Sura ya 24

Ujumbe Mtamu na Mchungu

Njozi ya 6—Ufunuo 10:1–11:19

Habari: Njozi ya hati-kunjo ndogo; maono ya hekaluni; kupulizwa kwa tarumbeta ya saba

Wakati wa utimizo: Tangu Yesu kuketishwa katika kiti cha ufalme 1914 mpaka dhiki kubwa

1, 2. (a) Ole wa pili ulitokeza nini, na ole huu utajulishwa wazi lini kwamba umekwisha? (b) Sasa Yohana anaona nani akishuka kutoka mbinguni?

ULE ole wa pili umekuwa wenye kukumba sana. Umesumbua Jumuiya ya Wakristo na viongozi wayo, “theluthi ya wanadamu,” ambao wamefichuliwa hivyo kuwa ni wafu kiroho. (Ufunuo 9:15, NW) Lazima Yohana awe alitaka kujua baada ya hapo ole wa tatu ungeweza kuleta nini. Lakini ngoja! Ole wa pili haujakwisha bado—mpaka tufikie lile jambo ambalo limerekodiwa kwenye Ufunuo 11:14. Kabla ya wakati huo, Yohana atashuhudia badiliko la matukio ambalo yeye mwenyewe anatwaa sehemu ya kutenda. Linaanza kwa mwono wenye kuvuvia kicho.

² “Na mimi nikaona malaika mwingine kabambe akishuka kutoka katika mbingu, akiwa amepambwa wingu, na upinde-mvua ulikuwa juu ya kichwa chake, na uso wake ulikuwa kama jua, na nyayo zake zilikuwa kama nguzo zenye moto.”—Ufunuo 10:1, NW.

3. (a) Ni nani aliye “malaika kabambe”? (b) Ni nini maana ya upinde-mvua juu ya kichwa chake?

³ Ni nani huyu “malaika kabambe”? Kwa wazi yeye ni Yesu Kristo aliyetukuzwa akiwa katika daraka jingine. Yeye amepambwa wingu la kutokuonekana, jambo ambalo linatukumbusha maneno ya mapema zaidi ya Yohana: “Tazama! Yeye anakuja pamoja na mawingu, na kila jicho litaona yeye, na wale ambao walidunga yeye.” (Ufunuo 1:7, NW; linga Mathayo 17:2-5.) Upinde-mvua huo juu ya kichwa chake hukumbusha sisi njozi ya Yohana ya mapema zaidi ya kiti cha ufalme cha Yehova, chenye “upinde-mvua kama emeraldi katika kuonekana.” (Ufunuo 4:3, NW; linga Ezekieli 1:28.) Upinde-mvua ulidokeza utulivu na amani inayozunguka kiti cha ufalme cha Mungu. Katika njia iyo hiyo, upinde-mvua huu juu ya kichwa cha malaika ungemtambulisha yeye kuwa mjumbe maalumu wa amani, “Mwana-Mfalme wa Amani” wa Yehova aliyetabiriwa.—Isaya 9:6, 7, NW.

4. Ni nini kinachoonyeshwa na (a) uso wa malaika kuwa “kama jua”? (b) nyayo za malaika kuwa “kama nguzo zenye moto”?

⁴ Uso wa malaika kabambe ulikuwa “kama jua.” Mapema zaidi, katika njozi yake ya Yesu kwenye hekalu la kimungu, Yohana alikuwa amesema kwamba wajihi wa Yesu ulikuwa kama “jua wakati linapong’aa katika nguvu zalo.” (Ufunuo 1:16, NW) Yesu akiwa ndiye “jua la uadilifu,” hung’aa akiwa na ponyo katika mabawa yake kwa manufaa ya wale ambao huhofu jina la Yehova. (Malaki 4:2) Si uso pekee bali pia nyayo za malaika huyu ni zenye utukufu, “kama nguzo zenye moto.” Msimamo wake imara ni ule wa Mmoja ambaye Yehova amempa “mamlaka yote . . . katika mbingu na juu ya dunia.”—Mathayo 28:18; Ufunuo 1:14, 15, NW.

5. Yohana anaona nini katika mkono wa malaika kabambe?

⁵ Yohana huonelea zaidi: “Na katika mkono wake yeye alikuwa na hati-kunjo ndogo iliyofunguliwa. Na yeye akaweka wayo wake wa kulia juu ya bahari, lakini ule wa kushoto juu ya dunia.” (Ufunuo 10:2, NW) Hati-kunjo nyingine? Ndiyo, lakini wakati huu haikutiwa kifungo. Tukiwa pamoja na Yohana sisi tunaweza kutarajia kuona upesi mafumbo zaidi yenye kusisimua. Ingawa hivyo, kwanza tunapewa mazingira ya kitakachofuata.

6. (a) Ni kwa nini inafaa kwamba nyayo za Yesu ziko juu ya bahari na dunia? (b) Zaburi 8:5-8 ilitimizwa kabisa kabisa wakati gani?

⁶ Acheni turudi kwenye elezo kuhusu Yesu. Nyayo zake zenye moto ziko juu ya dunia na bahari, ambazo juu yazo yeye anatumia mamlaka kamili. Ni kama vile imetaarifiwa katika zaburi ya kiunabii: “Pia wewe [Yehova] uliendelea kumfanya yeye [Yesu] punde kidogo kuliko wafanana-mungu, kwa utukufu na umaridadi mno ndipo wewe ukavika yeye taji. Wewe ulifanya yeye amiliki juu ya kazi za mikono yako; kila kitu wewe umeweka chini ya nyayo zake: ng’ombe wadogo na maksai vyote hivyo, na pia hayawani wa konde lililo wazi, ndege wa mbingu na samaki wa bahari, kitu chochote kinachopita katika vijia vya zile bahari.” (Zaburi 8:5-8, NW; ona pia Waebrania 2:5-9.) Zaburi hii ilitimizwa kikamili katika 1914, wakati Yesu alipowekwa awe Mfalme wa Ufalme wa Mungu nao wakati wa mwisho ukaanza. Hivyo, yale anayoona Yohana hapa katika njozi yanahusu tangu mwaka huo.—Zaburi 110:1-6; Matendo 2:34-36; Danieli 12:4.

Ngurumo Saba

7. Ni kwa jinsi gani malaika kabambe hupiga kilio kikuu, na ni nini maana ya kilio chake?

⁷ Fikirio la Yohana juu ya malaika kabambe huyu linakatizwa na huyo malaika mwenyewe: “Na yeye [huyo malaika] akapiga kilio kwa sauti kubwa kama vile wakati simba anaponguruma. Na wakati yeye alipopiga kilio kikuu, ngurumo saba zikatamka sauti zazo zenyewe.” (Ufunuo 10:3, NW) Mpaazo kama huo wenye nguvu ungedaka uangalifu wa Yohana, ukithibitisha kwamba kwa kweli Yesu ndiye “Simba ambaye ni wa kabila la Yuda.” (Ufunuo 5:5, NW) Pia Yohana angejua kwamba Yehova, vilevile, nyakati nyingine husemwa kuwa ‘hunguruma.’ Kunguruma kwa Yehova hutoa habari kiunabii ya kukusanywa kwa Israeli wa kiroho na kuja kwa “siku ya Yehova” ya uharibifu. (Hosea 11:10; Yoeli 3:14, 16; Amosi 1:2; 3:7, 8, NW) Kwa wazi, basi, ule mlio kama wa simba wa huyu malaika kabambe huonya kimbele juu ya matukio makubwa yanayofanana na hilo kwa ajili ya bahari na dunia. Unaita ngurumo saba ziseme.

8. Ni nini zilizo ‘sauti za ngurumo saba’?

⁸ Wakati uliotangulia Yohana amesikia sauti zikitoka katika kiti cha ufalme chenyewe cha Yehova. (Ufunuo 4:5) Huko nyuma katika siku ya Daudi, nyakati nyingine ngurumo halisi ilikuwa ikisemwa kuwa ni “sauti ya Yehova.” (Zaburi 29:3, NW) Wakati Yehova alipotangaza kwa sauti yenye kusikika kusudi lake la kutukuza jina lake mwenyewe katika siku za huduma ya kidunia ya Yesu, kwa wengi ilisikika kama ngurumo. (Yohana 12:28, 29) Kwa sababu hiyo, inapatana na akili nzuri kukata maneno kwamba ‘zile sauti za ngurumo saba’ ni tamko la Yehova mwenyewe la makusudi yake. Uhakika wa kwamba kulikuwa na ngurumo saba hudokeza ukamili wa yale ambayo Yohana alisikia.

9. Sauti kutoka katika mbingu inaamuru nini?

⁹ Lakini sikiliza! Sauti nyingine yatoka ikivuma. Inaleta amri ambayo lazima ionekane ngeni kwa Yohana: “Sasa wakati ngurumo saba ziliposema, mimi nilikuwa karibu kutaka kuandika; lakini mimi nikasikia sauti moja kutoka katika mbingu ikisema: ‘Tia kifungo vitu ambavyo ngurumo saba zilisema, na usiandike hivyo.” (Ufunuo 10:4, NW) Lazima Yohana awe alikuwa na hamu nyingi ya kusikia na kuandika jumbe hizo zenye ngurumo, kama vile jamii ya Yohana leo imengojea kwa hamu nyingi Yehova afumbue makusudi yake ya kimungu yachapwe. Mafunuo kama hayo huja tu katika wakati wa Yehova uliowekwa.—Luka 12:42; ona pia Danieli 12:8, 9.

Tamati ya Siri Takatifu

10. Malaika kabambe anaapa kwa nani, na kwa tamshi gani?

¹⁰ Kwa wakati uliopo, Yehova ana utume mwingine kwa ajili ya Yohana. Baada ya ngurumo saba kuwa zimenguruma, malaika kabambe anasema tena: “Na malaika ambaye mimi niliona akisimama juu ya bahari na juu ya dunia aliinua mkono wake wa kulia kwenye mbingu, na kwa yule Mmoja ambaye huishi milele na milele, ambaye aliumba mbingu na vitu vilivyo ndani yayo na dunia na vitu vilivyo ndani yayo na bahari na vitu vilivyo ndani yayo, yeye akaapa: ‘Kutakuwa hakuna ukawio zaidi tena.’” (Ufunuo 10:5, 6, NW) Malaika kabambe anaapa kwa nani? Yesu aliyetukuzwa anaapa, si kwa yeye mwenyewe, bali kwa ile Mamlaka iliyo juu zaidi ya zote, Yehova, Muumba mbingu na dunia asiyeweza kufa. (Isaya 45:12, 18) Kwa kiapo hiki, malaika huyo anahakikishia Yohana kwamba hakutakuwa na ukawio tena kwa upande wa Mungu.

11, 12. (a) Ni nini kinachomaanishwa na “kutakuwa hakuna ukawio zaidi tena”? (b) Ni nini kinacholetwa kwenye tamati?

¹¹ Neno la Kigiriki lililotafsiriwa hapa “ukawio” ni khroʹnos, ambalo kihalisi humaanisha “wakati.” Hivyo wengine wamehisi kwamba julisho-wazi hili la malaika lapaswa kutafsiriwa: “Kutakuwa hakuna wakati zaidi tena,” kana kwamba wakati kama tuujuavyo utakoma. Lakini neno khroʹnos hapa linatumiwa bila neno kidhihirisho. Hivyo, halimaanishi wakati katika maana ya ujumla, bali, “wakati fulani” au “kipindi fulani cha wakati.” Kwa maneno mengine, hakutakuwa na kipindi zaidi cha wakati (au, ukawio) kwa Yehova. Kitenzi cha Kigiriki kinachotokana na khroʹnos kinatumiwa pia kwenye Waebrania 10:37, ambapo Paulo akinukuu kutoka Habakuki 2:3, 4, (NW) huandika kwamba “yeye ambaye anakuja . . . hatakawia.”

