Pi Moonyan’—Uw Rogon ni Ngad Togopuluwgad Ngorad?

“Fapi engel nra thum’gad nga wuru’ i mat’awrad ni pi’ Got ngorad, mi yad pag e gin ni yad ma par riy: ke tayrad Got u fithik’ e lumor u ar ni ke m’agrad ko chen ndabi m’ay biid yad be sonnag fare Rran ni ba ga’ ni ir e bay ni gechignagrad riy.”​—JUDE 6.

1, 2. Mang boch e deer ni ke sum u murung’agen Satan ni fare Moonyan’ nge fapi moonyan’ rok?

I GINANGEY apostal Peter ni gaar, “Mu tedan’med mi gimed ayuwegmed! Yi moonyan’ ni ir e toogor romed e yugu be yan ni bod ba layon ni be tolul, ni be gayiy be’ ni nge longuy.” (1 Peter 5:8) I yog apostal Paul murung’agen fapi moonyan’ ni gaar: “Dabug ni ngam manged e pi moonyan’ nga bayang. Dabiyog ni ngam unumed ban’en ko kap rok Somol mi ki gimed unum ban’en ko kap rok e pi moonyan’; dabiyog ni ngam abichgad u ‘tebel rok Somol’ mi ki gimed abich u tebel rok e pi moonyan’.”​—1 Korinth 10:20, 21.

² Ere mini’ Satan ni fare Moonyan’ nge fapi moonyan’ rok? Uw rogon nge wuin e kar sumgad? I Got e sunmiyrad, fa? Uw feni gel gelngirad ni yad ma suruy e girdi’? Mang e ra ayuwegey ngan togopluw ngorad?

Uw Rogon ni Sum Satan nge Fapi Moonyan’ Rok?

3. Uw rogon ma reb e engel rok Got e mang Satan ni Moonyan’?

³ Tabolngin chepin e girdi’, u nap’an ni be par e girdi’ ko milay’ nu Eden, ma reb e engel rok Got e ke togopluw. Mang fan? Bochan nde fel’ u wan’ e maruwel rok ko ulung rok Jehovah u tharmiy. Nap’an ni kan sunmiy Adam nge Efa, me guy rogon nrayog ni nge pingegrow ngar pigpig ngak nge dab kur fol ma dab kur liyor ko bin riyul’ e Got. Bochan ni ke togopluw ku Got ma ke bannag fagal ni som’on e girdi’ ni ngar lekew kanawoen e denen, ma re engel ney e piliyeg ir nge mang Satan ni Moonyan’. Munmun, me un boch e engel ngak ko togopluw ni tay. Uw rogon?​—Genesis 3:1-6; Roma 5:12; Revelation 12:9.

4. Mang e rin’ fapi engel nra togopluwgad u m’on ko fare Ran u nap’an Noah?

⁴ Thin nu Bible ni kan thagthagnag e be weliy ngodad ni ba ngiyal’ u m’on ko fare Ran u nap’an Noah, ma boch e engel e kar tababgad ni ngar adaged boch e ppin nu fayleng. Aram ban’en nib kireb, ya i yog e Bible ni gaar, “me guy e pi kan [nu tharmiy] ni ur moyed ba ngiyal’ u tan pa’ Got e pi ppin nem ni yad ba pidorang, ma aram mi yad leay e pi arorad ni yad baadag.” Re par ney e ba kireb, ere sum pi fakrad ni yad ba n’un’uw ma yad ba tagiyet ni ka nog e Nephilim ngorad. (Genesis 6:2-4) Fapi kan ni da kur folgad rok Got e ra uned ngak Satan ngar togopuluwgad ngak Jehovah.

5. Mang e ke buch ko fapi tatogopuluw u nap’an ni pi’ Jehovah e Ran nge tharey e fayleng?

⁵ Nap’an ni pi’ Jehovah fare Ran nge tharey e fayleng, ma fapi Nephilim nge pi chitiningrad e goo ra m’ad. Fapi engel nra togopuluwgad e ra paged downgin e girdi’ mar sulod ko giyow ko kan. Yugu aram rogon, ma dabkiyog nra sulod ngak Got nge “tagil’rad ni immoy” ko som’on. Machane, mi nin’rad nga “fithik’ e lumor [ni fanathin] u ar.”​—Jude 6.

