Ta Rivala — Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE

Ta Rivala

◼ Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima lebyi heleleke byi kumeka hi tindzimi ta 43 ni hi tindzimi tinharhu ta Braille ta lava feke mahlo; Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki byi kumeka hi tindzimi tin’wana ta 18 ni hi ririmi rin’we ra Braille. Ku sukela hi July 2007 ku kandziyisiwe tikopi ta 143 458 577.

◼ Ku vuriwa leswaku ndzimana yin’wana ya khale ya Bibele yi vuriwa Mikateko ya Vaprista ya Tinhlayo 6:24-26. Yi tsariwe eka timhamba timbirhi ta silivhere, ti songiwe ku fana na buku-songwa, yi endliwe eku heleni ka lembe-xidzana ra vunkombo kumbe eku sunguleni ka lembe-xidzana ra vutsevu emahlweni ka nguva ya hina leyi tolovelekeke.—BIBLICAL ARCHAEOLOGY REVIEW, U.S.A.

◼ Ku sukela hi December 31, 2006, ku vuriwe leswaku Bibele yi tsariwe hi tindzimi ni hi tindzimi-mpambukwa ta kwalomu ka 2 426, ku nga nhlayo leyi engetelekeke hi 23 wa tindzimi eka leta n’wexemu.—UNITED BIBLE SOCIETIES, BRITAIN.

◼ Maamerika ya 28 wa tiphesente ma teka Bibele yi ri “rito ra Xikwembu ra xiviri . . . leri faneleke ri tshembiwa hi ku kongoma,” kasi ya 49 wa tiphesente ma yi teka yi ri “rito ra Xikwembu leri huhuteriweke kambe ma tshemba leswaku swin’wana swi ni nhlamuselo leyi tumbeleke, a swi fanelanga swi tekiwa hi ku kongoma hilaha swi tsariweke hakona” naswona ya 19 wa tiphesente ma yi teka yi ri “buku ya mintsheketo.”—GALLUP NEWS SERVICE, U.S.A.

Xana Bibele I Buku Ya Khale Ya Le Chayina?

Mukambisisi un’wana wa Bibele loyi va nge i Yiyi Chen, wa le Yunivhesiti ya Peking u ri: “Xiviko xa sweswinyana xa malunghana ni vuhundzuluxeri bya Xichayina bya Bibele ya Xiheveru xi kumeke eribyeni ra xitsundzuxo [eximatsini] leri dzimiweke hi 781 C.E.” Ribye leri dzimiweke hi ntlawa wa Nestorius lowu tivulaka Vakreste, ri kumeke edorobeni ra Xi’an hi 1625. Chen wa hlamusela: “Rito ra Xichayina ra ribye leri ri hundzuluxeriwe va ku, ‘Xitsundzuxo xa ku Andza ka Vukhongeri eChayina byi suka eka Daqin’ (. . . Daqin i rito ra Xichayina leri vulaka Mfumo wa Rhoma). Eka marito lama tsariweke eribyeni leri ku ni swiga swa Xichayina swo tanihi lexi nge, ‘buku ya xiviri’ ni lexi nge ‘ku hundzuluxela Bibele.’”

[Mfungho wa Vini va Xifaniso eka tluka 30]

Xuma Lexi Humaka eNhlangasini

Hi 2006, vatirhi lava celaka swimilana leswi feke endhawini ya nhlangasi le Ireland va tshubule buku ya Tipisalema, leyi ku anakanyiwaka leswaku yi tsariwe hi va-700 C.E. Tsalwa ra voko ra Xilatini ku nga rin’wana ra lama poneke eminkarhini yoleyo, ri tekiwa tanihi nchumu wa risima swinene. Matluka ya 100 ya tsalwa leri ma hlamarisa swinene. Magazini wa The Times wa le London wu ri: “Masalela ya mete ni xikhwama xo endliwa hi dzovo swi kombisa leswaku swi nga ha endleka leswaku buku ya Tipisalema a yi tumbetiwe hi xikongomelo, kumbexana leswaku yi sirheleleka eka vahlaseri lava humaka eScandinavia eka malembe ya 1 200 lama hundzeke.” Hambileswi matluka ya yona ma namarhelaneke ni ku kurha, vatshila va ni ntshembo wa leswaku va ta kota ku ma hambanisa kahle leswaku ma nga onhaki.

Matimu Ya Le Taleni

Swiviko swi vula leswaku vayimburi lava a va handza tala ra le kusuhi ni laha tempele ya khale ya le Yerusalema a yi ri kona va kume switirhisiwa swo tala leswi a swi tirhisiwa ku sukela khale ku ta fika eminkarhini ya hina. Eka swilo sweswo a ku ri ni nseve lowu a wu tirhisiwa hi vuthu ra Nebukadnetsara, loyi a loviseke tempele yo sungula ya Vayuda endhawini yoleyo. Swipetlu leswi kumiweke a swi lemiwe hi vumba, swi lemiwe hi lembe-xidzana ra vunkombo kumbe ra vunhungu B.C.E., ku vuriwa leswaku a swi ri ni vito ra Xiheveru leri nge Gedalyahu Ben Immer Ha-Cohen. Gabriel Barkai lowa muyimburi u vule leswaku n’wini wa swona “swi nga endleka a a ri makwavo wa Paxahuru n’wana Imere, loyi a boxiweke eBibeleni [Yeremiya 20:1] a ri muprista tlhelo mutirhi etempeleni.”