Be Non Kristus Ngak Fapi Ulung

“Baaray e pi n’en ni be yog faanem ni ba’ fa medlip i t’uf u lan e ba’ ni mat’aw i pa’.”​—REVELATION 2:1.

1, 2. Mang fan ni thingarda tedan’dad ko tin ni yog Kristus ko fa medlip i ulung nu Asia Minor?

FAK Jehovah ni kari maagirag rok, ni Jesus Kristus, e ir Lolugen fare ulung ko Kristiano. Bochan ni nge par fare ulung rok pi gachalpen ni dariy kirbun, ma maruweliy Kristus e maruwel rok ni ir lolugrad ni aram me yog boch e thin nib fel’ u murung’agrad ma be yal’uwegrad. (Efesus 5:21-27) Revelation guruy ni 2 nge 3 e be dag rogon e pi n’en ney, ya u roy e gad ra pirieg e thin rok Jesus riy nib gel gelngin u fithik’ e t’ufeg ni fan ko fa medlip i ulung nu Asia Minor.

² U m’on ni nge rung’ag John ni apostal e thin rok Jesus ni fan ko fa medlip i ulung, min pingeg e changar rok u “murung’agen fare rran rok Somol.” (Revelation 1:10) Re “rran” nem e ke tabab u nap’an ni kan sunmiy fare Gil’ilungun fare Messiah ko duw ni 1914. Ere thin ni yog Kristus ni fan ko fapi ulung e rib ga’ fan ko ngiyal’ ney ni tin tomren e rran. Thin rok ni be pi’ e athamgil nga lanin’uy nge boch e fonow e be ayuwegdad u rogon ni ngad pithiged e pi magawon ni ra sum ko tiney e rran nib mo’maw’.​—2 Timothy 3:1-5.

3. Mang e be yip’ fan “fapi t’uf,” nge “pi engel” nge fapi “tagil’ e magal ni gol” ni ke guy John ni apostal?

³ I guy John Jesus Kristus ni kan tolangnag, ni “fa medlip e t’uf e bay u ba’ ni mat’aw i pa’” ma ir e “be yan u fithik’ fa medlip ley i tagil’ e magal ni gol,” ara fapi ulung. Fapi “t’uf” e aram e “fapi engel ko fa medlip i ulung.” (Revelation 1:20; 2:1) Yu ngiyal’ ma t’uf e ma yip’ fan e pi engel, machane dabi fanay Kristus ba girdi’ nge yoloy e thin ni fan ko engel. Arfan ni pi “t’uf” ney e be yip’ fan e piin ni piilal ni kan dugliyrad, ara fapi ulung ko piin ni piilal. Fare bugithin ni “fapi engel” e ba l’ag rogon ko maruwel rorad ni ta mol’og. Bochan e ulung rok Got e ke ga’ iyan, ma “pi tapigpig nib yul’yul” e ku ka ra dugliyed boch e girdi’ rok Jesus ni pumoon ko fare “yugu boch e saf” ni rayog rorad ni ngar manged e piin ma ayuweg e ulung.​—Luke 12:42-44; John 10:16.

4. Uw rogon ni nge fel’ rogon e piin piilal nfaanra ngar tiyan’rad ko thin ni yog Kristus ni fan ko fapi ulung?

⁴ Fapi “t’uf” ni bay u ba’ ni mat’aw i pa’ Jesus’​—ni aram e yad bay u tan gelngin, nge gagiyeg, ma yad ba fel’ u wan’, ma ma ayuwegrad. Erfan ni bay e n’en ni ngara rin’ed ni fan ngak. Ra motoyil e piin ni piilal ko ngiyal’ ney ko thin ni ke yog ko fa medlip i ulung ni reb nge reb, ma yad ra guy ko uw rogon ni ngara ayuweged e pi magawon ni aram rogon. Riyul’ ni, urngin e Kristiano e ba t’uf ni ngar motoyilgad ngak Fak Got. (Mark 9:7) Ere, mang e gad ra fil nra ngad tedan’dad u nap’an ni be non Kristus ngak fapi ulung?

