Umalizio Mzuri

LABDA umefanya utafiti sana na kupanga hotuba yako vizuri. Pia huenda umetayarisha utangulizi unaoamsha upendezi. Lakini bado kuna jambo linalobaki, umalizio mzuri. Umalizio mzuri ni muhimu sana. Jambo unalosema mwisho ndilo hukumbukwa zaidi. Ikiwa umalizio wako ni dhaifu, hata mambo uliyosema awali yanaweza kukosa maana.

Ebu fikiria mifano ifuatayo: Yoshua alipokaribia kufa, aliwatolea wanaume wazee wa taifa la Israeli hotuba isiyoweza kusahaulika. Baada ya kusimulia jinsi Yehova alivyoshughulika na Israeli tangu wakati wa Abrahamu, je, Yoshua alirudia kutaja tu kwa ufupi mambo makuu? La. Badala yake, aliwahimiza hivi kwa hisia sana: “Mcheni BWANA, mkamtumikie kwa unyofu wa moyo na kwa kweli.” Ebu soma umalizio wake katika Yoshua 24:14, 15.

Katika Matendo 2:14-36, mtume Petro alitoa hotuba nyingine muhimu mbele ya umati uliokuwa Yerusalemu kwenye Sherehe ya Pentekoste ya mwaka wa 33 W.K. Kwanza alieleza kwamba umati ulikuwa ukishuhudia utimizo wa unabii wa Yoeli kuhusu kumwagwa kwa roho ya Mungu. Kisha akaonyesha jinsi tukio hilo linavyohusiana na unabii mbalimbali wa Zaburi unaohusu Mesiya uliotabiri ufufuo wa Yesu Kristo na jinsi alivyokwezwa hadi kwenye mkono wa kulia wa Mungu. Kisha akimalizia, Petro akataja wazi jambo ambalo kila mmoja wa wasikilizaji wake anapaswa kufikiria. Akasema: “Kwa hiyo acha nyumba yote ya Israeli ijue kwa hakika kwamba Mungu alimfanya Bwana na pia Kristo, Yesu huyu ambaye nyinyi mlimtundika mtini.” Wale waliokuwapo wakauliza: “Wanaume, akina ndugu, tufanye nini?” Petro akajibu: “Tubuni, na acheni kila mmoja wenu abatizwe katika jina la Yesu Kristo.” (Mdo. 2:37, 38) Siku hiyo, watu wapatao 3,000 miongoni mwa wasikilizaji waliguswa moyo sana na mambo hayo wakakubali kweli kuhusu Yesu Kristo.

Kumbuka Mambo Haya. Umalizio ulingane na kichwa kikuu cha hotuba. Umalizio unapaswa kuungana vizuri na mambo makuu ambayo umezungumzia. Ingawa unaweza kutaja baadhi ya maneno makuu ya kichwa kikuu, ni juu yako kuamua kama utarudia kutaja kichwa kikuu chenyewe.

Kwa kawaida, kusudi la kutoa hotuba ni kuwachochea watu wachukue hatua kutokana na habari unayowatolea. Mojawapo ya makusudi makuu ya umalizio ni kuwaonyesha jambo la kufanya. Unapochagua kichwa kikuu na mambo makuu, je, unafikiria kwa makini umuhimu wa habari hiyo kwa wasikilizaji na kusudi lako la kuitoa? Ikiwa ndivyo, unajua hatua ambayo unataka wachukue. Sasa unahitaji kuwaeleza hatua hiyo na labda jinsi ya kuichukua.

Mbali na kuwaonyesha wasikilizaji jambo la kufanya, umalizio unapaswa kuwachochea. Umalizio unapaswa kutaja sababu nzuri za kuchukua hatua fulani na faida za kufanya hivyo. Ukifikiria kwa makini sentensi ya mwisho na kuipanga vizuri, hotuba yote itawachochea wasikilizaji sana.

