តើអាប្រាហាំជាអ្នកណា?
មានមនុស្សតិចណាស់ដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងទៅលើសាសនាផ្សេងៗក្នុងពិភពលោកនេះ ដូចអាប្រាហាំ។a ដោយសារអ្នកកាន់សាសនាគ្រិស្ត អ្នកកាន់សាសនាយូដា និងអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម សុទ្ធតែគោរពអាប្រាហាំ នោះគាត់ត្រូវគេចាត់ទុកជា«បុគ្គលដ៏សំខាន់ម្នាក់ក្នុងគម្ពីរបរិសុទ្ធ» ហើយគាត់បានទុក«គំរូល្អស្តីអំពីជំនឿដ៏មុតមាំទៅលើព្រះ»។ គម្ពីរហៅអាប្រាហាំថា៖ «ឪពុករបស់អស់អ្នកណាដែលមានជំនឿ»។—រ៉ូម ៤:១១
ហេតុអ្វីមនុស្សគោរពអាប្រាហាំខ្លាំងបែបនេះ? មូលហេតុមួយ គឺអាប្រាហាំជាបុគ្គលតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលគម្ពីរបានហៅបីដងថាគាត់ជាសម្លាញ់របស់ព្រះ។—របាក្សត្រទី២ ២០:៧; អេសាយ ៤១:៨; យ៉ាកុប ២:២៣
ក៏ប៉ុន្តែ អាប្រាហាំជាមនុស្សធម្មតាដូចយើង ហើយគាត់បានឆ្លងកាត់ការលំបាកជាច្រើនដូចយើងដែរ តែគាត់បានយកឈ្នះបញ្ហារបស់គាត់។ លោកអ្នកចង់ដឹងឬទេថា តើគាត់យកឈ្នះបញ្ហានោះតាមរបៀបណា? សូមពិចារណាអ្វីដែលគម្ពីរបានរៀបរាប់អំពីបុរសដ៏សំខាន់នេះ។
ប្រវត្ដិរបស់អាប្រាហាំ
អាប្រាហាំកើតនៅឆ្នាំ២០១៨ មុនគ.ស. ហើយបានធំឡើងនៅទីក្រុងអ៊ើរ។ (លោកុប្បត្តិ ១១:២៧-៣១) ក្រុងអ៊ើរជាក្រុងធំហើយមានភាពចម្រុងចម្រើន។ មនុស្សនៅក្រុងនោះគោរពបូជារូបព្រះជាច្រើន។ ថេរ៉ាដែលជាឪពុករបស់អាប្រាហាំ ក៏ប្រហែលជាធ្លាប់គោរពបូជារូបព្រះផ្សេងៗដែរ។ (យ៉ូស្វេ ២៤:២) ប៉ុន្តែ ជាជាងគោរពបូជារូបព្រះដទៃទៀតដែលគ្មានជីវិត អាប្រាហាំបានសម្រេចចិត្តគោរពប្រណិប័តន៍តែព្រះយេហូវ៉ាbប៉ុណ្ណោះ។
តើអ្វីបានជំរុញឲ្យអាប្រាហាំធ្វើការសម្រេចចិត្តដូច្នេះ? អាប្រាហាំបានរស់នៅទាន់១៥០ឆ្នាំនៃជីវិតចុងក្រោយរបស់សិមដែលជាកូនណូអេ។ បើគាត់មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងសិមដែលចាស់ជាងគាត់ឆ្ងាយ តើនេះប្រហែលជាមានឥទ្ធិពលយ៉ាងណាទៅលើគាត់? អាប្រាហាំអាចដឹងពីសិមផ្ទាល់អំពីរបៀបដែលគាត់បានរួចជីវិតពេលទឹកជំនន់លិចផែនដី។ គាត់ក៏ប្រហែលជាបានដឹងផងដែរអំពីសារៈសំខាន់នៃការគោរពប្រណិប័តន៍ព្រះយេហូវ៉ាជាព្រះដែលបានការពារសិមនិងក្រុមគ្រួសារគាត់ពីទឹកជំនន់។
មិនថាគាត់បានដឹងតាមរយៈសិមឬតាមរបៀបផ្សេងទៀតក៏ដោយ អាប្រាហាំបានប្រព្រឹត្តសមស្របនឹងអ្វីដែលគាត់បានដឹងអំពីព្រះពិត។ ពេលព្រះយេហូវ៉ា«លមើលចិត្ត»ឬសង្កេតមើលចិត្តរបស់អាប្រាហាំ លោកបានឃើញអ្វីដ៏ល្អនៅក្នុងចិត្តរបស់គាត់ ហើយលោកបានជួយគាត់ឲ្យក្លាយជាបុរសដែលកាន់តែប្រសើរជាងនោះទៅទៀត។—សុភាសិត ១៧:៣; របាក្សត្រទី២ ១៦:៩
ជីវិតរបស់អាប្រាហាំ
អាប្រាហាំបានជួបព្រឹត្ដិការណ៍ដ៏គួរឲ្យរំភើបចិត្តជាច្រើនក្នុងជីវិតរបស់គាត់ ទោះជាគាត់បានជួបឧបសគ្គជាច្រើនក៏ដោយ តែជីវិតរបស់គាត់នៅតែមានន័យខ្លឹមសារ។ សូមពិចារណាអំពីរឿងខ្លះៗដែលគាត់បានឆ្លងកាត់។
