Ndlela Yo Endla Leswaku Ku Hlaya Ka Wena Ka Bibele Ku Va Ni Mihandzu
“KU KATEKILE swisiwana emoyeni.” Yalawo i marito yo pfula ya dyondzo leyi vumbeteriweke ya Yesu ya le Ntshaveni, hi ku ya hi Tibibele to tala ta ririmi ra Xinghezi. (Matewu 5:3, Revised Standard Version, ku hundzuluxela ka Maprotestente ni Makhatoliki) Xana wa swi twisisa leswi Yesu hakunene a a vula swona loko a ku “swisiwana emoyeni”? Xana a a vulavula hi lava va hetiweke matimba ke? Kumbe ku nga va leswaku a a vula mintlunya xana? Ntlawa lowu wo hetelela wu nga ha vonaka wu nga fanelanga, kambe kunene i swa nkoka ku tiva.
Timbhoni ta Yehova, leti xiyiwaka tanihi swichudeni leswinene swa Bibele hi lava va ti solaka, ti kume leswaku New World Translation of the Holy Scriptures yi swi fikelela kahle swilaveko swa ku twisiseka ni ku ba mhaka enhlokweni. Yi nyikela ndzimana yoleyo leyi humaka eDyondzweni ya le Ntshaveni yi ku: “Ku katekile lava va tikarhatelaka swilaveko swa vona swa moya”
Vahlamuseri van’wana va Bibele va pfumela leswaku leswi hi leswi ‘vusiwana emoyeni’ byi vulaka swona. Hikwalaho ka yini ke, ku hundzuluxela ko tala ka sweswinyana, tanihi Jerusalem Bible ya Khatoliki na New International Version, ti phikelela ku tirhisa marito lama nge “swisiwana emoyeni”?
Xikombiso lexi xi komba leswaku loko ku hlaya ka munhu ka Bibele ku ta endliwa loku pfunaka, swa fanela ku hlawula mukhuva lowu tshembekaka, lowu nga erivaleni, ni lowu twisisekaka.
Malangutelo Lamanene
Ku hlaya ka Bibele loku nga ni mihandzu nakambe ku lava malangutelo lamanene etlhelweni ra muhlayi. Marito walawo ya Dyondzo ya le Ntshaveni ya swi katsakanya kahle leswi malangutelo ya hina ya faneleke ku va xiswona, yi ku: “Ku katekile lava tikarhatelaka swilaveko swa vona swa moya.” Xana vutomi bya wena byi kayivela mpimo wa ntiyiso wa moya? Wa wu xiya ntiyiso wa leswaku u fanele ku phamela mianakanyo ni mbilu ya wena hi swakudya swa moya ke? Bibele yi nga ku pfuna ku siva xilaveko xexo.
Hambi swi ri tano, u nga ka u nga kumi swakudya swa mianakanyo ni mbilu eBibeleni loko u yi hlaya ku fana ni tin’wana tibuku. A wu fanelanga ku ya teka “kukota mahungu yo huma eka vanhu, kambe tanihi mahungu yo huma eka Xikwembu.” (1 Vatesalonika 2:13) U ta va u hlaya mianakanyo ni matimu ya Xikwembu ya ku tirhisana ka xona ni malandza ya xona emisaveni, hayi filosofi kumbe matimu ya rixaka ra vanhu. Nakambe yi tamele vuprofeta lebyi hlamarisaka, lebyi byin’wana bya byona ana se byi hetisekeke, kasi byin’wana byi le ku hetisekeni emahlweni ka hina kumbe bya ha ta hetiseka leswaku byi tisela vanhu vunene lebyikulu.
Leswi Bibele yi nga Rito ra Xikwembu, ku yi hlaya hi ndlela leyi vuyerisaka munhu u fanele ku lava mpfuno wa Xona. Hikwalaho ke, xikhongelo eka Xikwembu i nchumu lowu fanelaka eku hlayeni ka Bibele. Hi marito lama olovaka, lama humaka embilwini ya wena, xi kombeli leswaku xi ku pfuna ku twisisa leswi u swi hlayaka ni ndlela yo swi tirhisa evuton’wini bya wena n’wini. Minkarhi yin’wana hi kayivela vuswikoti byo tirhisa vutivi lebyi hi byi kumeke, vuswikoti lebyi nga vutlhari. Bibele hi yoxe ya laya: “Loko un’wana wa n’wina a pfumala vutlhari, a a kombele eka Xikwembu, lexi nyikaka vanhu hinkwavo hi tintswalo ku nga ri na ku vilela, kutani u ta nyikiwa byona. Ntsena, a a kombele hi ku pfumela, a nga kanakani.”—Yakobo 1:5, 6.
