ជំពូកទី១១
នេះហើយជាថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់!
១. ហេតុអ្វីបានជាមនុស្សជាច្រើនឡប់គំនិតរកគិតមិនចេញ ពេលគេសញ្ជឹងគិតអំពីស្ថានការណ៍ក្នុងពិភពលោក ប៉ុន្តែតើអាចរកសេចក្ដីពន្យល់ដ៏គួរទុកចិត្តជឿបាននៅឯណា?
តើលោកីយ៍ដ៏ជ្រួលច្របល់របស់យើង បានលិចលង់ដុនដាបដល់ថ្នាក់នេះយ៉ាងដូចម្ដេច? តើអនាគតរបស់យើងនឹងទៅជាយ៉ាងណា? តើអ្នកដែលបានសួរសំនួរបែបនេះឬទេ? មនុស្សជាច្រើនដូចជាឡប់គំនិតរកគិតមិនចេញ ពេលគេពិនិត្យមើលស្ថានការណ៍ក្នុងពិភពលោក។ ហេតុការណ៍ពិតដូចជា សង្គ្រាម រោគជម្ងឺ និង បទឧក្រិដ្ឋ បណ្ដាលឲ្យមនុស្សម្នាងឿងឆ្ងល់ ថាអនាគតរបស់គេនឹងទៅជាយ៉ាងណា។ ពួកអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ក៏គ្មានសង្ឃឹមដោះស្រាយអ្វីបានទេ។ ប៉ុន្តែ សេចក្ដីដ៏គួរឲ្យទុកចិត្តជឿបាន ដែលពន្យល់ប្រាប់អំពីជំនាន់ដ៏នឿយលំបាកនេះ គឺចេញមកពីព្រះក្នុងបន្ទូលរបស់ទ្រង់។ ព្រះគម្ពីរអាចជួយយើងឲ្យដឹងច្បាស់ អំពីពេលវេលាដែលយើងកំពុងរស់នៅ ហើយក៏បង្ហាញឲ្យយើងឃើញថា យើងកំពុងរស់នៅក្នុង«ថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់» នៃរបបលោកីយ៍បច្ចុប្បន្ននេះហើយ។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:១
២. តើសំនួរអ្វីដែលពួកសិស្សរបស់ព្រះយេស៊ូទូលសួរទ្រង់ ហើយទ្រង់មានបន្ទូលឆ្លើយតបយ៉ាងដូចម្ដេច?
២ ជាឧទាហរណ៍ សូមពិចារណាចម្លើយដែលព្រះយេស៊ូបានឆ្លើយតបនឹងសំនួរខ្លះ ដែលពួកសិស្សរបស់ទ្រង់បានទូលសួរ។ បីថ្ងៃមុននឹងទ្រង់សោយទិវង្គតពួកគេទូលសួរទ្រង់ថា៖ «តើមានទីសម្គាល់ណាអំពីវត្តមាននៃទ្រង់ ហើយអំពីគ្រាចុងបញ្ចប់នៃរបបលោកីយ៍»?a (ម៉ាថាយ ២៤:៣, ព.ថ.) ក្នុងការឆ្លើយតប ព្រះយេស៊ូមានបន្ទូលប្រាប់ អំពីព្រឹត្ដិការណ៍និងស្ថានការណ៍ដ៏ជាក់លាក់ក្នុងពិភពលោក ដែលនឹងបង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា របបដែលទទឹងព្រះនេះ បានចូលមកដល់ថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់របស់វាហើយ។
៣. ហេតុអ្វីស្ថានភាពលើផែនដីក្លាយជាអាក្រក់ឡើង ពេលព្រះយេស៊ូចាប់ផ្ដើមគ្រប់គ្រង?
៣ ដូចបង្ហាញក្នុងជំពូកមុននេះ ប្រវត្ដិតាមលំដាប់កាលក្នុងព្រះគម្ពីរបានផ្ដល់សេចក្ដីសន្និដ្ឋានថា ព្រះរាជាណាចក្រនៃព្រះ បានចាប់ផ្ដើមគ្រប់គ្រងហើយ។ ប៉ុន្តែ ម្ដេចក៏ថាដូច្នេះបាន? ស្ថានភាពបានក្លាយជាអាក្រក់ឡើង មិនមែនធូរស្បើយឯណា។ តាមពិត នេះគឺជាសញ្ញាដ៏មាំមួនមួយ ដែលចង្អុលប្រាប់ថា ព្រះរាជាណាចក្រព្រះ បានចាប់ផ្ដើមគ្រប់គ្រងហើយ។ ហេតុអ្វីក៏ដូច្នេះ? ទំនុកដំកើង ១១០:២ ប្រាប់យើងថា ព្រះយេស៊ូនឹងគ្រប់គ្រង ‹នៅកណ្ដាលពួកខ្មាំងសត្រូវរបស់ទ្រង់›។ ប្រាកដហើយ របស់ទីមួយដែលព្រះយេស៊ូបានប្រព្រឹត្ត ពេលទ្រង់ឡើងរាជ្យជាស្តេចនៅស្ថានសួគ៌ គឺបោះទម្លាក់សាតាំង និងពួកអារក្សរបស់វា ចុះមកឯទីក្បែរៗផែនដី។ (វិវរណៈ ១២:៩) តើនេះមានលទ្ធផលយ៉ាងណា? លទ្ធផលគឺដូចវិវរណៈ ១២:១២ បានទាយប្រាប់៖ «វេទនាដល់ផែនដី នឹងសមុទ្រវិញ ពីព្រោះអារក្សបានចុះមកឯអ្នករាល់គ្នា ទាំងមានសេចក្ដីឃោរឃៅជាខ្លាំង ដោយវាដឹងថា ពេលវេលាវាខ្លីណាស់ហើយ»។ យើងឥឡូវនេះកំពុងរស់នៅ ក្នុង‹ពេលវេលាដ៏ខ្លី›នេះហើយ។
