Tokanikain Te RAOIROI I AON TE BUAKAKA

Bon te mwaane ae raoiroi te Uea ae Tawita. E korakora tangiran te Atua irouna, e ingainga nanona ni kaakaraoa te motiki-taeka ae eti, ao e mwannanoia aika mangori. Ma e ngae n anne, ao e a wene ni bure te uea aei ma buun ana aomata temanna ae kakaonimaki. Imwin ataakina iroun Tawita ae e a bikoukou Nei Bata-teba, e a karaoa ana babaire ibukin tiringan buun neiei. Imwina, e a anaa neiei bwa buuna ibukin karaban ana bure.​—2 Tamuera 11:1-27.

E TERETERE man aei bwa a kona aomata ni karaoi mwakuri aika bati aika raoiroi. Ma bukin tera ngkai a bati mwakuri aika bubuaka ake a karaoi? Iai tabeua kabwarabwaran bukin karaoan aaro aikai n te Baibara. E kaotaki naba iai aron te Atua ni kamauna te buakaka ni kabane rinanon Iesu Kristo.

Te Nano ni Kani Karaoa ae Buakaka

E kateretereaki teuana bukin karaoan mwakuri aika buakaka, n rongorongon te Uea are Tawita. Ngke a kaotaraeaki ana bure nakoina, e a kariaia bwaai ni kabane ake a na karaoaki nakoina bwa boon ana bure. Imwina, e kaota te nanomaraki ae korakora ni korean ae kangai: “Noria, I bungiaki i nanon te buakaka; ao e karikai tinau i nanon te bure.” (Taian Areru 51:5) Bon tiaki ana kaantaninga te Atua bwa a na bungia natiia tiina, aika a na kaakaraoa ae bure. Ma, ngke a karitei nakon te Atua Nei Ewa ao Atam, a a kabuaa iai rikiia ataei aika aki-bure. (I-Rom 5:12) Ngkai e a tabe n rikirake mwaitiia aomata aika aki-kororaoi, e a oti iai bwa a “bubuaka ana iango te aomata man ana tai n ataei.”​—Karikani Bwaai 8:21, BK.

Ngkana e aki tabeakinaki raoi aei, e na rikirake ngkanne tangiran te bure nakon te “wene ni bure, . . . taian riribai, te kauntaeka, taian tauanen, taian un, taiani kakarabakau,” ao aaro n urubwai riki tabeua aika e kabwarabwarai te Baibara bwa “ana makuri nako te rabata.” (I-Karatia 5:19-21) E ira nanona ae bure te Uea are Tawita ao e a wene ni bure, ao n tokina e a karaoa te mwakuri n tiritiri. (2 Tamuera 12:1-12) E kona n rawa nakon tangiran te aroaro ae aki riai aei. Ma n onean mwin anne, e kaatuua tangiran Nei Bata-teba, ao e a karaoa iai te bwai ni kakairi are e kabwarabwaraki iroun te tia rimwin Kristo ae Iakobo: “E kaririaki te aomata ngkana e kairaki n ana kaibabaru ni mamanaki iai. Ao te kaibabaru, ngkana e bikoukou, ao e bungia te bure: ao te bure, ngkana e ikawai, ao e bungia te mate.”​—Iakobo 1:14, 15.

Tiringaia aomata aika rangi ni mwaiti, te tautau, ao aaro ni kuribwai ake a taekinaki n te kaongora are imwain aei, boni banna ni katoto ibukin aaro aika rangi ni buakaka ake a riki nakoia aomata, imwin kariaiakan tautaekanakiia n tangiran te bure are i nanoia.

