Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • nwt Luk 1:1-24:53
  • Luk

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Luk
  • Nupela Taim Trenslesen Bilong Ol Skripsa Holi
Nupela Taim Trenslesen Bilong Ol Skripsa Holi
Luk

GUTNIUS BILONG LUK

1 Bikman Tiofilus, planti man i bin traim long bungim na raitim stori bilong ol dispela samting em yumi tu i bilip long en.+ 2 Na ol man husat i bin stap taim ol dispela samting i stat long kamap, ol tu i kamap aiwitnes+ na ol i kamap man bilong autim tok,+ na ol i givim dispela stori long yumi. 3 Olsem na mi tu mi tingting long raitim ol dispela tok long yu, bikman Tiofilus,+ na kamapim gut stori, long wanem, mi bin mekim gut wok painimaut long ol samting i bin kamap kirap long pastaim. 4 Na long dispela rot yu bai save tru olsem ol samting ol arapela i skulim yu long en, em i tru.+

5 Long taim bilong Herot,*+ em king bilong Judia, i gat wanpela pris i stap, nem bilong em Sekaraia. Sekaraia em i stap long grup* bilong Abiya.+ Na Sekaraia i maritim wanpela meri long lain bilong Aron, nem bilong em Elisabet. 6 Long ai bilong God tupela i stretpela manmeri. Tupela i save bihainim tru olgeta tok na lo bilong Jehova.* 7 Tasol tupela i no gat pikinini, long wanem, Elisabet i no inap karim pikinini, na tupela wantaim i lapun pinis.

8 Nau em taim bilong grup bilong Sekaraia long mekim wok,+ na em i mekim wok pris long ai bilong God. 9 Olsem ol pris i save mekim, em taim bilong em long wokim smok i gat gutpela smel,+ na em i go insait long tempel bilong Jehova.*+ 10 Na bikpela lain manmeri i stap ausait na beten long taim bilong wokim smok i gat gutpela smel. 11 Na ensel bilong Jehova* i kamap long Sekaraia na sanap long rait sait bilong alta bilong kukim paura i gat gutpela smel. 12 Sekaraia i lukim dispela na em i tingting planti na i pret. 13 Tasol ensel i tokim em: “Sekaraia, yu no ken pret, long wanem, yu bin beten strong na God i harim pinis beten bilong yu. Na meri bilong yu Elisabet bai karim wanpela pikinini man na yu mas kolim nem bilong em Jon.+ 14 Bai yu belgut na amamas tru, na planti manmeri bai amamas long dispela pikinini i kamap,+ 15 long wanem, long ai bilong Jehova* em bai i gat biknem.+ Tasol em i no ken dring wain o ol arapela alkohol,+ na kirap long taim em i stap long bel bilong mama, holi spirit bai pulap long em.+ 16 Na em bai kirapim planti Israel long kam bek long Jehova,* God bilong ol.+ 17 Na em bai kisim pasin na strong bilong Elaija na go paslain long God+ na mekim bel bilong ol papa i senis na kamap olsem bel bilong ol pikinini,+ na mekim ol man bilong sakim tok i kisim savetingting bilong ol stretpela man. Em i mekim olsem bilong redim wanpela lain manmeri bilong Jehova.”*+

18 Sekaraia i tokim ensel olsem: “Olsem wanem mi ken save olsem tok bilong yu i tru? Mi lapun na meri bilong mi tu i lapun pinis.” 19 Ensel i bekim tok olsem: “Mi Gebriel,+ mi save sanap long ai bilong God,+ na em i salim mi i kam bilong toktok wantaim yu na autim dispela gutnius long yu. 20 Harim! Yu bai kamap mauspas na yu bai i no inap toktok i go inap long ol dispela samting i kamap, long wanem, yu no bin bilipim tok bilong mi. Truim bilong dispela tok bai kamap long taim stret bilong en.” 21 Ol manmeri i wok long wetim Sekaraia na ol i kirap nogut long em i stap longpela taim long tempel. 22 Taim em i kam ausait em i no inap toktok, na ol i save olsem em i bin lukim narakain samting* long tempel. Na em i yusim han long mekim ol sain long ol, tasol em i stap mauspas yet. 23 Orait taim wok bilong em long tempel i pinis, em i go long haus bilong em.

24 Bihain long dispela taim, meri bilong em Elisabet i kisim bel. Na Elisabet i stap tasol long haus inap 5-pela mun. Na em i tok: 25 “Dispela em pasin Jehova* i mekim long mi nau long dispela taim, em i tingim mi na tekewe dispela sem bilong mi long ai bilong ol man.”+

26 Long namba 6 mun bilong Elisabet, God i salim ensel Gebriel+ i go long wanpela taun bilong Galili, nem bilong en Nasaret. 27 God i salim ensel i go bilong lukim wanpela yangpela meri*+ ol i makim bilong maritim wanpela man, nem bilong em Josep. Josep i bilong lain bilong Devit. Na nem bilong dispela yangpela meri em Maria.+ 28 Orait ensel i go long dispela meri na tok olsem long em: “Gude, meri God i laikim tumas, Jehova* i stap wantaim yu.” 29 Tasol Maria i tingting planti tru long dispela tok, na em i laik kliagut long dispela tok i makim wanem samting. 30 Na ensel i tokim em: “Maria, yu no ken pret, God i amamas long yu. 31 Harim! Yu bai gat bel na yu bai karim wanpela pikinini man,+ na yu mas givim nem Jisas long em.+ 32 Na em bai i gat biknem+ na ol bai kolim em Pikinini bilong God Antap Tru.+ Na God Jehova* bai givim em sia king bilong papa bilong em Devit,+ 33 na em bai stap King long lain bilong Jekop inap oltaim oltaim, na bai i no gat pinis bilong Kingdom bilong em.”+

34 Tasol Maria i tokim ensel: “Olsem wanem dispela samting inap kamap? Mi no bin slip wantaim wanpela man.”+ 35 Na ensel i tokim em: “Holi spirit bai i kam i stap long yu,+ na strong bilong God Antap Tru bai karamapim yu. Olsem na dispela pikinini yu bai karim, ol bai kolim em holi+ na Pikinini Bilong God.+ 36 Harim! Wanblut bilong yu Elisabet, em i lapun na em tu i gat bel na em bai karim wanpela pikinini man, na dispela em namba 6 mun bilong em. Em dispela meri ol i tok em i no inap karim pikinini. 37 Dispela samting inap kamap, long wanem, olgeta samting God i tokaut long en bai kamap tru.”+ 38 Na Maria i tok: “Mi wokmeri bilong Jehova!* Samting yu tok long en i ken kamap long mi.” Orait ensel i lusim em na i go.

39 Long dispela taim Maria i kirap na em i hariap i go long ples maunten long wanpela taun bilong Juda. 40 Na em i go insait long haus bilong Sekaraia na tok gude long Elisabet. 41 Elisabet i harim gude bilong Maria na bebi i stap long bel bilong em i kalap, na holi spirit i pulap long Elisabet 42 na em i singaut olsem: “Yu gat blesing namel long ol meri, na bebi i stap long bel bilong yu, em tu i gat blesing! 43 Olsem wanem dispela gutpela samting i kamap long mi, olsem mama bilong Bikpela bilong mi i kam lukim mi? 44 Harim! Taim gude bilong yu i kamap long yau bilong mi, dispela bebi long bel bilong mi i amamas tru na i kalap. 45 Yu bilip na yu tu i ken amamas, long wanem, ol samting Jehova* i bin tokim yu long en bai kamap.”

46 Na Maria i tok: “Mi litimapim nem bilong Jehova,*+ 47 na bel bilong mi i amamas tru long God, em Seivia bilong mi.+ 48 Long wanem, mi wokmeri bilong em+ na mi samting nating, tasol em i lukim mi. Kirap long nau na i go, olgeta lain manmeri bai i tok mi gat blesing,+ 49 long wanem, dispela Man i gat strong i bin mekim ol bikpela wok i helpim mi, na nem bilong em i holi.+ 50 Na inap oltaim oltaim em i marimari long ol manmeri i pret long em.+ 51 Em i bin mekim ol strongpela wok long han bilong em; na ol man em tingting i stap long bel bilong ol i soim olsem ol i gat pasin antap, em i bin rausim ol i go nabaut.+ 52 Ol man i gat namba, em i rausim ol long ol sia king,+ na em i litimapim ol man nating.+ 53 Ol man i stap hangre, em i inapim tru ol long ol gutpela samting,+ na ol man i gat planti mani kago, em i salim ol i go han nating. 54 Em i helpim wokman bilong em, Israel, bilong soim olsem em i tingim tok promis bilong em long mekim pasin marimari inap oltaim oltaim+ 55 long Abraham na pikinini bilong em, olsem em i bin tokim ol tumbuna bilong yumi.”+ 56 Na Maria i stap wantaim Elisabet inap 3-pela mun, na bihain em i go bek long haus bilong em.

57 Orait taim i kamap long Elisabet long karim pikinini, na em i karim wanpela pikinini man. 58 Ol lain i stap klostu na ol wanblut bilong em ol i harim olsem Jehova* i bin soim bikpela pasin marimari long em, na ol i amamas wantaim em.+ 59 Long namba 8 de ol i kam bilong katim skin* bilong dispela pikinini,+ na ol i laik givim em nem bilong papa bilong em, Sekaraia. 60 Tasol mama bilong em i tok: “Nogat! Nem bilong em Jon.” 61 Na ol i tokim em: “I no gat wanpela wanblut bilong yu i gat dispela nem.” 62 Orait ol i go long papa bilong em na mekim sain long han na askim em long em i laik givim wanem nem long pikinini. 63 Na em i askim ol long givim em wanpela hap diwai na em i raitim tok long en olsem: “Nem bilong em Jon.”+ Na olgeta i kirap nogut. 64 Wantu tasol maus bilong em i op na tang bilong em i no hevi moa na em i kirap long toktok+ na preisim God. 65 Na pret i kisim ol manmeri i stap long hap bilong ol. Na long ol ples maunten bilong Judia ol manmeri i kirap toktok long ol dispela samting. 66 Na ol manmeri husat i harim, ol i putim dispela tok long bel bilong ol na tok: “Dispela pikinini bai kamap wanem kain man tru?” Tru tumas, han bilong Jehova* i stap wantaim dispela pikinini.

67 Orait holi spirit i pulap long papa bilong em Sekaraia na em i tok profet olsem: 68 “Preisim Jehova,* God bilong Israel,+ long wanem, em i sori long lain bilong em na kisim bek ol.+ 69 Na em i bin kamapim wanpela strongpela seivia*+ bilong yumi long lain bilong wokman bilong em, Devit.+ 70 Dispela i stret long tok em i bin mekim long maus bilong ol profet holi bilong em long bipo.+ 71 Em i tok long kisim bek yumi long ol birua bilong yumi na long han bilong ol man i heitim yumi.+ 72 Na em bai truim tok em i bin mekim long ol tumbuna bilong yumi na marimari long ol. Na em bai tingim kontrak holi bilong em,+ 73 em dispela tok tru antap em i bin mekim long tumbuna bilong yumi, Abraham.+ 74 Na taim em i kisim bek yumi long han bilong ol birua, em bai givim gutpela wok long yumi, em long mekim wok bilong em na i no pret 75 na bai yumi inap stap gut na stap stretpela manmeri long ai bilong em long olgeta taim. 76 Tasol yu, pikinini, bai ol i kolim yu profet bilong God Antap Tru, long wanem, yu bai go paslain long Jehova* bilong redim rot bilong em,+ 77 bilong givim save long ol manmeri bilong em olsem em bai kisim bek ol long rot bilong lusim ol sin bilong ol.+ 78 Na pasin sori bilong God bilong yumi i as bilong ol dispela samting. Dispela pasin sori bilong antap bai i olsem lait i kamap taim tulait i bruk. 79 Na dispela i bilong givim lait long ol manmeri i sindaun long tudak na indai i laik karamapim ol,+ na long stiaim lek bilong yumi i go long rot bilong bel isi.”

80 Na dispela pikinini i wok long kamap bikpela na kamap strong long tingting na bel, na em i stap long ples nating i go inap long taim em i go kamap long ai bilong ol Israel.

2 Long dispela taim, Sisar Ogastus i mekim tokaut olsem olgeta manmeri i mas i go na rejistaim nem bilong ol. 2 (Dispela em namba 1 taim bilong rejistaim nem na long dispela taim Kwirinius i stap gavana bilong Siria.) 3 Na olgeta manmeri i go long ol wan wan taun bilong ol yet bilong rejistaim nem bilong ol. 4 Na Josep+ tu i lusim taun Nasaret bilong Galili na i go antap long Judia long taun bilong Devit, em ol i kolim Betlehem.+ Em i go long dispela hap, long wanem, em i wanfamili na wanlain bilong Devit. 5 Em i go bilong rejistaim nem bilong em wantaim Maria. Maria i stap pinis olsem meri bilong em+ na klostu nau bai Maria i karim pikinini.+ 6 Ol i stap long dispela hap na taim i kamap bilong Maria long karim pikinini. 7 Na em i karim pikinini man, em fesbon+ bilong em, na em i pasim em long hap laplap na slipim em insait long boks kaikai bilong ol animal,+ long wanem, i no gat spes bilong ol long haus pasindia.

