Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g98 2/8 p. 28-29
  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap
  • Kirap!—1998
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Planti Man Moa i No Laik Marit
  • Hevi Bilong Givim Susu Long Bebi
  • Ol Turis i No Gat Gutpela Pasin
  • Stap Longpela Taim Moa
  • Famili Em i Bikpela Samting
  • Tupela Narapela Kain Pren
  • Ol i Painim Pinis Baibel Bilong Gutenbek
  • Ol Toilet na Wara i Go Nogut Moa
  • Ol Samting Ol i Mekim Bilong Helpim Ol Pikinini
    Kirap!—1995
  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap
    Kirap!—1991
  • Ol Mama i Gat Sik AIDS Ol i Gat Hevi
    Kirap!—2000
  • Bikpela Lain Ami i Wokabaut i Go!
    Kirap!—2003
Lukim Moa
Kirap!—1998
g98 2/8 p. 28-29

Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap

Planti Man Moa i No Laik Marit

Long Kanada planti man moa i no laik marit. Nius The Toronto Star i tok, wanpela ripot long Kanada i kamapim olsem insait long 15 yia, “namba bilong ol man na meri i stap nating wantaim long Kanada i go bikpela inap 3-pela taim, pastaim 700,000 man na meri i stap olsem, na nau i gat 2 milion. Em olsem insait long wanpela yia namba bilong ol man na meri i stap nating wantaim i winim 6-pela taim namba bilong ol man i stretim marit.” Na tu, “long Kanada ol man na meri i stap wantaim long namba wan taim, 50 pesen bilong ol i no stretim marit, na long Kwibek 5-pela bilong ol man na meri i stap wantaim, 4-pela i no stretim marit.” Bilong wanem kain senis olsem i kamap? Dispela ripot i tok: “Pasin bilong stap nating wantaim i kamapim tingting bilong ol man, olsem ol i no laik bihainim moa ol pasin bilong bipo.” Dispela nius i tok: “Bipo taim man na meri i stap nating wantaim, ol i mekim olsem bilong traim marit, tasol nau ol i laik stap olsem tasol na ol i no laik stretim marit.”

Hevi Bilong Givim Susu Long Bebi

Nius The New York Times i tok: “Inap 20 yia ol dokta na ol lain bilong helt i bin mekim wankain tok long ol nupela mama long ol kantri i stap rabis: Givim susu long ol bebi bilong yupela bilong lukautim skin bilong ol. Tasol nau sik AIDS i daunim dispela tok. Ol man i kisim save olsem, bikpela namba bilong ol mama i gat sik AIDS ol inap givim dispela sik long pikinini long rot bilong susu bilong ol. . . . I no longtaim i go pinis, Yunaitet Nesen i tok wanpela bilong ol 3-pela pikinini i gat binatang jem HIV ol i kisim dispela jem long susu bilong mama.” Narapela rot long givim susu long pikinini em susu yu ken baim long stua, tasol dispela i gat hevi bilong en yet. Long planti kantri ol mama i no gat mani bilong baim dispela susu, o ol i no inap klinim gut ol botol, na ol i no gat klinpela wara. Olsem na ol bebi i kisim pekpek wara na skin bilong ol i drai, na ol i kisim olkain sik sotwin na sik bilong bel. Ol famili i stap rabis ol i save putim planti wara long dispela susu bilong stua tasol dispela i no strongim skin bilong ol bebi. Ol bikman bilong haus sik i wok long skelim dispela tupela samting. Long olgeta hap bilong graun, winim 1,000 pikinini i kisim binatang jem HIV long olgeta wan wan de.