¹² “Hakuna ukawio zaidi tena”—Lo! jinsi maneno hayo yanavyovutia jamii ya Yohana leo inayozeeka! Ni katika jambo gani hakuna ukawio? Yohana anatujulisha: “Lakini katika siku za kuvumisha kwa malaika wa saba, wakati yeye yu karibu kupuliza tarumbeta yake, siri takatifu ya Mungu kulingana na habari njema ambazo yeye alijulisha wazi kwa watumwa wake mwenyewe manabii kweli kweli huletwa kwenye tamati.” (Ufunuo 10:7, NW) Wakati wa Yehova umefika wa kuleta “siri takatifu” yake kwenye upeo wa furaha, pamoja na fanikio tukufu!

13. Ni nini iliyo siri takatifu ya Mungu?

¹³ Ni nini hii “siri takatifu”? Inahusu mbegu iliyoahidiwa kwa mara ya kwanza katika Edeni, ambayo ilithibitika hasa kuwa Yesu Kristo. (Mwanzo 3:15; 1 Timotheo 3:16, NW) Inahusu pia utambulisho wa mwanamke ambaye kwake hiyo Mbegu inatoka. (Isaya 54:1; Wagalatia 4:26-28) Zaidi ya hilo, huingiza pia washiriki wa pili wa jamii ya mbegu na Ufalme ambao katika huo hiyo Mbegu hutawala. (Luka 8:10; Waefeso 3:3-9; Wakolosai 1:26, 27; 2:2; Ufunuo 1:5, 6) Habari njema kuhusu huu Ufalme wa kimbingu usio na kifani lazima zihubiriwe katika dunia yote katika wakati wa mwisho.—Mathayo 24:14.

14. Ni kwa nini ole wa tatu unafungamanishwa na Ufalme wa Mungu?

¹⁴ Hakika, hizi ndizo habari zilizo bora zaidi ya zote. Hata hivyo, kwenye Ufunuo 11:14, 15, ole wa tatu unafungamanishwa na Ufalme. Kwa nini? Kwa sababu wale wa aina ya binadamu ambao wanapendelea mfumo wa mambo wa Shetani, kupigwa tarumbeta ya habari njema kwamba siri takatifu ya Ufalme wa Mungu imeletwa kwenye tamati—yaani Ufalme wa Kimesiya wa Mungu upo hapa—ni habari zenye kujaa ole. (Linga 2 Wakorintho 2:16.) Humaanisha kwamba mpango wa ulimwengu ambao wao wanapenda sana unakaribia kuharibiwa. Sauti za ngurumo saba, zilizo na maonyo ya dhoruba yenye kuogofya zinazidi kuwa wazi na zenye sauti kubwa zaidi inapokaribia ile siku kuu ya Yehova ya kisasi.—Sefania 1:14-18.

Hati-Kunjo Iliyofunguliwa

15. Sauti kutoka katika mbingu na yule malaika kabambe yaambia Yohana nini, na ni nini tokeo kwa Yohana?

¹⁵ Wakati Yohana anapongojea kupulizwa kwa hii tarumbeta ya saba na kuletwa kwenye tamati kwa siri takatifu ya Mungu, yeye anapewa mgawo zaidi: “Na sauti ambayo mimi nilisikia kutoka katika mbingu inanena tena na mimi na kusema: ‘Nenda, kachukue hati-kunjo iliyo katika mkono wa malaika ambaye anasimama juu ya bahari na juu ya dunia.’ Na mimi nikaenda kwa malaika na nikamwambia anipe mimi hati-kunjo ndogo. Na yeye akasema kwangu mimi: ‘Ichukue na uile yote, na itafanya tumbo lako kuwa chungu, lakini katika kinywa chako itakuwa tamu kama asali.’ Na mimi nikachukua hati-kunjo ndogo kutoka mkono wa malaika na mimi nikaila yote, na katika kinywa changu ilikuwa tamu kama asali; lakini wakati mimi nilipokuwa nimeila, tumbo langu lilifanywa kuwa chungu. Na wao husema kwangu mimi: ‘Wewe ni lazima utoe unabii tena kwa habari ya vikundi vya watu na mataifa na ndimi na wafalme wengi.’”—Ufunuo 10:8-11, NW.

16. (a) Nabii Ezekieli alikuwaje na ono kama la Yohana? (b) Ni kwa nini hati-kunjo ndogo ilikuwa na ladha tamu kwa Yohana, lakini kwa nini ikawa chungu kutulia tumboni?

¹⁶ Ono la Yohana ni kama lile la nabii Ezekieli wakati wa uhamisho katika bara la Babuloni. Yeye pia aliamriwa ale hati-kunjo iliyokuwa na ladha tamu katika kinywa chake. Lakini wakati ilipojaa tumbo lake, ilimfanya awe na daraka la kutabiri vitu vichungu kwa nyumba ya Israeli yenye kuasi. (Ezekieli 2:8–3:15) Hati-kunjo iliyofunguliwa ambayo Yesu Kristo aliyetukuzwa anampa Yohana hali kadhalika ni ujumbe wa kimungu. Yohana anapaswa kuhubiria “vikundi vya watu na mataifa na ndimi na wafalme wengi.” Kujilisha hati-kunjo hii ni kutamu kwake kwa sababu inatokana na chanzo cha kimungu. (Linga Zaburi 119:103; Yeremia 15:15, 16.) Lakini yeye anaiona kuwa chungu kutulia tumboni kwa sababu—kama ilivyokuwa kwa Ezekieli wakati uliopita—inatabiri mambo yasiyo matamu kwa binadamu waasi.—Zaburi 145:20.

17. (a) Ni nani wanaoambia Yohana atoe unabii “tena,” na hiyo inamaanisha nini? (b) Ni wakati gani usimulizi-taswira wa kidrama alioona Yohana ulitazamiwa kutimizwa?

¹⁷ Wale wanaoambia Yohana kutabiri tena bila shaka ni Yehova Mungu na Yesu Kristo. Yohana, ijapokuwa yeye amehamishwa kupelekwa kwenye kisiwa cha Patmosi, tayari yeye ametoa unabii kwa habari ya vikundi vya watu, mataifa, ndimi, na wafalme kupitia habari iliyorekodiwa kufikia hapa katika kitabu cha Ufunuo. Neno “tena” humaanisha kwamba lazima yeye aandike na kutangaza habari inayobaki ambayo ilirekodiwa katika kitabu cha Ufunuo. Lakini kumbuka, Yohana kwa kweli anashiriki hapa njozi ya kiunabii. Kwa hakika, anayorekodi ni unabii wa kutimizwa baada ya 1914, wakati malaika kabambe anapochukua kikao chake akiwa ametagaa dunia na bahari. Basi, huu usimulizi-taswira wa kidrama humaanisha nini kwa jamii ya Yohana leo?

Ile Hati-kunjo Ndogo Leo

18. Kwenye mwanzo wa siku ya Bwana, ni kupendezwa gani ambako jamii ya Yohana ilionyesha katika kitabu cha Ufunuo?

¹⁸ Anavyoona Yohana hutangulia kuwa kivuli chenye kutazamisha cha ono la jamii ya Yohana mwanzoni mwa siku ya Bwana. Kuelewa kwao makusudi ya Yehova, kutia na dokezo la zile ngurumo saba, kulikuwa si kamili wakati huo. Hata hivyo, walipendezwa kwa kina kirefu na Ufunuo, na Charles Taze Russell alikuwa ameeleza juu ya sehemu nyingi zao wakati wa maisha yake. Baada ya kifo chake katika 1916, mengi ya maandishi yake yalikusanywa na kuchapishwa katika kitabu kilichoitwa The Finished Mystery. Ingawa hivyo, baada ya wakati kupita, kitabu hicho kilithibitika kuwa kisichotosheleza kuwa ufafanuzi wa Ufunuo. Baki la ndugu za Kristo lililazimika kungojea kwa muda zaidi uelewevu sahihi wa rekodi hiyo iliyovuviwa.

19. (a) Jamii ya Yohana ilitumiwaje na Yehova hata kabla sauti za ngurumo saba hazijatangazwa kikamili? (b) Ni lini jamii ya Yohana ilipopewa hati-kunjo ndogo iliyofunguliwa, na hii ilimaanisha nini kwao?

¹⁹ Hata hivyo, kama Yohana, wao walitumiwa na Yehova hata kabla zile sauti za ngurumo saba hazijatangazwa kikamili. Walikuwa wamehubiri kwa bidii-endelevu kwa miaka 40 kabla ya 1914, na walikuwa wamejitahidi kubaki wakiwa watendaji katika wakati wa vita ya kwanza ya ulimwengu. Wao walikuwa wamethibitika kuwa ndio wale ambao, wakati bwana-mkubwa alipowasili, walipatikana kuwa wakiwapa watu wa nyumbani chakula kwa wakati ufaao. (Mathayo 24:45-47) Hivyo, katika 1919 walikuwa ndio wale ambao walipewa hati-kunjo ndogo—yaani, ujumbe ulio wazi wa kuhubiria aina ya binadamu. Kama Ezekieli wao walikuwa na ujumbe kwa ajili ya tengenezo lisilo jaminifu—Jumuiya ya Wakristo—lililodai kumtumikia Mungu lakini, kwa kweli, halikuwa likifanya hivyo. Kama Yohana wao walipaswa kuhubiria zaidi “vikundi vya watu na mataifa na ndimi na wafalme wengi.”

20. Kula kwa Yohana hati-kunjo ndogo kulikuwa picha ya nini?

²⁰ Kula kwa Yohana hati-kunjo yote kulitoa picha ya kwamba ndugu za Yesu walikubali mgawo huu. Ukawa sehemu yao kwa kadiri ya kwamba wao walikuwa wamehusianishwa na sehemu hii ya Neno la Mungu lililovuviwa, wakipata ulishaji kutokana nayo. Lakini walichopaswa kuhubiri kilikuwa na semi za hukumu za Yehova ambazo zilikuwa si tamu kwa wengi wa aina ya binadamu. Kweli kweli, kilitia ndani tauni zilizotabiriwa katika Ufunuo sura ya 8. Hata hivyo, ilikuwa tamu kwa Wakristo hawa wenye mioyo myeupe kujua hukumu hizo na kung’amua kwamba wao walikuwa wakitumiwa tena na Yehova katika kupiga mbiu yazo.—Zaburi 19:9, 10.

21. (a) Ujumbe wa hati-kunjo ndogo umekuwaje mtamu kwa umati mkubwa pia? (b) Ni kwa nini habari njema ni habari mbaya kwa wapinzani?

