Gelngin Got nib Thothup e Ir e Ra Micheg Nga Lanin’dad

1-3. Mang boch ban’en ni ma buch ko rofen ni Pentekost nrib ga’ fan? Uw rogon ni lebguy e pi n’ey e n’en ni kan yiiynag u lan e Babyor nib Thothup? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

ROFEN nem e Madnom ni kakadbul u bang ko mereb e kolok. Ma re rran nem e rib ga’ fan u wan’ e piin ni yad ma par u Jerusalem. Ya rofen nem e ba rran ko madnom; ma kub yaran e toffan. Dariy e maruwar riy ni kan mu’ i ognag fapi maligach ni yima ognag u tempel ni gubin e kadbul. Ma ngiyal’ nem e be yan e en nib tolang ko prist ni nge ognag ngak Jehovah l’agruw e flowa ni kan ngongliy ko tin som’on e wom’engin e grain ni kan t’ar. (Lev. 23:15-20) Re maligach ney e nap’an ni yira ognag ma aram e pow riy ni ke tabab e ngiyal’ ni ngan kunuy wom’engin e woldug ni wheat riy. Re duw nem e aram e duw ni 33 C.E., ma aram e rofen ni Pentekost.

² Nap’an ni yibe rin’ e pi n’ey u lan e tempel, ma bay ban’en ni be yan ni nge buch ni kab ga’ fan ko re n’ey. Re n’em e de buch u lan e tempel ya buch u lan reb e singgil ko thal ni nga lang u reb e naun ni bay u lan e re mach nem. Bay sogonap’an 120 e Kristiano ni kar muulunggad nga taabang yad be ‘meybil.’ (Acts 1:13-15) Re n’em ni be n’en ni nge buch rorad e bay rogon ko n’en ni ma dag e en nib tolang ko prist yaan u gubin e Pentekost, maku aram e ngiyal’ ni lebug fare yiiy rok Joel ni profet ni yog u murung’agen e re rran nem ni ke pag sogonap’an 800 e duw. (Joel 2:28-32; Acts 2:16-21) Ere, mang e re n’em nrib ga’ fan ni buch e rofen nem?

³ Mu beeg e Acts 2:2-4. I puog Got gelngin nib thothup nga daken e pi Kristiano nem ni kar muulunggad ko fare singgil ko thal ni nga lang u reb e naun. (Acts 1:8) Ma aram mar tababgad i weliy murung’agen e pi n’en ni kar guyed nge pi n’en ni kar rung’aged nrib manigil. Boch nga tomuren me weliy apostal Peter ngak ba ulung i girdi’ ni kar muulunggad murung’agen e pi n’en ni ka fini buch nge fan nrib ga’ fan. Ma aram me non ngorad ni gaar: ‘Nge bigimed me pi’ keru’ ko denen ni be rin’, min taufenag nga fithingan Jesus Kristus, ma aram me n’ag Got fan e denen romed; me yog e tow’ath rok Got ngomed, ni aram gelngin Got nib thothup.’ Tomuren e re n’ey, ma sogonap’an 3,000 e girdi’ nni taufenagrad e rofen nem me yag gelngin Got nib thothup ngorad.​—Acts 2:37, 38, 41.

4. (a) Mang fan ni gad gubin nib t’uf ni ngad nanged e n’en ni buch ko rofen ni Pentekost? (b) Boch e duw u m’on riy ma mang reb e ban’en ni kub ga’ fan ni sana ni kki buch ko rofen nem? (Mu guy yugu boch e thin.)

⁴ Mang nrib ga’ fan u wan’dad e rofen nem ni Pentekost ko duw ni 33 C.E.? Fan nib ga’ fan e re rran nem u wan’dad e bochan ni aram e rofen ni lebguy Jesus Kristus ni ir e be yip’ fan fare Prist Nth’abi Tolang e n’en ni yiiynag e profet u murung’agen e re rran nem, ma gathi bochan e n’en ni buch u lan e tempel u Jerusalem.^[1] Aram e rofen ni ma ognag e en nib tolang ko prist l’agruw e flowa ngak Jehovah. Fa gal flowa ni kan tay e n’en ni ma thownag e flowa ngay ni yima ognag u tempel e be yip’ fan pi gachalpen Jesus ni kan dugliyrad ni ke mel’egrad Got u fithik’ e girdi’ ni tadenen ni ngar manged pi fak. Ere, re n’em e aram e be dag ni kan bing e kanawo’ ngak e piin ni yad “mm’on” u fithik’ e piin ni yad ra yan nga tharmiy ni ngar uned ko gagiyeg u Gil’ilungun Got ni aram e re am nra tow’athnag e tin ni ka bay e girdi’ u fayleng ni yad ra par ni yad ba yul’yul’. (Jas. 1:18; 1 Pet. 2:9) Ere, demtrug ko gad be athapeg e yan nga tharmiy ara yafas ndariy n’umngin nap’an u paradis u fayleng, ma gad gubin ni bay rogon ngodad e pi n’en ni buch ko rofen nem ni Pentekost ko duw ni 33 C.E.

