Bwaai n Ibuobuoki Ibukin Te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita
TIANUARE 3-9
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | TAANI MOTIKITAEKA 15-16
“Te Aki Kakaonimaki—E Karekea te Kamaamaeaki!”
Te Aki Kakaonimaki—Bon te Kanikina Ae Kakamaaku Ibukini Kabaneani Boong!
4 Iangoa moa Terira are e kamwanea teuare e tangiria are Tamton ae te tia Moti. E kani kaira buakanakia I-Biritia Tamton ibukini buokaia ana aomata te Atua. Tao a ataia tooka aika I-Biritia ake niman bwa akea ana tangira ni koaua Terira nakon Tamton, ngaia are a kamaraatona n te mwane ae bati bwa e na titirakinna bukin rakani korakorana bwa a aonga n tiringnga. E butimwaea aei Terira are te nanonrang ao e kataia n ukera te bwai ae raba aei mairoun Tamton, tenua te tai ma e aki reke. E teimatoa ni kairoroa teuaei “n ana taeka nako n te bong ae koraki ma ni katabeaianga.” Ao n tokina, “e bono [nanon Tamton] ni kani mate.” Ai ngaia are e a tuangnga ae e tuai mani koreaki irana bwa ngkana e koreaki, ao e na bua korakorana. Ngke e a ataa aei Terira, e a korea iran Tamton ngke e matu i aoni waena, ao e a anga naba nakoia taani kairiribai bwa a na karaoa ae a kani karaoia nakoina. (Taani Motiki-Taeka 16:4, 5, 15-21, BG) Ai bon ribuakara ana mwakuri anne! E kamwanea te aomata are e tangiria tii ibukin nanonrangina.
Reirei Aika Kakawaki man te Boki ae Taani Motikitaeka
14:16, 17; 16:16. E kona n urua te iraorao tangim ma am kabinekaau n imanonoa te aomata bwa e na ira nanom.—Taeka N Rabakau 19:13; 21:19.
Te Aki Kakaonimaki—Bon te Kanikina Ae Kakamaaku Ibukini Kabaneani Boong!
15 A na kanga ake a a tia ni mare n teimatoa ni kakaonimaki nakoia buuia? E taekinaki ae kangai n Ana Taeka te Atua: “Kimareirei irouni bum ae bum man am bong n ataei,” ao “tekateka ni kimareirei ma bum ae ko tangiria.” (Taeka N Rabakau 5:18, BG; Te Minita 9:9, BG) A riai raao ni mare ni “kamatoa” aia iraorao n rabwataia ao n aia iango, ngkana a a moanna ni kara. Nanon anne, bwa a na kaai n tabeakini baika a tangiri i marenaia, ni kabanea te tai ae bati i marenaia ao ni kaaniaki riki i marenaia. A riai ni kaatuua iangoani kateimatoaan aia mare ao aia iraorao ma Iehova. Ni karaoan aei, a a riai ni katoatai ni kaai n ukeuke n reirei n te Baibara, a na kaai n toa n te mwakuri minita ao a na kaai n tataro ni bubutiia Iehova ana kakabwaiaia.
TEIMATOA NI KAKAONIMAKI NAKON IEHOVA
16 Bon iai naba kaain te ekaretia ake a karaoi buure aika kakaiaki ao ni boaaki “n te aro ae matoatoa bwa a aonga ni marurung n te onimaki.” (Tito 1:13) Iai tabeman aika a riai ni kabaneaki ibukin aroaroni maiuia anne. A buokaki “te koraki ake a kataneiaaki” ni boaakia bwa a na manga rikirake aia onimaki. (I-Ebera 12:11) Ma tera arora ngkana iai ara koraki ke raoraora ni kaan ae kabaneaki? E nang tuoaki kakaonimakira n aei bwa ti kakaonimaki nakon te aomata anne ke te Atua. E tarataraira Iehova ao n tuoira bwa ti ongeaba ke ti aki n ana tua are ti na aki itoman ma ane e kabaneaki.—Wareka 1 I-Korinto 5:11-13.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w05 15/3 27 ¶6
E Tokanikai Tamton ni Korakoran Iehova!
