Utulivu

NI KAWAIDA kwa msemaji kuwa na wasiwasi anapoinuka kutoa hotuba, na hasa kama hajazoea kutoa hotuba mara nyingi. Mhubiri anaweza kushikwa na wasiwasi kidogo anapofanya ziara chache za kwanza katika huduma ya shambani. Yeremia alisema hivi alipopewa utume wa kuwa nabii: “Siwezi kusema; maana mimi ni mtoto.” (Yer. 1:5, 6) Yehova alimsaidia Yeremia, na atakusaidia pia. Baada ya muda, wewe pia unaweza kuwa na utulivu.

Msemaji mwenye utulivu hana wasiwasi. Jinsi ambavyo amesimama inaonyesha ametulia. Amesimama kwa njia ya kawaida lakini inayofaa pindi hiyo. Anatoa ishara za mikono kwa njia ya kawaida. Sauti yake ina hisia na anaidhibiti vizuri.

Ingawa huenda ukafikiri wewe si mtulivu kama ambavyo imeelezwa, unaweza kufanya maendeleo. Kwa njia gani? Ebu tuzungumzie sababu inayofanya msemaji awe na wasiwasi na kukosa utulivu. Huenda shida ikawa kasoro fulani za kimwili.

Mtu hushikwa na wasiwasi anapokabili jambo gumu na anataka kulitimiza lakini hana hakika ya kufanikiwa. Wakati huo ubongo huchochea mwili utokeze kiasi kikubwa cha kitu fulani kinachoitwa adrenalini. Adrenalini inayotokezwa inaweza kusababisha moyo upige haraka-haraka zaidi, kubadili mwendo wa kupumua, kutokeza jasho jingi zaidi, au kufanya mikono, miguu, na hata sauti itetemeke. Mwili wako unajaribu kukusaidia kukabili hali hiyo kwa kukuongezea nguvu. Sasa tatizo ni jinsi ya kutumia nguvu hizo za ziada kukusaidia kufikiri vizuri na kutoa hotuba kwa shauku.

Jinsi ya Kupunguza Wasiwasi. Kumbuka kwamba ni kawaida kuwa na wasiwasi kwa kadiri fulani. Lakini, ili udumishe utulivu unahitaji kupunguza wasiwasi na kukabili hali kwa utulivu na kwa njia nzuri. Unawezaje kufaulu?

Tayarisha vizuri. Tumia muda mwingi kutayarisha hotuba. Hakikisha unaelewa vizuri habari utakayozungumzia. Ikiwa una hotuba ambayo ni wewe unachagua habari ya kuzungumzia, fikiria mambo ambayo tayari wasikilizaji wako wanajua na jambo unalotaka kutimiza. Hiyo itakusaidia kuchagua habari inayofaa zaidi. Ikiwa mwanzoni unashindwa kufanya hivyo, zungumza na msemaji mwenye ujuzi kuhusu tatizo hilo. Anaweza kukusaidia kuchunguza vizuri habari hiyo na kukusaidia kuwafikiria vizuri wasikilizaji. Unapokuwa na hakika kwamba una habari ambayo itawafaidi wasikilizaji na habari hiyo iko wazi akilini mwako, hamu yako ya kuwahutubia itaanza kupunguza wasiwasi ambao huenda ukawa nao kuhusu kutoa hotuba hiyo.

Fikiria sana utangulizi wako. Jua jinsi utakavyoanza. Hotuba yako ikipamba moto, inaelekea wasiwasi utapungua.

Hatua hizo za msingi pia zinahusu kufanya matayarisho ya huduma ya shambani. Mbali na kufikiria tu habari unayopanga kuzungumzia, fikiria pia watu ambao utawahubiria. Panga utangulizi kwa makini. Faidika na ujuzi wa wahubiri wakomavu.

Unaweza kufikiri kwamba utakuwa mtulivu zaidi ukisoma hotuba yako mbele ya watu. Lakini kusoma hotuba kunaweza kukuzidishia wasiwasi kila wakati unapotoa hotuba. Ni kweli kwamba wasemaji wengine hutumia maandishi mengi na wengine machache. Lakini jambo ambalo litafanya ukaze fikira zaidi kwenye habari unayotoa badala ya kujifikiria na hivyo basi kupunguza wasiwasi wako si maandishi bali ni kule kuamini moyoni kwamba umewatayarishia wasikilizaji habari yenye faida kwelikweli.

Fanya mazoezi ya kutoa hotuba yako kwa sauti. Mazoezi kama hayo yatakupa uhakika wa kwamba unaweza kueleza mawazo yako. Unapofanya mazoezi, unaweka mambo akilini ambayo utakumbuka kwa urahisi unapotoa hotuba. Fanya mazoezi halisi. Watazame wasikilizaji. Keti mezani au simama, kama ambavyo ungefanya ukitoa hotuba.

