FIRST BUK BLO KINGS
1 King David hem olo fogud nao+ and nomata olketa kavarem hem witim blanket hem nating feel warm. 2 So olketa servant blo hem sei olsem: “King blo mifala, iu letem mifala for faendem wanfala young gele for waka for iu, and hem bae lukaftarem iu. Hem bae leidaon klosap lo iu mekem iu feel warm.” 3 So olketa go lo evri ples lo Israel for lukaotem eni gele wea luk naes tumas, and olketa faendem Abishag+ wea hem wanfala Shunammite,+ and tekem hem kam lo king. 4 Datfala gele hem luk naes tumas, and hem waka for king and lukaftarem hem, bat king no sleep witim hem.
5 Lo datfala taem, Adonijah+ wea hem son blo Haggith, hem mekhae lo hemseleva and sei: “Mi nao bae mi king!” Hem tekem chariot for hemseleva and hem garem olketa man wea raedem horse and 50-fala man for ran go first lo hem.+ 6 Bat no enitaem dadi blo hem tok* olsem lo hem: “Why nao iu duim disfala samting?” Adonijah luk naes tumas tu, and mami blo hem bornem hem bihaen Absalom hem born finis. 7 Adonijah story witim Joab son blo Zeruiah and Abiathar+ wea hem priest, and olketa agree for helpem and sapotim hem.+ 8 Bat Zadok+ wea hem priest, Benaiah+ son blo Jehoiada, profet Nathan,+ Shimei,+ Rei, and olketa strongfala soldia blo David,+ olketa no sapotim Adonijah.
9 Bihaen, Adonijah sakrifaesim+ sheepsheep, buluka, and olketa fat animal klosap lo ston lo Zoheleth wea hem klosap lo En-rogel, and hem invaetem evri son blo king wea hem olketa brata blo hem, and evri man lo Judah wea hem olketa servant blo king. 10 Bat hem no invaetem profet Nathan, Benaiah, and olketa strongfala soldia blo David, or brata blo hem Solomon. 11 Then Nathan+ sei lo Bath-sheba+ mami blo Solomon:+ “Hao, iu herem tu Adonijah+ son blo Haggith hem kamap king, and lord blo iumi David nating savve eniting abaotem? 12 So plis iu herem wanem mi talem mekem iu savve sevem laef blo iu and laef blo son blo iu Solomon.+ 13 Iu go lo King David and sei lo hem, ‘King blo mi, iu bin promis lo servant blo iu olsem: “Son blo iu Solomon nao bae hem king changem mi, and hem nao bae sidaon lo throne blo mi.”+ So why nao Adonijah hem king?’ 14 Taem iu gohed story witim king, mi bae kam and then bae mi talem lo king wanem iu talem hem tru.”
15 So Bath-sheba go kasem king lo rum blo hem. King hem olo fogud and Abishag+ datfala Shunammite nao lukaftarem king. 16 Then Bath-sheba nildaon and baodaon lo king, and king sei lo hem: “Wanem nao iu laekem?” 17 Hem sei: “Lord blo mi, lo nem blo Jehovah, God blo iu, iu nao promis lo servant blo iu and sei, ‘Son blo iu Solomon nao bae hem king changem mi, and hem nao bae sidaon lo throne blo mi.’+ 18 Bat lukim! Adonijah hem king nao, and lord blo mi wea king no savve lo eniting abaotem.+ 19 Hem sakrifaesim olketa bull, olketa fat animal, and staka sheepsheep, and hem invaetem evri son blo king, Abiathar wea hem priest, and Joab wea hem bigman lo army,+ bat hem no invaetem servant blo iu Solomon.+ 20 And distaem lord blo mi wea king, evriwan lo Israel luk lo iu for iu talem olketa hu nao bae king for changem iu for sidaon lo throne blo iu, king blo mi. 21 Nogud nao bihaen taem lord and king blo mi rest witim olketa grandadi blo hem, olketa bae sei mi and son blo mi Solomon, mitufala againstim king.”
22 And taem Bath-sheba gohed story witim king, profet Nathan hem kam nao.+ 23 Semtaem olketa talem king: “Profet Nathan lo hia!” Nathan kam front lo king and hem baodaon lo king gogo feis blo hem tasim graon. 24 Then Nathan sei: “King blo mi, waswe, iu nao iu tok olsem, ‘Adonijah bae hem king changem mi, and hem nao bae sidaon lo throne blo mi’?+ 25 Hem go daon finis for sakrifaesim+ olketa bull, olketa fat animal, and staka sheepsheep, and hem invaetem evri son blo king, olketa bigman blo army, and Abiathar wea hem priest.+ Distaem olketa kaikai and drink witim hem and olketa gohed for sei, ‘King Adonijah, iu laef for longtaem!’ 26 Bat hem nating invaetem mi servant blo iu, or Zadok wea hem priest, or Benaiah+ son blo Jehoiada, or servant blo iu Solomon. 27 King blo mi, hao, iu nao givim raet lo hem for sidaon lo throne blo king blo mi for changem iu bat iu no talem lo servant blo iu?”
28 King David sei: “Talem Bath-sheba kam lo mi.” So Bath-sheba kam insaed and hem standap front lo king. 29 Then king talem disfala promis:* “Mi talem tru samting front lo Jehovah wea laef, wea sevem mi from evri trabol wea kasem mi,+ 30 hao tuday hem nao samting wea bae mi duim, olsem mi promis finis lo iu lo nem blo Jehovah, God blo Israel. Mi sei, ‘Son blo iu Solomon nao bae hem king changem mi, and hem nao bae sidaon lo throne blo mi!’” 31 Then Bath-sheba nildaon and baodaon front lo king gogo feis blo hem tasim graon and hem sei: “Lord blo mi, King David, iu bae stap for olowe!”
32 Stretawe King David sei: “Talem Zadok wea hem priest, profet Nathan, and Benaiah+ son blo Jehoiada+ kam lo mi.” So olketa kam lo king. 33 King sei lo olketa: “Tekem olketa servant blo mi witim iufala, and mekem son blo mi Solomon for hem raedem mule*+ blo mi and leadim hem go daon lo Gihon.+ 34 Zadok wea hem priest and profet Nathan bae anointim hem+ lo there for kamap king ovarem Israel. Then iufala blowim horn and sei, ‘King Solomon iu laef for longtaem!’+ 35 Then iufala followim hem kam bak, and hem bae kam and sidaon lo throne blo mi. Hem bae king for changem mi and mi bae appointim hem for hem leader ovarem Israel and Judah.” 36 Semtaem nomoa Benaiah son blo Jehoiada tok olsem lo king: “Amen! Jehovah, God blo king blo mi nao bae mekem diswan kamap tru. 37 Olsem Jehovah bin stap witim king blo mi, hem bae stap tu witim Solomon,+ and Hem bae mekem rul blo hem for winim rul blo lord blo mi, King David.”+
38 Then Zadok wea hem priest, profet Nathan, Benaiah+ son blo Jehoiada, and olketa Cherethite, and olketa Pelethite+ go daon and mekem Solomon raedem mule blo King David,+ and olketa tekem hem go lo Gihon.+ 39 Zadok tekem horn wea oil stap insaed+ from tent+ and hem anointim Solomon,+ and olketa blowim horn and evri pipol singaot olsem: “King Solomon iu laef for longtaem!” 40 Bihaen, evri pipol followim hem go ap, olketa pleim olketa flute and hapi narawe and noes wea olketa mekem hem big tumas gogo graon hem seksek nao.+
41 Taem Adonijah and evriwan wea hem invaetem olketa kaikai finis,+ olketa herem datfala big noes. Semtaem Joab herem saond blo horn, hem sei: “Wat nao mekem pipol mek noes tumas lo hem lo taon hia?” 42 Taem Joab story yet, Jonathan+ son blo Abiathar wea hem priest hem arrive. Then Adonijah sei lo hem: “Iu kam, iu wanfala gud man and mi savve iu tekem kam gud nius.” 43 Bat Jonathan sei lo Adonijah: “Nomoa, mi no tekem kam gud nius! Lord blo iumi King David mekem Solomon kamap king finis. 44 King sendem Zadok wea hem priest, profet Nathan, Benaiah son blo Jehoiada, and olketa Cherethite, and olketa Pelethite for go witim Solomon and mekem hem raedem mule blo king.+ 45 Then Zadok wea hem priest and profet Nathan anointim hem lo Gihon for hem kamap king. Bihaen, olketa lusim datfala ples and olketa hapi tumas, and mekem bigfala noes lo taon. Hem nao datfala noes wea iufala herem ia. 46 And Solomon hem sidaon finis lo throne blo king. 47 And tu, olketa servant blo king kam insaed and tok olsem lo lord blo iumi King David, ‘God blo iumi bae mekem nem blo Solomon hem hae winim nem blo iu, and Hem bae mekem rul blo hem for winim rul blo iu!’ Then king daonem hed for prea lo bed blo hem. 48 And king sei tu, ‘Praisem Jehovah, God blo Israel, wea tuday hem letem samwan for sidaon lo throne blo mi and letem mi for lukim datwan!’”
49 And evriwan wea Adonijah invaetem, olketa fraet fogud and each wan getap from datfala ples and go nao. 50 Adonijah tu fraetem Solomon, so hem go lo altar and hol strong lo olketa horn lo datfala altar.+ 51 Olketa talem lo Solomon olsem: “Adonijah hem fraetem King Solomon. And hem go hol strong lo olketa horn lo altar and sei, ‘Letem King Solomon promis lo mi firstaem dat hem bae no killim mi dae.’” 52 So Solomon sei: “Sapos hem duim gud samting, no eni singol hair lo hed blo hem bae foldaon lo graon. Bat sapos samting wea hem duim hem nogud,+ bae hem mas dae.” 53 So King Solomon sendem toktok for olketa tekem hem kam from datfala altar. Then hem kam and baodaon lo King Solomon, bihaen Solomon sei lo hem: “Go bak lo haos blo iu.”
2 Taem David klosap for dae hem talem olketa instruction hia lo son blo hem Solomon: 2 “Distaem mi klosap nao for dae.* So iu mas strong+ and pruvim dat iu wanfala man.+ 3 Iu mas obeyim Jehovah, God blo iu lo wei for wakabaot followim olketa wei blo hem, and lo wei for obeyim olketa law, olketa komandment, olketa judicial disison,* and olketa reminder blo hem olsem olketa bin raetem lo Law blo Moses.+ Sapos iu duim olsem bae iu win* lo evri samting wea iu duim and lo evri ples wea iu go. 4 And Jehovah bae duim evri samting wea hem promisim lo mi taem hem sei: ‘Sapos olketa son blo iu gohed faithful for wakabaot followim mi lo full heart and lo full laef* blo olketa,+ bae no eni man from famili laen blo iu bae finis for rul lo Israel.’+
5 “And tu, iu savve lo samting wea Joab, son blo Zeruiah duim lo mi, wanem hem duim lo Abner+ son blo Ner, and lo Amasa+ son blo Jether, tufala bigman lo army blo Israel. Hem killim tufala dae+ lo taem wea no eni faet gohed, and hem putim blood blo tufala lo belt wea hem werem raonem hips blo hem and lo sandol lo leg blo hem. 6 Iu mas duim samting lo wisefala wei and no letem hem gray hair bifor hem go insaed lo Grev.*+
7 “Bat iu shud showim loyal love* lo olketa son blo Barzillai+ datfala Gileadite, and olketa tu shud kaikai witim iu lo tebol blo iu, bikos olketa nao helpem mi+ taem mi ranawe from brata blo iu Absalom.+
8 “And tingim tu Shimei son blo Gera, datfala Benjaminite wea kam from Bahurim. Hem wanfala wea tok nogud+ lo mi lo datfala day wea mi go lo Mahanaim.+ Bat taem hem kam daon for meetim mi lo Jordan River mi promis lo nem blo Jehovah and sei lo hem: ‘Bae mi no killim iu dae lo sword.’+ 9 So iu mas panisim hem,+ bikos iu man wea wise and iu nao savve lo wanem iu shud duim lo hem. Iu mas tekem olketa gray hair blo hem go daon lo Grev* witim blood.”+
10 Then David hem rest witim olketa grandadi blo hem and olketa berem hem lo Taon blo David.+ 11 David hem rul ovarem Israel for 40 years. Hem rul lo Hebron+ for 7 years, and hem rul lo Jerusalem for 33 years.+
12 Then Solomon hem sidaon lo throne blo dadi blo hem David, and gogo rul blo hem kamap strong.+
13 Bihaen, Adonijah wea hem son blo Haggith kam lo Bath-sheba, mami blo Solomon. Bath-sheba sei lo hem: “Hao, iu kam witim peace?” Hem sei: “Yes, mi kam witim peace.” 14 Then hem sei: “Mi laek talem iu wanfala samting.” So Bath-sheba sei: “Iu talem kam.” 15 So Adonijah sei: “Iu savve finis dat mi nao shud king, and evriwan lo Israel expectim* mi for king.+ Bat hem no happen olsem, so brata blo mi nao hem king, bikos hem nao wanem Jehovah laekem.+ 16 Bat wanfala samting nao mi laek askem lo iu. Plis lisin lo wanem mi talem.” So Bath-sheba sei lo hem: “Iu talem kam.” 17 Then hem sei: “Plis, iu askem King Solomon for givim lo mi Abishag,+ datfala Shunamite for kamap waef blo mi, bikos iu nao bae hem herem iu.” 18 So Bath-sheba sei: “Hem olraet! Bae mi go storyim datwan lo king for iu.”
19 So Bath-sheba go storyim lo King Solomon wanem Adonijah askem. Semtaem nomoa king getap and go baodaon lo Bath-sheba. Then hem sidaon lo throne blo hem and talem olketa for tekem kam wanfala throne for mami blo hem for sidaon lo raet saed blo hem. 20 Then Bath-sheba sei: “Wanfala samting nomoa mi laek askem lo iu. Plis lisin lo wanem mi talem.” So king sei lo hem: “Mami blo mi, iu talem kam. Bae mi lisin lo wanem iu talem.” 21 Hem sei: “Iu letem brata blo iu Adonijah for maritim Abishag, datfala Shunammite.” 22 So King Solomon sei lo mami blo hem: “Why nao iu askem Abishag, datfala Shunammite for Adonijah? Sapos olsem, iu ask for hem kamap king nomoa+ bikos hem big brata blo mi,+ and Abiathar wea hem priest and Joab+ son blo Zeruiah tu sapotim hem.”+
23 Then King Solomon promis lo nem blo Jehovah olsem: “Letem God nao mas panisim mi sapos Adonijah no dae for samting wea hem askem. 24 So distaem, olsem Jehovah wea laef, and wea chusim mi+ for sidaon lo throne blo dadi blo mi David and wea wakem wanfala haos* for mi,+ olsem hem promisim, Adonijah hem bae dae.”+ 25 Stretawe King Solomon sendem Benaiah+ wea hem son blo Jehoiada for go killim Adonijah, and hem dae nao.
26 Then king sei olsem lo Abiathar+ wea hem priest: “Iu go bak lo land* blo iu lo Anathoth!+ Hem fitim for iu dae bat tuday bae mi no killim iu dae, bikos lo taem blo dadi blo mi David iu bin karem Ark blo Sovereign Lord Jehovah,+ and taem dadi blo mi kasem hard taem iu tu safa witim hem.”+ 27 So Solomon finisim Abiathar from waka blo hem for priest blo Jehovah. Diswan hem for mekem toktok blo Jehovah lo Shiloh+ againstim famili blo Eli+ for kamap tru.
28 Taem Joab herem datfala nius, hem ranawe go lo tent blo Jehovah+ and hol strong lo olketa horn blo altar. From Joab hem sapotim Adonijah+ bat hem no sapotim Absalom.+ 29 Then samfala talem King Solomon: “Joab hem ranawe go lo tent blo Jehovah, and hem lo there saed lo altar.” So Solomon sendem Benaiah wea hem son blo Jehoiada and sei: “Iu go and killim dae Joab!” 30 So Benaiah go lo tent blo Jehovah and sei lo Joab: “King hem sei, ‘Iu kamaot!’” Bat hem sei: “Nomoa! Mi bae dae lo hia.” Benaiah go bak lo king and storyim lo hem samting wea Joab talem. 31 Then king sei lo hem: “Iu duim samting wea hem talem, iu killim hem dae and berem hem, mekem mi and laen blo dadi blo mi no guilty from blood blo olketa wea innocent wea Joab killim dae.+ 32 Jehovah bae changem bak blood blo olketa wea hem killim dae, bikos dadi blo mi David nating savve taem hem go for killim dae witim sword tufala man wea raeteous winim hem. Tufala man hia nao hem Abner+ wea hem son blo Ner, komanda blo army lo Israel,+ and Amasa+ wea hem son blo Jether, komanda blo army lo Judah.+ 33 Blood blo olketa bae tane bak lo hed blo Joab and lo olketa pikinini blo hem for olowe.+ Bat Jehovah bae givim peace lo David, olketa pikinini blo hem, famili blo hem, and rul blo hem for olowe.” 34 Then Benaiah wea hem son blo Jehoiada go and killim dae Joab, and berem hem lo ples blo hem wea stap lo wilderness. 35 Then king appointim Benaiah+ son blo Jehoiada for kamap bigman lo army for changem Joab, and king appointim Zadok+ wea hem priest for changem Abiathar.
36 King kolem Shimei+ and sei olsem lo hem: “Iu wakem haos blo iu lo Jerusalem and iu stap lo there. Iu mas no go aot lo eni nara ples. 37 Sapos iu go aot and akrosim Kidron Valley,+ iu mas savve, iu bae dae. And iu bae guilty lo dae blo iuseleva.” 38 Shimei sei lo king: “Samting wea iu talem hem stret. Servant blo iu bae duim samting wea king blo mi talem.” So Shimei stap lo Jerusalem for lelebet longtaem.
39 Bat bihaen thrifala year, tufala slave blo Shimei ranawe go lo Achish+ son blo Maacah, king lo Gath. Taem olketa sei lo Shimei: “Iu savve! Olketa slave blo iu lo Gath,” 40 semtaem nomoa Shimei redyim donkey blo hem and go lukim Achish lo Gath for lukaotem olketa slave blo hem. Taem Shimei tekem kam bak olketa slave blo hem from Gath, 41 olketa talem lo Solomon olsem: “Shimei go aot from Jerusalem for go lo Gath and hem kam bak nao.” 42 So king kolem kam Shimei and sei lo hem: “Mi mekem iu promis* lo nem blo Jehovah and mi warnim iu olsem: ‘Lo day wea iu go aot from hia and go lo eni nara ples, iu mas savve iu bae dae.’ And iu tu iu sei lo mi, ‘Samting wea iu talem hem stret, bae mi followim.’+ 43 Why nao iu brekem datfala promis wea iu talem lo nem blo Jehovah and iu no followim komand wea mi talem iu?” 44 Then king sei lo Shimei: “Iu savve finis lo staka nogud samting wea iu duim lo dadi blo mi David,+ and Jehovah bae changem bak lo iu olketa nogud samting hia.+ 45 Bat Jehovah bae blessim King Solomon,+ and rul blo David bae stap strong for olowe.” 46 So king talem Benaiah wea hem son blo Jehoiada for go and killim dae Shimei.+
From datwan, kingdom blo Solomon hem stap strong lo hand blo hem.+
3 Solomon mekem wanfala marit agreement witim Pharaoh, king blo Egypt and hem maritim* dota blo Pharaoh,+ and tekem hem kam for stap lo Taon blo David+ go kasem taem hem wakem finis haos blo hemseleva,+ haos blo Jehovah,+ and wall raonem Jerusalem.+ 2 Bat olketa pipol gohed yet for mekem sakrifaes lo olketa hae ples,*+ bikos lo datfala taem olketa no wakem yet haos for mekhae lo nem blo Jehovah.+ 3 Solomon gohed for lovem Jehovah lo wei wea hem followim evri toktok wea dadi blo hem David talem lo hem. Nomata olsem, hem gohed for mekem olketa sakrifaes and mekem olketa offering for smoke lo olketa hae ples.+
4 King hem go lo Gibeon for mekem sakrifaes lo there bikos hae ples lo there nao hem barava important.*+ Solomon offerim 1,000 animal and sakrifaesim antap lo datfala altar.+ 5 Taem Solomon lo Gibeon, Jehovah kam lo hem lo naet lo wanfala dream and sei: “Iu askem mi wanem iu laekem and mi bae givim lo iu.”+ 6 Then Solomon sei: “Iu barava showim loyal love* lo servant blo iu David, dadi blo mi, wea faithful for followim iu and hem raeteous and hem garem gudfala heart. And iu gohed for showim loyal love hia wea big tumas lo hem kam kasem distaem, taem iu givim hem wanfala son for hem kamap king.+ 7 So distaem, Jehovah, God blo mi, nomata mi young* nomoa and mi no garem staka experience,*+ iu mekem mi, servant blo iu for king changem dadi blo mi David. 8 Servant blo iu hem stap witim olketa pipol blo iu wea iu chusim,+ olketa staka tumas and no eniwan savve kaontem nao namba blo olketa. 9 So plis helpem servant blo iu for garem heart wea obey mekem hem savve judgem pipol blo iu,+ for luksavve lo samting wea hem gud and samting wea hem nogud.+ Hem no isi for mi judgem pipol blo iu bikos olketa staka* tumas.”