6. Uw rogon ni ma bannag e pi moonyan’ e girdi’?

⁶ Nap’an ni ke mul u pa’ fapi engel nib kireb “tagil’rad ni immoy,” ma aram ma kar manged moonyan’ yad be ayuweg Satan nguur rin’ed e tin nib kireb. Aram nap’an, ma dakiyog rok fapi moonyan’ ni ngar pilyeged dowrad ngar manged girdi’. Machane, rayog ni nguur bannaged e pumoon nge ppin ngar uned nga boch e ngongolen e darngal. Pi moonyan’ e ku ma bannag e girdi’ u daken e pig, nib muun ngay e voodoo nge sothuw. (Deuteronomy 18:10-13; 2 Kronicles 33:6) Pi n’en nra buch ko pi engel nib kireb e taareb rogon ko pi n’en nra buch ku Moonyan’​—ran gotheyrad ndariy n’umngin nap’an. (Matthew 25:41; Revelation 20:10) Chiney, ma ba t’uf ni ngad pared nib mudugil mad togopuluwgad ngorad. Gad ba gonop nfaanra da fal’eged i lemnag feni gel gelngin Satan nge rogon nrayog ni ngad togopuluwgad ngak nge pi moonyan’ rok.

Uw Feni Gel Gelngin Satan?

7. Mang gelngin ni bay rok Satan ni be fanay ni nge bannag e girdi’?

⁷ Kab kakrom i yib ni ma t’ar Satan e thin nga daken Jehovah. (Proverbs 27:11) Ma boor e girdi’ ni ke bannagrad. I yog e 1 John 5:19, ni gaar, “Tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng e ke suweyrad Faanem nib Kireb.” Aram fan nrayog rok Moonyan’ ni nge wawliy Jesus nge ognag ngak urngin i mat’awun nge flaab ko “pi nam nu fayleng.” (Luke 4:5-7) I weliy apostal Paul murung’agen Satan ni gaar: “Ya faanra der tamilang u wan’ be’ e Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni ir e gadad be machibnag, ma ke mus ni piin ni kar maloggad e der tamilang u wun’rad. Der mich u wan’rad ni bochan e fare kan nib kireb nu roy u fayleng e ke ta’ lanin’rad u fithik’ e lumor. Ya ke tayrad ndab ra guyed ramaen fare tamilang ni be mat nga dakenrad, ni fare tamilang ni be yib ko Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e flaab rok Kristus, ni Kristus ni ir e ri taareb rogorow Got.” (2 Korinth 4:3, 4) Satan e ba “malulifith l’ugun ya ir chitamangin urngin e malulifith,” machane ke piliyeg ir ni nge bod yaan “ba engel ko tamilang!” (John 8:44; 2 Korinth 11:14) Bay gelngin nge pi n’en ni ma fanay ni nge tay laniyan’ e piin be gagiyegnag e fayleng u fithik’ e lumor nge piin bay u tan pa’rad. Ma bannag e girdi’ u daken e thin nde riyul’ nge machib ko teliw ni goo ban.

8. Uw rogon ni be dag e Bible feni gel gelngin Satan?

⁸ Gelngin Satan e kan guy u nap’an fare profet ni Daniel, ko duw ni 536/535 B.C.E. Nap’an ni l’og Jehovah reb e engel ni nge pi’ fare thin ni ma gelnagey ngak Daniel, me mada’nag fare engel e togopluw ni yib ko “fare [kan nib kireb] ni ke mil fan e nam nu Persia ngak.” Fare engel nib yul’yul’ e ke sagaal u lan 21 e rran nge mada’ ko ngiyal’ ni yib ‘Mikael, ni reb pilungen e engel,’ i ayuweg. Maku re chep ney i weliy murung’agen ‘fare [moonyan’] ni ir e pilung nu Greece.’ (Daniel 10:12, 13, 20) U Revelation 13:1, 2, e ke m’ug Satan riy ni ir “fare dragon” ni ke pi’ ngak e am ni aram fare gamanman “gelngin nge tagil’ nge mat’awun.”