E kaatuua ana iango Tamton i aon tiana ae buakanakia I-Biritia. E tiku n ana auti te aine kakabooaki i Kaata ibukini buakanaia naake a kairiribai nakon te Atua. E kainnanoa Tamton ana tabo n tiku n te tairiki n aia kaawa ana kairiribai, ao e reke n ana auti te aine ae kakabooaki. Akea n ana iango Tamton bwa e na wene ni bure ma neiei. E kitana ana auti neiei ngke e a nukanibong, ao e taui mataroan oon te kaawa ma bouana ake uaai ake a mena n iterana, ao e uouotii nako taubukin te maunga n uakaan ma Eberon, ae tao 37 tabun te maire raroana. E karaoa aei n ana kariaia ao ni korakoran te Atua.—Taani Motikitaeka 16:1-3.
TIANUARE 10-16
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | TAANI MOTIKITAEKA 17-19
“E Karekei Kangaanga te Aki Ongeaba n Ana Tua te Atua”
it-2 390-391
Mika
1. Bon te I-Eberaim teuaei. E urua te kawanua n tua Mika i buakon Tuua Ake Tebwina (TO 20:15), ngke e anai mwakoro n tirewa aika 1,100 mairoun tinana. Ngke e a kaotia ae e anai ao ni kaoki, ao e taku neiei: “N na boni katabua te tirewa aei nakon Iehova mai nanoni baiu ibukin natiu, bwa e na kabonganaaki ibukini karaoan te bouannanti ae kaaraki ao te bouannanti ae te biti. Mangaia ae e na riki te tirewa aei bwa am bwai.” Imwina ao e uotii mwakoro n tirewa aika 200 neiei ao e angan te tia karaobwai man te tirewa, are e a karaoa “te bouannanti ae kaaraki ao te bouannanti ae te biti” are e a karinaki imwina n ana auti Mika. Iai teuana ana auti Mika “ae a mena iai atua,” ao e mena iai te ebota ao te terabim ao e kateirakea temanna mai buakoia natina mwaane bwa e na beku bwa te ibonga. E ngke e karaoa te waaki aei bwa aongkoa ibukini karinean Iehova, ma e bon aki riai ibukina bwa e urua te tua are e katabuaka taromauriani bouannanti (TO 20:4-6) ao e aki karinea ana babaire Iehova ibukin te taromauri. (TMT 17:1-6; TTK 12:1-14) Imwina ao e kaira Ionatan Mika, ae kanoan natini Mote ae Keritiom nakon ana auti, ao e kateirakea te rorobuaka n ataei aei ae tibun Rewi bwa ana ibonga. (TMT 18:4, 30) E namakina te rauaki ni maiuna Mika ao e taku: “I a ataia ngkai bwa e na boni karaoa ae raoiroi nakoiu Iehova.” (TMT 17:7-13) Ma Ionatan tiaki kanoan Aaron ngaia are e bon aki tau nakon te mwakuri n ibonga, ao e a manga bure naba te bae karaoia Mika.—WI 3:10.
it-2 391 ¶2
Mika
E aki maan imwina, ao Mika ma mwaane tabeman a a kakioia tibun Tan. Ngke a ooiia ao a titiraki nakekei bwa tera ae riki, ao e taku Mika: “Kam anai atuau aika I karaoi, ao kam nako naba ma te ibonga. Ao ai tera ae tiku irou?” A kaekaa tibun Tan ni kauringnga te bwai ae e na riki ngkana e teimatoa n rimwia ao ni kamatoaa bwanaana nakoia. Ngke e noria Mika bwa a korakora riki tibun Tan nakoia ana aomata ao e a rairaki naba n okira n ana auti. (TMT 18:22-26) Imwina ao tibun Tan a kabueka te kaawa ae Raiti ao ni kabwakaa, ao ni manga katea kaawan Tan ikanne. E riki Ionatan ma natina bwa aia ibonga tibun Tan “ao a katea te bouannanti ae kaaraki are e karaoia Mika, ao e tiku ikanne ni boong ni kabane ake e mena iai ana auti te Atua ae koaua [ae te umwanrianna] i Tiro”—TMT 18:27-31.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Te Rairai n te Baibara ae Kai Ota
6 E aki kekerikaaki te bwai ni kakoaua ibukini karinan aran te Atua n te Baibara ma e ririkirake. Iai te ara aei 7,216 te tai n Te Baibara ae Tabu—Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou ae bwain 2013 n te taetae n Ingiriti are e a manga rinanoaki, ae 6 riki rakana nakon are bwain 1984. A mena nimaua ake a a tibwa karinaki n 1 Tamuera 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. A a manga karinaki ibukina bwa e mena te ara aei ni kiibu aikai n Nira ni Boki Man Taari ae Mate ae e a maan riki 1,000 tabun te ririki nakon te koroboki n te taetae n Ebera are karaoaki irouia taiani Masorete. E kaokaki naba n Taani Motikitaeka 19:18 mai mwin neneran riki koroboki nikawai.