²¹ Baada ya wakati, ujumbe wa hati-kunjo hii ukawa pia mtamu kwa “umati mkubwa . . . kutoka mataifa yote na makabila na vikundi vya watu na ndimi” waliopatikana kuwa walikuwa wakitweta kwa ajili ya vitu vyenye kukirihika walivyoona vikifanywa katika Jumuiya ya Wakristo. (Ufunuo 7:9, NW; Ezekieli 9:4) Hawa, vilevile, hupiga kisulubu mbiu ya habari njema, wakitumia maneno matamu, yenye neema kueleza uandalizi mzuri ajabu wa Yehova kwa ajili ya Wakristo wenye mfano wa kondoo. (Zaburi 37:11, 29; Wakolosai 4:6) Lakini kwa wapinzani hii ni habari mbaya. Kwa nini? Humaanisha kwamba mfumo ambao katika huo wanaitibari—na ambao huenda hata umewaletea utoshelezo wa muda—lazima uende. Kwa wao, habari njema humaanisha maangamizi.—Wafilipi 1:27, 28; linga Kumbukumbu 28:15; 2 Wakorintho 2:15, 16.

[Picha katika ukurasa wa 168]

Kushangilia kwa Ufunuo 11:10

Katika kitabu chake Preachers Present Arms, kilichotangazwa katika 1933, Ray H. Abrams anarejezea upinzani mkali wa viongozi wa kidini kuelekea kitabu cha Wanafunzi wa Biblia The Finished Mystery. Yeye hupitia jitihada za viongozi wa kidini za kuondolea mbali Wanafunzi wa Biblia na “usadikishi [wao] wenye kusumbua sana.” Hiyo iliongoza kwenye kesi ya mahakamani iliyokuwa na tokeo la kuhukumia J. F. Rutherford na waandamani wenzake saba miaka mirefu gerezani. Dakt. Abrams anaongezea: “Uchanganuzi wa kesi yote hiyo unaongoza kwenye mkataa wa kwamba makanisa na viongozi wa kidini mwanzoni ndio walioanza mwendo wa kufutilia mbali Waruseli. Katika Kanada, katika Februari, 1918, makasisi walianza kampeni kamili dhidi yao na vichapo vyao, hasa The Finished Mystery. Kulingana na Tribune ya Winnipeg, . . . kukandamizwa kwa kitabu chao kuliitikadiwa kuwa kuliletwa moja kwa moja na ‘mawakilisho ya viongozi wa kidini.’”

Dakt. Abrams anaendelea: “Wakati habari za hukumu ya vifungo hivyo vya miaka ishirini zilipowafikia wahariri wa magazeti ya kidini, karibu kila kimoja cha vichapo hivyo, kikubwa na kidogo, kilishangilia tukio hilo. Mimi nimeshindwa kuona maneno yoyote ya kusikitikia katika lolote la majarida hayo ya dini zilizokubaliwa. ‘Hakuwezi kuwa na shaka,’ akakata maneno Upton Sinclair, kwamba ‘mnyanyaso . . . ulianza kwa sehemu kutokana na uhakika wa kwamba wao walikuwa wamejiletea chuki ya vikundi vya kidini “vilivyokubaliwa.”’ Kile ambacho jitihada za pamoja za makanisa zilikuwa zimeshindwa kufanya sasa inaonekana serikali ilikuwa imefaulu kuwatimizia.” Baada ya kunukuu maelezo yenye kuvunja heshima ya vichapo kadhaa vya kidini, mwandikaji huyo alirejezea badiliko la uamuzi katika Mahakama ya Rufani akaeleza: “Uamuzi huu ulipokewa na makanisa kwa ukimya.”

Sura ya 25

Kuhuisha Mashahidi Wawili

1. Yule malaika kabambe aomba Yohana afanye nini?

KABLA mwishowe ole wa pili haujapita, “malaika kabambe aomba Yohana ashiriki sehemu katika toleo jingine la kiunabii, hili likiwa linahusiana na hekalu. (Ufunuo 9:12; 10:1, NW) Hapa pana anavyoripoti Yohana: “Na mwanzi kama ufito nikapewa mimi alipokuwa akisema: ‘Inuka na kupima patakatifu pa hekalu la Mungu na madhabahu na wale wanaoabudu ndani yalo.’”—Ufunuo 11:1, NW.

Patakatifu pa Hekalu

2. (a) Ni patakatifu pa hekalu gani ambapo pangedumu mpaka siku yetu? (b) Ni nani aliye Kuhani Mkuu wa patakatifu pa hekalu na ni nini Patakatifu Zaidi Sana palo?

² Hekalu linalotajwa hapa haliwezi kuwa hekalu halisi lolote katika Yerusalemu, kwa kuwa la mwisho la hayo liliharibiwa na Waroma katika 70 W.K. Hata hivyo, mtume Paulo alionyesha kwamba hata kabla ya uharibifu huo, palikuwa pametokea patakatifu pa hekalu pengine ambapo pangedumu mpaka siku yetu. Hili lilikuwa hekalu kubwa la kiroho ambalo lilitimiza mifano ya kiunabii iliyoandaliwa na ile tabenakulo na baadaye na mahekalu yaliyojengwa katika Yerusalemu. Ndilo “hema la kweli, ambalo Yehova alijenga, na si mwanadamu,” na Kuhani Mkuu walo ni Yesu, ambaye Paulo anasema habari zake kuwa alikuwa tayari ‘ameketi chini kwenye mkono wa kulia wa kiti cha ufalme cha Fahari ya Ufalme katika mbingu.’ Patakatifu Zaidi Sana palo ndipo mahali pa kuwapo kwa Yehova katika mbingu yenyewe.— Waebrania 8:1, 2; 9:11, 24, NW.

3. Kwenye tabenakulo, ni nini kilichokuwa picha ya (a) pazia lililotenganisha Patakatifu Zaidi Sana na Patakatifu? (b) dhabihu za wanyama? (c) madhabahu ya dhabihu?

³ Mtume Paulo anaeleza kwamba pazia la tabenakulo, lenye kutenganisha chumba cha Patakatifu Zaidi Sana na Patakatifu, ni picha ya mnofu wa Yesu. Wakati Yesu alipodhabihu uhai wake, pazia hili liliraruliwa sehemu mbili, katika maana ya kwamba mnofu wa Yesu haukuwa tena kizuizi cha kuingia kwake ndani ya kuwapo kwa Yehova katika mbingu. Kwa msingi wa dhabihu ya Yesu, makuhani wa chini wake wapakwa-mafuta ambao wangekufa wakiwa waaminifu, uwadiapo wakati, wangepita pia na kuingia katika zile mbingu. (Mathayo 27:50, 51; Waebrania 9:3; 10:19, 20, NW) Paulo anataja, vilevile, kwamba dhabihu za wanyama zilizoendelea kutolewa katika tabenakulo zilielekeza mbele kwenye dhabihu moja ya Yesu ya uhai wake mkamilifu wa kibinadamu. Madhabahu ya dhabihu katika ua iliwakilisha uandalizi wa Yehova, kulingana na mapenzi yake, kwa ajili ya kukubali dhabihu ya Yesu kwa niaba ya “wengi”—wa watakatifu na, baadaye, wa kondoo wengine ambao wangekuwa ‘wakimtafuta kwa hamu nyingi kwa ajili ya wokovu wao.’—Waebrania 9:28; 10:9, 10; Yohana 10:16, NW.

4. Ni nini kilichofananishwa na (a) Mahali Patakatifu (b) ule ua wa ndani?

⁴ Kutokana na habari hii iliyovuviwa kimungu, sisi tunaweza kukata maneno kwamba Mahali Patakatifu katika tabenakulo hufananisha hali takatifu inayofurahiwa kwanza na Kristo na kisha na washiriki wapakwa-mafuta wa ukuhani wa kifalme wa 144,000 wakati wao wangali duniani, kabla ya kuingia kupitia “pazia.” (1 Petro 2:9, NW) Inawakilisha vizuri kulelewa kwao kuwa wana wa kiroho wa Mungu, hata kama vile Mungu alivyomkiri Yesu kuwa Mwana wake kufuatia ubatizo wa Yesu katika Yordani katika 29 W.K. (Luka 3:22; Warumi 8:15) Namna gani ua wa ndani, sehemu pekee ya tabenakulo iliyoonekana kwa Waisraeli wasio wa kikuhani na mahali ambapo dhabihu zilitolewa? Hiyo ni picha ya msimamo mkamilifu wa binadamu Yesu uliomstahilisha yeye kutoa uhai wake kwa ajili ya aina ya binadamu. Inawakilisha pia msimamo wa uadilifu, unaohesabiwa kwa msingi wa dhabihu ya Yesu, ambao wafuasi wake wapakwa-mafuta wanafurahia wakati wanapotumikia hapa duniani.a—Warumi 1:7; 5:1.

Kupima Patakatifu pa Hekalu

5. Katika unabii wa Maandiko ya Kiebrania, ni nini kilichodokezwa na (a) kupimwa kwa Yerusalemu? (b) kupimwa kwa hekalu la njozi ya Ezekieli?

⁵ Yohana anaambiwa “kupima patakatifu pa hekalu la Mungu na madhabahu na wale wanaoabudu ndani yalo.” Hiyo inadokeza nini? Katika unabii wa Maandiko ya Kiebrania, kuhesabu kama huko kuliandaa dhamana ya kwamba haki ingetolewa kwa msingi wa viwango vikamilifu vya Yehova. Katika siku za Mfalme Manase mwovu, kule kupimwa kwa Yerusalemu kwa kiunabii kulishuhudia hukumu isiyobadilishika ya uharibifu wa jiji hilo. (2 Wafalme 21:13; Maombolezo 2:8) Hata hivyo, badaye wakati Yeremia alipoona Yerusalemu likipimwa, hiyo ilithibitisha kwamba jiji hilo lingejengwa tena. (Yeremia 31:39; ona pia Zekaria 2:2-8.) Hali kadhalika, ule upimaji mwingi na wenye mambo mengi wa hekalu la kinjozi lililoshuhudiwa na Ezekieli ulikuwa dhamana kwa Wayahudi wahamishwa katika Babuloni kwamba ibaada ya kweli ingerudishwa katika bara la nyumbani kwao. Pia kilikuwa kikumbusha kwamba, kwa sababu ya makosa yao, tangu hapo na kuendelea ilibidi Waisraeli wajipimishe kwa viwango vitakatifu vya Mungu.—Ezekieli 40:3, 4; 43:10.

6. Ni nini ishara ya Yohana kuambiwa apime patakatifu pa hekalu na makuhani wanaoabudu humo? Fafanua.

⁶ Kwa hiyo, wakati Yohana anapoamriwa apime patakatifu pa hekalu na wale makuhani wanaoabudu ndani yalo, hiyo ni ishara ya kwamba hakuna kitu kinachoweza kuzuia utimizo wa makusudi ya Yehova kwa habari ya mipango ya hekalu hilo na wale wanaoshirikishwa nalo, na kwamba makusudi hayo yanakaribia upeo wayo. Sasa kwa kuwa vitu vyote vimewekwa chini ya nyayo za malaika kabambe wa Yehova, ndio wakati kwa “ule mlima wa nyumba ya Yehova” kuwa “umewekwa kiimara juu ya kilele cha milima.” (Isaya 2:2-4, NW) Ibada safi ya Yehova lazima ikwezwe, baada ya karne nyingi za uasi-imani wa Jumuiya ya Wakristo. Pia ni wakati wa kufufuliwa kwa wale wa ndugu za Yesu waaminifu waliokufa waingie ndani ya “Patakatifu pa Patakatifu Pote.” (Danieli 9:24; 1 Wathesalonike 4:14-16; Ufunuo 6:11; 14:4, NW) Na wale wa mwisho walio duniani wa “watumwa wa Mungu wetu” lazima wapimwe kulingana na vile viwango vya kimungu ili wastahili kwa ajili ya mahali pao pa kudumu katika mpango wa hekalu wakiwa wana wa Mungu wazaliwa kwa roho. Jamii ya Yohana leo inajua kabisa viwango hivyo vitakatifu nayo imeazimia kujipatanisha navyo.—Ufunuo 7:1-3, NW; Mathayo 13:41, 42; Waefeso 1:13, 14; linga Warumi 11:20.