ROGON NI YIMA DUGLIY BE’

5. Uw rogon ni kad nanged ni gathi urngin e piin ni yad ra yan nga tharmiy ni taareb rogon ni kan dugliyrad nga gelngin Got nib thothup?

⁵ Faanra gur bagayad pi gachalpen Jesus ni ur moyed u lan e re singgil nem e rofen nem ni faani m’ug e nifiy ni bod ba yunumon u daken lolugrad, ma dariy e maruwar riy ndabi m’ay u wan’um e n’en ni buch e rofen nem. Dariy e maruwar riy ni ga ra nang ni gur bagayad e pi girdi’ nem ni kan dugliyrad nga gelngin Got nib thothup, nib ga’ ni faanra kun pi’ fare tow’ath ngom ni ngam non ni lungun boch e nam. (Acts 2:6-12) Machane gur, urngin e piin ni un dugliyrad ni nga ranod nga tharmiy e taareb rogon nni dugliyrad ko fa 120 i gachalpen Jesus ni faan ur moyed ko fare singgil? Danga’, ya tin ni ka bay i gachalpen Jesus ni ur moyed u Jerusalem e rofen nem e ni dugliyrad nga gelngin Got nib thothup u nap’an nni taufenagrad. (Acts 2:38) De m’ug e nifiy ni bod ba yunumon u daken lolugrad. Maku reb e, gathi gubin e pi Kristiano ni yad ra yan nga tharmiy ni yima dugliyrad u nap’an ni kan taufenagrad. Fapi girdi’ nu Samaria e ni dugliyrad nga gelngin Got nib thothup u ba ngiyal’ u tomuren nni taufenagrad. (Acts 8:14-17) Maku reb e, Kornelius nge chon e tabinaw rok e ni dugliyrad nga gelngin Got nib thothup u m’on ni ngan taufenagrad. Re n’ey ni buch rorad e yugu ba thil ko n’en ni buch ko tin ni ka bay i gachalpen Jesus.​—Acts 10:44-48.

6. Mang e ma yag ngak urngin e piin ni kan dugliyrad, ma mang e ma rin’ e re n’ey ngorad?

⁶ Ere, gathi urngin e piin ni yad ra yan nga tharmiy ni taareb rogon ni kan dugliyrad. Sana bay boch i yad nib tomgin nra nanged ni kan mel’egrad, ma boch i yad e ba n’uw nap’an mfin nra nanged ni yad boch e piin ni kan dugliyrad. Machane, demtrug rogon ni kan dugliy e pi girdi’ ney, ma yad gubin ni ke yag ngorad e n’en ni weliy apostal Paul murung’agen ni faani gaar: ‘Faan mu rung’aged fare thin nib riyul’ nni pi’ nge yib, ni aram e Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni ir e thapegmed ngak Got, me mich Kristus u wun’med, me ta’ Got e pow rok ngomed ni aram e kam manged girdien ni fan e pi’ gelngin nib thothup ngomed ni yog nra pi’. Re gelngin Got nib thothup nem e aram e pow riy ni ke mudugil nrayog ngodad e tin ni ke yog Got nra pi’ ngak e tirok e girdi’.’ (Efe. 1:13, 14) Ere, gelngin Jehovah nib thothup ni ke fanay ni nge micheg nga laniyan’ e pi Kristiano ney ni ke mel’egrad ni nga ranod nga tharmiy e aram e pow ko n’en ni ka bay nga m’on ni fan ngorad. Re pow ney ni yira tay ngak reb e Kristiano ni kan dugliy e aram e n’en nra micheg nga laniyan’ ni ir bagayad e pi girdi’ ney.​—Mu beeg e 2 Korinth 1:21, 22; 5:5.

