Sukuhliki En Wia Kupwuren Siohwa
“Komwi me ei Koht, komw ketin padahkihong ie duwen ei pahn kapwaiada kupwuromwien.”—MELKAHKA 143:10.
1, 2. (a) Iahd me kitail pahn ale kasukuhl, oh dahme kitail en kasik? (b) Dahme kahrehda en ale kasukuhl sang rehn Siohwa me mwahu?
NI RAHN KOAROS me aramas emen kin wie momour oh mwekimwekid, e kak koledi mehkot me katapan. Met pil mehlel ong komwi, oh pil duwehte mehteikan. Ahpw iaduwen ni aramas ah lelohng irair en mehla? E uhdahn sohte kak me mehlahr emen en sukuhliki mehkot de pil koledi mehkot nan irair duwehte met. Pwuhk Sarawi kasalehda mwuhr ni ah mahsanihki irail me mehlahr akan “me melahr kan sohte ese mehkot.” Sohte loalokong nan sousou en aramas. (Eklesiasdes 9:5, 10) Met pahn wehwehki me atail sukuhl oh dahme kitail koledi nan moangetail sohte katepe? Met pasepeng pahn kohsang dahme kitail sukuhliki oh iaduwen atail doadoahngki loalokong wet.
2 Ma kitail kin sukuhlikihte loalokong en sampah, eri sohte pahn nohn katapan ong kitail ehu rahn mwohtail. Ahpw meid mwahu ong irail aramas rar kei sang nan wehi koaros me alehdi kasukuhl sang kupwuren Koht oh kilikilangwong ma re pahn iang ale mour soutuk. Met kin poahsoandahki arail ale sukuhl sang rehn Siohwa, me wia utupen loalokong me kin wahdo mour.—Melkahka 94:9-12.
3. (a) Dahme kitail ndahki me Sises iei sapwellimen Koht tepin tohnsukuhl? (b) Dahme kitail kamehlelehki me kitail pahn ale kasukuhl sang rehn Siohwa, oh ia imwin met?
3 Sapwellimen Koht meseniho, me iei keieu en sapwellimen Koht tohnsukuhl, padahngki en wia kupwuren Semeo. (Lepin Padahk 8:22-30; Sohn 8:28) Sises kasalehda me aramas ngeder pahn ale kasukuhl sang rehn Semeo. Ia kamwahu kan me irail oko me ale kasukuhl sang Koht pahn ale? Sises mahsanih: “Soukohp ako ntingihedier, ‘Irail koaros pahn ale padahk sang rehn Koht.’ Emenemen me rong Sahmo oh padahngkihsang, e kin kohdo rehi. . . I ndaiong kumwail ni mehlel: mehmen me pwoson, iei ih me kin ahneki mour soutuk.”—Sohn 6:45-47.
4. Iaduwen aramas rar kei ahr iang pid kasukuhl sarawio, oh soangen pweida dah me mie?
4 Sises mahsanih dahme nting nan Aiseia 54:13, mahsen ekei me dokedoke sapwellimen Koht lih karasaras, Zaion en lahng. Kokohpo kin kadoadoahk ong nein liho seri kan, irail 144,000 oko me wia sapwellimen Sises me keidi kei. Irail luhwen seri en ngehn pwukat me saikinte mehla kin pwerisek nan rahnwet, oh katakatanga prokram en kasukuhl ehu ong tohn sampah pwon. Sang ni pweidahn met, aramas rar ekei likin irail me keidi pwukat, me wia kisehn irail me adaneki “pokon kalaimwun” kin paiekihda kasukuhl wet me pwildohsang rehn Siohwa. Irail pwukat anehki irair tohrohr ong kasukuhl wet pwehki mehla sohte pahn wia koarompwa ieu ong arail kasukuhl. Iaduwen met ah mehlel? Irail me tohto pahn sohte mehla nan “kahn kamakam kohwahlap” me kerendohr oh pahn anehki mour soutuk nan paradais nin sampah.—Kaudiahl 7:9, 10, 13-17.
Kangoang Laud Ong Wia Kupwuren Koht
5. (a) Ia iren pahr en 1997? (b) Ia pahn duwen atail pepehm ong iang towehda mihting kan?