Ngak fare Engel nu Efesus

5. Mit i mang mach yu Efesus?

⁵ I yog Jesus e thin nib fel’ u murung’agen e ulung nu Efesus miki yog e thin nib gel ngorad. (Mu bieg e Revelation 2:1-7.) Fare tempel ni rib ga’ ni fan ko fare got ni ppin ni Artemis fithingan e immoy ko re binaw ney ni rib fel’ rogon ni ri yima fol chuway riy ma ma yan e girdi’ ngay ngar liyorgad ko got rorad ni immoy u l’ay ko len ngal u Asia Minor. Yugu aram rogon ni Efesus e ke sug ko ngongol ni darngal, nge teliw ni googsur, nge pig, ma i flaabnag Got e machib ni i tay Paul ni apostal nge yugu boch e girdi’ ko re mach nem.​—Acts, guruy 19.

6. Uw rogon e piin Kristiano e ngiyal’ ney ni ba taareb rogon ko girdi’ nu Efesus kakrom?

⁶ I yog Kristus e thin nib fel’ u murung’agen fare ulung nu Efesus, ni be gaar: “Gu manang ndabiyog ni ngam k’adan’um rok e girdi’ nib kireb, ma kam skengnag e piin ni be lungurad e yad e apostal machane gathi yad, ma kam pirieg ni yad be lifith l’ugun’rad.” Ngiyal’ ney, ma pi ulung rok e tin riyul’ i gachalpen Jesus e ku yimanangrad ni aram rogon, ni yad e piin ni ma un ko maruwel nib gel, ma yad ma kadan’rad. Dara paged e piin ni yad ma yog ni yad walag machane gathi riyul’ ma yad baadag ni nge lemnag e girdi’ ni yad e pi apostal. (2 Korinth 11:13, 26) Bod rogon e girdi’ nu Efesus, pi Kristiano e ngiyal’ ney e “dabiyog ni ngar paged e piin kireb ngar pared u fithik’rad.” Ere, bochan ni ngar ayuweged e liyor ku Jehovah nge par nib machalbog mi yad ayuweg e ulung, ndabra chaggad ngak e piin ni kar digeyed e tin riyul’ ni dar kalgadngan’rad.​—Galatia 2:4, 5; 2 John 8-11.

7, 8. Mang magawon nib gel e immoy u lan e ulung nu Efesus, ma mang e gad ra rin’ ko magawon ni aram rogon?

⁷ Yugu aram rogon, ma piin Kristiano u Efesus e immoy reb e magawon rorad nib gel. “Ma baaray e n’en ni dabug rom,” ireray e n’en ni yog Jesus, “da kug t’uf rom e chiney ni bod fanag t’uf rom ko som’mon.” Girdi’en e ulung e ba t’uf ni ngar gelnaged e t’ufeg rorad ku Jehovah ko som’mon. (Mark 12:28-30; Efesus 2:4; 5:1, 2) Gadad gubin e thingarda ayuwgad ni nge dabi m’ay e bin som’on e t’ufeg rodad ku Got. (3 John 3) Machane uw rogon nfaanra chogowen e chugum ni nge yoor e nguuda leked nge fafel e ngari m’on ko yafas rodad? (1 Timothy 4:8; 6:9, 10) Ma aram e thingarda meybilgad nib gel u fithik’ e yul’yul’ ni nge ayuwegdad Got ni lem ni aram rogon e nge yan nga lon e t’ufeg ku Jehovah nrib gel nge felfelan’ ko n’en ni i rin’ Got nge Fak ngodad.​—1 John 4:10, 16.

⁸ I ta’ Kristus ir ngak piyu Efesus ni gaar: “Mu lemnag n’umngin yang e gin ni kam mul riy! Maga pi’ keruum ko denen ni ga be rin’ ngam rin’ e n’en ni um rin’ ko som’mon.” Uw rogon ni faanra dar rin’ed e re n’ey? “Faanra dab mu rin’,” ireray e n’en ni yog Jesus, “ma bay gub ngom nggu chuweg fare ley i tagil’ e magal rom u tagil’.” Faanra kari m’ay e bin som’mon e t’ufeg rok urngin e saf, ma fare “ley i tagil’ e magal,” ara ulung, e ku dabkiyog ni par. Bochan ni gadad e Kristiano nib pasig, ma yibe athapeg ni ngad maruwelgad nib gel ni ngad ayuweged e ulung nge par ni be galgal ramaen ko tirok Got.​—Matthew 5:14-16.

