou manavasiʼi kia te ia, ʼe toe maʼua foki ke nātou fakalogo kia te ia, he neʼe ina ʼui fēnei ʼo ʼuhiga mo Iselaele: “Kanapaula neʼe nātou gāueʼi ʼonatou loto ke nātou manavasiʼi kia te ʼau pea mo nātou taupau tuʼumaʼu taku ʼu fakatotonu fuli, ke fua lelei ai kia nātou pea mo ʼonatou ʼu foha ki he ʼu temi heʼegata!”—Teutalonome 5:29.
ʼE moʼoni, ko te manavasiʼi ki te ʼAtua ʼe mole ko hatatou fakalogo kia te ia heʼe tou matataku, kae ko te manavasiʼi ʼaia ʼe ina uga tatou ke tou fakalogo ki tatatou Tāmai ʼofa ʼaē ʼe tou ʼiloʼi ʼe ina loto ke tou maʼuli fiafia. ʼI tona fakahagatonu, ko te manavasiʼi ʼaia ʼe ina hikihiki pea mo foaki te fiafia, pea neʼe ko te meʼa ʼaia ʼaē neʼe fakahā e Sesu Kilisito totonu.—Isaia 11:3; Luka 12:5.
Ko Te Loto ʼAē Kua Teuteuʼi ʼe Fonu ʼi Te Tui
Ko te loto ʼaē ʼe tui mālohi ʼe ina ʼiloʼi, ko meʼa fuli pe ʼaē ʼe kole mai e Sehova peʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina fakatotonu mai ʼi tana Folafola, ʼe tonu tuʼumaʼu pea mo ʼaoga kia tatou. (Isaia 48:17, 18) Ko ia ʼaē ʼe feiā tona loto, ʼe fiafia ʼaupito ʼi tana maʼuliʼi te tokoni ʼaē ʼe fai mai ia Tāʼaga Lea 3:5, 6, ʼaē ʼe ina ʼui fēnei: “Tuku tau falala kia Sehova ʼaki tou loto katoa pea ʼaua naʼa ke falala ki tou ʼatamai ʼo koe totonu. ʼI tou ʼu ala fuli tokagaʼi ia ia, pea ko ia, ʼe ina fakatonutonu anai tou ʼu ala foufou.” Kae ko te loto ʼaē ʼe mole tui, ʼe mole falala ia kia Sehova, tāfito mokā maʼua ke ina fai he ʼu sakilifisio, ohage la ko te fakafeauga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina maʼu, ke feala hana fakamuʼamuʼa te ʼu gāue ʼo te Puleʼaga. (Mateo 6:33) Koia la ʼaē ʼe ʼui ai e Sehova ko te loto ʼaē ʼe mole tui ʼe “kovi.”—Hepeleo 3:12.
ʼE hā tatatou tui kia Sehova ʼi te ʼu ʼaluʼaga kehekehe, ʼo feiā ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai ʼi totatou loto fale. Ohage la, koutou fakatokagaʼi te pelesepeto ʼaē ʼe tuʼu ia Kalate 6:7: “Naa koutou faihala, e mole nukinukiʼi te Atua. He ko te mea ae e to e te tagata pea e ina utu anai.” ʼE hā anai tatatou tui ki te pelesepeto ʼaia mokā tou sioʼi he ʼu ʼata, mokā tou lau he tohi, mo te temi ʼaē ʼe tou ako ai te Tohi-Tapu, pea mo tatatou ʼu faikole. ʼE moʼoni, ko te tui mālohi ʼe ina uga tatou ke tou to “i te Laumalie,” pea ʼe ko te faʼahi tāfito ʼaia ʼaē ʼe ʼaoga moʼo teuteuʼi totatou loto ke ina tali te Folafola ʼa Sehova pea mo fakalogo kiai.—Kalate 6:8.
