Leswi Ku Titsongahata Eka Xikwembu Swi Lavaka Swona Eka Hina

“Hikokwalaho, titsongahateni emahlweni ka Xikwembu.”—YAKOBO 4:7.

1. Xana ku nga vuriwa yini hi muxaka wa Xikwembu lexi hi gandzelaka xona?

YEHOVHA i Xikwembu xo hlamarisa swonghasi! A nga fanisiwi na nchumu, a nga na ntangha, a nga ringaniseki, u hlawulekile hi tindlela to tala ngopfu! Hi la nge Henhla-henhla, i Hosi ya Vuako Hinkwabyo, leyi nga ni matimba hinkwawo. A nga na ku hela, wa kwetsima swinene lerova a nga kona munhu loyi a nga n’wi vonaka ivi a hanya. (Eksoda 33:20; Varhoma 16:26) Matimba ni vutlharhi bya yena a swi heleri, vululami bya yena byi hetisekile naswona i rirhandzu. I Muvumbi wa hina, Muavanyisi wa hina, Munyiki wa hina wa nawu, ni Hosi ya hina. Nyiko yin’wana ni yin’wana leyinene ni ku nyika hinkwako ko hetiseka ku huma ka yena.—Pisalema 100:3; Esaya 33:22; Yakobo 1:17.

2. Xana ku titsongahata eka Xikwembu ku katsa swilo swihi?

² Hi ku xiyisisa ntiyiso lowu, a hi nge kanakani hi mfanelo ya hina yo va hi titsongahata eka yena. Kambe xana leswi swi katsa yini eka hina? Swi katsa swilo swo tala. Leswi hina hi xiviri hi nga ta ka hi nga swi koti ku vona Yehovha Xikwembu, ku titsongahata swi katsa ku yingisa nkongomiso wa ripfalo leri leteriweke, hi khomisana ni nhlengeletano ya Xikwembu ya le misaveni, hi xixima valawuri va tiko, ni ku xixima nsinya wa nawu wa vunhloko endyangwini.

Ku Hlayisa Ripfalo Lerinene

3. Leswaku hi hlayisa ripfalo lerinene, hi fanele hi yingisa milawu ya njhani?

³ Leswaku hi hlayisa ripfalo lerinene, hi fanele hi titsongahata eka leswi nga sindzisiwiki—ku nga milawu ni misinya ya milawu leyi vanhu va nga swi kotiki ku sindzisa leswaku yi hlayisiwa. Hi xikombiso, nawu wa vukhume eka Milawu ya Khume, lowu a wu lwisana ni ku navela, a wu nga sindzisiwi hi valawuri va vanhu. Nakambe leswi swi kombisa leswaku Milawu ya Khume yi huma eka Xikwembu, hikuva a yi kona huvo ya vanhu leyi a yi ta veka nawu lowu loko wu tluriwa, a yi nga ta sindzisa leswaku wu hlayisiwa hi ku tirhisa mintshikilelo. Hi nawu lowu, Yehovha Xikwembu u nyike Muisrayele un’wana ni un’wana vutihlamuleri bya ku tirindza—loko a lava ku va ni ripfalo lerinene. (Eksoda 20:17) Hi ku fanana, yin’wana ya mintirho ya nyama leyi a yi ta sivela munhu leswaku a nga dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu i “vukwele” ni “mavondzo”—swiendlo leswi vaavanyisi va nga swi kotiki ku swi vekela milawu. (Vagalatiya 5:19-21) Kambe leswaku hi va ni ripfalo lerinene, hi fanele hi swi papalata leswi.