TIANUARE 17-23
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | TAANI MOTIKITAEKA 20-21
“Teimatoa n Ukera Moa Ana Iango Iehova”
w11 15/9 32 ¶2
Ko Kona ni Katotonga Bineati Ngkana Ko Kaaitara ma Kangaanga?
Imwin tauani buun tibun Rewi ni kewe ao kamateana irouia mwaaneni Kibea man te baronga ae Beniamin, ao a teirake kaaini baronga ake tabeua ni buakania tibuni Beniamin. (TMT 20:1-11) A tataroa ana ibuobuoki Iehova imwain ae a buaka ma a boni konaaki uatai ao a mwaiti aika mate i buakoia. (TMT 20:14-25) A kona n iangoia bwa akea uaan aia tataro? Te koaua bwa e tangiria Iehova n noria bwa tera ae a na karaoia ni kaineti ma te kairua ae karaoaki?
w11 15/9 32 ¶4
Ko Kona ni Katotonga Bineati Ngkana Ko Kaaitara ma Kangaanga?
Tera reireiara man aei? A kona n teimatoa n riki kangaanga tabeua n te ekaretia n aki ongei aia kakakorakora unimwaane ao aia tataro ibukin ana ibuobuoki te Atua. Ngkana e riki aei, a riai unimwaane n ururinga ana taeka Iesu are kangai: “Teimatoa ni bubutii [ke tataro] ao kam na anganaki, teimatoa n ukeuke ao kam na kunea, teimatoa ni karebwerebwe ao e na kaukaki nakoimi.” (Ruka 11:9) E ngae ngke e taraa ni baenikai kaekaan aia tataro, ma a riai mataniwi ni karaui nanoia bwa e na boni kaekaia Iehova n ana tai ae e a tia ni baireia.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Ko Ataia?
A kangaa ni kabonganaaki taiani bana bwa bwaai ni buaka rimoa?
Ana bwai ni buaka Tawita are e kabongana ni kamatea iai te aintoa are Koria bon te bana. E taraa ni kaman reiakina kabonganaan te bwai ni buaka aei Tawita n ana tai n rikirake ngkai bon te tia kawakintiibu.—1 Tamuera 17:40-50.
E kaotaki rabakauia n te bana kaain Aikubita ao Aturia n taai ake a karakinaki n te Baibara. Iai te baeki ae raon te bwai ni buaka aei ae akea matana ae karaoaki mani kunin te man ke te kunnikai ae iai kaona aika uoua ke tuain aika matoatoa. E riai te tia bana ni kaaki i nanon te buua aei te atibu ae maranran ke ni mronron ae raababana uoua nakon tenua te inti ao tao ruaiwa te aonti tinebuna. Imwina, e na uaangia ni katioa te bana i etan atuna ao ni kanakoa te tuain are teaina n te aro are e a tionako te atibu mani nnena n taaketena raoi te tabo are e maaireia.
A kuneaki n te Middle East n tain te keniken taiani bana aika rangi ni bati ake a kabonganaaki n taai ni buaka rimoa. A bae ni kona ni kationakoi atibu ake bwaai ni bana taani buaka aika rangi ni mwaatai n te biri ae 160 nakon 240 te kiromita n te aoa. A aki boraoi n iango taan rabakau bwa iai ke akea irekereken te bana ma te kainikatebe, ma e kona ni kakoauaaki te bana bwa kaanga ai aron te bwai n tiritiri.—Taani Motikitaeka 20:16.