10 Jehovah hem hapi lo samting wea Solomon askem.+ 11 Then God sei lo hem: “Bikos samting wea iu askem hem no for iu laef longtaem* or for iu kamap rich or for olketa enemy blo iu dae, bat iu ask for iu garem wisdom mekem iu judge lo gudfala wei,+ 12 so bae mi duim samting wea iu askem.+ Bae mi givim iu wisdom and heart wea obey,+ mekem no eniwan wea laef bifor lo iu, or eniwan wea laef bihaen lo iu, bae hem olsem iu.+ 13 And tu, bae mi givim lo iu olketa samting wea iu no askem,+ hem nao for iu kamap rich and pipol mekhae lo iu,+ mekem lo taem* wea iu laef no eni nara king bae hem olsem iu.+ 14 And sapos iu obeyim mi lo wei for followim olketa law blo mi, and olketa komandment blo mi olsem dadi blo iu David hem duim,+ bae mi mekem iu for laef longtaem tu.”*+
15 Taem Solomon wekap hem luksavve datwan hem dream nomoa. Then hem go lo Jerusalem and hem go standap front lo ark blo covenant blo Jehovah and sakrifaesim olketa burnt offering* and olketa peace offering*+ and mekem wanfala feast for evri servant blo hem.
16 Lo datfala taem tufala jury woman kam and standap front lo king. 17 First woman sei: “Plis king blo mi, mi and woman hia mitufala stap lo wanfala haos, and hem lo haos tu taem baby blo mi hem born. 18 Thrifala day bihaen mi bornem son blo mi, hem tu bornem son blo hem. Mitufala nomoa stap lo haos, no eni narawan moa stap witim mitufala. 19 Then lo naet baby blo hem dae bikos hem leidaon antap lo hem. 20 So hem wekap lo midolnaet taem slave gele blo iu sleep, and tekem baby blo mi wea sleep saed lo mi and mekem hem sleep lo arm blo hem, and then hem tekem baby blo hem wea dae and putim lo arm blo mi. 21 Taem mi wekap lo morning for susum baby blo mi, mi luk bat hem dae finis. So mi lukluk gud lo hem and mi lukim, diswan hem no baby wea mi bornem.” 22 Bat nara woman hia sei: “Nomoa ia, baby blo mi nao hem laef, and baby blo iu nao hem dae!” Bat firstfala woman hem sei: “Nomoa, baby blo iu nao hem dae, and baby blo mi nao hem laef.” Hem nao hao tufala raoa front lo king.
23 Then king sei: “Wanfala woman sei, ‘Baby blo mi nao laef, and baby blo iu nao dae!’ and nara woman sei, ‘Nomoa, baby blo iu nao dae, and baby blo mi nao laef!’” 24 So king hem sei: “Tekem kam wanfala sword.” So olketa tekem kam wanfala sword lo king. 25 Then king sei: “Katem pikinini hia wea laef lo tufala haf, and givim haf lo wanfala woman and nara haf lo nara woman.” 26 Semtaem nomoa datfala woman wea baby blo hem laef krae lo king bikos hem barava sorre lo baby blo hem. And hem sei lo king: “Plis, lord blo mi! Iu givim pikinini hia go lo hem nomoa. No killim hem dae!” Bat nara woman sei: “For mekem hem no blo eniwan lo mitufala! Iufala katem lo tufala haf!” 27 So king tok olsem: “Givim pikinini ia wea laef lo firstfala woman! No killim hem dae bikos diswan nao real mami blo hem.”
28 Evriwan lo Israel herem wanem king disaedem and olketa barava tinghae* lo king,+ bikos olketa luksavve wisdom from God stap witim hem for judgem man followim samting wea stret.+
4 King Solomon rul ovarem full Israel.+ 2 Diswan nao olketa bigman blo hem. Azariah son blo Zadok+ hem priest.* 3 Elihoreph and Ahijah tufala son blo Shisha, tufala nao secretary.+ Jehoshaphat+ son blo Ahilud hem man for keepim record. 4 Benaiah+ son blo Jehoiada hem komanda lo army. Zadok and Abiathar,+ tufala priest. 5 Azariah son blo Nathan+ nao hem lukaftarem olketa deputy officer. Zabud son blo Nathan hem priest and hem fren blo king.+ 6 Ahishar hem boss lo haos blo king, and Adoniram+ son blo Abda, hem boss lo olketa wea waka for king.+
7 Solomon garem 12-fala deputy officer wea lukaftarem evriwan lo Israel wea provaedem kaikai for king, and olketa wea stap lo haos blo hem. Each wan lo olketa deputy hia garem responsibility for provaedem kaikai for wanfala month lo year.+ 8 Olketa deputy officer hia hem, son blo Hur, hem lukaftarem olketa area lo olketa maunten lo Ephraim. 9 Son blo Deker, hem lukaftarem Makaz, Shaalbim,+ Beth-shemesh, and Elon-beth-hanan. 10 Son blo Hesed, hem lukaftarem Arubboth (hem lukaftarem tu Socoh and evri land lo Hepher). 11 Son blo Abinadab, hem lukaftarem olketa ples wea stap saed lo olketa hill lo Dor (hem maritim Taphath, wea hem dota blo Solomon). 12 Baana wea hem son blo Ahilud, hem lukaftarem Taanach, Megiddo,+ and evri ples lo Beth-shean,+ wea stap klosap lo Zarethan, lo botom lo Jezreel, start lo Beth-shean go kasem Abel-meholah, and lo olketa ples lo Jokmeam.+ 13 Son blo Geber, hem lukaftarem Ramoth-gilead+ (hem lukaftarem olketa smol vilij blo Jair+ wea hem son blo Manasseh lo Gilead.+ And hem lukaftarem tu olketa ples lo Argob,+ wea hem lo Bashan.+ Sixtifala big taon hia hem garem olketa wall and olketa gate wea olketa lokim lo copper bar). 14 Ahinadab son blo Iddo, hem lukaftarem Mahanaim.+ 15 Ahimaaz, hem lukaftarem olketa ples blo tribe blo Naphtali (hem maritim Basemath, nara dota blo Solomon). 16 Baana son blo Hushai, hem lukaftarem olketa ples blo tribe blo Asher, and lo Bealoth. 17 Jehoshaphat son blo Paruah, hem lukaftarem olketa ples blo tribe blo Issachar. 18 Shimei+ son blo Ela, hem lukaftarem olketa ples blo tribe blo Benjamin.+ 19 Geber son blo Uri, hem lukaftarem land lo Gilead,+ wea bifor hem land blo King Sihon+ blo olketa Amorite and King Og+ blo Bashan. Wanfala main deputy officer nao lukaftarem evri deputy officer lo olketa ples hia.
20 Evriwan lo Judah and Israel olketa staka tumas olsem sandbis lo saedsea.+ Olketa garem kaikai and drink, and olketa stap hapi.+
21 Solomon rul ovarem evri kingdom start lo River*+ go kasem land blo olketa Philistine and go kasem baondri blo Egypt. Lo full laef blo Solomon, olketa tekem kam olketa present and olketa waka for hem.+
22 Kaikai for haos blo Solomon evriday hem 3,300 kilo* blo best flour, and 6,600 kilo* blo flour, 23 10-fala fat buluka, 20-fala buluka wea kaikaim grass, and 100 sheepsheep, witim samfala difren kaen deer, olketa gazelle,* and olketa roebuck,* and olketa fat cuckoo bird. 24 Solomon garem paoa ovarem evri samting lo disfala saed lo River,*+ start lo Tiphsah go kasem Gaza+ witim evri king lo disfala saed lo River. And hem stap lo peace witim evriwan lo nara nation wea stap raonem hem.+ 25 Lo full taem wea Solomon hem laef, evriwan lo Judah and Israel stap lo peace, each wan stap gud andanit lo grape tree and andanit lo fig tree blo hemseleva, start lo Dan go kasem Beer-sheba.
26 Solomon garem 4,000* rum blo olketa horse for olketa chariot blo hem, and 12,000 horse.*+
27 Olketa deputy officer hia provaedem kaikai for King Solomon and evriwan wea kaikai lo tebol blo King Solomon. Each wan lo olketa garem responsibility for provaedem kaikai for wanfala month, and olketa mek sure olketa no short lo eni samting.+ 28 And olketa provaedem tu barley and drae grass for olketa horse, and for olketa horse wea savve pullim chariot, lo eni ples wea olketa needim. Each deputy officer provaedem kaikai followim wanem olketa askem hem for duim.
29 And God givim lo Solomon barava bigfala wisdom and wei for luksavve lo samting, and heart wea savve lo staka samting wea olsem sandbis lo saedsea.+ 30 Solomon hem barava wise winim evri wise man lo East and evri wise man lo Egypt.+ 31 Hem wise fogud winim olketa nara man, hem wise winim Ethan+ datfala Ezrahite, and hem wise winim olketa son blo Mahol, wea hem Heman,+ Calcol,+ and Darda. And nius abaotem hem go kasem evri nation wea stap raonem hem.+ 32 Hem raetem* 3,000 proverbs+ and namba blo olketa song+ blo hem kasem 1,005. 33 Hem savve story abaotem olketa tree, olsem olketa cedar tree wea stap lo Lebanon and olketa hyssop plant+ wea grow kamaot from olketa wall ston. Hem savve story abaotem olketa animal,+ olketa bird,*+ olketa animal wea krol,*+ and olketa fish. 34 Pipol from evri nation kam for herem wisdom blo Solomon, and olketa king from evriwea lo earth wea herem story abaotem wisdom blo hem, olketa tu kam.+
5 Hiram hem king blo Tyre+ and for longtaem kam hem gud fren blo David.* Taem hem herem dat olketa anointim Solomon for kamap king for changem dadi blo hem, hem sendem olketa servant blo hem for go lo Solomon.+ 2 Then Solomon sendem toktok ia go lo Hiram:+ 3 “Iu savve finis dadi blo mi David hem no savve buildim wanfala haos for mekhae lo nem blo Jehovah, God blo hem, bikos hem faet witim olketa enemy wea stap raonem hem go kasem taem Jehovah putim evri enemy blo hem andanit lo foot blo hem.+ 4 Bat distaem God blo mi Jehovah mekem mi stap lo peace witim olketa wea stap raonem mi.+ No eniwan againstim mi and no eni nogud samting kasem mifala.+ 5 So mi tingting for buildim wanfala haos for mekhae lo nem blo Jehovah, God blo mi olsem Jehovah bin promisim lo David dadi blo mi, taem hem sei: ‘Son blo iu wea mi bae putim lo throne for changem iu, hem nao bae buildim haos for mekhae lo nem blo mi.’+ 6 So talem olketa pipol blo iu for katem olketa cedar tree for mi from Lebanon.+ Olketa wakaman blo mi bae waka witim olketa wakaman blo iu, and bae mi peim olketa wakaman blo iu followim amount wea iu markem, bikos iu savve finis no eniwan lo mifala savve hao for katem olketa tree olsem olketa lo Sidon.”+
7 Taem Hiram herem wanem Solomon talem, hem hapi fogud and hem sei: “Jehovah nao bae kasem praise tuday, bikos hem givim lo David wanfala son wea wise for rul ovarem staka pipol hia!”+ 8 So Hiram sendem toktok go lo Solomon: “Mi kasem nao message wea iu sendem kam. Bae mi duim evri samting wea iu laekem and givim kam olketa timba from cedar and juniper tree.+ 9 Olketa wakaman blo mi bae tekem kam from Lebanon go lo saedsea, and bae mi taengem olketa log hia tugeta and floatem lo sea for go shore lo ples wea iu markem. Bae mi aotem olketa log hia and iufala kam karem go. So wanem mi laekem from iu, hem for iu provaedem kaikai wea mi askem for olketa lo haos blo mi.”+
10 So Hiram givim evri timba from cedar and juniper tree wea Solomon askem. 11 And Solomon givim Hiram 3,200,000 kilo* lo wheat for kaikai blo famili blo hem, and 4,400 liter* lo pure olive oil. Evri year diswan nao wanem Solomon givim lo Hiram.+ 12 And Jehovah givim Solomon wisdom olsem Hem promis for duim.+ And Solomon and Hiram stap tugeta lo peace and tufala mekem wanfala agreement.*
13 King Solomon tekem 30,000 man from evriwan lo Israel for waka for hem.+ 14 Hem divaedem olketa lo thrifala grup, each grup garem 10,000 man. Each grup waka for wanfala month lo Lebanon and go bak for stap lo ples blo olketa for tufala month. And Adoniram+ nao hem boss blo olketa hia wea waka for king. 15 Solomon garem 70,000 labor and 80,000 man wea savve hao for katem ston+ kam lo olketa maunten,+ 16 and tu, Solomon garem 3,300 supervisor+ for boss lo olketa wakaman. 17 Olketa followim wanem king talem for digim olketa big ston, and olketa expensive ston+ for wakem lo faondeson+ blo datfala haos witim olketa ston hia wea olketa katem finis.+ 18 So olketa wakaman blo Solomon and olketa wakaman blo Hiram and olketa Gebalite+ katem olketa ston, and redyim olketa timba and olketa ston for wakem datfala haos.
6 Lo mek-480 year bihaen olketa Israelite* kamaot from Egypt,+ lo mek-fo year bihaen Solomon hem king lo Israel, and lo month blo Ziv*+ (diswan hem mek-tu month), hem start for buildim haos blo Jehovah.*+ 2 Temple wea Solomon buildim for Jehovah hem 60 cubit* long, waed blo hem 20 cubit, and hae blo hem 30 cubit.+ 3 Varanda+ lo front lo temple* hem 20 cubit long,* semsem olsem waed blo datfala haos.* Long blo hem ten cubit.
4 Hem wakem olketa window frame+ lo datfala haos wea aotsaed hem smol and insaed hem waed. 5 Then hem buildim tu wanfala extension wall wea hem go raonem datfala temple* and datfala barava rum insaed,*+ then hem wakem olketa rum insaed lo datfala extension wall raonem datfala haos.+ 6 First floor blo olketa rum lo datfala extension wall hem faev cubit waed, mek-tu floor hem six cubit waed, and mek-thri floor hem seven cubit waed. For mek sure no eni samting hem tasim olketa wall blo temple, olketa mekem spes lo wall wea olketa beam savve sidaon antap and no tasim wall.+
7 Olketa wakem haos hia witim olketa ston wea olketa bin katem and redyim finis,+ mekem taem olketa wakem datfala haos no eniwan herem noes blo olketa hammer or olketa ax or eni iron tul. 8 Door lo first floor blo datfala extension wall wea garem olketa rum, hem lo south* saed lo datfala haos,+ and hem garem wanfala ladder wea go raon insaed for go ap lo mek-tu floor, and from mek-tu floor hem go raon for go ap lo mek-thri floor. 9 Hem wakem haos hia gogo hem finisim,+ then lo ruf blo datfala haos, hem iusim olketa row blo cedar timba and olketa beam from cedar tree.+ 10 Hem wakem olketa rum raonem full haos,+ hae blo each rum hem faev cubit, and olketa iusim cedar timba for joinim olketa rum hia witim datfala haos.
11 Then Jehovah sei olsem lo Solomon: 12 “Mi laek story abaotem disfala haos lo iu, sapos iu followim olketa law blo mi, keepim olketa rul blo mi, and obeyim olketa komandment blo mi,+ then olketa samting wea mi promisim lo dadi blo iu David bae mi duim for iu tu,+ 13 and mi bae stap witim olketa Israelite,+ and mi bae no lusim pipol blo mi Israel.”+
14 Solomon gohed for wakem haos hia and hem finisim. 15 Hem wakem walling insaed lo haos witim olketa cedar timba. Hem wakem olketa timba panel for olketa wall insaed lo haos start lo floor go kasem olketa rafta lo ceiling, then hem kavarem floor witim olketa timba blo juniper tree.+ 16 And lo end blo datfala temple hem wakem wanfala rum from olketa cedar timba wea hem 20 cubit square, start lo floor go kasem olketa rafta. And datwan nao hem barava rum insaed,*+ wea hem Most Holy Rum.+ 17 And datfala temple*+ wea hem front part blo datfala haos hem 40 cubit. 18 Olketa karvem olketa raon frut*+ and olketa flaoa,+ lo datfala cedar timba insaed lo temple. Olketa kavarem evri samting witim cedar timba gogo no eni ston showaot.
19 And hem redyim datfala barava rum insaed*+ lo haos for putim ark blo covenant blo Jehovah.+ 20 Datfala barava rum insaed* hem 20 cubit long, waed blo hem 20 cubit, and hae blo hem 20 cubit.+ And hem coatim witim pure gold. Datfala altar+ hem kavarem lo cedar timba. 21 Solomon coatim insaed lo datfala haos witim pure gold,+ and hem putim gold chain akros lo front blo datfala barava rum insaed+ wea gold kavarem. 22 Hem coatim full haos lo gold. And tu, hem coatim datfala full altar+ wea stap klosap lo barava rum insaed lo gold.
23 Hem wakem tufala cherub+ from pine tree,* each wan hem ten cubit hae+ and putim lo datfala barava rum insaed. 24 Long blo wanfala wing blo wanfala cherub hem faev cubit, and long blo nara wing hem faev cubit. From end blo wing blo wanfala cherub go kasem end blo nara wing blo hem, hem ten cubit. 25 Nara cherub tu wing blo hem ten cubit. Lukluk and size blo tufala cherub hia hem semsem. 26 Hae blo tufala cherub evriwan hem ten cubit. 27 Then hem standapim tufala cherub+ tugeta lo datfala barava rum insaed.* Hem mekem wing blo wanfala cherub tasim wing blo nara cherub lo midol lo datfala rum, then wing blo wanfala cherub hem go tasim wansaed wall, and wing blo narawan go tasim narasaed wall. 28 And hem coatim tufala cherub hia lo gold.
29 And lo olketa wall blo rum insaed and olketa wall blo rum aotsaed lo datfala haos, hem karvem piksa blo olketa cherub,+ olketa palm tree,+ and olketa flaoa.+ 30 Hem coatim floor blo insaed rum and aotsaed rum blo datfala haos lo gold. 31 And hem wakem tufala door for go insaed lo barava rum insaed from pine tree, hem wakem olketa post lo saed and olketa post lo door, wea datwan hem mek-faev part.* 32 Hem wakem tufala door from pine tree and hem karvem olketa cherub, olketa palm tree, and olketa flaoa lo door and hem coatim witim gold. And hem hamarem gold go daon ovam olketa cherub and olketa palm tree. 33 For go insaed datfala temple,* hem mekem olketa post lo door from pine tree, wea datwan hem mek-fo part.* 34 And hem mekem tufala door from juniper tree. Wanfala door garem tufala haf wea garem hinge wea savve mekem door swing open and sat, and nara door garem tufala haf wea garem hinge wea savve mekem door swing open and sat.+ 35 Hem karvem piksa blo olketa cherub, olketa palm tree, and olketa flaoa lo olketa door hia and coatim lo gold.
36 Hem wakem datfala courtyard insaed+ witim thrifala row blo olketa ston wea olketa katem finis and wanfala row blo olketa beam blo cedar tree.+
37 Lo mek-4 year, lo month blo Ziv,* olketa wakem finis faondeson lo haos blo Jehovah.+ 38 And lo mek-11 year, lo month blo Bul* (wea hem mek-eit month), olketa finisim datfala haos and followim evri samting wea stap lo datfala plan.+ So hem tekem hem seven years for finisim datfala haos.
7 Hem tekem 13 years for Solomon buildim haos* blo hem,+ and for finisim.+
2 And hem buildim datfala Haos blo Forest blo Lebanon.+ Long blo datfala haos hem 100 cubit,* waed blo hem 50 cubit, and hae blo hem 30 cubit, and hem buildim antap fofala row blo olketa post blo cedar tree. And hem putim olketa beam+ blo cedar tree antap olketa post hia. 3 Hem kavarem olketa beam witim olketa cedar timba wea go akros and olketa sidaon antap olketa post hia. Total blo olketa hem 45, and 15-fala nao lo each row. 4 Hem garem thrifala row lo olketa window wea garem frame, and lo thrifala row window hia, each window hem opposite lo narawan. 5 Evri door witim olketa post lo door olketa garem square* frame, semsem tu witim thrifala row window wea garem frame wea stap opposite lo narawan.
6 And hem buildim Hall* blo Olketa Post, wea long blo hem 50 cubit, and waed blo hem 30 cubit, and hem garem wanfala varanda lo front wea garem olketa post and wanfala ruf for kavarem.
7 And tu, hem buildim Hall* blo Throne,+ wea hem savve iusim for judge, wea hem nao Hall blo Judgment,+ and hem iusim cedar timba for walling lo datfala haos start lo floor go kasem olketa rafta.
8 Hem buildim haos* wea hem bae stap lo hem lo nara courtyard+ lo narasaed lo datfala Hall blo Judgment,* and hem semsem olsem datfala Hall. Solomon buildim tu wanfala haos for dota blo Pharaoh wea hem maritim+ wea semsem olsem datfala Hall.
9 Olketa buildim olketa haos hia lo olketa expensive ston+ wea olketa measurem, and katem insaed and aotsaed blo olketa ston hia finis witim stonesaw. Olketa iusim olketa ston hia for buildim faondeson go kasem last level lo ston antap, and lo aotsaed blo olketa haos hia go kasem big courtyard.*+ 10 And olketa wakem faondeson blo olketa haos hia lo olketa big and expensive ston. Samfala ston hem ten cubit and olketa narawan hem eit cubit. 11 And antap lo faondeson olketa iusim olketa expensive ston wea olketa katem and measurem finis, and olketa cedar timba tu. 12 Olketa wakem wall blo datfala big courtyard,+ witim thrifala row blo olketa ston wea olketa katem finis, and wanfala row blo olketa beam blo cedar tree, semsem olsem wall blo courtyard lo insaed wea go raonem haos blo Jehovah and varanda blo haos.+
13 King Solomon sendem toktok lo Hiram+ lo Tyre for hem kam. 14 Hem son blo wanfala widow woman lo tribe blo Naphtali, and dadi blo hem from Tyre, hem man for wakem samting lo copper.+ Hiram savve tumas+ and garem experience for wakem staka difren kaen samting lo copper.* So hem kam lo King Solomon and duim evri waka for hem.