4. Leswaku hi hlayisa ripfalo lerinene, hi fanele ku hanya hi misinya yihi ya milawu ya Bibele?

⁴ Ee, hi fanele hi hanya hi misinya ya milawu ya Bibele. Misinya yo tano ya milawu yi nga katsakanyiwa hi milawu mimbirhi leyi Yesu Kreste a yi vuleke loko a hlamula xivutiso xa leswaku hi wihi nawu lowukulu emilawini ya Muxe. “Rhandza [Yehovha] Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo, ni moya wa wena hinkwawo, ni ku anakanya ka wena hinkwako. . . . Rhandza munhu-kuloni, kukota loko u tirhandza.” (Matewu 22:36-40) Leswi kombisaka lexi katsekaka enawini wa vumbirhi wa milawu leyi i marito ya Yesu lama tsariweke eka Matewu 7:12, lama nge: “Hikokwalaho hinkwaswo leswi mi lavaka leswaku vanhu va mi endla swona, va endleni swona na n’wina, hikuva hi swona leswi dyondzisiwaka hi Nawu ni Vaprofeta.”

5. Xana hi nga byi hlayisa njhani vuxaka lebyinene na Yehovha Xikwembu?

⁵ Hi fanele hi endla leswi hi tivaka leswaku swi lulamile ivi hi tshika ku endla leswi hi tivaka leswaku swi hoxile, ku nga khathariseki leswaku van’wana va hi vona kumbe e-e. Leswi swi tano hambi leswi swi nga endlekaka hi nga voniwi nandzu hi ku endla leswi hi nga fanelangiki ku swi endla kumbe hi ku nga endli leswi hi faneleke ku swi endla. Swi vula ku hlayisa vuxaka lebyinene ni Tata wa hina wa le matilweni, hi tsundzuka xitsundzuxo lexi muapostola Pawulo a xi vulaka eka Vaheveru 4:13, lexi nge: “Emahlweni ka Xikwembu, ku hava ni xivumbiwa ni xin’we lexi tumbeleke. Hinkwaswo swi lo tlà[n]gàndlà, erivaleni, emahlweni ka Loyi hi fanelaka ku tihlamulela eka yena.” Ku phikelela ku endla leswi lulameke swi ta hi pfuna ku lwa ni marhengu ya mano ya Diyavulosi, ni ku lwisana ni mintshikelelo ya misava, ni ku lwa ni mboyamelo lowu hi tswariweke na wona wa vutitivi.—Ringanisa Vaefesa 6:11.

Ku Titsongahata eNhlengeletanweni Ya Xikwembu

6. I mitila yihi ya ku vulavurisana leyi Yehovha a yi tirhiseke eminkarhini ya le mahlweni ka Vukreste?

⁶ Yehovha Xikwembu a nga hi nyikanga mfanelo ya ku tivekela ndlela yo tirhisa ha yona misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya hina. Ku sukela eku sunguleni ka matimu ya munhu, Xikwembu xi tirhise vanhu tanihi mitila ya ku vulavurisana. Xisweswo, Adamu a ri muvulavuleri wa Xikwembu eka Evha. Nawu wa mbhandzu lowu yirisiweke wu nyikiwe Adamu loko Evha a nga si vumbiwa, hikwalaho Adamu u fanele a n’wi byerile Evha malunghana ni ku rhandza ka Xikwembu eka yena. (Genesa 2:16-23) Nowa a a ri muprofeta wa Xikwembu endyangwini wa yena ni le ka vanhu va le mahlweni ka ndhambi. (Genesa 6:13; 2 Petro 2:5) Abrahama a a ri muvulavuleri wa Xikwembu endyangwini wa yena. (Genesa 18:19) Muprofeta tlhelo ntila wa Xikwembu wa ku vulavurisana ni Vaisrayele a ku ri Muxe. (Eksoda 3:15, 16; 19:3, 7) Endzhaku ka yena, ku fikela eka Yohane Mukhuvuri, vaprofeta, vaprista, ni tihosi to tala, va tirhisiwile hi Xikwembu leswaku xi tivisa ku rhandza ka xona evanhwini va xona.

7, 8. (a) Mayelana ni ku ta ka Mesiya, i vamani lava tirhisiweke tanihi vavulavuleri va Xikwembu? (b) Xana ku titsongahata eka Xikwembu ku lava yini eka Timbhoni ta Yehovha namuntlha?