TIANUARE 24-30
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | RUTA 1-2
“Kaea te Tangira ae Koaua”
Kakairi Irouia Raoraon Iehova ni Kaan
5 E kona ni waekoa n iangoia Ruta bwa bon iai ana utu ikanne i Moaba, ae tinana ma ana koraki riki tabeman, ake a kona ni butimwaeia ao ni katauraoi baike e kainnanoi, ngkai te aine ngaia ae ataei ae e a tia ni mate buuna. Bon te I-Moaba neiei ao katein te aba aei ma taetaena bon rikiana, ma kaaina aika bon ana reeti. Akea te bwai ae raoiroi ae e kona ni beritanna Naomi bwa e na reke i Betereem. Ni koauana, e kaungaa Ruta bwa e na tiku i Moaba. E raraoma Naomi bwa e aki kona ni karekeia buuia ke mwengaia buuia natina aikai. Tera ae e na karaoia Ruta? Nora te kaokoro i marenana ma Oreba are “okira ana koraki, ma antina.” (Ruta 1:9-15, BG) E kan oki Ruta nakoia atua ni kewe ake atuaia ana koraki? E bon aki.
Kakairi Irouia Raoraon Iehova ni Kaan
6 N taraana ao e karekea ataakin Iehova ae te Atua Ruta mairouni buuna are mate ke mairoun Naomi. E kaokoro Iehova ma atua ake i Moaba. E ataia Ruta ae e bon riai n tangira Iehova ao n taromauria. Ma e aki tau tii te atatai. E riai Ruta ni karaoa ana motinnano. E na rinea Iehova bwa Atuana? E karaoa te motinnano ae kaota te wanawana Ruta. E tuanga Naomi ni kangai: “Am koraki au koraki, ao Atuam Atuau.” (Ruta 1:16, BG) E rota te nano iangoan ana tangira Ruta ibukin Naomi, ao ai moarara riki ana tangira ibukin Iehova. Imwina riki ao te tia ababa ae Boati e kamoamoaa Ruta ngkai e ukoukora kamanoana i aani bain Iehova. (Wareka Ruta 2:12.) E kauringira anne taekan te mannikiba ae uarereke ae kamanoa i aani bain ni kiba ana karo ae korakora ae te tia kamanoa. (TaiAre. 36:7; 91:1-4) E riki Iehova bwa kaanga te karo anne nakon Ruta. E anganna kaniwangana ibukin ana onimaki, ao bon akea uringaaban neiei teutana n ana motinnano.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Ruta
1:13, 21—Te koaua bwa e arona te aro ae bati ni maai Iehova nakon Naomi ao e karekei ana kangaanga? E aki ao e aki naba bukina te Atua Naomi bwa e bure ae e karaoia. Ma e iangoia bwa e a aki tabeakinna Iehova ni baike a riki nakoina. E rawawata nanona ao e maneang. Irarikina, ni boong akanne ao a iaiangoia aomata bwa te kakariki bon te kakabwaia mairoun te Atua, ao te kanoabo bon te rekenikai. Kioina ngkai akea tibuna ao a a mate naba natina ake uoman, tao e a iangoia iai Naomi bwa e a kamaamaeaki iroun Iehova.
TIANUARE 31–BEBERUARE 6
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | RUTA 3-4
“Karekea Aram ae Raoiroi ao Kateimatoa”
“Te Aine ae Moan te Raoiroi”
E boni bae ni kabebeteaki Ruta ngke e taetae Boati ma te bwanaa ae aamarau ao n akoi. E taku: “Natiu, e bia kakabwaiako Iehova. Ko a tia ni kaota am tangira ae koaua n te tai aei bwa e korakora riki nakon are rimoa, n arom n aki nako n rimwia rorobuaka n ataei aika maiu ni kainnano ke aika kaubwai.” (Ruta 3:10) “Are rimoa” e kaineti nakon ana tangira ae koaua Ruta ngke e ira Naomi n oki rikaaki nako Iteraera ao n tabeakinna. “N te tai aei” bon taekan te tai anne. E ataia Boati bwa e kona te aine ae ataei aei ae Ruta ni kakaaea buuna i buakoia mwaane aika a ataei riki, aika kaubwai ke aika maiu ni kainnano. Ma ni kaitaraan anne, e aki tii kani karaoa ae raoiroi nakon Naomi ma bon nakon naba buun Naomi are e a tia ni mate, n arona ni kateimatoa aran teuaei i abana. E anaaki nanoni Boati iroun te aine ae aki bangaomata aei.