15 Hem meltim copper for wakem tufala big post,+ hae blo each post hem 18 cubit, and for measurem raon blo each big post hem 12 cubit long.*+ 16 And hem meltim copper for wakem tufala hed blo post for stap antap lo tufala big post hia. Hae blo wanfala hed blo post hem faev cubit, and hae blo nara hed blo post hem faev cubit. 17 Hed blo post wea stap antap lo each big post garem design blo net wea garem olketa smol chain raonem.+ Sevenfala chain lo wanfala hed blo post and sevenfala lo nara hed blo post. 18 And hem wakem tufala row blo pomegranate frut for go raonem each net wea decoratem tufala hed blo post wea stap antap tufala big post hia. Hem duim datwan for tufala hed blo post evriwan. 19 Tufala hed blo post wea stap antap lo tufala big post hia, hem garem design blo lily flaoa wea hem fo cubit hae. 20 Tufala hed blo post hem stap antap tufala big post hia and tufala stap antap ples wea datfala net go raonem. And tufala row blo 200 pomegranate frut nao raonem each hed blo post.+
21 Hem standapim tufala big post wea stap front lo varanda blo datfala temple.*+ Hem standapim big post lo raet saed* and hem kolem lo Jachin,* then hem standapim big post lo left saed* and hem kolem lo Boaz.*+ 22 And hem designim lily flaoa lo antap part blo tufala big post hia. So hem finisim nao tufala big post hia.
23 Then hem meltim copper for wakem wanfala big basin for wata, and kolem lo copper Sea.*+ Sheip blo hem raon, wansaed go kasem narasaed hem 10 cubit long, and 5 cubit hae, and for measurem raon blo hem, hem 30 cubit long.*+ 24 And hem garem karving blo olketa smol raon frut+ wea go raonem andanit lo copper Sea hia wea hem olsem mouth blo kap. Lo wanfala cubit hem garem tenfala lo olketa smol raon frut hia, and hem meltim tufala row blo olketa smol raon frut hia and hem kamap part nao lo datfala basin. 25 Hem stap antap 12-fala bull,+ 3-fala feis go lo north, 3-fala feis go lo west, 3-fala feis go lo south, and 3-fala feis go lo east, and baksaed blo olketa evriwan tane go lo midol, and datfala copper Sea stap antap lo olketa. 26 Thik blo copper Sea hia, hem wanfala waed blo fofala finger.* And olketa mekem mouth blo hem raon olsem kap, olsem lily flaoa wea open. Hem savve holem 44,000 liter* lo wata.
27 Then hem mekem tenfala cart+ lo copper* wea garem olketa wheel. Long blo each cart hem fo cubit, waed blo hem fo cubit, and hae blo hem thri cubit. 28 Diswan nao hao hem wakem olketa cart hia: Hem garem olketa panel lo saed and olketa panel hia hem stap between olketa frame wea go akrosim each other. 29 And lo saed lo olketa panel wea stap between olketa frame hem garem olketa lion,+ olketa bull, and olketa cherub,+ and olketa sem design hem stap tu lo olketa frame hia. Lo antap and andanit lo olketa lion and olketa buluka hia hem garem olketa flaoa wea olketa decoratem wea hem raon. 30 And each cart garem fofala copper wheel and olketa copper axle, and fofala frame lo each kona holem olketa wheel and axle hia. Andanit lo datfala big basin hem garem tufala samting lo each saed wea garem olketa flaoa wea olketa decoratem wea hem raon wea datfala basin stap antap. 31 Lo mouth blo datfala basin hem garem kraon raonem and hem wan cubit hae, start lo botom lo datfala basin go ap kasem mouth blo hem, hem wan and haf cubit hae, and hem garem olketa design. And olketa panel lo saed hem square, hem no raon. 32 Fofala wheel hem andanit lo olketa panel lo saed, and olketa frame wea holem olketa wheel hia hem join go lo datfala cart. Hae blo each wheel hem wan and haf cubit. 33 And olketa wheel hia hem olsem olketa wheel blo chariot. Hem meltim copper for wakem olketa frame,* olketa rim, olketa spoke,* and olketa hub.* 34 Lo fofala kona blo each cart hem garem fofala frame, and hem meltim copper for wakem olketa frame hia wea hem kamap part blo datfala cart. 35 Antap lo cart hem garem wanfala kraon wea hae blo hem haf cubit, and hem meltim copper for wakem olketa frame and panel lo saed kraon hia wea kamap part lo datfala cart. 36 Saed lo olketa frame blo datfala kraon and olketa panel wea stap lo saed, hem karvem olketa cherub, olketa lion, and olketa palm tree lo spes raonem datfala kraon, witim olketa flaoa wea olketa decoratem wea hem raon.+ 37 Diswan nao hao hem wakem tenfala cart hia.+ Hem meltim copper for wakem evri cart hia for evriwan semsem,+ mekem olketa garem sem measurement and evriwan luk semsem.
38 Hem wakem tenfala copper basin.+ Each wan savve holem 880 liter* lo wata. Lo wansaed go kasem narasaed lo each basin hem fo cubit. Each wan lo tenfala cart hia garem wanfala basin. 39 Then hem putim faevfala cart lo raet saed blo datfala haos and nara faevfala lo left saed blo datfala haos, and hem putim datfala copper Sea lo raet saed blo haos wea feis go lo south east.+
40 Hiram+ wakem tu olketa basin, olketa savol,+ and olketa bowl.+
So Hiram finisim evri waka wea hem duim for King Solomon lo haos blo Jehovah.+ Diswan nao olketa samting wea hem bin wakem: 41 Tufala big post+ and tufala hed blo post wea sheip olsem bowl wea stap antap tufala big post hia. Tufala net+ for decoratem tufala hed blo post wea stap antap lo tufala big post. 42 And 400 pomegranate+ frut for tufala net hia, tufala row blo pomegranate frut for each net wea decoratem tufala hed blo post wea sheip olsem bowl wea stap antap lo tufala big post hia. 43 Tenfala cart+ and tenfala basin+ wea stap lo olketa cart hia. 44 Datfala copper Sea+ and 12-fala bull andanit lo copper Sea. 45 And olketa smol pot, olketa savol, olketa bowl, and evri samting wea Hiram wakem lo copper wea shaen. Hem wakem evri samting hia for King Solomon for haos blo Jehovah. 46 King talem olketa for meltim copper and iusim clay mold lo distrik blo Jordan, between Succoth and Zarethan for wakem lo olketa samting hia.
47 Solomon no weighim evri samting hia bikos olketa staka fogud. No eniwan savve lo weight blo olketa copper hia.+ 48 Evri samting hia nao Solomon wakem for haos blo Jehovah: altar+ blo gold, tebol blo gold+ for putim showbred.* 49 Olketa lampstand+ wea olketa wakem lo pure gold, faevfala lo raet saed and faevfala lo left saed wea stap front lo barava rum insaed.* And olketa flaoa,+ olketa lamp, and olketa tongs wea olketa wakem lo gold.+ 50 Olketa basin, olketa tul olsem scissors for katem wick wea laet,+ olketa bowl, olketa kap,+ and olketa fire holder,*+ olketa wakem lo pure gold. And olketa socket for olketa door lo barava rum insaed,+ wea hem Most Holy Rum, and olketa door blo temple,*+ olketa wakem lo gold.
51 So King Solomon finisim evri waka wea hem mas duim lo haos blo Jehovah. Then Solomon tekem kam olketa samting wea dadi blo hem David bin mekem holy,+ and hem putim olketa silver, gold, and olketa nara expensive samting lo ples for keepim olketa riches lo haos blo Jehovah.+
8 Lo datfala taem, Solomon kolem kam+ olketa elder blo Israel, evri hed blo olketa tribe, and olketa hed blo olketa famili laen lo Israel.+ Olketa kam lo King Solomon lo Jerusalem for tekem go ap lo temple ark blo covenant blo Jehovah from Taon blo David,+ wea hem Zion.+ 2 Evri man lo Israel kam lo King Solomon lo taem blo festival* lo month blo Ethanim,* datwan hem mek-seven month.+ 3 So evri elder lo Israel kam and olketa priest karem go ap datfala Ark.+ 4 Olketa tekem go ap datfala Ark blo Jehovah, datfala tent for meeting,+ and evri holy samting wea stap lo tent hia. Olketa priest and olketa Levite* nao karem olketa samting hia go ap. 5 King Solomon and evriwan lo Israel wea hem kolem olketa for kam lo hem, olketa hipap front lo datfala Ark. Olketa sakrifaesim staka sheepsheep and buluka+ and no eniwan savve kaontem nao namba blo olketa.
6 Then olketa priest tekem kam datfala ark blo covenant blo Jehovah+ and putim lo barava rum insaed lo haos, wea hem Most Holy Rum, andanit lo tufala wing blo tufala cherub.+
7 So olketa wing blo tufala cherub hia open go aot ovarem ples wea datfala Ark stap, datwan mekem tufala cherub hia standap and kavarem from antap datfala Ark and olketa stik blo hem.+ 8 From olketa stik hia+ hem long, man savve lukim end blo olketa nomata hem standap lo Holy Rum front lo barava rum insaed. Bat sapos man standap aotsaed hem no savve lukim. And olketa stap kasem distaem. 9 Only samting wea stap insaed datfala Ark, hem tufala ston tablet+ wea Moses putim+ taem hem lo Horeb, taem Jehovah mekem datfala covenant+ witim Israel bihaen olketa kamaot from land lo Egypt.+
10 So taem olketa priest kamaot from datfala holy ples, cloud+ hem fulap insaed haos blo Jehovah.+ 11 Olketa priest no savve duim waka blo olketa bikos lo datfala cloud, from glory blo Jehovah hem fulap insaed haos blo Jehovah.+ 12 Lo datfala taem Solomon sei: “Jehovah talem finis hem bae stap insaed lo thik dark cloud.+ 13 Mi wakem finis wanfala naes haos for iu, wanfala ples for iu stap lo hem for olowe.”+
14 Then king hem tane go lo full kongregeson blo Israel wea standap and start for askem God for blessim olketa evriwan.+ 15 Hem sei: “Jehovah, God blo Israel nao bae kasem praise, datwan wea promis* lo dadi blo mi David, and lo hand blo hemseleva hem duim wanem hem promisim and sei, 16 ‘Start lo day wea mi tekem pipol blo mi Israel kamaot from Egypt, mi no chusim eni taon from olketa tribe blo Israel for wakem haos for nem blo mi for stap lo hem,+ bat mi chusim David for hem rul ovarem pipol blo mi Israel.’ 17 And for buildim wanfala haos for mekhae lo nem blo Jehovah, God blo Israel, hem samting wea dadi blo mi David barava laek for duim.+ 18 Bat Jehovah sei olsem lo dadi blo mi David, ‘Barava gud samting nao iu laek for duim, for buildim wanfala haos for mekhae lo nem blo mi. 19 Nomata olsem, iu bae no buildim datfala haos, bat son wea bae born kam lo iu* nao bae buildim datfala haos for mekhae lo nem blo mi.’+ 20 Jehovah duim wanem hem promisim, and mi changem dadi blo mi David and mi sidaon lo throne blo Israel for rul, olsem Jehovah promisim. And tu, mi buildim wanfala haos for mekhae lo nem blo Jehovah, God blo Israel,+ 21 and mi markem wanfala ples for Ark, wea garem datfala covenant+ wea Jehovah mekem witim olketa grandadi blo iumi, taem hem tekem olketa kamaot from land lo Egypt.”
22 Then Solomon standap front lo altar blo Jehovah front lo full kongregeson blo Israel, and hem liftimap tufala hand blo hem go ap lo heven,+ 23 and hem sei: “O Jehovah, God blo Israel, no eni God hem olsem iu+ lo heven antap or andanit lo earth, iu keepim covenant blo iu and iu showim loyal love*+ lo olketa servant blo iu wea faithful for followim iu lo full heart blo olketa.+ 24 Iu keepim promis wea iu mekem witim dadi blo mi David. Iuseleva nao mekem datfala promis, and tuday, hand blo iuseleva+ tu duim wanem iu promisim. 25 And distaem, O Jehovah, God blo Israel, iu keepim promis wea iu mekem witim dadi blo mi David taem iu sei: ‘Bae no eni man from famili laen blo iu bae finis for rul lo Israel, sapos olketa son blo iu gohed wakabaot followim mi, olsem iu tu bin wakabaot followim mi.’+ 26 And distaem, O God blo Israel, plis letem promis wea iu mekem witim dadi blo mi David, servant blo iu hem kamap tru.
27 “Bat waswe, bae God really stap lo earth?+ Lukim! Skae, yes skae antap hem barava big fogud, bat hem no fitim iu.+ Haomas moa disfala haos wea mi buildim wea hem smol nomoa!+ 28 O Jehovah, God blo mi, herem prea blo servant blo iu and givim samting wea hem askem, and herem taem hem krae for help, and prea wea servant blo iu hem talem front lo iu tuday. 29 Lo naet and lo day, plis lukaftarem disfala haos, and lukaftarem ples wea iu bin sei, ‘Nem blo mi bae stap lo hem,’+ mekem iu lisin lo olketa prea wea servant blo iu talem lo disfala ples.+ 30 And lisin lo servant blo iu lo wanem hem askem, and lo wanem pipol blo iu Israel askem taem olketa prea kam lo disfala ples, and nomata iu stap lo ples blo iu lo heven,+ plis herem and forgivim mifala.+
31 “Taem wanfala man duim rong samting againstim narawan, and man hia talem hem for mekem promis* for pruvim hem no duim datwan, and hem kam front lo altar blo iu lo disfala haos,+ 32 then iu nao lisin kam from heven and duim samting for judgem olketa servant blo iu. And talemaot man wea duim rong samting hem guilty* fitim nogud samting wea hem duim. And talemaot man wea raeteous hem innocent* and rewardim hem fitim raeteous samting wea hem duim.+
33 “Taem olketa enemy winim pipol blo iu Israel bikos olketa gohed sin againstim iu,+ and olketa kam bak lo iu and mekhae lo nem blo iu,+ and prea and begim iu for forgivim olketa lo disfala haos,+ 34 plis, iu lisin kam from heven and iu forgivim sin blo pipol blo iu Israel, and tekem olketa kam bak lo land wea iu givim lo olketa grandadi blo olketa.+
35 “Sapos pipol blo iu gohed sin againstim iu+ and iu stopem rain for no foldaon from skae,+ and olketa prea kam lo disfala ples and mekhae lo nem blo iu, and lusim nogud samting wea olketa duim bikos iu stretem olketa,*+ 36 plis, iu lisin kam from heven and forgivim sin blo olketa servant blo iu, pipol blo iu Israel, bikos iu teachim olketa+ lo gud samting wea olketa shud followim. And iu mekem rain for foldaon lo land+ wea iu bin givim lo pipol blo iu for olketa inheritim.
37 “Sapos bigfala hangere kamap lo land,+ or wanfala nogud sik, hot wind kamap, olketa plant garem disease,*+ big grup blo locust* kamap, or sapos enemy blo olketa attakim olketa lo eni taon lo land blo olketa,* or sapos eni nara trabol or sik kasem olketa,+ 38 eni prea wea olketa talem, eni samting wea eni man or olketa Io Israel askem+ (bikos each man hem savve lo trabol wea insaed heart blo hemseleva)+ taem olketa prea kam lo iu lo disfala haos, 39 then plis, iu lisin kam lo prea blo olketa from ples blo iu lo heven,+ and iu forgivim olketa,+ and duim samting, and blessim each wan fitim olketa wei blo hem,+ bikos iu nao savve lo heart blo hem (iu nomoa savve gud lo wat nao insaed heart blo evri man),+ 40 mekem olketa savve fraet lo iu lo full laef blo olketa taem olketa stap lo land wea iu givim lo olketa grandadi blo mifala.
41 “And tu, sapos eni foreigner wea hem no blo pipol blo iu Israel and wea kam from farawe ples bikos lo nem* blo iu+ 42 (bikos olketa bae herem bigfala nem blo iu,+ and strongfala hand blo iu and paoaful arm blo iu), and hem kam and prea lo disfala haos, 43 then plis, iu lisin kam from ples blo iu lo heven,+ and duim evri samting wea foreigner hia askem, mekem evri pipol lo earth bae savve lo nem blo iu and fraet lo iu,+ olsem pipol blo iu Israel duim, and for olketa savve nem blo iu nao stap lo disfala haos wea mi buildim.
44 “Sapos iu sendem pipol blo iu for go faet againstim enemy blo olketa lo eni ples,+ and olketa prea+ lo iu Jehovah and tane kam lo datfala taon wea iu bin chusim+ and haos wea mi buildim for nem blo iu,+ 45 then plis, iu herem kam prea blo olketa from heven and wanem olketa askem, and duim samting for helpem olketa.
46 “Sapos olketa sin againstim iu (bikos no eni man bae hem no sin),+ and iu kros lo olketa and iu letem enemy winim olketa, and olketa enemy tekem olketa for prisoner lo datfala land blo olketa enemy, wea farawe or hem klosap,+ 47 and taem olketa lo land blo enemy and start for garem stretfala tingting,+ and kam bak lo iu,+ and barava askem iu for forgivim olketa taem olketa stap lo land blo enemy blo olketa+ and sei, ‘Mifala sin and duim rong samting, wanem mifala duim hem no stret,’+ 48 and taem olketa stap lo land blo enemy wea tekem olketa for prisoner lo hem, and olketa kam bak lo iu witim full heart+ and full laef* blo olketa, and olketa prea go lo direction lo land wea iu givim for olketa grandadi blo olketa, and taon wea iu chusim and haos wea mi buildim for nem blo iu,+ 49 then from ples blo iu lo heven,+ iu herem kam prea blo olketa and wanem olketa askem, and duim samting for helpem olketa, 50 and forgivim pipol blo iu wea sin againstim iu and evri nogud samting wea olketa duim againstim iu. Iu bae mekem olketa enemy wea tekem olketa for sorre lo olketa+ 51 (bikos olketa nao pipol blo iu and iu onam olketa,+ wea iu tekem olketa kamaot from Egypt,+ wea olsem hot fire* for meltim iron).+ 52 Iu lukluk kam lo samting wea servant blo iu askem,+ and lo enitaem wea pipol blo iu Israel askem eni samting, iu herem prea blo olketa.*+ 53 Bikos iu chusim olketa from evri pipol lo earth for kamap pipol wea iu onam,+ olsem iu bin talemaot lo Moses servant blo iu, taem iu tekem olketa grandadi blo mifala kamaot from Egypt, O Sovereign Lord Jehovah.”
54 And bihaen Solomon prea finis lo Jehovah and askem wanem hem laekem, hem standap from ples wea hem bin nildaon and liftimap tufala hand blo hem lo heven+ front lo altar blo Jehovah. 55 Hem standap and blessim evriwan lo Israel witim laod voice and sei: 56 “Praisem Jehovah wea givim ples for pipol blo hem olketa Israelite for rest lo hem, olsem hem bin promisim.+ No eniwan lo olketa gudfala promis wea hem talem lo servant blo hem Moses hem fail.+ 57 Jehovah, God blo iumi nao bae stap witim iumi, olsem hem bin duim witim olketa grandadi blo iumi.+ Hem bae no leavim iumi or lusim iumi.+ 58 Hem bae tanem tingting blo iumi go lo hem+ for wakabaot followim evri wei blo hem, obeyim olketa komandment blo hem, and olketa law blo hem wea hem komandim olketa grandadi blo iumi for followim. 59 And nomata lo day or lo naet, letem Jehovah, God blo iumi tingim olketa samting wea mi bin askem lo Jehovah. And for hem duim samting for helpem servant blo hem and pipol blo hem Israel lo evri samting wea olketa needim evriday, 60 mekem evri pipol lo earth for savve Jehovah nao hem datfala tru God.+ No eniwan moa!+ 61 So iufala mas givim full heart+ blo iufala lo Jehovah, God blo iumi lo wei for followim olketa law blo hem and obeyim olketa komandment blo hem olsem iufala duim tuday.”
62 Then king and evriwan lo Israel mekem wanfala big sakrifaes front lo Jehovah.+ 63 Solomon sakrifaesim peace offering*+ lo Jehovah. Hem sakrifaesim 22,000 buluka and 120,000 sheepsheep. So king and evriwan lo Israel dedicatem nao datfala haos blo Jehovah.+ 64 Lo datfala day, king mas mekem midol lo datfala courtyard wea hem front lo haos blo Jehovah for hem holy, for hem sakrifaesim olketa burnt offering,* olketa grain offering,* and olketa gris from peace offering lo there. Hem duim olsem, bikos copper altar+ wea stap front lo Jehovah hem smol tumas for olketa burnt offering, olketa grain offering, and for olketa gris+ from peace offering. 65 Lo datfala taem, Solomon mekem festival+ witim evriwan lo Israel. Hem hipimap wanfala big kongregeson blo pipol, start lo Lebo-hamath* go daon kasem Valley* lo Egypt+ front lo Jehovah, God blo iumi for 7-fala day, and then nara 7-fala day moa. Total hem 14-fala day. 66 Lo next* day, hem sendem pipol go bak lo ples blo olketa and olketa blessim king, and olketa hapi and feel gud tumas lo evri gudfala samting+ wea Jehovah bin duim for servant blo hem David, and for pipol blo hem Israel.