E Kakorakoraki te Buakaka n te Aki-Atatai

E kabwarabwaraki bukin karaoan te buakaka ae te kauoua, n te bwai are riki nakon te abotoro Bauro. Imwain maten Bauro, e a tia ni karekea atongana ae te mwaane ngaia ae akoi ao n nanoanga. E a tia ni kabanea korakorana ni karaoi mwakuri n tangira ibukia tarina ao mwaanena n te onimaki. (1 I-Tetaronike 2:7-9) Ni moan rikirakena, ngke e rangi n ataaki n arana ae Tauro, e “aki momotirawa Tauro ni kani kakamakuia ma ni kamateia” Kristian. (Mwakuri 9:1, 2) E aera ngke e kariaia Bauro bwa e na karaoi mwakuri aika buakaka nakoia Kristian ake rimoa? E taku Bauro: “Kioina ngke I karaoia n aki ataia.” (1 Timoteo 1:13) Eng n te moantai, iai iroun Bauro ‘tangiran te Atua ae korakora, ma tiaki aron te atatai.’​—I-Rom 10:2.

N aron Bauro, a mwaiti aomata aika raoiroi nanoia aika kaakaraoi mwakuri aika bubuaka ibukin akean te atatai ae eti i aon taekan te Atua. N te katoto, e kauringia taan rimwina Iesu ni kangai: “E na bon roko te bong are e na taku iai ane kamateingkami, ba e anga karea nakon te Atua.” (Ioane 16:2) A nora koauan ana taeka Iesu aikai Ana tia Kakoaua Iehova ni boong aikai man bwaai ake a riki nakoia. N aaba aika mwaiti, a a tia ni bwainikirinaki ao n tiringaki irouia aomata aika a taku bwa a toro iroun te Atua. E mataata bwa e aki-kukurei te Atua ae koaua n te ingaingannano ae kairua aei.​—1 I-Tetaronike 1:6.

Karoton te Buakaka

E kaotaki iroun Iesu moan rikin te buakaka ae kakawaki. E taekina ae kangai nakoia mataniwin Aaro ake a iangoa tiringana: “Mairoun tamami are te riaboro ngkami, ao kam kani karaoi baike a tangiraki iroun tamami. Te tia kamamate ngaia ma rimoa.” (Ioane 8:44) Bon Tatan are e anaa nanon Atam ma Nei Ewa bwa a na karitei nakon te Atua, ibukin tabeakinan nanona are e tangiria. E karokoa te bure te karitei anne, ao imwina te mate nakoia aomata ni kabane.

E kaotaraeaki anuan Tatan ae bon te tia tiritiri n arona nakon Iobi. N anganakina te kariaia mairoun Iehova bwa e na kataa kakaonimakin Iobi, e aki rauaki n tii kamaunan kaubwain Iobi. E kamateia naba natin Iobi ake tengaun. (Iobi 1:9-19) I nanon te tienture ae nako, a noria botannaomata bwa e a rikirake te buakaka, ibukin aki-kororaoia aomata ao akean aia atatai, ao ibukin naba rikiraken tokobitoan aroaroia aomata iroun Tatan. E kaotia te Baibara bwa “e teweaki rio nako aon te aba, [Tatan] ao a teweaki rio naba ana anera ma ngaia.” N te taetae ni burabeti naba anne, e taekinaki iai te bwai ae koaua are “e na reke kain te aba” n te aro ae korakora, ibukin karenakoan Tatan. E ngae ngkai e aki kona ni kairoroia aomata Tatan nakon karaoan mwakuri aika bubuaka, ma boni ngaia te mataniwi are e “mamanaiia kaain aonaba ni kabane.”​—Te Kaotioti 12:9, 12.

Kamwawaan te Nano ni Kani Karaoa ae Buakaka

Ngkana e na kamaunaki te buakaka n aki toki mairouia botannaomata, e riai ngkanne ni kamaunaki rikiaia aomata are tangiran te buakaka, aki-ataakin te atatai ae eti, ao ana kariri Tatan. Te moanibwai, e na kanga ni kamaunaki tangiran te bure mai nanoia aomata ngkai bon aei rikiaia?

