Nyo Yesu re ma tie Masiya ma lembila ular uewo pire?
Lembe ma Biblia udwoko
Eyo. Kinde ma Yesu ubino iwi ng’om, epong’o lembila dupa m’uweco iwi Masiya, niwacu ‘ng’atu ma juwiro, ma en e Jaditmawijo’ ma bibedo “Jalar mi ng’om.” (Daniel 9:25; 1 Yohana 4:14) Bende, kadok i ng’ei tho pa Yesu, emedere asu nipong’o lembila ma tung’ tung’ m’uweco iwi Masiya.—Zaburi 110:1; Tic mi Jukwenda 2:34-36.
Wec ma nia “Masiya” thelembe tie ang’o?
Wec mi dhu Juebrania ma nia Mashiach (Masiya) ma ku dhu Jugiriki utie Khristos (Kristu) thelembe migi ceke utie “Ng’atu ma juwiro.” Pieno, nying’ ma nia “Yesu Kristu” thelembene tie “Yesu ma tie Ng’atu ma juwiro,” kunoke “Yesu ma tie Masiya.”
I rundi ma con, pi niwiro ng’atini, jubed jukonjo mo i wie pi ninyutho nia enwang’u dito moko ma segi. (Lembe mi Julawi 8:12; 1 Samwil 16:13) Mungu re m’ugam umiyo dito ma dwong’ nisagu zoo ni Yesu, niwacu eng’iye ebed Masiya. (Tic mi Jukwenda 2:36) Ento kakare niwiro Yesu ku mo, Mungu uwire ku tipo pare ma leng’.—Matayo 3:16.
Ecicopere nia dhanu ma tung’ tung’ upong’ lembila m’uweco iwi Masiya?
Ungo. Kinde ma jubeng’iyo kilili mandha i lembila mi Biblia m’udaru pong’o, junwang’u nia gin zoo gipong’o iwi Masiya kunoke Kristu acel kende. Ento Biblia ular utwong’o nia “ju ma gi Kristu mi ndra ku jubila mi ndra gibiwok man gibitimo udu ma dongo ku thangu, kara kan ecopere giwond kadok ju ma jung’iyo.”—Matayo 24:24.
Nyo copere nia Masiya bibino i nindo m’ubino?
Ungo. Biblia ular uewo nia Masiya binyolere i thekwaru p’Ubimo Daudi mir Israel. (Zaburi 89:3, 4) Ento tin thekaru mi Juyahudi ma jukiewo nitundo i kum Daudi umbe. Copere nia erwinyo kinde ma Jurumi gigam ginyotho adhura mi Yeruzalem i oro 70 R.M.a Niai i rundi maeno, ng’atu moko acel de mbe ma copo tuco ya etie thekwaru mi jubim mi ot pa Daudi. Ento i rundi pa Yesu, thekwaru maeno ma jukiewo ubino nuti. Pieno, egam ecopere ngo kadok ni judegi pare de nikwero nia etie ngo nyakwar Daudi.—Matayo 22:41-46.
I Biblia, junwang’u lembila adi m’uweco iwi Masiya?
Ecopere ngo ninyutho wel ma tap mi lembila ceke m’uweco iwi Masiya. Ku lapor, ayi mi kwanu lembila ubed ukoc, kadok lembila m’ubenen kamaleng’ nia uweco iwi Masiya. Isaya 53:2-7 uewo lembe ma tung’ tung’ iwi Masiya. Jumoko copo kwanu giragora maeno ni lembila acel, jumange lundo copo kwanu lembe acel acel m’i iye ni lembila ma segi.
Lembila moko m’uweco pi Masiya ma Yesu upong’o
Lembila |
Kaka m’enwang’ere i iye |
Kite m’epong’o ko |
---|---|---|
Kodhi p’Abraham |
||
Nyakwar Isak ma wod Abraham |
||
Enyolere i suru mi Yuda |
||
I thekwaru p’Ubimo Daudi |
||
Nyaku ma sumba re m’unyole |
||
Enyolere i Bethlehem |
||
Dhanu bilwong’e Emanuelb |
||
Junyole ngo i ot mi lonyo |
||
Junego awiya ma thindho i ng’ei nyoliri pare |
||
Julwong’e niai kud i Misiri |
||
Julwong’e nia Janazarethic |
||
Juoro jakwenda i wang’e |
||
Juwire pi nibedo Masiya i oro 29 R.M. |
||
Mungu utuco nia etie Wode |
||
Ebino kud amora pi ot pa Mungu |
||
Ebed erweyo lembanyong’a |
||
Lembanyong’a m’erweyo i Galilaya ubino lero ma dit |
||
Etimo udu calu Musa |
||
Calu Musa, ebed eyero lembe pa Mungu |
||
Ekeyo twoyo mi dhanu dupa |
||
Etelo ngo nen mi dhanu i wiye gire |
||
Kisa ubed unege i kum ju ma gibesendiri |
||
Etuco pi bedopwe pa Mungu ni dhanu |
||
Etie jamii juk ma ber mandha |
||
Etuco pi nying’ Yehova |
||
Ebed eweco ku lembabola |
||
Etie Jatelwic |
||
Dhanu ma dupa giyiye ngo |
||
Ebino kidi ma ketho jukier |
||
Dhanu ukwere |
||
Judage mananu |
||
Emondo calu ubimo i Yeruzalem m’ebedo iwi kana |
||
Awiya gipake |
||
Ebino ku nying’ Yehova |
||
Jawodhe m’egeno re m’ucibe |
||
Jucibe pi sente mi tongolo 30d |
||
Jurimbe giringe |
||
Jumulembe mi ndra gituco lembe i kume |
||
Edwoko ngo lembe i dhu ju m’udote |
||
Jung’ulo law i wang’e |
||
Jugoyo wiye |
||
Jufode |
||
Ecerere ngo ni ju m’ufode |
||
Judongo pa gavmenti gicamu gamba i kume |
||
Juguro cinge man tiende ku musumali iwi yen |
||
Jugoyo bongu pare i ngala |
||
Jukwane karacelo ku judubo |
||
Junyware man juyanye |
||
Esendere pi judubo |
||
Ubino nen ve nia Mungu kune |
||
Jumiyo ire p’igulok m’ujebere ku giramadha ma kec |
||
Rieu umake i wang’ nitho |
||
Emiyo tipone i cing’ Mungu |
||
Ethiero kwo pare |
||
Emiyo jamgony pi nikabu dubo |
||
Juturo ngo cogone |
||
Jucobo ng’ete |
||
Jukunye karacelo ku julonyo |
||
Ecer ku kind ju m’utho |
||
Jumiyo tic pa ng’atu m’ucibe ni ng’atu mange |
||
Ebedo yor i cing’ Mungu ma yor acwic |
a Buku moko (Cyclopedia) ma McClintock giku Strong gikiewo uyero kumae: “M’umbe jiji moko nyanok de, buku mi thekwaru mi Juyahudi man mi juruot migi urwinyo kinde ma jubino nyotho Yeruzalem, ento ungo i wang’e.”
b I dhu Juebrania, nying’ ma nia Emanuel thelembene tie “Mungu ni kudwa,” eno ubenyutho tic ma Yesu bitimo pilembe etie Masiya. Bedonuti pare iwi ng’om man tic m’etimo unyutho kamaleng’ nia Mungu utie karacelo ku ju m’ubetimo ire.—Luka 2:27-32; 7:12-16.
c Ubenen ve wec ma nia “Janazarethi” uai kud i wec mi dhu Juebrania netser, ma thelembene tie “dundpiny.”
d Lembila maeno nwang’ere i buku pa Zekaria, ento Matayo m’ugore buku moko mi Biblia uwacu nia ‘jabila Yeremia re m’uewe.’ (Matayo 27:9) Ubenen nia saa moko buku pa Yeremia re m’ubino buku ma kwong’a mi theng Lembagora ma julwong’o nia “Jubila.” (Luka 24:44) Matayo utiyo ku nying’ ma nia “Yeremia” pi nilwong’o theng’ buku maeno zoo, m’uketho i iye bende buku pa Zekaria.