8 Na long dispela hap tu i gat ol wasman bilong sipsip ol i stap ausait na was long ol sipsip bilong ol long nait. 9 Wantu ensel bilong Jehova* i kam sanap klostu long ol, na lait bilong glori bilong Jehova* i raunim ol na ol i pret nogut tru. 10 Tasol ensel i tokim ol: “Yupela i no ken pret. Harim! Mi autim gutnius long yupela long bikpela amamas em olgeta manmeri bai kisim. 11 Long wanem, tude long taun bilong Devit,+ wanpela meri i karim pikinini, em man bilong kisim bek ol man,+ em i Krais na em i Bikpela.+ 12 Na yupela bai luksave long em olsem: Yupela bai lukim wanpela bebi em ol i pasim long hap laplap na em i slip i stap long boks kaikai bilong ol animal.” 13 Wantu bikpela lain ensel*+ i kam sanap wantaim dispela ensel, na ol i givim biknem long God olsem: 14 “Mipela i givim glori long God i save stap antap tru, na long graun bel isi i ken i stap namel long ol man em God i orait long ol.”

15 Orait taim ol ensel i lusim ol na i go bek long heven, ol wasman bilong sipsip i kirap toktok namel long ol yet: “Yumi go hariap long Betlehem na lukim dispela samting em Jehova* i bin kamapim long yumi.” 16 Na ol i go hariap na lukim Maria wantaim Josep, na bebi i slip i stap long boks kaikai bilong ol animal. 17 Ol wasman bilong sipsip i lukim dispela bebi na ol i kamapim ol samting em ensel i bin tokim ol long dispela pikinini. 18 Na olgeta husat i harim tok ol wasman i autim ol i kirap nogut. 19 Tasol Maria i putim ol dispela tok long tingting bilong em na em i wok long skelim long bel olsem ol dispela tok i makim wanem samting.+ 20 Orait ol wasman bilong sipsip i go bek na ol i wok long litimapim nem bilong God na givim ona long em. Ol i litimapim nem bilong God long ol samting ol i bin harim na lukim, em ol samting em i bin kamapim long ol.

21 Inap 8-pela de bihain, long taim bilong katim skin bilong em,+ ol i kolim nem bilong em Jisas. Taim em i no kamap yet long bel bilong mama, ensel i givim pinis dispela nem.+

22 Taim i kamap pinis bilong mekim ol i kamap klin olsem Lo Bilong Moses+ i tok, olsem na ol i bringim em i go long Jerusalem bilong givim em long Jehova.* 23 Em olsem Lo bilong Jehova* i tok: “Olgeta fesbon pikinini man bai stap holi long ai bilong Jehova.”*+ 24 Na ol i ofaim sakrifais olsem Lo bilong Jehova* i tok: “Tupela wel pisin balus o tupela yangpela pisin balus.”+

25 Na i gat wanpela man i stap long Jerusalem nem bilong em Simeon. Em i man bilong mekim stretpela pasin na daun long God, na holi spirit i stap long em. Em i wetim man bilong mekim gut bel bilong ol Israel.+ 26 Long rot bilong holi spirit, God i bin tokaut long em olsem taim em i no i dai yet, em bai lukim Krais em Jehova* i salim i kam. 27 Holi spirit i stiaim Simeon na em i kam insait long tempel. Orait taim papamama i bringim pikinini Jisas i kam long mekim samting long em olsem Lo i makim,+ 28 Simeon i kisim dispela pikinini na holim em na em i litimapim nem bilong God na tok: 29 “Nambawan Bikpela, nau yu larim wokboi bilong yu i dai wantaim bel isi+ olsem yu bin tok. 30 Ai bilong mi i lukim pinis rot yu makim bilong kisim bek ol man,+ 31 em yu bin kamapim long ples klia long ai bilong olgeta manmeri.+ 32 Em i wanpela lait+ bilong rausim laplap i stap long ai bilong ol man bilong ol arapela lain,+ na em i wanpela bikpela lait long ol manmeri bilong yu, Israel.” 33 Na papa na mama bilong dispela pikinini i wok yet long tingting planti long ol tok Simeon i mekim long em. 34 Simeon i blesim tupela na tokim mama bilong pikinini, em Maria, olsem: “Harim! Dispela pikinini em i bilong mekim planti Israel i pundaun+ na bilong mekim planti i kirap gen.+ Em bai stap olsem wanpela samting em ol manmeri bai tok nogut long en,+ 35 na long dispela rot tingting i stap long bel bilong planti man bai kamap ples klia. Na long yu yet, bai i olsem wanpela longpela bainat i sutim yu.”+

36 I gat wanpela profet meri i stap, em Ana, em i pikinini bilong Fanuel bilong traib bilong Aser. Em i lapun tru. Bipo em i bin marit na stap 7-pela yia tasol wantaim man bilong em. 37 Em i wanpela wido na em i gat 84 krismas. Em i save go long tempel long olgeta taim, na long san na long nait em i save lotuim God, na em i save tambu long kaikai na beten strong. 38 Long dispela taim stret Ana i kam klostu na kirap tenkyu long God, na em i kirap tokim ol man long dispela pikinini, em ol man i wetim God long kisim bek Jerusalem.+

39 Taim Josep na Maria i mekim pinis olgeta samting olsem Lo bilong Jehova* i makim,+ ol i go bek long taun bilong ol long Galili, em Nasaret.+ 40 Na pikinini i wok long kamap bikpela na kisim strong. Savetingting i pulap long em, na God i belgut long em.+

41 Long olgeta yia papamama bilong em i save go long Jerusalem long bikpela bung bilong Pasova.+ 42 Na taim em i gat 12-pela krismas, ol i bihainim pasin bilong dispela bung na ol i go antap long Jerusalem.+ 43 Ol i stap long hap inap long bung i pinis, na taim ol i go bek, yangpela mangi Jisas i stap bek long Jerusalem na papamama bilong em i no luksave long dispela. 44 Ol i ting em i wokabaut wantaim ol arapela, olsem na ol i wokabaut inap wanpela de olgeta na bihain ol i kirap painim em namel long ol wanblut na ol pren. 45 Tasol ol i no lukim em, olsem na ol i go bek long Jerusalem na wok strong long painim em. 46 Orait bihain long 3-pela de, ol i lukim em long tempel. Em i sindaun namel long ol tisa na putim yau long tok bilong ol na givim ol askim long ol. 47 Na lain i harim ol tok bilong em ol i kirap nogut long save bilong em na ol tok em i bekim long ol.+ 48 Orait taim papamama bilong em i lukim em, ol i kirap nogut tru, na mama bilong em i tokim em: “Pikinini, bilong wanem yu mekim dispela pasin long mipela? Mitupela papa bilong yu i wok long painim yu.” 49 Tasol em i tokim tupela: “Bilong wanem yutupela i wok long painim mi? Ating yutupela i no save olsem mi mas i stap long haus bilong Papa bilong mi?”+ 50 Tasol tupela i no save long mining bilong dispela tok em i mekim long ol.

51 Orait em i go bek wantaim tupela long Nasaret na em i stap daun yet long tupela.+ Na mama bilong em i putim ol dispela tok long bel bilong em.+ 52 Jisas i wok long kamap bikpela na savetingting bilong em tu i wok long i go bikpela, na God na ol man tu i wok long laikim em moa yet.

3 Long namba 15 yia bilong Sisar Taiberius i stap king, Pontius Pailat i stap gavana bilong Judia, na Herot*+ i bosim distrik Galili na brata bilong em Filip i bosim distrik Ituria na Trakonitis, na Lisanias i bosim distrik Abilene, 2 na Anas em i wanpela bikpris na Kaiafas+ em i hetpris. Na long dispela taim Jon, pikinini bilong Sekaraia, em i stap long ples nating na em i kisim tokaut i kam long God.+

3 Olsem na Jon i go long olgeta hap bilong Wara Jordan na em i autim tok olsem ol man i mas baptais bilong makim olsem ol i tanim bel na God i fogivim ol sin bilong ol.+ 4 Dispela i olsem tok i stap long buk bilong profet Aisaia, em i tok: “Nek bilong wanpela man long ples nating i wok long singaut olsem: ‘Yupela i mas redim rot bilong Jehova!* Mekim ol rot bilong em i kamap stret.+ 5 Pulimapim olgeta veli na brukim olgeta bikpela maunten na ol liklik maunten i go daun; na olgeta rot i krungut i mas kamap stretpela rot, na ol ples i gat planti ston yupela i mas mekim i kamap gutpela rot. 6 Na olgeta manmeri bai lukim rot bilong God long kisim bek ol man.’”+

7 Planti lain manmeri i save kam long Jon bilong kisim baptais na taim ol i kam em i save tokim ol: “Yupela ol pikinini bilong ol posin snek, husat i tokim yupela na yupela i laik ranawe long belhat bilong God i laik kamap?+ 8 Olsem na yupela i mas kamapim ol kaikai i stret wantaim pasin bilong tanim bel. Na no ken tok, ‘Abraham em i papa bilong mipela.’ Nogat. Mi tokim yupela olsem God inap mekim ol dispela ston i kamap ol pikinini bilong Abraham. 9 Tru tumas, tamiok i stap pinis long as bilong diwai. Olgeta diwai i no karim gutpela kaikai ol bai katim na tromoi long paia.”+

10 Na ol manmeri i save askim Jon: “Orait, mipela i mas mekim wanem?” 11 Na em i save bekim tok long ol olsem: “Man i gat tupela klos,* em i mas givim wanpela long man i no gat. Na man i gat kaikai, em tu i mas mekim wankain pasin.”+ 12 Na ol takisman tu i kam bilong kisim baptais+ na ol i tokim em: “Tisa, mipela i mas mekim wanem?” 13 Em i tokim ol: “Yupela i no ken tokim ol man long givim takismani i winim mak em gavman i makim pinis.”+ 14 Na tu, ol soldia i save askim em: “Mipela i mas mekim wanem?” Na em i tokim ol: “No ken mekim nogut long wanpela man o sutim tok giaman long wanpela man,+ nogat. Yupela i mas ting olsem ol samting yupela i save kisim bilong lukautim yupela, em inap long yupela.”

15 Ol manmeri i wok long wetim Krais long i kam, na long bel ol i tingting long Jon olsem: “Ating em i dispela Krais?”+ 16 Jon i bekim tok bilong ol olsem: “Mi baptaisim yupela long wara, tasol man i kam bihain long mi, strong bilong em i winim strong bilong mi, na mi no gutpela inap long rausim ol rop i pasim sendol bilong em.+ Em bai baptaisim yupela long holi spirit na long paia.+ 17 Long han bilong em, em i holim savol bilong rausim pipia long wit, na em bai klinim gut floa bilong em we ol i krungutim wit. Na em bai bungim ol wit i go long bakstua bilong em. Tasol em bai kukim ol pipia bilong wit long paia i no save dai.”

18 Jon i givim planti arapela gutpela tok long ol na em i wok yet long autim gutnius long ol manmeri. 19 Jon i bin givim strongpela tok long Herot, em hetman i bosim distrik. Em i mekim strongpela tok long Herot long em i bin kisim Herodias em meri bilong brata bilong em, na long ol arapela pasin nogut bilong em. 20 Na antap long ol dispela rong Herot i mekim wanpela rong moa: Em i putim Jon long kalabus.+

21 Orait olgeta manmeri i kisim baptais pinis, na Jisas tu i kisim baptais.+ Na taim em i beten i stap, heven i op+ 22 na holi spirit i kam daun long em na i luk olsem wanpela pisin balus. Na wanpela nek i kamap long heven na i tok: “Yu Pikinini bilong mi, mi laikim yu tumas, mi amamas long yu.”+

23 Taim Jisas+ i kirapim wok bilong em, em i gat 30 krismas.+ Na long tingting bilong ol man,

em i pikinini bilong Josep,+

Josep em i pikinini bilong Heli,

24 Heli em i pikinini bilong Matat,

Matat em i pikinini bilong Livai,

Livai em i pikinini bilong Melki,

Melki em i pikinini bilong Janai,

Janai em i pikinini bilong Josep,

25 Josep em i pikinini bilong Matatias,

Matatias em i pikinini bilong Amos,

Amos em i pikinini bilong Nahum,

Nahum em i pikinini bilong Esli,

Esli em i pikinini bilong Nagai,

26 Nagai em i pikinini bilong Mat,

Mat em i pikinini bilong Matatias,

Matatias em i pikinini bilong Semen,

Semen em i pikinini bilong Josek,

Josek em i pikinini bilong Joda,

27 Joda em i pikinini bilong Joanan,

Joanan em i pikinini bilong Resa,

Resa em i pikinini bilong Serubabel,+

Serubabel em i pikinini bilong Sealtiel,+

Sealtiel em i pikinini bilong Neri,

28 Neri em i pikinini bilong Melki,

Melki em i pikinini bilong Adi,

Adi em i pikinini bilong Kosam,

Kosam em i pikinini bilong Elmadam,

Elmadam em i pikinini bilong Er,

29 Er em i pikinini bilong Jisas,*

Jisas em i pikinini bilong Elieser,

Elieser em i pikinini bilong Jorim,

Jorim em i pikinini bilong Matat,

Matat em i pikinini bilong Livai,

30 Livai em i pikinini bilong Simeon,

Simeon em i pikinini bilong Judas,

Judas em i pikinini bilong Josep,

Josep em i pikinini bilong Jonam,

Jonam em i pikinini bilong Eliakim,

31 Eliakim em i pikinini bilong Melea,

Melea em i pikinini bilong Mena,

Mena em i pikinini bilong Matata,

Matata em i pikinini bilong Natan,+

Natan em i pikinini bilong Devit,+

32 Devit em i pikinini bilong Jesi,+

Jesi em i pikinini bilong Obet,+

Obet em i pikinini bilong Boas,+

Boas em i pikinini bilong Salmon,+

Salmon em i pikinini bilong Nason,+

33 Nason em i pikinini bilong Aminadap,

Aminadap em i pikinini bilong Arni,

Arni em i pikinini bilong Hesron,

Hesron em i pikinini bilong Peres,+

Peres em i pikinini bilong Juda,+

34 Juda em i pikinini bilong Jekop,+

Jekop em i pikinini bilong Aisak,+

Aisak em i pikinini bilong Abraham,+

Abraham em i pikinini bilong Tera,+

Tera em i pikinini bilong Nahor,+

35 Nahor em i pikinini bilong Seruk,+

Seruk em i pikinini bilong Reu,+

Reu em i pikinini bilong Pelek,+

Pelek em i pikinini bilong Eber,+

Eber em i pikinini bilong Sela,+

36 Sela em i pikinini bilong Kainan,

Kainan em i pikinini bilong Arpaksat,+

Arpaksat em i pikinini bilong Siem,+

Siem em i pikinini bilong Noa,+

Noa em i pikinini bilong Lamek,+

37 Lamek em i pikinini bilong Metusela,+

Metusela em i pikinini bilong Enok,

Enok em i pikinini bilong Jaret,+

Jaret em i pikinini bilong Mahalalil,+

Mahalalil em i pikinini bilong Kainan,+

38 Kainan em i pikinini bilong Enos,+

Enos em i pikinini bilong Set,+

Set em i pikinini bilong Adam,+

Adam em i pikinini bilong God.