9. Susun uw rogon ni ngan changar ko nochi ulung?

⁹ Ffel’ ni piyu Efesus e kar fanenikayed e “n’en ni be rin’ e girdi’ ko ba’ rok Nikolai.” Kemus ni goo thin ni bay ko fare babyor ni Revelation ma dakuriy nga bang, dariy ban’en nib mudugil ko uw rogon ni tabab, nge mang machib ni i ta’, nge tin ma rin’ e re ulung ney. Bochan ni ke yog Jesus nib kireb ni ngan fol ko girdi’, ma aram e ba t’uf ni ngad fanenikayed e nochi ulung ko girdi’, ni bod rogon e n’en ni i rin’ e piin Kristiano nu Efesus.​—Matthew 23:10.

10. Mang e ra buch rok e piin ra motoyil ko thin ni yog fare kan ni thothup rok Got?

¹⁰ “En ni bay tel e nge motoyil ko thin ni be yog fare kan ni thothup ngak e pi ulung,” ireray e n’en ni yog Kristus. Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma i non u gelngin fare kan ni thothup rok Got. (Isaiah 61:1; Luke 4:16-21) Ere thingarda tedan’dad ko mang e be yog Got e chiney u daken fare kan ni thothup. U daken e ayuw ko kan ni thothup, me micheg Jesus ni gaar: “Piin ni yad ra gel ndar paged yad ko kireb e bay gu pi’ mat’awrad ni ngar ked wom’engin fare ke gek’iy ko yafos ni ba’ u paradis rok Got.” Ma piin ni kan dugliyrad, ni ur motoyilgad ko thin ni yog fare kan ni thothup, biney e be yip’ fan e yafas ni dabi yim’ biid u “paradis rok Got,” u tharmiy ara gin ni bay Jehovah riy. Fare “ulung ni baga’,” ni ku yad be rung’ag e n’en ni be yog fare kan ni thothup, e yad ra par u paradis u fayleng mu rom e bay ra unumed e ran ko “fare lul’ ni bay e ran ko yafas riy” ma “yuwan” e gekiy ni bay u tooben e ra golnagrad.​—Revelation 7:9; 22:1, 2; Luke 23:43.

11. Uw rogon ma rayog ni ngad mon’eged e t’ufeg ni fan ku Jehovah?

¹¹ Ke m’ay e bin som’mon e t’ufeg rok piyu Efesus, machane uw rogon nfaanra sum e magawon ni aram rogon u reb e ulung e ngiyal’ ney? Ra bagadad ma nge mon’eg e t’ufeg ni fan ku Jehovah ni aram e nguud weliyed ko uwrogon ni ma rin’ ban’en u fithik’ e t’ufeg. Rayog ni uda pininged e magar nbochan e t’ufeg ni ke dag Got ya ke pi’ Fak ni rib t’uf rok ni maligach. (John 3:16; Roma 5:8) Ngiyal’ ni ra m’ag, ma nguud weliyed murung’agen e t’ufeg rok Got u nap’an ni gad be pi’ e fulweg nge fapi welthin u nap’an e muulung. Rayog ni ngad daged e t’ufeg rodad ngak Jehovah ni aram e ngada pininged e sorok nga fithingan u nap’an ni yibe wereg e machib. (Psalm 145:10-13) Arrogon, rogon ni gad ma non nge rogon e ngongol rodad e rayog ni nge ayuweg ara nge gelnag e bin som’mon e t’ufeg ko ulung.