Kumbuka kwamba unamalizia hotuba. Maneno yako yaonyeshe hivyo. Pia zungumza kwa mwendo unaofaa. Usizungumze mbiombio na kumaliza hotuba kwa ghafula. Na pia usimalizie kwa sauti yenye kufifia. Unapaswa kutumia kiasi kinachofaa cha sauti lakini usiseme kwa sauti kubwa kupita kiasi. Sentensi chache za mwisho zionyeshe unamalizia. Ziseme kwa bidii na kwa usadikisho. Unapotayarisha kutoa hotuba, usikose kufanya mazoezi ya umalizio.

Umalizio uwe mrefu kadiri gani? Umalizio hautegemei muda fulani hususa. Usijikokote unapomalizia. Muda unaofaa wa umalizio unaweza kutegemea matokeo yake kwa wasikilizaji. Sikuzote, umalizio rahisi na wenye kutia moyo hufaa. Umalizio mrefu kidogo wenye mfano mfupi pia unaweza kuwa bora ukipangwa vizuri. Ebu linganisha umalizio mfupi wa kitabu chote cha Mhubiri katika Mhubiri 12:13, 14, na umalizio wa hotuba fupi kidogo ya Mahubiri ya Mlimani uliorekodiwa katika Mathayo 7:24-27.

Katika Huduma ya Shambani. Utahitaji zaidi kuwa na umalizio katika huduma ya shambani kuliko mahali pengine popote. Ukijitayarisha vizuri na kupendezwa na watu, unaweza kufaulu sana. Mashauri ambayo yametajwa katika kurasa zinazotangulia yanaweza kutumika pia unapozungumza na watu mmoja-mmoja.

Huenda mazungumzo yakawa mafupi. Labda mtu unayezungumza naye ana shughuli. Huenda ukamtembelea kwa dakika moja tu. Ikifaa, unaweza kusema: “Naona una shughuli. Lakini ebu nikueleze jambo moja linalofariji. Biblia inaonyesha kwamba Muumba ana kusudi zuri ajabu la kufanya dunia hii iwe mahali ambapo watu wanaweza kufurahia kuishi milele. Tunaweza kuishi katika Paradiso hiyo tukijifunza matakwa ya Mungu.” Ama unaweza kumweleza utarudi wakati mwingine unaofaa zaidi.

Mwenye nyumba akikatiza mazungumzo au akiwa na kiburi, bado unaweza kutimiza mambo mazuri. Kumbuka shauri la Mathayo 10:12, 13 na Waroma 12:17, 18. Anaweza kubadili maoni yake juu ya Mashahidi wa Yehova ikiwa unamjibu kwa upole. Utakuwa umefanya vizuri sana.

Kwa upande mwingine, labda umezungumza vizuri sana na mwenye nyumba. Mbona usirudie jambo kuu ambalo unataka akumbuke? Mchochee ili achukue hatua fulani.

Ukiona unaweza kuendeleza mazungumzo wakati mwingine, mchochee atazamie kwa hamu ziara inayofuata. Labda unaweza kuuliza swali katika Kutoa Sababu kwa Kutumia Maandiko au katika kichapo kingine cha kuongoza mafunzo ya Biblia ya nyumbani. Kumbuka kusudi lako lililotajwa na Yesu katika Mathayo 28:19, 20.

Je, mnamalizia funzo la Biblia la nyumbani? Ukirudia kichwa kikuu, mwanafunzi anaweza kukumbuka mambo mliyozungumzia. Maswali ya pitio yatakazia mambo makuu akilini mwa mwanafunzi, maadamu hamfanyi pitio mbiombio. Unaweza kumwuliza mwanafunzi jinsi somo hilo linavyoweza kumfaidi au jinsi kuwaeleza wengine kunavyoweza kumsaidia kulitumia maishani.—Mit. 4:7.

Kumbuka kwamba umalizio mzuri huboresha hotuba yote.