4 Holi spirit i pulap long Jisas na em i lusim Wara Jordan, na holi spirit i stiaim em i go long ples nating+ 2 na em i stap inap 40 de. Na long dispela taim Devil* i traim em.+ Insait long dispela 40 de, em i no bin kaikai, olsem na taim ol dispela de i pinis, em i hangre. 3 Na Devil i tokim em: “Sapos yu pikinini bilong God, orait tokim dispela ston long tanim i kamap bret.” 4 Tasol Jisas i bekim tok long em olsem: “Rait Holi i tok: ‘Man i no inap stap laip long bret tasol.’”+

5 Orait em i bringim Jisas i go antap long wanpela maunten na wantu tasol em i soim em olgeta kingdom bilong graun.+ 6 Orait Devil i tokim em: “Mi bai givim yu namba long bosim olgeta dispela kingdom, na tu, bai mi givim yu ol nambawan gutpela samting bilong ol. Mi inap mekim olsem, long wanem, olgeta dispela samting i bilong mi,+ na mi inap givim long man mi laik givim. 7 Olsem na sapos nau yu lotu long mi, orait olgeta dispela samting bai kamap ol samting bilong yu.” 8 Na Jisas i bekim tok long em: “Rait Holi i tok: ‘Yu mas lotu long Jehova,* God bilong yu, na yu mas mekim wok bilong em wanpela tasol.’”+

9 Orait em i bringim Jisas i go long Jerusalem na putim em antap tru long banis bilong tempel na tokim em olsem: “Sapos yu pikinini bilong God, orait kalap i go daun,+ 10 long wanem, Rait Holi i tok: ‘Em bai tokim ol ensel bilong em long lukautim yu,’ 11 na ‘Ol bai karim yu long han bilong ol na bai lek bilong yu i no inap bamim wanpela ston.’”+ 12 Jisas i bekim tok long em: “Tok i stap olsem: ‘Yu no ken traim Jehova,* God bilong yu.’”+ 13 Devil i traim Jisas pinis, na em i lusim em na wetim narapela taim.+

14 Long strong bilong holi spirit, Jisas i go bek long Galili.+ Na ol manmeri i mekim ol gutpela tok long em na ol dispela tok i go long olgeta hap i stap klostu. 15 Na em i kirap skulim ol manmeri long ol sinagog* bilong ol, na olgeta i litimapim nem bilong em.

16 Em i go long Nasaret,+ em ples we em i bin kamap bikpela long en. Na olsem em i save mekim long de Sabat, em i go insait long sinagog,+ na em i sanap long ritim Rait Holi. 17 Na wanpela i givim skrol bilong profet Aisaia long em, na em i opim skrol na painim hap i gat tok olsem: 18 “Spirit bilong Jehova* i stap long mi, long wanem, em i bin makim mi long autim gutnius long ol rabisman. Na em i salim mi i kam bilong autim tok olsem ol man i stap kalabus ol i ken i go fri na ol aipas i ken lukluk, na ol man ol arapela i daunim ol, hevi bilong ol i ken pinis,+ 19 na long autim tok long dispela haptaim bilong Jehova* long belgut long ol man.”+ 20 Orait nau Jisas i pasim skrol na givim bek long wokman na em i sindaun, na olgeta manmeri long sinagog i lukluk long em tasol. 21 Na em i kirap tokim ol: “Dispela hap tok bilong Rait Holi nau yupela i harim, tude truim bilong en i kamap.”+

22 Na ol i kamapim olsem ol i amamas long em na ol i kirap nogut long ol gutpela tok em i autim,+ na ol i wok long tok: “Dispela man em i pikinini bilong Josep, a?”+ 23 Orait em i tokim ol: “Ating yupela bai mekim dispela tok long mi: ‘Dokta, oraitim yu yet. Mipela i bin harim stori bilong ol samting i kamap long Kaperneam,+ olsem na mekim wankain samting hia long asples bilong yu.’” 24 Na em i tok: “Mi tok tru long yupela, i no gat wanpela profet em ol lain long asples bilong em bai amamas long em.+ 25 Tru tumas, i bin i gat planti wido long Israel long taim bilong Elaija. Long dispela taim heven i pas olgeta na i no gat ren inap long 3-pela yia na 6-pela mun na bikpela hangre i kamap long olgeta hap.+ 26 Tasol God i no salim Elaija i go long wanpela bilong ol dispela meri, nogat. Em i salim em i go long wanpela wido long Sarefat, em long hap bilong Saidon.+ 27 Na i gat planti lepraman long Israel long taim bilong profet Elisa; tasol i no gat wanpela bilong ol i bin kamap klin,* nogat. Naman em man Siria, em tasol i bin kamap klin.”+ 28 Ol manmeri long sinagog i harim ol dispela tok na ol i belhat nogut tru,+ 29 na ol i kirap na kisim em i go ausait long taun kwiktaim, na ol i bringim em i go long arere bilong maunten em taun bilong ol i stap long en, na ol i laik tromoi em i go daun. 30 Tasol em i wokabaut namel long ol na em i go.+

31 Orait em i go daun long Kaperneam, em wanpela taun bilong Galili. Na long de Sabat em i wok long skulim ol manmeri.+ 32 Na ol i kirap nogut tru long pasin bilong em long skulim ol manmeri,+ long wanem, em i toktok olsem man i gat namba. 33 Orait, i gat wanpela man i stap long sinagog na em i gat spirit nogut i stap long em, em i singaut bikmaus+ olsem: 34 “E! Jisas yu dispela Nasarin,+ yu gat wanem wok long hia? Yu kam long bagarapim mipela, a? Mi save yu husat tru, yu dispela Man Holi i kam long God.”+ 35 Tasol Jisas i tok strong long em olsem: “Pasim maus, na lusim em na kam ausait.” Orait spirit nogut i mekim dispela man i pundaun namel long ol na bihain em i lusim dispela man na i no bagarapim em. 36 Na olgeta manmeri i kirap nogut long dispela samting na ol i kirap toktok namel long ol yet olsem: “Em wanem kain tok? Em i givim tok long ol spirit nogut olsem man i gat namba na strong, na ol i lusim man na kam ausait!” 37 Na stori bilong ol samting Jisas i mekim i wok long i go long olgeta hap i stap klostu.

38 Jisas i lusim sinagog na i go insait long haus bilong Saimon. Tambu mama bilong Saimon i gat bikpela fiva, na ol i askim Jisas long helpim em.+ 39 Orait Jisas i sanap klostu long em na tok strong long fiva na fiva i lusim em. Na wantu meri i kirap redim kaikai bilong ol.

40 Taim san i wok long i go daun, ol manmeri i bringim lain bilong ol i gat kain kain sik i kam long em. Em i putim han bilong em antap long olgeta wan wan na oraitim ol.+ 41 Na tu, ol spirit nogut i lusim planti manmeri na i kam ausait na ol i singaut olsem: “Yu Pikinini Bilong God.”+ Tasol em i tok strong long ol na i no larim ol i toktok,+ long wanem, ol i save olsem em i Krais.+

42 Na taim san i kam antap, em i go long wanpela hap i no gat man.+ Tasol bikpela lain manmeri i kirap painim em na ol i kam kamap long hap em i stap long en, na ol i laik pasim em, bai em i no ken lusim ol. 43 Tasol em i tokim ol: “Mi mas autim gutnius bilong Kingdom Bilong God long ol arapela taun tu, long wanem, em long dispela as na God i salim mi i kam.”+ 44 Olsem na em i go autim tok long ol sinagog bilong Judia.

5 Wanpela taim Jisas i wok long skulim ol man long tok bilong God arere long Raunwara Genesaret.* Na bikpela lain manmeri i sanap klostu long em na i pas pas, na ol i putim yau long tok bilong em.+ 2 Em i lukim 2-pela bot i stap long nambis, tasol ol man bilong kisim pis ol i lusim pinis ol bot na ol i wok long wasim ol umben bilong ol.+ 3 Jisas i kalap long wanpela bot, em bot bilong Saimon, na em i tokim Saimon long kisim bot i go aut liklik long wara na em i sindaun long bot na em i kirap skulim ol manmeri. 4 Taim em i pinisim toktok bilong em, em i tokim Saimon: “Go aut long hap we wara i dip na tromoi ol umben bilong yupela i go daun bilong kisim pis.” 5 Saimon i bekim tok olsem: “Tisa, long nait olgeta mipela i wok hat tru na mipela i no kisim wanpela pis.+ Tasol yu tokim mipela long mekim, olsem na mi bai tromoi ol umben i go daun.” 6 Taim ol i mekim olsem, ol i kisim bikpela lain pis, na ol umben bilong ol i stat long bruk.+ 7 Olsem na ol i tromoi han long ol wanwok bilong ol long narapela bot long i kam na helpim ol. Na ol i kam, na ol i pulapim pis long tupela bot wantaim na ol bot i laik sink. 8 Saimon Pita i lukim dispela na em i pundaun klostu long Jisas na tok: “Bikpela, lusim mi na go. Mi wanpela sinman.” 9 Em na ol lain i stap wantaim em ol tu i kirap nogut tru long planti pis ol i kisim, 10 na tupela pikinini bilong Sebedi, em Jems na Jon,+ ol i wanwok bilong Saimon, ol tu i kirap nogut tru. Na Jisas i tokim Saimon: “No ken pret. Stat long nau na i go, yu bai i gat wok long kisim ol man.”+ 11 Orait ol i kisim ol bot i kam bek long nambis, na ol i lusim olgeta samting na bihainim em.+

12 Long narapela taim em i stap long wanpela taun, na lukim! I gat wanpela man i stap em sik lepra i pulap tru long bodi bilong em. Taim em i lukim Jisas, em i putim pes i go daun long graun na askim em olsem: “Bikpela, sapos yu laik, yu inap mekim mi kamap klin.”+ 13 Orait Jisas i putim han bilong em i go na tatsim dispela man na tok: “Mi laik! Yu ken kamap klin.” Na wantu sik lepra i lusim em.+ 14 Na em i tokim dispela man long no ken tokim wanpela man na em i tok: “Go na soim yu yet long pris na mekim ofa bilong kamap klin olsem Moses i tok,+ na long dispela rot ol pris i ken save olsem yu kamap orait pinis.”+ 15 Stori bilong ol samting Jisas i mekim i raun i go moa yet, na ol bikpela lain manmeri i save kam bung bilong harim tok bilong em, na bilong em i ken oraitim ol sik bilong ol.+ 16 Na em i save go long ol ples i no gat man na em i save beten.

17 Wanpela taim Jisas i wok long skulim ol man, na ol Farisi na ol tisa bilong Lo i sindaun i stap. Ol i bin kam long ol liklik taun bilong Galili, Judia, na Jerusalem. Na strong bilong Jehova* i stap long em bilong em i ken oraitim ol man.+ 18 Na lukim! Sampela man i karim wanpela paralais man long bet. Ol i painim rot long bringim em i kam insait na putim em long ai bilong Jisas.+ 19 Tasol ol i no gat rot bilong bringim em i kam insait, long wanem, bikpela lain manmeri i stap. Olsem na ol i go antap long rup bilong haus na wokim hul long en na ol i slekim bet em i stap long en i go daun namel long ol manmeri i stap klostu long Jisas. 20 Em i lukim bilip bilong ol na i tok: “Pren, ol sin bilong yu i tekewe.”+ 21 Ol saveman bilong Lo na ol Farisi i toktok namel long ol yet olsem: “Dispela man em i husat na em i tok bilas long God? God tasol inap long lusim ol sin.”+ 22 Jisas i save long samting ol i tingting long en na em i tokim ol: “Bilong wanem yupela i gat dispela tingting i stap long bel bilong yupela? 23 Wanem tok em isi moa long mekim, ‘Ol sin bilong yu i tekewe,’ o ‘Kirap sanap na wokabaut’? 24 Tasol mi laik bai yupela i save olsem Pikinini bilong man i gat namba long graun long lusim ol sin—” em i tokim paralais man: “Mi tokim yu: Kirap sanap, kisim bet bilong yu, na go long haus bilong yu.”+ 25 Na long ai bilong ol em i sanap, na em i kisim dispela samting em i bin slip long en, na em i wok long givim glori long God na i go long haus bilong em. 26 Na olgeta manmeri i kirap nogut tru na ol i stat long givim glori long God, na bikpela pret i kisim ol na ol i tok: “Mipela i lukim ol narakain samting long dispela de!”