9. Mini’ e be cham e pi Kristiano ngorad?

⁹ Arfan ni ke yoloy apostal Paul ni gaar: “Ya gadad e gathi gadad be cham ngak e girdi’, ya gadad be cham ngak gelngin e kan nib kireb, ni pi kan ni yad e yad be gagiyeg, nge gelngin e kan u lan e lang ko ngiyal’ ney nib talumor.” (Efesus 6:12) Mus ko ngiyal’ ney, ma pi moonyan’ ni be gagiyegnagrad Satan e danir guyrad, yad be suruy laniyan’ e girdi’ ko am nge yug girdi’, ngar rin’ed boch ban’en nib pag rogon ngan thang boch e ganong, nge terrorism, nge ma li’ girdi’. Ere ngad guyed ko u rogon nrayog ni ngad togopuluwgad nga gelngin e pi kan ney.

Mang Talin e Cham ni Bay Rodad?

10, 11. Uw rogon nrayog ni ngad togopuluwgad ngak Satan nge pi kan rok nib kireb?

¹⁰ Dabiyog ni ngad togopuluwgad u gelngidad nge lem rodad ngak Satan nge pi kan rok nib kireb. I fonownagdad Paul ni gaar: “Ngam taab girdi’ gad ngak Somol ngi i gelnagmed nga gelngin nrib gel.” Ba t’uf ni ngad sapgad ngak Got ni nge ayuwegdad. Miki ul’ul Paul ngay ni gaar: “Mon’ed nga dakenmed urngin e talin e cham ni pi’ Got ngomed, nge yog ni ngam togopuluwgad ko pi ban rok moonyan’. Ere mfeked e talin e cham ku Got e chiney! Ya nge taw ko chirofen ni ke taw e kireb riy, ma rayog ni ngam ayuweged gimed rok e toogor romed ni be cham ngomed, ya ngam chamgad nge mada’ ko tomur, ma ki gimed ba’ u tagil’med, ndawor ni tharbegmed.”​—Efesus 6:10, 11, 13.

¹¹ L’agruw yay ni tay Paul ir ngak pi walagen ni Kristiano ni nga ron’ed nga dakenrad “urngin talin e cham ni pi’ Got.” Fare thin ni “urngin” e be yip’ fan ni dabiyog ni ngan gel ngak e pi moonyan’ nfaanra dabin togopuluw ngak u polo’ gelngiy. Ere mang boch talin e cham ni pi’ Got nib t’uf ni nge fanay e pi Kristiano e ngiyal’ ney ngar togopuluwgad ko pi moonyan’?

‘Ngan Par nib Mudugil’​—Uw Rogon?

12. Uw rogon ni nge m’ag e pi Kristiano e leed ko tin riyul’?

¹² Ke weliy Paul ni gaar: “Ere mpired ni kam fal’eged rogomed: tin riyul’ e thin e ir e nge mang leed romed ni kam chichiiyed nga lukngumed; ma tin nib mat’aw e nga mon’ed nga dakenmed, ni aram e fa gin’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren.” (Efesus 6:14) Fa gali talin e cham ni kan weliy u murung’agen u roy e aram e leed, nge n’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren. Ba salthaw e ma par ni ke chichiiy e leed rok ya nge ayuweg lukungun (doorlen, groin, nge yal rok) ma ki yog ni nge fek malngin e sayden rok. Taareb rogon ko thin riyul’ u lan e Bible nib t’uf ni ngad m’aged nga lukungundad nib macheche, nge yog ni ngad pared ni gad be fol riy. Bay e tayim ni kad ted ni fan ko fol Bible u gubin e rran, fa? Muun gubin e girdi’ u lan e tabinaw rodad ngay, fa? Bay e yalen ko tabinaw rodad ni nguun beeg e thin nu Bible ni fan ko gubin e rran, fa? Maku, gadad be fol ko pi n’en ni be yog fapi babyor ni ke fal’eg “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop”, fa? (Matthew 24:45) Faanra arrogon, ma gadad be guy rogon ni ngad folgad ko fonow rok Paul. Ku bay rodad e kachido nrayog ni ayuwegdad me pow’iydad ko Thin rok Got. Yira par ko thin riyul’ ma rayog ni ayuwegdad ngad gonopiyed rogon nge dab da leked kanawoen e kireb.