7. Faanra nge yag e tow’ath ni kan micheg ni yira pi’ ngak e pi Kristiano ni kan dugliyrad, ma ra bagayad ma mang e ba milfan ngak ni nge rin’?

⁷ Ere gur, nap’an ni yira tay e re pow ney ngak reb e Kristiano, ma aram e kari mudugil nra yan nga tharmiy? Danga’. Yira tay e pow ngak reb e Kristiano ma aram e ke mudugil ni kan pining nga tharmiy, machane fin ngiyal’ nra mudugil ni nge yag e re tow’ath ney ngak e aram e u nap’an ni ke par nib yul’yul’ ngak Jehovah ke mada’ ko tomur. Baaray rogon ni weliy Peter e re n’ey. I gaar: “Ere pi walageg ni girdien Kristus, mu guyed rogon ngam athamgilgad nge yib fan e pong ni ke tay Got ngomed, nge rogon ni ke mel’egmed nguum pired riy; faan gimed ra rin’ ni aray rogon ma ri dabiyog ni ngam thaygad. Ereray kanawoen me yog nni pi’ mat’awmed ni aram e gimed ra yan nga lan e gin’en ni bayi par ndariy n’umngin nap’an, ni aram e gin’en ni suwon e Somol rodad i Jesus Kristus, ni ir e en ni ma thapegdad ngak Got.” (2 Pet. 1:10, 11) Ere, ra bagayad e pi Kristiano ney ni kan dugliy ma thingari athamgil ni nge par nib yul’yul’, ya faanra danga’ ma ra yan i aw nib m’ay fan e pong ni ke tay Got ngak ara athap rok ni nge yan nga tharmiy.​—Heb. 3:1; Rev. 2:10.

UW ROGON ME NANG BE’ NI IR BAGAYAD E PI GIRDI’ NEY?

8, 9. (a) Mang fan nib mo’maw’ ni nge nang yooren e girdi’ rogon ni ma dugliy Got be’ ni nge yan nga tharmiy? (b) Uw rogon me nang be’ ni ir bagayad e piin ni kan dugliy ni nge yan nga tharmiy?

⁸ Yooren e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney e rayog ni sana ba mo’maw’ ni ngar nanged rogon ni ma dugliy Got be’ ni nge yan nga tharmiy. Dariy ban’en nrogon ni bochan e pi girdi’ ney e dawor ni dugliyrad ni ngar uned ko yan nga tharmiy. Ya n’en nib m’agan’ Got ngay ko som’on e aram e nge par urngin e girdi’ u fayleng ndariy n’umngin nap’an, ma gathi tharmiy. (Gen. 1:28; Ps. 37:29) De lemnag Jehovah aram ko som’on ni nge mel’eg boch e girdi’ ni ngar uned ko gagiyeg u tharmiy ni yad boch e pilung nge prist. Biney e yaram ni ngongliy Jehovah rogon e yugu ba thil. Ere, aram fan nnap’an ni yira mel’eg be’, ma ma thil e pi n’en ni be l’agan’ ngay nge rogon ni ma lem, ma aram me tabab ni nge athapeg e bin baaram e yafas u tharmiy.​—Mu beeg e Efesus 1:18.

⁹ Machane, uw rogon me nang be’ ni kan pining nga tharmiy, ara kan tay e pow ngak ni nge un ko yan nga tharmiy? Ba tamilang e fulweg ko re deer ney ko n’en ni yog Paul ngak e pi walag u Roma ni kan dugliyrad ni ku yima yog ni yad e piin ni ‘ke piningrad Got ni ngar manged girdien.’ I yog ngorad ni gaar: ‘Gelngin Got nib thothup ni ke pi’ Got ngomed e der ma taymed ni gimed e sib ko denen nguum pired ni gimed be rus; ya re gelngin Got nib thothup nem e ma ngongliymed ngam manged pi fak Got, ma gelngin Got nib thothup e gadad ma non riy ngak Got ni ma lungudad, ‘Chitamag! Chitamag!’ Fare gelngin Got nib thothup e ir e be micheg nga lanin’dad ni gadad pi fak Got.’ (Rom. 1:7; 8:15, 16) Ere, ma fanay Got gelngin nib thothup ni nge micheg nga laniyan’ be’ ni aram e kan mel’eg ni nge mang bagayad e piin ni yad ra un i gagiyegnag Gil’ilungun Got boch nga m’on.​—1 Thess. 2:12.