5 Nan pahr 1997, nan mwomwohdiso dirsang 80,000 nan sampah pwon, Sounkadehde kan en Siohwa pahn tamataman mwahu tepin mahsen en Melkahka 143:10: “Padahkihong ie duwen ei pahn kapwaiada kupwuromwien.” Met pahn wia oaralap en pahr 1997. Mahsen pwukat, me kin ntingda nan Kingdom Hall akan, pwehn wia mehn kataman me iei wasa keieu mwahu en ale kasukuhl ong mahsen sarawi iei nan tuhpenehn mwomwohdiso kan, wasa me kitail kak ale kasukuhl sang ni prokram akan me kin kaukaule wiewiawi. Ni atail kin patalahng riatail akan nan tuhpene pwukat pwehn ale kasukuhl sang rehn atail Sounkaweid Lapalapo, kitail kak pehm soangen pepehmohte me sounmelkahkao ntingiedi: “I nsenamwahukihla ni ar patohwanohng ie, ‘Kitail patohla nan tehnpas en Kauno [Siohwa].’”—Melkahka 122:1; Aiseia 30:20.
6. Sang mahsen en Depit oko, dahme kitail kamehleledahr?
6 Ehi, kitail kin inengieng en sukuhliki kupwuren Koht ah kaidehn nsenen Tepil de pil aramas soh unsek kan. Kitail, duwehte Depit, kin pohnese Koht oh kin kaudokiong oh papah Ih kin mahsanih: “Komwi me ei Koht; . . . Komw ketin kupwur mwahu ong ie, oh kahluwa ie nan ahl me pwung.” (Melkahka 143:10) Depit sohte kin kupwurki iang ket rehn me likamw akan, ahpw e kupwurki ket wasa me kaudok en Siohwa kin wiawi ie. (Melkahka 26:4-6) Sang ni sapwellimen Koht ngehn sarawi ah kin ketin kaweid ih, Depit kin keid nan elen me pwung kan.—Melkahka 17:5; 23:3.
7. Iaduwen sapwellimen Koht ngehn sarawi ah doadoahk nan mwomwohdiso en Kristian?
7 Depit Lapalap, Sises Krais, kamehlelehiong irail tohnpadahk ko me ngehn sarawi pahn padahkiong irail soahng koaros oh katamandohng irail soahng koaros me e ndahiong irail. (Sohn 14:26) Sang ni Pendekos kohdo, Siohwa kin ketin kasalehda wehwehn “soahng loal akan en Koht” me ntingihdi nan sapwellimen mahsen. (1 Korint 2:10-13) Met kin pweida ni ah ketin doadoahngki pwihn sansal ehu me Sises kamwarehkin irail “ladu lelepek oh loalokong.” E kin kihda mwengehn ngehn akan me mwomwohdiso kan kin tehkpene nan prokram en kasukuhl me sapwellimen Koht akan kin wiewia sampah pwon.—Madiu 24:45-47.
Sukuhliki Kupwuren Siohwa Nan Atail Mihting Kan
8. Dahme kahrehda iang wia onop en Kahn Iroir kesempwal?
8 Audepen onop en Kahn Iroir me kitail kin kaukaule wiewia nan wihk kan koaros kin pid kadoadoahkpen mour en padahk en Paipel. Met kin inenen sewese kitail en powehdi atail kahpwal akan en mour wet. Nan tuhpene (mihting) teikan, padahk mehlel tohto de pil kokohp en Paipel akan kin kohda oh petehkparail kin kohda. Ia uwen laud me kitail kin koledihsang ni onop pwukat! Nan sahpw tohto, Kingdom Hall akan (wasahn tuhpenehn sarawi) kin dirpeseng oh koitala. Ahpw pil nan sahpw tohto, irail me kin iang towehda tuhpene pwukat kin malaulaula. Dahme kin kahrehda met? Iaduwen ekei irail kin mweidong doadoahk en mwohni en kaitonla arail ahnsou en iang mehteikan tuhpene kaukaule “sawaspene ni kasalepen atail limpoak oh atail wiewia mwahu kan”? De re kin kihong awa tohto ong iang towehda kamadipw oh soangen tuhpene teikan de kilikilang TV, de pil wiahda koasoandi teikan me kaitonehla ahnsou en iang towehda mihting en Kristian akan? Tehk mahsen en kaweid nan Ipru 10:23-25. E soh wia mehkot kesempwal en tuhpene ong kaweid sarawi nan ahnsou wet, ni atail “ese Rahnen Kauno [Siohwa] kerendohr”?