“Te Aine ae Moan te Raoiroi”
E boni bae n rau nanon Ruta ngkana e iaiangoa ana taeka Boati are e kinaaki irouia aomata bwa “te aine ae moan te raoiroi” ngaia! Akea te nanououa bwa e karekea arana ae raoiroi anne man ingaingana ni karekea kinaakin Iehova ao ni beku irouna. E kaotiota naba te akoi ae bati ao tabeakinan Naomi ma kaain abana, n arona n tauraoi ni butimwaei waaki ao katei aika e aki taneiai ma ngaai. Ngkana ti kakairi n ana onimaki Ruta, ti na kani karineaia tabemwaang ma aia katei. Ngkana ti karaoa anne, ti na karekea naba iai arara ae moan te raoiroi.
“Te Aine ae Moan te Raoiroi”
E mare Boati ma Ruta. Imwina riki ao ti wareka ae kangai: “Ao e bikoukou neiei rinanon ana kakabwaia Iehova ao e bungia te nati te mwaane.” A kakabwaiaa Naomi aineni Betereem ao a kamoamoaa Ruta bwa e raoiroi riki nakoia naati mwaane aika itiman. Ti reiakinna imwina bwa e riki natin Ruta bwa ana bakatibu te Uea ae Tawita. (Ruta 4:11-22) Ao e riki Tawita bwa ana bakatibu Iesu Kristo.—Mataio 1:1.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Ruta
4:6—N te aro raa ae e na “urua” iai oin abana te buu ni kaan ngkana e kabooa abana? Ngkana e a kani kaboonakoa abana te aomata ae kainnano, e riai n anga te mwane te buu ni kaan, n te boo ae botau ma mwaitin nikiran te ririki ni karokoa te Iubire are imwina. (Nakoaia Ibonga 25:25-27) Karaoan anne e na kauarerekea riki oin kaubwaina. Ao ngkana e a bungia te nati Ruta, ao te nati anne e na bwaibwai n te aba anne, ao tiaki ana buu tamana.
BEBERUARE 7-13
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 TAMUERA 1-2
“Bunra Nanom Nakon Iehova n te Tataro”
ia 55 ¶12
E Bunra Nanona Nakon te Atua n te Tataro
12 E katea te katoto Anna ibukia ana toro te Atua ni kabane, ni kaineti ma te tataro. E kaoia Iehova ana aomata ma te akoi bwa a na maroro ma ngaia n akea te imamaakin, ni bunra raoi tabeaiangaia nakoina n aron ae kakaraoia te teei nakon ana karo ae tatangira. (Wareka Taian Areru 62:8; 1 I-Tetaronike 5:17.) E kairaki n te taamnei te abotoro Betero bwa e na korei taeka aika karaunano aikai ibukin te tataro nakon Iehova: “Kabanei ami iango n raraoma ni kaaki aona, ibukina bwa e mumutiakiningkami.”—1Be 5:7.
w07 15/3 16 ¶4
Aron Anna ni Karekea te Rau
Tera reireiara mani baikai? Ngkana ti tataro nakon Iehova ibukin raraomara, ti kona ni kaota raoi ara namakin nakoina ao ni bubutii nakoina mai nanora. Ngkana ti a aki kona ni kanakoraoa te kangaanga, ti a riai ni katikui bwaai nakoina. Aei te anga ae te kabanea n tamaroa.—Taeka N Rabakau 3:5, 6.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Te Moan Tamuera
2:10—E aera ngkai e tataro Anna bwa “E na anga te mwaka [Iehova] nakon ana uea,” e ngae ngke akea te uea i Iteraera? E a kaman taetae ni burabetinaki n te Tua Rinanon Mote, reken aia uea i aon te aba, tibun Iteraera. (Te Tua-Kaua 17:14-18) E taetae ni burabeti Iakoba teutana te tai imwain matena ni kangai: “Ane e na aki nako te kainuea [kanikinaean te mwaaka n tautaeka] mairoun Iuta.” (Karikani Bwaai 49:10) Irarikin anne, e taku Iehova ni kaineti ma aia bakatibu tibun Iteraera ae Nei Tara: “A na riki aia uea natanaomata mai rouna.” (Karikani Bwaai 17:16) Nanona ngkanne bwa e tataro Anna ibukin rokon ana uea.