27 Bihain long dispela, Jisas i go na em i lukim wanpela takisman nem bilong em Livai, em i sindaun long ofis bilong baim takis, na Jisas i tokim em: “Kam bihainim mi.”+ 28 Na em i lusim olgeta samting na em i kirap na i go bihainim Jisas. 29 Orait Livai i wokim wanpela bikpela kaikai bilong Jisas long haus bilong em. Na bikpela lain takisman na ol arapela man tu ol i stap wantaim ol long dispela kaikai.+ 30 Na ol Farisi na ol saveman bilong Lo long lain Farisi ol i kirap toktok planti long ol disaipel bilong em olsem: “Wai na yupela i kaikai na dring wantaim ol takisman na ol sinman?”+ 31 Jisas i bekim tok long ol: “Ol man i no gat sik ol i no save go lukim dokta, tasol ol sikman ol i save go lukim dokta.+ 32 Mi no kam bilong singautim ol stretpela man, nogat, mi kam bilong singautim ol sinman long tanim bel.”+

33 Ol i tokim em: “Planti taim ol disaipel bilong Jon i save tambu long kaikai na beten strong, na ol disaipel bilong ol Farisi ol tu i save mekim olsem. Tasol ol disaipel bilong yu ol i save kaikai na dring.”+ 34 Jisas i tokim ol: “Yupela i no inap tokim ol pren bilong man i laik marit long ol i mas tambu long kaikai taim dispela man i stap yet wantaim ol, nogat. 35 Tasol bihain ol man bai kam kisim dispela man i laik marit,+ na long dispela taim ol pren bai tambu long kaikai.”+

36 Em i mekim wanpela tok piksa long ol olsem: “I no gat wanpela man i save kisim nupela saket na katim liklik hap bilong en bilong samapim hul long olpela saket. Sapos em i mekim olsem, orait dispela hap laplap bai brukim olpela saket, na hap laplap bilong nupela saket bai i no wankain olsem olpela saket.+ 37 Na tu, i no gat man i save putim nupela wain insait long ol olpela beg wain.* Sapos em i mekim olsem, nupela wain bai brukim ol beg wain, na wain bai kapsait na ol beg wain bai bagarap. 38 Tasol ol i mas putim nupela wain long ol nupela beg wain. 39 Man i dringim pinis olpela wain em i no save laikim nupela wain. Em i save tok: ‘Olpela wain i gutpela.’”

6 Long wanpela de sabat Jisas i katim namel long ol gaden wit i go na ol disaipel bilong em i wok long kisim ol pikinini bilong wit+ na rapim long han na kaikai.+ 2 Olsem na sampela Farisi i tok: “Wai na yupela i mekim samting i tambu long mekim long de Sabat?”+ 3 Na Jisas i tokim ol: “Ating yupela i no bin ritim stori bilong samting Devit i mekim taim em na ol man i stap wantaim em ol i hangre, a?+ 4 Em i bin i go insait long haus bilong God na em i kisim bret i save stap long ai bilong God na em i kaikai na givim sampela long ol man i stap wantaim em. Dispela em samting i tambu long ol arapela i kaikai, em bilong ol pris tasol long kaikai.”+ 5 Na em i tokim ol: “Pikinini bilong man em i Bikpela bilong de Sabat.”+

6 Long narapela de sabat+ em i go insait long sinagog na kirap skulim ol man. Na i gat wanpela man i stap, rait han bilong em i nogut.*+ 7 Ol saveman bilong Lo na ol Farisi i putim ai long Jisas, long wanem, ol i laik save olsem em bai oraitim man long de Sabat o nogat. Ol i mekim olsem bilong painim rot long kotim em. 8 Em i save pinis long tingting bilong ol,+ tasol em i tokim dispela man em han bilong em i nogut:* “Kirap na kam sanap long namel.” Na em i kirap na kam sanap. 9 Na Jisas i tokim ol: “Mi laik askim yupela, Wanem wok i no gat tambu long mekim long de Sabat, gutpela wok o wok nogut? Kisim bek man o kilim man i dai?”+ 10 Em i lukluk long ol na em i tokim dispela man: “Putim han bilong yu i kam.” Na man i mekim olsem na han bilong em i kamap gutpela gen. 11 Tasol ol i belhat nogut tru long Jisas, na ol i kirap toktok namel long ol yet long wanem samting ol bai mekim long em.

12 Wanpela de Jisas i go long maunten bilong beten.+ Na long nait olgeta em i beten long God.+ 13 Taim san i kamap, em i singautim ol disaipel bilong em i kam long em. Na em i makim 12-pela namel long ol na em i givim nem aposel long ol:+ 14 Saimon, narapela nem em i givim long em, em Pita, na brata bilong em Andru, Jems, Jon, Filip,+ Bartolomyu, 15 Matyu, Tomas,+ Jems, em pikinini bilong Alfius, na Saimon em ol i kolim em man bilong givim bel tru, 16 Judas, pikinini bilong Jems, na Judas Iskariot, em dispela man bihain em i kamap birua.*

17 Na Jisas i kam daun wantaim ol na sanap long wanpela hap we graun i flet. Na bikpela lain disaipel bilong em i stap, na bikpela lain manmeri i kam long olgeta hap bilong Judia na Jerusalem na tupela taun long nambis, em Taia na Saidon, ol i kam bilong harim tok bilong em na bilong em i ken oraitim ol sik bilong ol. 18 Ol man em spirit nogut i stap long ol, ol tu i kamap orait. 19 Na olgeta manmeri i traim long tatsim em, long wanem, strong i wok long lusim em+ na i oraitim ol.

20 Em i lukluk long ol disaipel bilong em na tok:

“Yupela ol man i stap rabis, yupela i ken amamas, long wanem, Kingdom Bilong God em i bilong yupela.+

21 “Yupela ol man i hangre long nau, yupela i ken amamas, long wanem, yupela bai i pulap.+

“Yupela ol man i krai long nau, yupela i ken amamas, long wanem, yupela bai i lap.+

22 “Yupela i ken amamas taim ol man i heitim yupela,+ na givim baksait long yupela,+ na tok nogut long yupela na bagarapim nem bilong yupela olsem em i samting nogut. Sapos nem bilong mi i as na ol i mekim olsem, orait yupela i ken amamas. 23 Long dispela taim yupela i ken amamas na kalap, long wanem, pe bilong yupela long heven bai i bikpela tru. Ol tumbuna bilong ol i bin mekim ol wankain samting long ol profet.+

24 “Tasol yupela ol maniman,+ yupela lukaut, long wanem, yupela i kisim pinis olgeta samting yupela bai kisim bilong mekim gut bel bilong yupela.+

25 “Yupela ol man i pulap long nau, yupela lukaut, long wanem, yupela bai hangre.

“Yupela ol man i lap long nau, yupela lukaut, long wanem, yupela bai bel sori tru na krai.+

26 “Yupela lukaut taim ol man i litimapim nem bilong yupela,+ long wanem, ol tumbuna bilong ol i bin mekim kain samting olsem long ol giaman profet.

27 “Tasol mi tokim yupela ol man husat i harim tok bilong mi: Yupela i mas laikim yet ol birua bilong yupela na mekim gutpela pasin long ol man i heitim yupela.+ 28 Na askim God long blesim ol man husat i tok olsem ol samting nogut i ken kamap long yupela. Na beten long ol man i mekim ol tok i bagarapim bel bilong yupela.+ 29 Man i solapim wanpela sait wasket bilong yu, tanim narapela sait tu i go long em. Na man i kisim saket bilong yu, givim siot tu long em.+ 30 Givim ol samting long ol man i askim yu long givim samting long ol,+ na man i kisim ol samting bilong yu, no ken askim em long givim bek long yu.

31 “Ol pasin yupela i laik bai ol man i mekim long yupela, yupela i mas mekim wankain pasin long ol.+

32 “Sapos yupela i laikim ol man i save laikim yupela, orait yupela bai kisim wanem tenkyu long dispela? Ol sinman tu i save laikim ol man i laikim ol.+ 33 Na sapos yupela i mekim gutpela pasin long man i mekim gutpela pasin long yupela, orait yupela bai kisim wanem tenkyu long dispela? Ol sinman tu i save mekim wankain pasin. 34 Sapos yupela i givim dinau* long ol man yupela i ting olsem ol bai bekim, orait yupela bai kisim wanem tenkyu long dispela?+ Ol sinman tu i save givim dinau long ol arapela sinman bilong ol i ken kisim bek wankain samting. 35 Tasol yupela i mas laikim yet ol birua bilong yupela na mekim yet gutpela pasin na givim yet dinau, na no ken ting long kisim bek wanpela samting.+ Na pe bilong yupela bai i bikpela tru, na yupela bai stap pikinini bilong God Antap Tru, long wanem, em i save mekim gutpela pasin long ol man i no gat pasin bilong tok tenkyu na ol man nogut.+ 36 Wok yet long mekim pasin marimari bilong yupela i kamap strong moa, wankain olsem Papa bilong yupela em i man bilong marimari.+

37 “Yupela i mas lusim pasin bilong skelim ol arapela olsem jas, na bai God i no ken skelim yupela.+ Na lusim pasin bilong tok ol arapela i gat asua, na bai God i no ken tok yupela i gat asua. Wok yet long fogivim ol arapela, na God bai fogivim yupela.+ 38 Bihainim pasin bilong givim ol samting long ol man, na ol bai givim ol samting long yupela.+ Ol bai kapsaitim planti samting tru i go long laplap bilong yupela na ol bai i sakim i go daun na seksekim na pulapim inap long em i kapsait. Pasin yupela i mekim long ol man, ol bai mekim wankain pasin long yupela.”

39 Orait Jisas i kamapim wanpela tok piksa long ol olsem: “Wanpela aipas i no inap soim rot long narapela aipas, laka? Tupela wantaim bai pundaun long hul, a?+ 40 Sumatin* i no winim tisa bilong em, tasol sumatin i kisim skul i nambawan olgeta, em bai kamap wankain olsem tisa bilong em. 41 Orait bilong wanem yu lukluk long liklik hap pipia i stap long ai bilong brata bilong yu, na yu no tingim bikpela plang i stap long ai bilong yu yet?+ 42 Na olsem wanem yu inap tokim brata bilong yu, ‘Brata, larim mi rausim liklik hap pipia i stap long ai bilong yu,’ na yu yet i no lukim bikpela plang i stap long ai bilong yu? Yu man bilong tupela maus! Pastaim rausim bikpela plang long ai bilong yu yet, na bai yu inap lukim gut olsem wanem yu bai rausim liklik hap pipia long ai bilong brata bilong yu.

43 “Gutpela diwai i no save karim prut nogut na diwai nogut i no save karim gutpela prut.+ 44 Prut bilong diwai bai soim klia olsem diwai i wanem kain.+ Olsem: Ol man i no save kisim ol fik long ol rop i gat nil, na ol i no save kisim ol greip long liklik nil diwai. 45 Gutpela man i gat ol gutpela samting i stap long bel bilong em na em i save bringim ol dispela gutpela samting i kam ausait. Tasol man nogut i gat ol samting nogut i stap long bel bilong em na em i save bringim ol dispela samting nogut i kam ausait. Maus i save autim ol tingting i pulap long bel.+

46 “Orait bilong wanem yupela i save kolim mi ‘Bikpela! Bikpela!’ tasol yupela i no save bihainim tok bilong mi?+ 47 Man i kam long mi na harim tok bilong mi na bihainim, mi bai soim yupela long em i olsem husat:+ 48 Em i olsem wanpela man i laik wokim haus, na em i digim hul i go daun tru na em i putim as bilong haus antap long bikpela ston. Na taim tait wara i kamap, wara i sakim strong dispela haus, tasol wara i no gat strong long seksekim haus, long wanem, man i bin wokim gut dispela haus.+ 49 Tasol man i harim tok bilong mi na i no bihainim,+ em i olsem man i wokim haus i sanap nating long graun na i no gat as bilong en. Wara i sakim strong dispela haus na wantu haus i pundaun na bagarap olgeta.”