10. Mang fan fare thin ni bay ko 1 John 2:27 ni faan be yog nde t’uf ni nge yib be’ i fil ban’en ngak reb e Kristiano ni kan dugliy?

¹⁰ Pi girdi’ ney ni kan dugliyrad e daki t’uf ni ngki micheg be’ ngorad ni yad boch e piin ni ke dugliyrad Got. Ya Jehovah e ir e ra micheg nga lanin’rad nge gum’ircha’rad ni kan mu’ i dugliyrad. I non apostal John ngak boch e pi Kristiano ni kan dugliyrad kakrom ni gaar: ‘Ke pi’ Kristus gelngin Got nib thothup ngomed, aram fan ni gimed gubin ma kam nanged e n’en nib riyul’.’ Boch nga tomuren miki yog ni gaar: ‘Gimed e ke pi’ Kristus gelngin Got nib thothup ngomed. N’umngin nap’an ni be par e gelngin Got nib thothup romed e dariy rogon ni nge yib be’ i fil ban’en ngomed. Ya fare gelngin Got nib thothup e be fil ngomed murung’agen urngin ban’en, ma tin ni be fil ngomed e ba riyul’, ma gathi de riyul’. Ere mfolgad ko tin ni be fil e gelngin Got nib thothup ngomed ngam pired u fithik’ Kristus.’ (1 John 2:20, 27) Pi Kristiano ney e kub t’uf ni nga i skulnagrad Jehovah ni bod rogon e tin ni ka bay e tapigpig rok. Machane, de t’uf ni ngki micheg be’ ngorad ni kan mu’ i dugliyrad. Ya Jehovah ni ir e en th’abi gel gelngin ni bay u ga’ngin yang e palpalth’ib e ir e ke micheg e re n’ey nga lanin’rad!

KAN ‘GARGELNAGRAD BAYAY’

11, 12. Mang boch ban’en nrayog ni nga i lemnag reb e Kristiano ni kan dugliy, machane mang e der maruwar u wan’?

¹¹ Nap’an nra micheg gelngin Got nib thothup nga laniyan’ reb e Kristiano ni kan dugliy, ma ra thil facha’ nib polo’. I yog Jesus nre n’ey nra buch rok reb e Kristiano e bod ni kan “gargelnag bayay.” ^[2] (John 3:3, 5) Ki weliy ni gaar: ‘Dab mu gin ngay ni fan e ku gog ngom ni gimed gubin nthingar ni gargelegmed bayay. Ya nifeng e ma thow ko gin be finey ni nge thow riy; ga be rung’ag lingan, machane da mu nang e gin ni yib riy ara gin ni be yan ngay. Ereram rogon e piin ni kan ni gargelegrad nga gelngin Got nib thothup.’ (John 3:7, 8) Ere, ba tamilang nib mo’maw’ ni ngan weliy murung’agen e re n’ey nib fel’ rogon ngak e piin ndawor ni dugliyrad.

¹² Nap’an ni yira mel’eg be’, ma sana rayog ni nge gaar u wan’: ‘Mang fan ni kan mel’egeg? Mang fan ni gag e kan mel’egeg ma dan mel’eg yugu be’?’ Sana ku rayog ni nge lemnag ndariy rogon ni nge mel’eg Got. Machane, pi girdi’ ney e der maruwar u wan’rad ko kan dugliyrad fa danga’, ya rib mudugil e re n’ey u wan’rad, ma ri yad ba felfelan’ ngay ma yad be pining e magar riy ngak Got. Sana taareb rogon e lem rorad ngak Peter ni faani thagthagnag Got nga laniyan’ ni nge gaar: “Ngad pininged e magar ngak Got ni ir e Chitamangin e Somol rodad i Jesus Kristus! Ya bochan e ri be runguydad me pi’ e yafos nib beech ngodad ni fan e faseg Jesus Kristus ko yam’. Ereray fan ni kad nanged ni tin ni ke l’agan’dad ngay e bay yib i m’ug nib riyul’, ere gadad be son ni nge yog ngodad e flaab ni ba ga’ ni ke chaariy Got ni fan ngak e tirok e girdi’, ni be chaariy e pi tow’ath nem u tharmiy ni fan ngomed ko gin ndabiyog ni nge wod riy ara kireb fe kaday.” (1 Pet. 1:3, 4) Nap’an nra beeg e piin ni kan dugliyrad e pi thin ney, ma dariy e maruwar riy ni yad manang ni Chitamangirad ni bay u tharmiy e ir e be non ngorad.

