CA TEMA NI ZEEDA LU CA PRIMÉ YAZA
Tu zanda ganna xi chiguizaaca despué
Guiranu riníʼ íquenu xi zazaaca despué. Guiranu rinabadiidxanu ximodo zabáninu despué ne zaqueca ca binni ni nadxiinu: «Ñee zabani ca xiiñeʼ ti lugar galán la? Ñee zanitilú Guidxilayú riʼ la? Xi caquiiñeʼ guneʼ para guibaneʼ jma galán yaʼ.» Gastiʼ naca gacaláʼdxinu guicábinu ca guendarinabadiidxaʼ riʼ, purtiʼ racaláʼdxinu guibáninu sin chuʼ xiixa ni guchiiñaʼ laanu, sin chuʼ tu guchibi laanu ne sin cuʼ xaíquenu xiixa. Pa ñánnanu xi chiguizaaca despué la? niguʼnu listu guiráʼ ni niquiiñenu ne maʼ qué niguʼ xaíquenu ni.
Yanna, xi cabézanu guizaaca yaʼ. Ñee nuu tu zanda ganna ni la? Nuu ora dxandíʼ huaree stiidxaʼ ca binni ni riníʼ xi chiguizaaca despué, peru jma stale biaje rucheecabe. Peru Dios la? zanda guiníʼ xi zazaaca despué sin guchee. Stiidxabe, Biblia, ruzeeteʼ laabe nga «ni riníʼ ximodo riluxe xiixa ni ruzulú, ne ni riníʼ dede ante ca cosa ni caʼruʼ gaca» (Isaías 46:10). Gunáʼ nga cani maʼ guniʼbe ne maʼ guca yaʼ.
ÑEE HUAYACA GUIRÁʼ PROFECÍA NI HUANÍʼ DIOS LA?
Xiñee naquiiñeʼ guizaaláʼdxinu gánnanu panda profecía ni guníʼ Dios dxiqué maʼ guca yaʼ. Guníʼ ique de ti binni ni riníʼ ximodo chichuu tiempu, casi pa chiguiaba nisaguié, ñee ñuni creluʼ laabe pa guiráʼ biaje riree stiidxabe dxandíʼ la? Nucaadiágaluʼ laabe sti dxi la? Nucaadiaʼguʼ pue. Yanna pa nidúʼyanu guiráʼ ca profecía stiʼ Dios maʼ guca, ñee cadi dxandíʼ laaca ñuuláʼdxinu ñánnanu xi maʼ guniʼbe chiguizaaca la?
Lindaa ni bicuícabe sti biaje ndaaniʼ guidxi Nínive ni guyuu dxiqué
DXI BINITILÚ TI GUIDXI ROʼ:
Pa tuuxa niníʼ chiguinitilú ti guidxi nadipaʼ ni maʼ ziné gayuaa iza de cayuni mandar ne ñaca ni guniʼbe que, cadi dxandíʼ nidxagayaanu la? Ngapeʼ nga ni biʼniʼ Dios, laabe biquiiñebe tobi de ca xpínnibe para guniʼbe zanitilú Nínive (Sofonías 2:13-15). Ñee guca cani guniʼbe que la? Xi riníʼ ca historiador yaʼ. Lu siglu VII ante de ca dxi stiʼ Jesús, zándaca quince iza despué de guniʼbe diidxaʼ riguixhená que, binitilú ca babilonio ne ca medo guidxi Nínive. Maca guníʼ Dios zeeda gaca guidxi que «ti lugar ra gastiʼ nisa casi ti desiertu». Ra nuu guidxi que ne dede ra nuu ca guidxihuiiniʼ stini napa 518 kilómetru cuadradu, peru lugar de niquiiñeʼ ca enemigu que ni casi runi xcaadxi guidxi la? laga binitilucaʼ ni. Ñanda xa niníʼ ti binni ruundaʼ de política guiráʼ xixé nga ne niree cani biaʼsi.
«ZUZAAQUIBE DXITA LADI BINNI LULUʼ»:
Tu laa ñanda niníʼ dede ante xi chiguizaaca chonna gayuaa iza despué, casi tu láʼ ni zuzaaquiʼ dxita ladi binni lu ti altar, tu láʼ ca binnilídxibe ne xi láʼ guidxi ra chichuu altar ca. Pa nizaaca guiráʼ niná ti profecía casi ni guninu ca, cadi dxandíʼ guizáʼ ñunibiáʼcabe binni ni guníʼ ni ca la? Hombre ni biquiiñeʼ Dios para guiníʼ profecía ca, bizeeteʼ Josías nga ni chiguzaaquiʼ dxita ladi binni lu ti altar ni nuu ndaaniʼ guidxi Betel ne guníʼ zabe de David (1 Reyes 13:1, 2). Chonna gayuaa iza despué, guca Josías rey, labe ca huaxiéʼ runibiáʼ binni ni tiempu que ne laabe nga tobi de cani za de David. Guca ni na profecía que purtiʼ «guleebe ca dxita ladi binni ndaaniʼ baʼ ne bizaaquibe cani lu altar» ni nuu Betel (2 Reyes 23:14-16). Ñanda xa niníʼ tuuxa guiráʼ xixé ni chigaca lu ti profecía pa qué ñuu tobi ni napa poder para ñabi ni laa.