7 Taim Jisas i autim pinis ol tok em i laik mekim long ol manmeri, em i go insait long Kaperneam. 2 I gat wanpela ofisa bilong ami i stap, na wokboi bilong em i sik nogut tru na em i laik i dai.+ Em i laikim tumas dispela wokboi, 3 olsem na taim em i harim tok long Jisas i stap, em i salim ol hetman bilong ol Juda i go long Jisas na askim em long kam na oraitim wokboi bilong em. 4 Na ol i kamap long Jisas na askim em strong olsem: “Em i gutpela man inap long yu ken helpim em, 5 em i save laikim lain bilong yumi na em i bin wokim sinagog long hia.” 6 Orait Jisas i go wantaim ol. Tasol taim em i kamap klostu long haus, ofisa bilong ami i salim pinis sampela pren i go bilong tokim em olsem: “Bikman, maski long hatwok, mi no gutpela man inap long yu ken i kam long haus bilong mi.+ 7 Olsem na long dispela as mi no kam long yu. Yu ken tok tasol na wokboi bilong mi i ken kamap orait. 8 Mi tu mi stap aninit long ol man i gat namba. Na mi gat ol soldia i stap aninit long mi, na mi save tokim wanpela, ‘Yu go!’ na em i save go. Na mi save tokim narapela ‘Yu kam!’ na em i save kam. Na mi save tokim wokboi bilong mi, ‘Mekim dispela!’ na em i save mekim.” 9 Taim Jisas i harim dispela tok em i kirap nogut long dispela man, na em i tanim lukluk long bikpela lain manmeri i bihainim em na em i tok: “Mi tokim yupela: Mi no bin lukim wanpela man long Israel i gat bikpela bilip olsem dispela man.”+ 10 Na ol lain em ofisa i bin salim i go, ol i kamap long haus na ol i lukim olsem wokboi i no sik moa.+

11 I no longtaim bihain long dispela, Jisas i go long wanpela taun ol i kolim Nain, na ol disaipel bilong em na bikpela lain manmeri ol i go wantaim em. 12 Na taim em i kamap klostu long geit bilong dispela taun, lukim! Sampela man i kam na ol i karim bodi bilong wanpela man i dai pinis. Mama bilong dispela man em i wanpela wido na em i gat dispela wanpela pikinini tasol.+ Na bikpela lain manmeri bilong dispela taun, ol tu i kam wantaim dispela meri. 13 Taim Bikpela i lukim dispela meri, em i sori tru long em+ na tokim em: “No ken krai moa.”+ 14 Na em i go na tatsim bet ol i karim bodi long en, na ol man i karim bet ol i sanap. Na em i tok: “Yangpela man, mi tokim yu, kirap!”+ 15 Na dispela man i dai pinis, em i kirap sindaun na stat long toktok. Na Jisas i givim em bek long mama bilong em.+ 16 Na olgeta i pret, na ol i kirap givim glori long God, olsem: “Wanpela bikpela profet i kamap namel long yumi,”+ na “God i tingim lain bilong em.”+ 17 Na stori bilong dispela samting i go long olgeta hap bilong Judia na long olgeta ples i stap klostu.

18 Ol disaipel bilong Jon i tokim Jon long ol dispela samting.+ 19 Olsem na Jon i singautim tupela disaipel bilong em na salim ol i go long Bikpela bilong askim em olsem: “Yu dispela Man i Mas i Kam,+ o mipela i mas wetim narapela?” 20 Na taim ol i kamap long em, ol i tok: “Jon Bilong Baptais i salim mipela i kam bilong askim yu olsem, ‘Yu dispela Man i Mas i Kam, o mipela i mas wetim narapela?’” 21 Long dispela taim em i oraitim planti sikman,+ em ol i gat ol liklik sik na ol bikpela sik, na em i rausim ol spirit nogut na em i mekim planti aipas i lukluk. 22 Na em i tokim tupela olsem: “Yutupela go tokim Jon long olgeta samting yutupela i harim na lukim: Ol aipas i lukluk,+ na ol lek nogut i wokabaut, na ol lepraman i kamap klin na ol yaupas i harim toktok,+ na ol man i dai pinis ol i kirap bek, na ol rabisman i kisim gutnius.+ 23 Man i lukim mi na i no pundaun,+ em i ken amamas.”

24 Taim ol disaipel bilong Jon i go pinis, Jisas i kirap tokim bikpela lain manmeri long Jon olsem: “Yupela i go long ples nating long lukim wanem samting? Yupela i go bilong lukim wanpela pitpit em win i sakim?+ 25 Sapos nogat, orait yupela i go bilong lukim wanem samting? Yupela i go bilong lukim wanpela man i werim gutpela klos?+ Ol man i werim ol naispela klos na ol i gat ol gutpela gutpela samting, ol i save stap long haus bilong ol king. 26 Orait yupela i go bilong lukim wanem samting? Bilong lukim wanpela profet? Em tasol. Na mi tokim yupela, em i no wanpela profet tasol.+ 27 Rait Holi i tok long dispela man olsem: ‘Harim! Mi salim wanpela man bilong bringim tok i go paslain long yu, na em bai redim rot bilong yu.’+ 28 Mi tokim yupela: Namel long olgeta man i kamap long graun, i no gat wanpela bilong ol i winim Jon. Tasol man i stap liklik tru long Kingdom Bilong God, em i winim Jon.”+ 29 (Taim ol i harim dispela tok, olgeta manmeri na ol takisman, em ol i bin kisim baptais bilong Jon, ol i tokaut olsem God em i stretpela man.+ 30 Tasol ol Farisi na ol saveman bilong Lo, em ol i no bin kisim baptais bilong Jon, ol i sakim tok i kam long God.)+

31 Na Jisas i tok moa olsem: “Bai mi mekim wanem tok bilong makim lain pipol bilong dispela taim? Ol i olsem husat?+ 32 Ol i olsem ol pikinini i sindaun long ples maket na narapela i singaut long narapela na tok: ‘Mipela i winim flut long yupela, tasol yupela i no danis. Mipela i krai sori, tasol yupela i no krai.’ 33 Olsem tasol, Jon Bilong Baptais i kam na em i no kaikai bret o dring wain,+ tasol yupela i tok: ‘Wanpela spirit nogut i stap long em.’ 34 Pikinini bilong man i kam na em i kaikai na dring, tasol yupela i tok: ‘Lukim! Em man bilong kaikai planti tumas na dring planti wain, em i pren bilong ol takisman na ol sinman!’+ 35 Tasol stretpela pasin man i mekim i kamapim ples klia olsem em i gat savetingting.”+

36 Orait wanpela Farisi i wok long askim Jisas long kam kaikai wantaim em. Olsem na em i go insait long haus bilong dispela Farisi na em i sindaun long tebol. 37 Na wanpela meri em ol lain long taun i save olsem em i meri bilong mekim sin, em i harim olsem Jisas i kaikai long haus bilong dispela Farisi. Na meri i bringim wanpela botol alabasta i gat sanda.+ 38 Na em i go nildaun klostu long lek bilong Jisas, na em i krai na stat long wasim lek bilong Jisas long aiwara bilong em na draim long gras bilong het bilong em. Na em i kis long lek bilong Jisas na welim long sanda. 39 Dispela Farisi husat i bin singautim Jisas i kam, em i lukim dispela samting na em i tingting long em yet olsem: “Sapos dispela man em i wanpela profet, em bai save long dispela meri i tatsim em, olsem em i husat na em i wanem kain meri. Em i wanpela sinmeri.”+ 40 Jisas i tokim em: “Saimon, mi laik mekim wanpela tok long yu.” Saimon i tok: “Yes Tisa, yu tok!”

41 “Tupela man i gat dinau long wanpela man, wanpela i kisim dinau long 500 denarius* na narapela i kisim dinau long 50 denarius. 42 Taim tupela i no gat wanpela samting bilong bekim long em, em i amamas long fogivim tupela wantaim. Olsem na husat bilong dispela tupela bai i laikim em moa?” 43 Saimon i tok: “Mi ting em dispela man i gat bikpela dinau moa.” Jisas i tokim em: “Yu bekim stret.” 44 Orait em i tanim na lukluk long dispela meri na tokim Saimon: “Yu lukim dispela meri? Mi kam insait long haus bilong yu na yu no bin givim wara bilong wasim lek bilong mi. Tasol dispela meri i wasim lek bilong mi long aiwara bilong em yet na em i draim long gras bilong em yet. 45 Na yu no bin givim kis long mi, tasol taim mi kam insait na i kam inap long nau, dispela meri i wok long kis long lek bilong mi. 46 Yu no bin welim het bilong mi long oil, tasol dispela meri i welim lek bilong mi long sanda. 47 Long dispela as mi tokim yu, maski dispela meri i mekim planti* sin, mi fogivim ol sin bilong em,+ olsem na pasin laikim bilong dispela meri i bikpela. Tasol man husat i no gat planti sin em narapela i mas fogivim em long en, pasin laikim bilong dispela man em i liklik.” 48 Na em i tokim dispela meri: “Ol sin bilong yu i tekewe.”+ 49 Na ol man i sindaun long kaikai wantaim em ol i tingting olsem: “Dispela man em i husat na em i ken fogivim ol sin tu?”+ 50 Na em i tokim dispela meri: “Bilip bilong yu i kisim bek yu,+ yu go wantaim bel isi.”

8 Bihain liklik long dispela, Jisas i raun long ol bikpela taun na liklik taun na em i wok long autim gutnius bilong Kingdom Bilong God.+ Na 12-pela aposel i stap wantaim em, 2 na i gat sampela meri tu i stap wantaim ol, em ol meri Jisas i bin rausim ol spirit nogut long ol na oraitim sik bilong ol. Wanpela em Maria, ol i kolim Makdala, em 7-pela spirit nogut i bin lusim em; 3 na Joana,+ meri bilong Kusa, em man i bosim haus bilong Herot; Susana; na planti arapela meri. Ol dispela meri i save yusim ol samting bilong ol yet bilong helpim Jisas na ol disaipel bilong em.+

4 Bikpela lain i kam bung wantaim ol man husat i bin lusim ol arapela taun na bihainim Jisas i kam na em i mekim tok piksa+ long ol: 5 “Wanpela man i go long planim ol sid bilong em. Em i wok long tromoi ol sid i stap na sampela sid i pundaun arere long rot na ol man i krungutim, na ol pisin i kam kaikai.+ 6 Na sampela i pundaun long hap i gat traipela ston, na ol i kru, tasol i no gat wara na ol i drai.+ 7 Na sampela i pundaun namel long ol rop i gat nil, na ol rop i gat nil i kamap wantaim ol dispela sid na i karamapim ol olgeta.+ 8 Na sampela i pundaun long gutpela graun na taim ol i kru pinis, olgeta wan wan i karim 100 taim moa.”+ Em i mekim ol dispela tok na em i singaut olsem: “Man i gat yau, em i mas harim dispela tok.”+

9 Na ol disaipel bilong em i kirap askim em long mining bilong dispela tok piksa.+ 10 Em i bekim tok olsem: “God i bin larim yupela long kliagut long ol tok hait holi bilong Kingdom Bilong God, tasol ol arapela i harim ol tok piksa tasol.+ As bilong dispela i olsem, maski ol i lukluk, ol bai i no luksave long wanpela samting, na maski ol i harim, ol bai i no kisimgut mining bilong en.+ 11 Mining bilong tok piksa i olsem: Sid i makim tok bilong God.+ 12 Ol sid arere long rot i makim ol lain husat i harim tok na bihain Devil* i kam na rausim dispela tok long bel bilong ol, bai ol i no ken bilip na God i kisim bek ol.+ 13 Ol sid i pundaun long hap bilong traipela ston i makim ol lain husat i amamas long dispela tok taim ol i harim, tasol ol i no putim rop i go daun. Ol i bilip inap sotpela taim, tasol taim traim i kamap ol i pundaun.+ 14 Na ol sid i pundaun namel long ol rop i gat nil i makim ol lain husat i harim tok, tasol ol wari bilong laip na mani samting+ na amamas bilong nau i pulim ol+ na i karamapim ol olgeta na kaikai ol i karim i no mau gut.+ 15 Na ol sid long gutpela graun i makim ol lain husat i harim tok na bel bilong ol i stretpela na i gutpela.+ Ol i holimpas dispela tok na ol i sanap strong na karim kaikai.+

16 “Man i no save laitim lam na karamapim long wanpela sospen o putim aninit long wanpela bet, nogat, em i save putim antap long tebol na bai ol man i kam insait ol inap lukim lait.+ 17 Samting i stap hait, bihain bai em i kamap ples klia. Na samting ol i haitim gut tru, bihain ol man bai save long en na em bai kamap ples klia.+ 18 Olsem na skelim gut pasin bilong yupela long harim tok. Man i gat ol samting, em bai kisim sampela samting moa.+ Tasol sapos man i no gat samting, orait samting em i ting em i gat, dispela bai lus.”+

19 Orait mama wantaim ol brata bilong Jisas+ ol i kam lukim em, tasol planti manmeri i bung i stap na ol i no inap i go klostu long em.+ 20 Olsem na sampela i tokim em: “Mama bilong yu na ol brata bilong yu i sanap ausait, ol i laik lukim yu.” 21 Em i bekim tok long ol olsem: “Lain i harim tok bilong God na bihainim, dispela lain ol i mama bilong mi na brata bilong mi.”+

22 Wanpela de Jisas na ol disaipel bilong em i kalap long bot na em i tokim ol: “Yumi go long hapsait bilong raunwara.” Na ol i seil i go.+ 23 Bot i seil i go na Jisas i slip. Na wanpela traipela win i kamap long raunwara. Na wara i laik pulap long bot na klostu ol i laik lus.+ 24 Ol disaipel i go long em na kirapim em, na tok: “Tisa, Tisa, klostu bai yumi dai!” Na em i kirap na krosim win na biksi, na tupela i pinis na olgeta samting i stap isi.+ 25 Orait em i tokim ol: “Bilip bilong yupela i stap we?” Tasol pret i kisim ol na ol i kirap nogut na toktok namel long ol yet olsem: “Dispela man em i husat tru? Em i givim tok long win na wara na ol i bihainim tok bilong em.”+

26 Na ol i kam sua long hap bilong ol Gerasa,+ em long hapsait bilong Galili. 27 Jisas i lusim bot na wanpela man bilong dispela taun i bungim em, na ol spirit nogut i stap long dispela man. Inap longpela taim liklik em i no bin pasim klos na em i no stap long haus, nogat, em i stap namel long ol matmat.+ 28 Taim em i lukim Jisas, em i singaut strong na kam pundaun klostu long lek bilong em. Na em i singaut bikmaus na tok: “Jisas, Pikinini bilong God Antap Tru, yu gat wanem wok long hia? Plis, no ken mekim nogut long mi.”+ 29 (Em i tok olsem, long wanem, Jisas i bin tokim dispela spirit nogut long lusim dispela man. Inap longpela taim dispela spirit nogut i bosim dispela man,*+ na planti taim ol man i bin pasim hanlek bilong em long sen na makim wanpela long was long em. Tasol em i save brukim sen na spirit nogut i mekim em i go long ples i no gat man.) 30 Jisas i askim em: “Wanem nem bilong yu?” Em i tok: “Ami.” Em i tok olsem, long wanem, planti spirit nogut i bin i go insait long em. 31 Na ol i wok long askim Jisas strong long em i no ken tokim ol long i go long hul i no gat as.+ 32 Wanpela bikpela lain pik+ i kaikai i stap long maunten, olsem na ol i askim em strong long larim ol i go insait long ol pik. Na em i larim ol i go.+ 33 Orait ol spirit nogut i lusim dispela man na ol i go insait long ol pik, na ol pik i ran siksti i go long arere bilong maunten na kalap i go daun long raunwara na ol i dring wara na i dai. 34 Taim ol wasman bilong pik i lukim dispela samting i kamap, ol i ranawe i go na stori long dispela samting long ol man long taun na long ol man ausait long taun.