៤. តើអ្វីខ្លះជាលក្ខណៈកត់សម្គាល់ថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់ ហើយលក្ខណៈទាំងនេះបង្ហាញឲ្យឃើញអ្វី? (សូមមើលក្នុងប្រអប់)
៤ ដូច្នេះ មិនមានអ្វីគួរឲ្យឆ្ងល់ឡើយ ដែលព្រះយេស៊ូមានបន្ទូលឆ្លើយប្រាប់យ៉ាងមុតមាំ ពេលគេទូលសួរទ្រង់ថា អ្វីជាទីសម្គាល់អំពីវត្តមាននៃទ្រង់ ហើយនិងគ្រាចុងបញ្ចប់នៃរបបលោកីយ៍។ ចំណែកផ្សេងៗនៃទីសម្គាល់នេះ មានបង្ហាញក្នុងប្រអប់នៅទំព័រទី១០២។ អ្នកអាចឃើញស្រាប់ថា ពួកសាវ័កគ្រីស្ទាន ប៉ុល ពេត្រុស និង យ៉ូហាន ផ្ដល់ឲ្យយើងនូវសេចក្ដីក្បោះក្បាយថែមទៀត អំពីថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់។ ពិតហើយ លក្ខណៈភាគច្រើននៃទីសម្គាល់ និងនៃថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់ គឺមានជាប់ទាក់ទងនឹងស្ថានភាពដ៏នឿយលំបាកមែន។ ប៉ុន្តែ ការត្រូវសម្រេចនៃទំនាយទាំងនេះ គួរធ្វើឲ្យយើងជឿថា របបដ៏អាក្រក់នេះ ជិតកន្លងផុតហើយ។ សូមយើងពិនិត្យមើលឲ្យច្បាស់លាស់ នូវលក្ខណៈដ៏សំខាន់ៗខ្លះ នៃថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់។
លក្ខណៈនៃថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់
៥, ៦. តើទំនាយអំពីសង្គ្រាមនិងការអត់បាយកំពុងត្រូវសម្រេចយ៉ាងដូចម្ដេច?
៥ «សាសន៍១នឹងលើកគ្នាទាស់នឹងសាសន៍១ នគរ១ទាស់នឹងនគរ១»។ (ម៉ាថាយ ២៤:៧; វិវរណៈ ៦:៤) អ្នកនិពន្ធ អើនណៃស្ត ហិមមីងវេ បានហៅសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ថាជា«ការកាប់សម្លាប់ច្រើនពាសពេញ យ៉ាងសាហាវយង់ឃ្នង ដ៏ឥតចាត់ការត្រឹមត្រូវ ដែលបានកើតឡើងនៅលើផែនដី»។ ស្របតាមសៀវភៅ ពិភពលោកក្រោមការសាកល្បងយ៉ាងខ្លាំង—ឆ្នាំ ១៩១៤-១៩១៩ (ភាសាអង់គ្លេស) នេះគឺជា«សង្គ្រាមដ៏មានកម្រិតថ្មីមួយ ជាសង្គ្រាមដែលប៉ះពាល់ពិភពលោកទាំងមូលជាលើកទីមួយហើយ ដែលមនុស្សជាតិធ្លាប់បានពិសោធ។ រយៈពេល ទំហឹង និងទំហំនៃសង្គ្រាមនេះ គឺមានកម្រិតលើសសង្គ្រាមណាទាំងអស់ ដែលគេធ្លាប់បានស្គាល់ ឬបានគិតស្មានតាមធម្មតាកាលពីមុនមក»។ រួចមក សង្គ្រាមលោកលើកទី២ ក៏កើតឡើងតាមក្រោយ ដែលឃើញថារឹតតែបំផ្លិចបំផ្លាញ ខ្លាំងជាងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ទៅទៀត។ សាស្ដ្រាចារ្យប្រវត្ដិសាស្ត្រ លោក ហ៊ូ ថូម៉ាស មានប្រសាសន៍ថា៖ «សតវត្សទី២០នេះ គឺសម្បូរពេញពាសទៅដោយកាំភ្លើងយន្ត រថក្រោះ យន្តហោះបេ-៥២ (B-52) គ្រាប់បែកបរមាណូ ហើយក្រោយមក កាំជ្រួច។ សតវត្សនេះគឺកត់ចំណាំទៅដោយសង្គ្រាមឈាមដាបហើយបំផ្លិចបំផ្លាញ ខ្លាំងជាងសង្គ្រាមក្នុងសម័យណាទាំងអស់»។ ពិតមែនហើយ មានគេចរចាជាញឹកញយ រកបន្ថយកម្លាំងអាវុធមែន ក្រោយពេលសង្គ្រាមត្រជាក់បានចប់ទៅ។ ប៉ុន្តែ សេចក្ដីរាយការណ៍មួយប៉ាន់ថា ក្រោយពេលបន្ថយកម្លាំងអាវុធតាមការស្នើសុំហើយ នោះនៅតែមានសល់គ្រឿងអាវុធបរមាណូ ប្រហែល១០.០០០ទៅ២០.០០០ក្បាលទៀត—គឺខ្លាំងជាងកម្លាំងអាវុធប្រើក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដល់ទៅ៩០០ដង។