9. (a) Iaduwen “Service Meeting” kin kaunopada kitail ong doadoahk en kalohk? (b) Ia pahn atail pepehm ong wia kadehde?
9 Ehu atail pwukoah me keieu kesempwal iei en papah Koht oh wia sapwellime sounpapah kei. Tuhpene me ede “Service Meeting” kin wiawi pwe en kaunopikin kitail iaduwen atail pahn koahiekla nan doadoahk wet. Kitail kin sukuhliki iaduwen atail pahn koasoi ong aramas, dahme kitail pahn nda, dahme emen en wia ma mie me men rong padahk, oh dahme emen en wia ma aramas akan kahng rong mahsen en Paipel. (Luk 10:1-11) Nin doken wiepe kan mwahu ahr pahn kin kasansalehda oh kamwomwedah kan kin wiawi nan mihting en ehu ehu wihk, e kin kaunopkitailda mwahu ong koasoiong aramas akan kaidehnte ahnsou en kalohk sang “ihmw-lel-ihmw akan,” ahpw pil kalohk en nanial, nan wasahn mwemweit akan, nan mehn peidaid akan, nan wasahn sounpihr, nan imwen netinet akan, oh pil nan sukuhl akan. Pwehn parehkiong atail pekipek en “padahkiong ie duwen ei pahn kapwaiada kupwuromwien,” kitail men anehkihdi ahnsou mwahu koaros en kapwaiada kehkehlik en atail Soumas me mahsanih: “Amwail marain en sansal mwohn aramas akan pwe re en . . . kapikapingahki Samamwail me ketiket nanleng.”—Madiu 5:16.
10. Iaduwen atail en uhdahn sewese ‘me warohng kan’?
10 Nan mihting en mwomwohdiso pwukat, kitail pil kin sukuhliki duwen en wia tohnpadahk ong aramas teikan. Ma aramas emen kasalehda me e kin perenki mahsen en Koht de aramas perenki ale pwuhk ehu, atail mehn akadei iei en pwurala rehn aramaso oh pwehn kak wia onop en Paipel rehrail. Ni mehlel, met duwehte sapwellimen Sises tohnpadahk ko arail kin ‘mihmi rehn irail oko me warohng’ pwe irail en kak padahkiong irail mehkan me Sises kin kehkehlikihong irail. (Madiu 10:11; 28:19, 20) Sang ni mehn sawas kaselel akan, duwehte pwuhk me ede Knowledge That Leads to Everlasting Life, kitail kin ahneki kaunopada mwahu ong atail doadoahk en kalohk. (2 Timoty 4:5) Nan ehu ehu wihk ni atail kin iang towehda “Service Meeting” oh “Theocratic Ministry School” kitail kin anahne nantihong en koledi oh doadoahngki iren sawas akan me kehkehlik kohwong uhk en doadoahngki nin duwen ahmw kin wia sapwellimen Koht sounpapah koahiek emen, me kin kapwaiada kupwuren Koht.—2 Korint 3:3, 5; 4:1, 2.
11. Iaduwen ekei ar kin kasalehda pwoson mahsen oko me mih nan Madiu 6:33?
11 Iei kupwuren Koht kitail en “rapahki mahs Wehin Koht oh dahme e kin ketin kupwurki.” (Madiu 6:33) Idek mahs rehmw, ‘Iaduwen ai pahn doadoahngki mour en padahk wet ma kedirepw en ahi wasahn doadoahk pahn kasapwungehla ansoun ahi iang towehda mihting?’ Aramas mah ni pali ngehn tohto pahn koasoikihong met arail kaun en doadoahk kan. Emen sounkalohk kaukaule kaesehki ah kaun en doadoahko me e anahne kommoal nan ehu ehu wihk pwehn kak iang towehda mihting en mwomwohdiso kan. E kihong sister menet ah pekipek. Ahpw pwe e men ese dahme re kin wia nan mihting ko, e peki ma e kak iang kohla wasao. E rongada pakair en Kapokon en District me pahn wiawi. E koasoanehdi en iang towehda kapokono rahn pwon ehu. Eri mehn kasukuhl dah me kitail alehsang ni mehn kalemeng duwehte met?