35 Ol manmeri i kam lukim samting i bin kamap. Ol i kamap long Jisas na lukim dispela man em ol spirit nogut i bin lusim em. Em i pasim klos pinis na tingting bilong em i klia, na em i sindaun klostu long lek bilong Jisas na ol i pret. 36 Na ol lain i bin lukim dispela samting, ol i tokim ol manmeri long olsem wanem dispela man em spirit nogut i stap long em, em i kamap orait. 37 Olsem na olgeta man long ol hap bilong Gerasa ol i askim Jisas long lusim ol, long wanem, ol i pret nogut tru. Na Jisas i kalap long bot na i go. 38 Tasol dispela man em ol spirit nogut i bin lusim em, em i wok long askim Jisas long larim em i go wantaim em. Tasol em i salim dispela man i go na tok:+ 39 “Go bek long ples bilong yu, na tokaut yet long ol samting God i mekim long helpim yu.” Olsem na em i go na autim tok long taun olgeta long ol samting Jisas i bin mekim bilong helpim em.

40 Taim Jisas i go bek, ol manmeri i amamas long em i kam, long wanem, ol i bin wetim em i stap.+ 41 Na lukim! Wanpela man i kam, nem bilong em Jairus. Dispela man em i wanpela hetman bilong sinagog. Em i pundaun klostu long lek bilong Jisas na em i kirap askim em strong long i go long haus bilong em.+ 42 Em i gat wanpela pikinini tasol, em pikinini meri i gat 12-pela krismas na klostu em i laik i dai.

Taim Jisas i wok long i go, bikpela lain manmeri i pas pas long em. 43 Na wanpela meri i stap, em i karim blut+ inap 12-pela yia. Em i no bin painim wanpela husat inap long oraitim sik bilong em.+ 44 Em i kam baksait long Jisas na tatsim bilas long arere bilong klos bilong em,+ na wantu blut bilong dispela meri i drai. 45 Na Jisas i tok: “Husat i tatsim mi?” Taim olgeta i tok nogat, Pita i tok: “Tisa, ol manmeri i wok long banisim yu na pas pas long yu.”+ 46 Na Jisas i tok: “Wanpela i bin tatsim mi, long wanem, mi pilim olsem sampela strong+ i lusim mi.” 47 Meri i luksave olsem samting em i mekim i no stap hait. Olsem na em i guria na i kam pundaun klostu long lek bilong Jisas na tokaut long ai bilong ol manmeri long as na em i tatsim Jisas na olsem wanem em i kamap orait wantu tasol. 48 Na Jisas i tokim em: “Pikinini, bilip bilong yu i mekim na yu kamap orait. Yu go wantaim bel isi.”+

49 Em i toktok yet i stap na wanpela man long haus bilong hetman bilong sinagog i kam na tok: “Pikinini meri bilong yu i dai pinis. Maski long givim hevi moa long Tisa.”+ 50 Jisas i harim dispela tok na i tokim hetman: “No ken pret, yu mas i gat bilip na em bai kamap orait.”+ 51 Taim Jisas i kamap long haus em i no larim ol man i go insait wantaim em, nogat. Em i kisim Pita, Jon, Jems, na papamama bilong dispela liklik gel, na ol tasol i go insait. 52 Na ol manmeri i wok long krai na paitim bros bilong kamapim olsem ol i sori long dispela liklik gel. Olsem na Jisas i tok: “Yupela i no ken krai moa,+ long wanem, em i no dai, em i slip tasol.”+ 53 Na ol i lap long em, long wanem, ol i save olsem liklik gel i dai pinis. 54 Tasol em i holim han bilong em na singaut olsem: “Liklik gel, yu kirap!”+ 55 Na em i kisim gen laip,*+ na wantu em i kirap+ na Jisas i tokim ol long givim kaikai long dispela liklik gel. 56 Papamama bilong em i kirap nogut tru, tasol em i tokim tupela long ol i no ken tokim wanpela man long samting i bin kamap.+

9 Orait em i singautim 12-pela aposel i kam na em i givim strong na namba long ol long rausim ol spirit nogut+ na long oraitim ol sik.+ 2 Na em i salim ol i go bilong autim tok bilong Kingdom Bilong God na long oraitim ol man. 3 Em i tokim ol: “No ken karim ol samting i go wantaim yupela, no ken karim stik wokabaut o beg kaikai o bret o mani,* na no ken kisim tupela klos.*+ 4 Taim yupela i go insait long wanpela haus, stap long dispela haus inap long taim yupela i lusim.+ 5 Na sapos ol man i no laik kisim yupela, orait taim yupela i lusim dispela taun, rausim das long lek bilong yupela bilong soim klia olsem em rong bilong ol.”+ 6 Ol i raun long olgeta wan wan liklik taun, na ol i autim gutnius na oraitim ol man long olgeta hap.+

7 Herot,* em hetman i bosim distrik, em i harim stori bilong ol samting i wok long kamap na em i tingting planti tru, long wanem, sampela i tok olsem Jon i bin kirap bek long dai,+ 8 na sampela i tok Elaija i kam, na sampela i tok wanpela profet bilong bipo i kirap bek.+ 9 Herot i tok: “Mi bin katim nek bilong Jon.+ Olsem na dispela man ol man i wok long stori long em, em i husat?” Olsem na Herot i laik lukim em.+

10 Taim ol aposel i kam bek, ol i tokim Jisas long ol samting ol i bin mekim.+ Na em i kisim ol i go long wanpela taun ol i kolim Betsaida na bai ol yet i ken i stap.+ 11 Tasol ol manmeri i kisim save long dispela na ol i bihainim em. Na em i amamas long ol i kam na em i kirap toktok long ol long Kingdom Bilong God, na em i oraitim ol sikman.+ 12 Taim de i laik pinis, 12-pela aposel i kam long em na tok: “Salim ol manmeri i go bai ol i ken i go long ol liklik taun na long ol ples ausait long taun na painim ples slip na kaikai samting, long wanem, yumi stap long ples i no gat man.”+ 13 Em i tokim ol: “Yupela givim kaikai long ol.”+ Ol i tok: “Mipela i gat 5-pela bret na 2-pela pis tasol. Ating yu laik bai mipela i go na baim kaikai bilong ol, a?” 14 I gat olsem 5,000 man i stap. Na Jisas i tokim ol disaipel bilong em: “Tokim ol long sindaun inap 50 50 long wan wan grup.” 15 Na ol disaipel i mekim olsem na tokim olgeta manmeri long sindaun. 16 Orait em i kisim 5-pela bret na 2-pela pis na em i lukluk i go antap long heven na em i beten.* Orait em i brukim bret na kirap givim long ol disaipel bai ol i ken tilim i go long ol manmeri. 17 Olgeta i kaikai na ol i pulap, na ol i bungim ol hap kaikai i stap yet na pulapim 12-pela basket.+

18 Bihain, Jisas wanpela i beten i stap na ol disaipel i kam long em na em i askim ol olsem: “Ol manmeri i wok long tok mi husat tru?”+ 19 Na ol i tok: “Jon Bilong Baptais, na sampela i tok Elaija, na sampela i tok wanpela profet bilong bipo i kirap bek.”+ 20 Orait em i tokim ol: “Tasol yupela yet i tok mi husat?” Pita i bekim tok olsem: “Yu dispela Krais God+ i salim i kam.” 21 Na Jisas i givim strongpela tok long ol olsem ol i no ken tokim wanpela man long dispela samting.+ 22 Na em i tok: “Pikinini bilong man i mas karim planti pen na hevi, na ol hetman, ol bikpris, na ol saveman bilong Lo bai sakim em. Ol man bai kilim em i dai+ na long namba 3 de bai em i kirap bek.”+

23 Na em i tokim olgeta manmeri olsem: “Sapos wanpela man i laik bihainim mi, orait em i mas givim baksait long ol laik bilong em yet+ na karim diwai pos* bilong em long olgeta de na bihainim mi oltaim.+ 24 Long wanem, sapos man i laik holimpas laip bilong em yet, orait laip bilong em bai lus. Tasol sapos man i tingim mi na gutnius na i lusim laip bilong em, orait dispela man bai kisim bek laip bilong em.+ 25 Sapos man i kisim olgeta samting bilong dispela graun, tasol em i lusim laip bilong em o kisim bagarap, orait dispela bai helpim em olsem wanem?+ 26 Long wanem, sapos man i sem long mi na ol tok bilong mi, orait Pikinini bilong man bai sem long dispela man taim em i kam wantaim glori bilong em na bilong Papa na bilong ol ensel holi.+ 27 Mi tok tru long yupela: Sampela man i sanap long hia bai i no dai yet na ol bai i lukim Kingdom Bilong God.”+

28 Inap olsem 8-pela de bihain long em i mekim ol dispela tok, em i kisim Pita, Jon, na Jems na i go antap long maunten long beten.+ 29 Taim em i beten i stap, pes bilong em i senis na klos bilong em i kamap waitpela tru. 30 Na lukim! Tupela man i wok long toktok wantaim em; em Moses na Elaija. 31 Tupela i kamap wantaim glori na ol i kirap toktok long olsem wanem em bai go, em dispela samting i mas kamap long Jerusalem.+ 32 Pita na ol arapela i stap wantaim em, ai bilong ol i hevi tru na ol i slip. Tasol ol i kirap na lukim glori bilong em+ na tupela man i sanap wantaim em. 33 Na taim tupela i laik lusim em, Pita i tokim Jisas: “Tisa, i gutpela mipela i stap long hia. Mipela i ken sanapim 3-pela haus sel, wanpela bilong yu, wanpela bilong Moses, na wanpela bilong Elaija.” Em i tromoi nating dispela tok. 34 Em i toktok yet i stap na wanpela klaut i kamap na i kirap karamapim ol. Taim klaut i karamapim ol, ol i pret. 35 Na wanpela nek+ i kamap long klaut na i tok: “Dispela em i Pikinini bilong mi, em man mi bin makim.+ Harim tok bilong em.”+ 36 Taim ol i harim dispela nek, ol i lukim Jisas wanpela tasol i stap. Tasol long dispela taim ol i pasim maus na i no tokim wanpela man long samting ol i lukim.+

37 Long de bihain, taim ol i kam daun long maunten, bikpela lain manmeri i kam bungim em.+ 38 Na wanpela man namel long ol i singaut na tok: “Tisa, plis lukim pikinini bilong mi, mi gat dispela wanpela pikinini tasol.+ 39 Wanpela spirit nogut i save kisim em na wantu em i save singaut, na dispela spirit i save mekim em i guria guria na spet i kamap long maus bilong em. Na dispela spirit i save bagarapim bodi bilong em na i no laik lusim em. 40 Mi bin askim strong ol disaipel bilong yu long rausim dispela spirit nogut, tasol ol i no inap.” 41 Jisas i bekim tok olsem: “Yupela lain pipol bilong dispela taim, yupela i no bilip na yupela i kranki tru.+ Mi mas i stap wantaim yupela inap long wanem taim? Mi mas karim hevi long yupela inap long wanem taim? Bringim pikinini bilong yu i kam.”+ 42 Taim pikinini i wokabaut i kam, dispela spirit nogut i tromoi em i go daun long graun na i mekim em i guria nogut tru. Tasol Jisas i krosim dispela spirit nogut na em i oraitim dispela boi na givim em long papa bilong em. 43 Olgeta i kirap nogut long bikpela pawa bilong God.

Ol i tingting yet long ol samting em i mekim, na em i tokim ol disaipel bilong em: 44 “Harim gut na tingim gut dispela tok: Wanpela birua bai putim Pikinini bilong man long han bilong ol man.”+ 45 Tasol ol i no kliagut long dispela tok em i mekim. Mining bilong en i hait long ol, na ol i pret long askim em long dispela tok.

46 Ol disaipel i kirap toktok i go i kam long husat namel long ol i nambawan na i winim ol arapela.+ 47 Jisas i save long tingting i stap long bel bilong ol, na em i kisim wanpela liklik pikinini na sanapim em klostu long em 48 na tokim ol: “Man i tingim nem bilong mi na mekim gut long dispela liklik pikinini, em i mekim gut long mi tu; na man i mekim gut long mi, em i mekim gut tu long Man i salim mi i kam.+ Man i save daunim em yet namel long yupela, dispela man em i nambawan.”+

49 Na Jon i tok: “Tisa, mipela i lukim wanpela man i rausim ol spirit nogut long nem bilong yu na mipela i traim long pasim em, long wanem, em i no wanpela bilong yumi.”+ 50 Tasol Jisas i tokim em: “Yupela i no ken traim long pasim em. Man i no birua long yupela, em i stap long sait bilong yupela.”