៦ «នឹងកើតមានអំណត់»។ (ម៉ាថាយ ២៤:៧; វិវរណៈ ៦:៥, ៦, ៨) តាំងពីឆ្នាំ ១៩១៤មក ពិភពលោកបានជួបប្រទះនឹងការអត់អាហារខ្លាំង យ៉ាងតិចណាស់ក៏២០ដង។ តំបន់ដែលមានវិបត្ដិនេះគឺមានរួមប្រទេស បឹងក្លាដែស ប៊ុរុនឌី កម្ពុជា ចិន អេស្យូពី ក្រិក ឥណ្ឌា នីហ្សេរ្ស៉ា រុស្ស៊ី រ្វ៉ាន់ដា សូម៉ាលី និងស៊ូដង់។ ប៉ុន្តែ ការអត់អាហារ គឺមិនមែនតែងតែបណ្ដាលមកពីការខ្វះចំណីអាហារនោះទេ។ ពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រខាងកសិកម្ម និងអ្នកសេដ្ឋសាស្ត្រមួយក្រុមបានសន្និដ្ឋានថា៖ «ស្បៀងអាហារពិភពលោក ក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សថ្មីៗនេះ គឺបានចម្រើនលូតលាស់ លឿនជាងចំនួនរាស្ត្រ។ ប៉ុន្តែ ពីព្រោះប្រជាជនយ៉ាងតិច៨០០លាននាក់មានជីវភាពក្រីក្រណាស់ . . . ម្ល៉ោះហើយពួកគេមិនអាចទិញចំណីអាហារឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីនឹងជួយយោងគេ ឲ្យរួចពីការឈឺរ៉ាំរៃដោយខ្វះជាតិចំណីអាហារ»។ ការជ្រៀតជ្រែកខាងនយោបាយក៏ជាប់ទាក់ទងដែរ ក្នុងករណីខ្លះ។ លោកបណ្ឌិត អ័បឌិលកាលីល អៃលមេឃី នៃសកលវិទ្យាល័យតូរ៉នតូ ថ្លែងប្រាប់ឧទាហរណ៍អំពីប្រទេសពីរ ដែលទុកឲ្យប្រជាជនខ្លួនក្រខ្សត់អត់បាយ ហើយដឹកជញ្ជូនចំណីអាហារដ៏ច្រើនសន្ធឹក ទៅលក់ឲ្យប្រទេសក្រៅវិញ។ រដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាខ្វល់ខ្វាយ ចង់បានប្រាក់កាសពីបរទេស មកគាំទ្រការធ្វើសឹកសង្គ្រាមរបស់គេ ជាងផ្ដល់ចំណីអាហារដល់ពួកពលរដ្ឋ។ តើលោកបណ្ឌិត អៃលមេឃីសន្និដ្ឋានយ៉ាងដូចម្ដេច? ការអត់អាហារជាញឹកញយ គឺ«សំអាងទៅលើរបៀបចែកចាយ និងនយោបាយរដ្ឋាភិបាល»។
៧. តើអ្វីខ្លះជាហេតុការណ៍ពិត អំពីរោគរាតត្បាតក្នុងគ្រាសព្វថ្ងៃនេះ?
៧ «រោគរាតត្បាត»។ (លូកា ២១:១១, ព.ថ.; វិវរណៈ ៦:៨) រោគផ្ដាសាយអេស្ប៉ាញ៉ុល នៃឆ្នាំ ១៩១៨-១៩ បានទាមទារជីវិតមនុស្សយ៉ាងតិច២១លាននាក់។ ក្នុងសៀវភៅ រោគរាតត្បាតដ៏ខ្លាំងមហិមា (ភាសាអង់គ្លេស) លោក ហ៊ូលីង សរសេរថា៖ «ពិភពលោកយើងមិនដែលមានរោគដ៏សាហាវ មករាតត្បាតសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់ យ៉ាងឆាប់រហ័សដូចនេះសោះ ក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រ»។ សព្វថ្ងៃនេះ រោគរាតត្បាតនៅតែតាមពាធា។ រាល់ឆ្នាំ រោគមហារីកសម្លាប់មនុស្សប្រាំលាននាក់ រោគចុះរាគទាមទារជីវិតទារកនិងកូនក្មេងជាងបីលាននាក់ ហើយឯរោគរបេងវិញ បណ្ដាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ដល់បីលាននាក់។ រោគប្រព័ន្ធដកដង្ហើម ជាពិសេសរោគរលាកសួត សម្លាប់មនុស្សវ័យក្មេងអាយុប្រាំឆ្នាំចុះ អស់៣.៥លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ចំនួនមនុស្សច្រើនលើសប្រមាណ គឺ២៥០កោដិនាក់—ស្មើនឹងពាក់កណ្ដាលចំនួនរាស្ត្រលើផែនដី—បានក្លាយជាឈឺដោយសារការខ្វះទឹក ឬទឹកក្រខ្វក់ និងការខ្វះអនាម័យ។ រោគអេដស៍ក៏បានផុសឡើង ទុកជាសេចក្ដីរំឭកថែមទៀត ថាមនុស្សមិនអាចបំបាត់រោគរាតត្បាតបានឡើយ ទោះបីគេបានជោគជ័យខ្លាំងខាងវិទ្យាពេទ្យយ៉ាងណាក៏ដោយ។
៨. តើតាមរបៀបណាដែលមនុស្សបង្ហាញថាគេ«ស្រឡាញ់ប្រាក់»?