9 Bihaen Solomon buildim finis haos blo Jehovah, and haos* blo king,+ and evri samting wea hem laek for duim,+ 2 Jehovah kam lo Solomon mek-tu taem, olsem hem duim taem Solomon lo Gibeon.+ 3 Jehovah sei lo hem: “Mi herem prea blo iu and samting wea iu askem lo mi. Disfala haos wea iu buildim, mi mekem holy finis taem mi putim nem blo mi for stap olowe lo there,+ and bae mi lukluk lo haos hia and heart blo mi bae stap lo hem evritaem.+ 4 And iu, sapos iu wakabaot followim mi olsem dadi blo iu David duim,+ and faithful lo full heart blo iu,+ and duim stret samting+ followim evri samting wea mi talem lo iu,+ and iu obeyim olketa rul and olketa judicial disison* blo mi,+ 5 then bae mi strongim kingdom blo iu ovarem Israel for olowe, olsem mi promisim lo dadi blo iu David, taem mi sei, ‘Bae no eni man from famili laen blo iu bae finis for rul lo Israel for olowe.’+ 6 Bat sapos iu and olketa son blo iu go difren from olketa komandment blo mi and olketa law blo mi wea mi talem iu for followim, and iu go and worshipim olketa nara god and baodaon lo olketa,+ 7 mi bae finisim Israel from disfala land wea mi givim lo olketa,+ and haos wea mi mekem holy for nem blo mi, bae mi aotem for mi no lukim moa,+ and Israel bae kamap samting for evri pipol laf lo hem, and bae olketa tok spoelem.+ 8 And disfala haos bae olsem rabis wea olketa hipimap.+ Evriwan wea go pas bae sapraes and bae wisol and sei, ‘Why nao Jehovah duim disfala samting lo land hia and lo disfala haos?’+ 9 Then olketa bae sei, ‘Hem bikos olketa lusim Jehovah, God blo olketa, wea tekem olketa grandadi blo olketa kamaot from land lo Egypt, and olketa acceptim olketa nara god, baodaon lo olketa, and worshipim olketa. Dastawe Jehovah mekem evri nogud samting hia for kasem olketa.’”+
10 Lo end blo datfala 20 year wea Solomon buildim tufala haos hia, haos blo Jehovah and haos* blo king,+ 11 Hiram+ king blo Tyre bin givim olketa timba blo cedar and juniper tree and staka gold wea Solomon laekem,+ so bihaen datwan King Solomon givim 20-fala taon lo land lo Galilee for Hiram. 12 So Hiram lusim Tyre and go lukim olketa taon hia wea Solomon givim, bat taem hem lukim olketa taon hia hem no hapi.* 13 Hem sei: “Brata blo mi, olketa wat kaen taon nao iu givim for mi ia?” So kam kasem distaem olketa kolem lo Land blo Cabul.* 14 Bat lo dat taem Hiram sendem 120 talent* blo gold go lo king.+
15 Diswan nao story blo olketa wea King Solomon tekem for waka for hem+ for buildim haos blo Jehovah,+ haos* blo hemseleva, datfala Hill,*+ datfala wall blo Jerusalem, Hazor,+ Megiddo,+ and Gezer.+ 16 (Pharaoh king blo Egypt hem kam and tekovarem and bonem Gezer lo fire, and hem killim dae tu olketa Canaanite+ wea stap lo datfala taon. So hem givim datfala taon olsem wanfala wedding present* lo dota blo hem,+ waef blo Solomon.) 17 Solomon wakem bak* Gezer, Beth-horon lo Daon,+ 18 Baalath,+ and Tamar lo wilderness, lo land blo hem, 19 and tu, evri taon blo Solomon for keepim kaikai, olketa taon for keepim olketa chariot,+ olketa taon for olketa man wea raedem horse, and eni samting wea Solomon laek for buildim lo Jerusalem, lo Lebanon, and lo evri ples wea hem rul ovarem. 20 Bat olketa Amorite, olketa Hittite, olketa Perizzite, olketa Hivite, and olketa Jebusite wea stap,+ wea olketa no pipol lo Israel,+ 21 olketa pikinini blo olketa wea stap lo datfala land, wea olketa Israelite no distroem olketa, olketa hia nao Solomon tekem olketa and forcem olketa for waka olsem olketa slave kam kasem tuday.+ 22 Bat Solomon no mekem eni Israelite for slave,+ bikos olketa kamap olketa soldia blo hem, olketa servant, olketa officer for lukaftarem pipol, olketa bigman lo army, and olketa bigman for lukaftarem olketa man wea draevem chariot, and olketa man wea raedem horse. 23 Solomon garem 550 deputy officer wea lukaftarem olketa waka blo hem, for boss lo olketa pipol wea duim waka.+
24 And dota blo Pharaoh+ kam ap from Taon blo David+ for stap lo haos blo hemseleva wea Solomon buildim for hem. Then Solomon wakem datfala Hill.*+
25 Thrifala taem evri year+ Solomon sakrifaesim olketa burnt offering* and olketa peace offering* antap lo altar wea hem wakem for Jehovah,+ and tu, hem mekem sakrifaes lo altar for smoke go ap lo Jehovah, so haos wea hem buildim hem finis nao.+
26 King Solomon wakem tu staka ship lo Ezion-geber,+ klosap lo Eloth, saedsea lo Red Sea wea hem lo land lo Edom.+ 27 Hiram savve sendem olketa wakaman blo hem wea garem experience for go lo sea, for waka tugeta witim olketa wakaman blo Solomon lo olketa ship hia.+ 28 Olketa go lo Ophir+ and tekem 420 talent blo gold and tekem kam lo King Solomon.
10 Queen blo Sheba herem story abaotem Solomon and abaotem nem blo Jehovah,+ so hem kam for askem olketa hard kwestin* for testim Solomon.+ 2 Hem arrive lo Jerusalem witim staka wakaman,+ witim olketa camel wea karem balsam* oil+ and staka gold and olketa spesol ston. Hem kam lo Solomon and askem hem evri samting wea hem laek savve abaotem. 3 So Solomon ansarem evri kwestin wea hem askem. No eni samting hem hard for* king explainim lo hem.
4 Taem queen blo Sheba lukim hao Solomon hem wise tumas,+ and lukim haos wea hem buildim,+ 5 olketa kaikai blo hem lo tebol,+ ples wea olketa servant blo hem sidaon, waka blo olketa wea servem kaikai and kaleko blo olketa, olketa wea lukaftarem wine blo hem, and olketa burnt offering* wea hem evritaem offerim lo haos blo Jehovah, queen hia no savve wanem for talem nao.* 6 So hem tok olsem lo king: “Olketa story wea mi herem taem mi stap lo ples blo mi abaotem olketa samting wea iu duim,* and abaotem wisdom blo iu hem tru. 7 Bat mi no bilivim olketa story wea mi herem go kasem taem mi kam and lukim seleva lo eye blo mi. And lukim! Wanem mi herem hem no full story. Wisdom blo iu and riches wea iu garem hem winim nao wanem mi herem. 8 Letem olketa man blo iu and olketa servant blo iu wea evritaem stap witim iu, and herem olketa wise toktok blo iu olketa hapi.+ 9 Jehovah, God blo iu nao bae kasem praise,+ wea hapi lo iu and putim iu for sidaon lo throne for rulim Israel. Bikos love wea Jehovah garem for Israel no savve finis, hem appointim iu for kamap king for showimaot justice and for rul lo raeteous wei.”
10 Then hem givim lo king 120 talent* blo gold and staka balsam oil+ and olketa spesol ston.+ Bihaen datfala taem, no eniwan moa tekem kam staka balsam oil olsem wanem queen blo Sheba givim lo King Solomon.
11 Olketa ship blo Hiram wea tekem kam gold from Ophir,+ tekem kam tu staka timba blo algum tree+ and olketa spesol ston.+ 12 King iusim timba blo algum tree for wakem olketa brace for haos blo Jehovah and for haos* blo king, and tu, hem iusim for wakem lo olketa harp and olketa string instrument for olketa wea singsing.+ Kaen timba hia blo algum tree no eniwan tekem kam or lukim moa kam kasem distaem.
13 And tu, King Solomon givim lo queen blo Sheba evri samting wea hem laekem and wea hem askem, witim olketa nara samting wea hemseleva givim from kaenfala fasin blo hem.* Bihaen datwan, queen hia and olketa servant blo hem go bak lo ples blo olketa.+
14 And weight blo olketa gold wea Solomon kasem insaed wanfala year hem 666 talent blo gold,+ 15 and tu, hem kasem olketa gold from olketa bisnisman and profit from olketa wea duim trading, and from evri king lo Arab and olketa governor blo hem.
16 King Solomon wakem 200 bigfala shield from gold wea mix witim nara metal+ (hem iusim 600 shekel* blo gold lo each shield)+ 17 and 300 buckler* wea olketa wakem from gold wea mix witim nara metal (hem iusim thrifala mina* blo gold lo each buckler). Then king putim olketa samting hia lo datfala Haos blo Forest blo Lebanon.+
18 King mekem tu wanfala big throne+ wea hem wakem lo ivory* and hem coatim witim pure gold.+ 19 Throne hia garem sixfala step for go ap lo hem, and bihaen lo throne hem garem wanfala raon ruf, and lo tufala saed blo throne hia hem garem ples for restim hand, and tufala lion+ nao standap saed lo tufala ples for restim hand. 20 And 12-fala lion standap antap lo sixfala step hia, sixfala lo wansaed and sixfala lo narasaed. No eni nara kingdom hem wakem olketa kaen samting olsem.
21 Evriting wea King Solomon iusim for drink, olketa wakem lo gold, and evri samting insaed datfala Haos blo Forest blo Lebanon+ olketa wakem lo pure gold. Olketa no wakem eniting lo silver, bikos lo taem blo Solomon olketa ting lo silver olsem samting nating nomoa.+ 22 King hem garem olketa ship blo Tarshish*+ wea savve gogo witim olketa ship blo Hiram. Wantaem lo evri thri years, olketa ship blo Tarshish savve tekem kam olketa gold and silver, ivory,+ olketa monkey, and olketa peacock bird.*
23 So King Solomon hem winim evri nara king lo earth bikos lo wisdom+ and olketa riches+ wea hem garem. 24 And pipol lo evri ples lo earth kam lo* Solomon for herem wisdom wea God putim lo heart blo hem.+ 25 Each wan lo olketa savve tekem kam present. Olketa savve tekem kam olketa samting wea olketa wakem lo silver, olketa samting wea olketa wakem lo gold, olketa kaleko, olketa weapon, balsam oil, olketa horse, and olketa mule.* Olketa duim diswan evri year.
26 And Solomon gohed hipimap staka chariot and olketa horse.* Hem garem 1,400 chariot and 12,000 horse,*+ and hem putim olketa lo olketa taon for keepim olketa chariot and olketa stap klosap lo king lo Jerusalem.+
27 King hipimap silver lo Jerusalem wea staka tumas olsem olketa ston, and hem hipimap cedarwood wea staka tumas olsem olketa sycamore* tree lo Shephelah.+
28 Olketa horse blo Solomon olketa bin baem kam from Egypt, and olketa bisnisman blo king savve baem staka* horse wantaem, and olketa savve baem evriwan tugeta lo sem price.+ 29 Price blo each chariot wea hem tekem kam from Egypt hem 600 silver shekel,* and price blo wanfala horse hem 150 silver shekel. Then olketa savve salem go lo evri king blo olketa Hittite+ and olketa king blo Syria.
11 Bat King Solomon laekem staka woman from olketa nara ples.+ Nomata hem maritim finis dota blo Pharaoh,+ hem laekem moa olketa woman lo Moab,+ olketa woman lo Ammon,+ olketa woman lo Edom, olketa woman lo Sidon,+ and olketa Hittite+ woman. 2 Olketa woman hia from olketa nation wea Jehovah sei lo olketa Israelite: “Iufala mas no go join tugeta witim olketa,* and olketa tu shud no kam join tugeta witim iufala, bikos olketa bae tanem tingting blo iufala for followim olketa god blo olketa.”+ Bat Solomon hem klos lo olketa and laekem olketa. 3 Hem garem 700 waef wea olketa princess and 300 concubine,* and olketa waef blo hem isisi pullim tingting blo hem for no followim God.* 4 Taem Solomon hem olo,+ olketa waef blo hem tanem tingting blo hem for followim olketa nara god,+ and hem no lovem Jehovah, God blo hem witim full heart blo hem olsem dadi blo hem David duim. 5 And Solomon worshipim Ashtoreth,+ woman god blo olketa lo Sidon, and Milcom,+ barava rabis god blo olketa Ammonite. 6 Solomon duim barava nogud samting lo eye blo Jehovah, and hem no obeyim Jehovah lo full heart blo hem olsem dadi blo hem David duim.+
7 So Solomon buildim wanfala hae ples*+ lo maunten front lo Jerusalem for Chemosh, rabis god blo olketa lo Moab, and for Molech,*+ rabis god blo olketa Ammonite.+ 8 Hem nao wanem hem duim for evri waef blo hem from olketa difren ples for olketa offerim sakrifaes, and mekem smoke go ap lo olketa god blo olketa.
9 Jehovah barava kros lo Solomon, bikos heart blo hem go difren from Jehovah, God blo Israel,+ wea kam lo hem insaed dream tufala taem,+ 10 and warnim hem finis abaotem wei wea hem shud no worshipim olketa nara god.+ Bat hem no obeyim wanem Jehovah talem. 11 So Jehovah sei lo Solomon: “Bikos iu no obeyim wanem mi talem and iu no keepim agreement blo mi and olketa law wea mi talem lo iu, mi bae tekem aot kingdom from iu, and mi bae givim lo wanfala lo olketa servant blo iu.+ 12 Bat mi bae no duim datwan taem iu laef yet, bikos lo dadi blo iu David. Bae mi tekem aot from hand blo son blo iu,+ 13 bat mi bae no tekem aot full kingdom.+ Mi bae givim wanfala tribe lo son blo iu,+ bikos lo servant blo mi David, and bikos lo Jerusalem wea mi chusim.”+
14 Then Jehovah mekem Hadad, wanfala Edomite from famili blo king lo Edom,+ for againstim Solomon.+ 15 Bifor, taem David faet and winim olketa lo Edom,+ Joab komanda lo army blo hem go and berem olketa wea dae, and hem laek for killim dae evri man lo Edom. 16 (Joab and olketa man lo Israel stap lo ples hia for sixfala month go kasem taem olketa killim dae evri man lo Edom.) 17 Bat Hadad witim samfala lo Edom wea olketa servant blo dadi blo hem, olketa ranawe go lo Egypt. Lo datfala taem, Hadad hem young boy nomoa. 18 So olketa lusim Midian and go lo Paran. Olketa tekem samfala man lo Paran+ and olketa go lo Egypt and lukim Pharaoh, king blo Egypt. King givim hem wanfala haos, givim land lo hem, and mek sure hem garem kaikai. 19 Pharaoh hapi lo Hadad, so hem givim sista blo queen* Tahpenes, wea hem waef blo hem for Hadad maritim. 20 Gogo, sista blo Tahpenes bornem wanfala son, wea nem blo hem Genubath, and Tahpenes lukaftarem hem lo haos blo Pharaoh and hem stap lo haos blo Pharaoh witim olketa son blo Pharaoh.
21 Taem Hadad hem lo Egypt, hem herem David hem rest witim olketa grandadi blo hem,+ and hem herem tu Joab komanda lo army hem dae.+ So Hadad sei lo Pharaoh: “Plis iu letem mi go bak lo land blo mi.” 22 Bat Pharaoh sei lo hem: “Wat nao mi no givim yet lo iu mekem iu laek go bak for lukaotem lo ples blo iu?” Then hem sei: “Nomoa, mi laek go bak nomoa.”
23 God mekem nara man moa for againstim Solomon,+ hem nao Rezon son blo Eliada, wea ranawe from King Hadadezer+ blo Zobah. 24 Taem David faetem and winim* olketa+ man lo Zobah, Rezon hipimap samfala man for steal and hem kamap leader blo olketa. Olketa go and stap lo Damascus+ and start for rul lo there. 25 And Rezon againstim Israel lo full taem wea Solomon hem laef, hem mek trabol lo Israel tu olsem Hadad hem bin duim, and hem barava againstim Israel taem hem rul ovarem Syria.
26 And nara man wea hem tu againstim King Solomon+ hem Jeroboam,+ son blo Nebat, wanfala servant blo Solomon+ from Zeredah lo tribe blo Ephraim, nem blo mami blo hem Zeruah, wanfala widow woman. 27 Diswan nao reason why hem againstim king. Solomon bin wakem datfala Hill*+ and hem fulimap graon lo area raonem Taon blo David, dadi blo hem.+ 28 Jeroboam hem man wea savve hao for waka. Taem Solomon lukim hem man wea waka hard, Solomon markem hem for boss+ lo olketa wea waka for king, wea kam from laen blo Joseph. 29 Wanfala taem Jeroboam lusim Jerusalem, and profet Ahijah+ wea hem wanfala Shilonite meetim hem lo road. Ahijah werem wanfala niu kaleko, and tufala seleva standap story aotsaed lo taon. 30 Ahijah tekem aot niufala kaleko blo hem and tearem lo 12-fala pis. 31 Then hem sei lo Jeroboam:
“Iu tekem tenfala pis kaleko, bikos diswan nao wanem Jehovah, God blo Israel talem: ‘Mi bae tekem aot kingdom from hand blo Solomon, and bae mi givim iu tenfala tribe.+ 32 Bat hem bae keepim wanfala tribe,+ bikos lo servant blo mi David+ and bikos lo Jerusalem, datfala taon wea mi chusim from evri tribe lo Israel.+ 33 Mi bae duim diswan bikos olketa lusim mi+ and go baodaon lo Ashtoreth, woman god blo olketa lo Sidon, Chemosh god blo olketa lo Moab, and lo Milcom god blo olketa Ammonite. And olketa no followim olketa wei blo mi lo wei for duim samting wea hem stret lo eye blo mi, and for obeyim olketa law blo mi olsem dadi blo hem David duim. 34 Bat mi bae no tekem aot full kingdom from hand blo hem, and mi bae letem hem for rul for full laef blo hem, bikos lo servant blo mi David wea mi chusim,+ bikos hem obeyim olketa komandment and olketa law blo mi. 35 Mi bae tekem aot raet for rul from hand blo son blo hem and givim lo iu, and bae mi givim iu tenfala tribe.+ 36 Bae mi givim wanfala tribe lo son blo hem, mekem servant blo mi David bae evritaem garem lamp* wea stap front lo mi lo Jerusalem,+ datfala taon wea mi chusim for miseleva for putim nem blo mi lo hem. 37 Mi bae markem iu, and iu bae rul ovarem evri samting wea iu laekem, and iu bae kamap king ovarem Israel. 38 And sapos iu obeyim evri samting wea mi talem lo iu, and followim olketa wei blo mi lo wei for duim samting wea stret lo eye blo mi, and obeyim olketa law and olketa komandment blo mi olsem servant blo mi David hem duim,+ mi bae stap tu witim iu. Mi bae mekem famili blo iu rul for olowe, olsem mi duim for famili blo David,+ and bae mi mekem iu for rul ovarem Israel. 39 And mi bae mek shame lo famili blo David bikos lo disfala samting,+ bat no for olowe.’”+
40 So Solomon trae for killim dae Jeroboam, bat Jeroboam ranawe go lo Egypt, lo Shishak,+ king blo Egypt,+ and hem stap lo there go kasem taem Solomon dae.
41 Evri nara samting abaotem Solomon, and evri samting wea hem duim and wisdom blo hem, olketa raetem insaed buk blo history blo Solomon.+ 42 Solomon hem rul lo Jerusalem ovarem full nation lo Israel for 40 years. 43 Then Solomon hem rest witim olketa grandadi blo hem and olketa berem hem lo Taon blo David, dadi blo hem, and bihaen, son blo hem Rehoboam+ kamap king for changem hem.
12 Rehoboam go lo Shechem,+ bikos evriwan lo Israel go lo Shechem for mekem hem kamap king.+ 2 Stretawe bihaen Jeroboam son blo Nebat herem datwan (datfala taem hem lo Egypt bikos hem bin ranawe from King Solomon and go stap lo Egypt),+ 3 olketa sendem toktok for hem kam. Bihaen Jeroboam and full kongregeson blo Israel go lo Rehoboam and sei: 4 “Dadi blo iu mekem laef blo mifala hard tumas.+ Bat sapos iu no mekem hem hevi tumas lo mifala olsem dadi blo iu duim, and iu mekem laef blo mifala no hard tumas, bae mifala willing for waka for iu.”
5 So Rehoboam sei lo olketa: “Iufala go bak, bihaen thrifala day iufala kam bak lo mi.” So olketa pipol hia go bak.+ 6 Then King Rehoboam story witim olketa olo man* wea waka for dadi blo hem Solomon taem hem laef yet, and sei: “Iufala talem kam wanem nao bae mi talem lo olketa pipol hia?” 7 Olketa sei lo hem: “Sapos tuday iu kamap servant blo olketa pipol hia and iu duim wanem olketa laekem and givim lo olketa samting wea olketa askem, bae olketa kamap olketa wakaman blo iu for olowe nao.”
8 Bat hem no laek followim advaes wea olketa olo man* hia talem, and hem go askem olketa young man wea olketa bin growap tugeta, and wea kamap olketa wakaman blo hem.+ 9 Hem askem olketa olsem: “Iufala talem kam wanem nao bae iumi talem lo pipol hia wea sei lo mi, ‘No mekem laef blo mifala hard tumas olsem dadi blo iu duim lo mifala’?” 10 Olketa young man wea olketa bin growap tugeta sei lo hem: “Iu shud sei olsem lo pipol hia wea sei lo iu, ‘Dadi blo iu mekem laef blo mifala hard tumas, bat iu shud mekem laef blo mifala no hard tumas.’ Diswan nao wanem iu shud talem lo olketa, ‘Smol finger blo mi bae hem thik go moa winim hips blo dadi blo mi. 11 Dadi blo mi mekem laef blo iufala hem hard tumas, bat mi bae mekem laef blo iufala hard go moa. Dadi blo mi iusim olketa whip for panisim iufala, bat mi bae panisim iufala witim olketa whip wea garem olketa nila lo hem.’”