Sukuhliki Kupwuren Siohwa Sang Rehn Pahpa/Nohno Me Poadidi
12. Pwe seri kan en sukuhliki kupwuren Siohwa, dahme Kristian pahpa/nohno kan en wia pwehn kasalehda kanengamah oh tengediong wia me pwung?
12 Ahpw kaidehn ihte mihting en mwomwohdiso de pil koasoakoasoipene kante me wia elen atail sukuhliki en wia kupwuren Koht. Pahpa/nohno poadidi kan kin ale kaweid en kaiahnehda oh kihda kaweid oh kekeirada neirail seri kan en kapinga Siohwa oh en wia sapwellime kupwur kan. (Melkahka 148:12, 13; Lepin Padahk 22:6, 15) Pwe kitail en kak wia met, e kin wehwehki kitail en wahlahng “seri kan” ong mihting kan wasa me re kak ‘rong oh sukuhliki,’ ahpw iaduwen padahkiong irail Mahsen en Koht nan imwatail kan? (Deuderonomi 31:12; 2 Timoty 3:15) Peneinei tohto kin tepiada nsenohkihda oh wia onop en Paipel kaukaule ahpw mwuri ansoun onop kin malaulaula oh ekei pak pil kin uhdi oh sohla wia. Ahmw irair kin duwehte met? Eri, met pahn kihong uhk madamadau me kaweid en onop Paipel kaukaule sohte konehng de sohte soanamwahu ong ahmw peneinei de ke pehm me ahmw peneinei weksang peneinei teikan kahrehda koasoandi en onop Paipel kaukaule sohte kak pwung ong amwail irair? Sohte lipilipil soangen irair dah me ahmw peneinei mihmi loale, pahpa/nohno kan en kalahngan oh wadek de kousapahl artikel mwahu kan me koasoia: “Our Rich Spiritual Heritage” oh “The Rewards of Persistence” nan The Watchtower en August 1, 1995.
13. Iaduwen peneinei kan pahn ale kapai sang wadekpene iren rahn?
13 Peneinei kan en kaiahnei irail ong tehkpene iren rahn kaukaule sang nan pwuhk me ede Examining the Scriptures Daily. Wadekete iren rahn me mwahu, ahpw pil kihong ni pein ahmw koasoia ahmw pepehm oh doadoahngki kaweid akan nan ahmw mour wia mehkot katapan ong pein uhk. Ehu mehn karasepe, ma kitail koasoipene Episos 5:15-17, emen emen nan peneinei kak koasoiahda iaduwen ah pahn kak ‘isaneki ahnsou mwahu’ ong pein onop Pwuhk Sarawi, oh pil en kak iang wiahla Pioneer, oh en iang kisehn koasoandi teikan. Ehi, koasoakoasoipene iren rahn nan peneinei ehu kak kahrehiong emen de tohto nan peneinei ehu kak kahrehiong emen de tohto nan peneinei en kin “kasawiada mwahu ia kupwuren Siohwa.”