Sali ili Yehova akusaidie. Je, anaweza kujibu sala kama hiyo? “Huu ndio uhakika ambao tunao kumwelekea yeye, kwamba, hata iwe ni nini ambacho twaomba kulingana na mapenzi yake, yeye hutusikia.” (1 Yoh. 5:14) Ikiwa unataka kumheshimu Mungu na unataka kusaidia watu wafaidike na Neno lake, hakika atajibu sala yako. Uhakika huo unaweza kukuimarisha sana utimize mgawo wako. Na zaidi, unapokuza matunda ya roho kama upendo, shangwe, amani, upole, na kujidhibiti, utakuza hali ya akili ambayo itakusaidia kushughulikia mambo kwa utulivu.—Gal. 5:22, 23.

Pata uzoefu. Kadiri unavyoshiriki katika utumishi wa shambani, ndivyo wasiwasi unavyozidi kupungua. Kadiri unavyotoa maelezo katika mikutano ya kutaniko, ndivyo inavyokuwa rahisi zaidi kuzungumza na watu. Kadiri unavyotoa hotuba kutanikoni, ndivyo inavyoelekea wasiwasi unaopata kabla ya kutoa hotuba utakavyozidi kupungua. Je, ungependa kutoa hotuba mara nyingi zaidi? Basi jitolee kutoa hotuba katika shule wengine wanapokosa kutimiza migawo yao.

Baada ya kuchukua hatua ambazo zimetajwa, itafaa uchunguze ishara zinazoonyesha huna utulivu. Kutambua ishara hizo na kujifunza jinsi ya kuzidhibiti kutakusaidia uzungumze kwa utulivu. Ishara hizo zinaweza kuonyeshwa na mwili wako au sauti yako.

Ishara za Wasiwasi Zinazoonyeshwa na Mwili. Jinsi unavyosimama na jinsi unavyotumia mikono yako huonyesha ikiwa umetulia au hujatulia. Kwanza tuzungumzie mikono. Mambo yafuatayo yanaonyesha hujatulia: Kushika mikono nyuma, kukausha mikono kando yako, au kushika kinara cha msemaji kwa nguvu; kuingiza-ingiza mikono mfukoni, kufunga na kufungua koti, kushika-shika mashavu, pua, miwani; kucheza-cheza na saa, kalamu, pete, au maandishi yako; na ishara za mikono za ghafula-ghafula au ambazo hazikamiliki.

Kukosa uhakika kunaweza kuonyeshwa pia na kuchezesha-chezesha miguu, kuyumba-yumba, kusimama wima bila hata kujilegeza, kuinama, kulamba-lamba mdomo, kumeza-meza mate, na kupumua haraka-haraka.

Lakini ukijitahidi unaweza kudhibiti ishara hizo za wasiwasi. Rekebisha jambo moja kwa wakati mmoja. Tambua ishara moja kisha ufikirie mapema jambo unalohitaji kufanya ili kuizuia. Ukijitahidi hivyo, jinsi unavyosimama itaonyesha kwamba wewe ni mtulivu.

Ishara za Wasiwasi Zinazoonyeshwa na Sauti. Ishara hizo za wasiwasi zinatia ndani sauti nyembamba kupita kiasi au sauti yenye kutetemeka. Labda unakohoa-kohoa kidogo au unaongea upesi mno. Unaweza kushinda matatizo hayo pamoja na mazoea mengine yasiyofaa kwa kujaribu sana kudhibiti sauti.

Ikiwa una wasiwasi, tulia kidogo na upumue kabisa mara chache kabla ya kwenda jukwaani. Jaribu kutuliza mwili wote. Fikiria sababu inayofanya utake kuwaeleza wasikilizaji habari ambayo umetayarisha badala ya kufikiria wasiwasi wako. Watazame wasikilizaji kwa muda mfupi kabla ya kuanza kuzungumza, mtazame mtu mwenye urafiki, kisha tabasamu. Anza utangulizi wako polepole, kisha kaza fikiria zako kwenye hotuba hiyo.

Mambo ya Kutarajia. Usitarajie wasiwasi utoweke kabisa. Wasemaji wengi ambao wametoa hotuba kwa miaka mingi bado hushikwa na wasiwasi kabla ya kwenda mbele ya watu. Lakini, wamejifunza kudhibiti wasiwasi. Mmojawapo wa wasemaji kama hao alisema hivi: “Bado mimi hushikwa na wasiwasi, lakini naudhibiti.”

Ukijitahidi sana kuondoa ishara za wasiwasi, wasikilizaji watafikiri wewe ni msemaji mtulivu. Huenda bado ukawa na wasiwasi, lakini huenda wasitambue.

Kumbuka kwamba ile adrenalini ambayo hutokeza ishara za wasiwasi pia huongeza nguvu. Tumia nguvu hiyo kuzungumza kwa hisia.

Usingojee mpaka ufike jukwaani ndipo ufanye mazoezi ya mambo hayo. Jifunze kuwa mtulivu na mwenye kujidhibiti na kuzungumza kwa hisia inayofaa kila siku. Kufanya hivyo kutakusaidia sana kuwa na uhakika jukwaani na katika huduma ya shambani, ambako sifa hiyo ni muhimu zaidi.