Mediri nigwokiri i kum abidhe

1-2. (a) Yesu umiyo cimowang’ ma kani ni julub pare? (b) Pirang’o julub pa Yesu giweke? (Nen bende cal.)

“ANDHA tipo ubemito, ento kum re tie ng’ic.”a (Mat. 26:41b) Ku wec maeno, Yesu unyutho nia enyang’ nia watie ku kum mi dubo. Ento wecne ubemiyo iwa bende cimowang’ ma e: Wacikara ngo nigenara nikadhu mukero. Nyanok i wang’ ma Yesu uyer wec maeno, julub pare ging’olo nia gikeco ku cwinygi ceke nimoko i kume en m’e Rwoth migi. (Mat. 26:35) Gibino ku pidoic m’atira. Ento ginyang’ ungo nia giromo voc yot yot i saa ma lembe tie tek. Eno uketho Yesu umiyo igi cimowang’ ma e: “Wumeduru nikiyo man wurwo saa ceke, kara kud wumond i abidhe.”—Mat. 26:41a.

² Ku lembe ma rac, julub pa Yesu gimediri ngo nikiyo. Kinde ma jumaku Yesu, gimoko ngo i kume ento gipodho i abidhe man giringo. Calu ma kiyo uvoyogi, gitimo tap gin ma giyero nia gibitimo tak de ngo; giweko Yesu.—Mat. 26:56.

3. (a) Kara wamedara nigwoko bedoleng’ mwa ni Yehova, pirang’o wacikara ngo nigenara nikadhu mukero? (b) Wabiweco iwi lembang’o i thiwiwec maeni?

³ Wacikara ngo nigenara nikadhu mukero. I andha, wakeco nia wabiweko ngo gin moko ci upok kindwa ku Yehova. Ento, watie bende ku kum mi dubo man waromo podho yot yot i abidhe mi timo gin ma rac. (Rum. 5:12; 7:21-23) Ka wabedo ngo ku wang’wa, rek kumeni waromo nwang’ara i lembe moko ma romo royowa i abidhe. Kara wamedara nigwoko bedoleng’ mwa ni Yehova, wacikara niworo telowic ma Yesu miyo. Ewacu nia wamedara nigwokara i kum abidhe mi timo dubo. Thiwiwec maeni copo konyowa nitimo kumeno. Mi kwong’o, wabineno nia wacikara nigwokara asagane i kum lembe ma kanigi. I ng’eye, wabiweco iwi ayi ma wacopo gwokara ko i kum abidhe. Tokcenne, wabineno kite ma wacopo medara ko nigwokara.

WACIKARA NIGWOKARA I KUM LEMBE MA KANIGI?

4-5. Pirang’o ukwayu wamedara nigwokara kadok i kum dubo ma thindho?

⁴ Kadok dubo m’uyenyo nen nia kabang’gi mbe de copo ketho winjiri mwa ku Yehova doko leke leke. Dubo ma kumeno copo terowa bende i dubo ma pek.

⁵ Wan ceke wanwang’ara i wang’ abidhe mi timo gin ma rac. Ento ng’atuman m’i kindwa utie ku ng’ico pare; ng’icone moko ketho ebedo tek magwei nicerara i wang’ abidhe. Ku lapor, copere nia jumoko gibenyego i kum abidhe mi timo lemsasa mi tarwang’. Jumange gibenyego i kum abidhe mi podho i timo m’ucido ma calu nyobo watkum mi ribiri kunoke neno pornografi. Jumukende lundo gibenyego i kum lworo mi dhanu, i kum ng’eicwiny ma vur vur, ting’iri, ku lembe mange. Calu ma Yakobo uyero, “ng’atuman nwang’ere kud amulaic nwang’u ebeweko awanya pare ma rac utele man ubidhe.”—Yak. 1:14.

6. Wacikara niyiyo ang’o?

⁶ Nyo ing’eyo lembe ma ketho inweng’iri i wang’ abidhe yot yot? Ecibedo rac lee niwondara giwa ma wabeyiyo ko ngo ng’ico mwa kunoke ma wabeparu ko nia wa tek man wacopo podho ngo i dubo. (1 Yoh. 1:8) Poy nia Paulo unyutho nia kadok ju ‘m’uteng’ini i tipo’ de giromo podho i abidhe ka giweko nibedo ku wang’gi. (Gal. 6:1) Pieno wacikara ngo nibedo weg umbili, ento wacikara niyiyo lembe ma wa ng’ic i igi.—2 Kor. 13:5.