Ngak fare Engel nu Smyrna

12. Mang e be dag chepin e girdi’ u murung’agen yu Smyrna nge tin ma rin’ e teliw u rom?

¹² “En Tabolngin ma ku ir e en Tungun,’ ni yim’ min faseg biyay’” i Kristus e ke yog boch e thin nib fel’ ni murung’agen e ulung nu Smyrna. (Mu bieg e Revelation 2:8-11.) Smyrna (ni aram e Izmir, Turkey e chiney) e kan toy nga dap’ e l’ay u baan ngal u Asia Minor. Yu Greek e kar pared ko fare mach, machane piyu Lydia e kar gotheyed ko duw ni sogonapan 580 B.C.E. Piin ni kar gagiyeg gad u tomren Alexander the Great e kar toyed yu Smyrna biyay nga bayang nib biech. Me mang bang ko fare Roman province nu Asia ma ke mang gin ni yima pi’ ban’en ni chuway riy ni yibaadag nbochan e pi naun ko yoor nib fel’ ni bay riy. Ke mang gin ni yima liyor riy ngak e pilung nbochan e tempel rok Tiberius Caesar ni bay riy. Piin ma yib ngay e susun ni ngar urfeyed buchuw e incense ma rogned ni “Caesar e Somol.” Piin Kristiano e dabiyog ni ngar folgad riy ya bochan yad manang ni “Jesus e Somol.” Arfan, ni kar gafgowgad.​—Roma 10:9.

13. Yugu aram rogon ni yad ba gafgow ko chugum e piin Kristiano u Smyrna, ma yad ba flaab ko mang?

¹³ Gathi kemus ni ke amithnag laninrad, ya piin Kristiano nu Smyrna e ur pared ni yad ba gafgow, ma baga’ ni kar gafgowgad ko salpiy ya bochan ni dar uned ko liyor ko pilung. Pi tapigpig rok Jehovah ko ngiyal’ n’ey e gathi yad e girdi’ ni dabi yib ngorad e pi magawon nem ni aram rogon. (Revelation 13:16, 17) Yugu aram rogon ni yad ba gafgow ko chugum, ma girdi’ ni taareb rogon ko Kristiano nu Smyrna e ba fel’ rogorad ko tirok Got, ma aram e n’en ni ri baga’ fan!​—Proverbs 10:22; 3 John 2.

14, 15. Mang e ayuw ni piin ni kan dugliyrad e rayog ni ngar feked ko Revelation 2:10?

¹⁴ Boor piyu Jew u Smyrna e “yad ba ulung i girdi’ nib mil farad ngak Satan” ya bochan kar folgad u boch e yalen nib togopuluw ko thin nu Bible, ma kar dabuyed Fak Got, ma kar dariyfannaged e pi gachalpen ni kan ni thothup e ke fakayrad. (Roma 2:28, 29) Machane ri baga’ e ayuw nrayog ni nge yib ko piin ni kan dugliyrad ko bin migid e thin rok Kristus! Be yog ni gaar: “Dabmu rus ko n’en ni bay mu gafgow riy. Mmotoyil ngog. I moonyan’ e bayi skengnagmed ya bayi gagiyegnag nga nin’ boch i gimed nga kalbus; ma gafgow ni nge yib ngomed e bayi par ni ragag e rran. Ere ngam yul’yul’ ngog ni mus ni faan ran thang e fan rom, ma aram mu gu pi’ e teeliyaw ko yafos ngom.”​—Revelation 2:10.

¹⁵ De rus Jesus ni nge yim’ ni fan ni nge n’uf e gagiyeg rok Jehovah. (Filippi 2:5-8) Yugu aram rogon ni be cham Satan ngak e piin ni kan dugliyrad ni ka yad ba’, ma darur rusgad ko gafgow ni thingari yib ngorad​—ni aram e gafgow, nge kalbus, ara yam’ nib gel e amith riy. (Revelation 12:17) Yad ra gel ko fayleng. Ma gathi teeliyaw ni kan ngongliy ko floras ni ra mororoy ni kan m’ag ni yima pi’ ngak e piin ni kar gelgad ko gosgos ni ma tay e girdi’ ni gathi tapigpig rok Jehovah kakrom, ya Kristus e ke micheg ni ra pi’ “fare teeliyaw ko yafas” ngak e piin ni kan dugliyrad ngar pared u tharmiy ni dabra m’ad. Reb e taw’ath ni dabiyog puluwon!

16. Faanra gad be chag nga reb e ulung ni taareb rogon ko ulung nu Smyrna kakrom, ma susun ngada tedan’dad ko mang magawon?

