“Ngam Pired ni Ba Aw e Gapas u Thilmed nge Urngin e Girdi’”
“Mu rin’ed urngin e tin nrayog romed ngam pired ni ba aw e gapas u thilmed nge urngin e girdi’.”—ROM. 12:18.
1, 2. (a) Mang e ke yog Jesus ngak pi gachalpen? (b) Ma uw e gadad ra pirieg e fonow riy ni ra ayuwegdad u nap’an nra yib e togopluw ngodad?
IYOG Jesus ngak pi gachalpen nra gafgownagrad e girdi’ nu fayleng, ma fare nep’ u m’on ni yim’ me weliy ngorad fan. I gaar ngak e pi apostal rok: “Faan manga mmil famed ngak e girdi’ nu fayleng, me ere gimed ra t’uf rok e girdi’ nu fayleng, ya kam manged girdi’rad. Machane kug mel’egmed u fithik’ e girdi’ nu fayleng, ni gathi ki gimed boch i yad; ereray fan ni ke fanenikaymed e girdi’ nu fayleng.”—John 15:19.
2 Ke nang apostal Paul ni riyul’ e thin ni yog Jesus ni bochan e n’en ni buch rok. Nap’an ni yoloy Paul e bin l’agruw e babyor ngak Timothy me yog ni gaar: “Kam fol ko machib ni gu be yog, nge pangig, nge n’en ni gu be nameg ko biney e tamilang; ma kam fal’eg i yaliy rogon ni gu be par nib mich Kristus u wun’ug, nge fanag gum’an’, nge rogon nib t’uf Got rog nge girdi’, nge rogon ni gu ma k’adan’ug, nge gafgow ni yibe tay ngog, nge gafgow ni gu be tay.” Me ulul ngay ni gaar: “Urngin e girdi’ ni yad ba adag ni ngar pired u reb e pangin nib m’agan’ Got ngay ma kar taab girdi’gad Kristus Jesus e bay ni gafgownagrad.” (2 Tim. 3:10-12) U lan e guruy ni 12 ko babyor rok Paul ni pi’ ngak piyu Roma e ke yog ngorad e n’en ni thingar ra rin’ed u nap’an nra yib e togopluw ngorad. Thin rok e ku ra pow’iydad e ngiyal’ ney.
‘Nguud Rin’ed e Tin nib Fel’’
3, 4. Uw rogon nib m’ag e thin ni bay ko Roma 12:17 (a) ko tabinaw ni girdi’ riy e ba thilthil e teliw rorad? (b) nga rogon ni gadad ma ayuweg yu gu boch e girdi’?
3 Mu beeg e Roma 12:17. Ke weliy Paul ni faanra ke togopluw be’ ngodad ma thingar dab da fulweged taban ngak. Re fonow rok ney e rib ga’ fan ko tabinaw ni gathi gubin e girdi’ riy ni tapigpig rok Jehovah. Faanra yog be’ ni gathi Kristiano e thin nib kireb ngak e en mabgol rok ni Kristiano ma thingar dabi sulweg taban ngak. Dabi yib angin nib fel’ ni faanra ‘ngan fulweg taban e kireb ko kireb.’ Ya wenegan nra yib riy e ra gel boch.
4 Ke yog Paul reb e kanawo’ nib fel’ ni gaar: “Mu guyed rogon ngam rin’ed e tin ni ma finey urngin e girdi’ ni ir e ba fel’.” Ni bod u lan e tabinaw, faanra en figirngiy e ke yog boch e thin nib togopluw ko teliw rok e en leengin ni Pi Mich Rok Jehovah, ma susun e dabi fulweg taban ya nge dabi sum e maluagthin. (Prov. 31:12) Reb e walag ni ma maruwel u Bethel ni Carlos fithingan e ke weliy e n’en ni rin’ e nina’ rok me ayuweg e pumoon rok ni ma togopluw ngak. I par nib gol ma ri ma ayuweg e tabinaw rorad. “Ke yog ngomad ni thingar gu ted fan e chitamangimad. Me yog ngog ni nggu un ngak e chitamag nga ba mit e gosgos ni gathi ri gu baadag. Ma re n’em e ma fal’eg laniyan’.” Ma munmun me tabab ni nge un ko fol Bible me taufe. Boor yay ni Pi Mich Rok Jehovah e kar ayuweged boch e girdi’ ni daburad e machib kar thil gad u tomren ni kar pied e ayuw ngorad u nap’an ni ke yib e gafgow nib gel ngorad. Re n’ey e bochan e yad ma fol ko fare thin ni yog Paul ni ‘ngan rin’ e tin ni ma finey urngin e girdi’ ni ir e ba fel’.’