12 So lo mek-thri day Jeroboam and evri pipol kam lo King Rehoboam, olsem hem bin talem: “Lo mek-thri day iufala kam bak lo mi.”+ 13 Bat king tok strong lo pipol hia, and no laek followim advaes wea olketa olo man* talem lo hem. 14 Hem talem nao advaes wea olketa young man talem and sei: “Dadi blo mi mekem laef blo iufala hem hard, bat mi bae mekem laef blo iufala hem hard go moa. Dadi blo mi iusim whip for panisim iufala, bat mi bae panisim iufala witim whip wea garem olketa nila.” 15 So king hem no lisin lo wanem olketa pipol talem, bikos Jehovah+ nao mekem olketa samting hia for happen olsem, mekem toktok blo Jehovah wea hem iusim Ahijah,+ datfala Shilonite for talem lo Jeroboam, son blo Nebat, hem kamap tru.
16 Taem evriwan lo Israel herem king no laek lisin lo olketa, olketa sei lo king: “Mifala no garem eni share lo eniting blo David, and eniting wea son blo Jesse onam mifala no part lo hem. Evriwan lo Israel go bak lo olketa god blo iufala. Iufala lo famili laen blo David lukaftarem iufala seleva!” Then evriwan lo Israel go bak lo ples* blo olketa.+ 17 Bat Rehoboam gohed for rul ovarem olketa Israelite wea stap lo olketa taon lo Judah.+
18 Then King Rehoboam sendem Adoram+ wea lukaftarem olketa wea waka for king for go lukim olketa Israelite, bat evriwan lo Israel sutim hem witim ston gogo hem dae. So King Rehoboam go insaed chariot blo hem and hem ranawe go lo Jerusalem.+ 19 And start lo datfala taem, olketa Israelite bighed+ againstim famili laen blo David kam kasem tuday.
20 Taem evriwan lo Israel herem Jeroboam hem kam bak, olketa hipap and kolem hem kam and mekem hem kamap king ovarem evriwan lo Israel.+ Only tribe blo Judah nomoa faithful for followim famili laen blo David.+
21 Taem Rehoboam arrive lo Jerusalem, stretawe hem hipimap 180,000 soldia wea kasem training* for faet from pipol blo Judah and tribe blo Benjamin, for go faet againstim pipol blo Israel mekem Rehoboam, son blo Solomon savve rul bak moa.+ 22 Then toktok blo datfala tru God kam lo Shemaiah,+ man blo datfala tru God, and sei: 23 “Sei olsem lo Rehoboam, son blo Solomon wea king lo Judah, and lo evri pipol blo Judah and blo Benjamin and lo evri nara pipol, 24 ‘Diswan nao wanem Jehovah talem: “Iufala mas no go faet againstim olketa blo Israel wea hem olketa brata blo iufala. Each wan lo iufala mas go bak lo haos blo hem, bikos mi nao mekem diswan for happen.”’”+ So olketa obeyim toktok blo Jehovah and go bak lo ples blo olketa, olsem Jehovah talem finis lo olketa.
25 Then Jeroboam wakem bak* Shechem+ lo olketa area lo olketa maunten lo Ephraim and hem stap lo there. Bihaen hem go and buildim bak* moa Penuel.+ 26 And Jeroboam ting olsem: “Bae disfala kingdom hem go bak lo famili laen blo David.+ 27 Sapos pipol hia evritaem go ap for offerim sakrifaes lo haos blo Jehovah lo Jerusalem,+ gogo tingting blo olketa tu bae go bak lo lord blo olketa, King Rehoboam blo Judah. And bae olketa killim mi dae and go bak lo King Rehoboam blo Judah.” 28 Bihaen king story witim olketa advaesa blo hem, hem wakem tufala young gold buluka+ and sei lo pipol hia: “Iufala no need nomoa for go ap lo Jerusalem. Iufala lo Israel, diswan nao God blo iufala wea tekem iufala kamaot from Egypt.”+ 29 Then hem putim wanfala lo Bethel,+ and narawan lo Dan.+ 30 And diswan mekem pipol for sin.+ And pipol savve go farawe lo Dan for worshipim datwan wea stap lo there.
31 And hem wakem olketa haos for worship lo olketa hae ples,* and hem appointim eniwan nomoa wea no kam from tribe blo Levi for kamap priest.+ 32 And tu, Jeroboam startim wanfala festival lo mek-15 day blo mek-eit month, olsem datfala festival wea olketa celebratem lo Judah.+ Lo altar lo Bethel,+ hem mekem sakrifaes lo olketa young buluka wea hem wakem, and tu, hem markem olketa priest for olketa hae ples wea hem wakem lo Bethel. 33 And hem start for mekem olketa offering lo altar wea hem wakem lo Bethel lo mek-15 day blo mek-eit month, lo month wea hemseleva nao markem. And hem startim wanfala festival for olketa pipol lo Israel, and hem go mekem olketa offering lo altar and mekem for olketa smoke.
13 Jehovah talem wanfala man blo tru God+ from Judah for go lo Bethel, taem Jeroboam standap saed lo altar+ for mekem sakrifaes hem smoke. 2 Then hem singaot and talem toktok blo Jehovah againstim datfala altar and sei: “O altar, altar! Diswan nao wanem Jehovah talem: ‘Lukim! Wanfala boy wea nem blo hem Josiah+ bae born lo laen blo David! Antap lo iu, hem bae sakrifaesim olketa priest wea duim waka lo olketa hae ples,* olketa wea mekem sakrifaes for smoke antap lo iu, and hem bae bonem bon blo olketa man antap lo iu.’”+ 3 Lo datfala day hem talemaot wanfala saen,* hem sei: “Diswan nao saen* wea Jehovah talem: Lukim! Datfala altar bae hem brek lo midol, and olketa asis* antap lo hem bae foldaon lo graon.”
4 Taem king herem toktok wea man blo datfala tru God talem againstim altar lo Bethel, hem apim hand blo hem from altar and sei: “Iufala holem hem!”+ Semtaem nomoa, hand wea hem pointim go lo man hia hem paralaes, and hem no savve bendim nao hand blo hem.+ 5 Then datfala altar hem brek lo midol, and olketa asis antap lo hem foldaon lo graon, olsem datfala saen* wea Jehovah talem lo man blo datfala tru God for hem talemaot.
6 King sei lo man blo datfala tru God: “Plis iu begim Jehovah, God blo iu for kaen lo mi, and iu prea for mekem hand blo mi gud bak.”+ So man blo datfala tru God begim Jehovah for kaen lo king, and hand blo king hem gud bak moa olsem bifor. 7 Then king sei lo man blo datfala tru God: “Iu kam lo haos blo mi for iu kaikai, and bae mi givim iu wanfala present.” 8 Bat man blo datfala tru God sei lo king: “Nomata sapos iu givim mi haf lo evri samting wea iu garem, mi bae no kam witim iu and kaikai and drink lo disfala ples. 9 Bikos diswan nao komand wea Jehovah talem lo mi: ‘Iu mas no kaikai or drink, and iu mas no go bak followim sem road wea iu kam followim.’” 10 So hem lusim Bethel, bat hem no go bak followim sem road wea hem kam followim.
11 Wanfala olo profet hem stap tu lo Bethel, and olketa son blo hem kam lo haos and storyim lo hem evri samting wea man blo datfala tru God duim lo Bethel lo datfala day, and samting hem talem lo king. Bihaen olketa storyim lo dadi blo olketa, 12 dadi blo olketa askem olketa: “Hem go followim which road?” So olketa son blo hem showim road wea man blo datfala tru God from Judah go followim. 13 Hem talem olketa son blo hem: “Iufala redyim donkey for mi.” Olketa redyim donkey for hem and hem klae antap lo donkey and go nao.
14 Hem go followim man blo datfala tru God and faendem hem sidaon andanit lo wanfala big tree. Then datfala olo profet sei lo hem: “Iu nao man blo datfala tru God wea kam from Judah?”+ Hem sei: “Ia, mi nao ia.” 15 Datfala profet sei lo hem: “Iu kam lo haos and kaikai witim mi.” 16 Bat man blo datfala tru God hem sei: “Mi bae no go bak witim iu or acceptim invitation blo iu, and bae mi no kaikai or drink witim iu lo disfala ples. 17 Bikos Jehovah sei olsem lo mi, ‘Iu mas no kaikai or drink lo disfala ples. And iu mas no go bak followim sem road wea iu kam followim.’” 18 So olo profet hia sei: “Mi tu wanfala profet olsem iu, and diswan nao toktok blo Jehovah wea wanfala angel talem lo mi, ‘Tekem hem kam bak witim iu lo haos blo iu mekem hem savve kaikai and drink.’” (Olo profet hia laea lo hem.) 19 So man blo datfala tru God go bak witim olo profet hia lo haos blo hem for kaikai and drink.
20 Taem olketa sidaon raonem tebol, toktok blo Jehovah kam lo profet hia wea leadim kam bak datfala man blo datfala tru God, 21 and hem tok big and sei olsem lo man blo datfala tru God wea kam from Judah, “Diswan nao wanem Jehovah talem: ‘Bikos iu bighed againstim instruction blo Jehovah and iu no obeyim komandment wea God blo iu Jehovah givim lo iu, 22 bat iu go bak for kaikai and drink lo ples wea mi talem for iu, “No kaikai and drink” lo hem, olketa bae no berem body blo iu lo tomb blo olketa grandadi blo iu.’”+
23 Bihaen man blo datfala tru God kaikai and drink finis, olo profet hia redyim donkey for datfala profet wea hem leadim kam bak. 24 Then hem go nao, bat wanfala lion attakim hem lo road and killim hem dae.+ Dead body blo hem foldaon go lo road and datfala donkey standap saed lo hem, and lion hia tu standap saed lo datfala dead body. 25 Olketa man wea wakabaot go pas lukim dead body wea foldaon lo road, and lukim lion standap saed lo dead body hia. So olketa go and storyim datwan lo taon wea datfala olo profet hem stap.
26 Taem datfala olo profet wea leadim hem kam bak herem, kwiktaem hem sei: “Hem datfala man blo datfala tru God wea bighed againstim instruction blo Jehovah,+ so Jehovah sendem lion for attakim and killim hem dae, olsem toktok wea Jehovah bin talem lo hem finis.”+ 27 Then hem sei lo olketa son blo hem: “Iufala redyim donkey for mi.” So olketa redyim donkey for hem. 28 Then hem go followim road and faendem dead body hia wea foldaon lo road, and donkey and lion standap saed lo hem. Datfala lion no kaikaim dead body hia or attakim datfala donkey. 29 And datfala olo profet liftim dead body blo man blo datfala tru God antap lo donkey, and tekem body hia kam bak lo taon wea hem stap lo hem, mekem hem krae for hem and berem hem. 30 So hem putim dead body hia lo tomb blo hem, and olketa gohed krae for hem and sei: “Sorre nao, brata blo mi!” 31 Bihaen olketa berem hem finis, olo profet hia sei lo olketa son blo hem: “Taem mi dae, iufala mas berem mi lo sem ples wea mi berem man blo datfala tru God lo hem. Putim olketa bon blo mi saedem olketa bon blo hem.+ 32 Toktok blo Jehovah wea man blo datfala tru God hem talem againstim altar lo Bethel, and againstim evri haos for worship lo olketa hae ples+ lo olketa taon lo Samaria, bae hem kamap tru.”+
33 Nomata olketa samting hia happen, Jeroboam nating lusim olketa nogud wei blo hem, bat hem gohed appointim olketa wea no kam from tribe blo Levi for priest lo olketa hae ples.+ Hem markem eniwan nomoa wea laek for kamap priest, and sei: “Letem disfala man hem kamap wanfala lo olketa priest lo olketa hae ples.”+ 34 Disfala sin wea Jeroboam and famili blo hem+ duim nao mekem gogo olketa finis from disfala earth.+
14 Lo datfala taem, Abijah son blo Jeroboam hem sik. 2 So Jeroboam sei lo waef blo hem: “Plis iu getap, and werem difren kaleko mekem pipol no luksavve iu waef blo mi, and iu go lo Shiloh. Profet Ahijah nao hem stap lo there. Hem nao talem bae mi kamap king ovarem olketa pipol hia.+ 3 Iu tekem tenfala bred, samfala cake, and wanfala botol honey and go lo hem. Hem bae talem iu wanem bae happen lo disfala boy.”
4 Waef blo Jeroboam duim samting wea Jeroboam talem. Hem getap and go lo Shiloh+ and kam lo haos blo Ahijah. From Ahijah olo fogud, hem no savve lukluk gud bikos hem start for blind.
5 Bat Jehovah talem finis lo Ahijah: “Waef blo Jeroboam kam for lukim iu abaotem son blo hem bikos hem sik. Bae mi nao talem iu samting for iu talem hem. Taem hem arrive, bae hem no talem hu nao hem.”
6 Taem Ahijah herem footstep blo waef blo Jeroboam kam front lo haos, hem sei: “Waef blo Jeroboam, iu kam insaed. Why nao iu no talem hu nao iu? Mi garem wanfala nogud nius for talem iu. 7 Iu go talem Jeroboam, ‘Diswan nao wanem Jehovah, God blo Israel talem: “Mi chusim iu from pipol blo iu for iu kamap leader ovarem pipol blo mi Israel.+ 8 Then mi tekem aot kingdom from famili laen blo David and mi givim lo iu.+ Bat iu no olsem servant blo mi David, wea keepim olketa komandment blo mi and followim wei blo mi witim full heart blo hem, and hem duim samting wea stret lo eye blo mi.+ 9 And wanem iu duim hem worse winim evri narawan wea rul firstaem lo iu. Iu wakem olketa nara god and olketa statue* for mekem mi feel nogud,+ and mi nao iu rejectim.+ 10 From diswan mi bae mekem trabol for kasem laen blo Jeroboam, and bae mi finisim* evri man* lo famili blo Jeroboam, and witim tu olketa wea needim help and wea no strong tumas lo Israel, and bae mi barava finisim famili laen blo Jeroboam,+ olsem man hem aotem siti gogo no eni samting stap! 11 Eniwan lo famili blo Jeroboam wea dae lo taon, olketa dog bae kaikaim, and eniwan wea dae aotsaed lo taon, olketa bird lo skae bae kaikaim, bikos Jehovah nao talem datwan.”’
12 “So iu getap and go bak lo haos blo iu. Taem iu go bak kasem taon, pikinini hia bae dae. 13 Evriwan lo Israel bae krae for hem and berem hem. Hem nomoa lo famili blo Jeroboam wea olketa bae berem lo grev, bikos lo famili blo Jeroboam, hem nomoa Jehovah, God blo Israel lukim gud samting lo hem. 14 Jehovah bae chusim wanfala king for hemseleva for rul ovarem Israel, wea bae finisim famili laen blo Jeroboam.+ And olketa samting hia start for happen nao. 15 Jehovah bae daonem Israel olsem wanfala tol grass wea bend insaed wata, and hem bae aotem Israel from gudfala land wea hem givim lo olketa grandadi blo olketa.+ And hem bae torowem olketa narasaed lo River,*+ bikos olketa wakem olketa post blo olketa for worship*+ wea mekem Jehovah barava kros. 16 And hem bae lusim Israel bikos lo olketa sin wea Jeroboam duim wea datwan mekem Israel for sin.”+
17 So waef blo Jeroboam getap and go bak for kasem Tirzah. And semtaem hem kasem front lo haos, boy hia dae nao. 18 So olketa berem hem and evriwan lo Israel krae for hem. Diswan hem barava happen olsem wanem Jehovah talem finis lo servant blo hem, profet Ahijah.
19 And evri nara samting abaotem Jeroboam, olketa faet wea hem insaed,+ and hao hem rulim pipol, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel. 20 And Jeroboam hem rul for 22 years, and then hem rest witim olketa grandadi blo hem.+ And son blo hem Nadab kamap king for changem hem.+
21 Lo datfala taem, Rehoboam, son blo Solomon, hem king lo Judah. Rehoboam hem 41 years old taem hem kamap king, and hem rul for 17 years lo Jerusalem, taon wea Jehovah chusim+ from olketa tribe blo Israel, for hem putim nem blo hem for stap lo hem.+ Nem blo mami blo Rehoboam hem Naamah, wanfala woman lo Ammon.+ 22 And pipol lo Judah gohed duim nogud samting lo eye blo Jehovah,+ and olketa mekem hem kros taem olketa duim sin wea worse go moa winim wanem olketa grandadi blo olketa duim.+ 23 Olketa wakem tu olketa hae ples* for olketa seleva, olketa ston post for worship,+ and olketa post for worship* antap lo evri hill,+ and andanit lo evri big tree wea grow gud.+ 24 Olketa garem tu olketa man wea olketa temple prostitute* lo datfala land.+ Olketa followim evri rabis samting wea olketa nara nation duim wea Jehovah bin raosem from olketa Israelite.
25 Lo mek-faev year wea Rehoboam hem king, King Shishak+ blo Egypt hem kam faet againstim Jerusalem.+ 26 Hem tekem olketa riches lo haos blo Jehovah and olketa riches lo haos* blo king.+ Hem tekem evriting, and hem tekem tu evri shield wea Solomon wakem lo gold.+ 27 For changem olketa shield hia, King Rehoboam wakem olketa shield lo copper, and hem markem olketa leader blo olketa gard* wea gaedem gate front lo haos blo king for lukaftarem. 28 Enitaem wea king kam lo haos blo Jehovah, olketa gard hia savve tekem olketa shield witim olketa, and then olketa savve tekem go bak lo rum blo olketa gard.
29 And evri nara samting abaotem Rehoboam, and evri samting wea hem duim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Judah.+ 30 Lo taem blo Rehoboam and Jeroboam, tufala faet againstim each other olowe.+ 31 Then Rehoboam hem rest witim olketa grandadi blo hem, and olketa berem hem witim olketa grandadi blo hem lo Taon blo David.+ Nem blo mami blo Rehoboam hem Naamah, wanfala woman lo Ammon.+ And son blo hem Abijam*+ kamap king for changem hem.
15 Lo mek-18 year wea King Jeroboam+ son blo Nebat rul, Abijam hem kamap king ovarem Judah.+ 2 Hem rul lo Jerusalem for thrifala year. Nem blo mami blo hem Maacah,+ grandota blo Abishalom. 3 Abijam gohed for duim evri sin wea dadi blo hem duim bifor lo hem, and hem no lovem Jehovah, God blo hem witim full heart blo hem olsem great grandadi blo hem David duim. 4 Bat bikos God blo hem Jehovah tingim David,+ hem givim Abijam wanfala lamp* lo Jerusalem+ taem hem chusim wanfala son blo hem for rul bihaen lo hem and for keepim Jerusalem gohed stap. 5 Hem duim olsem bikos David evritaem duim samting wea stret lo eye blo Jehovah, and hem no go difren from olketa samting wea God komandim hem for duim lo full laef blo hem. Only nogud samting wea hem duim, hem datfala samting wea hem duim lo Uriah datfala Hittite.+ 6 And for full laef blo Rehoboam, hem and Jeroboam tufala faet againstim each other.+
7 Evri nara samting abaotem Abijam, and evri samting wea hem duim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Judah.+ And tu, evritaem faet hem kamap between Abijam and Jeroboam.+ 8 Then Abijam hem rest witim olketa grandadi blo hem and olketa berem hem lo Taon blo David. And son blo hem Asa+ kamap king for changem hem.+
9 Lo mek-20 year wea King Jeroboam hem rul lo Israel, Asa start for rul ovarem Judah. 10 Hem rul lo Jerusalem for 41 years. Nem blo granmami blo hem Maacah,+ wea hem grandota blo Abishalom. 11 Asa duim samting wea stret lo eye blo Jehovah+ olsem grandadi blo hem David. 12 Hem raosem aot olketa man wea olketa temple prostitute* from datfala land,+ and hem aotem tu olketa barava rabis idol* wea olketa grandadi blo hem wakem.+ 13 Hem aotem tu granmami blo hem Maacah+ for hem no queen, bikos hem wakem rabis idol for worship lo olketa post for worship.* Asa distroem olketa rabis idol hia+ and bonem lo Kidron Valley.+ 14 Bat olketa hae ples* hem still stap.+ Nomata olsem, lo full laef blo Asa, hem worshipim Jehovah witim full heart blo hem. 15 And hem tekem kam olketa samting wea hem and dadi blo hem bin mekem holy lo haos blo Jehovah, olsem olketa silver, gold, and olketa nara samting.+
16 And Asa and King Baasha+ blo Israel, tufala faet againstim each other olowe. 17 So King Baasha blo Israel kam faet againstim Judah, and start for buildim bak* Ramah+ for stopem eniwan for go aot or kam lo* King Asa blo Judah.+ 18 So Asa tekem evri silver and gold wea stap yet lo ples for keepim olketa riches lo haos blo Jehovah, and olketa riches lo haos* blo king. And King Asa givim olketa samting hia go lo olketa servant blo hem, then hem sendem olketa go lo Ben-hadad son blo Tabrimmon. Tabrimmon hem son blo Hezion, king blo Syria+ wea stap lo Damascus, and sei: 19 “Wanfala agreement hem stap between mi and iu, and between dadi blo mi and dadi blo iu. Mi sendem kam present for iu, olketa silver and gold. Iu kam, brekem agreement wea iu mekem witim King Baasha blo Israel, mekem hem bae lusim mi.” 20 So Ben-hadad lisin lo samting wea King Asa talem and hem sendem olketa bigman lo army blo hem for go faet againstim olketa taon lo Israel and olketa tekovarem Ijon,+ Dan,+ Abel-beth-maacah, evri ples lo Chinnereth, and evri land blo tribe blo Naphtali. 21 Taem Baasha herem datfala nius, semtaem hem stop for buildim* Ramah and hem gohed stap lo Tirzah.+ 22 Then King Asa kolem kam evriwan lo Judah, and olketa go karem olketa ston and olketa timba wea Baasha iusim for buildim lo Ramah, and King Asa iusim olketa samting hia for buildim bak* Geba+ lo land blo Benjamin, and lo Mizpah.+
23 And evri nara samting abaotem Asa, evri big samting wea hem duim, and olketa taon wea hem buildim,* olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Judah. Bat taem hem olo hem safa lo wanfala sik lo leg blo hem.+ 24 Then Asa hem rest witim olketa grandadi blo hem, and olketa berem hem witim olketa lo Taon blo David wea hem grandadi blo hem. And son blo hem Jehoshaphat+ kamap king for changem hem.