51 Taim bilong God long kisim Jisas i go antap i wok long i kam klostu,+ olsem na Jisas i strong long em i mas i go long Jerusalem. 52 Orait em i salim sampela man i go paslain long em. Na ol i go insait long wanpela liklik taun bilong ol Samaria bilong redim ol samting bilong em. 53 Tasol ol man bilong dispela ples i no mekim gut long em,+ long wanem, em i strong long i go long Jerusalem. 54 Taim tupela disaipel, em Jems na Jon,+ i lukim dispela samting, ol i tok: “Bikpela, yu laik bai mipela i tokim paia long kam daun long heven na pinisim ol?”+ 55 Tasol em i tanim na tok strong long tupela. 56 Na ol i go long narapela liklik taun.

57 Ol i wokabaut long rot i go na wanpela i tokim em: “Mi bai bihainim yu i go long wanem wanem hap yu go long en.” 58 Na Jisas i tokim em: “Ol foks* i gat hul long graun na ol pisin i gat hap bilong slip, tasol Pikinini bilong man i no gat ples bilong slip.”+ 59 Em i tokim narapela: “Kam bihainim mi.” Na dispela man i tok: “Bikpela, larim mi i go pastaim na planim papa bilong mi.”+ 60 Tasol Jisas i tokim em: “Larim ol daiman+ i planim ol daiman bilong ol, na yu go na tokaut long Kingdom Bilong God long olgeta hap.”+ 61 Na narapela i tok: “Bikpela, mi bai bihainim yu. Tasol pastaim larim mi tok gutbai long ol wanhaus bilong mi.” 62 Jisas i tokim em: “Man i putim han long tul bilong brukim graun na lukluk i go long ol samting i stap baksait,+ dispela man i no fit long i go insait long Kingdom Bilong God.”+

10 Bihain long ol dispela samting, Bikpela i makim 70 arapela na salim ol i go 2-pela 2-pela+ paslain long em. Na ol i go long olgeta taun na ples em bai go long en. 2 Na em i tokim ol: “Planti kaikai i mau pinis, tasol i no gat planti wokman. Olsem na askim Bosman bilong bungim kaikai long salim ol wokman i go bilong bungim kaikai bilong em.+ 3 Yupela go! Harim! Mi salim yupela i go olsem ol sipsip namel long ol wulf.+ 4 No ken karim paus mani, o beg kaikai, o sendol,+ na no ken lusim taim long tok gude long wanpela man* long rot. 5 Taim yupela i go insait long wanpela haus, pastaim yupela i mas tok: ‘Bel isi i ken i stap long dispela haus.’+ 6 Na sapos i no gat wanpela pren bilong bel isi i stap, orait bel isi bilong yupela bai kam bek long yupela. Tasol sapos i gat pren bilong bel isi i stap, orait bel isi bilong yupela i ken i stap long em. 7 Na stap long dispela haus,+ na kaikai na dringim ol samting ol i givim long yupela,+ long wanem, i stret wokman i kisim pe bilong em.+ No ken go nabaut long narapela narapela haus.

8 “Na taim yupela i go insait long wanpela taun na ol i mekim gut long yupela, orait yupela i mas kaikai ol samting ol i givim long yupela. 9 Na oraitim ol sikman long dispela taun, na tokim ol olsem: ‘Kingdom Bilong God i kam klostu pinis long yupela.’+ 10 Tasol taim yupela i go insait long wanpela taun na ol i no mekim gut long yupela, orait go long ol bikrot bilong dispela taun na tok: 11 ‘Mipela i rausim das bilong taun bilong yupela i bin pas long lek bilong mipela.+ Mipela i rausim bilong soim olsem yupela i gat asua. Tasol tingim dispela, Kingdom Bilong God i kam klostu pinis.’ 12 Mi tokim yupela, long De Bilong Kot, bagarap i painim dispela taun bai i nogut moa winim bagarap i painim Sodom.+

13 “Sori tumas long yu, Korasin! Sori tumas long yu, Betsaida! Long wanem, sapos ol strongpela wok i kamap long yupela i bin kamap long Tair na Saidon, orait longtaim yet ol inap tanim bel na pasim laplap bilong sori na sindaun long sit bilong paia.+ 14 Olsem tasol bagarap i painim yupela bai i nogut moa winim bagarap i painim Tair na Saidon long taim bilong kot. 15 Na yu, Kaperneam, ating ol bai litimapim yu i go antap long heven? Nogat tru. Bai yu go daun long Matmat!*

16 “Man i harim tok bilong yupela, em i harim tok bilong mi tu.+ Na man i givim baksait long yupela, em i givim baksait long mi tu. Na tu, man i givim baksait long mi, em i givim baksait tu long Man i bin salim mi i kam.”+

17 Na dispela 70 arapela ol i kam bek na ol i amamas na tok: “Bikpela, mipela i mekim wok long nem bilong yu na ol spirit nogut i daun long mipela.”+ 18 Na em i tokim ol: “Mi lukim Satan i pundaun pinis+ kain olsem laitning i kam daun long heven. 19 Harim! Mi givim namba long yupela long krungutim ol snek na ol skopion na long daunim olgeta strong bilong birua,+ na i no gat wanpela samting bai bagarapim yupela. 20 Yupela i no ken amamas long yupela i kisim namba long daunim ol spirit nogut, nogat. Tasol yupela i mas amamas, long wanem, God i raitim pinis nem bilong yupela long heven.”+ 21 Long dispela taim stret, amamas na holi spirit i pulap long em na em i tok: “Papa, Bikpela bilong heven na graun, mi litimapim nem bilong yu long ai bilong ol man. Long wanem, yu bin haitim gut ol dispela samting long ol man i gat savetingting na ol klevaman,+ na yu bin kamapim long ol man i stap olsem ol liklik pikinini. Yes, Papa, dispela i stret wantaim laik bilong yu.+ 22 Papa bilong mi i bin givim olgeta samting long mi, na i no gat wanpela man i save gut long Pikinini, nogat, Papa tasol i save. Na i no gat wanpela man i save gut long Papa, nogat, Pikinini tasol i save,+ na man em Pikinini i gat laik long soim Papa long em, em tasol i save.”+

23 Ol disaipel tasol i stap na Jisas i tanim na lukluk long ol na tok: “Ol man em ai bilong ol i lukim ol samting yupela i lukim, ol i ken amamas.+ 24 Mi tokim yupela, planti profet na ol king i bin i gat laik long lukim ol samting nau yupela i lukim, tasol ol i no lukim ol dispela samting.+ Na ol i bin i gat laik long harim ol samting nau yupela i harim, tasol ol i no harim.”

25 Na wanpela man i gat gutpela save long Lo i sanap. Em i laik traim Jisas na em i tok: “Tisa, mi mas mekim wanem bilong kisim laip oltaim?”+ 26 Jisas i tokim em: “Wanem tok i stap long Lo? Yu ritim olsem wanem?” 27 Na em i bekim tok olsem: “‘Yu mas laikim Jehova,* God bilong yu. Yu mas laikim em long bel olgeta bilong yu, long laip* olgeta bilong yu, long strong olgeta bilong yu, na long tingting olgeta bilong yu’+ na ‘yu mas laikim narapela olsem yu laikim yu yet.’”+ 28 Jisas i tokim em: “Yu bekim stret, yu mas mekim olsem yet na yu bai kisim laip.”+

29 Tasol dispela man i laik soim olsem em i stretpela man,+ olsem na em i tokim Jisas: “Dispela narapela mi mas laikim, em i husat?” 30 Na Jisas i tok: “Wanpela man i lusim Jerusalem na i go daun long Jeriko na ol raskol i bungim em, na ol i kisim olgeta samting bilong em na paitim em. Em i hap indai na ol i lusim em na i go. 31 Orait wanpela pris i kam daun long dispela rot, tasol taim em i lukim dispela man, em i go long hapsait bilong rot na wokabaut i go. 32 Na wanpela Livai tu i mekim olsem, taim em i kam daun long dispela hap na lukim em, em i go long hapsait bilong rot na wokabaut i go. 33 Tasol wanpela man Samaria+ i wokabaut long dispela rot na i kam kamap long em, na taim em i lukim em, em i sori tru. 34 Olsem na em i go long em na kapsaitim oil na wain long ol sua bilong em na pasim. Na em i putim em antap long donki bilong em yet na bringim em i go long wanpela haus pasindia na lukautim em. 35 Long de bihain em i kisim 2-pela denarius* na givim long papa bilong haus pasindia na em i tok: ‘Lukautim em, na hamas mani moa yu lusim bilong lukautim em, mi bai bekim long yu taim mi kam bek.’ 36 Orait yu ting husat bilong dispela 3-pela man i mekim pasin laikim+ long dispela man i kisim hevi long ol raskol?” 37 Em i tok: “Em man i mekim pasin marimari long em.”+ Na Jisas i tokim em: “Yu go na yu tu i mas mekim wankain pasin.”+

38 Ol i wokabaut i go na Jisas i go insait long wanpela liklik taun. Na wanpela meri long dispela hap, nem bilong em Marta,+ em i kisim em i go long haus bilong em. 39 Dispela meri i gat wanpela susa, em Maria. Maria i sindaun klostu long lek bilong Bikpela na wok long harim ol tok bilong em. 40 Tasol ol wok i pulim tingting bilong Marta, olsem na em i kam na tok: “Bikpela, yu no wari olsem susa bilong mi i larim mi tasol long mekim ol samting? Tokim em long kam helpim mi.” 41 Bikpela i tokim em: “Marta, Marta, yu tingting planti na wari long planti samting. 42 Yumi no gat wok long planti samting, ating wanpela samting tasol em inap long yumi. Maria i bin makim gutpela samting*+ long mekim, na dispela samting i no inap tekewe long em.”

11 Jisas i beten i stap long wanpela hap. Em i beten pinis na wanpela disaipel bilong em i tokim em: “Bikpela, skulim mipela long mekim beten olsem Jon i bin skulim ol disaipel bilong em.”

2 Na em i tokim ol: “Taim yupela i beten, yupela i mas tok: ‘Papa, mekim holi nem bilong yu.+ Kingdom bilong yu i mas i kam.+ 3 Givim bret long mipela inap long dispela de.+ 4 Na fogivim ol sin bilong mipela,+ long wanem, mipela tu i save fogivim olgeta man i rongim mipela.*+ Na no ken larim mipela i pundaun long traim.’”+

5 Na em i tok long ol olsem: “Sapos wanpela bilong yupela i gat wanpela pren i stap na long biknait yu go long em na tok: ‘Pren, mi laik dinau long yu long 3-pela bret, 6 long wanem, wanpela poro bilong mi i raun na nau tasol em i kam kamap long mi na mi no gat wanpela samting bilong givim em.’ 7 Tasol man i stap insait i tok: ‘Maski givim hatwok long mi. Dua i lok pinis, na ol liklik pikinini bilong mi i stap wantaim mi long bet. Mi no inap kirap na givim yu wanpela samting.’ 8 Mi tokim yupela: Dispela man i no kirap na givim wanpela samting long em bikos em i pren bilong em, nogat. Tasol em bai kirap na givim ol samting dispela pren i sot long en, long wanem, pren i strong long askim askim+ em. 9 Olsem na mi tokim yupela: Wok yet long askim,+ na yupela bai kisim; wok yet long painim, na yupela bai lukim; wok yet long paitim dua, na dua bai op long yupela.+ 10 Olgeta man i wok long askim, ol bai kisim,+ na olgeta man i wok long painim, ol bai lukim, na olgeta man i wok long paitim dua, dua bai op. 11 Tru tumas, wanem papa namel long yupela bai givim snek long pikinini man taim em i askim long wanpela pis?+ 12 O givim wanpela skopion taim em i askim long wanpela kiau? 13 Sapos yupela ol man nogut inap givim ol gutpela presen long ol pikinini bilong yupela, orait yupela i ken save tru olsem Papa long heven bai givim holi spirit long ol man i askim em!”+

14 Na bihain Jisas i rausim wanpela spirit nogut long wanpela man i mauspas.+ Taim dispela spirit nogut i lusim man na i kam ausait pinis, dispela mauspas man i toktok, na ol manmeri i kirap nogut.+ 15 Tasol sampela bilong ol i tok: “Em i save rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul,* em hetman bilong ol spirit nogut.”+ 16 Na sampela i laik traim em, ol i laik lukim em i wokim wanpela mirakel olsem mak+ i kam long heven. 17 Tasol em i save pinis long tingting bilong ol+ na em i tokim ol: “Olgeta kingdom i bruk tupela lain ol bai bagarap, na famili i bruk tupela lain em bai pundaun. 18 Olsem na sapos Satan i pait long em yet, orait em yet i bruk long tupela lain, olsem na hau bai kingdom bilong em i stap strong? Yupela i tok mi save rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul. 19 Sapos mi rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul, orait lain bilong yupela i save rausim ol long strong bilong husat? Long dispela as tasol ol lain bilong yupela bai stap olsem jas na skelim yupela. 20 Tasol sapos long strong bilong pinga bilong God+ mi rausim ol spirit nogut, orait Kingdom Bilong God i kam pinis na yupela i no luksave long en.+ 21 Taim strongpela man i holim ol samting bilong pait na i was long haus bilong em, ol samting bilong em bai stap gut. 22 Tasol taim wanpela i gat bikpela strong moa i kam birua long dispela strongpela man na daunim em, orait dispela birua bai rausim ol samting bilong pait dispela strongpela man i ting bai helpim em, na ol samting birua i kisim long dispela man em bai tilim long ol arapela. 23 Man i no stap long sait bilong mi, em i save birua long mi, na man i no helpim mi long bungim ol manmeri, em i save ronim ol i go nabaut.+

24 “Taim wanpela spirit nogut i lusim wanpela man, em i save go nabaut long ol ples drai bilong painim wanpela ples malolo, tasol em i no painim wanpela, na em i tok, ‘Mi bai go bek long haus bilong mi, em mi bin lusim.’+ 25 Na em i go na lukim olsem ol i bin brumim na bilasim pinis haus. 26 Orait em i go na kisim 7-pela arapela spirit em ol i nogut moa winim em. Na ol i go insait na stap long dispela haus. Pastaim dispela man i stap nogut, tasol nau em i stap nogut moa yet.”