Ol Turis i No Gat Gutpela Pasin

Long Itali i gat planti samting bilong bipo i stap, olsem na planti turis i laik go long Itali. Tasol sori tru, ol manmeri i save go malolo long dispela hap, planti taim ol i no mekim gutpela pasin. Mario Lolli Ghetti, em hetman bilong lain i save lukautim ples na ol haus samting bilong bipo long Florens, i tok: “Planti manmeri i ting i stret ol i ken mekim ol samting ol i no gat tingting liklik long mekim long haus bilong ol yet.” Olsem na long Florens ol i wokim wanpela “Lista Bilong Ol Samting Ol Turis i Ken Mekim,” bilong helpim ol turis long tingim ol samting ol i ken mekim na ol samting ol i no ken mekim, nius La Repubblica i tok olsem. Sampela tok bilong lista i olsem: No ken waswas o putim lek bilong yu long ol wara bilong bilasim ples; no ken sindaun na kaikai long ai bilong ol bikpela imis samting ol i bin sanapim olsem mak bilong wanpela samting na ol haus tumbuna; no ken tromoi ol tin o pike long graun; no ken pasim singlis tasol taim yu go long ol haus tumbuna; na no ken pasim ol liklik klos bilong waswas na slip long san long ol gaden na ples bilong bipo. Tasol ol i amamas long ol turis i gat gutpela pasin i kam na raun long hap bilong ol.

Stap Longpela Taim Moa

Wanem samting i helpim skin bilong man long stap gut na helpim em long stap longpela taim? Dokta George Vaillant Brigham na Haus Sik Bilong Ol Meri long Boston i tok: “Bilong helpim skin bilong man long stap gut, pasin bilong stap isi long olgeta taim na i no tingting planti i winim pasin bilong eksasais o kaikai gut.” Vallaint i kisim dispela tingting taim ol i skelim 230 man em ol i bin singautim ol long insait long dispela stadi long yia 1942. Taim ol dispela man i gat 52 krismas, ol i skelim ol man i no gat sik i go long 3-pela lain: ol man i save “tingting planti” (ol i dring planti tumas, olgeta taim ol i dringim ol marasin bilong mekim tingting i stap isi, o ol i go lukim dokta bilong tingting), ol man “i save stap isi” (ol i no bin dring planti tumas, ol i no bin dringim ol marasin bilong helpim tingting, o go lukim dokta bilong tingting), na ol man “i stap namel long dispela tupela narapela lain man.” Nius Science News i tok olsem: Long taim ol i gat 75 krismas, “5 pesen tasol bilong ol man i save stap isi ol i dai pinis, ol man i stap namel long tupela narapela lain, 25 pesen bilong ol i dai pinis, na ol man i save tingting planti, 38 pesen bilong ol i dai pinis.” Tru, pasin bilong kaikai gut na eksasais long olgeta taim i helpim skin bilong man long stap gut na i no ken sik tumas. Tasol “bilong ol man i ken i stap longpela taim, tingting na bel bilong ol i mas i stap isi, dispela em inap long rausim pasin bilong i stap bel hevi tru.”

Famili Em i Bikpela Samting

Olsem wanem? Em i gutpela long ol pikinini sapos ol narapela i lukautim ol long san, taim papamama i wok mani? Wanpela lain (National Institute of Child Health and Human Development) long Yunaitet Stets i mekim stadi bilong kisim save long dispela samting. Long 14 narapela narapela yunivesiti ol man i gat nem long kisim save long wok bilong lukautim ol pikinini, ol i skelim 1,364 pikinini kirap long taim mama i karim ol i go inap long ol i gat 3-pela krismas. Winim 20 pesen bilong ol pikinini i stap long haus na mama bilong ol i lukautim ol; ol narapela pikinini ol i salim ol long ol ples i save lukautim ol pikinini long san o long haus bilong ol meri yu ken baim ol bilong lukautim pikinini. Wanem kain save ol i kisim? Nius Time i tok: “Ol man bilong skelim dispela samting i kisim save olsem, ol pikinini i stap long ol gutpela ples bilong lukautim ol long san​—⁠long ol dispela ples ol man i bikpela pinis i save toktok gut wantaim ol pikinini​—⁠ol i lain long toktok na ol i lain long ol narapela samting tu, winim ol pikinini i stap long ol ples bilong lukautim ol long san, na ol i no save toktok gut tumas wantaim ol pikinini. Tasol wanpela bikpela samting ol i kisim save long en, em olsem: Wok bilong ol lain long ol ples bilong lukautim ol pikinini i no mekim bikpela samting bilong helpim tingting na bel bilong ol pikinini long kamap gutpela, nogat; sindaun bilong famili long haus em i bikpela samting moa long helpim ol pikinini. . . . Ol man bilong skelim dispela samting i tok, inap 1 pesen bilong ol senis i kamap long bel na tingting bilong ol pikinini i kamap, long wanem, ol i stap long ol ples bilong lukautim ol pikinini, tasol inap 32 pesen bilong ol senis long pasin bilong ol pikinini i kamap, long wanem, ol i stap wantaim famili bilong ol. Dispela i kamapim klia wanem samting? Taim ol pikinini i stap wantaim famili bilong ol, ol i lain long planti samting.”