25 Nadab+ son blo Jeroboam hem kamap king ovarem Israel lo mek-tu year wea King Asa hem rul lo Judah, and Nadab rul ovarem Israel for tufala year. 26 Hem gohed for duim olketa rabis samting lo eye blo Jehovah, and hem tu duim sin followim dadi blo hem+ and olketa sin wea hem duim mekem Israel for sin.+ 27 Baasha son blo Ahijah from tribe blo Issachar mekem plan, and hem killim dae Nadab, taem Nadab and evriwan lo Israel redi for attakim Gibbethon,+ lo land blo olketa Philistine. 28 So lo mek-thri year wea King Asa rul lo Judah, Baasha killim dae Nadab and hem kamap king for changem hem. 29 And stretawe bihaen hem kamap king, hem killim dae evriwan lo famili blo Jeroboam. Hem no letem eniwan lo famili blo Jeroboam stap laef. Hem finisim olketa followim toktok wea Jehovah talem lo servant blo hem Ahijah datfala Shilonite.+ 30 Diswan hem happen olsem bikos lo olketa sin wea Jeroboam duim and wea hem bin mekem Israel for sin. And hem bin mekem Jehovah, God blo Israel for barava kros. 31 And evri nara samting abaotem Nadab and evri samting wea hem duim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel. 32 And Asa and King Baasha blo Israel, tufala faet againstim each other olowe.+
33 Lo mek-thri year wea King Asa rul lo Judah, Baasha son blo Ahijah hem kamap king lo Tirzah ovarem evriwan lo Israel, and hem rul for 24 years.+ 34 Bat hem gohed for duim olketa rabis samting lo eye blo Jehovah,+ and hem duim sin followim Jeroboam and olketa sin wea hem duim mekem Israel for sin.+
16 Then toktok blo Jehovah kam lo Jehu,+ son blo Hanani,+ for hem go talem againstim Baasha olsem: 2 “Mi liftim iu ap from graon and mekem iu kamap leader ovarem pipol blo mi Israel,+ bat iu gohed for wakabaot followim wei blo Jeroboam and mekem pipol blo mi Israel for sin, and olketa sin wea olketa duim mekem mi feel nogud.+ 3 So mi bae barava finisim Baasha and famili blo hem, and bae mi mekem sem samting wea kasem famili blo Jeroboam,+ son blo Nebat, for kasem tu famili blo hem. 4 Eniwan lo famili blo Baasha wea dae insaed lo taon, olketa dog bae kaikaim, and eniwan lo famili blo hem wea dae aotsaed lo taon, olketa bird lo skae bae kaikaim.”
5 Evri nara samting abaotem Baasha, wanem hem duim, and olketa big samting wea hem duim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel. 6 Then Baasha hem rest witim olketa grandadi blo hem and olketa berem hem lo Tirzah,+ and son blo hem Elah kamap king for changem hem. 7 And tu, Jehovah iusim profet Jehu, son blo Hanani for talem toktok againstim Baasha and famili blo hem, bikos Baasha followim wei blo famili blo Jeroboam, and duim staka nogud samting lo eye blo Jehovah wea mekem hem feel nogud, and tu, bikos hem killim dae Nadab, son blo Jeroboam.+
8 Lo mek-26 year wea King Asa rul lo Judah, Elah son blo Baasha hem kamap king ovarem Israel lo Tirzah, and hem rul for tufala year. 9 Servant blo hem Zimri, wea hem komanda blo haf lo olketa army wea draevem olketa chariot blo hem, hem mekem plan for killim dae Elah taem Elah drink gogo hem drunk lo haos blo Arza. Arza hem man wea lukaftarem haos blo Elah lo Tirzah. 10 Zimri go insaed lo haos and killim dae Elah,+ and hem kamap king for changem hem. Diswan happen lo mek-27 year wea King Asa rul lo Judah. 11 Stretawe bihaen hem king and sidaon lo throne, hem killim dae evriwan lo famili blo Baasha. Hem no letem eni man* for stap laef, nomata olketa relative* blo Baasha or olketa fren blo hem. 12 So Zimri finisim evriwan lo famili blo Baasha, followim toktok wea Jehovah iusim profet Jehu for talem againstim Baasha.+ 13 Diswan hem bikos lo evri sin wea Baasha and son blo hem Elah duim, and olketa mekem Israel for sin taem olketa worshipim olketa iusles idol,+ wea datwan mekem Jehovah, God blo Israel barava kros. 14 Evri nara samting abaotem Elah, evri samting wea hem duim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel.
15 Lo mek-27 year wea King Asa rul lo Judah, taem olketa soldia camp raonem Gibbethon,+ lo land blo olketa Philistine, Zimri hem king for sevenfala day lo Tirzah. 16 So olketa soldia wea camp olketa herem samfala sei: “Zimri mekem plan againstim king and killim hem dae.” So lo datfala day evriwan lo Israel lo datfala camp mekem Omri,+ wea hem komanda lo army, for king ovarem Israel. 17 Omri witim evriwan lo Israel wea followim hem lusim Gibbethon and go attakim taon lo Tirzah. 18 Taem Zimri lukim olketa tekovarem taon hia, hem go insaed lo strongfala taoa lo haos* blo king and bonem datfala haos witim hem insaed and hem dae.+ 19 Diswan hem bikos lo olketa sin wea hem duim taem hem wakabaot followim olketa wei blo Jeroboam, and duim olketa nogud samting lo eye blo Jehovah, wea datwan mekem Israel for sin.+ 20 Evri nara samting abaotem Zimri and plan wea hem mekem for killim dae king, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel.
21 Lo taem hia nao pipol lo Israel divaed lo tufala grup. Wanfala grup laekem Tibni, son blo Ginath for hem king, and nara grup olketa followim Omri. 22 Bat pipol wea followim Omri strong winim pipol wea followim Tibni, son blo Ginath. So Tibni hem dae, and Omri kamap king.
23 Lo mek-31 year wea King Asa rul lo Judah, Omri hem king ovarem Israel, and hem rul for 12 years. Hem rul lo Tirzah for sixfala year. 24 Hem baem maunten lo Samaria from Shemer for tufala talent* blo silver, and hem buildim taon antap lo datfala maunten. Taon wea hem buildim, hem nemim lo Samaria,*+ followim Shemer wea hem owner* blo datfala maunten. 25 Omri gohed for duim samting wea nogud lo eye blo Jehovah, and hem worse winim olketa wea rul firstaem lo hem.+ 26 Hem wakabaot followim evri wei blo Jeroboam, son blo Nebat, and mekem Israel for sin taem olketa worshipim olketa iusles idol+ wea datwan mekem Jehovah, God blo Israel barava kros. 27 Evri nara samting abaotem Omri, wanem hem duim, and olketa bigfala samting wea hem duim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel. 28 Then Omri hem rest witim olketa grandadi blo hem and olketa berem hem lo Samaria. And son blo hem Ahab,+ kamap king for changem hem.
29 Lo mek-38 year wea King Asa rul lo Judah, Ahab, son blo Omri hem rul ovarem Israel. And Ahab rul lo Samaria+ for 22 years ovarem Israel. 30 Ahab, son blo Omri hem duim samting wea nogud lo eye blo Jehovah, wea worse winim olketa wea rul firstaem lo hem.+ 31 Hem samting nating nomoa lo hem for duim olketa sin olsem Jeroboam,+ son blo Nebat bin duim, and samting wea worse go moa hem maritim tu Jezebel,+ dota blo Ethbaal, king blo Sidon,+ and start for worshipim Baal+ and baodaon lo hem. 32 And tu, hem wakem haos* blo Baal+ lo Samaria and standapim wanfala altar for Baal. 33 Ahab wakem tu post for worship.*+ Samting wea hem duim hem worse winim wanem evri nara king wea rul firstaem lo hem olketa duim. Datwan mekem Jehovah, God blo Israel barava kros.
34 Lo taem blo Ahab, wanfala man wea stap lo Bethel wea nem blo hem Hiel, hem buildim bak Jericho. Taem hem wakem faondeson blo datfala taon, firstborn son blo hem Abiram hem dae. And taem hem putim ap olketa gate blo datfala taon, lastborn son blo hem Segub hem dae, followim toktok wea Jehovah bin talem lo Joshua, son blo Nun.+
17 Elijah*+ hem wanfala Tishbite, wea stap lo land lo Gilead.+ Hem sei lo Ahab: “Mi tok tru lo nem blo Jehovah, God blo Israel wea mi worshipim* wea hem laef, lo olketa year hia bae no eni dew and bae hem no rain go kasem taem mi talem!”+
2 Jehovah sei olsem lo hem: 3 “Iu lusim disfala ples, and iu go lo east and haed lo Valley lo Cherith,* lo east saed blo Jordan River. 4 Iu shud drink nomoa lo stream, and bae mi talem olketa raven bird for tekem kaikai for iu lo there.”+ 5 So hem go and duim nao samting wea Jehovah talem. Hem go and stap lo Valley lo Cherith,* lo east saed blo Jordan River. 6 And olketa raven bird tekem kam bred and meat lo morning and bred and meat lo evening, and hem drinkim wata lo datfala stream.+ 7 Bat bihaen samfala day, datfala stream hem drae+ bikos no eni rain lo datfala land.
8 Then Jehovah sei olsem lo hem: 9 “Iu getap and go lo Zarephath, lo Sidon, and iu stay lo there. Bae mi talem wanfala widow woman for givim iu kaikai.”+ 10 So hem getap and go lo Zarephath. Taem hem kasem front lo datfala taon, hem lukim wanfala widow woman hipimap firewood. So hem tok go lo woman hia and sei: “Plis, iu savve givim mi lelebet wata mekem mi savve drink.”+ 11 Taem woman hia go for tekem wata, hem tok go and sei: “Plis, tekem kam lelebet bred tu.” 12 So woman hia sei: “Mi tok tru lo nem blo Jehovah, God blo iu wea laef, mi no garem bred, lelebet flour nomoa lo big jar and lelebet oil nomoa lo smol jar.+ Distaem mi hipimap tu-thri pis firewood, and bae mi go lo haos and redyim samting for mi and son blo mi. Bihaen mitufala kaikai finis, then bae mitufala dae nao.”
13 Then Elijah sei lo hem: “Iu no fraet. Iu go lo haos and duim wanem iu talem. Bat iu mekem wanfala smol raon cake for mi firstaem from flour wea stap, and tekem kam lo mi. Then bihaen iu savve mekem samting for iu and son blo iu. 14 Bikos diswan nao wanem Jehovah, God blo Israel talem: ‘Datfala big jar lo flour bae hem no savve finis, and datfala smol jar lo oil bae hem no savve emti go kasem day wea Jehovah mekem rain foldaon lo graon.’”+ 15 So hem go and duim samting wea Elijah talem, and hem witim famili blo hem and Elijah garem kaikai for staka day.+ 16 Datfala big jar lo flour hem no finis, and datfala smol jar lo oil hem no emti, olsem toktok wea Jehovah bin talem lo Elijah.
17 Bihaen datwan, son blo widow woman hia hem sik, and from hem sik big fogud gogo hem dae* nao.+ 18 So woman hia sei lo Elijah: “Man blo datfala tru God, wat nao mi duim againstim iu? Waswe, iu kam for panisim mi for rong samting wea mi duim and killim dae son blo mi?”+ 19 Bat Elijah sei lo hem: “Tekem kam son blo iu.” Then hem tekem boy hia from hand blo mami blo hem and karem hem go ap lo rum antap lo haos wea hem stap, and hem leim boy hia lo bed blo hem.+ 20 Elijah prea lo Jehovah: “O Jehovah, God blo mi,+ waswe, iu mekem nogud samting for kasem widow woman hia wea mi stap lo haos blo hem tu, taem iu letem son blo hem for dae?” 21 Then hem leidaon antap boy hia thrifala taem and hem prea olsem lo Jehovah: “O Jehovah, God blo mi, plis, mekem laef* blo disfala pikinini kam bak lo hem.” 22 Jehovah herem samting wea Elijah askem,+ and laef blo datfala pikinini kam bak lo hem, and hem laef nao.+ 23 Elijah tekem pikinini hia kam daon from datfala rum antap lo haos, and kam insaed lo haos and givim lo mami blo hem, and Elijah sei: “Lukim, son blo iu laef nao.”+ 24 So woman hia sei lo Elijah: “Distaem nao mi savve iu wanfala man blo datfala tru God+ and toktok blo Jehovah wea iu talem hem tru.”
18 Bihaen longtaem lelebet, lo mek-thri year,+ toktok blo Jehovah kam lo Elijah and sei: “Iu go lukim Ahab, and bae mi mekem rain foldaon lo graon.”+ 2 So Elijah go lukim Ahab, and lo datfala taem bigfala hangere+ nao kasem Samaria.
3 Lo datfala taem, Ahab kolem Obadiah, wea hem lukaftarem haos blo hem. (Obadiah hem man wea fraet lo Jehovah, 4 and taem Jezebel+ hem killim dae olketa profet blo Jehovah, Obadiah tekem 100 profet and haedem 50 lo wanfala cave and nara 50 lo nara cave. And hem provaedem kaikai and wata for olketa.) 5 Then Ahab sei lo Obadiah: “Iu go lo olketa springwata and lo evri valley* lo disfala land. Maet iumi savve faendem inaf grass for olketa horse and mule* for olketa kaikaim mekem olketa stap laef, nogud evri animal blo iumi nao dae.” 6 So olketa divaedem datfala land wea olketa bae go lo hem. Ahab go seleva lo wanfala saed and Obadiah go seleva lo narasaed.
7 Taem Obadiah hem go, Elijah go for meetim hem. So hem luksavve lo Elijah and hem nildaon and sei: “Lord blo mi Elijah, iu nao ia?”+ 8 Elijah sei lo hem: “Yes mi nao ia. Iu go and talem masta blo iu: ‘Elijah lo hia nao.’” 9 Bat Obadiah sei: “Wanem rong samting nao mi duim mekem iu givim servant blo iu lo Ahab for killim hem dae? 10 Mi tok tru lo nem blo Jehovah, God wea laef, masta blo mi askem olketa nation and kingdom for go lukaotem iu. And olketa sei, ‘Mifala no lukim hem,’ so hem mekem olketa kingdom and olketa nation hia for talem promis hao olketa no faendem iu.+ 11 And then distaem iu sei lo mi, ‘Go and talem masta blo iu dat: “Elijah lo hia nao.”’ 12 Taem mi lusim iu lo hia, spirit blo Jehovah bae tekem iu go+ lo ples wea bae mi no savve, and taem mi talem Ahab and hem kam and no lukim iu, hem bae killim mi dae. Servant blo iu hem man wea fraet lo Jehovah start from taem hem young yet. 13 Waswe lord blo mi, iu no bin herem wanem mi duim taem Jezebel killim dae olketa profet blo Jehovah, and mi haedem 100 profet blo Jehovah, and hao mi haedem 50 lo wanfala cave, and nara 50 lo nara cave and gohed provaedem kaikai* and wata for olketa?+ 14 Bat distaem iu sei lo mi, ‘Go and talem masta blo iu: “Elijah lo hia nao.”’ Hem bae killim mi dae ia.” 15 Bat Elijah sei: “Mi tok tru front lo Jehovah, komanda blo olketa army, wea mi worshipim,* tuday bae mi go lukim hem.”
16 So Obadiah go meetim Ahab and talem hem, and Ahab go lukim Elijah.
17 Taem Ahab lukim Elijah, hem sei: “Iu nao ia, wea mekem staka trabol for kasem Israel!”
18 Elijah sei lo hem: “Mi no mekem trabol lo Israel. Iu and famili blo dadi blo iu nao mek trabol, taem iufala no obeyim olketa komandment blo Jehovah and worshipim olketa Baal.+ 19 And distaem kolem evriwan lo Israel for kam lo mi lo Maunt Carmel,+ and kolem tu 450 profet blo Baal and 400 profet wea worshipim olketa post for worship,*+ wea kaikai lo tebol blo Jezebel.” 20 So Ahab sendem toktok go lo evriwan lo Israel and hipimap evri profet lo Maunt Carmel.
21 Then Elijah kam and sei lo evri pipol hia: “Hao long nao bae iufala gohed followim tufala difren tingting?+ Sapos Jehovah nao hem datfala tru God, iufala followim hem,+ bat sapos Baal nao hem tru, iufala followim hem.” Bat pipol hia no talem eni samting lo hem. 22 Then Elijah sei lo olketa: “Mi nomoa only profet blo Jehovah wea stap,+ bat Baal hem garem 450 profet. 23 So iufala tekem kam tufala young bull, and letem olketa chusim wanfala young bull and katem lo olketa pisis, and putim antap lo firewood, bat olketa shud no laetem fire lo hem. Mi bae redyim nara young bull and bae mi putim antap lo firewood, bat bae mi no laetem fire lo hem. 24 Then iufala prea lo nem blo god blo iufala,+ and mi bae prea lo nem blo Jehovah. God wea iusim fire for ansa kam, datwan nao showimaot hem datfala tru God.”+ Evri pipol sei: “Wanem iu talem hem gud.”
25 So Elijah sei lo olketa profet blo Baal: “Bikos iufala nao staka, iufala chusim wanfala young bull and redyim firstaem. Then prea lo nem blo god blo iufala, bat iufala mas no laetem fire lo hem.” 26 So olketa tekem datfala young bull and redyim, and gohed prea lo nem blo Baal start lo morning go kasem aftanun, and sei: “O Baal, ansarem mifala!” Bat olketa no herem eniwan story and no eniwan ansa.+ Olketa gohed dance raonem altar wea olketa wakem. 27 Lo aftanun Elijah start for mekfani lo olketa and sei: “Iufala prea strong, hem god blo iufala ia!+ Masbi hem tingting abaotem eni samting or hem go lo smol rum.* Or maet hem sleep and samwan need for go and wekapem hem!” 28 Olketa gohed singaot big and katem olketa seleva lo naef and olketa spia followim kastom blo olketa, olketa duim olsem gogo blood kamaot lo body blo olketa. 29 Aftanun go pas and olketa gohed act karangge go kasem taem for offerim grain offering* lo evening, bat no eniwan story and no eniwan ansa. No eniwan lisin lo olketa.+
30 Gogo, Elijah sei lo evri pipol: “Iufala kam.” So evri pipol kam lo hem. Then hem fixim bak altar blo Jehovah wea hem brek.+ 31 Then Elijah tekem 12-fala ston followim namba blo olketa tribe blo olketa son blo Jacob, wea Jehovah bin talem lo hem: “Nem blo iu bae hem Israel.”+ 32 Hem iusim olketa ston hia for wakem wanfala altar+ lo nem blo Jehovah. Then hem digim wanfala drain raonem datfala altar, wea waed blo hem fitim for plantim 10 kilo* lo seed. 33 Bihaen, hem putim stret olketa pis firewood, katem young bull lo olketa pisis, and putim antap lo firewood.+ Then hem sei: “Iufala fulimap fofala big jar witim wata and pourim antap lo burnt offering* and olketa pis firewood.” 34 Then hem sei: “Iufala duim moa.” So olketa duim moa. Hem sei moa: “Iufala duim moa mek-thri taem.” So olketa duim moa mek-thri taem. 35 And wata fulap raonem altar, and tu, hem fulimap drain witim wata.
36 Klosap lo taem for offerim grain offering lo evening,+ profet Elijah kam klosap and sei: “O Jehovah, God blo Abraham,+ Isaac,+ and Israel, distaem letem evriwan savve iu nao God blo Israel and mi nao servant blo iu. And from toktok blo iu nao mi duim olketa samting hia.+ 37 Ansarem mi, O Jehovah! Iu ansarem mi mekem pipol hia savve dat iu, Jehovah, iu nomoa datfala tru God and iu nao tanem tingting blo pipol hia kam bak lo iu.”+
38 Then fire from Jehovah kam daon and bonem datfala burnt offering,+ olketa pis firewood, olketa ston, and dust, and hem draem evri wata from datfala drain.+ 39 Taem evri pipol lukim samting wea happen, semtaem olketa nildaon and sei: “Jehovah nao hem datfala tru God! Jehovah nao hem datfala tru God!” 40 Then Elijah sei lo olketa: “Kasholem olketa profet blo Baal! No letem eniwan ranawe!” Semtaem nomoa olketa kasholem olketa, and Elijah tekem olketa go daon lo stream* blo Kishon+ and killim olketa dae lo there.+
41 So Elijah sei lo Ahab: “Iu go ap, kaikai and drink, noes blo bigfala rain nao kam ia.”+ 42 So Ahab go nao for kaikai and drink, and Elijah hem go antap lo Maunt Carmel and hem bendaon lo graon and putim feis blo hem between tufala knee blo hem.+ 43 Then hem sei lo wakaman blo hem: “Plis iu go ap, and luk go lo sea.” So hem go and luk and hem sei: “Mi no lukim eni samting.” Sevenfala taem nao Elijah talem hem, “Iu go bak.” 44 Lo mek-seven taem, wakaman hia kam bak and sei: “Mi lukim wanfala smol cloud wea size blo hem olsem hand blo man antap lo sea.” Elijah sei: “Iu go and sei lo Ahab, ‘Redyim chariot blo iu and go daon kwiktaem mekem big rain hia no stopem iu!’” 45 And gogo skae hem dark, wind hem blow, and wanfala hevi rain hem foldaon.+ And Ahab gohed raedem chariot blo hem go nao for kasem Jezreel.+ 46 Bat paoa blo Jehovah kam lo Elijah and hem taengem kaleko blo hem raonem hips blo hem and ran go firstaem lo Ahab go kasem Jezreel.