▪ ពេលដែលអាប្រាហាំរស់នៅក្រុងអ៊ើរ ព្រះបានប្រាប់គាត់ឲ្យចាកចេញពីស្រុកកំណើត ហើយឆ្ពោះទៅទឹកដីដែលលោកនឹងបង្ហាញគាត់។ ទោះជាអាប្រាហាំនិងសារ៉ាមិនដឹងព័ត៌មានទាំងអស់អំពីទីកន្លែងដែលពួកគាត់នឹងទៅ ឬអំពីមូលហេតុដែលព្រះឲ្យពួកគាត់ចាកចេញពីស្រុកកំណើតក៏ដោយ តែពួកគាត់បានធ្វើតាមព្រះ។ នៅទីបំផុត អាប្រាហាំនិងសារ៉ាបានមករស់នៅក្នុងត្រសាលលើទឹកដីស្រុកកាណាន ហើយពួកគាត់រស់នៅដូចជាអ្នកស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នអស់មួយជីវិតរបស់ពួកគាត់។—សកម្មភាព ៧:២, ៣; ហេប្រឺ ១១:៨, ៩, ១៣
▪ កាលដែលអាប្រាហាំនិងសារ៉ាមិនទាន់មានកូននៅឡើយ នោះព្រះយេហូវ៉ាបានសន្យាថានឹងបង្កើតជាតិសាសន៍ដ៏ធំមួយពីអាប្រាហាំ។ ព្រះយេហូវ៉ាក៏បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា អស់ទាំងគ្រួសារនៅផែនដីនឹងបានពរតាមរយៈអាប្រាហាំ។ (លោកុប្បត្តិ ១១:៣០; ១២:១-៣) ក្រោយមក ព្រះយេហូវ៉ាបានបញ្ជាក់ថា លោកនៅតែមានបំណងបំពេញសេចក្ដីសន្យានោះ។ លោកបានប្រាប់អាប្រាហាំថា កូនចៅរបស់អាប្រាហាំនឹងមានច្រើនដូចជាផ្កាយនៅលើមេឃ។—លោកុប្បត្តិ ១៥:៥, ៦
▪ ពេលអាប្រាហាំមានអាយុ៩៩ឆ្នាំ ហើយសារ៉ាអាយុជិត៩០ឆ្នាំ ព្រះយេហូវ៉ាសន្យាថាពួកគាត់នឹងមានកូនប្រុសមួយ។ តាមទស្សនៈរបស់មនុស្ស នេះមើលទៅដូចជាមិនអាចទៅរួចទេ តែមិនយូរប៉ុន្មាន អាប្រាហាំនិងសារ៉ាដឹងថាគ្មានអ្វីដែល«ព្រះយេហូវ៉ាធ្វើមិនកើត»នោះទេ។ (លោកុប្បត្តិ ១៨:១៤) មួយឆ្នាំក្រោយមក ពេលអាប្រាហាំមានអាយុ១០០ឆ្នាំ គាត់បង្កើតបានកូនប្រុសមួយដែលគាត់ឲ្យឈ្មោះថាអ៊ីសាក។ (លោកុប្បត្តិ ១៧:២១; ២១:១-៥) ព្រះបានសន្យាយ៉ាងជាក់លាក់ថា តាមរយៈអ៊ីសាក មនុស្សជាតិនឹងទទួលពរដ៏អស្ចារ្យ។
▪ ច្រើនឆ្នាំក្រោយមក ព្រះយេហូវ៉ាបានសុំអាប្រាហាំឲ្យធ្វើអ្វីមួយដែលមិនធម្មតាទេ គឺលោកសុំអាប្រាហាំឲ្យបូជាកូនជាទីស្រឡាញ់របស់គាត់ជូនលោក ទោះជាយុវជននោះមិនទាន់រៀបការ ហើយមិនទាន់មានកូនក៏ដោយ។ ពេលអាប្រាហាំដឹងថា កូនគាត់នឹងត្រូវស្លាប់ នោះច្បាស់ជាធ្វើឲ្យគាត់ឈឺចាប់ក្រៃលែង ទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ គាត់បានរៀបចំដើម្បីធ្វើតាមសំណូមពររបស់ព្រះ ហើយជូនអ៊ីសាកជាគ្រឿងបូជា។ អាប្រាហាំជឿយ៉ាងមុតមាំថា បើចាំបាច់ ព្រះមានឫទ្ធានុភាពប្រោសអ៊ីសាកឲ្យរស់ឡើងវិញ ដើម្បីសម្រេចសេចក្ដីសន្យារបស់លោក។ (ហេប្រឺ ១១:១៩) នៅពេលដ៏សំខាន់បំផុតនេះ ពេលអាប្រាហាំបម្រុងនឹងបូជាកូនរបស់គាត់ជូនព្រះ លោកបានឃាត់អាប្រាហាំកុំឲ្យសម្លាប់អ៊ីសាក។ លោកបានសរសើរអាប្រាហាំដោយសារគាត់បានស្ដាប់បង្គាប់លោកទាំងស្រុង។ បន្ទាប់មក ព្រះយេហូវ៉ាបានបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវសេចក្ដីសន្យាពីមុន ដែលលោកបានធ្វើជាមួយនឹងអាប្រាហាំ។—លោកុប្បត្តិ ២២:១-១៨