៨ «មនុស្សនឹង . . . ស្រឡាញ់ប្រាក់»។ (ធីម៉ូថេទី២ ៣:២) នៅប្រទេសនានា ទូទាំងពិភពលោក មនុស្សហាក់ដូចជាប៉ងប្រាថ្នាចង់បានមិនចេះស្កប់សោះ នូវសម្បត្ដិទ្រព្យច្រើនលើសលុបថែមទៀត។ «ជោគជ័យ» គឺតែងត្រូវគេវាស់ ដោយយកចំនួនប្រាក់ខែគេមកប្រៀបធៀប ឯ«ការសម្រេច» គឺតែងត្រូវគេវាស់ ដោយចំនួនរបស់របរដែលគេមាន។ អនុប្រធាននៃទីភ្នាក់ងារឃោសនាពាណិជ្ជកម្មមួយ បានថ្លែងថា៖ «វត្ថុនិយមនឹងនៅតែជាកម្លាំងមួយ ដែលរុញច្រានសង្គមអាមេរិក . . . ហើយក៏ជាកម្លាំងដ៏រឹតតែសំខាន់ខ្លាំងឡើង ក្នុងការលក់ដូរធំៗឯទៀតដែរ»។ តើនេះកំពុងកើតឡើងក្នុងកន្លែង ដែលអ្នករស់នៅឬទេ?
៩. តើទំនាយអំពីការមិនស្ដាប់បង្គាប់ឪពុកម្ដាយបានត្រូវសម្រេចយ៉ាងណាខ្លះ?
៩ «មិនស្ដាប់បង្គាប់ឪពុកម្ដាយ»។ (ធីម៉ូថេទី២ ៣:២) ឪពុកម្ដាយ គ្រូបង្រៀន និងពួកអ្នកឯទៀត ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ បានឃើញមុនគេហើយ នូវទីសំអាងដែលបង្ហាញថា ពួកក្មេងៗជាច្រើនមិនចេះគោរព មិនស្ដាប់បង្គាប់សោះ។ ពួកក្មេងខ្លះទាំងនេះ គឺតបឆ្លើយចំពោះ ឬ យកតម្រាប់តាមកិរិយាមារយាទមិនសមរម្យ នៃឪពុកម្ដាយរបស់គេ។ ក្មេងៗកាន់តែច្រើនឡើងលែងទុកចិត្តជឿសាលារៀន ច្បាប់ សាសនា និង ឪពុកម្ដាយរបស់គេទៀតហើយ ហើយទាំងបះបោរប្រឆាំងផង។ គ្រូបង្រៀនជាយូរឆ្នាំម្នាក់និយាយថា៖ «និន្នាការរបស់ពួកគេគឺថា ពួកគេហាក់ដូចជាមិនចេះគោរពដល់អ្វីទាំងអស់»។ តែគួរឲ្យត្រេកអរ មានក្មេងជាច្រើននាក់ដែលកោតខ្លាចដល់ព្រះ សម្ដែងកិរិយាមារយាទដ៏ល្អត្រឹមត្រូវ។
១០, ១១. តើមានទីសំអាងណាខ្លះ ដែលបង្ហាញថាមនុស្សគឺឃោរឃៅ ហើយមិនមានសេចក្ដីស្រឡាញ់តាមធម្មតា?