7. Ukwayu wabed ku wang’wa asagane i kum lembe ma kani? Kemii lapor moko.

⁷ Tek wang’eyo gin ma ketho wanwang’ara yot yot i abidhe, wacikara nitimo ang’o? Wacikara ninwang’u tego mi cerara i wang’ abidhenegi. Ku lapor, i rundi mi Biblia kaka ma judegi ubed umondo yot yot kud i iye ubino dhugola gang’ mir adhura. Pieno re ma jubed jukuro dhugang’ ma tek. Kumeno bende, ukwayu wabed ku wang’wa lee mandha asagane i kum lembe ma wa ng’ic lee i igi.—1 Kor. 9:27.

KITE MA WACOPO GWOKARA KO

8-9. Nwang’u jalawobi ma juweco pire i Lembrieko thek 7 romo uro nenedi nipodho i dubo ma pek? (Lembrieko 7:8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Wacopo gwokara nenedi? Wakewec iwi ponji ma wacopo nwang’u i lapor pa jalawobi ma juweco pire i Lembrieko thek 7. Etimo dubo mi lemsasa mi tarwang’ ku dhaku moko ma won asara. Verse mi 22 unyutho nia ecaku lubo tok dhakune “rek kumeni.” Ento calu ma verse m’i wang’e unyutho, emaku yub mi timo lembe mange dupa m’utere nok nok i dubo.

⁹ Ang’o m’utere i dubo? Ku kwong’a, “ekadhu ceng’ini i lukumba mi yo pa dhaku [ma won asara]” ku dhug uthieno. I ng’eye, ecidho yor i bang’ ot pa dhakune. (Som Lembrieko 7:8, 9.) I ng’ey maeno, kinde m’eneno dhakune, ewilo ngo yo pare. Ento eyiyo dhakune ucwii limbe man ewinjo lembe m’ebeyero iwi lam mi kwiyocwiny m’egam ethiero; copere eyero lembuno pi niketho jalawobine upar nia etie ngo dhanu ma rac. (Som Lembrieko 7:13, 14, 21.) Ka nwang’u jalawobi maeno utimo ngo lembuno zoo, nwang’u ecicerere i wang’ abidhe man ecipodho ngo i dubo.

10. Tin ng’atini romo timo kosa ma rom ku pa jalawobi ma juweco pire i Lembrieko thek 7 nenedi?

¹⁰ Kpawa maeni ma Suleman ukoro ubenyutho gin ma copo nwang’u jatic pa Yehova moko ci. I ng’ey ma ng’atini upodho i dubo ma pek, eromo paru nia lembe ceke utimere “rek kumeni.” Kunoke eromo yero nia “epoy apoya” ku lembene. Ento kan eparu cuu pi lembe mandha m’utimere, eromo nwang’u nia etuc nimaku yub mi timo lembe moko mi rieko ngo m’utere cil i dubo. Copere nia etie ku jurimo ma reco, eneno galuwang’ m’umaku piny ungo, emondo i kusika mir internet ma cuu ngo kunoke enwang’ere i kabedo m’uromo ngo ku Jakristu. Copere bende nia eweko nirwo, nisomo Biblia, nicidho i coko kunoke nidikere i tic mi lembanyong’a. E tap calu jalawobi ma juweco pire i buku mi Lembrieko, romo nwang’ere nia i andha epodho ngo i dubo “rek kumeni.”

11. Wacikara niuro ang’o kara kud wapodh i dubo?

¹¹ Lembe maeno ceke ubemiyo iwa ponji ma kani? Wacikara niuro dubo kende ngo, ento bende lembe moko ci ma terojo i dubo. Suleman unyutho lembuno kamaleng’ i ng’ey m’ekoro kpawa pa jalawobi ku dhaku ma won asara. Eyero pi dhakune kumae: “Kud iwek adundeni ulokere yor i yo pare.” (Rie. 7:25, NWT) Pi dhaku ma wang’e tar eno, eyero bende kumae: “Bed bor kude; kud icor ceng’ini i kamondo mi ot pare.” (Rie. 5:3, 8, NWT) Wagwokara i kum dubo nwang’u wabekoc bor ku lembe ceke ma romo terowa i iye.b Eno romo nyutho niuro lembe kunoke timo moko ma i andha ukwerere ngo ni Jukristu, ma re romo royowa i abidhe.—Mat. 5:29, 30.