▪ ក្រោយពីរស់នៅបាន១៧៥ឆ្នាំ អាប្រាហាំបានស្លាប់។ គម្ពីរបានចែងថាគាត់មាន«អាយុវែងល្អ» ហើយក៏«ស្កប់ស្កល់នឹងអាយុរបស់ខ្លួន»ដែរ។ (លោកុប្បត្តិ ២៥:៧, ៨) ហេតុនេះ អាប្រាហាំបានឃើញការសម្រេចមួយទៀតនៃសេចក្ដីសន្យារបស់ព្រះ ពោលគឺគាត់នឹងមានអាយុវែងល្អ និងរស់នៅដោយសុខសាន្តរហូតដល់ថ្ងៃស្លាប់។—លោកុប្បត្តិ ១៥:១៥
កេរដំណែលរបស់អាប្រាហាំ
អាប្រាហាំមិនគ្រាន់តែជាបុគ្គលដ៏ល្បីមួយរូបក្នុងសាសនានិងក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រដែលធ្លាប់រស់នៅសម័យបុរាណប៉ុណ្ណោះទេ តែគាត់បានទុកគំរូជាច្រើនឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាយកតម្រាប់តាមនៅសព្វថ្ងៃនេះ។ (ហេប្រឺ ១១:៨-១០, ១៧-១៩) សូមឲ្យយើងពិចារណាគុណសម្បត្ដិបួនរបស់អាប្រាហាំ។ មុនបង្អស់ យើងនឹងពិនិត្យមើលគុណសម្បត្ដិដែលយើងស្គាល់ច្បាស់ជាងគេរបស់អាប្រាហាំ គឺជំនឿ។
[កំណត់សម្គាល់]
a នៅដើមដំបូង អាប្រាហាំមានឈ្មោះថាអាប់រ៉ាម ហើយប្រពន្ធរបស់គាត់ឈ្មោះសារ៉ាយ។ ក្រោយមក ព្រះបានប្ដូរឈ្មោះរបស់គាត់ទៅជាអាប្រាហាំវិញ ដែលមានន័យថា«ឪពុកនៃសាសន៍ជាច្រើន» ហើយបានប្ដូរឈ្មោះសារ៉ាយទៅជាសារ៉ាវិញ ដែលមានន័យថា«ម្ចាស់ក្សត្រី»។ (លោកុប្បត្តិ ១៧:៥, ១៥) ដើម្បីឲ្យស្រួលយល់ នៅក្នុងអត្ថបទជាបន្តបន្ទាប់នេះ យើងនឹងហៅពួកគាត់ថា អាប្រាហាំនិងសារ៉ា។
b យេហូវ៉ាគឺជានាមរបស់ព្រះដែលមានក្នុងគម្ពីរ។
[ប្រអប់នៅទំព័រ៤]
បុគ្គលដ៏សំខាន់ក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រដែលទាក់ទងនឹងគម្ពីរ
ក្នុងគម្ពីរ ១០ជំពូកដំបូងនៃសៀវភៅលោកុប្បត្តិរៀបរាប់អំពីជីវប្រវត្ដិរបស់បុរសមួយចំនួនដែលមានជំនឿ ដូចជាអេបិល អេណុក និងណូអេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ១៥ជំពូកបន្ទាប់ក្នុងសៀវភៅនេះ ភាគច្រើនរៀបរាប់អំពីជីវិតរបស់បុរសតែម្នាក់ គឺអាប្រាហាំ។
បន្ថែមទៅទៀត ពេលគម្ពីររៀបរាប់អំពីអាប្រាហាំ នោះក៏ជាលើកដំបូងដែលបញ្ជាក់អំពីចំណុចសំខាន់បំផុតខ្លះដែរ។ ជាឧទាហរណ៍ ក្នុងជីវប្រវត្ដិរបស់អាប្រាហាំមានដូចជា . . .
▪ ការចែងជាលើកដំបូងអំពីព្រះថាជាខែល ឬជាអ្នកការពារអ្នកបម្រើរបស់លោក។—លោកុប្បត្តិ ១៥:១; សូមមើល ចោទិយកថា ៣៣:២៩; ទំនុកតម្កើង ១១៥:៩; សុភាសិត ៣០:៥
▪ ការចែងជាលើកដំបូងអំពីការមានជំនឿទៅលើព្រះ។—លោកុប្បត្តិ ១៥:៦
▪ កន្លែងដំបូងដែលមានពាក្យហោរាឬអ្នកប្រកាសទំនាយ។—លោកុប្បត្តិ ២០:៧
▪ ការចែងជាលើកដំបូងអំពីសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ឪពុកម្ដាយ។—លោកុប្បត្តិ ២២:២