Tupela Narapela Kain Pren

Inap longpela taim ol saveman i kirap nogut long pasin pren i stap namel long ol anis na ol diwai long Afrika ol i save kolim akas. Ol diwai i givim kaikai long ol anis na i stap olsem haus bilong ol. Na ol anis i pait wantaim ol binatang i laik bagarapim dispela diwai, na ol i kaikaim ol animal i laik kaikai lip bilong en. I luk olsem wok bilong ol anis i helpim dispela diwai long stap laip. Tasol i mas i gat ol binatang i save flai long ol plaua, na karim das bilong plaua i go long narapela plaua. Tasol olsem wanem ol dispela kain binatang inap mekim wok bilong ol? Wanpela nius bilong saiens, nem bilong en Nature, em i tok, taim “ol plaua bilong diwai i planti na kamap strong tru,” ol i save kamapim wanpela kain marasin i rausim ol anis. Dispela i mekim na ol binatang inap flai long ol plaua “long taim stret.” Bihain, taim ol binatang i karim das bilong plaua i go long ol narapela plaua, ol anis i go bek long wok bilong ol long was long diwai.

Ol i Painim Pinis Baibel Bilong Gutenbek

Long wanpela haus lotu long Rensbek, Jemani, ol i painim pinis wanpela hap bilong Baibel em Yohanes Gutenbek i bin prinim long yia 1450 samting. Wanpela nius (Wiesbadener Kurier) i tok, taim ol i painim dispela Baibel long kirap bilong yia 1996, ol i skelim gut dispela hap bilong Baibel i gat 150 pes long en, na bihain ol i tokaut olsem em i wanpela Baibel Gutenbek tru. Long olgeta hap bilong graun i gat 48 Baibel bilong Gutenbek na 20 bilong ol em Baibel olgeta. Dispela nius i tok: “Dispela Baibel i gat nem na i gat tupela buk bilong en, em Yohanes Gutenbek i prinim, ol man i ting em i namba wan bikpela wok bilong ol man i save prinim ol buk.” Dispela Baibel ol i bin painim “i gat sen bilong buk i stap yet long en, bipo ol i senim Baibel long ples pris i save sanap long en bilong autim tok, nogut ol man i stilim Baibel.”

Ol Toilet na Wara i Go Nogut Moa

Nius The New York Times i tok olsem: “Klostu 3 bilion manmeri, em bikpela hap bilong olgeta manmeri i stap long graun, ol i no gat gutpela toilet.” Long olgeta wan wan yia lain UNICEF (United Nations Children’s Fund) i save mekim wanpela stadi ol i save kolim Progress of Nations, na dispela stadi i bin kamapim dispela samting na ol i kisim save tu olsem “long olgeta hap bilong graun ol samting bilong toilet na wara i go nogut moa.” Olsem: Long sampela kantri wok bilong givim klinpela wara long ol rabisman i kamap gutpela liklik, tasol ol i no gat gutpela rot long rausim ol wara bilong toilet na ol narapela wara i doti. Ripot i tok, dispela hevi i mekim na ol nupela sik nogut i kamap, na ol sik bilong bipo bai kamap gen. Ol saveman i ting olsem long olgeta wan wan yia winim 2 milion pikinini i dai long ol sik i save kamap long ol toilet na wara samting i no klin. Man i kirapim dispela stadi, em Akhtar Hameed Khan, i tok: “Taim ol samting i no stap klin, kain olsem long bipo tru, bai i gat planti sik, kain olsem long bipo tru.”

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim