Stsal avuʼun li akʼel ta prevae
«Akʼo mi mu jkʼan jkʼel li pornografiae, oy jun kʼakʼal kʼalal jaʼo oy kʼusi ta jkʼel ta Internete te vinaj talel jun pajina. Akʼo mi mu jnaʼ kʼu yuʼun pe la jam.» (CARLOS)a
«Oy jun tseb ti toj kʼupil sba yoʼ bu chi-abtej ti tstseʼintaune yuʼun lek chilun. Vaʼun li yalbun ti xibatkutik ta jun otel sventa la “xbat jchʼay koʼontonkutik uni jlikeluke”. Ta anil noʼox laj kakʼ venta li kʼusi tskʼane.» (DYLAN)
«TSTSAL kuʼun skotol li kʼusitike, pe jaʼ mu stsal kuʼun li akʼel ta prevae.» Li kʼusi laj yichʼ alel taje jaʼ svinajeb li kʼusi oy ta yoʼontonik li jlom krixchanoetike: ti oy ta yoʼontonik ti xichʼik akʼel ta prevae. Pe oy jlome xkoʼolaj kʼuchaʼal yajkontra chilik ti tskʼan tstsalik komele. ¿Kʼusi chanop li voʼote? ¿Mi skʼan van xkakʼtik persa stsalel li akʼel ta prevae o mi chkakʼtik akʼo stsalutik?
Melel onoʼox ti mu skotoluk chakʼ tsots jvokoltik li akʼel ta prevae. Jech kʼuchaʼal mi lij-echʼ jutuk ta sveʼel uni gayetae muʼyuk kʼusi chopol tspasbutik. Pe mi lijtsʼuj ta mulivajele chakʼ ep vokolil. Li Vivliae xi tspʼijubtasutike: «Li bochʼo chmulivaj xchiʼuc yajnil xchiʼile, muc bijuc; jaʼ noʼox tsaʼ svocol stuc» (Proverbios 6:32, 33).
Mi oy bu la anuptan junuk akʼel ta preva ta sventa li mulivajele, ¿kʼusi van chapas? Xi tstakʼ li Vivliae: «Li cʼusi oy ta yoʼnton Diose, jaʼ ti acʼo lecubanic batele, ti acʼo acomtsanic li mulivajele. Jujunoxuc tscʼan acʼo anaʼic lec cʼu xʼelan chaventain abecʼtal atuquic; tucʼ xapasic ta stojol, ichʼic me ta mucʼ» (1 Tesalonicenses 4:3, 4). ¿Kʼuxi xuʼ spas kuʼuntik taje? Jkʼeltik batel oxtos li kʼusi xuʼ skoltautike.
Baʼyel: Skʼan xavichʼ apʼijil ta sventa li kʼusi chakʼele
Mi ta jkʼeltik lokʼoletik sventa chiʼinejbail ta vayele tstij koʼontontik spasel kʼusi chopol. Ta skoj ti snaʼoj kʼuxi stsakojbe sba skʼoplal li kʼusi ta jkʼeltik xchiʼuk li kʼusi oy ta koʼontontik li Jesuse, xi laj yale: «Buchʼuuc noʼox ta sqʼuel jun ants ti oy ta yoʼnton ta scʼupin yaʼie, coʼol sʼelan laj xa scʼupin ta xʼile yuʼun ti Diose». Li Jesuse la stunes jun lokʼolkʼop, xi laj yale: «Me ta scoj noʼox abatsʼisat chata o amule, loqʼueso, jipo batel» (Mateo 5:28, Ch; 5:29). ¿Kʼusi skʼan xal taje? Sventa stsal kuʼuntik li akʼel ta prevae oy kʼusi skʼan jpastik xchiʼuk skʼan xkiktatik skʼelel lokʼoletik ti chakʼ jnoptik ta anil kʼusitik chopole.
Kalbetik junuk skʼelobil. Nopo noʼox avaʼi ti chakʼel li sat Kʼakʼale. ¿Mi te van akʼeloj-o? Ta melel moʼoj. Ta van xajoypʼin batel li asate o chamak. Jaʼ jech kʼalal mi la jtatik ta kʼelel lokʼoletik ti tstij oʼontonal ta chiʼinejbail ta vayele —akʼo mi ta vun, ta television, ta komputadora, o ta stojolal junuk krixchano— skʼan joypʼintik batel ta anil li jsatike. Chabio li anopbene sventa mu kʼusi chopol snop. Li Juan ti meʼin toʼox ta yoʼonton skʼelel pornografiae, xi chale: «Kʼalal ta xkil junuk ants ti kʼupil sbae solel ta jkʼan ta jkʼel kaʼi jayibuk velta, pe chkakʼ persa ti mu jkʼele xchiʼuk xi chkalbe jbae: “Paso orasion. Jaʼ yorail skʼan xapas orasion li avie”. Mi tsuts kuʼun spasel li orasione chlik chʼayuk batel li kʼusi oy ta koʼontone» (Mateo 6:9, 13; 1 Corintios 10:13).
Nopo xtok ta sventa li kʼusi laj yal li tukʼil Jobe: «Jpasoj jun trato xchiʼuk li jsate. Jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xa noʼox chkakʼ jsat ta skʼelel jun tojol tseb?» (Job 31:1, TNM). ¿Kʼu yuʼun mu jechuk jpastik ek?
Li kʼusi xuʼ xapase: Mi oy la ata ta kʼelel junuk velta lokʼoletik ti tstij oʼontonal ta chiʼinejbail ta vayele, joypʼino batel ta anil li asate. Chanbo stalelal li jtsʼibajom yuʼun Vivlia ti xi la skʼanbe li Diose: «Macbun jsat, mu me jaʼuc jqʼuel li cʼusitic altic ti muʼyuc stue» (Salmo 119:37).
Xchibal: Skʼan xavichʼ apʼijil ta sventa li kʼusi chanope
Ta skoj ti jkotoltik jpasmulilutike, bakʼintike toj vokol chkaʼitik stsalel li skʼupijel koʼontontik ti chopolike. Li Vivliae xi chale: «Li jujunutique scoj yuʼun jech coʼnton ta jpastic li cʼusi chopole, jech chijyicʼutic, chisloʼlautic. Yuʼun cʼalal chcacʼtic ayinuc li xpichʼetel coʼntontique, ta xlic vocʼuc li mulile» (Santiago 1:14, 15). ¿Kʼuxi xuʼ stsal kuʼuntik taje?
Mi tal ta anopben kʼusitik chopole mu me xchʼay ta ajol ti voʼot chanop atuk li kʼusi xuʼ xapase. Akʼo persa stsalel li kʼusi chopol chtal ta anopbene. Mu xanop ti yakal xa chachiʼinvan ta vayel yileluke. Li Tomás ti tskʼel toʼox pornografia ta Internete, xi chale: «Chkakʼ persa ti jlokʼes li kʼusitik chopol ta jnopbene ti jaʼuk jnop li kʼusitik leke. Mu kʼunuk laj kaʼi. Ep ta velta litsʼuj ta skʼelel yan velta li pornografiae, pe ta mas tsʼakale tsal kʼun li kʼusitik chopol ta jnope». Li Elsa ti laj yakʼ persa stsalel li mulivajel kʼalal chex tseb toʼoxe, xi chvul ta sjole: «Kʼalal ta jpas orasion xchiʼuk ti oy noʼox kʼusi ta jpase jaʼ la skoltaun yoʼ tsal kuʼun li kʼusitik chopol chtal ta jnopbene».
Li kʼusi xuʼ xapase: Kʼalal mi tal ta anopben li mulivajele paso orasion ta anil. Nopo ta sventa «li cʼusi melele, li cʼusi oy stue, li cʼusitic tuqʼue, li cʼusitic leque, li cʼusitic lec ilbile, xchiʼuc scotol li cʼusitic lec scʼoplale. Scotol li cusitic leque, ti stacʼ pasele» (Filipenses 4:8).
Yoxibal: Skʼan xavichʼ apʼijil ta sventa li kʼusi chapase
Kʼalal mi ayanem xa ta koʼontontik spasel li kʼusi chopole, mi laj kichʼtik akʼel ta prevae xuʼ xa mas ta anil jpastik li kʼusi chopole (Proverbios 7:6-23). ¿Kʼusi van skʼan jpastik yoʼ jchabi jbatike?