Kukanyagwa kwa Ua

7. (a) Ni kwa nini Yohana anaambiwa asipime ua? (b) Ni wakati gani jiji takatifu lilipokanyagwa chini ya nyayo kwa miezi 42? (c) Viongozi wa kidini wa Jumuiya ya Wakristo walishindwaje kutegemeza viwango vya uadilifu vya Yehova kwa miezi 42?

⁷ Ni kwa nini Yohana alikatazwa kupima ua? Yeye anatuambia kwa maneno haya: “Lakini kwa habari ya ua ambao uko nje ya patakatifu pa hekalu, utupe nje kabisa na usiupime, kwa sababu umepewa kwa mataifa, na wao watakanyaga jiji takatifu kwa miezi arobaini na miwili.” (Ufunuo 11:2, NW) Tumeona kwamba ua wa ndani ni picha ya msimamo wa uadilifu duniani wa Wakristo waliozaliwa kwa roho. Kama tutakavyoona, rejezo hapa ni kwa miezi 42 halisi iliyoendelea kuanzia Desemba 1914 mpaka Juni 1918, wakati wote wadaio kuwa Wakristo walitiwa katika mtihani mkali. Je! wao wangeshikilia viwango vya uadilifu vya Yehova katika pindi ya hiyo miaka ya vita? Walio wengi hawakufanya hivyo. Kwa ujumla, viongozi wa kidini wa Jumuiya ya Wakristo waliweka utukuzo wa taifa mbele ya kutii sheria ya kimungu. Katika pande zote mbili za vita hiyo, ambayo ilipiganwa hasa katika Jumuiya ya Wakristo, viongozi wa kidini waliwahubiri vijana waingie katika mahandaki ya vita. Mamilioni kadhaa walichinjwa. Kufikia wakati hukumu ilianza na nyumba ya Mungu katika 1918, United States ilikuwa pia imeingia katika umwagaji-damu huo, na viongozi wa kidini wa Jumuiya ya Wakristo yote walikuwa wamejitia katika hatia ya damu ambayo ingali inapiga kilio kwa ajili ya kisasi cha kimungu. (1 Petro 4:17) Kutupwa nje kwao kumekuwa kwa kudumu, kusikobadilika.—Isaya 59:1-3, 7, 8; Yeremia 19:3, 4.

8. Wakati wa Vita ya Ulimwengu 1, wengi wa Wanafunzi wa Biblia walikuja kung’amua nini, lakini ni jambo gani ambalo hawakuthamini kikamili?

⁸ Ingawa hivyo, vipi kikundi kidogo cha Wanafunzi wa Biblia? Je! wangepimwa mara hiyo katika 1914 kwa kushikamana kwao na viwango vya kimungu? La. Kama vile wale wanaodai kuwa Wakristo katika Jumuiya ya Wakristo, wao vilevile lazima watahiniwe. ‘Walitupwa nje kabisa, wakapewa kwa mataifa’ wajaribiwe vikali na kunyanyaswa. Wengi wao waling’amua kwamba hawapaswi kwenda nje wakaue binadamu mwenzao, lakini bado hawakuwa wamethamini kikamili kutokuwamo kwa Kikristo. (Mika 4:3; Yohana 17:14, 16; 1 Yohana 3:15) Chini ya mkazo kutoka mataifa, baadhi yao waliacha msimamo wao.

9. Ni jiji takatifu gani ambalo lilikanyagwa chini ya nyayo na mataifa, na duniani, ni nani waliowakilisha jiji hilo?

⁹ Ingawa hivyo, ni jinsi gani jiji takatifu lilikanyagwa na mataifa hayo? Kwa wazi, hii hairejezei Yerusalemu lililoharibiwa zaidi ya miaka 25 kabla Ufunuo haujaandikwa. Badala ya hivyo, hilo jiji takatifu ni Yerusalemu Jipya, linaloelezwa baadaye katika Ufunuo, ambalo linawakilishwa duniani sasa na mabaki ya Wakristo wapakwa-mafuta walio katika ua wa ndani wa hekalu. Baada ya wakati kupita, hawa pia watakuwa sehemu ya hilo jiji takatifu. Kwa hiyo kuwakanyaga ni sawasawa na kukanyaga hilo jiji takatifu lenyewe.—Ufunuo 21:2, 9-21.

Wale Mashahidi Wawili

10. Mashahidi waaminifu wa Yehova watafanya nini wanapokuwa wakikanyagwa?

¹⁰ Hata wanapokuwa wakikanyagwa washikamanifu hawa hawaachi kuwa mashahidi waaminifu wa Yehova. Kwa sababu hiyo, unabii huendelea: “‘Na mimi nitafanya mashahidi wangu wawili watoe unabii siku elfu moja mia mbili na sitini wakiwa wamevalia nguo za magunia.’ Hao wanafananishwa na mizeituni miwili na vinara vya taa viwili nao wanasimama mbele za Bwana wa dunia.”—Ufunuo 11:3, 4, NW.

11. Ilimaanisha nini kwa Wakristo wapakwa-mafuta waaminifu kutoa unabii “wakiwa wamevalia nguo za magunia”?

¹¹ Wakristo hawa wapakwa-mafuta waaminifu walihitaji sifa ya uvumilivu, kwa kuwa walipaswa kutoa unabii “wakiwa wamevalia nguo za magunia.” Hiyo ilimaanisha nini? Katika nyakati za Biblia mara nyingi nguo ya gunia ilifananisha maombolezo. Kuivaa kulikuwa ishara ya kwamba mtu alikuwa ameshushwa katika huzuni au dhiki. (Mwanzo 37:34; Ayubu 16:15, 16; Ezekieli 27:31, NW) Nguo ya gunia ilishirikishwa na jumbe za maombolezo za maangamizi au huzuni ambazo manabii wa Mungu walipaswa kupigia mbiu. (Isaya 3:8, 24-26; Yeremia 48:37; 49:3) Kuvaa nguo ya gunia kungeweza kuonyesha unyenyekevu au toba kwa sababu ya onyo la kimungu. (Yona 3:5) Nguo za Magunia zenye kuvaliwa na mashahidi wawili huonekana kuwa zinaonyesha uvumilivu wa unyenyekevu katika kutangaza hukumu za Yehova. Wao walikuwa mashahidi wakipiga mbiu ya siku yake ya kisasi ambayo ingeleta pia maombolezo kwa mataifa hayo.—Kumbukumbu 32:41-43.

12. Ni kwa nini kipindi cha wakati ambacho jiji takatifu lingekanyagwa chini ya nyayo huonekana kuwa halisi?

¹² Jamii ya Yohana ilipaswa ihubiri ujumbe huu kwa wakati dhahiri uliotajwa: siku 1,260, au miezi 42, urefu ule ule wa wakati ambao jiji takatifu lingekanyagwa chini ya nyayo. Kipindi hiki kinaonekana kuwa halisi, kwa maana kinasemwa kwa njia mbili tofauti, kwanza kwa miezi na kisha kwa siku. Kwa kuongezea, mwanzoni mwa siku ya Bwana, kulikuwako wakati uliotiwa alama wa miaka mitatu na nusu ambao magumu yaliyowapata watu wa Mungu yalilingana na matukio yaliyotolewa unabii hapa—kuanzia Desemba 1914 na kuendelea mpaka Juni 1918. (Ufunuo 1:10) Wao walihubiri ujumbe wa “nguo za magunia” kuhusu hukumu za Yehova juu ya Jumuiya ya Wakristo na ulimwengu.

13. (a) Ni nini kinachoonyeshwa na uhakika wa kwamba Wakristo wapakwa-mafuta walifananishwa na mashahidi wawili? (b) Ni unabii gani wa Zekaria ambao tunakumbushwa na Yohana kuwaita mashahidi wawili “mizeituni miwili na vinara vya taa viwili”?

¹³ Uhakika wa kwamba wao walifananishwa na mashahidi wawili unatuthibitishia kwamba ujumbe wao ni sahihi na una msingi mzuri. (Linga Kumbukumbu 17:6; Yohana 8:17, 18.) Yohana anawaita “mizeituni miwili na vinara vya taa viwili,” akisema kwamba wao “wanasimama mbele za Bwana wa dunia.” Hili ni rejezo la wazi kwenye unabii wa Zekaria, ambaye aliona kinara cha taa chenye matawi saba na mizeituni miwili. Hiyo mizeituni ilisemekana kuwa ni picha ya “wapakwa-mafuta wawili,” yaani, Gavana Zerubabeli na Kuhani Mkuu Yoshua, “wanasimama kando ya Bwana wa dunia kwa ujumla.”—Zekaria 4:1-3, 14, NW.

14. (a) Ni nini kilichoonyeshwa na njozi ya Zekaria ya mizeituni miwili? na kinara cha taa? (b) Wakristo wapakwa-mafuta wangepatwa na nini wakati wa vita ya kwanza ya ulimwengu?

¹⁴ Zekaria aliishi wakati wa kujenga upya, na njozi yake ya mizeituni miwili ilimaanisha kwamba Zerubabeli na Yoshua wangebarikiwa kwa roho ya Yehova katika kuimarisha watu kwa ajili ya kazi. Njozi ya vinara vya taa ilikumbusha Zekaria ‘asidharau siku ya vitu vidogo’ kwa sababu makusudi ya Yehova yangetimizwa—“‘si kwa kani ya kijeshi, wala kwa nguvu, bali kwa roho yangu,’ Yehova wa majeshi amesema.” (Zekaria 4:6, 10; 8:9, NW) Kile kikosi kidogo cha Wakristo kilichodumu katika kupelekea aina ya binadamu nuru ya ukweli wakati wa vita ya kwanza ya ulimwengu kingetumiwa jinsi iyo hiyo katika kazi ya kujenga upya. Wao pia wangekuwa chanzo cha kitia-moyo na, wajapokuwa wachache, wangejifunza kutegemea imara ya Yehova, wasidharau siku ya mianzo midogo.

15. (a) Uhakika wa kwamba Wakristo wapakwa-mafuta walielezwa kuwa mashahidi wawili hutukumbusha nini pia? Fafanua. (b) Ni ishara za aina gani ambazo mashahidi wawili wamepewa mamlaka kufanya?

¹⁵ Uhakika wa kwamba wao walielezwa kuwa mashahidi wawili unakumbusha sisi pia juu ya kugeuka sura. Katika njozi hiyo, watatu wa mitume wa Yesu walimwona katika utukufu wa Ufalme, akiandamanwa na Musa na Eliya. Hilo lilitoa kimbele kivuli cha kuketi kwa Yesu juu ya kiti cha ufalme chake chenye utukufu katika 1914 atimize kazi iliyotangulia kutolewa kimbele kielezi na hao manabii wawili. (Mathayo 17:1-3) Kwa kufaa, hao mashahidi wawili wanaonwa sasa wakifanya ishara zinazokumbusha zile za Musa na Eliya. Mathalani, Yohana anasema hivi kwa habari yao: “Na ikiwa yeyote anataka kudhuru wao, moto hutoka katika vinywa vyao na kuwala adui zao; na ikiwa yeyote angepaswa kutaka kudhuru wao, kwa jinsi hii yeye lazima auawe. Hawa wana mamlaka kufunga mbingu ili kwamba mvua isianguke wakati wa kutoa kwao unabii.”—Ufunuo 11:5, 6a, NW.