⁷ Hi ku ta ka Mesiya, Yesu Kreste, Xikwembu xi tirhise yena ni vaapostola ni vadyondzisiwa vakwe lava a va tshama va ri na yena leswaku va va vavulavuleri va Yena. Endzhaku, valandzeri lava totiweke vo tshembeka va Yesu Kreste a va fanele va tirha tanihi “nandza la tshembekaka, wo tlhariha” leswaku va vulavula ni vanhu va Yehovha hi ndlela yo tirhisa misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya vona. Ku titsongahata eka Xikwembu a a ku vula ku xixima xitirho lexi a xi tirhisiwa hi Yehovha Xikwembu.—Matewu 24:45-47; Vaefesa 4:11-14.

⁸ Ntiyiso wu komba leswaku namuntlha “nandza la tshembekaka, wo tlhariha” u hlanganyela ni Timbhoni ta Yehovha naswona u yimeriwa hi Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni leti. Hi hala tlhelo, huvo leyi yi veka valanguteri hi swikhundlha swo hambana-hambana—tanihi vakulu ni vayimeri lava famba-fambaka—leswaku va kongomisa ntirho endhawini yo karhi. Ku titsongahata eka Xikwembu ku lava leswaku Mbhoni yin’wana ni yin’wana leyi tinyiketeleke yi titsongahata eka valanguteri lava hi ku pfumelelana na Vaheveru 13:17, leyi nge: “Yingisani vafambisi va n’wina, mi titsongahata eka vona, hikuva va hitekela mimoya ya n’wina, tanihi vanhu lava nga ta vutisiwa ehenhla ka yona. Mi vona leswaku va tirha ntirho wa vona hi ku tsaka, va nga wu endli hi ku vilela, hikuva loko va vilela, a swi nga mi pfuni nchumu n’wina.”

Ku Amukela Ndzayo

9. Ku titsongahata eka Xikwembu ku tala ku katsa yini?

⁹ Ku titsongahata eka Xikwembu ku tala ku katsa ku amukela ndzayo ya lava nga valanguteri. Loko nkarhi hinkwawo hi nga tilayi hi laha ku faneleke, hi nga ha fanela ku tshinyiwa kumbe ku layiwa hi lava nga ni ntokoto ni mfanelo ya ku endla tano, tanihi vakulu va vandlha ra hina. Ku amukela ndzayo yo tano i ndlela ya vutlharhi.—Swivuriso 12:15; 19:20.

10. Xana i mfanelo yihi leyi lava nyikelaka ndzayo va nga na yona?

¹⁰ Handle ko kanakana, vakulu lava nyikelaka ndzayo va fanele va va swikombiso swa ku titsongahata eka Xikwembu. Njhani? Hi ku ya hi Vagalatiya 6:1, a va fanelanga va va ni ndlela leyinene yo tshinya ntsena, kambe va fanele va tlhela va va xikombiso: “Vamakwerhu, naloko un’wana a kumiwa a ri karhi a endla xihoxo, n’wina lava mi nga va Moya, n’wi vuyiseni hi moya wa musa. Eka un’wana ni un’wana wa n’wina, ndzi ri, tivonele leswaku na wena u nga ringiwi.” Hi marito man’wana, ndzayo ya nkulu yi fanele yi fambisana ni xikombiso xa yena. Sweswo swa fana ni xitsundzuxo lexi nyikeriwaka eka 2 Timotiya 2:24, 25 na Tito 1:9. Ina, lava va tshinyaka kumbe ku lulamisa va fanele va xiyisisa leswaku va nga karihi. Nkarhi hinkwawo va fanele va va vo rhula, va musa, kambe va va ni vurhena eku hlayiseni ka misinya ya milawu ya Rito ra Xikwembu. Va fanele va va vayingiseri lava nga yiki hi nghohe, va va lava phyuphyisaka eka lava va karhatekaka ni ku tikeriwa.—Ringanisa Matewu 11:28-30.