BEBERUARE 14-20
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 TAMUERA 3-5
“E Mwamwannano Iehova”
Moan te Mwaaka ma E Mwamwannano
3 E moana ana ‘beku iroun Iehova’ Tamuera n te umwanrianna ae tabu ngke e rangi n uarereke. (1Tam. 3:1) N te tairiki teuana ngke e a matu ao e a riki te bwai ae kamimi. (Wareka 1 Tamuera 3:2-10.) E ongo wetean arana. E iangoia bwa bwanaan te Ibonga ae Rietata ae Eeri are e a kara, ao e a biri nakoina ao e taku: “Aio ngai, bwa ko weteai.” E tuangnga Eeri bwa e aki weteia. Ma ngke e a manga riki naba anne uoua riki te tai, e a ataia Eeri ae bon te Atua ae wetea Tamuera. Ngaia are e a tuanga Tamuera arona ae e na karaoia, ao e boni karaoia. E aera Iehova are taetae rinanon te anera ngke e aki kaotia nakon Tamuera ae boni ngaia ae wewete n te moantai? E aki kaotaki n te Baibara ma e kona n ae e karaoa anne Iehova ibukina bwa e tabeakina ana namakin Tamuera
Moan te Mwaaka ma E Mwamwannano
4 Wareka 1 Tamuera 3:11-18. E taekinaki n ana Tua Iehova bwa a riai ataei ni karineia aika kara, moarara riki te mataniwi. (TeOti. 22:28; NakIbo. 19:32) Ngaia are n te ingabong are imwina, e boni bae ni kangaanga iroun Tamuera kawaran Eeri ao n ninikoria n tuangnga ana motikitaeka ae matoatoa te Atua. Ni koauana, ti tuangaki n te rongorongo bwa “e maaku Tamuera n tuanga Eeri taekan te miitara.” Ma e kamataataa te Atua nakon Eeri bwa E wetea Tamuera. Ibukin anne, e a tua Eeri nakon Tamuera bwa e na kaota ana taeka te Atua. E taku Eeri: “[Tai] karabaa nakoiu te taeka teuana mai buakoni bwaai ni kabane ake e taekin nakoim.” E ongeaba Tamuera ao e “tuanga teuaei bwaai ni kabane.”
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Te Moan Tamuera
3:3—E boni matu Tamuera n te Ruu ae Moan te Tabu? E aki. Tamuera boni kanoan naba Rewi ma e riki mairoun Koata ake a aki karaoa te nakoa n ibonga. (1 Rongorongo 6:33-38) Ni kaineti ma anne, e aki kariaiakaki bwa e na “nori baike a tabu.” (Warekaia Iteraera 4:17-20) E tii kona n rin Tamuera n oon te umwa-n-rianna ae tabu. Anne te tabo ae e matu iai. E teretere bwa e mamatu naba Eri n oon te umwa-n-rianna ae tabu. Te taeka ae “ike e mena iai ana ati te Atua,” e kakoauaki iai bwa e kaineti nakon te umwa-n-rianna ae tabu.