16. (a) Ishara inayohusu moto inatukumbushaje wakati ambao mamlaka ya Musa ilipokaidiwa katika Israeli? (b) Viongozi wa kidini wa Jumuiya ya Wakristo walikaidije Wanafunzi wa Biblia na wakachochea matata kwa ajili yao wakati wa vita ya kwanza ya ulimwengu, na hao walijipiganiaje?

¹⁶ Hii inatukumbusha wakati ambao mamlaka ya Musa ilipingwa katika Israeli. Nabii huyo alitamka maneno ya hukumu yenye moto, na Yehova aliwaharibu waasi hao, akila 250 kwa moto halisi kutoka mbinguni. (Hesabu 16:1-7, 28-35) Hali kadhalika, viongozi wa Jumuiya ya Wakristo walikaidi Wanafunzi wa Biblia, wakisema kwamba hao hawakuwa wamehitimu kamwe katika makoleji ya kitheolojia. Lakini mashahidi wa Mungu walikuwa na vitambulisho vya juu zaidi vya kuwa wahudumu: wale watu wasikivu waliotii ujumbe wao wa Kimaandiko. (2 Wakorintho 3:2, 3) Katika 1917 Wanafunzi wa Biblia walitangaza The Finished Mystery, elezo lenye nguvu juu ya Ufunuo na Ezekieli. Hicho kilifuatwa na mgawanyo wa nakala 10,000,000 za trakti ya kurasa nne The Bible Students Monthly ikiwa na makala kuu yenye kichwa “Anguko la Babuloni—Sababu Lazima Jumuiya ya Wakristo Iteseke Sasa—Tokeo la Mwisho.” Katika United States, wale viongozi wa kidini waliokasirika walitumia kichaa cha vita kuwa udhuru wa kufanya kitabu hicho kipigwe marufuku. Katika nchi nyinginezo kitabu hicho kilikaguliwa kabla ya kuruhusiwa. Hata hivyo, watumishi wa Mungu walifuliza kupiga vita kwa matoleo yenye moto ya trakti yenye kurasa nne iliyokuwa na kichwa Kingdom News. Kadiri siku ya Bwana ilivyoendelea, vichapo vingine vilionyesha wazi hali ya kufa kiroho ya Jumuiya ya Wakristo.—Linga Yeremia 5:14.

17. (a) Ni matukio gani katika siku za Eliya yaliyohusu ukame na moto? (b) Moto ulitokaje katika vinywa vya mashahidi wawili, na ni ukame gani uliohusika?

¹⁷ Vipi Eliya? Katika siku za wafalme wa Israeli, nabii huyu alipiga mbiu ya ukame kuwa wonyesho wa ghadhabu ya Yehova juu ya Waisraeli waabudu-Baali. Uliendelea kwa miaka mitatu na nusu. (1 Wafalme 17:1; 18:41-45; Luka 4:25; Yakobo 5:17) Baadaye, wakati Mfalme Ahazi alipotuma askari-jeshi wamlazimishe Eliya aje ndani ya kuwapo kwake kwa kifalme, nabii huyo aliita moto kutoka mbinguni uteketeze askari-jeshi hao. Ni wakati tu kamanda wa kivita alipoonyesha heshima inayofaa cheo chake akiwa nabii ndipo Eliya alikubali kuandamana naye kwenda kwa mfalme. (2 Wafalme 1:5-16) Hali kadhalika, kati ya 1914 na 1918, baki la wapakwa-mafuta lilivuta uangalifu kwa ujasiri kwenye hali ya ukame wa kiroho katika Jumuiya ya Wakristo na likaonya juu ya hukumu yenye moto kwenye “ile siku kubwa na yenye kuvuvia hofu ya Yehova inayokuja.”—Malaki 4:1, 5; Amosi 8:11, NW.

18. (a) Ni mamlaka gani waliyopewa mashahidi wawili, na ni jinsi gani ni kama ile aliyopewa Musa? (b) Mashahidi wawili walifichuaje Jumuiya ya Wakristo?

¹⁸ Yohana anazidi kusema hivi juu ya wale mashahidi wawili: “Na wao wana mamlaka juu ya maji kuyageuza kuwa damu na kupiga dunia kwa kila aina ya tauni mara nyingi kadiri watakavyo.” (Ufunuo 11:6b, NW) Ili kumsadikisha Farao aruhusu Israeli waende wakiwa huru, Yehova alitumia Musa apige Misri yenye uonevu kwa tauni kutia na kugeuza maji kuwa damu. Karne nyingi baadaye, Wafilisti adui za Israeli walikumbuka vizuri matendo ya Yehova dhidi ya Misri, hiyo ikiwafanya walie: “Ni nani ataokoa sisi kutoka mkono wa Mungu huyu mwenye fahari ya kifalme? Huyu ndiye yule Mungu ambaye alikuwa mpigaji wa Misri kwa kila aina ya uchinjaji [“mapigo,” Union Version] katika nyika.” (1 Samueli 4:8 NW; Zaburi 105:29) Musa alifananisha Yesu, ambaye alikuwa na mamlaka kutamka hukumu za Mungu juu ya viongozi wa kidini wa siku yake. (Mathayo 23:13; 28:18; Matendo 3:22) Na wakati wa vita ya kwanza ya ulimwengu ndugu za Kristo, wale mashahidi wawili, walifichua ile hali ya “maji” yenye kuleta kifo ambayo Jumuiya ya Wakristo ilikuwa ikiwapa makundi yayo.

Mashahidi Wawili Wauawa

19. Kulingana na simulizi la Ufunuo, kunatukia nini wakati mashahidi wawili wanapomaliza kushuhudu kwao?

¹⁹ Tauni hii ilikuwa kali sana hivi kwamba baada ya mashahidi wawili kuwa wametoa unabii kwa miezi 42 katika nguo za magunia, Jumuiya ya Wakristo ilitumia uvutano wayo wa kilimwengu kusababisha ‘wauawe.’ Yohana anaandika: “Na wakati wao wamekwisha kumaliza kushuhudu kwao, hayawani-mwitu ambaye hupanda kutoka katika abiso atafanya vita na wao na kushinda wao na kuua wao. Na maiti zao zitakuwa katika njia pana ya jiji kubwa ambalo kwa maana ya kiroho huitwa Sodoma na Misri, ambako pia Bwana yao alitundikwa kwenye nguzo. Na wale wa vikundi vya watu na makabila na ndimi na mataifa watatazama maiti zao kwa siku tatu na nusu, na wao hawaruhusu maiti zao zilazwe katika kaburi. Na wale wanaokaa juu ya dunia hushangilia juu yao na kujifurahisha wenyewe, na wao watapelekeana zawadi, kwa sababu manabii wawili hawa walitesa wale wanaokaa juu ya dunia.”—Ufunuo 11:7-10, NW.

20. Ni nini “hayawani-mwitu ambaye hupanda kutoka katika abiso”?

²⁰ Hili ndilo la kwanza la marejezo 37 katika Ufunuo kwa hayawani-mwitu. Wakati uwadiapo tutachunguza huyu na hayawani wengine kwa ukamili. Kwa sasa yatosha kusema kwamba “hayawani-mwitu ambaye hupanda kutoka katika abiso” ni ubuni wa Shetani, mfumo wa mambo wa kisiasa ulio hai.b—Linga Ufunuo 13:1; Danieli 7:2, 3, 17.

21. (a) Wale maadui wa kidini wa mashahidi wawili walitumiaje kwa faida yao hali ya vita? (b) Uhakika wa kwamba zile maiti za mashahidi wawili ziliachwa bila kuzikwa ulionyesha nini? (c) Kipindi cha wakati cha siku tatu na nusu chapasa kionweje? (Ona kielezi cha chini.)

²¹ Kutoka 1914 kufika 1918 mataifa yalikuwa yakishughulika na vita ya kwanza ya ulimwengu. Hisi za utukuzaji wa taifa zilipanda juu, na katika masika ya 1918, maadui wa kidini wa mashahidi wawili walijifaidi na hali hiyo. Walitumia kwa hila chombo cha Serikali cha kisheria hivi kwamba wahudumu wenye madaraka miongoni mwa Wanafunzi wa Biblia walitiwa gerezani kwa mashtaka bandia ya kufitini serikali. Wafanya kazi wenzi waaminifu waliduwaa. Utendaji wa Ufalme karibu ulikoma. Ilikuwa kana kwamba ile kazi ya kuhubiri ilikuwa imekufa. Katika nyakati za Biblia ulikuwa utovu wa heshima mbaya sana kutolazwa katika kaburi la ukumbusho. (Zaburi 79:1-3; 1 Wafalme 13:21, 22) Kwa hiyo, suto kubwa lingeshikamana na kuacha mashahidi wawili bila kuzikwa. Katika hewa yenye joto ya Palestina, maiti ikiwa peupe katika barabara wazi ingeanza kuvunda kikweli baada ya siku tatu na nusu halisi.c (Linga Yohana 11:39.) Elezo hili lenye mambo mengi katika unabii huonyesha aibu ambayo hao mashahidi wawili walilazimika kuvumilia. Hao ambao wametajwa hapo juu ambao walitiwa gerezani hata walikatazwa dhamana wakati kesi zao zilipokuwa kwenye rufani. Walifichuliwa peupe muda mrefu kutosha kuwa uvundo kwa wakazi wa “jiji kubwa.” Lakini hili “jiji kubwa” lilikuwa nini?

22. (a) Ni nini jiji kubwa? (b) Vichapo vya umma vilijiungaje na viongozi wa kidini katika kushangilia juu ya kunyamazishwa kwa mashahidi wawili? (Ona kisanduku.)

²² Yohana anatupa sisi madokezo fulani. Yeye anasema kwamba Yesu alitundikwa kwenye nguzo huko. Hivyo mara moja sisi tunafikiria Yerusalemu. Lakini yeye anasema pia kwamba hilo jiji kubwa linaitwa Sodoma na Misri. Basi, Yerusalemu halisi liliitwa Sodoma wakati mmoja kwa sababu ya mazoea yalo machafu. (Isaya 1:8-10; linga Ezekieli 16:49, 53-58.) Na Misri, ile serikali ya ulimwengu kubwa ya kwanza, nyakati nyingine huonekana ikiwa picha ya huu mfumo wa mambo wa ulimwengu. (Isaya 19:1, 19; Yoeli 3:19) Kwa sababu hiyo, jiji hili kubwa ni picha ya “Yerusalemu” lililochafuliwa ambalo hudai kuabudu Mungu lakini ambalo limekuwa chafu na lenye dhambi, kama Sodoma, na sehemu ya huu mfumo wa wambo wa ulimwengu wa kishetani, kama Misri. Ni picha ya Jumuiya ya Wakristo, ambayo ni kisawe cha Yerusalemu lisilo jaminifu, tengenezo ambalo washiriki walo walikuwa na sababu kubwa sana ya kushangilia wakati waliponyamazisha ile kazi sumbufu ya mashahidi wawili ya kuhubiri.

Wainuliwa Tena!