¹⁶ Ma uw rogon nfaanra gadad, ni demtrug ko bay e athap rodad ni yafas u tharmiy ara u fayleng, ma gad be chag nga reb e ulung ni taareb rogon ko ulung nu Smyrna kakrom? Ere ngada ayuweged pi walagdad ni ngar tedan’rad nga tapgin ni rib ga’ fan ko mang fan ni ke pag Got ni ngeb e gafgow​—ni aram fare magawon ni murung’agen e gagiyeg u palpalthib. Urngin e Pi Mich Rok Jehovah nib yul’yul’ e kar micheged ni Satan e ir e en malulfith l’ugun ma kar daged ni mus ko girdi ni yibe gafgownag e rayog ni ngara tayed tangin mat’awun Got ko gagiyeg ni ir e Pilung nu Palpalthib. (Proverbs 27:11) Ngada pied e athamgil nga laniyan’ yugu boch e Kristiano ni ngar kadedan’rad ko skeng ma, angin ni ra yib, e nge par ni bay e taw’ath rorad ni ngar “pigpiggad ngak [Jehovah] ni darur rusgad ngu fithik’ e yul’yul’ mab mat’aw u p’eowchen u urngin e rran rodad”​—ndariy n’umngin nap’an.​—Luke 1:68, 69, 74, 75.

Ngak fare Engel nu Pergamum

17, 18. Liyor ko mang e yima rin’ u Pergamum, ma mang e ra buch rok e girdi’ ni dabi un ko liyor ni aram rogon?

¹⁷ Thin nib fel’ u murung’agen e ulung nu Pergamum nge thin ni be yal’uwegey e kan pi’ ngorad. (Mu bieg e Revelation 2:12-17.) Immoy ni sogonapan 50 mile u lel’uch u Smyrna, ma Pergamum e reb e mach ni ke sug ko teliw ko piin gathi tapigpig rok Jehovah. Piyu Chaldea ni magi (astrologers) e i m’ug ni gowa kar milgad u Babylon nga ram. Piin nib m’ar e kar bad nga Pergamum nbochan e tempel rok Asclepius, ni fare Got ko falay nge ma golnag e girdi’ ni googsur. Pergamum, ni bay e tempel riy ni fan ko liyor ku Caesar Augustus, ni yima yog ni “fa gin nib ga’fan ni yima liyor ko pilung riy u tan fare am kakrom.”​—Encyclopædia Britannica, 1959, Volume 17, page 507.

¹⁸ U Pergamum bay reb e altar ni fan ku Zeus. Fare mach e ku ireray e gin ni yima liyor ko girdi’ riy ni fare Moonyan’ e bay u tangin. Dabni gin ngay ni fare ulung u rom e ka nog ni be par ko fa gin ni ba’ “tagil’ Satan” riy! Rayog ni nge yim’ e en ni ma ta’ fan e gagiyeg rok Jehovah nbochan ni dabi liyor ko pilung. Fare fayleng e ka be par ni bay u tan gelngin Moonyan’, ma fapi pow ko nam e chiney e ir e yibe ta’ fan. (1 John 5:19) Ka nap’an e bin som’mon e chibog ke mada’ ko chiney, ma boor e Kristiano nib yul’yul’ e kan li’rad, ni bod faanem ni yog Kristus ni “Antipas, ni mich rog nib yul’yul’ ngog ni i weliy murung’ageg ko girdi’ min li’ ngem’ u wur u toobmed.” Jehovah Got nge Jesus Kristus e mmutrug ni bay u wan’row e pi tapigpig nib yul’yul’ nem.​—1 John 5:21.