១០ «ចិត្តសាហាវ»។ (ធីម៉ូថេទី២ ៣:៣) ពាក្យក្រិកដែលបកប្រែ«ចិត្តសាហាវ» នោះមានន័យថា ‹មិនសាំង ពាល ខ្វះអារម្មណ៍និងសេចក្ដីមេត្ដាជាមនុស្ស›។ អត្ថន័យបែបនេះគឺសមម្ល៉េះ ចំពោះពួកអ្នកប្រព្រឹត្តអំពើឃោរឃៅសម័យនេះ! វិចារណកថាមួយមានយោបល់ថា៖ «ជីវិតគឺសម្បូរទុក្ខសោកណាស់ គឺមានជាប់ដានលោហិតពីអំពើអាក្រក់ព្រៃផ្សៃ ដល់ម្ល៉េះទាល់តែមានចិត្តថ្មដា ទើបហ៊ានអានពត៌មានប្រចាំថ្ងៃ»។ អ្នកយាមល្បាតគេហដ្ឋានម្នាក់បានកត់សម្គាល់ថា ជនវ័យក្មេងជាច្រើននាក់ ហាក់ដូចជាបិទភ្នែក មិនព្រមគិតអំពីលទ្ធផលនៃអំពើរបស់គេឡើយ។ គាត់បាននិយាយថា៖ «ក្នុងចិត្តគេៗគិតថា ‹ថ្ងៃមុខថ្ងៃក្រោយមានរឿងអ្វី នោះខ្ញុំមិនខ្វល់ទេ តែអ្វីដែលខ្ញុំចង់បាន ខ្ញុំនឹងយកទាល់តែបានក្នុងថ្ងៃនេះ› »។
១១ «មិនស្រឡាញ់តាមធម្មតា»។ (ធីម៉ូថេទី២ ៣:៣) ឃ្លានេះគឺបកប្រែពីពាក្យក្រិកមួយ ដែលមានន័យថា «គ្មានចិត្តមេត្ដាករុណា ឥតមនុស្សធម៌» ហើយចង្អុលប្រាប់អំពី«ការខ្វះសេចក្ដីស្រឡាញ់ក្នុងគ្រួសារតាមធម្មតា»។ (វចនានុក្រមអន្តរជាតិថ្មីនៃសាសនាវិទ្យាសញ្ញាថ្មី) (ភាសាអង់គ្លេស) ត្រូវហើយ សេចក្ដីស្រឡាញ់គឺតែងរកមិនមានសោះ ក្នុងបរិយាកាសដែលគួរលូតលាស់ពោរពេញ—គឺក្នុងផ្ទះសម្បែង។ ការធ្វើទុក្ខទោសដល់គូអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដល់កូន និងសូម្បីដល់ឪពុកម្ដាយចាស់ជរា គឺមានផ្សាយរឹតតែច្រើនឡើង ដូចជារឿងសាមញ្ញធម្មតា។ អ្នកស្រាវជ្រាវមួយក្រុមមានយោបល់ថា៖ «អំពើឃោរឃៅរបស់មនុស្ស—មិនថាវាយទះឬរុញច្រាន យកកាំបិតកាប់ចាក់ឬយកកាំភ្លើងបាញ់ឡើយ —គឺកើតឡើងនៅក្នុងរង្វង់គ្រួសារ ញឹកញាប់ជាងនៅកន្លែងផ្សេងៗទៅទៀត ក្នុងសង្គមយើង»។
១២. ហេតុអ្វីយើងអាចនិយាយបាន ថាមនុស្សមានតែឫកពាជាអ្នកគោរពប្រតិបត្ដិដល់ព្រះ?
១២ «មានឫកពាជាអ្នកគោរពប្រតិបត្ដិដល់ព្រះ ប៉ុន្តែមិនព្រមទទួលស្គាល់ព្រះចេស្ដា ដែលមកដោយការគោរពប្រតិបត្ដិនោះទេ»។ (ធីម៉ូថេទី២ ៣:៥) ព្រះគម្ពីរមានអនុភាព អាចកែជីវិតមនុស្សឲ្យចម្រើនប្រសើរឡើងបាន។ (អេភេសូរ ៤:២២-២៤) ប៉ុន្តែ មនុស្សជាច្រើនសព្វថ្ងៃនេះ ប្រើសាសនារបស់គេ ទុកដូចជារនាំងបាំងបិទ មិនឲ្យនរណាឃើញគេប្រព្រឹត្តអំពើទុច្ចរិត ដែលមិនផ្គាប់ព្រះហឫទ័យព្រះ។ ការកុហក ការលួច និងការរួមដំណេកដ៏ខុសសីលធម៌ គឺតែងតែបណ្ដោយឲ្យកើតឡើង ដោយពួកមេដឹកនាំសាសនា។ សាសនាជាច្រើនទេសនាប្រាប់អំពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ តែគាំទ្រសឹកសង្គ្រាម។ វិចារណកថាមួយក្នុងទស្សនាវដ្ដីប្រទេសឥណ្ឌាសម័យនេះ (ភាសាអង់គ្លេស) កត់សម្គាល់ថា៖ «ក្នុងនាមព្រះអាទិទេពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ មនុស្សលោកបានប្រព្រឹត្តអំពើកំណាចឃោរឃៅ ដ៏គួរខ្ពើមរអើមជាទីបំផុត ប្រឆាំងនឹងមនុស្សគ្នាឯង»។ តាមពិត ការទាស់ប្រឆាំងគ្នាដ៏សាហាវបំផុត ក្នុងគ្រាថ្មីៗនេះ—គឺសង្គ្រាមលោកលើកទី១ និងលើកទី២—គឺបានផ្ទុះឡើងក្នុងកណ្ដាលពិភពគ្រីស្ទាននេះឯង។
១៣. តើមានទីសំអាងយ៉ាងណាខ្លះ ដែលបង្ហាញថា ផែនដីកំពុងត្រូវគេបង្ខូច?