Ku Titsongahata Eka Valawuri Lava Tlakukeke

11. Xana ku laveka yini eka Vakreste hi ku tirhisana ka vona ni valawuri va tiko?

¹¹ Nakambe ku titsongahata eka Xikwembu ku lava leswaku hi tiveka ehansi ka valawuri va tiko. Eka Varhoma 13:1 hi tsundzuxiwa leswaku: “Munhu un’wana ni un’wana a a tiveke ehansi ka tihosi, hikuva a ku na vuhosi lebyi nga humiki eka Xikwembu; kutani tihosi leti nga kona, ti vekiwile hi Xikwembu.” Xin’wanyana, marito lawa ma lava leswaku hi yingisa milawu ya magondzo ni ku xalamukela ku humesa xibalo ni ndzuvo, hi laha muapostola Pawulo a kombisaka ha kona eka Varhoma 13:7.

12. Xana ku titsongahata ka hina eka Khezari ku hikiwile hi mongo wihi?

¹² Hambi swi ri tano, kahle-kahle ku titsongahata koloko hinkwako eka Khezari ku fanele ku va loku hikiweke. Nkarhi hinkwawo hi fanele hi tsundzuka nsinya wa nawu lowu Yesu Kreste a wu vuleke, hi laha wu tsariweke ha kona eka Matewu 22:21: “Nyikani Khezari leswi nga swa Khezari, ni Xikwembu leswi nga swa Xikwembu.” Nhlamuselo ya le hansi eka Varhoma 13:1, eka Oxford NIV [New International Version] Scofield Study Bible yi ri: “Leswi a swi vuli swona leswaku u fanele a yingisela ni milawu leyi hombolokeke kumbe leyi lwaka ni Vukreste. Etimhakeni to tano i vutihlamuleri bya yena ku yingisa Xikwembu ku ri ni ku yingisa vanhu (Mint. 5:29; ringanisa Dan. 3:16-18; 6:10ff).”

Ku Titsongahata Eka Xikwembu eNdyangwini

13. Ku titsongahata eka Xikwembu endyangwini, ku lava yini eka swirho swa wona?

¹³ Endyangwini, wanuna kumbe tatana u tirha tanihi nhloko. Leswi swi lava leswaku vavasati va yingisela ndzayo leyi nyikeriwaka eka Vaefesa 5:22, 23, leyi nge: “N’wina vavasati, titsongahateni eka vanuna va n’wina, kukota loko mi titsongahata eka Hosi. Hikuva nuna i nhloko ya nsati wa yena, kukota leswi Kriste na yena a nga nhloko ya [vandlha].”a Vana a va fanelanga va endla milawu ya vona vini kambe va fanele va kombisa ku titsongahata lokunene eka tatana na manana, hi laha Pawulo a hlamuselaka ha kona eka Vaefesa 6:1-3, leyi nge: “Vana, yingisani vatswari va n’wina, hikuva hi swona leswi lulameke emahlweni ka Hosi. Matsalwa ma ri: ‘U va ni xichavo eka tata wa wena ni ka mana wa wena’ (hi wona nawu lowo rhanga lowu nga ni xitshembiso), ‘leswaku u kateka, ni leswaku u hanya masiku layo tala emisaveni leyi.’”

14. Xana ku titsongahata eka Xikwembu ku lava yini eka tinhloko ta mindyangu?

¹⁴ Kunene, loko vavanuna kumbe vatatana va kombisa ku titsongahata eka Xikwembu, va endla swi olova eka vasati va vona ni vana va vona leswaku va kombisa ku titsongahata koloko eka Xikwembu. Va endla leswi hi ku tirhisa vunhloko bya vona hi ku landza misinya ya milawu ya Bibele, tanihi leyi kumekaka eka Vaefesa 5:28, 29 na 6:4, leyi nge: “Hi mukhuva wolowo, vavanuna na vona va fanele ku rhandza vasati va vona, hilaha va rhandzaka miri wa vona hakona. Loyi a rhandzaka nsati wa yena, wa tirhandza, hikuva a ku si tshama ku va ni munhu la vengaka nyama ya yena, kambe wa yi fihluta, wa yi kufumeta, tanihi leswi Kriste na yena a endlelaka [vandlha].” “Vatatana, mi nga dyisi vana va n’wina embitsi, kambe mi va kurisa, hi ku laya ni ku va dyondzisa ta [Yehovha].”