19 Then Ahab+ storyim lo Jezebel+ evri samting wea Elijah duim, and hao hem killim dae evri profet lo sword.+ 2 Then Jezebel sendem wanfala messenger for sei lo Elijah: “Letem olketa god panisim or killim mi dae sapos lo semtaem olsem tumoro, mi no killim iu dae olsem iu bin duim lo each wan lo olketa profet hia!” 3 Taem Elijah herem datwan hem fraet fogud, so hem getap and hem ranawe nao for sevem laef* blo hem.+ Hem kasem Beer-sheba+ lo Judah,+ and hem lusim wakaman blo hem lo there. 4 And hem go and wakabaot lo wilderness for wanfala full day, and hem kam and sidaon andanit lo wanfala broom tree, and hem ask for hem dae nomoa. Hem sei: “Diswan hem tumas nao, O Jehovah, iu tekem laef blo mi nao,+ bikos mi semsem nomoa olsem olketa grandadi blo mi.”
5 Then hem leidaon and hem sleep nao andanit lo datfala broom tree. Bat seknomoa wanfala angel tasim hem+ and sei lo hem: “Iu getap and kaikai.”+ 6 Taem hem luk go, hem lukim wanfala raon bred antap lo olketa hot ston and jug wata klosap lo hed blo hem. Hem kaikai and drink then hem leidaon moa. 7 Then angel blo Jehovah kam bak lo hem mek-tu taem and tasim hem and sei: “Iu getap and kaikai, bikos iu needim strong for disfala longfala gogo blo iu.” 8 So hem getap and kaikai and drink, and datfala kaikai strongim hem for wakabaot for 40 day and 40 naet go kasem taem hem kasem Horeb, maunten blo datfala tru God.+
9 Hem go insaed wanfala cave+ and spendem naet lo there. Then Jehovah tok kam lo hem and sei: “Elijah, why nao iu kam lo hia?” 10 So hem sei: “Mi bin strong for worshipim Jehovah, God wea hem komanda blo olketa army.+ Pipol lo Israel no keepim agreement blo iu,+ olketa altar blo iu olketa brekem, and olketa profet blo iu olketa killim dae lo sword,+ and mi nomoa mi stap laef. Distaem olketa lukaotem mi for killim mi dae.”+ 11 Bat God sei: “Iu go and standap lo maunten front lo Jehovah.” And lukim, Jehovah go pas,+ and wanfala strong wind hem divaedem olketa maunten and brekem olketa rock front lo Jehovah,+ bat Jehovah no insaed datfala wind. Bihaen datfala wind, wanfala earthquake,+ bat Jehovah no insaed datfala earthquake. 12 Bihaen earthquake, wanfala fire,+ bat Jehovah no insaed datfala fire. Bihaen datfala fire, hem herem wanfala voice wea tok kwaet nomoa.+ 13 Taem Elijah herem datfala voice, hem kavarem feis blo hem witim spesol kaleko blo hem+ and hem go standap front lo datfala cave. Then hem herem wanfala voice askem hem: “Elijah, why nao iu kam lo hia?” 14 So hem sei: “Mi bin strong for worshipim Jehovah, God wea hem komanda blo olketa army. Pipol lo Israel no keepim agreement blo iu,+ olketa altar blo iu olketa brekem, and olketa profet blo iu olketa killim dae lo sword, and mi nomoa mi stap laef. Distaem olketa lukaotem mi for killim mi dae.”+
15 Jehovah sei lo hem: “Iu go bak lo wilderness lo Damascus. Taem iu arrive lo there, anointim Hazael+ for kamap king lo Syria. 16 And iu shud anointim Jehu,+ granson blo Nimshi for hem king ovarem Israel, and iu shud anointim Elisha,* son blo Shaphat from Abel-meholah for kamap profet for changem iu.+ 17 Eniwan wea ranawe from sword blo Hazael,+ Jehu bae killim hem dae.+ And eniwan wea ranawe from sword blo Jehu, Elisha bae killim hem dae.+ 18 And mi garem yet 7,000 man lo Israel+ wea nating baodaon for worshipim Baal+ and wea no kissim hem.”+
19 So hem go from datfala ples and faendem Elisha, son blo Shaphat. Lo datfala taem, Elisha iusim 24-fala bull* for houm graon, and hem waka nao witim last 2-fala bull. So Elijah go lo hem and givim spesol kaleko blo hem+ for Elisha. 20 Then hem lusim olketa bull and ran bihaen lo Elijah and sei: “Plis, letem mi go baebae lo* dadi and mami blo mi. Then bae mi followim iu.” Elijah sei lo hem: “Iu go, mi no stopem iu for duim datwan.” 21 So hem go bak and tekem tufala bull and sakrifaesim, and hem iusim olketa tul for houm graon for kukim meat blo olketa bull hia and givim lo olketa pipol and olketa kaikaim. Bihaen datwan, hem getap and followim Elijah and kamap wakaman blo hem.+
20 So King Ben-hadad+ blo Syria+ hipimap full army blo hem witim 32-fala nara king and olketa horse and olketa chariot blo olketa. Hem go ap and raonem+ Samaria+ and faetem olketa. 2 Then hem sendem olketa messenger go lo taon for lukim King Ahab+ blo Israel and sei: “Diswan nao toktok from Ben-hadad, 3 ‘Olketa silver and olketa gold, and tu, olketa naesbola waef and olketa naes son blo iu, hem blo mi.’” 4 So king blo Israel sei olsem: “Followim toktok wea iu talem lord and king blo mi, mi and evri samting wea mi garem hem blo iu.”+
5 Bihaen, olketa messenger kam bak and sei: “Diswan nao wanem Ben-hadad talem, ‘Toktok mi talem kam for iu hem olsem: “Iu bae givim lo mi olketa silver, olketa gold, olketa waef blo iu, and olketa son blo iu.” 6 Bat lo semtaem olsem tumoro bae mi sendem kam olketa servant blo mi lo iu, and olketa bae go insaed haos blo iu and olketa haos blo olketa servant blo iu, and olketa bae lukaotem olketa naes samting wea iu garem and olketa bae tekem from iu.’”
7 So king blo Israel kolem evri elder lo datfala land and sei: “Plis lukim, disfala man hem bae mek trabol lo iumi ia. Hem laek for mi givim olketa waef blo mi, olketa son, silver, and gold blo mi, and mi agree for givim hem.” 8 Then olketa elder hia and evri pipol sei lo king: “Iu no lisin lo hem and no duim wanem hem askem.” 9 So Ahab sei lo olketa messenger blo Ben-hadad: “Go sei olsem lo lord and king blo mi, ‘Evri samting wea iu askem firstaem lo servant blo iu, bae mi duim, bat olketa nara samting hia bae mi no duim.’” So olketa messenger go bak and talem toktok hia lo Ben-hadad.
10 So Ben-hadad talem disfala toktok lo Ahab: “Mi bae distroem Samaria, army blo mi hem big tumas. Nomata evri soldia blo mi holem kam samfala dust lo Samaria lo hand blo olketa, no inaf dust hem stap for each wan lo olketa. Letem olketa god panisim mi sapos mi no duim diswan!” 11 King blo Israel sei: “Talem hem, ‘Man wea werem kaleko blo hem for faet shud no tok praod abaotem hemseleva, olsem man wea tekem aot kaleko blo hem for faet.’”+ 12 Lo taem wea Ben-hadad herem diswan, hem and olketa nara king drink lo tent* blo olketa, then hem sei lo olketa servant blo hem: “Iufala redi for go faet!” So olketa redi for go attakim datfala taon.
13 Bat wanfala profet kam lo King Ahab+ blo Israel and sei: “Diswan nao wanem Jehovah talem, ‘Waswe, iu lukim disfala big army? Bae mi givim lo hand blo iu tuday, and then iu bae savve mi nao Jehovah.’”+ 14 Ahab ask: “Hu nao bae iu iusim?” then profet hia sei: “Diswan nao wanem Jehovah talem, ‘Olketa wakaman blo olketa prince blo olketa province nao bae faet.’” So king ask olsem: “Hu nao bae startim datfala faet?” then profet hia sei: “Iu nao ia!”
15 Then Ahab kaontem olketa wakaman blo olketa prince blo olketa province, and namba blo olketa kasem 232. Bihaen datwan, hem kaontem evri man lo Israel, namba blo olketa hem 7,000. 16 Olketa lusim datfala taon lo aftanun taem Ben-hadad drink gogo hem drunk lo olketa tent* witim 32-fala king wea helpem hem. 17 Taem olketa wakaman blo olketa prince blo olketa province olketa kam firstaem, Ben-hadad sendem olketa messenger blo hem for faendaot. Olketa kam bak and sei lo hem: “Olketa man hia kam from Samaria.” 18 So hem sei: “Sapos olketa kam for mek peace, tekem olketa bat no killim olketa dae, or sapos olketa kam for faet, tekem olketa bat iufala no killim olketa dae tu.” 19 Bat taem olketa wakaman blo olketa prince blo olketa province and olketa army wea followim olketa kamaot from taon, 20 each wan killim dae olketa wea kam againstim olketa. Then olketa lo Syria ranawe,+ and olketa lo Israel ronem olketa, bat King Ben-hadad blo Syria ranawe lo wanfala horse witim samfala man wea raedem horse. 21 And king blo Israel leadim army and killim dae olketa wea raedem olketa horse and olketa chariot, and hem killim dae staka blo Syria.
22 Bihaen, profet+ hia kam lo king blo Israel and sei: “Iu go and strongim army blo iu and ting raonem wanem bae iu duim,+ bikos start lo next year* king blo Syria bae kam bak for faetem iu.”+
23 Then olketa servant blo king blo Syria sei lo hem: “God blo olketa lo Israel hem God blo olketa maunten. Hem nao why olketa winim iumi. Bat sapos iumi faetem olketa lo level ples, iumi bae winim olketa. 24 And tu, iu mas duim olsem: Aotem evri king+ and changem witim olketa governor for leadim army. 25 Then hipimap namba blo army wea semsem olsem namba blo army blo iu firstaem, namba blo olketa horse and olketa chariot semsem olsem datwan wea iu garem firstaem. Then iumi go faetem olketa lo level ples, and iumi bae winim olketa.” So hem herem wanem olketa talem and hem duim datwan.
26 Lo start lo year,* Ben-hadad hipimap olketa blo Syria and olketa go ap lo Aphek+ for faet againstim olketa lo Israel. 27 Olketa lo Israel tu hipimap olketa soldia and redyim olketa samting for faet, and olketa go for faetem olketa blo Syria. Taem olketa blo Israel camp front lo olketa blo Syria, olketa luk olsem tufala smol hip blo olketa goat, bat army blo Syria staka tumas.+ 28 Then man blo datfala tru God kam lo king blo Israel and sei: “Diswan nao wanem Jehovah talem, ‘Bikos olketa lo Syria sei: “Jehovah hem God blo olketa maunten, and hem no God blo olketa level ples,” mi bae givim disfala big army lo hand blo iu,+ and bae iu savve mi nao Jehovah.’”+
29 Olketa army camp opposite lo each other for sevenfala day, and lo mek-seven day olketa start nao for faet. Olketa lo Israel killim dae 100,000 soldia blo Syria insaed wanfala day. 30 And olketa nara soldia blo Syria ranawe go lo taon lo Aphek.+ Bat wall lo datfala taon foldaon and killim dae 27,000 man lo olketa. Ben-hadad tu ranawe go and haed lo wanfala rum insaed datfala taon.
31 So olketa servant blo hem sei lo hem: “Mifala herem dat olketa king blo pipol blo Israel savve sorre lo pipol. Plis, iu letem mifala werem olketa kaleko for sorre and putim olketa rope raonem hed blo mifala and go aot lo king blo Israel. Maet hem bae no killim iu dae.”+ 32 So olketa werem olketa kaleko for sorre raonem hips blo olketa and putim olketa rope raonem hed blo olketa and kam lo king blo Israel and sei: “Servant blo iu Ben-hadad sei, ‘Plis, iu letem mi stap laef.’” Ahab sei: “Hao, hem still laef yet? Hem olsem brata blo mi.” 33 Olketa man hia ting diswan hem gud saen and stretawe bilivim wanem hem talem, so olketa sei: “Ben-hadad hem brata blo iu.” So Ahab sei: “Go and tekem hem kam.” Then Ben-hadad go lo hem, and Ahab liftim hem ap lo chariot blo hem.
34 Ben-hadad sei lo hem: “Mi bae givim bak olketa taon wea dadi blo mi tekem from dadi blo iu, and iu savve putim olketa market for iu lo Damascus, olsem dadi blo mi duim lo Samaria.”
Then Ahab sei: “From iu agree for duim olsem, mi bae letem iu go.”
Hem mekem agreement witim Ben-hadad and letem hem go.
35 Wanfala lo olketa son blo olketa profet*+ talem toktok wea kam from Jehovah and sei lo fren blo hem: “Plis, iu killim mi.” Bat man hia no laek killim hem. 36 So hem sei lo datfala fren blo hem: “Bikos iu no herem toktok blo Jehovah, taem iu lusim mi lo hia, wanfala lion bae killim iu dae.” Bihaen hem go, wanfala lion kam and killim hem dae.
37 Hem meetim nara man and sei: “Plis iu killim mi.” So man hia killim hem and hem garekil.
38 Then datfala profet go and weitim king lo saed road, and bandagem eye blo hem mekem no eniwan luksavve lo hem. 39 Taem king kam pas, hem singaot go lo king and sei: “Servant blo iu go lo faet and wanfala soldia tekem kam wanfala man lo mi and sei, ‘Iu lukaftarem disfala man. Sapos hem ranawe, iu bae givim laef blo iu for changem laef* blo disfala man,+ or bae iu mas peim wanfala talent* blo silver.’ 40 And taem servant blo iu duim nara samting, seknomoa man hia ranawe nao.” Then king blo Israel sei lo hem: “So iuseleva talem panis wea iu bae kasem. Iu mas duim datwan nao.” 41 Then kwiktaem hem aotem bandage from eye blo hem and king blo Israel luksavve hem wanfala lo olketa profet.+ 42 Hem sei lo Ahab: “Diswan nao wanem Jehovah talem, ‘Bikos iu letem man wea mi talem for iu killim dae for ranawe,+ iu bae givim laef blo iu for changem laef blo hem,+ and pipol blo iu bae changem pipol blo hem.’”+ 43 So king blo Israel go bak lo Samaria,+ hem no hapi and hem feel nogud.
21 Bihaen olketa samting hia, wanfala samting kamap abaotem grape planteison blo Naboth, wanfala Jezreelite. Datfala planteison hem stap lo Jezreel+ klosap lo palace blo Ahab, king blo Samaria. 2 Ahab sei lo Naboth: “Givim mi datfala grape planteison wea klosap lo haos blo mi for mi plantim olketa vegetable blo mi lo hem. Then bae mi changem witim narawan wea gud go moa. Or sapos iu laekem, bae mi givim iu selen wea fitim datwan.” 3 Bat Naboth sei lo Ahab: “Lo tingting blo Jehovah hem barava no stret for mi givim iu inheritance blo olketa grandadi blo mi.”+ 4 So Ahab kam bak lo haos blo hem and hem no hapi and feel nogud lo samting wea Naboth, datfala Jezreelite talem lo hem taem hem sei: “Mi bae no givim iu inheritance blo olketa grandadi blo mi.” Then hem leidaon lo bed and tanem hed go lo wall and hem no laek kaikai.
5 Waef blo hem Jezebel+ kam and askem hem: “Why nao iu* luk sorre and no laek kaikai?” 6 Hem sei lo Jezebel: “Bikos mi talem lo Naboth datfala Jezreelite, ‘Kam mi baem datfala grape planteison. Or sapos iu laekem, bae mi changem witim narawan.’ Bat hem sei, ‘Mi bae no givim iu grape planteison blo mi.’” 7 Waef blo hem Jezebel sei lo hem: “Iu nao king ovarem Israel. Iu getap, kaikai and iu hapi. Mi bae givim iu grape planteison blo Naboth datfala Jezreelite.”+ 8 So hem iusim nem blo Ahab for raetem olketa leta and iusim stamp blo Ahab+ and sendem olketa leta ia lo olketa elder+ and olketa bigman wea stap lo taon blo Naboth. 9 Lo olketa leta ia hem sei: “Markem wanfala day for fasting,* and putim Naboth for sidaon front lo olketa pipol. 10 And putim tufala iusles man for sidaon front lo hem and accusim hem+ and sei, ‘Iu nao iu bin tok nogud lo God and lo king!’+ Then iufala tekem hem aotsaed and sutim hem dae witim ston.”+
11 So olketa man lo taon blo Naboth, olketa elder and olketa bigman wea stap lo datfala taon duim samting followim wanem insaed olketa leta wea Jezebel sendem lo olketa. 12 Olketa markem wanfala day for fasting, and putim Naboth for sidaon front lo olketa pipol. 13 Then tufala iusles man kam and sidaon front lo Naboth and start for accusim hem front lo olketa pipol and sei: “Naboth hem bin tok nogud lo God and lo king!”+ Bihaen datwan, olketa tekem hem aotsaed lo taon and sutim hem witim ston gogo hem dae.+ 14 Olketa sendem toktok go lo Jezebel and sei: “Olketa sutim Naboth witim ston and hem dae nao.”+
15 Taem Jezebel herem dat olketa sutim Naboth dae witim ston, hem sei lo Ahab: “Iu go tekem grape planteison blo Naboth, datfala Jezreelite+ wea hem les for iu baem planteison blo hem, bikos Naboth hem dae nao.” 16 Taem Ahab herem dat Naboth dae, Ahab hem go daon and tekem grape planteison blo Naboth, datfala Jezreelite.
17 Bat toktok blo Jehovah kam lo Elijah,+ datfala Tishbite and sei: 18 “Iu getap and go meetim Ahab, king blo Israel lo Samaria.+ Distaem hem lo grape planteison blo Naboth, hem lo there for tekem nao datfala grape planteison. 19 Iu mas sei olsem lo hem, ‘Diswan nao wanem Jehovah talem: “Waswe, iu killim dae wanfala man+ and iu tekem tu olketa samting wea hem garem?”’+ Then sei lo hem, ‘Diswan nao wanem Jehovah talem: “Lo ples wea olketa dog lickim blood blo Naboth lo hem, olketa dog bae lickim tu blood blo iu lo hem.”’”+
20 Ahab sei lo Elijah: “O enemy blo mi, iu faendem mi nao!”+ Then Elijah sei: “Ia, mi faendem iu. ‘Bikos iu laek tumas* for duim samting wea no stret lo eye blo Jehovah,+ 21 mi bae mekem trabol for kasem iu and mi bae barava finisim iu and bae killim dae evri man* lo famili blo Ahab,+ and tu, olketa wea needim help and wea no strong tumas lo Israel.+ 22 And mi bae mekem famili blo iu for olsem Jeroboam,+ son blo Nebat and olsem famili blo Baasha,+ son blo Ahijah, bikos iu mekem mi kros and mekem Israel for sin.’ 23 And tu, Jehovah sei olsem abaotem Jezebel: ‘Olketa dog bae kaikaim Jezebel lo pis land lo Jezreel.+ 24 Eniwan lo famili blo Ahab wea dae lo taon, olketa dog bae kaikaim, and eniwan wea dae aotsaed lo taon, olketa bird lo skae bae kaikaim.+ 25 Tru nao, no eniwan hem olsem Ahab+ wea laek tumas for duim samting wea no stret lo eye blo Jehovah, for followim waef blo hem Jezebel.+ 26 Hem barava duim rabis samting taem hem worshipim olketa barava rabis idol,* semsem olsem wanem evri Amorite duim, wea Jehovah raosem olketa from olketa Israelite.’”+
27 Taem Ahab herem olketa toktok hia, hem brekem kaleko blo hem and werem kaleko for sorre. And hem fasting and leidaon witim kaleko for sorre and gohed sorre nomoa. 28 Then toktok blo Jehovah kam lo Elijah, datfala Tishbite: 29 “Waswe, iu lukim wei wea Ahab hem hambol front lo mi?+ Bikos hem hambol front lo mi, bae mi no mekem trabol for kasem hem taem hem laef. Mi bae mekem trabol for kasem famili blo hem lo taem blo son blo hem.”+
22 For thrifala year no eni faet hem kamap between Syria and Israel. 2 Lo mek-thri year, King Jehoshaphat+ blo Judah go daon for lukim king blo Israel.+ 3 Then king blo Israel sei lo olketa servant blo hem: “Iufala savve Ramoth-gilead+ hem blo iumi. And iumi nao no go tekem bak from olketa lo Syria.” 4 Then hem sei lo Jehoshaphat: “Hao, bae iu kam witim mi for go faet lo Ramoth-gilead?” Jehoshaphat sei lo king blo Israel: “Iumi tufala semsem nomoa. Olketa pipol blo mi hem olketa pipol blo iu tu. Olketa horse blo mi hem olketa horse blo iu tu.”+
5 Bat Jehoshaphat sei lo king blo Israel: “Plis, askem Jehovah firstaem+ for savve lo tingting blo hem.”+ 6 So king blo Israel kolem kam samting olsem 400 profet, and hem sei lo olketa: “Hao, mi shud go faet againstim Ramoth-gilead, or mi shud no go?” Olketa sei: “Iu go, and Jehovah bae givim taon hia lo hand blo king.”