13. Uw rogon nrayog ni ngad ayuweged gum’irchadad ni be yip’ fan ban’en?

¹³ Fa gi n’en ni ma ing e salthaw ngorongoren ngay e ma ayuweg ngorongoren e salthaw, nge gum’irchaen, nge ku yu yang u fithik’. Ma Kristiano e rayog ni nge ayuweg gum’irchaen ni be yip’ fan ban’en​—aram rarogon be’—​ngan maruweliy e t’ufeg ni fan ko tin ni mat’aw rok Got nge ngan fol ko motochiyel rok Jehovah nib mat’aw. Fa gi n’en ni ma ing e salthaw ngorongoren ngay ni be yip’ fan ban’en e ra ayuwegdad ni nge dab da darifannaged e Thin rok Got. Nap’an ni gad ra nang rogon ni ‘ngan fanenikay e tin kireb, ma nge t’uf e tin nib fel’,’ ma aram e gad ra liyeg “ko urngin e ngongol ni kireb.”​—Amos 5:15; Psalm 119:101.

14. Mang e be yip’ fan ni bay e “sus rodad ni kan chuw ngay ni fan ko thin nib fel’ ni murung’agen e gapas”?

¹⁴ Ay e pi salthaw nu Roma e rib fel’ rogon ni kar chuwgad ko sus yad be ayi salthaw nga u ranod u kanawo’ ni raay e mayel ni yad be sulsul u daken fare pa’ i kanawo’ ko am nu Roma. Mang e be yip’ fan fare thin ni “sus ni kan chuw ngay e fan ko thin nib fel’ ni murung’agen e gapas” ngak e pi Kristiano? (Efesus 6:15, NW) Be yip’ fan ni kad fal’eged rogodad ni ngada rin’ed ban’en. Ere kad fal’eged rogodad ni ngad machibnaged fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got u gubin ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngodad. (Roma 10:13-15) Pasig ni gad ra tay ko machib ko Kristiano e ra yororiydad ngad togopuluwgad ko “ban” rok Satan.​—Efesus 6:11.

15. (a) Mang e be dag ni fa gin’en ni yima mith nga fon ko cham e rib ga’ fan? (b) Mang fare “gan e gat’ing ni be yik’” nrayog ni warnag e michan’ rodad?

¹⁵ Ki ul’ul Paul ngay ni gaar, “Gubin ngiyal’ ni nguum marod ma gimed be fek e michan’ romed ngak Kristus ni ir e nge mang fa gin’en ni yima mith nga fon ko cham; yi ir e rayog ni ngam piliged ngay urngin gan e gat’ing ni be yik’ ni be pag Faanem nib Kireb ngomed.” (Efesus 6:16) Fare fonow ni nguun fek fa gi n’en ni yima mith nga fon e kan tababnag ko fa gali thin ni “gubin ngiyal’,” ni be dag ni re talin e cham ney e rib ga’ fan. Thingari par ndariy ban’en nde gaman ko michan’ rodad. Taareb rogon ko fa gin’en ni yima mith nga fon, ma michan’ rodad e ra yororiydad ko “gan e gat’ing ni be yik’” ni be pag Satan. Mang e be yip’ fan e pi n’ey ko ngiyal’ ney? Re n’ey e rayog ni thin nra aw nga lanin’dad, nge thin nde riyul’, nge ban ni ma yib ko pi toogor nge piin ke digey e tin riyul’ yad be guy rogon ni nge war e michan’ rodad. Pi gan e “gat’ing ney ni be yik’” e ra yog ni nge wawliydad ko chogowen e chugum, nge k’aringdad ngad chuw’iyed boor ban’en maku ra bannagdad ngada tagenginggad ngak e girdi’ ni boor e chugum rorad. Sana kar chuw’iyed e naun nib ga’ nge karrow nib fel’ ara yad be uf ko nuwnuw nib tolang puluwon nge mad nib beech. Demtrug rogon ni yad be rin’, ma ba t’uf ni nge gel e michan rodad nrayog ni ngada pilo’gad ko pi “gan e gat’ing ni be yik’.” Uw rogon ni nge par nib gel e michan’ rodad?​—1 Peter 3:3-5; 1 John 2:15-17.

16. Mang e rayog ni ayuwegdad nge gel e michan’ rodad?

¹⁶ Rayog ni ngada chugurgad ngak Got u daken e fol Bible nge ngan p’eyn’iy e meybil. Rayog ni ngad meybilgad ngak Jehovah ni nge gelnag e michan’ rodad ma da maruweliyed e n’en ni gad be yibilay. Bod rogon, gadad ma fal’eg i fil e Wulyang Ntagil’ e Damit rodad ni fan ko yu madnom ni fan e nge yog ni ngad pied e fulweg? Ra gel e michan’ rodad ni faanra ud filed e Bible nge boch e babyor ko ulung.​—Hebrews 10:38, 39; 11:6.