Te ʼOfa—ʼE Ko Te Kalitate ʼAē ʼe Maʼuhiga Tāfito
ʼE mole he kalitate ʼe maʼuhiga age ʼi te ʼofa, koteʼuhi ʼe ina faka fealagia ki totatou loto ʼaē ʼe fakatātā ki he kele, ke ina tali te Folafola ʼa Sehova. Koia, ʼi tana fakatatau mo te tui pea mo te ʼamanaki, neʼe ʼui ai e te ʼapositolo ko Paulo ko te ʼofa ʼe “tauʼoluga pau” ʼi te ʼu kalitate ʼaia. (1 Kolonito 13:13) Ko te loto ʼaē ʼe fonu ai te ʼofa ki te ʼAtua, ʼe ina maʼu he fiafia lahi ʼi tana fakalogo kia te ia; pea ʼe mole ʼita ia ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e te ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Soane: “Ko te ofa aeni o te Atua: ke tou taupau tana u fekau, pea e mole mamafa tana u fekau.” (1 Soane 5:3) ʼO toe feiā mo Sesu neʼe ina ʼui fēnei: “Kapau e i ai he tahi e ofa ia te au, e ina taupau anai taku folafola, e ofa anai taku Tamai ia te ia.” (Soane 14:23) Neʼe koutou fakatokagaʼi, kapau ʼe tou ʼofa ki te ʼAtua pea ʼe toe ʼofa mo ia kia tatou. ʼE moʼoni, ʼe ʼofa mamahi ia Sehova kia nātou ʼaē ʼe nātou fakaōvi kia te ia ʼuhi ko tana ʼofa.
ʼE ʼiloʼi e Sehova ʼe tou heʼe haohaoa pea mo agahala tuʼumaʼu kia te ia. Logope la te faʼahi ʼaia, kae ʼe mole fakamamaʼo ia tatou. Ko te meʼa ʼaē ʼe kumi e Sehova ʼi tana ʼu kaugana, ʼe ko “he loto ʼe katoa,” ko he loto ʼe ina uga tatou ke tou lotolelei ʼo tauhi kia te ia ʼaki “he nefesi lelei.” (1 Fakamatala 28:9) ʼE mahino papau ia, ʼe ʼiloʼi e Sehova ʼe ʼaoga he temi lahi pea mo he ʼu faiga ke tou maʼu he ʼu kalitate lelei ʼi totatou loto, pea ke tuputupu ai te fua ʼo te laumālie. (Kalate 5:22, 23) Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tana faʼa kātaki, “heʼe ko ia, ʼe ina ʼiloʼi lelei pe neʼe faʼu tatou ʼaki teā, ʼe ina manatuʼi ko tatou ʼe tou efu.” (Pesalemo 103:14) Neʼe toe fakahā e Sesu te aga ʼaia, he neʼe mole he temi neʼe ina pupulaʼi faka fefeka ai tana kau tisipulo mokā nātou hala, kae neʼe faʼa kātaki ʼo tokoni pea mo fakaloto mālohiʼi nātou. Ko te ʼofa, mo te manavaʼofa, pea mo te faʼa kātaki ʼaia ʼa Sehova pea mo Sesu, ʼe mole nātou uga koa la tatou ke toe ʼāsili ai tatatou ʼofa kia nāua?—Luka 7:47; 2 Petelo 3:9.
Kapau ʼi ʼihi temi ʼe koutou manatu ʼe faigataʼa fau kia koutou hakotou taʼaki takotou ʼu agamāhani ʼaē ʼe kovi, peʼe ko te pulihi ʼo he ʼu agaaga kua aka lelei ia koutou, pea mo te fia fai tuʼumaʼu ki te meʼa ʼaē ʼe kovi, ʼaua naʼa koutou fiu peʼe koutou lotovaivai. Kae koutou haga faiga ke koutou hikihiki takotou “kātaki tuʼumaʼu ʼi te faikole,” ʼo koutou kole tuʼumaʼu kia Sehova ke ina foaki atu tona laumālie. (Loma 12:12, MN) ʼAki tana tokoni ʼaia, ʼe feala anai ohage ko Esitalasi, ke koutou maʼu he loto kua teuteu katoa ‘moʼo vakavakaʼi te lao ʼa Sehova, pea mo maʼuliʼi.’
[Paki ʼo te pasina 31]
Neʼe haga tauhi ki te ʼAtua ia Esitalasi logola tana nofo ʼi Papiloni
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 29]
Garo Nalbandian