Ngan Fanay e “Kol ni Be Yik’” ni Nge Warnag e Togopluw
5, 6. (a) Uw rogon ni ngan ulunguy e “kol ni be yik’” nga daken lolugen e en toogor? (b) Mu weliy reb e n’en ni ke buch ko ulung rom ni be dag ni kan fol ko thin ni bay ko Roma 12:20 ni ke yib angin.
5 Mu beeg e Roma 12:20. Nap’an ni yog Paul e re thin nu Bible ney, ma be lemnag fare thin ko Proverbs 25:21, 22 ni gaar: “Faanra yib e bilig ngak e toogor rom, ma ga pi’ e ggan ngak; ma faanra yib e belel ngak, ma ga pi’ e garbod ngak. Ya aram e ra yim’ ko tamra’, mi Somol e bay labgen nra pi’ ngom.” Thin rok Paul ni bay ko Roma guruy ni 12 u murung’agen e kol ni be yip’ fan ban’en, gathi be yip’ fan ni ngan gechignag e en ta togopluw. Ya thin rok Paul nge thin ni bay ko proverbs e bay rogon ko tin ni yima rin’ kakrom u rogon ni yima ranrannag e ore ara malang ni bay e wasey u fithik’. Nap’an e bin 19 e chibog ma be’ nib llowan’ u England ni Charles Bridges fithingan e gaar: “Fare wasey e gathi kemus ni ngan tay nga daken e nifiy ya kub t’uf ni ngan tay boch e kol nga daken. Boch e girdi’ e ba mo’maw’ ni nge thil lanin’rad ni yugu aram rogon ni yima dag e t’ufeg nge gum’an’ ngorad.”
6 Ngan gol ngak e girdi’ ni ma togopluw ma rayog ni ngar thilyeged lanin’rad ni bod e kol ni ma munguynag e wasey. Ngan gol ngak e girdi’ ma rayog ni nge k’aringrad ngar adaged daken e girdi’ rok Jehovah nge thin nu Bible ni yad ma machibnag. I yoloy apostal Peter ni gaar: “Ngar um pired u fithik’ e piin ndar nanged Got nib fel’ pangimed, ya nga rogned nib kireb e ngongol romed, me Chirofen ni sul Kristus riy mi yad nang nib fel’ e ngongol romed, ma aram mi yad yog e sorok ngak Got.”—1 Pet. 2:12.
“Ngam Pired ni Ba Aw e Gapas u Thilmed nge Urngin e Girdi’”
7. Mang fare gapas ni i tay Kristus rok pi gachalpen, ma ma k’aringdad ni ngad rin’ed e mang?
7 Mu beeg e Roma 12:18. Nap’an e bin tomur e nep’ u m’on ni yim’ Jesus me yog ngak e pi apostal rok ni gaar: “Nggu tay e gapas nge par romed.” (John 14:27) Fare gapas ni yog Jesus ni nge par rok pi gachalpen e aram e nge gapas lanin’rad ya yad manang ni yad ba t’uf rok Jehovah nge Jesus. Re gapas u lanin’dad ney e ra k’aringdad ni nga ud gayed rogon ni nge aw e gapas u thildad boch e girdi’. Tin nriyul’ e Kristiano e ri yad ba adag e gapas.—Matt. 5:9.