19. Mang e ke rin’ Balaam, ma urngin e Kristiano e thingara kol ayuwgad ko mang?

¹⁹ Maku ke weliy Kristus murung’agen e “tin ni be fil Balaam ko girdi’.” Bochan ni Balaam ni fare Profet ni googsur e ba chogow, ma aram e ke guy rogon ni nge bucheg waathan yu Israel. Ma nap’an ni ke piliyeg Got e buch waathan rok nge mang reb e flaab, me Balaam nge Balak ni Pilung nu Moab e kar maruwelgow u taabang kar wawliyew boor e girdi’ nu Israel ko liyor ko liyos mar uned ko ngongol ni darngal. Piin Kristiano ni piilal e ba t’uf ni ngar pared nib mudugil ko tin nib mat’aw ni bod rogon Phinehas, ni ke togopuluw ko maruwel rok Balaam. (Numbers 22:1–25:15; 2 Peter 2:15, 16; Jude 11) Tin riyul’ riy, e urngin e Kristiano e thingara ayuwgad ni dabra uned ko liyor ko liyos ma ra ayuweged e ulung ni nge dabi yib e ngongol ni darngal nga lan.​—Jude 3, 4.

20. Faanra bay e Kristiano ni ke tabab ni nge chaariy e lem ko piin kar digeyed e tin riyul’, ma mang e thingarda rin’ed?

²⁰ Fare ulung nu Pergamum e kari par u thatharen e riya’ ya bochan ni kar paged nge par u fithik’rad e “piin ni ri yad be fol ko tin ni be fil e girdi’ rok Nicolaus.” Ke yog Kristus ko fare ulung ni gaar: “Ere mpi’ keruum ko denen ni ga be rin’! Ya faanra danga’ ma nga gub ngom ni papey mu gu maruwel ko fare sayden ni bay u l’ugunag nggu cham ngak e pi girdi’ nir.” Girdi’ ni yad be mon’eg e nochi ulung ko girdi’ e yad baadag ni ngara kirebnaged e tirok Got ni fan ko Kristiano, ma piin ni ma yoor raba’nag e ulung nge nochi ulung e dabiyog ni ngar manged girdien e gin nsuwon Got. (Roma 16:17, 18; 1 Korinth 1:10; Galatia 5:19-21) Faanra bay reb e Kristiano ni ke tabab ni nge lemnag e lem ni ngan digey e tin riyul’ ma baadag ni nge garareg, ma thingari fol ko thin rok Kristus ni be ginangey! Ma bochan ni nge ayuweg ir u nap’an ni ra yib e gafgow nib gel, mab t’uf ni nge kalngan’ ko kireb ni ke rin’ ma nge ning e ayuw ko tirok Got ngak e piin piilal u lan e ulung. (James 5:13-18) Ngan fol riy nib papey e rib ga’ fan, ya bochan ni be yib Jesus nib papey ni nge pufthinnag e girdi’.

21, 22. Mini’ e ra kay “fare manna nib mith,” ma mang e be yip’ fan?

²¹ Piin Kristiano ni kan dugliyrad mab yul’yul’ nge piin nib yul’yul’ nib chag ngorad e de t’uf ni ngar rusgad nbochan e pufthin ni be yib. Yira flaabnag urngin e girdi’ ni yad be fol ko fonow rok Jesus ni kan pi’ u daken e ayuw ko kan ni thothup rok Got. Ni bod ni, piin kan dugliyrad ni kar gelgad ko fayleng e yira piningrad ni ngar ked boch ko “fare manna nib mith” ma yira pi’ ngorad “bangi malang nib wech” ni kan yoloy “reb e ngochol nib biech” nga daken.

²² I pi’ Got e manna ni nge duruwiy piyu Israel u nap’an e milekag rorad u daken e ted ni dariy ban’en ni be tugul riy u lan 40 e duw. Ma boch ko re “flowa” nem e kan chaariy u lan e rume’ ni gol u lan fare kiwaren e m’ag ma kan ta’ nib mith u lan fare tabernacle ko gin ni th’abi thothup, ni fare tamilang ni ma yib riy u fithik’ e maangang e be yip’ fan ni ba’ Jehovah u rom. (Exodus 16:14, 15, 23, 26, 33; 26:34; Hebrews 9:3, 4) Dariy be’ nrayog rok ni nge kay e re manna nem ni kan ta’ nib mith. Machane, nap’an nra fasegrad ko yam’, ma pi gachalpen Jesus ni kan dugliyrad e yad ra par ndab kur m’ad, ni ireray e n’en ni “fare manna nib mith” e be yip’ fan.​—1 Korinth 15:53-57.