14. Soangen sounpadahk dah me Deuderonomi 6:6, 7 kin kasalehda me pahpa/nohno en wia, oh dahme anahn?
14 Pahpa/nohno en kin pwerisek wia sounpadahk en neirail seri kan. (Deuderonomi 6:6, 7) Met sohte wehwehki en kihdahte kaweid de kapinga irail. Pahpa oh nohno pil anahne en ese rong, pwe irail en kak esehda mwahu dahme re anahne kawehwehda, kadehdehda, kamwomwada de pil kapwurehiong. Nan ehu peneinei en Kristian, pahpa/nohno kin kihda ineng en koasoakoasoi ni arail kin mweidohng seri kan en peidengki soahng kan me re sohte nohn wehwehki de me re kin pwunodki. Irail eri diarada me neira pwutak (teenage) kin apwaliki wehwehki iaduwen Siohwa a sohte tapi. Pahpa/nohno eri kakehr doadoahngki pwuhk kan sang Watchtower Society pwehn kawehwehda me tohto pwungkihlahr me nan wehwe oh ahnsou—soahng pwukat mie, ahpw kitail sohte kak diarada iawasa wehwe oh ahnsou tepida ie oh ia imwi. Met wia mehn karasaras ehu me mie mehkan me sohte tapi oh pil sohte imwi, oh kawehwe wet kaitarala ahn neira pwutako pwunodki ireo. Kahrehda ken dehr karuwaru oh nantiong sapengala ni wehwe mwahu oh sang nan Paipel ahn noumw seri kan ar peidek kan, oh sewesekin irail en kak kilang me kaiahn ong wia kupwuren Koht wia mehkot me kin kaitarala madamadau en aramas. Oh pil dah kan me sapwellimen Koht aramas akan—mehnda ma pwulopwul de pil mah—kin ale kasukuhlpe nan rahn wet?
Sukuhliki en Poakohng oh en Peiki
15. Soangen ahnsou dah me mehlel en atail pirienpene ni limpoak pahn ale songepe?
15 Nin duwen ahn Sises kosonned kapwo, kitail kin “ale kasukuhl sang Koht pwehn poakohng emen emen.” (1 Deselonika 4:9) Ahnsou me irair akan kin meleilei oh mwahu, kitail kak pehm me kitail kin poakohng riatail kan koaros. Ahpw iaduwen ma saparek en madamadau pahn pwarada oh kitail eri mwakarada pahn emen Kristian tohrohr pwehki dahme e nda de wia? Ni ahnsou duwe met, dahme mehlel me pid atail limpoak pahn kohwong kasongepe. (Tehk 2 Korint 8:8.) Dahme Paipel padahkihong kitail en wia nan soangen irair duwehte met? Ehu iei ken song en kasalehda limpoak uwen ahmw kak koaros. (1 Piter 4:8) Dehr nsenohkimahs dahme pahn mwahu ong iehte, oh eri ken mwakarada pwehki kisin sapwung tikitik ieu me emen wiahda, de pil loalloale mehkot me emen kamedekehkihla nan kapehdo, ahpw kitail en nantiong doadoahngki limpoak en kin powehdi soangen dihp tohto. (1 Korint 13:5) Kitail ese me iei met kupwuren Koht, pwe iei me sapwellime mahsen padahngki.
16. (a) Soangen mahwin dah me Kristian akan sukuhliki en wia? (b) Iaduwen atail en kaunopada ong mahwino?
16 Mehlel me aramas tohto sohte kin kadokepene limpoak oh mahwin, ahpw mahwin mehkot me kitail pil kin sukuhliki, ahpw ehu soangen mwomwen mahwin tohrohr. Depit kin likweriong Siohwa en padahkihong ih iaduwen a pahn kak pei nan mahwin, pwehki nan ah ahnsou e kin kalap peiong imwintihtihn wehin Israel akan. (1 Samuel 17:45-51; 19:8; 1 Nanmwarki 5:3; Melkahka 144:1) Ahpw iaduwen atail mahwin en rahn pwukat? Atail mehn pei kaidehn mehkan me wiawihkihda uduk. (2 Korint 10:4) Atail mahwin iei mahsen en ngehn, oh iei me kitail en kaunopong oh ahneki mehn perepen pali ngehn. (Episos 6:10-13) Sang ni sapwellime Mahsen oh sapwellime pwihn en aramas, Siohwa kin ketin padahkihong kitail iaduwen kitail en kana nan atail mahwin en ngehn.
17. (a) Wiepen widing dah kan me Tepil doadoahngki pwehn wikid kitail wei? (b) Dahme kitail en soikala sang ni loalokong?
17 Ni ahlen widing, oh rir akan, Tepil kin kalap doadoahngki mehn kasongosong en sampah kan me duwehte sounlahlahwe kan, oh irail mehteikan me kin pelianda padahk mehlel pwehn song en wekid kitail wei pwe kitail sohpeiong soahng kan me sohte kesempwal. (1 Timoty 6:3-5, 11; Taitus 3:9-11) E kin likamwete ese me e sohte kak kaseikitaildi ni ah kin salohn kitail oh pil song kitail, ih eri kin song en kaloweikitaildi ni ah kin wiahiong kitail en nda atail lamalam likamw akan oh wia peidek pweipwei kei, me sohte katepehiong atail kekeiradahn pali ngehn. Sounpei kommwad ekei kitail, oh kitail en pemitik oh soangen irair keper pwukat ni atail pahn tuhwong mehn pelian patail akan.—1 Timoty 1:3, 4.