13. Mang boch ban’en ni ma thil u laniyan’ be’ ni kan dugliy nga gelngin Got nib thothup, ma mang e ma k’aring e re n’ey?

¹³ U m’on ni ngan dugliy e pi Kristiano ney, ma ur athapeged e par u fayleng. Ur athapeged e ngiyal’ nra beechnag Jehovah e fayleng, maku yad baadag ni nge yag e pi flaab nem ngorad boch nga m’on. Ba mudugil nsana ku ur susunnaged u lanin’rad e ngiyal’ ni yad ra mada’nag bayay e piin nib t’uf rorad ni kar m’ad. Sana ku ur athapeged e ngiyal’ ni yad ra ngongliy e naun rorad mi yad par riy mu ur ked wom’engin e pi woldug ni kar yunged. (Isa. 65:21-23) Ere, mang fan ni ke thil e lem rorad? Gathi kar dabuyed e binem e athap. Ku gathi ke thil e lem rorad ni bochan e kar dabuyed e gafgow nge mochuch ni yad be yan u fithik’. Gathi kar dabuyed e re fayleng ney. Ku darur lemnaged ni faan yad ra par u fayleng ndariy n’umngin nap’an ma ra munmun ma ra chalbarad ko par u fayleng. Ku gathi yad be athapeg e yan nga tharmiy ni bochan e yad baadag ni ngar guyed boch ban’en u rom. Ya ke thil e lem rorad ni bochan e ke fanay Got gelngin nib thothup ni nge piningrad ni nga ranod nga tharmiy, me thilyeg lanin’rad nge athap rorad.

14. Uw rogon u wan’ e piin ni kan dugliyrad e par rorad u roy u fayleng e chiney?

¹⁴ Ere gur, re n’ey e be yip’ fan ni baadag e piin ni kan dugliyrad ni ngar m’ad? Nni thagthagnag nga laniyan’ Paul ni nge pi’ e fulweg ko re deer ney ni gaar: “Ngiyal’ ni gadad be par u lan e re tent ney nu fayleng e gadad be gel’gel’ ni ke tomalan’dad; gathi fene gadad ba adag ni ngad n’iged e dowef rodad nu fayleng, machane gadad ba adag ni ngan tay e bin nu tharmiy nga dakendad, ni fan e bin nra yim’ e bayi mang yafos e ful’.” (2 Kor. 5:4) Gathi ke dabuy e pi Kristiano ney e biney e yafas ara yad baadag ni nge papey ngar chuwgad riy. Ya yad baadag ni yad be pigpig e pi fager rorad nge chon e tabinaw rorad ngak Jehovah u taabang ni gubin e rran. Machane, demtrug e n’en ni yad be rin’, ma yad manang e athap rorad boch nga m’on ni kan micheg ngorad.​—1 Kor. 15:53; 2 Pet. 1:4; 1 John 3:2, 3; Rev. 20:6.

KAN PININGEM, FA?

15. Mang boch ban’en ni faanra i rin’ be’ ma gathi aram e be micheg ni kan dugliy facha’ nga gelngin Got nib thothup ni nge yan nga tharmiy?