Ku Hlaya Hi Ku Pfumela
U nga ha ku: ‘Xana ndzi nga khongerisa ku yini hi ku pfumela ivi ndzi hlaya hi ku pfumela loko ndzi kayivela ripfumelo ke?’ Hi swona, loko u sungula ku hlaya Bibele u ri ‘la khathalelaka swilaveko swa wena swa moya,’ ripfumelo ra wena ri ta engeteleka loko u ri karhi u kuma vutivi bya Yehova Xikwembu ni swikongomelo swakwe leswi hlamarisaka leswi vulavulaka hi Kriste. Ripfumelo ra ntiyiso a ri fanelanga ku pfilunganisiwa ni ku pfumela hi magugu. Bibele hi yoxe yi hlamusela ripfumelo tanihi “ku tshemba loku tiyeke ehenhla ka swilo leswi languteriwaka, ni ku kholwa swinene hi tlhelo ra swilo leswi nga voniwiki.”—Vaheveru 11:1.
Ripfumelo ra ntiyiso ri lava masungulo lamanene ya vutivi, naswona vutivi byo tano byi endla leswaku swilo leswi tshembisiweke hi Xikwembu swi va swa xiviri onge hi loko swi endlekile. Hikwalaho ke, ripfumelo i nchumu lowu nga kumiwaka. Ri landzela ku hlaya ni ku twa swilo leswi yelanaka ni Xikwembu ni swikongomelo swa xona leswi hlamarisaka hi vanhu. Hi laha muapostola Pawulo a swi vekaka ha kona, “Ku pfumela ku ta hi ku twa. Ni ku twa ku ta hi ku byeriwa rito ra Kriste.”—Varhoma 10:17.a
Loko ripfumelo ra wena ri karhi ri kula, ku hlaya ka wena ka Bibele ku ta ya ku karhi ku vuyerisa. Hikwalaho ka yini xana? Hikuva ‘ku tshemba ka wena ehenhla ka swilo leswi languteriwaka’ ku ta ya ku ‘tiyisisa.’ Leswi swi nga ha kombisiwa hi xinakulorhi lexintshwa exikarhi ka wena ni munhu un’wana. Loko nkarhi wu ri karhi wu famba ni loko munhu wa kona u ya u n’wi tiva ku antswa, ntshembo wa wena eka yena wa kula. Eku heteleleni, endzhaku ka loko mi hundzile eka swiyimo swo tala leswi eka swona nakuloni a nga ku nyumisangiki, u veka ntshembo lowu heleleke eka munhu yoloye. Loko a ku tsalela, u tiva ndlela yo ngheniwa hi moya wa leswi vuriwaka. Hambi loko xivulwa xi nga twali swinene, u n’wi tiva kahle munhu wa kona lerova a wu na ku nonon’hweriwa hi ku twisisa mongo wa kona. U hlaya papila ra munghana yaloye hi ntshembo, u ri hava ku ehleketela.
Hi ku fanana, loko u ya u tiva Bibele swinene na Yehova Xikwembu, Mutsari wa yona, hi laha u yaka u tshemba Xikwembu kun’we ni Rito ra xona. Hambi swi ri swiendlakalo swin’wana eka matimu ya Bibele leswi nga vonakaka swi nonon’hwa ku swi twisisa swi nga ka swi nga ku tsekatsekisi ku tshemba koloko. Hi xikombiso, hambi loko xivangelo xa ku endliwa ka xiendlo xo vavisa hi Xikwembu eka munhu kumbe eka rixaka xi nga vonaki hi xihatla, u ta tiyiseka leswaku a xi fanela. Swi fana ngopfu ni leswi u nga ha vulaka eka munghana la tshembiwaka u ku: ‘Loko a endle sweswo, ku fanele ku vile ni xivangelo lexinene.’
Kavula, ripfumelo ra wena eka Xikwembu ri ta tiyisiwa loko u swi kota ku kuma xivangelo xa leswaku ha yini xi endle hi ndlela yo tano kumbe ha yini minkarhi yin’wana xi vonaka xi hlwela eku lwisaneni na vahomboloki. Kambe u nga ha lava mpfuno. Sweswo swi hi tisa emhakeni yin’wana ya nkoka ya ku hlaya loku vuyerisaka ka Bibele.
Xilaveko Xa Mpfuno
I swinene ku hlaya Bibele hinkwayo. Mpimo wa ku hlaya ndzima yin’we hi siku, wu nga ku teka malembe lama tlulaka manharhu ku heta matsalwa ya Xiheveru kun’we ni ya Xigriki. Loko u hlaya tindzima tinharhu kumbe mune hi siku, swi ta ku teka nkarhi lowu nga vaka lembe. Kambe, ku kuma mongo wa leswi Bibele yi swi tameleke, u nga ha sungula hi Tipisalema na Swivuriso. Manuku u tlhelela eka Genesa, Eksoda, na Samuel wo Sungula u nga si tlhotlhovela enguveni ya Vukriste, u ya eka Matewu, Mintirho, ni mapapila ma nga ri mangani lama tsaleriweke Vakriste vo sungula, tanihi Vafilipiya, Yakobo, na Petro wo Sungula kumbe wa Vumbirhi.