17. Uw rogon ni ngad fanayed fare “urwach ni ma ayuwegey”?

¹⁷ Tomur riy i weliy Paul murung’agen talin e cham ni gaar: “Mi gimed fek kanawoen ni ma thap e girdi’ ngak Got nge mang urwach romed, ma thin rok Got e nge mang sayden ni ke pi’ fare Kan ni Thothup ngomed.” (Efesus 6:17) Fare urwach e ma ayuweg lolugen e salthaw nge man’ey rok, ni aram e gin ni ma turguy ban’en riy. Ku taareb rogon, athap rodad e Kristiano e ma ayuweg gelngin e lem rodad. (1 Thessalonika 5:8) Tin gad ra rin’ e thingar da lemnaged e athap ni ke pi’ Got ngodad ni bod ni rin’ Jesus, ma aram e dabi sug lanin’dad ko pi n’en ma nameg e fayleng nge chugum ni yima yim’ nbochan.​—Hebrews 12:2.

18. Mang fan ni dab da paged i beeg e Bible rodad ni gubin e rran?

¹⁸ Bin tomur ko pi n’en ni ma yoror rodad ngad togopuluwgad nga gelngin Satan nge pi moonyan’ rok e aram e Thin rok Got, ni kan chaariy nga lan e Bible. Ku ireray reb i fan ni susun dab da paged i beeg e Bible rodad ni gubin e rran. Tamilangan’ ko Thin rok Got e ra yororiydad ko pi ban rok Satan nge tin ni ma rin’ e moonyan’ nge ku boch e ban ni ma wereg e girdi’ ni kar paged e tin riyul’.

“Nguun Meybil ni Gubin Ngiyal’”

19, 20. (a) Mang e ra buch rok Satan nge pi moonyan’ rok? (b) Mang e ra gelnagdad ko tirok Got?

¹⁹ Kari chugur ni ngan tharbog Satan, nge pi moonyan’ rok nge re fayleng ni kireb ney. Manang Satan ni “daki n’uw nap’an ni nge par.” Kari damumuw be cham ngak e piin yad be fol ko “pi motochiyel rok Got ma yad ba yul’yul’ ko fare thin nib riyul’ ni yib i yog Jesus ngan nang.” (Revelation 12:12, 17) Rib ga’ fan ni ngada togopuluwgad ngak Satan nge pi moonyan’ rok.

²⁰ Gadad be pining e magar ya kan tay chilen ngodad ni nga don’ed nga dakendad urngin e talin e cham ni ke pi’ Got ngodad! Ke museg Paul e thin rok u murung’agen fare talin e cham ko re fonow ney, ni gaar: “Mu rin’ed urngin e pi n’ey u fithik’ e meybil, nguum weniggad ngak Got nge ayuwegmed. Gubin ngiyal’ ni nguum meybilgad nrogon ni be pateg fare Kan ni Thothup nga lanin’med. Ereray fan ni ngar mu tedan’med ma dab mpaged gimed; gubin ngiyal’ ni nguum yibilayed urngin e girdi’ rok Got.” (Efesus 6:18) Meybil e rayog ni nge gelnagdad ko tirok Got me ayuwegdad ngada pared ni gad be tayan’dad. Ngada folgad ko thin rok Paul nga uda meybilgad, ya re n’ey e ra ayuwegdad ngad togopuluwgad ngak Satan nge pi moonyan’ rok.

Mang e Kam Fil Riy?

• Uw rogon ni sum Satan nge pi moonyan’ rok?

• Uw feni gel gelngin Moonyan’?

• Mang e bay nra ayuwegdad ngad togopuluwgad ngak Satan nge pi moonyan’ rok?

• Uw rogon nrayog ni nga don’ed nga dakendad urngin e talin e cham ni yib rok Got?

[Pictures on page 27]

“Boch i fak e bin riyul’ e Got e tabab i yaliy e pi ppin nem ni yad ba pidorang”

[Picture on page 29]

Rayog ni nga mog fithingan fa nel’ i talin e cham rodad ni yib rok Got?

[Pictures on page 31]

Uw rogon ma fare maruwel ni fan ko tirok Got ban’en e ra ayuwegdad ngad togopuluwgad ngak Satan nge pi moonyan’ rok?