7 Then Jehoshaphat sei: “Hao, eni profet blo Jehovah stap? Iumi askem hem tu for savve lo tingting blo God.”+ 8 So king blo Israel sei lo Jehoshaphat: “Wanfala man stap wea iumi savve askem hem for savve lo tingting blo Jehovah,+ bat mi heitim hem+ bikos hem no savve talem eni profesi abaotem mi wea hem gud, olketa nogud samting nomoa hem talem.+ Nem blo hem Micaiah, son blo Imlah.” Bat Jehoshaphat sei: “King shud no talem kaen toktok olsem.”
9 So king blo Israel kolem wanfala hae official and sei: “Go kwiktaem and talem Micaiah son blo Imlah for kam.”+ 10 So king blo Israel and Jehoshaphat king blo Judah werem kaleko blo king, and each wan sidaon lo throne blo hem, and tufala sidaon lo ples for aotem grain from skin blo hem front lo gate lo Samaria, and evri profet gohed talemaot profesi front lo tufala.+ 11 Then Zedekiah son blo Chenaanah wakem tufala horn lo iron and sei: “Diswan nao wanem Jehovah talem, ‘Bae iu attakim* olketa blo Syria witim olketa horn hia, go kasem taem iu finisim olketa.’” 12 Evri nara profet tu profesi abaotem sem samting, and sei: “Iu go lo Ramoth-gilead and bae iu winim datfala faet. Jehovah bae givim taon hia lo hand blo king.”
13 So messenger wea go kolem Micaiah sei lo hem: “Lukim! Evri profet talem sem toktok wea king hem agree lo hem. So plis, iu talem sem toktok olsem wanem olketa talem, and talem gudfala toktok.”+ 14 Bat Micaiah sei: “Mi promis front lo Jehovah wea laef, eni samting wea Jehovah talem lo mi, hem nao wanem bae mi talem.” 15 Then hem kam lo king, and king askem hem: “Micaiah, waswe, mifala shud go faet againstim Ramoth-gilead, or mifala shud no go?” Then hem sei: “Iufala go and bae iufala winim datfala faet. Jehovah bae givim taon hia lo hand blo king.” 16 So king sei lo hem: “Haomas taem nao mi mas mekem iu for talem promis* lo nem blo Jehovah for talem nomoa tru samting lo mi?” 17 So Micaiah sei: “Mi lukim evri Israelite stap olobaot lo olketa maunten,+ olsem olketa sheepsheep wea no garem eni shepherd. Jehovah sei: ‘Olketa no garem eniwan for lukaftarem olketa. Sendem olketa go bak lo haos blo olketa lo peace.’”
18 Then king blo Israel sei lo Jehoshaphat: “Hem nao wat mi talem ia, ‘Hem bae no talem eni profesi abaotem mi wea hem gud, olketa nogud samting nomoa hem talem.’”+
19 Then Micaiah sei: “So olsem, herem wanem Jehovah talem: Mi lukim Jehovah hem sidaon lo throne blo hem,+ and evri army lo heven standap klosap lo hem, lo raet saed and lo left saed blo hem.+ 20 Then Jehovah sei, ‘Hu nao bae go trikim Ahab, mekem hem go and dae lo Ramoth-gilead?’ And wanfala talem tingting blo hem and narawan talem nara samting. 21 Then wanfala angel*+ kam and standap front lo Jehovah and sei, ‘Mi bae trikim hem.’ Jehovah askem hem, ‘Hao nao bae iu duim?’ 22 And hem sei, ‘Bae mi go and putim laea toktok lo mouth blo evri profet blo hem.’+ So God sei, ‘Iu bae trikim hem, and iu bae win lo samting wea iu duim. Iu go and duim datwan.’ 23 So Jehovah putim laea toktok lo mouth blo evri profet hia blo iu,+ bat Jehovah talemaot finis iu bae kasem trabol.”+
24 Zedekiah son blo Chenaanah kam klosap and slapem cheeks blo Micaiah and sei: “So wat taem nao spirit blo Jehovah lusim mi and kam story witim iu?”+ 25 Micaiah sei: “Lukim! Iu bae luksavve lo datwan lo day wea iu bae ranawe go insaed rum lo haos blo iu and haed.” 26 Then king blo Israel sei: “Tekem Micaiah go lo Amon, chief blo taon and lo Joash son blo king. 27 Talem olketa, ‘Diswan nao wanem king talem: “Putim disfala man lo prison+ and givim hem lelebet bred and wata nomoa, go kasem taem mi winim faet and kam bak.”’” 28 Bat Micaiah sei: “Sapos iu winim faet and kam bak, datwan showim Jehovah no story witim mi.”+ Then hem sei moa: “Iufala evri pipol, herem datwan.”
29 So king blo Israel and Jehoshaphat, king blo Judah go ap lo Ramoth-gilead.+ 30 King blo Israel sei lo Jehoshaphat: “Taem iumi go faet, bae mi werem difren kaleko mekem olketa no luksavve lo mi, bat iu shud werem kaleko blo king.” So king blo Israel werem difren kaleko+ and go faet nao. 31 King blo Syria talem lo 32-fala komanda blo olketa soldia wea draevem chariot:+ “Iufala no faetem eni soldia or eni bigman blo hem, iufala faetem nomoa king blo Israel.” 32 Taem olketa komanda blo olketa soldia wea draevem chariot lukim Jehoshaphat, olketa sei: “Datwan nao king blo Israel.” So olketa tane go for faetem hem, and Jehoshaphat singaot for help. 33 Taem olketa komanda blo olketa soldia wea draevem chariot luksavve dat hem no king blo Israel, stretawe olketa tane bak and stop for followim hem.
34 Bat wanfala man sut lo bow and arrow and seknomoa* arrow blo hem kasem king blo Israel, datfala arrow go thru lo join blo spesol shirt blo hem for faet. So king sei lo man wea draevem chariot blo hem: “Tane raon and tekem mi aot from ples hia for faet,* bikos mi barava garekil nogud.”+ 35 Faet hem gohed nomoa lo datfala full day, and olketa holem and sapotim king insaed chariot taem olketa faetem olketa blo Syria. Blood lo garekil blo hem ran insaed lo datfala war chariot, and lo evening hem dae.+ 36 Taem sun go daon evri soldia olketa singaot olsem: “Evriwan go bak lo taon blo hem! Evriwan go bak lo land blo hem!”+ 37 So king hem dae nao and olketa tekem hem go lo Samaria and olketa berem king lo Samaria. 38 Taem olketa wasim datfala war chariot saed lo pool wata lo Samaria, olketa dog lickim blood blo hem and olketa jury woman swim lo there,* followim toktok wea Jehovah bin talem.+
39 And evri nara samting abaotem Ahab, evri samting wea hem duim and datfala haos* blo ivory*+ wea hem wakem and evri taon wea hem buildim, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Israel. 40 So Ahab hem rest witim olketa grandadi blo hem,+ and son blo hem Ahaziah+ kamap king for changem hem.
41 Lo mek-fo year wea King Ahab hem rul lo Israel, Jehoshaphat+ son blo Asa hem king ovarem Judah. 42 Jehoshaphat hem 35 years old taem hem kamap king, and hem rul lo Jerusalem for 25 years. Nem blo mami blo hem Azubah, dota blo Shilhi. 43 Hem gohed wakabaot followim evri wei blo dadi blo hem Asa.+ And hem no lusim datwan, and hem duim samting wea stret lo eye blo Jehovah.+ Bat olketa hae ples* still stap, and olketa pipol still mekem sakrifaes and mekem sakrifaes for smoke lo olketa hae ples hia.+ 44 Jehoshaphat gohed stap gud witim king blo Israel.+ 45 Evri nara samting abaotem Jehoshaphat, olketa bigfala samting wea hem duim, and olketa faet wea hem insaed, olketa raetem insaed buk blo history blo olketa king blo Judah. 46 And hem aotem tu from datfala land evri man wea olketa temple prostitute*+ wea stap yet lo taem blo dadi blo hem Asa.+
47 Lo datfala taem Edom+ no garem eni king. Wanfala deputy nomoa hem duim waka blo king.+
48 Jehoshaphat wakem tu olketa ship blo Tarshish* for go tekem gold lo Ophir,+ bat olketa no go bikos olketa ship hia rek lo Ezion-geber.+ 49 Lo datfala taem Ahaziah son blo Ahab sei lo Jehoshaphat: “Iu letem olketa servant blo mi go lo ship witim olketa servant blo iu,” bat Jehoshaphat no agree.
50 Then Jehoshaphat hem rest witim olketa grandadi blo hem,+ and olketa berem hem witim olketa grandadi blo hem lo Taon blo David, grandadi blo hem. And son blo hem Jehoram+ kamap king for changem hem.
51 Lo mek-17 year lo rul blo King Jehoshaphat blo Judah, Ahaziah+ son blo Ahab hem king lo Samaria ovarem Israel, and hem rul ovarem Israel for tufala year. 52 And hem gohed duim samting wea nogud lo eye blo Jehovah, and wakabaot followim olketa wei blo dadi blo hem+ and mami blo hem,+ and wei blo Jeroboam son blo Nebat, wea mekem Israel for sin.+ 53 Hem gohed worshipim Baal+ and baodaon lo hem and gohed mekem Jehovah, God blo Israel+ feel nogud olsem dadi blo hem bin duim.
Or, “mekem hem feel nogud; stretem hem.”
Or, “oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.
Or, “mere mule.” Diswan hem animal wea born from wanfala man donkey and mere horse.
Lit., “bae mi followim road wea evri pipol lo earth followim.”
Lukim “Judicial disison” lo Dictionary.
Or, “bae iu wise.”
Hebrew word, ne′phesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.
Or, “Sheol.” Diswan hem grev blo olketa man. Lukim “Grev” lo Dictionary.
Lukim “Loyal love” lo Dictionary.
Or, “Sheol.” Diswan hem grev blo olketa man. Lukim “Grev” lo Dictionary.
Lit., “putim feis blo olketa lo.”
Or, “famili laen for kamap king.”
Lit., “olketa planteison.”
Or, “talem oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.
Or, “tekem.”
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Lit., “big.”
Lukim “Loyal love” lo Dictionary.
Or, “smol boy.”
Lit., “and mi no savve lo go aot blo mi and kam bak blo mi.”
Or maet, “bighed.” Lit., “hevi.”
Lit., “staka day.”
Lit., “evri day blo iu.”
Lit., “olketa day blo iu for longfala.”
Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.
Or, “communion sakrifaes.” Lukim “Peace offering” lo Dictionary.
Lit., “fraet.”
Maet diswan hem hae priest.
Diswan hem Euphrates River.
Lit., “30 cor.” Wanfala cor equals 220 L (200 drae qt). Lukim App. B14.
Lit., “60 cor.”
Hem animal wea luk olsem deer and savve ran fast.
Hem animal wea olsem deer.
Diswan hem west saed blo Euphrates.
Disfala namba hem stap tu lo samfala manuscript and lo 2Ch 9:25. Lo olketa nara manuscript hem 40,000.
Or, “man for raedem horse.”
Or, “storyim.”
Or, “olketa samting wea flae.”
Maet diswan hem olketa snek, lizard, crocodile and olketa insect.
Or, “hem evritaem lovem David.”
Lit., “20,000 cor.” Wanfala cor equals 220 L (200 drae qt). Lukim App. B14.
Lit., “20 cor.”
Or, “kontrak.”
Lit., “olketa son blo Israel.”
Lukim App. B15.
Lukim App. B8.
Wan cubit equals 44.5 cm (17.5 in.). Lukim App. B14.
Lit., “temple blo datfala haos.”
Or, “waed.”
Or, “20 cubit go akros lo datfala haos.”
Diswan hem Holy Rum.
Diswan hem Most Holy Rum.
Lit., “raet.”
Diswan hem insaed lo haos.
Diswan hem Holy Rum, wea stap front lo Most Holy Rum.
Lit., “olketa gourd.”
Diswan hem Most Holy Rum.
Diswan hem Most Holy Rum.
Lit., “oil tree,” maet hem Aleppo pine.
Diswan hem Most Holy Rum.
Maet datwan minim hao olketa wakem datfala door frame or hem size blo olketa door hia.
Diswan hem minim Holy Rum.
Maet datwan minim hao olketa wakem datfala door frame or hem size blo olketa door hia.
Lukim App. B15.
Lukim App. B15.
Or, “palace.”
Wan cubit equals 44.5 cm (17.5 in.). Lukim App. B14.
Or, “fofala kona; rectangular.”
Or, “Varanda.”
Or, “Varanda.”
Or, “palace.”
Lit., “haos blo datfala Hall.”
Wea hem courtyard lo aotsaed.
Or, “brass,” lo hia and lo eni nara verse lo disfala chapter.
Or, “raon blo each big post hem 12 cubit.”
Diswan hem Holy Rum.
Or, “south saed.”
Mining blo hem, “Hem [diswan hem Jehovah] Barava Mekem Strong.”
Or, “north saed.”
Maet mining blo hem “Witim Paoa.”
Or, “tank.”
Or, “raon blo hem 30 cubit.”
Samting olsem 7.4 cm (2.9 in.). Lukim App. B14.
Lit., “2,000 bath.” Wanfala bath equals 22 L (5.81 gal). Lukim App. B14.
Or, “olketa cart for wata.”
Or, “support.” Diswan hem joinim hub go lo axle blo wheel.
Hem bar wea join go lo midol blo datfala wheel.
Hem midol part lo wheel.
Lit., “40 bath.” Lukim App. B14.
Lukim “Showbred” lo Dictionary.
Diswan hem Most Holy Rum.
Lukim “Fire holder” lo Dictionary.
Diswan hem Holy Rum.
Datwan hem Festival blo Olketa Smol Leaf Haos.
Lukim App. B15.
Or, “Olketa priest from tribe blo Levi.”
Lit., “lo mouth blo hemseleva hem talem.”
Lit., “son blo iu, datwan wea kam from private part blo iu.”
Lukim “Loyal love” lo Dictionary.
Diswan hem oath wea man bae kasem curse or panis from, sapos hem no tok tru or hem no keepim datwan.
Lit., “wicked.”
Lit., “raeteous.”
Or, “mekem olketa for hambol.”
Or “mildew.” Lukim “Mildew” lo Dictionary.
Wanfala type insect wea olsem grashopa.
Lit., “lo land blo olketa gate blo hem.”
Or, “gud nem.”
Hebrew word, ne′phesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.
Disfala hot fire for meltim iron hem piksarem barava hard taem.
Or, “lisin lo olketa lo eni samting olketa askem lo iu.”
Or, “communion sakrifaes.” Lukim “Peace offering” lo Dictionary.
Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.
Lukim “Grain offering” lo Dictionary.
Or, “border blo Hamath.”
Or, “Wadi.” Lukim “Wadi” lo Dictionary.
Lit., “mek-eit,” diswan hem day bihaen lo end blo nara 7 day.
Or, “palace.”
Lukim “Judicial disison” lo Dictionary.
Or, “palace.”
Lit., “hem no luk stret lo eye blo hem.”
Or maet, “Iusles Land.”
Wanfala talent equals 34.2 kg. Lukim App. B14.
Or, “palace.”
Or, “Millo.” Wanfala Hebrew toktok wea mining blo hem “fulimap.”
Or, “present for sei gudbae.”
Or, “strongim.”
Or, “Millo.” Wanfala Hebrew toktok wea mining blo hem “fulimap.”
Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.
Or, “communion sakrifaes.” Lukim “Peace offering” lo Dictionary.
Or, “olketa ridol.”
Lukim “Balsam” lo Dictionary.
Lit., “no eniting hem haed from.”
Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.
Lit., “strong wea hem garem hem nomoa nao.”
Or, “olketa toktok blo iu.”
Wanfala talent equals 34.2 kg. Lukim App. B14.
Or, “palace.”
Lit., “followim hand blo King Solomon.”
Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.
Hem wanfala smol shield wea olketa wea savve sut lo bow and arrow olketa savve holem.
Lo Hebrew Scripture, wanfala mina hem 570 g. Lukim App. B14.
Ivory hem wanfala expensive samting wea kam from longfala white teeth blo olketa elephant and nara animal.
Lukim “Ship blo Tarshish” lo Dictionary.
Peacock hem wanfala naes kalakala bird.
Lit., “lukaotem feis blo.”
Diswan hem animal wea born from wanfala man donkey and mere horse.
Or, “olketa man for raedem horse.”
Or, “olketa man for raedem horse.”
Or, “fig mulberry tree.”
Or maet, “from Egypt and from Kue; olketa bisnisman blo king savve baem olketa from Kue,” maet diswan hem lo Cilicia.
Wanfala shekel equals 11.4 g. Lukim App. B14.
Or, “Iufala mas no maritim olketa or olketa no marit kam lo iufala.”
Lukim “Concubine” lo Dictionary.
Or, “olketa waef blo hem barava strong for tanem tingting blo hem.”
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Lukim “Molech” lo Dictionary.
Hem no queen wea rul.
Lit., “killim dae.”
Or, “Millo.” Wanfala Hebrew toktok wea mining blo hem “fulimap.”
Diswan hem famili laen.
Or, “olketa elder.”
Or, “olketa elder.”
Or, “olketa elder.”
Lit., “olketa tent.”
Lit., “olketa chusim.”
Or, “strongim.”
Or, “strongim.”
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Or, “samting wea bae happen lo future.”
Or, “samting wea bae happen lo future.”
Or, “asis blo gris.” Diswan hem olketa asis blo gris blo olketa animal wea olketa bin sakrifaesim.
Or, “samting wea bae happen lo future.”
Or, “metal wea olketa meltim for kamap statue.”
Lit., “killim dae.”
Lit., “eniwan wea mimi go lo wanfala wall.” Diswan hem wanfala Hebrew toktok wea olketa savve iusim for tok daonem olketa man.
Diswan hem Euphrates River.
Lukim “Post for worship” lo Dictionary.
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Lukim “Post for worship” lo Dictionary.
Lukim “Temple prostitute” lo Dictionary.
Or, “palace.”
Lit., “olketa man for ran.”
Nara nem blo hem Abijah.
Diswan hem famili laen.
Lukim “Temple prostitute” lo Dictionary.
Hebrew toktok wea maet join witim word for “siti” and olketa savve iusim for tok daonem wanfala samting.
Lukim “Post for worship” lo Dictionary.
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Or, “strongim.”
Or, “leavim or kam insaed territory blo.”
Or, “palace.”
Or, “strongim; buildim bak.”
Or, “strongim.”
Or, “strongim; buildim bak.”
Lit., “eniwan wea mimi go lo wanfala wall.” Diswan hem wanfala Hebrew toktok wea olketa savve iusim for tok daonem olketa man.
Diswan hem evri man wea olketa relative blo hem wea garem raet for pei bak.
Or, “palace.”
Wanfala talent equals 34.2 kg. Lukim App. B14.
Mining blo hem “Blo Tribe hia Shemer.”
Lit., “masta.”
Or, “temple.”
Lukim “Post for worship” lo Dictionary.
Mining blo hem “Jehovah Hem God blo Mi.”
Lit., “standap front lo hem.”
Or, “Wadi Cherith.” Lukim “Wadi” lo Dictionary.
Or, “Wadi Cherith.”
Lit., “no brith.”
Hebrew word, ne′phesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.
Or, “olketa wadi.” Lukim “Wadi” lo Dictionary.
Diswan hem animal wea born from wanfala man donkey and mere horse.
Lit., “bred.”
Lit., “mi standap front lo hem.”
Lukim “Post for worship” lo Dictionary.
Or maet, “hem go lo bush.”
Lukim “Grain offering” lo Dictionary.
Lit., “tufala seah.” Wanfala seah equals 7.33 L (6.66 drae qt). Lukim App. B14.
Lukim “Burnt offering” lo Dictionary.
Or, “wadi.”
Hebrew word, ne′phesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.
Mining blo hem “God Hem Man for Sevem Man.”
Diswan hem minim 12-fala grup blo bull, wea each grup garem tufala bull.
Lit., “kissim.”
Or, “olketa smol leaf haos.”
Or, “olketa smol leaf haos.”
Diswan hem next spring season. Lukim App. B15.
Diswan hem lo taem blo spring season.
“Olketa son blo olketa profet” hem savve minim wanfala skul wea olketa profet kasem instruction lo hem or wanfala grup blo olketa profet.
Hebrew word, ne′phesh. Lukim “Nephesh” lo Dictionary.
Wanfala talent equals 34.2 kg. Lukim App. B14.
Lit., “spirit blo iu.”
Lukim “Fasting” lo Dictionary.
Lit., “iu salem iuseleva.”
Lit., “eniwan wea mimi go lo wanfala wall.” Diswan hem wanfala Hebrew toktok wea olketa savve iusim for tok daonem olketa man.
Hebrew toktok wea maet join witim word for “siti” and olketa savve iusim for tok daonem wanfala samting.
Or, “killim.”
Or, “oath.” Lukim “Oath” lo Dictionary.
Lit., “spirit.”
Or, “no min for duim bat.”
Lit., “camp.”
Or maet, “lo ples wea olketa jury woman swim, olketa dog lickim blood blo hem.”
Or, “palace.”
Ivory hem wanfala expensive samting wea kam from longfala white teeth blo olketa elephant and nara animal.
Lukim “Hae ples” lo Dictionary.
Lukim “Temple prostitute” lo Dictionary.
Lukim “Ship blo Tarshish” lo Dictionary.