23. (a) Inakuwaje kwa mashahidi wawili baada ya siku tatu na nusu, na tokeo ni nini kwa maadui wao? (b) Ni lini Ufunuo 11:11, 12 na unabii wa Ezekieli kuhusu Yehova akipulizia bonde la mifupa mikavu ulipopata utimizo wa ki-siku-hizi?

²³ Vichapo vya umma vilijiunga na viongozi wa kidini katika kuharibu sifa ya watu wa Mungu, nyusipepa moja ikisema: “Tamati ya The Finished Mystery imetolewa.” Ingawa hivyo, hilo lilikuwa mbali sana na ukweli! Wale mashahidi wawili hawakubaki wakiwa wafu. Tunasoma: “Na baada ya siku tatu na nusu roho ya uhai kutoka kwa Mungu iliingia ndani yao, na wao wakasimama kwa nyayo zao, na hofu kubwa ikaanguka juu ya wale waliokuwa wakiona wao. Na wao wakasikia sauti kubwa kutoka mbingu ikisema kwao: ‘Njooni juu huku.’ Na wao wakaenda juu ndani ya mbingu kwa wingu na maadui wao wakaona wao.” (Ufunuo 11:11, 12, NW) Hivyo, wao walikuwa na ono kama lile la mifupa mikavu katika bonde ambalo Ezekieli alitembelea katika njozi. Yehova alipuliza juu ya hiyo mifupa mikavu, nayo ikawa hai, ikiandaa picha ya uzawa mpya wa taifa la Israeli baada ya miaka 70 ya utekwa katika Babuloni. (Ezekieli 37:1-14) Unabii huo muwili, katika Ezekieli na katika Ufunuo, ulikuwa na utimizo wao wa ki-siku-hizi wenye kutazamisha katika 1919, wakati Yehova aliporudisha mashahidi wake ‘waliokufa’ kwenye uhai wenye kusisimua.

24. Mashahidi wawili walipokuja kwenye uhai tokeo lilikuwa nini kwa wanyanyasi wao wa kidini?

²⁴ Ulikuwa mshtuko kama nini kwa wanyanyasi hao! Ghafula maiti za mashahidi wawili zikawa hai tena na zenye kutenda. Viongozi wa kidini hao waliona uchungu sana, na zaidi hivyo kwa kuwa wahudumu hao Wakristo ambao walikuwa wametungia hila wawaweke katika gereza walikuwa huru tena, na baadaye wakaondolewa mashtaka kabisa. Mshtuko huo lazima uwe ulikuwa mkubwa hata zaidi wakati, katika Septemba 1919, hao Wanafunzi wa Biblia walipofanya mkusanyiko katika Sida Pointi Ohaiyo, U.S.A. Huko J. F. Rutherford, aliyeachiliwa karibuni, alichochea wakusanyikaji kwa hotuba yake “Kutangaza Ufalme,” iliyotegemea Ufunuo 15:2 na Isaya 52:7. Wale wa jamii ya Yohana wakaanza tena ‘kutoa unabii,’ au kuhubiri peupe. Walizidi kupata imara tena na tena, wakifichua kwa ujasiri unafiki wa Jumuiya ya Wakristo.

25. (a) Ni lini mashahidi wawili walipoambiwa, “Njooni juu huku,” na hilo lilitukiaje? (b) Urudisho wa mashahidi wawili ulikuwa na tokeo gani lenye kushtua jiji kubwa?

²⁵ Jumuiya ya Wakristo ilijaribu tena na tena kurudia ushindi wayo wenye shangwe wa 1918. Ilianza kutumia watu wenye ghasia, kutunga hila kisheria, vifungo vya gereza, hata kunyongwa—lakini wapi! Baada ya 1919 ilikuwa haiwezi kufikia milki ya kiroho ya mashahidi wawili. Katika mwaka huo Yehova alikuwa amesema kwao: “Njooni juu huku,” nao walikuwa wamepanda kwenye hali ya kiroho iliyoinuliwa ambayo maadui wao wangeweza kuwaona lakini hawangeweza kuwagusa. Yohana anaeleza habari ya vile jiji kubwa liliathiriwa na tokeo lenye kushtua la kurudishwa kwao: “Na katika saa hiyo likatukia tetemeko la dunia kubwa, na asilikumi ya jiji ikaanguka; na watu elfu saba wakauawa na hilo tetemeko la dunia, na wanaobaki wakashikwa na kikuli na wakampa Mungu wa mbingu utukufu.” (Ufunuo 11:13, NW) Kulikuwako vurugu kubwa kikweli katika milki ya dini. Ardhi ilionekana inajongeza chini ya viongozi wa makanisa yaliyoimarishwa wakati hiki kikundi cha Wakristo kilichohuishwa kilipoanza kufanya kazi. Asilikumi moja ya jiji lao, kitamathali watu 7,000, waliathiriwa sana sana hivi kwamba wanasemekana kuwa waliuawa.

26. Ni nani wanaowakilishwa na “asilikumi ya jiji” na “elfu saba” wa Ufunuo 11:13? Fafanua.

²⁶ Usemi “asilikumi ya jiji” hukumbusha sisi kwamba Isaya alitoa unabii kwa habari ya Yerusalemu la kale kwamba asilikumi ingeokoka uharibifu wa jiji hilo ikiwa mbegu takatifu. (Isaya 6:13) Hali kadhalika, nambari 7,000 hutukumbusha kwamba wakati Eliya alipohisi kwamba ni yeye pekee aliyebaki akiwa mwaminifu katika Israeli, Yehova alimwambia kwamba kwa uhakika kungali kulikuwako 7,000 ambao hawakuwa wameinamia Baali. (1 Wafalme 19:14, 18) Katika karne ya kwanza, mtume Paulo alisema kwamba hao 7,000 walikuwa ni picha ya baki la Wayahudi ambalo lilikuwa limeitikia habari njema juu ya Kristo. (Warumi 11:1-5) Maandiko haya hutusaidia sisi kuelewa kwamba “elfu saba” na “asilikumi ya jiji” katika Ufunuo 11:13 ni wale ambao huitikia mashahidi wawili waliorudishwa na ambao wanaacha jiji kubwa lenye dhambi. Wao ni kana kwamba wanakufa kwa Jumuiya ya Wakristo. Majina yao huondolewa kutoka katika orodha za umemba. Kwa kadiri inavyohusika wao hawaishi tena.d

27, 28. (a) ‘Wanaobaki walimpaje Mungu wa mbingu utukufu?’ (b) Viongozi wa kidini walilazimika kukubali nini?

²⁷ Lakini ‘wanaobaki [wa Jumuiya ya Wakristo] walimpaje Mungu wa mbingu utukufu’? Hakika si kwa kuachana na dini zao zilizoasi imani na kuwa watumishi wa Mungu. Badala ya hivyo, ni kama vile imeelezwa katika Word Studies in the New Testament cha Vincent, katika kuzungumzia ule usemi “wakampa Mungu wa mbingu utukufu.” Humo imetaarifiwa hivi: “Fungu hilo huashiria si wongofu, wala toba, wala kutoa shukrani, bali utambuzi, ambao ndiyo maana yalo ya kawaida katika maandiko. Linga Yosh. vii. 19 (Sept.). Yohana ix. 24; Matendo xii 23; Rom. iv. 20.” Kwa udhiko layo, Jumuiya ya Wakristo ililazimika kukiri kwamba Mungu wa Wanafunzi wa Biblia alikuwa amefanya tendo kubwa kwa kuwarudisha kwenye utendaji wa Kikristo.

²⁸ Huenda ikawa kwamba hao viongozi wa kidini walifanya ukiri huu kiakili tu, au kwa wao wenyewe. Bila shaka, hakuna wowote wao waliorekodiwa wakikiri peupe Mungu wa mashahidi wawili. Lakini unabii wa Yehova kupitia Yohana unatusaidia kutambua kilichokuwa mioyoni mwao na kung’amua mshtuko wenye kudhilisha uliowapata katika 1919. Toka mwaka huo na kuendelea, kadiri “elfu saba” walivyoacha Jumuiya ya Wakristo zijapokuwa jitihada za kuazimu kushikilia kondoo zayo, viongozi wa kidini walilazimishwa kutambua kwamba Mungu wa jamii ya Yohana alikuwa mwenye nguvu zaidi ya mungu wao. Katika miaka ya baadaye wao wangeng’amua hivyo hata kwa uwazi zaidi, kwa kuwa wengi zaidi wa kundi lao wangeondoka, wakirudisha mwangwi wa maneno ya watu wakati Eliya alipopata ushindi wenye shangwe juu ya wanadini wa Baali kwenye Mlima Karmeli: “Yehova ndiye Mungu wa kweli! Yehova ndiye Mungu wa kweli!”—1 Wafalme 18:39, NW.

29. Ni kitu gani ambacho Yohana anasema kinakuja upesi, na ni kutikiswa gani zaidi kunakongojea Jumuiya ya Wakristo?

²⁹ Lakini sikiliza! Yohana anatuambia: “Ole wa pili umepita. Tazama! Ole wa tatu unakuja upesi.” (Ufunuo 11:14, NW) Ikiwa Jumuiya ya Wakristo imetikiswa na yale ambayo yametukia kufikia hapa, itafanya nini wakati ole wa tatu unapotangazwa, malaika wa saba anapopuliza tarumbeta yake, na mwishowe ile siri takatifu ya Mungu inaletwa kwenye tamati hatimaye kabisa?—Ufunuo 10:7.

[Maelezo ya Chini]

Sura ya 26

Siri Takatifu ya Mungu—Upeo Wayo Wenye Utukufu!

1. (a) Yohana anatuarifuje kwamba siri takatifu imeletwa kwenye tamati kabisa? (b) Ni kwa sababu gani wingi wa kimalaika unasema kwa sauti kubwa?

JE! WEWE unakumbuka julisho-wazi lililoapwa na malaika kabambe ambalo limerekodiwa kwenye Ufunuo 10:1, 6, 7, NW? Yeye alitoa taarifa hii: “Kutakuwa hakuna ukawio zaidi tena; lakini katika siku za kuvumisha kwa malaika wa saba, wakati yeye yu karibu kupuliza tarumbeta yake, siri takatifu ya Mungu kulingana na habari njema ambazo yeye alijulisha wazi kwa watumwa wake mwenyewe manabii kweli kweli huletwa kwenye tamati.” Wakati wa Yehova umewadia wa kuvumisha hiyo tarumbeta ya mwisho! Basi, siri takatifu inaletwaje kwenye tamati kabisa? Yohana anafurikwa na shangwe kikweli kutupasha sisi habari! Yeye anaandika: “Na malaika wa saba akapuliza tarumbeta yake. Na sauti kubwa zikatukia katika mbingu kusema: ‘Ufalme wa ulimwengu ulipata kuwa ufalme wa Bwana yetu na wa Kristo wake, na yeye atatawala akiwa mfalme milele na milele.’” (Ufunuo 11 :15, NW) Wingi huo wa kimalaika una sababu ya kusema kwa sauti kubwa, hata kwa namna zenye mngurumo! Kwa kuwa tangazo hili la kihistoria ni la umaana wa ulimwengu wote mzima. Ni lenye hangaikio muhimu sana kwa uumbaji wote ulio hai.