BEBERUARE 21-27
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 TAMUERA 6-8
“Antai Ami Uea?”
it-2 163 ¶1
Ana Tautaeka n Uea te Atua
A Tangira te Uea ae Raoia n Aomata. E kaania 400 te ririki imwin te Otinako ao e a raka i aon 800 te ririki imwini karaoan ana berita te Atua ma Aberaam, ao a a tangira ngkai aia uea ae bon raoia n aomata I-Iteraera bwa e na kairiia, n aroia natannaomata ake tabeua. E oti n aia bubutii aei bwa a rawa iroun Iehova bwa e na uea i aoia. (1Ta 8:4-8) A boni bae aomata ni kantaningaa te tautaeka n uea ae e na kateia te Atua ni kaineti ma ana berita are e kaman taekinna nakon Aberaam, ao nakon Iakoba. E a kamatoaaki riki aia kantaninga aei n ana taetae ni burabeti Iakoba imwaini matena ni kaineti ma Iuta (KB 49:8-10), n ana taeka Iehova nakoia I-Iteraera imwin te Otinako (TO 19:3-6), rinanon te Berita n Tua (TTK 17:14, 15), ao ni mwakoron naba te rongorongo are kairaki iai te burabeti ae Baraam iroun te Atua bwa e na taekinna (WI 24:2-7, 17). E mwanewea naba te kantaninga aei tinan Tamuera ae kakaonimaki ae Anna n ana tataro. (1Ta 2:7-10) Ma e bon tuai Iehova ni kaota ana “bwai ae raba ae tabu” ni kaineti ma te Tautaeka n uea ao e aki naba kaotia bwa n ningai ae e na tei iai, aron teina, ao baireana bwa tao e na tei i aon te aba ke i karawa. Ngaia are a boni kakan rabakau aomata ngke a tangira aia uea.
E Nanomwaaka i Aani Baika Kaun
Nora ana kaeka Iehova ngke e tataro Tamuera nakoia ibukin te bwai ae riki: “Ko na ongo ni bwaai nako ake a taekinna aomata nakoim, bwa tiaki ngkoe ae a rawa nakoim, ma boni ngai ae a rawa bwa N na uea i aoia.” A karaunano taeka akanne nakon Tamuera, ma e rangi ni kaun nakoia aomata ake a kaaka taekan te Atua ae Mwaaka. E tuanga ana burabeti aei Iehova bwa e na kauringia I-Iteraera bwa bon iai kangaanga aika a na riki ngkana e a reke aia uea ae raoia n aomata. Ao e karaoa anne Tamuera ma a bon imanono naba n taku: “Tiaki ngaia anne, ti a tia ni motikia bwa e na reke te uea i aora.” E ongeaba Tamuera iroun te Atua ao e nako ni kabira te uea are rineia Iehova.—1 Tamuera 8:7-19.
w10 15/1 30 ¶9
E Kaotaki Koauan Riain Ana Waaki n Tautaeka Iehova!
9 E kaotaki koauan ana kauring Iehova n rongorongon rimoa. Ibukin tautaekanakia I-Iteraera iroun raoia n aomata, e a kairiia nakoni kangaanga aika kakaiaki, ai moarara riki ngke e a kaota koauan ana aki kakaonimaki te uea anne. Man iangoan aia katoto I-Iteraera anne, e a aki kamimi ngkanne noran tautaeka i nanon ririki aika bati, aika kairaki irouia aomata aika aki ataa Iehova, ngkai a a tia ni kabwaka ni karekei uaa aika raraoi ma n teimatoa. E koaua ae iai tabeman taan tautaeka ake a butiia te Atua kakabwaiaan aia kakorakora ni karekea rauia ao mweraoia, ma e na kanga te Atua ni kakabwaiaia aomata aika rawa n aantaeka nakon ana waaki n tautaeka?—Taian Areru 2:10-12, BG.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Bukin Tera Bwa A Riai ni Babetitoaki Aomata?
13 Te rairannano e riai ni karaoaki imwain ae ti babetitoaki n riki bwa taani Kakoauaa Iehova. Te rairannano bon te mwakuri n anganano ae karaoaki iroun te aomata ae e a tia ni motinnanoia bwa e nang kabanea maiuna n ririmwin Kristo Iesu. Aomata aikai n tatabemania nako a a tia ni kakeaa aroia ni bubure ngkoa, ao a a kamatoaa nanoia bwa a nang kakaraoa ae raoiroi i matan te Atua. N te Baibara, weabe n Ebera ao n Erene aika kaineti ma te rairannano, a nanona te oki rikaki ke te tan rikaki. Te mwakuri aei e kanikinaea te rairaki nakon te Atua man karaoan ae kairua. (1 Uea 8:33, 34) Te rairannano e riai n irianaki ma “makuri aika bo raoi ma rairan te nano.” (Mwakuri 26:20) E kainnanoaki iai bwa ti na kitana te taromauri ae kewe, ti na kaboraoa aroarora ma ana tua te Atua, ao n taromauria Iehova n tii ngaia. (Te Tua-Kaua 30:2, 8-10; 1 Tamuera 7:3) Te rairannano e boni bita aroarora n iango, tiara, ao anuara. (Etekiera 18:31) Ti ‘rairaki’ n riki bwa te aomata nabangkai ngkana a oneaki aroarora aika a bubuaka.—Mwakuri 3:19; I-Ebeto 4:20-24; I-Korote 3:5-14.
