Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w06 2/1 p. 28-p. 31 par. 11
  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Nehmaia

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Nehmaia
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • “AHNSOU REIREI DOWER POWE OH KEHLO ERI IMWISEKLAHR”
  • (Nehmaia 1:1–6:19)
  • “KOMW TAMATAMAN IE, MAING AI KOHT”
  • (Nehmaia 7:1–13:31)
  • Sapwellimen Siohwa Kapai Uhdahn Pahn Wiawi!
  • “Omw Mwahu en Powehdi me Suwed”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
  • Kehl en Serusalem
    Nai Pwuhk en Poadoapoad Kan en Paipel
  • Dihd en Serusalem
    Mehn Kasukuhl kan me Ke Kak Sukuhlkihsang Paipel
  • Serusalem—E Wia ‘Kaperenpomw Me Keieu Laud’?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1999
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
w06 2/1 p. 28-p. 31 par. 11

Mahsen en Siohwa Kin Ieias

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Nehmaia

PAHR eisek riau dower powe sangehr imwilahn irair akan me Pwuhk en Esra ntingihdi imwiseklahr. Ahnsou kereniongehr “ni ahnsou me koasoandi en onohnsapahl en Serusalem wiawihier,” wiewia ieu me wia kilelepen tepidahn wihk 70 en pahr akan me dokedoke pwarodohn Mesaia. (Daniel 9:24-27) Pwuhken Nehmaia iei poadoapoad ieu en sapwellimen Koht aramas akan arail wia doadoahk en kauwada sapahl kehl en Serusalem. E kin koasoakoasoia ahnsou kesempwal ieu me reireiki pahr 12, tepisang pahr 456 B.C.E oh lelahng mwurin pahr 443 B.C.E.

Kepina Nehmaia me ntingihdi pwuhk wet, oh e kin kasalehda duwen kaudok mehlel ah kin ndandla nin doken doadoahk katapan wet ah kin wiawi ni ahr kin kehliki unsek Siohwa Koht. E kin kasalehda mwahu duwen Siohwa ah kin ketin kaweid mehkan pwe kupwure en kin pweida. E pil wia koasoaipen sounkaweid kehlail oh kommwad emen. Audepen pwuhken Nehmaia kin kihda mehn kasukuhl kesempwal ong tohnkaudok mehlel akan nan rahnwet, pwe “ni mehlel, Mahsen en Koht wie momour oh manaman.”—Ipru 4:12.

“AHNSOU REIREI DOWER POWE OH KEHLO ERI IMWISEKLAHR”

(Nehmaia 1:1–6:19)

Nehmaia kousoan nan ihmw ileile ieu me ede Susa oh wie papah Nanmwarki Ardaserksihs oh wia aramas likilik emen. Ni ah rongedahr me sapwellime aramas akan “re kin patopato nan apwal laud, oh mehn liki kan me kapilirailpene, re kin mwamwahlikin irail. Re pil koasoai ong ie me dene kelen Serusalem mihmihte nanpwel, oh ewen kehl kan en kahnimwo saikinte onohnsapahlda sang ni ahnsou me re ohkihla kisiniei,” Nehmaia inenen kupwurohkihla. Ih eri ngidingid peki kaweid sang rehn Koht. (Nehmaia 1:3, 4) Nanmwarkio eri ketin tehkada ahn Nehmaia pwunod laudada, ih eri ketin mweidohng en kohlahng nan Serusalem.

Mwurin ah lelahngehr Serusalem, Nehmaia dawihier kehlo nihpwongo, oh ih eri padahkihong mehn Suhs akan ah pilahn en pwurehng onehda sapahl kelen kahnimwo. Doadoahk eri tepida. Pil ahnsowohte peliepen doadoahk pil tepida wia. Pahn kaweid kommwad en Nehmaia, “kehlo pwon ahpw imwisekla.”—Nehmaia 6:15.