8. Uw rogon ni ngad maruweliyed ni nge aw e gapas u tabinaw ngu lan e ulung rodad?
8 Reb e kanawo’ ni nge gapas e tabinaw riy e aram e ngan pithig e magawon nib pey u m’on ni nge gel. (Prov. 15:18; Efe. 4:26) Ma ku aram rogon u lan e ulung. I yog apostal Peter ni faanra ngan maruweliy ni nge aw e gapas ma thingar ni gagiyegnag bolowthey. (1 Pet. 3:10, 11) Ma ku arrogon James, tomuren ni weliy murung’agen ni ngan gagiyegnag bolowthey nge rogon ni ngan siyeg e awan’ nge cham, me yoloy ni gaar: “Fare gonop ni yib u tharmiy e mmachalbog; ma ku er rogon ni ma fal’eg thiliy nge aw e gapas riy, ma ma sumunguynigey, ma ma fal’eg owchey nge thin ngak e girdi’, ma ba sug ko runguy ma ma k’uf ni ngongol nib fel’; ma ma taareb rogonnag e girdi’ u wan’uy ma der ma dake modingnigey. Ma tin nib mat’aw e ngongol e wom’engin ni yib ko awoch ni piin ni ma fal’eg thiliy e ra yunged u fithik’ e gapas.”—Jas. 3:17, 18.
9. Nap’an ni gadad be athamgil ni ‘ngad pired ni ba aw e gapas u thildad nge urngin e girdi’,’ ma mang e dab da paged talin?
9 Thin ni yog Paul ko Roma 12:18, u murung’agen e gapas e gathi kemus nu lan e tabinaw nge ulung. I gaar: “Ngam pired ni ba aw e gapas u thilmed nge urngin e girdi’.” Ya ba muun ngay e piin buguli yoror rodad, piin gadad nga maruwel, piin ni gadad nga skul, nge piin gadad be mada’nag u nap’an e machib. Machane i yog apostal Paul ni gaar: “Mu rin’ed urngin e tin nrayog romed.” Re n’ey e be yip’ fan ni ‘ngad pired ni ba aw e gapas u thildad nge urngin e girdi’’ machane dab da rin’ed ban’en ni nge togopluw nga kenggin e motochiyel rok Got.
Jehovah e Ra Fulweg Taban e Kireb
10, 11. Uw rogon ni ngad “paged fan ko damumuw rok Got,” ma mang fan nib puluw?
10 Mu beeg e Roma 12:19. Thingari ‘gum’an’dad’ ma gadad ‘sumunguy’ ko piin ni “yad be togopluw” ko machib. (2 Tim. 2:23-25) I fonownag Paul e pi Kristiano ni dab ur fulweged taban e kireb ya ngar “paged fan ko damumuw rok Got.” Re n’ey e be yip’ fan ni ngad paged fan ku Got ya ir e ra fulweg taban e kireb ko girdi’ ma gathi gadad. I yoloy fare psalmist ni gaar: “Dab mu damumuw; ma dabi yib e puwan’ ngom! Dabi magafan’um! Ya dabi fel’ rogom riy.” (Ps. 37:8) I fonownigey Solomon ni gaar: “Dab mu tay nga lanin’um ni ngam fulweg taban e kireb. Mu pagan’um ngak Somol ya ir e ra fal’eg nge fel’.”—Prov. 20:22.
11 Faanra rin’ be’ ban’en nib kireb ngodad ma bfel’ ni ngad paged fan ku Jehovah ya ir e bay rogon ni nge gechignag ko ngiyal’ nib puluw. I dag Paul nriyul’ ni be lemnag e damumuw rok Jehovah ya gaar: “Be yog e babyor nib thothup ni be gaar, ‘Be gaar Somol, ke mil fan ngog, ni gag e bay gu fulweg taban e kireb.’” (Mu taareb rogonnag ko Deuteronomy 32:35.) Faanra ngad fulweged taban e kireb ni ke rin’ be’ ngodad ma aram e gadad be rin’ e maruwel rok Jehovah. Ma ku gadad be dag ni de mich u wan’dad e n’en ni ke micheg Jehovah ni gaar: “Bay gu fulweg taban e kireb.”