12. Yob ugam uketho lembakeca ma kani, man eno ukonye nenedi nigwokere i kum abidhe? (Yob 31:1)

¹² Kara waur lembe ma terojo i dubo, wacikara nimaku yub ma tek. Yob utimo tap kumeno. “Etimo lembariba ku wang’e.” Eng’olo nia ebineno ngo jumamon mange kud awanya ma rac. (Som Yob 31:1.) Niworo lembang’ola maeno bigwoke i kum ariti mi timo gier. Wan bende ukwayu wamak yub ma tek mi uro lembe moko ci ma romo terowa i abidhe.

13. Pirang’o wacikara nigwoko paru mwa? (Nen bende cal.)

¹³ Wacikara bende nigwoko paru mwa. (Ai 20:17) Jumoko gigeno nia ka fodi gitimo ngo lembe ma rac, etie rac ungo niparu pire. Ento eno utie paru ma cuu ngo. Ng’atu m’ubeketho wiye i kum paru ma reco medo ava mi timo lembe m’ebeparu pirene. E kumeno, edoko ire tek nicerere kan abidhe mi timo lembene uwok. I andha, saa moko paru ma reco romo tundo rek i wiwa. Lembe ma pire tek utie niriemogi cen man niwilogi ku paru ma beco. Tek wabetimo kumeno nwang’u wabegwokara i kum dubo ma pek, pilembe nwang’u wabeweko ngo paru ma reco udongi nitundo m’edok iwa tek ninyego i kumgi.— Filip. 4:8; Kol. 3:2; Yak. 1:13-15.

14. Ang’o mange ma copo konyowa nigwokara i kum abidhe?

¹⁴ Wacopo timo ang’o mange kara wagwokara i kum abidhe? Ukwayu wayii ku cwinywa zoo nia saa ceke ka wabeworo cik pa Yehova, wabinwang’u berone. Andha saa moko eromo bedo iwa tek niketho paru mwa kud ava mwa uromb kud ayi ma Mungu ubemito, ento kwiyocwiny mir adunde ma wabinwang’u i ng’eye binyutho nia wanyego mananu ngo.

15. Nibedo kud ava mi timo gin m’atira bikonyowa nenedi nigwokara i kum abidhe?

¹⁵ Ukwayu wabed kud ava mi timo gin m’atira. Tek waponjo “nidagu gin ma rac man nimaru gin ma ber,” wabikeco ku cwinywa zoo nitimo gin m’atira man niuro gin moko ci ma romo terowa i dubo. (Amo. 5:15) Ava mi timo gin m’atira bimiyo iwa bende tego mi cungo nging’ nging’ kinde ma wabenwang’ara i wang’ abidhe moko ma walar waparu ngo kunoke ma walar wayikara ngo pire.

16. Timo lembe mi thenge mi tipo copo konyowa nenedi nigwokara? (Nen bende cal.)

¹⁶ Wacopo ponjo nibedo kud ava mi timo gin m’atira nenedi? Ukwayu wamiyara zoo i timo lembe mi thenge mi tipo. Kinde ma wan’i coko kunoke i tic mi lembanyong’a, wamedo ava mwa mi nyayu anyong’a i Yehova, man wanwang’ara ngo yot yot i abidhe mi timo gin ma rac. (Mat. 28:19, 20; Ebr. 10:24, 25) Somo Biblia man nyamu iye medo mer ma wamaru ko gin ma ber man adegi ma wadagu ko gin ma rac. (Yoc. 1:8; Zab. 1:2, 3; 119:97, 101) Poy nia Yesu uyero ni julub pare kumae: “Wurwo saa ceke, kara kud wumond i abidhe.” (Mat. 26:41) Ka wabeting’o saa mi rwo i bang’ Wegwa mi polo, wamiyo ire kaka mi konyowa man wanwang’u tego mi nyayu anyong’a i iye nisagu, tap calu ma walar wakeco.—Yak. 4:8.