Li Vivliae xi tstojobtasutike: «Li bochʼo bije ta xil li cʼusi xiʼbal sbae, jech mu xbat sticʼ sba te; yan li bochʼo muc bijuque tsticʼ noʼox sba batel, jech te ta sta o vocol» (Proverbios 22:3). Jaʼ yuʼun skʼan xavichʼ apʼijil ta sventa li kʼusi chapase. Mu yolbajuk xbat asaʼ li kʼusi xibal sbae (Proverbios 7:25). Li Felipee kom yuʼun skʼelel li pornografiae. Xi chale: «Li jkomputadorae laj kakʼ yoʼ bu xuʼ xilik li yantike xchiʼuk la jtikʼ jun programa yoʼ mu xjam tal ta anil li kʼusitik chopol ta Internete. Jaʼ to chi-och ta Internet kʼalal mi oy buchʼu te li ta jnakutike». Li Tomás ti laj xa kalbetik skʼoplale, xi chale: «Muʼyuk ta jkʼel pelikulaetik ti yichʼoj tal lokʼoletik ti tstij oʼontonal ta spasel mulivajele xchiʼuk muʼyuk ta jchiʼin li buchʼutik chopol kʼusitik chalik ta sventa li chiʼinejbail ta vayele. Mu jkʼan ti xitsʼuj yan velta ta skʼelel li pornografiae».
Li kʼusi xuʼ xapase: Skʼan xavakʼ lek venta li kʼusi anil xuʼ xloʼlaj-o avoʼontone xchiʼuk nopo baʼyel kʼuxi xuʼ stsal avuʼun mi oy la avichʼ akʼel ta prevae (Mateo 6:13).
¡MU XALUBTSAJ!
Mi muʼyuk tsal avuʼun jtosuk akʼel ta preva akʼo mi laj avakʼ persae. Mu xa chibaj xchiʼuk mu xavakʼ aba ta tsalel. Li Vivliae xi chale: «Acʼo me chyal ta lum vucubuc velta li bochʼo tucʼ yoʼntone, ta onoʼox stam sba liquel yan velta» (Proverbios 24:16). Li Jtotik ta vinajele tskoltautik yoʼ jtam jbatik likel yan velta. ¿Mi ta van xachʼam li koltael chakʼe? Mi jeche, mu xavikta aba ta spasel orasion, tsatsubtaso xchʼunel avoʼonton, chano li Skʼop Diose xchiʼuk batan li ta tsobajele. Xi yaloj ta melel li Diose: «Vuʼun chacacʼbot atsatsal, vuʼun chajcoltaot» (Isaías 41:10).
Li Carlos ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebale, xi chale: «Toj vokol laj kaʼi yiktael skʼelel li pornografiae. Ep ta velta litsʼuj ta skʼelel yan velta, pe koliyal Jeova kom kuʼun skʼelel». Li Dylan ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebal eke, xi chale: «Xuʼ la jchiʼin ta vayel jechuk li jchiʼil ta abtele, pe tukʼ laj kakʼ jba xchiʼuk laj kalbe ti moʼoje. Ti sak lek li jol koʼontone xijmuyubaj noʼox. Pe li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti muyubaj-o kuʼun li Jeovae».
Mi tukʼ la avakʼ aba xchiʼuk mi tsal avuʼun li prevaetike, chmuyubaj me avuʼun li Jeova eke (Proverbios 27:11).
[Tsʼib ta yok vun]
a Jelbil li biiletike.
[Lokʼol ta pajina 11]
Mi la jtatik ta kʼelel lokʼoletik ti tstij oʼontonal ta chiʼinejbail ta vayele joypʼin ta anil li jsatike
[Lokʼol ta pajina 11]
Kʼalal mi tal ta anopben li mulivajele paso orasion ta anil
[Lokʼol ta pajina 12]
«Jaʼ to chi-och ta Internet kʼalal mi oy buchʼu te li ta jnakutike»