2. Ni lini na kwa tukio gani siri takatifu inaletwa kwenye tamati yenye ushindi wa shangwe?

² Ile siri takatifu inafikia upeo wayo wenye furaha! Kwa utukufu, kwa uzuri mwingi mno, inaletwa kwenye tamati yenye ushindi wa shangwe katika 1914 wakati Bwana Yehova anapomketisha katika kiti cha ufalme Kristo wake awe Mfalme mshiriki. Akitenda kwa niaba ya Baba yake, Yesu Kristo anachukua utawala wenye utendaji katikati ya ulimwengu wa aina ya binadamu wenye uadui. Akiwa ndiye Mbegu iliyoahidiwa, yeye anapokea nguvu za Ufalme ili akomeshe yule Nyoka na vitoto vyake na kurudishia dunia hii amani ya kiparadiso. (Mwanzo 3:15; Zaburi 72:1, 7) Akiwa Mfalme wa Kimesiya, Yesu atatimiza hivyo Neno la Yehova na kutetea Baba yake, “Mfalme wa umilele,” ambaye lazima atawale akiwa Bwana Mwenye Enzi Kuu “milele na milele.”—1 Timotheo 1:17, NW.

3. Ni kwa nini Yehova Mungu ameruhusu enzi kuu nyingine ziweko duniani, ingawa sikuzote yeye amekuwa Mfalme?

³ Lakini ni jinsi gani “ufalme wa ulimwengu ulipata kuwa ufalme wa Bwana yetu,” Yehova? Je! Yehova Mungu hakuwa Mfalme sikuzote? Hiyo ni kweli, kwa kuwa Asafu Mlawi aliimba hivi: “Mungu ni Mfalme wangu tangu muda mrefu uliopita.” Na mwandikaji-zaburi mwingine alipiga mbiu: “Yehova mwenyewe amekuwa mfalme! . . . kiti cha ufalme chako kimethibitishwa kwa imara tangu muda mrefu uliopita; wewe ni wa tangu wakati usio dhahiri.” (Zaburi 74:12; 93:1, 2, NW) Ingawa hivyo, kwa hekima yake Yehova ameruhusu enzi nyingine ziweko duniani. Hivyo lile suala lililozushwa katika Edeni kama mwanadamu anaweza kujitawala mwenyewe bila Mungu limetahiniwa kikamili. Utawala wa mwanadamu umeshindwa kwa kusikitisha. Hakika, maneno ya nabii wa Mungu ni ya kweli: “Mimi najua vizuri, O Yehova, kwamba njia si yake mwanadamu wa dunia. Si kwake mwanadamu ambaye anatembea hata kuelekeza hatua zake.” (Yeremia 10:23, NW) Tangu upungufu wa wazazi wetu wa kwanza, dunia nzima inayokaliwa imekuwa chini ya utawala wa “nyoka wa awali kabisa,” Shetani. (Ufunuo 12:9, NW; Luka 4:6) Sasa ni wakati wa badiliko lenye kutazamisha! Ili kutetea cheo chake halali, Yehova anaanza kutumia enzi kuu yake juu ya dunia katika njia mpya, kupitia Ufalme wa Kimesiya wake uliochaguliwa.

4. Wakati kuvumishwa kwa tarumbeta kulipoanza katika 1922, ni kitu gani kililetwa mbele? Fafanua.

⁴ Wakati kuvumishwa kwa tarumbeta saba kulipoanza katika 1922, mkusanyiko wa Wanafunzi wa Biblia kwenye Sida Pointi, Ohaiyo, ulikuwa na hotuba iliyotolewa na J. F. Rutherford juu wa msingi wa andiko “ufalme wa mbinguni umekaribia.” (Mathayo 4:17) Yeye alimalizia kwa maneno haya: “Basi rudini shambani, Enyi wana wa Mungu aliye juu zaidi sana! Jivikeni viunoni silaha zenu! Iweni makini, iweni macho, iweni watendaji, iweni mashujaa. Iweni mashahidi waaminifu na wa kweli wa Bwana. Songeni mbele katika vita mpaka kila kisehemu cha Babuloni kiwe ukiwa. Pelekeni ujumbe kwa marefu na mapana. Lazima ulimwengu ujue kwamba Yehova ni Mungu na kwamba Yesu Kristo ni Mfalme wa wafalme na Bwana wa mabwana. Hii ndiyo siku ya siku zote. Tazameni, Mfalme atawala! Nyinyi ni mawakili wake wa utangazaji. Kwa hiyo vumisheni habari, vumisheni habari, vumisheni habari, ya Mfalme na Ufalme wake.” Ufalme wa Mungu kupitia Yesu Kristo uliletwa mbele, na hiyo ilianzisha wimbi kubwa la kazi ya kuhubiri Ufalme ambayo ilitia ndani hukumu zilizotolewa habari kwa kuvumishwa kwa tarumbeta zote saba za kimalaika.

5. Katika 1928, ni nini kilichotukia kwenye mkusanyiko wa Wanafunzi wa Biblia ambacho kilikazia tarumbeta ya saba?

⁵ Ule mpigo wa tarumbeta ya malaika wa saba ulirudishwa katika mambo makuu ya mkusanyiko wa Wanafunzi wa Biblia katika Detroit, Michigan, Julai 30–Agosti 6, 1928. Wakati huo stesheni za usambazaji 107 zilifunganishwa katika kile ambacho The New York Times lilikielezea kuwa ‘mfunganisho wa redio wenye kuenea na kugharimu zaidi sana katika historia.’ Mkusanyiko huo ulikubali kwa idili “Julisho-wazi [lenye nguvu sana] Dhidi ya Shetani na kwa Ajili ya Yehova,” likielekeza kwenye upinduzi wa Shetani na tengenezo lake mbovu kwenye Har–Magedoni, na kuwekwa huru kwa wote wanaopenda uadilifu. Raia washikamanifu wa Ufalme wa Mungu walipendezwa sana kupokea kitoleo cha mkusanyiko, kile kitabu cha kurasa 368 Government. Hicho kilitoa ithibati zilizo wazi zaidi “kwamba Mungu aliweka Mfalme Mpakwa-Mafuta wake juu ya kiti cha ufalme katika 1914.”

Yehova Atwaa Nguvu

6. Yohana anaripotije tangazo la Kristo kuwa ameketishwa katika kiti cha ufalme katika Ufalme wa Mungu?

⁶ Kuketishwa juu ya kiti cha ufalme kwa Kristo katika Ufalme wa Mungu—tangazo hilo linatokeza shangwe iliyoje! Yohana anaripoti: “Na wazee ishirini na wanne walioketi mbele za Mungu walianguka nyuso zao chini na wakaabudu Mungu, kusema: ‘Sisi twashukuru wewe, Yehova Mungu, Mweza Yote, Mmoja aliyeko na aliyekuwako, kwa sababu wewe umetwaa nguvu kuu yako na umeanza kutawala ukiwa mfalme.’”—Ufunuo 11:16, 17, NW.

7. Shukrani zilitolewaje kwa Yehova Mungu (a) na mabaki ya wazee wa ufananisho 24 yaliyoko duniani? (b) na wale wa wazee wa ufananisho 24 ambao walikuwa wamefufuliwa kwenda kwenye vyeo vyao katika mbingu?

⁷ Wanaotoa shukrani hizi kwa Yehova Mungu ni wazee 24, wanaofananisha ndugu wapakwa-mafuta wa Kristo katika vyeo vyao vya kimbingu. Tokea 1922 na kuendelea baki duniani la hawa wapakwa-mafuta 144,000 lilijishughulisha na kazi ambayo ilianzishwa na mipigo ya tarumbeta. Wao walikuja kung’amua maana kamili ya ile ishara kwenye Mathayo 24:3–25:46. Lakini, hata mapema zaidi katika siku ya Bwana, mashahidi wenzao waliokuwa tayari ‘wamethibitika kuwa waaminifu mpaka kifo’ walikuwa wamekwisha fufuliwa wakatwae vyeo vyao katika mbingu, hivi kwamba wao wangeweza sasa kuwakilisha kikundi kizima cha 144,000 katika kuanguka nyuso zao chini watoe shikamoo kwa Yehova. (Ufunuo 1:10; 2:10) Hao wote ni wenye shukrani kama nini kwamba Bwana yao Mwenye Enzi Kuu hakukawia kuleta siri takatifu yake kwenye tamati yenye upeo!

8. (a) Kupulizwa kwa tarumbeta ya saba kuna tokeo gani juu ya mataifa? (b) Mataifa yameonyesha hasira-kisasi dhidi ya nani?

⁸ Kwa upande mwingine, kupulizwa kwa tarumbeta ya saba hakuleti shangwe kwa mataifa. Wakati umekuja kwa wao kuiona hasira-kisasi ya Yehova. Kama Yohana anavyosimulia: “Lakini mataifa yakawa yenye kujaa hasira-kisasi, na hasira-kisasi yako ikaja, na wakati uliowekwa rasmi kwa ajili ya wafu kuhukumiwa, na wa kuwapa thawabu zao watumwa wako manabii na watakatifu na wale wanaohofu jina lako, wadogo na wakubwa, na kuleta kwenye angamizo wale wanaoangamiza dunia.” (Ufunuo 11:18, NW) Kuanzia 1914 na kuendelea mataifa ya ulimwengu yameonyeshana hasira-kisasi kwa ukali, na dhidi ya Ufalme wa Mungu, na hasa dhidi ya mashahidi wawili wa Yehova.—Ufunuo 11:13.

9. Mataifa yamekuwa yakiangamizaje dunia, naye Mungu ameazimu kufanya nini juu ya hilo?

⁹ Katika muda wote wa historia mataifa yamekuwa yakiangamiza dunia kwa vita vyao visivyokoma na kwa usimamizi mbaya. Hata hivyo, tangu 1914 angamizo hili limechapua mwendo kwa kiwango chenye kuhofisha. Pupa na ufisadi vimetokeza kuenea kwa majangwa na kupotezwa sana kwa bara lenye kuzaa. Mvua ya asidi na mawingu ya redioaktivu vimeharibu maeneo makubwa. Vyanzo vya chakula vimechafuliwa. Hewa tunayopumua na maji tunayokunywa yametiwa uchafu. Takataka za viwandani hutisha kumaliza uhai katika bara na bahari. Na wakati fulani, mataifa yenye nguvu zaidi yalitisha kuleta angamizo kamili kwa njia ya kufutilia mbali kabisa aina yote ya kibinadamu kwa vita ya nyukilia. Kwa furaha, Yehova ‘ataleta kwenye angamizo wale wanaoangamiza dunia’; yeye atatekeleza hukumu juu ya binadamu wale wenye kiburi, wenye kukana kuwako kwa Mungu ambao ndio wenye daraka kwa hali yenye kusikitisha ya dunia. (Kumbukumbu 32:5, 6; Zaburi 14:1-3) Kwa hiyo, Yehova anapangia ole wa tatu, ili kuleta watenda-kosa hawa kwenye kutozwa hesabu.—Ufunuo 11:14.

Ole kwa Wenye Kuangamiza!

10. (a) Ole wa tatu ni nini? (b) Ni kwa njia gani ole wa tatu huleta zaidi ya mateso tu?