23. Mang e be yip’ fa “chi malang nib wech” nge fare “ngochol nib biech”?

²³ Court nu Roma e yima fanay e malang nib achichig mab talumor u nap’an ni yira turguy e kireb nga daken be’, machane fare malang nib achichig nib wech e be yip’ fan ni dabni gechignagey. Fare n’en ni be pi’ Jesus “reb e malang nib achichig nib pach nib wech” ngak e Kristiano ni kan dugliyrad ni kar gelgad e be dag ni be sap ngorad ndariy e kireb rorad, ma yad ba machalbog, mab biech. Bochan piyu Roma e ku kar fanayed e pi malang nib achichig nem ni fan nrayog ni ngar uned nga boch ban’en ni yira rin’ nib ga’fan, ma fare “malang nib achichig nib wech” e rayog ni nge yip’ fan ni piin kan dugliyrad e kan pi’ mat’awrad ni nga ranod nga reb e tagil’ u tharmiy u nap’an e madenom ko mabgol rok fare Fak e Saf. (Revelation 19:7-9) Fare “ngochol nib biech” e ba gagiyel ni be yip’ fan fare taw’ath ni ngar uned ngak Jesus ko gagiyeg u Gil’ilungun u tharmiy. Urngin e pi n’ey e ri ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni kan dugliyrad nge piin nib chag ngorad ngar pigpiggad ngak Jehovah, ni yad be athapeg ni ngar pared u paradis u fayleng!

24. Susun mang e gad ra dugliy u murung’agen e ngongol ni ngan digey e tin riyul’?

²⁴ Ba gonop ni ngan lemnag ni fare ulung nu Pergamum e be yan u thatharen e riya’ nbochan e piin ni apostates. Faanra magawon ni aram rogon e be magawonnag e tirok Got ko fare ulung ni gad be un ngay, ma ngarda n’aged e lem ni ba togopuluw ko tin riyul’ ma ngad ululgad ni ngad folgad ko tin riyul’. (John 8:32, 44; 3 John 4) Bochan e pi sensey ni googsur ara girdi’ ni yad baadag ni ngar uned ko machib ni ngan digey e tin riyul’ e rayog ni nge kirebnag e ulung ni polo’, ma aram e thingarda pared ni gad be togopuluw ko piin ni kar digeyed e tin riyul’, ma dabda paged e tin be wawliydad ko kireb ni ra talegned gadad ni ngad folgad ko tin riyul’.​—Galatia 5:7-12; 2 John 8-11.

25. Thin rok Kristus ni fan ko mang fapi ulung e gad ra weliy ko bin migid e article?

²⁵ Pi thin ney nib fel’ nge pi fonow ni pi’ Jesus Kristus nga dalip e ulung ko fa medlip i ulung u Asia Minor ni kafin da weliyed! Machane, uw rogon ni be pow’iyey fare kan ni thothup, maku bay boor ban’en ni nge yog ni fan ko fa aningeg i ulung ni ka ba’. Pi thin ney, ni fan ko ulung nu Thyatira, nge Sardis, nge Philadelphia, nge Laodicea, e yira weliy ko bin migid e article.

Uw Rogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?

• Mang fan ni susun ni ngad tedandad ko thin ni yog Kristus ko fapi ulung?

• Uw rogon ni ngad ayuweged ni nge gel biyay e bin som’mon e t’ufeg ko ulung?

• Mang fan ni rayog ni ngan nog ni piin Kristiano u Smyrna kakrom nib gafgow ko chugum e riyul’ ni yad ba flaab?

• Ra ngan fal’eg i lemnag e magawon ko ulung nu Pergamum, ma susun nge uw rogon u wan’dad e lem ko piin kar digeyed e tin riyul’?

[Map on page 8]

(For fully formatted text, see publication)

GREECE

ASIA MINOR

Ephesus

Smyrna

Pergamum

Thyatira

Sardis

Philadelphia

Laodicea

[Picture on page 10]

Fare “ulung ni baga’” e yad ra par u paradis u fayleng

[Pictures on page 11]

Piin Kristiano ni kan togopuluw ngorad e kar gelgad ko fayleng