Pasapengpen Peidek kan me Pid Duwen Iren Paipel kan:

1:1; 2:1—Iaduwen—“pahr kerieisek en sounpar” me pwarada nan iretikitik riau wet kin tepisang ahnsou tehieu? Ei, ni kerieisek en pahr en kaundahn Nanmwarki Ardaserksihs. Ahpw, wiepen wadepen pahr akan ong iretikitik riau pwukat e wekpeseng. Poadoapoad kasalehda me Ardaserksihs kesepwildahn nan mwoale nan pahr 475 B.C.E. Pwehki soun nting en Papilon akan kin wiahki tiahk ieu wadepen pahr akan ong kaunda en nanmwarki en Persia sang ni Nisan (March/April) lel Nisan, oh sapwellimen Ardaserksihs kaunda tepida ni Nisan en 474 B.C.E., kahrehda, kerieisek en ah kaunda me pwarada nan Nehmaia 2:1 tepida nan Nisan 455 B.C.E. Sounpwong en Kislep (November/December) me koasoiepe mih nan Nehmaia 1:1 iei Kislep en pahr en mwowe—456 B.C.E. Nehmaia ndahki sounpwongo me iang wia kisehn kerieisek en pahr en kaundahn Ardaserksihs. Mwein ele nan irairo, e wadewadek pahr akan sang ahnsou me kaundahn nanmwarki solahr. E kakete me Nehmaia pil wadekohng ahnsou me mehn Suhs akan nan rahnwet kin kahdaneki “civil year,” me tepida sang nan sounpwong en Tishri me pahrekiong sounpwong en September/October. Eri, e sansal me pahr me pahngok kohda ong aramas oko en pwurehng onehda sapahl Serusalem iei pahr 455 B.C.E.

4:17, 18—Iaduwen aramas emen en wia doadoahk en onehda sapahl ni apali peh? Ong soun wisik men me sohte pahn wia kahpwal ieu. Ma wisik toutou kohdahngehr pohn moange de pohn pwopwe kan, irail kakehr kolokol kohwei ki ehute peh, oh “pil kin wie doadoahk weuwa tehtehn mahwen ni apali pehrail.” Soun kauwada akan me anahne peh kan pali koaros en wia doadoahk kin “wa neirail kedlahs me mwotou sang nin lukeparail kan.” Irail kin kaukaunop en pei ma arail imwintihti pahn mahweniong irail.

5:7—Ia wehwehn Nehmaia ah tepida “lahlahwehda kaun akan oh lapalap akan”? Ohl pwukat kin alehsang wihn en mwohni me re kin kihong iengerail mehn Suhs teikan oh kauwehla Kosonned en Moses. (Lipai 25:36; Deuderonomi 23:19) Kapataiong met, wihn me re kin kihla pohn mwohni me re kin kihong irail kin nohn laud mehlel. Ma re kin ngidingidki en pweipwei sounpwong koaros, e pahn kin pahrekiong persent 12 ong pahr ehu. (Nehmaia 5:11) Met wia tiahk en weid oh lemei en idingki aramas pwukat en pwain wihn, pwehki irail toutoukilahr wain daksis oh apwal en mwenge pil mie ahnsowo. Nehmaia kin kasapwunge irail me kepwehpwe kan ni ah kin doadoahngki Kosonned en Koht, oh ih kihda kaweid oh kasalehda arail wiewia sapwung kan.

6:5—Pwehki kisinlikou rir oh kesempwal akan kin kalap kohieng nan ehd oh kapaspaspene, dahme kahrehda Sanpalad kadarkihla “kisinlikou me sohte mih nan kidipe” ong Nehmaia? Ele Sanpalad men aramas akan en kilang karaunlikamw akan ni ah sohte kidimpene kisinlikou. Mwein e men kalingeringerih Nehmaia pwe en uhdihsang doadoahk en kokou me wiewiawi oh kedirepwkihla pwehn dondoare oh kamwahuwihala ede. De mwein Sanpalad medemedewe me audepen kisinlikouo pahn kapingada mehn Suhs akan oh irail kahngala doadoahk. Ahpw, Nehmaia sohte uhdi oh ni meleilei wonoweite nan doadoahk me Koht ketikihong ih en wia.