MEDIRI NIGWOKIRI

17. Pethro upodho wang’ dupa i ng’ico ma kani?

¹⁷ Wacopo voyo ng’ico moko pi magwei. Ento waromo nwang’u nia ng’ico mange ubemedere asu nisendowa. Wakewec iwi lapor pa jakwenda Pethro. Epodho i uwic mi lworo mi dhanu kinde m’ekwero Yesu wang’ adek. (Mat. 26:69-75) Saa m’emiyo lembatuca ku tegocwinye i wang’ Sanedrini, uyenyo nen nia edaru voyo lworo mi dhanu. (Tic. 5:27-29) Ento oro moko i ng’eye, eweko nicamu ku Jukristu mi thek mange pi kare moko, “pilembe ebino lworo ju ma jutimo yaa i kumgi.” (Gal. 2:11, 12) E kumeno, lworo pare udwogo kendo. Copere nia nwang’u fodi evoye ngo pi magwei.

18. Ng’ico mwa moko romo timere nenedi?

¹⁸ Wan bende waromo nwang’ara ku peko ma rom eno. Nenedi? Ng’ico moko ma wabeparu nia wadaru voyo romo dwogo kendo. Umego moko ukoro kumae: “Kinde ma oro apar ukadhu niai m’aweko neno pornografi, cwinya doko tek nia adaru voyo ng’ico maeno. Karaman ng’iyo maeno upondo i kuma ve gwok m’uvuto i vuru, m’ebekuro nia kaka kende re m’unen ire pi niting’o wiye.” Ku lembe ma ber, umego maeno uweko ngo cwinye tur. Enyang’ nia bikwayu ebed etim kero kubang’ ceng’ pi ninyego i kum peko maeno, saa moko nyo pi dong’ kwo pare zoo i ng’om maeni. Ku kony pa min ot pare man mi judong cokiri pare, emaku yub ma tek mi cerere i kum neno pornografi.

19. Wacopo cerara nenedi i kum ng’ico m’ukwero nithum?

¹⁹ Wacopo cerara nenedi i kum ng’ico m’ukwero nithum wek kara kud wapodh i iye? Nwang’u wabeworo juk ma e ma Yesu umiyo iwi abidhe: “Wumeduru nikiyo.” Pieno, mediri niuro lembe ma romo royi i abidhe, kadok kinde m’ibeparu nia i tek. (1 Kor. 10:12) Mediri bende nitiyo ku bodho m’ukonyi nivoyo ng’ico perine. Lembrieko 28:14 uwacu kumae: “Ng’atu ma [gwokere] thiri thiri en e jamutoro.”—2 Pet. 3:14.

SUKULIA MA WABINWANG’U TEK WABEMEDARA NIGWOKARA

20-21. (a) Wabinwang’u sukulia ma kani tek wabemedara nigwokara i kum abidhe? (b) Tek watimo thenge ma ka mwa, Yehova ke bilund timo ang’o? (2 Jukorintho 4:7)

²⁰ Ukwayu cwinywa ubed tek nia ka wabetimo kero ma wamedara ko nigwokara i kum abidhe, utie ngo mi mananu. Nikwo nimakere ku cik mi kurajo pa Yehova bimiyo iwa anyong’a ma dit m’usagu “anyong’a [ceke] ma kadhu akadha” ma dubo copo miyo. (Ebr. 11:25; Zab. 19:8) Eno ke utie pilembe Yehova ucwiyowa kara wakwo nimakere ku yo pare. (Tha. 1:27) Tek wabetimo kumeno, wabibedo ku pidocwiny ma leng’ man wabimedara niwotho i yo mi kwo ma rondo ku rondo.—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Yuda 20, 21.

²¹ Andha “kum [utie] ng’ic.” Ento eno ubenyutho ngo nia wambe ku copo mi nyego i kum ng’ico mwa. Yehova utie ayika nimiyo iwa tego ma watie ku yenyne. (Som 2 Jukorintho 4:7.) Utie nia Mungu miyo iwa tego m’usagu ceke. Ento ku kwong’a mito watii ku kadhiri tego ma watie ko pi nigwokara i kum abidhe. Tek watimo thenge ma ka mwa, e cwinywa ubed tek nia Yehova bidwoko wang’ rwo mwa ma wabekwaye ko nia emed tego mwa. (1 Kor. 10:13) Ku kony pa Yehova, wabimedara nigwokara i kum abidhe.