Akea te taokita ae te tia korokoro ke tao aia bwainnaoraki aomata ae kona ni karaoa te mwakuri aei. Ma e a tia Iehova ae te Atua ni katauraoa katokan rikiara aei ao te aki-kororaoi nakoia aomata ni kabane ake a kukurei ni butimwaia. E korea ae kangai te abotoro Ioane: “E kaitiakira raraan Iesu . . . man te buakaka ni kabanea.” (1 Ioane 1:7) Ngke e anga maiuna ae kororaoi Iesu, “E uoti ara bure n rabatana i aon te kai, ba ti na mate nakon ara bure ni kitan, ao ti na kabane maiura i bukin te raoiroi.” (1 Betero 2:24) E a kaitiakaki mwin ana mwakuri Atam ae buakaka ni maten Iesu. E taekinna Bauro bwa Iesu Kristo e riki bwa “booni kamaiuaia aomata ni kabaneia.” (1 Timoteo 2:6, BK) Eng, e kauka te kawai maten Kristo, ibukia botannaomata bwa a na manga karekea te maiu ae kororaoi, are e a tia ni kabuaa Atam.

Ma tao ko kona n titiraki ni kangai, ‘Ngkana maten Iesu 2,000 te ririki n nako e karekea te anga ibukin te kororaoi, e aera bwa bon iai naba ngkai te buakaka ao te mate?’ Ngkana e reke kaekaan te titiraki anne, e nang akea ngkanne bukin rikin te buakaka are te kauoua, are aia aki-atatai aomata i aon ana kaantaninga te Atua.

E Kakorakoraki te Raoiroi n te Atatai ae Eti

Karekean te atatai ae eti ibukin baika a tabe ni karaoi ngkai Iehova ao Iesu ibukin kamaunan te buakaka, e kona n tuuka te aomata ae raoiroi nanona man karaoan mwakuri aika buakaka n tiaki nanona, ke tao man karaoan ae buakaka riki n te aro are e a rikirake bwa te tia “buakana te Atua.” (Mwakuri 5:38, 39) E kukurei Iehova ae te Atua ni mwanuokin buure ake rimoa ake a karaoaki n akea te atatai. E taekina ae kangai te abotoro Bauro i Atenai: “E aki taratarai bongin te babanga arei te Atua; ma E tuangia aomata ni kabaneia ngkai n taabo nako ba a na rairi nanoia: ba E motika te bong are E na kaeti iai taekaia kaain aonaba n te raoiroi iroun te Aomata are E rineia; are E angania aomata ni kabaneia kakoauana, ngke E kautia mai buakoia maate.”​—Mwakuri 17:30, 31.

E ataia Bauro, bwa e a tia ni kautaki Iesu man te mate, bwa imwin utina ao e tuanga Bauro Iesu bwa e na katoka bwainikirinaia Kristian. (Mwakuri 9:3-7) N te tai are e a reke te atatai ae eti i aon ana kaantaninga te Atua iroun Bauro, e bita maiuna ao e a rikirake bwa te aomata ae raoiroi ike e a toua mwin Kristo. (1 I-Korinto 11:1; I-Korote 3:9, 10) Irarikin anne, e ingainga nanon Bauro n tataekina “euangkerion uean te Atua aei.” (Mataio 24:14) I nanon ririki aika 2,000 imwin maten ao utin Iesu, e a tia Kristo n rineia te koraki mai buakoia botannaomata, bwa a na airi naba ma Bauro n tautaeka ma ngaia n ana Tautaeka n Uea.​—Te Kaotioti 5:9, 10.