BEBERUARE 28–MAATI 6
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 TAMUERA 9-11
“E Nanorinano Tauro n te Moantai”
Nakonako ma Atuam ma te Nanorinano
11 Iangoa te baere riki nakon te Uea ae Tauro. N te moantai, bon te rorobuaka n ataei ae nanorinano. E ataia raoi ae iai tian ana konabwai ao e tabwara naba ni butimwaei mwioko riki tabeua. (1Tam. 9:21; 10:20-22) Ma imwina riki e a kan rarabakau Tauro. E a oti raoi anuana ae buakaka aei teutana te tai imwin rikina bwa te uea. N te tai teuana ao e a aki kona n taotaona nanona n tataningaa te burabeti ae Tamuera. N oneani mwin are e na nanorinano Tauro n onimakina Iehova bwa e na tabeakinia ana aomata, e a anga te karea ni kabuekaki e ngae ngke bon tiaki tabena. Ibukin anne, e a bua akoana iroun Iehova ao imwina riki e a bua nakoana n uea. (1Tam. 13:8-14) Ti wanawana ngkana ti karekea reireiara man te katoto aei, ao n rarawa ni kan rarabakau.
Aroni Kateimatoaan te Nano ni Kan Anga Boni Ngkoe
8 E riki aia Uea tibun Iteraera ae Tauro bwa te bwai ni kauring nakoira ibukin aroni bwainan te bangaomata ni kona ni kakeaa nanora ni kan anga boni ngaira. E moana ueana Tauro ma te nano ae nimamannei ao e kananorinanoa. (1 Tamuera 9:21) E rawa ni katuuaaeia tibun Iteraera ake a kabuakakaa ueana e ngae ngke e ataia bwa iai bukina ae riai ae kona n tei iai ibukini mwiokoana mairoun te Atua. (1 Tamuera 10:27) E butimwaea ana kairiri te Atua rinanon taamneina te Uea ae Tauro, ngke e kairiia tibun Iteraera n te buaka ike a a tokanikai iai i aoia tibun Ammon. Imwin anne, e nanorinano ni kamoamoaa Iehova ibukin tokanikaia.—1 Tamuera 11:6, 11-13.
w95 15/12 10 ¶1
A Kabooa Mwin te Akoi Tibun Ammon n te Kairiribai
A a manga kabooa naba mwin ana akoi Iehova tibun Ammon n te kairiribai. E bon nora Iehova aia mwakuri n iowawa aei. “Ao taamnein te Atua e kakorakoraa Tauro ngke e ongo taeka aikai [aika ana taeka Naati], ao e a rangi n un.” I aani kairana n taamnein te Atua, ao e a karekeia Tauro 330,000 mwaane aika taani buaka ni buakania tibun Ammon ni karokoa “ae akea i buakoia ae tiku ni kaka uoman.”—1 Tamuera 11:6, 11.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Te Moan Tamuera
9:9—Tera ae kakawaki n te kibuntaeka ae “ane atongaki ngkai ba te burabeti ao e atongaki ngkoa ba te tia matairiki”? E oti n taeka aikai bwa e moanaki tanoatan taekaia burabeti n ana bong Tamuera ao n aia tai n tautaeka uean Iteraera. E oneaki mwin te taeka ae “te tia matairiki” n te taeka ae “burabeti.” E iangoaki Tamuera bwa ngaia bon te moan aomata n te rinan n taeka ae burabeti.—Mwakuri 3:24.