12. Mingiyal’ nge uw rogon nra yib e damumuw rok Got?
12 Tin som’on e thin ni yoloy Paul ngak piyu Roma e gaar: “Damumuw rok Got e ke m’ug ni be yib u tharmiy i yib nga daken urngin e denen nge kireb ni be ngongliy e girdi’, ni piin ni ngongol rorad nib kireb e be ning e kanawo’ ko tin riyul’ ni nge dab nnang.” (Rom. 1:18) Ra yib e damumuw rok Got u tharmiy u nap’an fare “gafgow ni ba ga’.” (Rev. 7:14) Ereray e “mich riy nga rogon feni mat’aw ni ma gonopiy Got urngin ban’en” ya aram rogon e n’en ni yog Paul u yugu reb e babyor ni gaar: “Yi Got e bay rin’ e tin nib mat’aw: ni bayi fek e gafgow nga daken e piin ni yad be gafgownagmed, ma bayi chuweg e gafgow romed e piin ni gimed be gafgow ngam pogofangad, ma ku er rogon ni bay rin’ ngomad. Ra rin’ e re n’ey ko ngiyal’ nra m’ug Somol Jesus u lan e lang ni ke yib u tharmiy ni yad e pi engel rok nib yargel, nge nifiy ni be daramram, ni nge gechignag e piin nde t’uf rorad ni ngar nanged murung’agen Got nge piin ndarir folgad ko Thin nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus.”—2 Thess. 1:5-8.
Ngan Ngongliy e Ngongol nib Fel’, Ngan Gel ko Kireb
13, 14. (a) Mang fan ni dab da gingad u nap’an ni ra yib e togopuluw ngodad? (b) Uw rogon ni ngad weniggad ni fan ko piin ni yad be togopuluw ngodad?
13 Mu beeg e Roma 12:14, 21. Rayog ni ngad tedan’dad i machibnag fare ‘thin rok Got nib Fel’’ u “gubin yang u fayleng” ni faanra kari pagan’dad ko tin ni ke micheg Jehovah. (Matt. 24:14) Gad manang ni re maruwel ney e ra k’aring e damumuw ko pi toogor rodad, ya gaar Jesus: “Urngin e girdi’ ni bay ra fanenikayed gimed ni bochag.” (Matt. 24:9) Ere dab da gingad ngay, ma dabi mulan’dad u nap’an ni yira togopuluw ngodad. I yoloy apostal Peter ni gaar: “Pi tafager rog ni gimed ba t’uf rog, dab mu gingad ko gafgow nib gel ni yibe tay ngomed ni ba skeng ngomed, ni gowa ban’en ni kam gingad ngay. Machane ngam felfelan’gad ni gimed be un ko gafgow ni i tay Kristus.”—1 Pet. 4:12, 13.
14 Dab da fanenikayed e piin ni ma togopuluw ngodad, ya ngad guyed rogon ni ngad filed ban’en ngorad, ya boch i yad e be lemnag nib fel’ e n’en ni yad be rin’. (2 Kor. 4:4) Ngad guyed rogon ni ngad folgad ko thin ni yog Paul ni gaar: “Mi gimed wenig ngak Got ni nge ayuweg e piin ni yad be gafgownagmed; er rogon, mu weniggad ngak ni nge ayuwegrad, ma gathi nge kirebnag waathrad.” (Rom. 12:14) Reb e kanawo’ ni ngad wenig gad ngak Got riy e aram e ngad yibilayed yad. Nap’an e Welthin rok Jesus u daken e Burey me gaar: “Nge t’uf romed e pi toogor romed, mu ngongliyed e tin nib fel’ ngak e piin ndaburad dakenmed, mu yibiliyed ngak Got ni nge ayuweg e piin ni kar yibiliyed gimed ni nge buch ban’en romed, mi gimed yibiliy ngak Got ni nge ayuweg e piin ni yad be ngongliy e kireb ngomed.” (Luke 6:27, 28) Manang Paul ni en ni ma togopuluw e rayog ni mang Kristiano nib yul’yul’ mab pasig ya aram e n’en ni buch rok. (Gal. 1:13-16, 23) U yugu reb e babyor rok Paul e gaar: “Ma ngiyal’ ni yira yibiliymad riy ni nge buch ban’en romad e gamad ma yibilay fa piinem ni nge ayuwegrad Got; ma yira gafgownagmad ma gamad k’adan’mad; ma yira yog e thin nib kireb ngomad ma gamad fulweg u fithik’ e thin nib munguy.”—1 Kor. 4:12, 13.