Mehn Kasukuhl kan ong Kitail:

1:4; 2:4; 4:4, 5. Ahnsou kitail kin lelohng irair kahpwal akan de ahnsou me kitail kin wia pilipil kesempwal akan, kitail en “poadidiong kapakap ahnsou koaros” oh doadoahngki kaweid sang powe.—Rom 12:12.

1:11–2:8; 4:4, 5, 15, 16; 6:16. Siohwa kin ketikihda pasapengpen kapakap ngidingid kan en sapwellime ladu kan.—Melkahka 86:6, 7.

1:4; 4:19, 20; 6:3, 15. Ni ahnsou me Nehmaia wia ohl kadek oh limpoak emen, e kin wia mehn kahlemeng en aramas pwerisek oh kommwad en wia me pwung.

1:11–2:3. Kaidehn poahsoan en ahn Nehmaia peren ah ahneki pwukoa kesempwal en sounkohwahn waino. Me keieu iei ah deila nan kaudok mehlel. Kaidehn kaudok en Siohwa oh soahng koaros me kin kainengihada kaudok mehlel en wia poahsoan en atail lamalam oh utupen atail peren?

2:4-8. Siohwa ketin kamwekid Ardaserksihs en mweidohng Nehmaia en kohla oh onehda sapahl kelen Serusalem. Lepin Padahk 21:1 mahsanih, “E mengeiong Kauno en ketin kakaun kupwuren nanmwarki kan rasehng eh kin ketin kaweid pwilipwilahn piletik ehu.”

3:5, 27. Kitail en dehpa wiahki doadoahngki peh pwe en sewesehda padahk mehlel me e kamwamwahlihkitailla, duwehte pepehm en “irail me lapalap oko” en mehn Tekoa. Ahpw, kitail en duwehte aramas tikitik en Tekoa kan me kin mweidala pein irail ong doadoahk kan.

3:10, 23, 28-30. Ahnsou me ekei me kakohng kin kohwei iang lohki padahk en Wehio nan wasa kan me anhan me laud, kitail me tohto kin utung padahk mehlel nan atail wasa. Kitail kak wia met ni atail kin iang kauwada atail Kingdom Hall oh sewese meteikan ahnsoun apwal en melimel de soangen apwal pwukat nan atail wasa, ahpw ni mehlel ni atail kin kalohk ong irail.

4:14. Ni ahnsou me aramas kin uhwong atail doadoahk, pil kitail kak powehdi uhwong kan sang ni atail en tamataman “Siohwa Koht, Wasa Lapalahpie.”

5:14-19. Kepina Nehmaia wia mehn kahlemeng mwahu ong Kristian sounapwalih kan ni irair en karakarahk, soh roporop oh wiahda pilipil konehng kan. Edetehn e kin pwerisek ong kapwaiada sapwellimen Koht Kosonned, e sohte kin isaneki ah lapalap oh kuliada mehkot sang rehn meteikan. Ahpw, e kin nsenohki irail me loal ohla kan oh paisuwed akan. Nehmaia kin kasalehda kadek sapan ong sapwellimen Koht ladu kan koaros.

“KOMW TAMATAMAN IE, MAING AI KOHT”

(Nehmaia 7:1–13:31)

Mwadangete ahnsou me kelen Serusalem nekier, Nehmaia kauwada ewen kehl akan oh koasoanehdi silepen kahnimwo. E doula oh ntingihdi kadaudok kan en aramas akan. Ni ahnsou me aramas akan koaros pokonpene “nan wasahn kapokon nan ewen kehl en Wenihmw en Pihl,” Samworo Esra eri wadek pwuhken Kosonned en Moses oh Nehmaia oh mehn Lipai kan eri kawehwe Kosonnedo ong aramas akan. (Nehmaia 8:1) Pwehki arail sukuhlikier duwen Sarawien Impwal kan kahrehda irail eri wia kasarawihpe oh wie pereperen.