១៣ «បង្ខូចផែនដី»។ (វិវរណៈ ១១:១៨) អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាង១,៦០០នាក់ ដែលមានរួមអ្នកបានរង្វាន់ណូបែល១០៤នាក់ផង ពីជុំវិញពិភពលោក បានយល់ស្របនឹងសេចក្ដីព្រមានមួយ ដែលសហជីពអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលខ្វល់ខ្វាយបានបញ្ចេញ ដែលថ្លែងថា៖ «ដំណើរមនុស្សលោកនិងពិភពធម្មជាតិគឺនឹងត្រូវទង្គិចគ្នាហើយ។ . . . យើងមានសល់ឱកាសតែពីរបីទសវត្សទៀតទេ ដើម្បីឃាត់ឃាំង កុំឲ្យមហន្តរាយនេះកើតឡើង»។ សេចក្ដីរាយការណ៍នេះនិយាយថា ការអនុវត្តរបស់មនុស្ស ដែលគំរាមកំហែងដល់ជីវិត «អាចកែប្រែពិភពលោកខ្លាំងណាស់ ដល់ម្ល៉េះពិភពលោកមិនអាចទ្រទ្រង់ជីវិត តាមរបៀបដែលយើងដឹងទៀតហើយ»។ ការបង្ហិនធាតុអូហ្សូន ការធ្វើឲ្យទឹកក្រខ្វក់ ការកាប់ជំរះព្រៃឈើ ការបាត់បង់ជីជាតិដី និងការវិនាសដាច់ពូជនៃចំពូកសត្វនិងរុក្ខជាតិច្រើន គឺបានត្រូវគេរាប់ជាវិបត្ដិធំ ដែលគេត្រូវរកផ្លូវដោះស្រាយជាបន្ទាន់។ សហជីពនេះបាននិយាយថា៖ «មនុស្សលោកយើងកែខៃសំណាញ់ដែលអាស្រ័យពឹងពាក់នឹងគ្នានៃជីវិត អាចនាំឲ្យកើតមានឥទ្ធិពលសកលទូទៅ រួមទាំងការលំបាកបែកដល់ប្រព័ន្ធជីវសាស្ត្រដែលមានឌីណាមីក ដែលយើងរកយល់ឲ្យច្បាស់មិនទាំងបានផង»។
១៤. តើអ្នកអាចរកភស្តុតាងបញ្ជាក់យ៉ាងដូចម្ដេច ថាម៉ាថាយ ២៤:១៤ កំពុងត្រូវសម្រេចក្នុងជំនាន់យើងនេះ?
១៤ «ដំណឹងល្អអំពីព្រះរាជាណាចក្រនេះ នឹងត្រូវផ្សាយប្រកាសពេញពាសលើផែនដី»។ (ម៉ាថាយ ២៤:១៤, ព.ថ.) ព្រះយេស៊ូបានទាយប្រាប់ថា ដំណឹងល្អអំពីព្រះរាជាណាចក្រ នឹងត្រូវផ្សាយប្រកាសពាសពេញលើផែនដី ទុកជាបន្ទាល់ដល់អស់ទាំងសាសន៍។ ដោយបានព្រះទ្រង់ជួយហើយប្រទានពរឲ្យ ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ារាប់លាននាក់ កំពុងបរិច្ចាគពេលវេលារាប់ពាន់លានម៉ោង សម្រាប់កិច្ចការផ្សាយប្រកាស និងបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យមានសិស្សនេះ។ (ម៉ាថាយ ២៤:១៩, ២០) ត្រូវហើយ ពួកស្មរបន្ទាល់ដឹងថា ពួកគេនឹងជាប់ទោសកំចាយឈាម បើសិនពួកគេមិនប្រកាសប្រាប់ដំណឹងល្អនេះទេ។ (អេសេគាល ៣:១៨, ១៩) ប៉ុន្តែ ពួកគេត្រេកអរណាស់ ដែលមនុស្សរាប់ពាន់នាក់រៀងរាល់ឆ្នាំ តបឆ្លើយនឹងដំណឹងអំពីព្រះរាជាណាចក្រដោយអំណរគុណ ហើយតាំងចិត្តធ្វើជាគ្រីស្ទានពិត គឺធ្វើជាស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ា។ ការបំរើព្រះយេហូវ៉ា ហើយផ្សព្វផ្សាយប្រកាសចំណេះអំពីព្រះអង្គ គឺជាឯកសិទ្ធិមួយដ៏ល្អឥតគណនា។ ហើយក្រោយពេលដំណឹងល្អនេះ ត្រូវផ្សាយប្រកាសពេញពាសលើផែនដី ដល់គ្រប់ទីកន្លែងមនុស្សរស់នៅហើយ នោះនឹងបានដល់ចុងបំផុតនៃរបបអាក្រក់នេះ។
តបឆ្លើយនឹងទីសំអាង
១៥. តើរបបអាក្រក់បច្ចុប្បន្ននេះនឹងត្រូវចប់ទៅយ៉ាងដូចម្ដេច?