I nanon te tienture ae tibwa nako ao ni karokoa ngkai, a ingainga nanoia Ana tia Kakoaua Iehova ni kaakaraoa nanon te mwioko are e tua Iesu: “Ma ngaia ae kam na nako ni kakiritiania botanaomata ni kabaneia, ni babetitoiia nako nanon aran te Tama ma te Nati ma te Tamnei are Raoiroi; n reireiia ba a na kabane baike I tuangngkami n tauu.” (Mataio 28:19, 20) Iai irouia te koraki ake a butimwaea te rongorongo aei, te kaantaninga ibukin te maiu are aki toki i aan ana kairiri ana tautaeka Kristo mai karawa. E taku Iesu: “Ao aio te maiu are aki toki, te ataiko ae te Atua ae ti temanna ae koaua, ao Iesu Kristo, ae Ko kanakomaia.” (Ioane 17:3) Buokan temanna ni karekea te atatai aei, bon te mwakuri ae te kabanea n tamaroa are e kona ni karaoia temanna ibukin raona.

A kaotiotaki aroaro aika “te tangira, te kimareirei, te rau, te taotaonaki n nano, te atataiaomata, te raoiroi, te kakaonimaki, te nimamanei, ao te tau-baang,” irouia te koraki ake a butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea ae raoiroi, n aki ongea ae a otabwaniniaki n te buakaka. (I-Karatia 5:22, 23) A katotonga Iesu n aki “kaboa ana buakaka te aomata n te buakaka.” (I-Rom 12:17) A kakorakoraia n tatabemania nako ni “kataea ana kai te buakaka n te raoiroi.”​—I-Rom 12:21; Mataio 5:44.

Te Kaitira n Tokanikai i Aon te Buakaka

A aki kona aomata n tokanikai i aon teuare nibwan te buakaka, are Tatan te Riaboro, i bon irouia. Ma n te tai ae e a kaan, e na kariaiakaki Iesu iroun Iehova ni kamanatua atun Tatan. (Karikani Bwaai 3:15; I-Rom 16:20) E na tuanga naba Iesu Kristo Iehova bwa e na “ururu ma ni kamaunai” waaki n tautaeka ni kabane, ake angiia a kaakaraoi mwakuri aika buakaka aika bati ma rimoa. (Taniera 2:44; Te Minita 8:9) I nanon te bongi ni motiki-taeka ae nangi roko aei, te koraki ni kabane ake “a aki ira nanon euangkerion are Uea are Iesu Kristo . . . a na reke kaiia n tiringaki n aki toki.”​—2 I-Tetaronike 1:8, 9; Tebania 1:14-18.

Imwin kamwawaan Tatan ma te koraki ake a boutokaia, e na buokia ake a kamaiuaki n te tai anne Iesu mai karawa ni manga kaoka te aba nakon arona are e moani karikaki iai. E na kautia naba Kristo te koraki ake a tau ni maiu i aon te aba ae manga karaoaki bwa te baretaiti. (Ruka 23:32, 39-43; Ioane 5:26-29) Ni karaoan aei, e nang kamaunai iai mwin aia mwakuri aomata aika buakaka, ake a a tia ni karawawataki iai botannaomata.

E na aki-kairoroia aomata Iehova bwa a na ongeaba nakon te rongorongo ae raoiroi ibukin Iesu. Ma e na karekea aia tai aomata ni karekea te atatai are e na kairiia nakon te maiu. E kakawaki bwa ko na kamanena raoi te tai aei, ma ngkai! (Tebania 2:2, 3) Ngkana ko karaoa aei, ane ko nang ataa iai arom ni kaitaraa te mwakuri ae buakaka ae rotaki buaka iai maium ngkai. Ane ko na nora naba Kristo ni kaira te katiki n tokanikai i aon te buakaka.​—Te Kaotioti 19:11-16; 20:1-3, 10; 21:3, 4.

[Taamnei n iteraniba 5]

E kariaia karaoan mwakuri aika buakaka Tauro ibukin akean te atatai ae eti

[Taamnei n iteraniba 7]

Bon te mwakuri ae te kabanea n tamaroa ae kona ni karaoia temanna nakon raona, buokaia aomata bwa a na karekea te atatai ae eti i aon taekan te Atua