Pil ehu kapokon wia mwurin met, iei ahnsou me “kadaudok en Israel” kansenohkihda dipen wehio kan oh mehn Lipai kan kousapahli sapwellimen Koht wiewia kan ong Israel, oh aramas akan wiahda inou “en idawehn kosonned en Koht mehlelo.” (Nehmaia 9:1, 2; 10:29) Pwehki Serusalem towe kan me malaulau irail mweidohng emen ohl nanpwungen ohl 10 me koukousoan likin kahnimwo en pidolong oh kousoanla nan kahnimwo. Mwurin mwo, irair isimwasih kelen kahnimwo oh ngenen “pereperen nan Serusalem peipeiwohng wasa kan me doh.” (Nehmaia 12:43) Sounpar 12 mwurin Nehmaia ah lel Serusalem, e mweselsang Serusalem pwuralahng ah pwukoa rehn Ardaserksihs. Samin eri wailongohng nanpwungen mehn Suhs akan. Ahnsou me Nehmaia pwurodohng Serusalem, e wiahda pilipil laud ehu pwehn kapwungala ireo. Ohng pein ih, e wiahda pekipek karakarahk ieu: “Komw ketin tamataman ie, Maing ai Koht.”—Nehmaia 13:31.

Pasapengpen Peidek kan me Pid Duwen Iren Paipel kan:

7:6-67—Dahme Nehmaia ntingkihdi eden irail luhwen aramas akan me iang Serupapel pwurala Serusalem weksang eden irail me Esra ntingihdi nin duwen wadekpen tohnihmw akan? (Esra 2:1-65) Kahrepen wekpeseng pwukat e kakete me Esra oh Nehmaia kihsang mehn doadoahk wasa wekpeseng kei. Karasepen tohtohn irail me ntingihdi adarail me re pahn iang pwurala Serusalem mwein weksang uhdahn aramas depe me pwurala Serusalem. Ntingdi riau pwukat kak pil wekpeseng pwehki ekei mehn Suhs sohte kak katamanda kadaudokarail kan koaros ahnsowo. Ahpw, nting pwukat koaros pwungkihpene mehkot. Nempehn irail me tepin pwurodo ko me 42,360 likin ladu oh soun koul akan.

10:34—Dahme kahrehda aramas akan koasoandihki irail en wahpene tuhke kan? Meirong en tuhke sohte mih nan Kosonned en Moses. Koasoandi wet tepida pwehki anahn ah mie. Tuwi tohto anahne pwe en isik meirong isihs pohn pei sarawio. E sansal me sohte itar irail mehn Nethinim kan me kin wia ladu kan, me kaidehn mehn Israel, nan Tehnpas Sarawio. Kahrehda, anahn laud mie pwe tuwi en kak mie ahnsou koaros.

13:6, footnote—Ia uwen werei en Nehmaia ah sohte mihki nan Serusalem? Ihte Pwuhk Sarawi mahsanih me “mwuhr ekis,” de “ni kaimwiseklahn rahn akan,” Nehmaia pekida lepin ahnsou pwehn pwurala nan Serusalem. Kahrehda, e sohte kak dehde ia uwen werei en e sohte mihki nan Serusalem. Ni ah pwuralahng nan Serusalem, Nehmaia esehdahr me sohte me utung doadoahk en samworo kan, oh sohte me kin wia kosonned en Sapad. Aramas tohto pwoudikihdahr lihen liki kan, oh neirail seri kan sohte kin lokaiahki lokaiahn mehn Suhs akan. Kahrehda, Nehmaia ele dohlahsang wasaht ahnsou werei me kahrehda irairen wasao inenen suwedla mehlel.