Leswi Pfunaka Ku Kombisa Ku Titsongahata Eka Xikwembu

15. Hi wihi mbhandzu wa moya lowu nga ta hi pfuna ku kombisa ku titsongahata eka Xikwembu?

¹⁵ I yini lexi nga ta hi pfuna ku kombisa ku titsongahata eka Xikwembu eswiphen’wini leswi swo hambana-hambana? Xo sungula, ku ni rirhandzu ro pfumala vutitivi—rirhandzu ra ku rhandza Yehovha Xikwembu ni lava a va vekeke ku hi langutela. Eka 1 Yohane 5:3, hi byeriwa leswaku: “Ku rhandza Xikwembu, swi vula ku hlayisa milawu ya xona, naswona milawu leyi ya xona a yi tiki.” Yesu u vule mhaka leyi fanaka eka Yohane 14:15: “Loko mi ndzi rhandza, mi ta hlayisa milawu ya mina.” Entiyisweni, rirhandzu—mbhandzu lowukulu wa moya—ri ta hi pfuna ku tlangela hinkwaswo leswi Yehovha a hi endleleke swona, naswona ri ta hi pfuna ku kombisa ku titsongahata eka Xikwembu.—Vagalatiya 5:22.

16. Xana ku xixima Xikwembu ku pfuna yini eku kombiseni ka ku titsongahata lokunene?

¹⁶ Xa vumbirhi, i ku chava Xikwembu. Ku chava ku khunguvanyisa Yehovha Xikwembu swi ta hi pfuna hikuva swi vula “ku v̌enga ŝo biha.” (Swivuriso 8:13) Handle ko kanakana, ku chava ku khunguvanyisa Yehovha swi ta hi endla leswaku hi nga vi van’warhi-mbirhi hikwalaho ko chava vanhu. Swi ta tlhela swi hi pfuna ku yingisa swiletelo swa Xikwembu ku nga khathariseki swiphiqo leswi hi fanelaka ku swi hlula. Ku tlula kwalaho, swi ta hi sivela ku pfumelela miringo kumbe mimboyamelo yo endla leswo biha. Matsalwa ma komba leswaku a a ku ri ku chava Yehovha loku endleke Abrahama a kota ku tiyimisela ku nyikela hi n’wana wakwe la rhandzekaka, Isaka, leswaku a va gandzelo, naswona a ku ri ku chava ku khunguvanyisa Yehovha loku endleke Yosefa a ala vuxaka bya ku tikhoma loko biha ni nsati wa Potifaro.—Genesa 22:12; 39:9.

17. I xiphemu xihi lexi ripfumelo ri nga vaka na xona eku kombiseni ka hina ku titsongahata eka Xikwembu?

¹⁷ Mpfuno wa vunharhu i ripfumelo eka Yehovha Xikwembu. Ripfumelo ri ta endla leswaku hi swi kota ku hlayisa ndzayo leyi nyikeriwaka eka Swivuriso 3:5, 6: “Ṭhemba Yehova hi mbilu ya wena hikwayo, u nga tiṭhembi ku tlhariha ka wena. U ṅwi nghenisa e makungwini ya wena hikwawo, o ta lulamisa tindlela ta wena.” Ngopfu-ngpfu ripfumelo ri ta hi pfuna loko hi xanisiwa kumbe hi tikuma hi vengiwa hikwalaho ka muvala kumbe rixaka kumbe hikwalaho ka ku hambana ko karhi ka vumunhu. Van’wana va nga ha vona onge va honisiwe hi ndlela leyi hoxeke loko va nga vekiwi leswaku va va vakulu kumbe malandza ya vutirheli. Loko hi ri ni ripfumelo, hi ta rindzela Yehovha leswaku a lulamisa swilo hi nkarhi wa yena lowu a wu vekeke. Sweswi hi fanele ku pfa hi hlakulela ku tiyisela hi nga heli mbilu.—Swirilo 3:26.

