Pagpaniid sa Kalibotan

Pagpakahilom

Tapos sa paghisgot sa ubay-ubayng pananglitan diin ang mga Saksi ni Jehova nahimong tumong sa “gipaluyohan-sa-gobyerno relihiyosong pagkapanatiko” diha sa daghang nasod, ang usa ka taho sa The Wall Street Journal nagpadayon: “Ang usa ka paagi sa pagtulotimbang sa mga tinamdan sa mga gobyerno sa tibuok kalibotan bahin sa isyu sa kagawasan sa relihiyon mao ang pagtan-aw kon unsang mga kalihokan ang gihimo sa H.K. diha sa dapit. Ang tubag mao nga—kasukwahi sa iyang pagbuhat diha sa dapit nga may rasanhong pagdapigdapig—ang H.K. walay gihimo sa pagpaningkamot sa pagpugong sa gipaluyohan-sa-gobyernong relihiyosong pagkapanatiko.” Apan ang HK wala mag-inusara sa pagpakahilom bahin niana. “Bisan tuod ang usa makadahom sa dili paglihok sa politikanhon kaayong hawanan sa H.K.,” ang artikulo mipahayag, “ang kanihit sa komento bahin sa relihiyosong kagawasan pinaagi sa mga utokang tawo labing makapatugaw. Ang usa makabasag dili-maihap nga mga libro ug mga artikulo bahin sa Aprika ug dili gayod makabasa bahin sa mga Saksi ni Jehova; ang usa makabasag daghan bahin sa Unyon Sobyet ug diyutay rang mahibaloan bahin sa pagtagad niana sa relihiyosong mga magtutuo.”

Balaod Bahin sa Sekso Giwala

Ang usa ka Canadianong huwes naghukom nga ang usa ka seksiyon sa kriminal nga kodigo dili konstitusyonal kay kini mapihigon batok sa mga lalaking buot makigsekso sa mga babayeng wala pay 14. Ang The Toronto Star miingong ang huwes sa distritong korte nagtaktak sa mga sumbong batok sa usa ka 21-anyos nga lalaki sa London, Ontario, nga gikiha nga nakigsekso sa usa ka 13-anyos nga batang babaye. Sa pagkomento pinasukad sa pasikaranan sa iyang desisyon, si Huwes Killeen miingong ang balaod dili na “makataronganon o maalamon sa 1985.”

‘Tubig nga Bombang de Oras’

Ang lebel sa tubig ilalom sa dagkong mga siyudad sa Britanya inanay nagatubo sa puntong “nameligro ang mga tunil, mga patukoranan ug bisan ang lalom nga mga kuwarto sa silong, matud sa Daily Telegraph sa London. Sulod sa duha ka gatos ka tuig, ang mga pabrika nagbombag minilyong galon sa tubig sa pagtagana sa mga panginahanglan sa industriya. Karon ang pagbalhin sa mga pabrika sa gawas sa dagkong mga siyudad ug ang pag-us-os sa industriya nagapatungha sa kahadlok sa ginatawag sa mga eksperto sa sibil nga inhenyeria nga “bombang de oras.” Ang pagsubay sa lebel sa tubig sa London nagpadayag sa tubo nga duolag tulo ka tiil (1 m) sa usa ka tuig sukad sa sinugdanan sa katuigang 1970. Ang seryosong mga suliran gitaho gikan sa Liverpool ug Birmingham, diin ang kasangkapan sa pagbomba nagatrabaho aron padayong magamit ang mga tunil sa tren ug mga tubo sa kable.

“Mga Katungod sa Wala pa Ihimugso”