13:25, 28—Kapatahiong ‘repenpen sapwung’ rehn mehn Suhs salelepeklahr akan, pil soangen wiepen kamwahula dah kan me Nehmaia wia? Nehmaia ‘keriairailla’ ni ah wadekohng irail mahsen en kadeik kan me dierek nan Kosonned en Koht. E ‘keme ekei irail,’ ele ni ah kihong kalokepen diparail akan. Me wia kilelepen ah lingeringerda, e ‘usasang ekei piten moangarail kan.’ E pil kausala pwutak me pahpa kahlapki Samworo Lapalap Eliasip, pwe e pwoudiki sapwellimen Sanpalad serepein, mehn Oron.

Mehn Kasukuhl kan ong Kitail:

8:8. Nin duwen sounpadahk en Mahsen en Koht, kitail kin ‘kasalehda kesempwalpe’ sang ni atail kin doadoahngki ngihl pwung oh kasalehda wasa kesempwal ni atail kin kasalehda mwahu iren Pwuhk Sarawi kan ni pwung, oh kasalehda sansal iaduwen atail pahn doadoahngki.

8:10. “Perenki Siohwa” kin kohsang atail kin pehmitikiong oh perenki ahn aramas anahn oh ngehn oh idawehn kaweid me sang powe. E kesempwal kitail en kaukaule onop Pwuhk Sarawi, kaukaule towehda mihding en Kristian akan, oh pwerisek iang kalohk oh wia doadoahk en katohnpadahk!

11:2. Pwilikihdi sohsohn dipwisou oh keseulahng nan Serusalem kin pidada kesehla mwohni oh dipwisou tohto oh alehda kahpwal tohto kan. Irail akan me inengkihdahr en pein wia met kin kasalehda ngenen tohnmetei. Pil kitail kak wia soangen ngehn wet ni ahnsou mwahu kan kin kohda ong pein inengkihda iang sewese meteikan nan wasahn kapokon kan oh ahnsou teikan.

12:31, 38, 40-42. Koul kin wia ahl mwahu en kapinga Siohwa oh kasalehiong Ih atail peren. Kitail en koul sang nan mongiong unsek ahnsou en pokonpenehn Kristian akan.

13:4-31. Kitail en pere pein kitail sang noahrok kepwe, mwersuwed, oh uhwong padahk mehlel pwe kitail en alehiong kitail mour.

13:22. Nehmaia wehwehki mwahu me e pwukoahki soahng kan ong Koht. Pil kitail anahne ese atail pwukoa ong Siohwa.

Sapwellimen Siohwa Kapai Uhdahn Pahn Wiawi!

Soun Melkahkaho kouliki, “Ma Kauno sohte ketin kauwada ihmwo, doadoahk en sounkou ihmw kan sohte pahn katepe.” (Melkahka 127:1) Ia uwen lingan pwuhken Nehmaia kasalehda mehlel en mahsen pwukat!

Mehn kasukuhl ong kitail me sansal. Ma kitail men pweida mwahu nan soangen doadoahk kan me kitail wiewia, kitail uhdahn anahne kapai en Siohwa. Kitail kak kasik me Siohwa pahn kapai kitail ma kitail sohte mwohnki kaudok mehlel nan atail mour? Eri, duwehte Nehmaia, kitail en wiahki sapwellimen Siohwa kaudok oh ah kekeirada en keieu kesempwal ong kitail.

[Kawehweh pen kilel kan nan ehu ehu pali 28]

“E mengeiong Kauno en ketin kakaun kupwur en nanmwarki kan rasehng eh kin ketin kaweid pwilipwilahn piletik ehu”

[Kawehweh pen kilel kan nan ehu ehu pali 29]

Nehmaia—wia ohl kadek oh limpoak emen—e kohla Serusalem

[Kawehweh pen kilel kan nan ehu ehu pali 30]

Ke ese iaduwen kitail kak ‘kawehwe ong meteikan kesempwalpen’ Mahsen en Koht

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share