18. Hi wihi mpfuno wa vumune eku kombiseni ka hina ku titsongahata eka Xikwembu?

¹⁸ Mpfuno wa vumune i ku tiveka ehansi. Munhu la tivekaka ehansi a nga na xiphiqo xa ku kombisa ku titsongahata eka Xikwembu, hikuva ‘hi ku titsongahata ka mianakanyo, wa swi xiya leswaku van’wana va kulu eka yena.’ Munhu la tivekaka ehansi wa swi tsakela ku tikhoma tanihi “lontsongo.” (Vafilipiya 2:2-4; Luka 9:48) Kambe munhu wa manyunyu a nga lavi ku titsongahata, naswona wa ku venga. Ku vuriwa leswaku munhu wo tano a nga ha dlawela manyunyu ku ri ni ku pfuniwa hi ku soriwa leswaku a papalata khombo.

19. Xana hi xihi xikombiso lexinene xa ku tiveka ehansi, lexi nyikeriweke hi khale ka muungameri wa Sosayiti ya Watch Tower?

¹⁹ Xikombiso lexinene xa ku tiveka ehansi ni ku titsongahata eka Xikwembu xi tshame xi nyikeriwa hi Joseph Rutherford, muungameri wa vumbirhi wa Watch Tower Bible and Tract Society. Loko Hitler a yirise ntirho wa Timbhoni ta Yehovha le Jarimani, vamakwerhu va kwalaho va n’wi tsalerile va vutisa leswaku va fanele va endla yini hi ku yirisiwa ka minhlangano ya vona ni ntirho wa vona wa ku chumayela. Leswi u swi tivise ndyangu wa Bethele naswona a vula handle ko tipfinyinga leswaku a nga tivi leswaku a nga va byela yini vamakwerhu va le Jarimani, ngopfu-ngopfu hi nxupulo wa tihanyi lowu a va xanisiwa ha wona. U vule leswaku loko a ri kona un’wana loyi a a ri ni rito ro karhi ra ku va byela rona, a nga tsaka loko o ri vula. Mayana moya wonghasi wa ku tiveka ehansi!b

Mimpfuno Ya Ku Kombisa Ku Titsongahata Eka Xikwembu

20. Xana i mikateko yihi leyi tisiwaka hi ku kombisa ku titsongahata eka Xikwembu?

²⁰ Ku nga ha vutisiwa, Hi yihi mimpfuno ya ku titsongahata eka Xikwembu? Kunene, yi tele. Hi balekela ku karhateka ni ku hela matimba loku tokotiwaka hi lava tifumaka. Hi tsakela vuxaka lebyinene na Yehovha Xikwembu. Hi ni xinakulobye lexikulu ni vamakwerhu va Vakreste. Ku tlula kwalaho, hi mahanyelo ya hina ya le nawini, hi papalata ku kuma swiphiqo leswi vangiwaka hi ku lwisana ni valawuri va tiko swi nga fanelanga. Nakambe hi tsakela vutomi lebyi tsakisaka bya ndyangu, tanihi vavanuna ni vavasati, tanihi vatswari ni vana. Tlhandla-kambirhi, hi ku hlayisa ku titsongahata eka Xikwembu, hi famba hi ku pfumelelana ni ndzayo leyi nyikeriwaka eka Swivuriso 27:11, leyi nge: “Ṅwana nga, tlhariha, u ṭakisa mbilu ya mina, nḍi ta kuma rito e ku hlamula la’v̌a nḍi rukanaka.”

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Swivutiso Swo Pfuxeta

◻ I vavanuna vahi lava Xikwembu xi va tirhiseke tanihi mitila ya ku vulavurisana, naswona xana malandza ya xona a ma fanele ma endla yini eka vona?

◻ Hi le ka tindlela tihi to hambana-hambana leti yelanaka, laha ku titsongahata eka Xikwembu ku tirhaka kona?

◻ I timfanelo tihi leti nga ta hi pfuna ku kombisa ku titsongahata eka Xikwembu?

◻ Xana ku titsongahata eka Xikwembu ku tisa mikateko yihi?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Xikwembu xi tirhise nhlengeletano ya tempele ya Yerusalema leswaku xi vulavula ni vanhu va xona xi va tivisa ku rhandza ka xona

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Tindhawu leti hi nga kombisaka kona ku titsongahata eka Xikwembu