18. Dahme kasalepen me kitail solahr memour ong pein kitail?
18 Kitail sohte kin kangoangehda ineng en aramas akan de pil nsenen wehi kan. Siohwa ketin sukuhlikin kitail ni atail kilang mehn kalemeng en Sises, me kitail en erier momouriki pein kitail ahpw kitail en tehtehki soangen madamadauohte me Sises Krais sapwellimaniki oh pil momouriong wia kupwuren Koht. (2 Korint 5:14, 15) Mahso ele kitail kin mouriki soangen mour en nahnahpwuhd oh soukautih oh kin kauwehla mwahl ahnsou kesempwal akan. Lemei, siaki kamamsakau, oh tiahk samin iei mwomwen sampahn ahnsou wet. Ahpw met me kitail sukuhlikihier en kin wia kupwuren Koht, kitail soh kin perenkihda me kitail katohreikitail sang sampah suwed wet? Kahrehda kitail en pei kitail oh wia mahwin en pali ngehn pwe kitail en kak pereikitail sang wiewia samin en sampah wet.—1 Piter 4:1-3.
Sukuhliki Iaduwen Kitail Kak Wia Kamwahu Laud ong Pein Kitail
19. Sang atail sukuhliki kupwuren Koht oh eri mwuri kapwaiada kin wahdo soangen kapai dah kan?
19 E inenen kesempwal kitail en pohnese me ni atail kin ale kasukuhlpen wia kupwuren Siohwa me e kin wia kamwahu laud ong pein kitail. E dehde mwahu me kitail uhdahn pahn wia atail pwukoah en tehk kanaieng pwe kitail en kak sukuhliki oh eri idawehn kaweid akan me pwildohsang rehn sapwellime ohlo ong kitail oh sang ni sapwellime mahseno oh pil sapwellimen pwihn en aramas akan. (Aiseia 48:17, 18; Ipru 2:1) Sang atail pahn wia met, a pahn kakehlkitailda pwe kitail en kesinenda teng nan ahnsou apwal pwukat oh ahnsou apwal me mih mwotail. (Madiu 7:24-27) Pil ahnsou wet, kitail pahn kaperenda Koht sang atail kapwaiada kupwure oh pahn kak koapwoaroapwoarki me atail kapakap akan pahn ale pasepengpe. (Sohn 9:31; 1 Sohn 3:22) Oh kitail ahpw pahn pehmada uhdahn peren mehlel.—Sohn 13:17.
20. Dahme kitail en nennenla oh doudouloale ni atail pahn kilang iren pahr en 1997?
20 Nan pahr 1997, kitail pahn kaukaule ahneki ahnsou mwahu en wadekpene oh koasoakoasoipene iren pahro, Melkahka 143:10: “Padahkihong ie duwen ei pahn kapwaiada kupwuromwien.” Ni atail pahn wia met, kitail en doadoahngki ekei atail ahnsou kan pwe kitail en medemedewe kapai kan me Koht ketin ketikihda pwe kitail en sukuhliki mehkan sang ih, nin duwen me mahseno ketihtihki powe. Oh kitail en nennenla oh doudouloale mahsen pwukat pwehn kihda kangoang pwe kitail en kapwaiada kehkehlik wet, ni atail ese me ih “me kin kapwaiada kupwuren Koht pahn momour kohkohlahte.”—1 Sohn 2:17.
Iaduwen Komw Pahn Sapeng?
◻ Ihs rahnwet kin ale kasukuhl en wia kupwuren Siohwa?
◻ Iaduwen Melkahka 143:10 kamwekid kitail nan 1997?
◻ Iaduwen kitail kin sukuhliki en wia kupwuren Siohwa rahnwet?
◻ Dahme pahpa/nohno Kristian kan anahne wia nin duwen kasukuhlih neirail seri kan?