Ca profeta stiʼ Dios guniʼcaʼ zanitilú Babilonia, ne dxandíʼ zaqué gúcani
DXI BINITILÚ TI IMPERIU:
Pa stale iza ante niníʼ tuuxa de ti binni ni caʼruʼ gale, ni zacaa tobi de ca guidxi jma nadipaʼ, ne chiguni xiixa ni qué huayuu dxi guni stobi, cadi dxandíʼ nidxagayaanu ni la? Ngapeʼ nga ni biʼniʼ Dios: guniʼbe zacaa Ciro ti imperiu. Laaca guniʼbe zabee Ciro ca judíu de esclavu ne zacané laacaʼ guni chaahuicaʼ yuʼduʼ risaca sticaʼ. Guniʼbe zucuiidxiʼ Ciro nisa nuu guidubi vuelta ti guidxi ne ziaana xeleʼ ca puertaʼ stini para ganda chuʼbe ndaaniʼ ni ne guicaabe ni (Isaías 44:27–45:2). Ñee guca guiráʼ ni na profecía ca la? Ca historiador nacaʼ dxandíʼ gucuaabe guidxi que. Ca soldadu stiʼ Ciro bizaʼcaʼ sti neza nisa para cueechucaʼ nisa cuxooñeʼ ndaaniʼ guiiguʼ stiʼ Babilonia; ne zaqué nga casi ñaca nucuiidxibe guiiguʼ que. Ne gunda guyuu ca soldadu que ndaaniʼ guidxi que purtiʼ biaana xeleʼ ca puertaʼ stini. Despué de ngue gulee Ciro ca judíu ni nuu de esclavu ne biʼniʼ mandarbe laacaʼ gucuicaʼ yuʼduʼ guyuu Jerusalén que sti biaje. Nabé ridxagayaanu ni biʼniʼ Ciro que, purtiʼ cadi xpinni diʼ Dios laabe (Esdras 1:1-3). Ñee cadi Dios si nga zanda guiníʼ guiráʼ xixé niná profecía ca la?
Yanna riʼ bizéʼtenu chonna profecía para si guluinu dxandíʼ raca guiráʼ ni guníʼ Dios. Ne nuuruʼ xcaadxi profecía ni huayaca. Josué, xaíque stiʼ ca israelita, gúdxibe laacaʼ xiixa ni maca nánnacaʼ: «Laatu nanna dxíchitu de guidubi ladxidoʼto ne guidubi xhiálmatu huayaca guiráʼ diidxaʼ sicarú ni huayabi Jiobá laatu, Dios stitu. Maʼ guca guirácani para laatu. Nin tobi de laacani qué lica huachee» (Josué 23:1, 2, 14). Ca israelita que nánnacaʼ runi Dios cani rudii stiidxaʼ ne raca ca profecía ni riníʼ. Xiñee dxandíʼ raca guiráʼ ni riniʼbe yaʼ. Purtiʼ gadxepeʼ laabe de binni guidxilayú. Nabé risaca gánnanu nga, purtiʼ nuu xcaadxi profecía ni maʼ guníʼ Dios chigaca ne zuchaacani modo chiguibáninu despué.
CA PROFECÍA STIʼ DIOS NE CANI RINÍʼ BINNI ZACA
Para guiníʼ hombre xi chiguizaaca riquiiñecabe ciencia, ruundacabe cani maca huayaca ne xcaadxi riniʼné ca espíritu. Nga runi, ribezasícabe gúʼyacabe xi guizaaca (Proverbios 27:1).
Jma gadxé Dios de binni guidxilayú purtiʼ laa nanna xi guiráʼ chiguizaaca. Laabe runibiáʼ chaahuibe ximodo nga binni guidxilayú ne xi jma riuuláʼdxicaʼ gúnicaʼ. Nga runi, ora gacaláʼdxibe la? zanda gúʼyabe xi zuni binni o xi zuni xiixa guidxi. Peru cadi ngasi nga ni zanda guni Dios: laa zanda gucueeza de gaca xiixa ne guchaani para guni ni racalaʼdxiʼ. Laabe riniʼbe: «Zacá zaca diidxaʼ guiniéʼ. Qué zabiguetaʼ ni ra nuaaʼ sin gaca ni, sínuque zúnini ni racalaʼdxeʼ, ne dxandipeʼ zareendú ni biseendaʼ stiidxaʼ guni» (Isaías 55:11). Ne zanda guininu caadxi de ca profecía stiʼ Dios cayábicani laanu xi chigúnibe despué. Ne ruuyabe gaca guiráʼ ni.
XI CABÉZANU GUIZAACA
Ñee zanda guni crenu xiixa ni maʼ guníʼcabe chiguizaacanu ne chiguizaaca ca binnilídxinu la? Pa ñánnanu zeeda ti huracán, zándaca ñuʼnu listu para cadi ñuninani laanu. Ngaca nga ni zanda gúninu ora gánnanu de xiixa profecía zeeda lu Biblia. Dios maʼ guníʼ zuchaa stale cosa despué ne qué lica zanda guchaaganu cani né ni riníʼ xcaadxi binni ni na zanda gánnacaʼ xi chiguizaaca. (Biindaʼ ra na «Ni caníʼ Dios chiguizaaca despué».)
Lu Biblia zeeda stale profecía ni cayabi laanu xi zazaaca binni guidxilayú ne zanda gánnanu cani. Dios peʼ caníʼ laa nga ni «riníʼ ximodo riluxe xiixa ni ruzulú, [...] ni na: “Zaca guiráʼ ni maʼ gudixhe iqueʼ gaca, ne zuneʼ guiráʼ ni gacalaʼdxeʼ”» (Isaías 46:10). Nabé galán modo zanda guibani guiranu despué. Ñuuláʼdxiluʼ ñánnaluʼ ximodo nga zanda guibáninu galán la? Gunabadiidxaʼ ca testigu stiʼ Jiobá. Cadi psíquico diʼ laacabe; qué riniʼnécabe ca espíritu ne qué gápacabe poder para guiníʼcabe xi chiguizaaca. Peru laacabe ruundacabe Biblia ne zanda gusiénecabe lii xii nga chiguni Dios despué.