¹⁵ Sana rayog ni ga be lemnag ko ke piningem Jehovah ni ngam un ko yan nga tharmiy fa dawor. Faanra ga be lemnag ni ke piningem, mab fel’ ni ngam lemnag e pi deer ni baaray nib ga’ fan. Ga be lemnag ma ri gab pasig ko machib, fa? Gur be’ nri ga ma fal’eg i fil e Thin rok Got nib fel’ rogon ma ga baadag ni ngaum fil murung’agen e “tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got,” fa? (1 Kor. 2:10) Ga be guy ni be tow’athnag Jehovah e machib ni ga be tay, fa? Ri ga baadag ni ngam rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay, fa? Ri ga baadag ni ngaum ayuweg boch e girdi’, fa? Bay boch ban’en ni kam guy ni ke ayuwegem Jehovah riy, fa? Faanra fulweg rom ko pi deer ney e arrogon, me ere gur, aram e be yip’ fan ni kan piningem ni ngam un nga tharmiy? Danga’. Mang fan? Ya gubin e pi tapigpig rok Got nrayog ni ngar lemgad ni aray rogon ndemtrug ko kan dugliyrad fa dawor. Taareb rogon ni ma maruwel gelngin Got nib thothup u daken e piin ni yad be athapeg e yafas ndariy n’umngin nap’an u fayleng nge piin ni yad be athapeg e yan nga tharmiy. Bin riyul’ riy e, faanra be maruwar u wan’um ko kan piningem ni ngam un nga tharmiy fa danga’, ma aram e be m’ug riy ndawor ni piningem. Ya piin ni ke dugliyrad Jehovah e der maruwar u wan’rad ko rriyul’ ni kan piningrad nga tharmiy fa dawor, ya rib mudugil u wan’rad ni kan piningrad!

16. Uw rogon ma kad nanged ni gathi urngin e piin ni i maruwel gelngin Got nib thothup u dakenrad e yad ra yan nga tharmiy?

¹⁶ Gad ra beeg e Bible ma boor e girdi’ ni be weliy murung’agrad ni i maruwel gelngin Got nib thothup u dakenrad; machane da ur athapeged e yan nga tharmiy. John ni Tafaufe e ir bagayad e pi girdi’ nem. I yog Jesus ndariy be’ ni bod rogon John, machane ki yog ndabi un John ko gagiyeg u Gil’ilungun Got u tharmiy. (Matt. 11:10, 11) Ku arrogon David ni ku i maruwel gelngin Got nib thothup u daken. (1 Sam. 16:13) Ir be’ nib ga’ e tamilangan’ rok ko tirok Got ban’en, ma kki thagthagnag Got nga laniyan’ ni nge yoloy yu yang ko Bible. (Mark 12:36) Yugu aram rogon, ma nap’an ni taw ko rofen nem ni Pentekost, me yog Peter ni David e “de yan nga lan e tharmiy.” (Acts 2:34) Rib fel’ rogon ni i maruwel gelngin Got nib thothup u daken e pi girdi’ ney, machane de tay nga lanin’rad ni kan dugliyrad ni nga ranod nga tharmiy. Yugu aram rogon ma gathi be yip’ fan ni pi girdi’ ney e ba war e michan’ rorad ma dariy rogorad ni ngar uned ko yan nga tharmiy. Kemus ni be yip’ fan nra fasegrad Jehovah ko yam’ mar pared u paradis u fayleng.​—John 5:28, 29; Acts 24:15.

17, 18. (a) Mang e be athapeg yooren e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney? (b) Mang boch e deer ni gad ra weliy e fulweg riy ko bin migid e article?

¹⁷ Yooren e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney e dab ra uned ko yan nga tharmiy. Taareb rogon e athap rorad ngak David, nge John ni Tataufe, nge ku boch e pumoon nge ppin ni ur pared ni yad ba yul’yul’ kakrom. Pi girdi’ ney e yad bod Abraham ya yad be athapeg ni ngar pared u tan Gil’ilungun Got. (Heb. 11:10) Daki yoor e piin ni kan dugliyrad ni nga ranod nga tharmiy ni ka yad bay u roy u fayleng e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran. (Rev. 12:17) Re n’ey e be yip’ fan ni yooren i girdien fare 144,000 e kar m’ad ka ranod nga tharmiy.

¹⁸ Ere, faanra ke yog be’ ni ir bagayad e piin ni kan dugliy, ma susun ni nge uw rogon facha’ u wan’ e piin ni yad be athapeg e par u fayleng? Faanra bay be’ ko ulung rom ni ke tabab ni nga i kay fare flowa ma be unum fare wain u nap’an fare Abich ni Blayal’ rok Somol, ma susun ni nge uw rogon e ngongol rom ngak? Ma faanra ka be ulul ni nge yoor e piin ni yad be yog ni kan dugliyrad, ma gur, susun ni nge magafan’um ko re n’ey? Ireray e pi deer ni gad ra weliy e fulweg riy u lan e bin migid e article.