¹⁰ Basi, huu ndio ole wa tatu. Waja upesi! Ni njia ya Yehova ya kuleta kwenye angamizo wale wanaochafua “kibago cha nyayo” zake, dunia hii yenye kupendeza ambayo juu yayo sisi tunaishi. (Isaya 66:1, NW) Unaanzishwa mwendo na Ufalme wa Kimesiya—ile siri takatifu ya Mungu. Maadui wa Mungu, hasa viongozi wa Jumuiya ya Wakristo, wameteswa na zile ole mbili za kwanza—zinazotokana hasa na tauni ya nzige na majeshi ya wapanda-farasi lakini ole wa tatu, ambao unaletwa na Ufalme wa Yehova wenyewe, unaleta zaidi ya mateso tu. (Ufunuo 9:3-19) Unaandaa pigo la kifo katika kuondolea mbali jamii ya kibinadamu yenye kuangamiza pamoja na watawala wayo. Huu utakuja ukiwa upeo wa kuhukumu kwa Yehova penye Har–Magedoni. Ni kama Danieli alivyotoa unabii: “Na katika siku za wafalme hao [watawala ambao wanaangamiza dunia] Mungu wa mbingu atasimamisha ufalme ambao hautaletwa kamwe kwenye angamizo. Na ufalme wenyewe hautapitishwa kwa watu wengine wowote. Utaponda-ponda na kuweka mwisho kwenye falme zote hizi, na huo wenyewe utasimama hadi nyakati zisizo dhahiri.” Kama mlima mkubwa, Ufalme wa Mungu utatawala juu ya dunia iliyofanywa kuwa tukufu, ukitetea enzi kuu ya Yehova na ukileta shangwe ya milele kwa aina ya binadamu.—Danieli 2:35, 44, NW; Isaya 11:9; 60:13.

11. (a) Unabii unaeleza habari ya mfululizo unaoendelea wa matukio gani yenye furaha? (b) Ni fadhili zisizostahiliwa gani zinazofikiwa, jinsi gani, zinafikiwa na nani?

¹¹ Ole wa tatu unaandamana na mfululizo wa matukio ya furaha ambayo yatasonga mbele kwa mwendeleo kupitia siku ya Bwana. Ni wakati ‘wa wafu kuhukumiwa, na wa Mungu kuwapa thawabu yao watumwa wake manabii na watakatifu na wale wanahofu jina lake.’ Hiyo inamaanisha ufufuo kutoka kwa wafu! Kwa watakatifu wapakwa-mafuta ambao walikuwa wamekwisha kulala katika kifo, hilo linatukia mapema katika siku ya Bwana. (1 Wathesalonike 4:15-17) Wakati uwadiapo watakatifu wanaobaki wanajiunga na hawa kwa ufufuo wa mara hiyo. Wengine vilevile wanathawabishwa, kutia na watumwa wa Mungu manabii wa nyakati za kale na wengine wote wa aina ya binadamu ambao wanakuja kuhofu jina la Yehova, wawe ni wa umati mkubwa ambao unaokoka dhiki kubwa au wa “wafu, wakubwa na wadogo,” ambao wanainuliwa kwenye uhai wakati wa Utawala wa Mileani wa Kristo. Kwa kuwa Mfalme wa Kimesiya wa Mungu ana funguo za kifo na za Hadesi, utawala wa Ufalme wake unamfungulia njia awape uhai wa milele wote wanaojitahidi kufikia uandalizi huo wenye thamani kubwa. (Ufunuo 1:18; 7:9, 14; 20:12, 13, NW; Warumi 6:22; Yohana 5:28, 29) Uwe ni uhai usioweza kufa katika mbingu au uhai wa milele duniani, zawadi hii ya uhai ni fadhili zisizostahiliwa kutoka kwa Yehova, ambazo kwa ajili yazo kila mpokeaji aweza kuwa mwenye kushukuru milele!—Waebrania 2:9.

Ona Sanduku la Agano Lake!

12. (a) Kulingana na Ufunuo 11:19, Yohana anaona nini katika mbingu? (b) Sanduku la agano lilikuwa limekuwa ufananisho wa nini, na lilipatwa na nini baada ya Israeli kwenda katika utekwa Babuloni?

¹² Yehova atawala! Kupitia Ufalme wa Kimesiya wake, yeye anatumia enzi kuu yake kuelekea aina ya binadamu kwa njia nzuri ajabu. Hili linathibitishwa na anachofuata kuona Yohana: “Na patakatifu pa hekalu la Mungu palipo katika mbingu palifunguliwa, na sanduku la agano lake lilionekana katika patakatifu pa hekalu. Na kukatokea meme na sauti na ngurumo na tetemeko la dunia na mvua-mawe kubwa.” (Ufunuo 11:19, NW) Huu ndio mtajo pekee wa sanduku la agano la Mungu katika Ufunuo. Sanduku la agano lilikuwa ufananisho wenye kuonekana wa kuwapo kwa Yehova pamoja na watu wake Israeli. Katika tabenakulo, na baadaye katika hekalu lililojengwa na Solomoni, lilitunzwa katika Patakatifu Zaidi Sana. Lakini wakati Israeli walipoenda ndani ya utekwa katika Babuloni katika 607 K.W.K., Yerusalemu liliachwa ukiwa na sanduku la agano likatoweka. Hapo ndipo wawakilishi wa nyumba ya Daudi walipokoma “kuketi juu ya kiti cha ufalme cha Yehova akiwa mfalme.”—1 Nyakati 29:23, NW.a

13. Ni jambo gani linalomaanishwa na uhakika wa kwamba sanduku la agano la Mungu linaonwa katika patakatifu pa Mungu pa kimbingu?

¹³ Sasa baada ya miaka zaidi ya 2,600, Sanduku hilo laonwa. Lakini katika njozi ya Yohana Sanduku hili halimo katika hekalu la kidunia. Linaonekana katika patakatifu pa Mungu pa kimbingu. Kwa mara nyingine tena, Yehova atawala kwa njia ya mfalme katika nasaba ya kifalme ya Daudi. Hata hivyo, wakati huu Mfalme, Kristo Yesu, aketishwa juu ya kiti cha ufalme katika Yerusalemu la kimbingu—mahali pafaapo palipokwezwa ambapo kutoka hapo yeye anatekeleza hukumu za Yehova. (Waebrania 12:22) Sura zifuatazo za Ufunuo zitatuondolea shela ya hizi.

14, 15. (a) Katika Yerusalemu la kale, ni nani pekee aliyepata kuona sanduku la agano, na kwa nini? (b) Katika patakatifu pa hekalu la Mungu pa kimbingu, ni nani wanaopata kuona sanduku la agano lake?

¹⁴ Katika Yerusalemu la kidunia, Sanduku halikuonwa na Waisraeli kwa ujumla, wala hata na wale makuhani waliotumikia katika hekalu, kwa kuwa lilikuwa ndani ya Patakatifu Zaidi Sana ambapo palisetiriwa kwa pazia kutoka Mahali Patakatifu. (Hesabu 4:20; Waebrania 9:2, 3) Kuhani mkuu pekee ndiye aliyepata kuliona wakati yeye alipoingia Patakatifu Zaidi Sana Siku ya Upatanisho ya kila mwaka. Hata hivyo, wakati patakatifu pa hekalu katika mbingu panapofunguliwa, sanduku la mfano linaonwa na Kuhani Mkuu wa Yehova, Yesu Kristo, na pia makuhani walio chini yake 144,000, kutia na Yohana.

¹⁵ Wale wa kwanza ambao wamefufuliwa kwenda mbinguni huona sanduku hili la mfano wakiwa karibu sana, kwa kuwa wao wamechukua mahali pao wakiwa sehemu ya wazee 24 kuzunguka kiti cha ufalme cha Yehova. Na jamii ya Yohana duniani imenurishwa kwa roho ya Yehova ili watambue kuwapo Kwake katika hekalu Lake la kiroho. Pia kumekuwako ishara ili kuweka chonjo aina ya binadamu kwa ujumla kuhusu tukio hili zuri ajabu. Njozi ya Yohana husema juu ya meme, sauti, ngurumo na tetemeko la dunia, na mvua-mawe. (Linga Ufunuo 8:5.) Hivi hufananisha nini?

16. Kumekuwaje na meme, sauti, ngurumo, tetemeko la dunia, na mvua-mawe kubwa?

¹⁶ Tangu 1914 kumekuwako msukosuko mkubwa katika milki ya kidini. Ingawa hivyo, “tetemeko la dunia” hili limeandamana na sauti zilizo wakfu zikitoa ujumbe ulio wazi juu ya kusimamishwa kwa Ufalme wa Mungu. ‘Maonyo ya tufani’ yenye ngurumo kutoka katika Biblia yamevumishwa. Kama umeme, mimeto ya mwono-ndani kuhusu Neno la kiunabii la Mungu imeonwa na ikahadhiriwa. “Mvua-mawe” yenye kupiga sana ya hukumu za kimungu imeangushwa juu ya Jumuiya ya Wakristo na dini bandia kwa ujumla. Yote hayo yangalipasa kuvuta uangalifu wa watu. Ingawa hivyo, kwa kuhuzunisha, walio wengi—kama walivyokuwa watu katika wakati wa Yesu—wameshindwa kutambua utimizo wa hizi ishara za Ufunuo.—Luka 19:41-44.

17, 18. (a) Kuvumishwa kwa tarumbeta za malaika saba kumeleta daraka gani kwa Wakristo walio wakfu? (b) Wakristo wanatimizaje utume wao?

¹⁷ Malaika saba wanaendelea kuvumisha tarumbeta zao, wakiashiria matukio ya kihistoria hapa duniani. Wakristo walio wakfu wana daraka kubwa la kuendelea kupiga mbiu ya matangazo hayo kwa ulimwengu. Lo! jinsi wanavyotimiza kwa shangwe utume huo! Hili linaonyeshwa na uhakika wa kwamba, katika pindi ya miaka 20 kutoka 1986 mpaka 2005, walifanya karibu maradufu ya saa zinazotumiwa kila mwaka katika huduma yao—kutoka 680,837,042 kufika 1,278,235,504—ongezeko la asilimia 140. “Siri takatifu ya Mungu kulingana na habari njema” inajulishwa kikweli “mpaka kwenye ncha za dunia inayokaliwa.”—Ufunuo 10:7; Waroma 10:18, NW.

¹⁸ Sasa njozi nyingine zatungojea kadiri makusudi ya Ufalme wa Mungu yaendeleavyo kuondolewa shela.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 175]

Kuangamiza Dunia

“Kila nukta tatu kisehemu cha msitu asili wenye kuleta mvua ukubwa wa kiwanja cha mpira hutoweka. . . . Upotevu wa msitu asilia unaharibu maelfu ya aina za mimea na za wanyama.”—Illustrated Atlas of the World (Rand McNally).

“Katika karne mbili za ukazi, [Maziwa Makubwa] yamekuwa pia dimbwi la takataka la ulimwengu lililo kubwa zaidi ya yote.”—The Globe and Mail (Kanada).

“Katika Aprili 1986 mlipuko na moto kwenye kiwanda cha nguvu za nyukilia katika Chernobyl, Urusi, “ulikuwa ndio tukio la nyukilia lenye maana zaidi sana . . . tangu kubomiwa kwa Hiroshima na Nagasaki,” likitokeza “mnururisho mwingi wa muda mrefu katika hewa, udongo-juu na maji ya ulimwengu kama majaribio yote ya nyukilia na mabomu yaliyopata kulipuliwa.”—JAMA; The New York Times.

Katika Minamata, Japani, kiwanda cha kemikali kilidondosha kemikali ya methilmekyuri ndani ya ghuba. Kula samaki na samakimagamba waliochafuliwa na mdondosho huo kulitokeza ugonjwa wa Minamata (UM) “ugonjwa wa neva wenye kusedeka. . . . Leo hii [1985], imehakikishwa rasmi kuwa watu 2578 kotekote Japani wana UM.”—International Journal of Epidemiology.