Ang tulo-ka-tuig nang legal nga kagubot mahitungod sa kon unsay buhaton sa 16,433 ka gikuha nga bata sa tiyan karong bag-o nasulbad. Sila nadiskobrehan sa 1982 sa dapit sa Los Angeles, nga gipreserbar sa asirong panudlanan. Buot sa mga batok-aborsiyon nga hatagan silag relihiyosong paglubong, apan kana gisupak sa mga pundok pabor sa kagawasan sa kababayen-an ug sa sibil nga mga kagawasan. Ang Korte Suprema sa Tinipong Bansa mihukom nga ang paglubong sa mga bata sa tiyan sa usa ka relihiyon maglapas sa pagkaseparado sa Iglesya ug Estado. Ang kompromisong solusyon mao ang paghatag sa mga bata sa tiyan sa dili-relihiyosong serbisyo sa paglubong. Gibutang sila sa unom ka samag-lungong mga kahon ug gilubong sa tulo ka walay-markang mga lubnganan. Gipadala ni Presidente Reagan kining mensahea ngadto niadtong nagtapok alang sa serbisyo sa paglubong: “Tungod niining inosenteng mga namatay, atong batonan ang labaw nga debosyon ngadto sa kawsa sa pagpasig-uli sa mga katungod sa wala pa ihimugso.”

Makaguol nga Pagbalhin

Ang dakong pagbalhin sa populasyon nahitabo sa Unyon Sobyet. Samtang dos-tersiya sa populasyon maoy banikanhon 30 ka tuig nga miagi, kanang samang proporsiyon karon nagapuyo sa mga siyudad. “Sa usa ka nasod diin ang tradisyonal nga pagkinabuhi, uban ang lig-ong mga prinsipyo, nakalahutay ug dugay kay sa kadaghanang kanasoran sa Kasadpan,” mitaho ang The New York Times, “ang pagbalhin gikan sa daghag-sakop patriarkal nga pamilya ngadto sa gamay siyudadnong pamilya nagahatag ug makaguol nga mga resulta.” May “kausaban sa sosyal nga mga latid ug mga paagi sa kinabuhi.” Ang bag-ong kagawasan sa kinabuhi, nga halayo sa balangay ug pamilya, giingong nakaamot sa pagkabungkag sa mga pamilya, sa alkoholismo, ug sa krimen. “Ang bag-ong pamilya karong adlawa puno sa away, dili lig-on ug may diyutayng anak,” matud ni Viktor I. Perevedentsev, senyor nga tigdukiduki sa Sobyet nga Akademiya sa mga Siyensiya.

Mga Kapeligrohan sa Ouija Board

Ang The Toronto Star nagtaho nga ang usa ka 12-anyos nga batang babaye migugol sa punog-kahadlok nga tuig tapos sultihi nga sayop sa usa ka Ouija board nga siya mamatay sa pag-abot niya sa panuigong 13. Sa iyang bag-ong librong Ouija: The Most Dangerous Game, si Stoker Hunt mipunting nga gawas sa paghatag ug sayop gayod nga mga mensahe, ang board nasayrang nakapahinabog pagkabuangbuang sa pipila ka tiggamit, samtang ang uban nawad-an sa tanang sentido sa kamatuoran tungod sa ilang pagkabuang sa dula. Ang The Toronto Star miingong ang paggamit sa board makapaladlad sa usa ngadto sa demonyohanong mga impluwensiya, ug kana butang dili maduladulaan.

Awop nga Suga Alang sa Masuso

Ang New England Journal of Medicine nagtaho nga ang mga doktor nagasugyot sa awop nga suga diha sa mga kuwarto alang sa mga batang bag-ong mahimugso. Ang mga pagtuon sa mga masuso nga gibutang sa dan-ag ug suga nga mga lawak nagpadayag ug ebidensiya sa kadaot sa mga ugat sa mata sa mga bata, nga misangpot sa mga depekto sa panan-aw. Bisan tuod wala magdaot sa bili sa maayog suga intensive-care nga mga lawak sa bata, ang medikal nga pundok mipahayag ug kabalaka alang sa mga batang kinahanglang mogugol sa daghang semana o bulan ilalom nianang mga kahimtanga. Sila nagsugyot nga ang dan-ag nga suga mopasamot sa pagkasensitibo sa mga mata ngadto sa oksiheno, nga mosangpot sa kadaot sa linghod nga mga kaugatan.

Gipauga-sa-Yelo nga mga Binuhing Hayop?