Loko u ri karhi u endla leswi, u ta xiya leswaku ku twisisa Bibele ni ku pfuneka emoyeni, i swinene ku kuma leswi yi swi vulaka emhakeni yo karhi. Swiyenge leswi vulavulaka hi mhaka yin’we swi nga hambanisiwa swinene. U ta vona ku laveka swipfuneto swo dyondza Bibele leswi nga ta ku pfuna ku dyondza leswi matsalwa ya swi vulaka, nhlokomhaka hi nhloko-mhaka. Nakambe, leswi tibuku ta Bibele ti nga longoloxiwangiki hi ku landzelelana loku faneleke, swipfuneto swo tano swi nga ku pfuna ku kuma minkarhi ya kona hi ku landzelelana. Mhaka leyi vulavulaka hi xivandla ni matimu ya kona na yona yi nga va leyi pfunaka eku twisiseni ka Matsalwa.
Xana mpfuno wo tano wo dyondza Bibele wu nga kumiwa kwihi? Eka malembenyana lama hundzeke, vatsari va Makhatoliki va humesile tibuku to tala leti kahle-kahle ti endleriweke ku pfuna Makhatoliki eku hlayeni ka wona ka Bibele. Kambe vatsari vo tano va tikuma va khomile nyarhi hi timhondzo. Loko vatsari vo tano entiyisweni va pfuna Makhatoliki ku twisisa Bibele, Makhatoliki ma hatlisa ma swi tshubula leswaku tidyondzo to tala ta Makhatoliki a ti kumeki eka yona. Hi tlhelo rin’wana, loko vatsari va yimelela tidyondzo ta Makhatoliki, va kandziyela ntshembo lowu vahlayi va nga na wona eBibeleni hikuva va soholotela Matsalwa emikhuveni ya kereke.—Ringanisa Marka 7:13.
Vunyingi bya Makhatoliki ya ntiyiso byi amukela mpfuno wa Timbhoni ta Yehova. Ematikweni yo tala, vanhu vo tala va Makhatoliki va tikarhatela ku hlaya Bibele hi ku twisisa kambe va pfuniwa switsongo kumbe va vhela va nga kumi mpfuno eka vaprista va vona. Va fana ni ndhuna ya Etiyopiya leyi a yi hlaya buku ya Esaya. Loko muevhangeli Filipi a vutisa loko ku ri leswaku hakunene a a twisisa leswi a a swi hlaya, Muetiyopiya hi ku titsongahata u te: “Ndzi nga swi kotisa ku yini ku swi twisisa loko ndzi nga ri na loyi a ndzi hlamuselaka xana?” (Mintirho 8:31) Filipi u n’wi pfunile, naswona endzhakunyana munhu loyi wo hiseka u vile Mukriste la khuvuriweke. Hi ku fanana, loko ti ri karhi ti famba hi yindlu na yindlu Timbhoni ta Yehova ti hlangana ni Makhatoliki, nakona loko ya vula leswaku ya na yona Bibele ekaya, Timbhoni ti vutisa loko ya swi lava ku pfuniwa ku hlaya Bibele ya wona hi ndlela leyi vuyerisaka hakunene.
Ku Hlaya Loku Humesaka Mihandzu
Entirhweni wa tona wo dyondzisa Bibele, Timbhoni ta Yehova ti tirhisa swipfuneto swo tala swo dyondza Bibele, tanihi Buku Yanga Ya Timhaka Ta Bibele (Timhaka ta Bibele ta 116 leti andlariweke hi ririmi ro olova na hi nxaxamelo lowunene). Is the Bible Really the Word of God? (ku kombisa ntiyiso wa Bibele wa sayense ni wa matimu), “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” (nkatsakanyo wa buku hi buku wa leswi tameriweke hi Bibele, kun’we ni vuxokoxoko bya ndhawu ni matimu ya kona), na U Nga Hanya Hi Masiku aParadeyisini eMisaveni (leyi hlanganisaka tinhloko-mhaka ta ntikelo ta 30, ku katsa ni ntshembo lowu hlamarisaka lowu Rito ra Xikwembu ri wu vekaka emahlweni ka vahlayi va ntiyiso va Bibele namuntlha).
Swipfuneto leswi swo dyondza Bibele, kun’we ni mpfuno wa xiviri lowu Timbhoni ta Yehova ti nga ta tsakela ku ku nyika wona mahala, swi ta endla leswaku ku hlaya ka wena ka Bibele ku va loku tsakisaka ni loku vuyerisaka. U ta kuma vukongomisi bya ku hanya ka siku rin’wana ni rin’wana ni ntshembo lowu hlamarisaka wa vutomi eMafambiselweni Lamantshwa lama tshembisiweke hi Xikwembu, laha eku heteleleni ku rhandza ka Xikwembu ku nga ta ‘endliwa emisaveni tani hi loko ku endliwa tilweni.’—Matewu 6:10.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Vona xinyeletani, Nkandziyiso wa Tinhlamuselo wa New World Translation of the Holy Scriptures, 1984.
[Xifaniso eka tluka 7]
Muetiyopiya u swi xiyile leswi lavekaka leswaku munhu a twisisa Bibele