១៥ តើរបបនេះនឹងចប់ទៅយ៉ាងដូចម្ដេច? ព្រះគម្ពីរទាយអំពី«សេចក្ដីវេទនាជាខ្លាំង» ដែលនឹងចាប់ផ្ដើមឡើង ពេលពួកនយោបាយប្រទូស្តវាយទៅលើ«បាប៊ីឡូនដ៏ធំ» ដែលជាចក្រភពពិភពលោក នៃសាសនាមិនពិត។ (ម៉ាថាយ ២៤:២១; វិវរណៈ ១៧:៥, ១៦) ព្រះយេស៊ូមានបន្ទូលថា ក្នុងរយៈគ្រានេះ ‹ថ្ងៃនឹងទៅជាងងឹត ខែនឹងលែងភ្លឺ អស់ទាំងផ្កាយនឹងធ្លាក់ចុះពីលើមេឃ ហើយអស់ទាំងអំណាចនៅលើមេឃនឹងត្រូវកក្រើករំពើក›។ (ម៉ាថាយ ២៤:២៩) នេះអាចចង្អុលប្រាប់អំពីបាតុភូតលើមេឃមែនទែន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ពន្លឺចាំងចែងរបស់ពិភពសាសនា នឹងត្រូវបង្ហាញចេញមក ហើយនិងត្រូវកំចាត់ចោលទៅ។ បន្ទាប់មក សាតាំងដែលហៅថា«កុកនៃស្រុកម៉ាកុក» នឹងប្រើមនុស្សពុករលួយ ឲ្យទៅវាយលុកពួករាស្ត្ររបស់ព្រះយេហូវ៉ាទាំងស្រុង។ ប៉ុន្តែសាតាំងមិនបានជ័យជំនះទេ ដ្បិតព្រះនឹងមកសង្គ្រោះពួកគេ។ (អេសេគាល ៣៨:១, ២, ១៤-២៣) «សេចក្ដីវេទនាជាខ្លាំង»នឹងបានដល់ពេញទំហឹង ក្នុងអើម៉ាគេដូន ដែលជា«ចំបាំងនៅថ្ងៃដ៏ធំរបស់ព្រះដ៏មានព្រះចេស្ដាបំផុត»។ ចំបាំងនេះនឹងបោសសំអាតអង្គការសាតាំងចេញអស់ពីផែនដី ឥតទុកឲ្យសល់ដំណែលអ្វីឡើយ ហើយនឹងបើកចំហ ឲ្យមនុស្សជាតិដែលមានជីវិតរស់រាន ទទួលពរហូរហៀរជានិច្ចរៀងទៅ។—វិវរណៈ ៧:៩, ១៤; ១១:១៥; ១៦:១៤, ១៦; ២១:៣, ៤
១៦. តើតាមរបៀបណា ដែលយើងដឹងថាលក្ខណៈដែលត្រូវទាយទុកមក គឺទាក់ទងនឹងជំនាន់យើងនេះ?
១៦ លក្ខណៈខ្លះនៃទំនាយ ដែលរៀបរាប់ថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់ បើពិចារណាដោយឡែក គឺហាក់ដូចជាទាក់ទងនឹងសម័យផ្សេងក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រ។ ប៉ុន្តែ ពេលសរុបបញ្ចូលគ្នាទៅ ទីសំអាងដែលទាយទុកមកនោះ គឺចង្អុលចំមកសម័យយើងនេះ។ សូមយើងពន្យល់ជាឧទាហរណ៍៖ ម្រាមដៃមនុស្សម្នាក់មានស្នាមស្នូតៗ ដែលបង្កើតជាទ្រង់ទ្រាយក្រយៅម្រាមដៃ ដែលខុសពីក្រយៅម្រាមដៃរបស់បុគ្គលណាទាំងអស់។ គឺស្រដៀងគ្នាដែរ ថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់ក៏មានទ្រង់ទ្រាយប្លែកដោយខ្លួនវា ដែលកើតពីស្នាមចំណាំ ឬ ឧបត្ដិហេតុនានា។ នេះបង្កើតជា«ក្រយៅម្រាមដៃ» ដែលខុសពីជំនាន់ណាទាំងអស់។ ពេលដែលពិចារណាជាមួយនឹងសេចក្ដីក្នុងព្រះគម្ពីរ ដែលបង្ហាញប្រាប់ថា ព្រះរាជាណាចក្រស្ថានសួគ៌របស់ព្រះកំពុងគ្រប់គ្រងក្នុងគ្រាឥឡូវនេះ ទីសំអាងនេះផ្ដល់មូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំ សម្រាប់ធ្វើការសន្និដ្ឋានថា នេះពិតជាថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់មែន។ ថែមទៅទៀត មានភស្តុតាងយ៉ាងជាក់ច្បាស់ពីបទគម្ពីរ ដែលបង្ហាញថារបបដ៏អាក្រក់សម័យបច្ចុប្បន្ននេះ នឹងត្រូវវិនាសទៅក្នុងពេលឆាប់ៗនេះហើយ។
១៧. តើការដឹងថានេះជាថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់ គួរតែជំរុញចិត្តយើងឲ្យធ្វើអ្វី?