Ang bag-ong mga kauswagan sa mga teknik sa pagpauga pinaagi sa yelo gipailaila ngadto sa kalibotan sa komersiyal nga pagpreserbar sa hayop. Kining bag-ong paagi naangayan sa mga tag-iyag binuhing hayop kinsa, kay naguol sa pagkamatay sa ilang mga binuhi, nagsabot nga kini higayon sa pagpreserbar sa patay nga hayop. Sa pagbatbat sa paagi, ang Los Angeles Times nagtaho nga shampohan, kuhaag tai ang hayop, ituslob sa kemikal nga moabog sa insekto ug ineksiyonan sa mga preserbatibo. Kini hatagag artipisyal nga mga mata ug pabarogon pinaagig mga alambre. Tapos sa daghang adlaw sulod sa usa ka komersiyal nga tigpayelo, kini balhinon ngadto sa lawak nga mopauga aron bug-os mawad-ag tubig. Kining paagiha mokabat tingali sa pila ka semana ngadto sa unom ka bulan. Ang bili magkalain gikan sa $400 ngadto $1,000, depende sa gidak-on sa iro o iring.

Pagtudlo sa Pagbasa

Ang usa ka bag-ong paagi sa pagtudlo sa kabataan sa pagbasa, nga usa ka kahanas sa usa ka panahon, nakapatunghag sagolsagol nga mga resulta kon bahin sa pagbasa. Pananglitan, ang estudyante tudloan sa mga konsonante, sulayan, tudloan pag-usab ug sulayan na usab hangtod siya mahanas, sa dili pa moadto sa mga bokal ug plural. Sumala sa The New York Times, dili maayo ang mga resulta dihang walay gihimong aktuwal nga pagbasa panahon niana. Ang usa ka propesor sa unibersidad sa U.S. nga mipasiugda sa bag-ong paagi miangkon: “Maayo ang kabataan sa pagkat-on sa maong [mga kahanas], apan sila wala magbasa.” Sa usa ka distrito diin kining paagiha gigamit sa bug-os, un-tersiya lamang sa mga migraduwar sa hayskul ang makabasa sa lebel sa 12 grado. Busa ang mga distrito sa tunghaan karon nagatapo sa bag-ong paagi ug sa normal nga programa sa pagbasa.

Bili sa Implasyon

Ang Bolivia gitahong mao ang labing kabos nga nasod sa Amerika del Sur. Tungod sa implasyon sulod sa nasod ang peso halos wala nay bili. Ang mga prisyo nagsulbong sa tinuig nga gikusgong 10,000 porsiento! Ang usa ka bisita miingong ang bili sa usa ka hamburger maoy usa ka milyong pesos, samtang ang usa ka gabii sa usa ka maayong hotel tingali mokostar ug 35 milyong pesos. Ang Parade Magazine nagtahong ang Bolivia miimportar ug $23 milyong bili sa mga tagpesong kuwartang papel sa 1984, nga naghimo niana nga ikatulong labing dakong importasyon sa nasod, nga gilupigan lamang sa kasangkapan sa minahan ug pagkaon. Kasagaran nga ang mga Boliviano magdala sa mga pesos sa sako o mga kupo nga sinang-ayon sa ilang mga bukobuko dihang mamalit. Tungod sa implasyon ang gobyerno nagsugod sa pagpanagtag sa mga kuwartang tag lima ka milyong pesos.

Kinsay Nagapangawat ug mga Bangko?

Ang usa ka polis nga imbestigador sa Munich, Alemanya, mihimog pakisusi sa motibo ug kagikan sa mga kawatag bangko. Siya nakahinapos nga ang pagpangawat ug mga bangko dili gayod krimeng gibuhat lamang sa mga tawong may nangaging kriminal nga kasaysayan. Hinunoa, kini halos nahimong “krimen ni bisan kinsa.” “Ang imbestigayon nagpadayag nga ang mga kawatag bangko karong adlawa nagagikan sa tanang sosyal, panarbaho, ug intelektuwal nga mga lebel,” nagtaho ang Bremer Nachrichten. “Ikaw makakaplag sa tag-iyag pabrika ingon man sa militar nga opisyal, sa stockbroker ug ang batid sa pakamot nga trabaho, ang empliyado usab sa bangko mismo, oo, bisan ang polis. Ang labing kasagarang mga motibo mao ang pagkautangan, kusog nga tinguha sa pagsugal, ug tinguha sa “esiesi nga pagkinabuhi.”