15. Mang e bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngan ngongliy e ngongol nib fel’ ngan gel ko kireb?
15 Bin riyul’ e Kristiano e ma fol ko tin tomur e thin ko Roma guruy ni 12 ni gaar: “Dab mu digey e kireb nge gel ngom; machane ngam ngongliy e ngongol nib fel’ ngam gel ngak e kireb.” Satan ni Moonyan’ e ir tabolngin e kireb. (John 8:44; 1 John 5:19) Ke yog Jesus ngak apostal John, ni pi walagen ni kan dugliyrad e kar ‘gelgad ngak [Satan] u daken rachaen fare Fak e Saf, ngu daken e thin nib riyul’ ni ur wereged.’ (Rev. 12:11) Re n’ey e be dag ni bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngad gelgad ngak Satan nge tin kireb ni ma rin’ e girdi’ ko re fayleng ney e aram e ngad machibniged fare thin nib fel’ u murung’agen Gil’ilungun Got.
Ngad Felfelan’gad ko fare Athap
16, 17. Mang e ke fil e Roma guruy ni 12 ngodad (a) u rogon ni ngad fanayed e yafas rodad? (b) u rogon e ngongol rodad u lan e ulung? (c) u rogon e ngongol rodad ngak e girdi’ ni yad ma togopuluw ngodad?
16 Thin rok Paul ni bay ko Roma guruy ni 12 ni kad weliyed e ke puguran boor ban’en ngodad. Kad filed ni gadad e pi tapigpig rok Jehovah e thingari m’agan’dad ni ngad pied gadad ni bod e maligach nib fas. Gad ma rin’ e re n’ey nib m’agan’dad ngay ya gadad manang ni ereray e n’en nib m’agan’ Got ngay, ma ir e be ayuwegdad. Gelngin Got nib thothup e ke pi’ gelngidad ma ngad fanayed e salap rodad nib thil thil u fithik’ e pasig. Ngad pigpiggad u fithik’ e sobut’an’, ma ngad athamgilgad ni nge par ni ke taareban’dad. Ma ngaud golgad ma gad be lemnag boch e girdi’.
17 Roma guruy ni 12, e ku bay boor e fonow u murung’agen e n’en ni thingar da rin’ed u nap’an ni ke yib e togopuluw ngodad. Thingar dabda fulweged taban e kireb ni ke rin’ be’ ngodad. Ngad ngongolgad u fithik’ e gol ngak be’ ni be togopuluw ngodad. Thingar da gayed rogon ni ngad ngongolgad u fithik’ e gapas ngak urngin e girdi’, machane dabda th’abed e motochiyel u Bible. Ngad ngongolgad ni aram rogon u lan e tabinaw, nge lan e ulung, nge piin ni buguli yoror rodad, piin ni gadad nga maruwel nge skul nge girdi’ ni gad be machibnag. Ki mada’ ko ngiyal’ ni ke yib e togopuluw ngodad ni rib gel, ma ngad athamgilgad ni ngad ngongliyed e ngongol nib fel’ ngan gel ko kireb ya gad manang ni Jehovah e ra fulweg taban e kireb.
18. Mang dalip e fonow ni kan pi’ ngodad u Roma 12:12?
18 Mu beeg e Roma 12:12. Ki uneg Paul dalip ban’en ko pi fonow nem nib fel’. Bochan ni dabiyog ni ngad rin’ed urngin e pi n’ey ni faanra dabi ayuwegdad Jehovah, i yog Paul ni ngaud “meybilgad ni gubin ngiyal’.” Ra ayuwegdad e re n’ey ngaud ‘gum’an’gad u fithik’ e tin ni be yib ngodad ni gadad be gafgow riy.’ Maku ngad tedan’dad ko tin ni ke micheg Jehovah ngodad ngad pired ni ‘gadad ba felfelan’’ ko athap rodad ni aram e yafas ni manemus u tharmiy ara u roy u fayleng.
Ngan Sul u Daken
• Mang e thingar da rin’ed u nap’an ni ra yib e togopuluw ngodad?
• Uw e ngad mon’ognaged e gapas riy, ma uw rogon?
• Mang fan ni thingar dabda fulweged taban e kireb?
[Picture on page 14]
Ngad ayuweged e piin ni gadad ba buguli yoror, ma rayog ni nge ayuwegrad nge thil e ngongol rorad ngodad
[Picture on page 15]
Gur ga be athamgil ni ngam mon’ognag e gapas u lan e ulung?