១៧ តើអ្នកនឹងតបឆ្លើយយ៉ាងដូចម្ដេច នឹងទីសំអាងដែលបញ្ជាក់ប្រាប់ថា នេះហើយជាថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់នោះ? សូមពិចារណាអំពីរឿងនេះ៖ បើមានខ្យល់ព្យុះសង្ឃរាជិតមកដល់ នោះយើងនឹងចាត់ចែងប្រុងប្រយ័ត្នខ្លួនជាបន្ទាន់។ អ្វីៗដែលព្រះគម្ពីរទាយប្រាប់ថា នឹងកើតឡើងដល់របបសម័យនេះ គួរជំរុញយើងឲ្យចាប់សកម្មភ្លាម។ (ម៉ាថាយ ១៦:១-៣) យើងអាចឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា យើងកំពុងរស់នៅក្នុងថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់ នៃរបបលោកីយ៍នេះហើយ។ នេះគួរជំរុញចិត្តយើងឲ្យកែតម្រូវជាចាំបាច់ ដើម្បីឲ្យយើងបានទទួលព្រះគុណនៃព្រះ។ (ពេត្រុសទី២ ៣:៣, ១០-១២) យោងសំដៅទៅខ្លួនទ្រង់ថាជាអ្នកសង្គ្រោះ ព្រះយេស៊ូក៏មានបន្ទូលប្រាប់បញ្ជាដ៏បន្ទាន់មួយថា៖ «ចូរអ្នករាល់គ្នាប្រយ័តខ្លួន ក្រែងចិត្តអ្នករាល់គ្នាកំពុងតែផ្ទុកនូវសេចក្ដីវក់នឹងស៊ីផឹក ហើយនឹងសេចក្ដីខ្វល់ខ្វាយនៅជីវិត នោះលោតែថ្ងៃនោះមកដល់អ្នករាល់គ្នាភ្លាម ដ្បិតថ្ងៃនោះនឹងមកដូចជាលប់ គ្របលើអស់ទាំងមនុស្សដែលនៅគ្រប់លើផែនដី ដូច្នេះ ចូរចាំយាមចុះ ហើយអធិស្ឋានជានិច្ច ដើម្បីឲ្យបានរាប់ជាគួរនឹងរួចពីការទាំងនេះដែលត្រូវមក ហើយឲ្យបានឈរនៅមុខកូនមនុស្សផង»។—លូកា ២១:៣៤-៣៦
[កំណត់សម្គាល់]
a គម្ពីរខ្លះមិនប្រើពាក្យ«របបលោកីយ៍»ទេ តែប្រើពាក្យ«ពិភពលោក»វិញ។ វចនានុក្រមអធិប្បាយពាក្យគម្ពីរសញ្ញាថ្មី របស់លោក វែន៍ និយាយថា ពាក្យក្រិក អែ-យ៉ន «មានន័យថាកំឡុងពេលមួយដែលឥតមានកំណត់រយៈវែងខ្លី ឬ គ្រាដែលគេគ្រោងគិតទាក់ទងនឹងហេតុការណ៍កើតឡើងក្នុងកំឡុងពេលនោះ»។ សន្ទានុក្រមភាសាក្រិកនិងអង់គ្លេសសម្រាប់គម្ពីរសញ្ញាថ្មី របស់ផ័កហឹស្ត (ទំព័រ ១៧) មានរួមប្រយោគ «របបលោកីយ៍នេះ» ពេលពិគ្រោះអំពីការប្រើពាក្យ អែ-យ៉ន្ស (ពហុស័ព្ទ) នៅហេព្រើរ ១:២។ ដូច្នេះ ការបកប្រែពាក្យជា«របបលោកីយ៍» គឺស្របគ្នានឹងឯកសារភាសាក្រិក។
សាកល្បងចំណេះរបស់អ្នក
តើព្រះគម្ពីរបានទាយប្រាប់យ៉ាងដូចម្ដេច អំពីហេតុការណ៍ដែលកើតឡើងក្នុងពិភពលោក?
តើអ្វីខ្លះជាលក្ខណៈនៃថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់?
តើអ្វីនាំចិត្តអ្នកឲ្យជឿ ថានេះហើយជាថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់?
[ប្រអប់នៅទំព័រ១០២]
លក្ខណៈខ្លះនៃថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់
• មហាសង្គ្រាមដែលពុំដែលមានពីមុនមក។—ម៉ាថាយ ២៤:៧; វិវរណៈ ៦:៤
• ការអត់បាយ។—ម៉ាថាយ ២៤:៧; វិវរណៈ ៦:៥, ៦, ៨
• រោគរាតត្បាត។—លូកា ២១:១១; វិវរណៈ ៦:៨
• បទឧក្រិដ្ឋដែលមានកាន់តែច្រើនឡើង។—ម៉ាថាយ ២៤:១២
• ការបង្ខូចផែនដី។—វិវរណៈ ១១:១៨
• ការកក្រើកផែនដី។—ម៉ាថាយ ២៤:៧
• គ្រាលំបាកណាស់។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:១
• ការស្រឡាញ់ប្រាក់ជ្រុលហួសហេតុ។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:២
• ការមិនស្ដាប់បង្គាប់ឪពុកម្ដាយ។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:២
• ការខ្វះសេចក្ដីស្រឡាញ់តាមធម្មតា។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:៣
• ការចូលចិត្តនឹងល្បែងលេងជាជាងព្រះ។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:៤
• ការមិនចេះទប់ចិត្ត។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:៣
• ការមិនចូលចិត្តនឹងការល្អ។—ធីម៉ូថេទី២ ៣:៣
• ការមិនបានចាប់អារម្មណ៍នឹងគ្រោះថ្នាក់ដែលនឹងកើតឡើងមក។—ម៉ាថាយ ២៤:៣៩
• មនុស្សចំអកមិនព្រមជឿភស្តុតាងនៃថ្ងៃជាន់ក្រោយបង្អស់។—ពេត្រុសទី២ ៣:៣, ៤
• ការផ្សាយប្រកាសព្រះរាជាណាចក្រព្រះទូទាំងផែនដី។—ម៉ាថាយ ២៤:១៤
[រូបភាពពេញមួយទំព័រនៅទំព័រ១០១]