27 Jisas i mekim ol dispela tok na wanpela meri namel long bikpela lain manmeri i singaut long em olsem: “Dispela mama i karim yu long bel bilong em na givim susu long yu, em i ken amamas!”+ 28 Tasol Jisas i tok: “Nogat. Ol man i harim tok bilong God na bihainim, ol i ken amamas!”+

29 Ol manmeri i wok long kam bung bung na em i kirap tok: “Lain pipol bilong dispela taim ol i wanpela lain nogut, ol i laik lukim wanpela mirakel olsem mak. Tasol i no gat wanpela mak bai kamap long ol, mak bilong Jona tasol bai kamap long ol.+ 30 Jona+ i bin stap olsem wanpela mak long ol Ninive, na olsem tasol Pikinini bilong man bai stap olsem mak long lain pipol bilong dispela taim. 31 Long taim bilong kot, kwin bilong saut+ bai kirap bek wantaim ol man bilong dispela taim na em bai kamapim asua bilong ol. Long wanem, em i kam long longwe hap tru bilong harim savetingting bilong Solomon. Tasol harim! wanpela man i winim Solomon em i stap long hia.+ 32 Long taim bilong kot, ol man bilong Ninive bai kirap bek wantaim lain pipol bilong dispela taim na kamapim asua bilong ol. Long wanem, ol man bilong dispela taun i bin tanim bel taim Jona i autim tok.+ Tasol harim! wanpela man i winim Jona em i stap long hia. 33 Taim man i laitim lam, em i no save haitim, o putim aninit long wanpela basket, nogat. Em i save putim antap long tebol+ bai ol man i kam insait ol inap lukim lait. 34 Ai em i lam bilong bodi. Sapos ai bilong yu i lukluk long wanpela samting tasol, orait bodi olgeta bilong yu bai i lait. Tasol sapos ai bilong yu i nogut,* orait bodi bilong yu bai i tudak.+ 35 Olsem na was gut. Nogut lait i stap insait long yu i tudak. 36 Sapos bodi olgeta bilong yu i lait na i no gat wanpela hap bilong en i tudak, orait bodi olgeta bai lait olsem wanpela lam i givim lait long yu.”

37 Em i mekim ol dispela tok pinis na wanpela Farisi i singautim em long i kam kaikai wantaim em. Olsem na em i go insait na sindaun long tebol. 38 Tasol dispela Farisi i kirap nogut taim em i lukim olsem em i no wasim han* paslain long kaikai.+ 39 Na Bikpela i tokim em: “Yupela ol Farisi, yupela i save klinim ausait bilong kap na dis, tasol bel bilong yupela i pulap long pasin gridi na pasin nogut.+ 40 Yupela ol krankiman! Man i wokim ausait bilong ol samting, em i wokim tu insait bilong ol samting, a? 41 Olsem na ol samting i stap insait, yupela i mas givim bilong helpim ol rabisman. Na harim! Yupela bai stap klin long olgeta arapela samting. 42 Yupela ol Farisi, yupela lukaut! Long wanem, yupela i save givim namba 10 hap bilong mint, na ru,* na ol arapela kaikai bilong gaden.+ Tasol yupela i givim baksait long stretpela pasin na pasin laikim bilong God. Yupela i gat wok long givim namba 10 hap, tasol yupela i mas mekim tu ol dispela arapela samting.+ 43 Yupela ol Farisi, yupela lukaut! Long wanem, insait long ol sinagog yupela i laikim ol sia i stap long fran* na yupela i laik bai ol man i soim rispek na givim gude long yupela long ol ples bung long maket.+ 44 Yupela lukaut! Long wanem, yupela i olsem ol matmat i no stap ples klia+ na ol man i wokabaut antap long ol na ol i no save.”

45 Na wanpela man husat i save gut long Lo i tokim em: “Tisa, ol dispela tok yu mekim i bagarapim bel bilong mipela tu.” 46 Na Jisas i tok: “Yupela ol man i save gut long Lo, yupela lukaut! Long wanem, yupela i putim ol hevipela samting antap long ol man na ol i hatwok long karim, tasol yupela yet i no save tatsim ol dispela hevipela samting long wanpela pinga bilong yupela.+

47 “Yupela lukaut! Long wanem, yupela i wokim ol matmat bilong ol profet, tasol ol tumbuna bilong yupela i bin kilim ol i dai.+ 48 Yupela i save long ol samting ol tumbuna bilong yupela i bin mekim, na bel bilong yupela i gutpela long ol. Ol i kilim i dai ol profet+ na yupela i wokim ol matmat bilong ol. 49 Olsem na God i bihainim savetingting na tok: ‘Mi bai salim ol profet na ol aposel i go long ol na ol bai kilim sampela i dai na mekim nogut long sampela. 50 Na lain pipol bilong dispela taim bai i gat asua long blut bilong ol profet i bin kapsait kirap long taim ol manmeri i bon long graun,+ 51 kirap long blut bilong Abel+ i kam inap long blut bilong Sekaraia, em dispela man ol i bin kilim em i dai namel long alta na tempel.’+ Yes, mi tokim yupela: Lain pipol bilong dispela taim bai i gat asua long ol dispela samting.

52 “Yupela ol man i save gut long Lo, yupela lukaut! Long wanem, yupela i tekewe ki bilong kisim save. Yupela yet i no go insait na ol man i laik i go insait, yupela i traim long stopim ol.”+

53 Orait Jisas i lusim dispela hap na i go na ol saveman bilong Lo na ol Farisi i kam na ol i raunim em na ol i sutim planti askim long em. 54 Ol i wet long harim wanpela tok kranki i kamaut long maus bilong em.+

12 Long dispela taim, planti tausen manmeri i kam bung na ol i pas pas tru, olsem na narapela i krungutim lek bilong narapela. Pastaim Jisas i mekim ol dispela tok long ol disaipel bilong em: “Lukaut long yis bilong ol Farisi, em pasin bilong tupela maus.+ 2 Olgeta samting man i haitim gut tru bai kamap ples klia, na olgeta samting i stap hait bai kamap ples klia.+ 3 Olsem na tok yupela i mekim long tudak, ol bai harim long san. Na tok isi yupela i mekim long rum bilong yupela yet, ol bai sanap antap long rup bilong ol haus na autim. 4 Mi tokim yupela ol pren bilong mi:+ No ken pret long ol man husat inap kilim i dai bodi na bihain ol i no inap mekim wanpela samting moa.+ 5 Mi bai tokim yupela long yupela i mas pret long husat: Pret long Man i gat namba long tromoi man i go long Gehena*+ taim em i kilim em i dai pinis. Yes, mi tokim yupela, pret long dispela Man.+ 6 Ol man i save salim 5-pela liklik pisin long 2-pela koin i gat liklik pe.* Tasol God i no save lusim tingting long wanpela bilong ol dispela pisin.+ 7 Tasol long yupela, em i kaunim pinis olgeta gras long het bilong yupela.+ Yupela i no ken pret; Yupela i winim tru ol dispela liklik pisin.+

8 “Mi tokim yupela: Man i tokaut long ai bilong ol man olsem em i pas wantaim mi,+ Pikinini bilong man tu bai tokaut long ai bilong ol ensel bilong God olsem em i pas wantaim dispela man.+ 9 Tasol man i givim baksait long mi long ai bilong ol man, mi bai givim baksait long em long ai bilong ol ensel bilong God.+ 10 Na man i mekim tok bilong birua long Pikinini bilong man, God bai fogivim em. Tasol man i mekim tok nogut long holi spirit, God bai i no fogivim em.+ 11 Taim ol i bringim yupela i go sanap long ai bilong ol manmeri i bung,* ol bikman bilong gavman, na ol man i gat namba, yupela i no ken tingting planti long wanem tok yupela bai mekim bilong kamapim sait bilong yupela.+ 12 Long wanem, long dispela taim stret holi spirit bai skulim yupela long tok yupela i mas mekim.”+

13 Na wanpela man long dispela bikpela lain manmeri i tokim em: “Tisa, tokim brata bilong mi long tilim ol samting bilong Papa na givim hap long mi.” 14 Em i tokim dispela man: “Husat i makim mi long stap jas bilong yutupela o man bilong makim samting yutupela i mas mekim?” 15 Na em i tokim ol: “Ai bilong yupela i mas op na yupela i mas sakim pasin gridi,*+ long wanem, maski man i gat planti samting, em i no kisim laip long ol dispela samting em i holim.”+ 16 Orait em i mekim wanpela tok piksa long ol olsem: “Graun bilong wanpela maniman i kamapim planti kaikai. 17 Olsem na em i tingting olsem, ‘Bai mi mekim wanem? Mi no gat hap bilong bungim ol kaikai bilong mi.’ 18 Na em i tok, ‘Bai mi mekim olsem:+ Mi bai brukim olgeta bakstua bilong mi na wokim ol bikpela bakstua, na mi bai bungim ol wit na ol samting bilong mi long ol dispela bakstua. 19 Na mi bai tok long mi yet olsem: “Mi bungim planti gutpela samting bilong lukautim mi inap planti yia, mi ken stap isi, kaikai, dring, na amamas.”’ 20 Tasol God i tokim em, ‘Yu longlong man, nau long dispela nait ol bai tekewe laip bilong yu. Olsem na husat bai kisim ol samting yu bin bungim?’+ 21 Em bai wankain long man i bungim ol gutpela samting bilong em yet, tasol em i stap rabis long ai bilong God.”+

22 Na em i tokim ol disaipel bilong em: “Olsem na mi tokim yupela: Lusim pasin bilong tingting planti long laip bilong yupela, olsem yupela bai kaikai wanem samting o werim wanem samting long bodi bilong yupela.+ 23 Long wanem, laip em i bikpela samting moa winim kaikai, na bodi i bikpela samting moa winim klos. 24 Tingim gut ol kotkot: Ol i no save planim sid o bungim kaikai; na ol i no gat haus o bakstua bilong putim kaikai; tasol God i givim kaikai long ol.+ Yupela i winim tru ol pisin.+ 25 Husat bilong yupela, long rot bilong tingting planti, inap skruim liklik haptaim* moa long laip bilong em? 26 Olsem na sapos yupela i no inap mekim kain liklik samting olsem, orait bilong wanem yupela i tingting planti long ol arapela samting?+ 27 Tingim gut olsem wanem ol plaua lili i gro: Ol i no save hatwok o wokim laplap; tasol mi tokim yupela: Maski Solomon i pasim klos bilong king, bilas bilong em i no winim ol dispela plaua.+ 28 Sapos God i save bilasim ol plaua samting long bus olsem, em ol i stap long nau na tumora ol bai tromoi long paia, orait bai em i amamas moa long givim klos long yupela, yupela ol man i gat liklik bilip! 29 Olsem na lusim pasin bilong tingting planti long wanem samting yupela bai kaikai o wanem samting yupela bai dring.+ 30 Em ol samting ol lain bilong graun i wok strong long kisim, tasol Papa bilong yupela i save olsem yupela i nidim ol dispela samting.+ 31 Olsem na wok oltaim long painim Kingdom bilong em, na em bai givim ol dispela samting long yupela.+

32 “Yupela liklik lain sipsip, yupela i no ken pret.+ Papa bilong yupela i orait long givim Kingdom long yupela.+ 33 Salim olgeta samting bilong yupela na mekim ol samting bilong helpim ol rabisman.+ Wokim ol paus mani bilong yupela em ol i no save bagarap, em ol gutpela samting yupela i bungim long heven+ na ol i no inap pinis. Long heven stilman i no inap go klostu long ol dispela samting na binatang i no inap kaikai. 34 Long ples we ol gutpela gutpela samting bilong yupela i stap long en, long dispela ples laik bilong bel bilong yupela tu bai stap.

35 “Yupela i mas stap redi*+ na larim lam bilong yupela i lait.+ 36 Na yupela i mas stap olsem ol man i wetim bosman bilong ol i kam bek+ bihain long bung bilong marit.+ Taim em i kamap na paitim dua, ol inap opim dua kwiktaim. 37 Ol wokboi em bosman i lukim olsem ol i was i stap taim em i kam kamap, ol i ken amamas! Mi tok tru long yupela, em bai redim em yet* na tokim ol long sindaun long tebol na em bai kam na givim kaikai long ol. 38 Na sapos em i kam long namba 2 haptaim bilong was,* o long namba 3 haptaim bilong was,* na em i lukim ol i was i stap, ol i ken amamas! 39 Tasol tingim dispela, sapos papa bilong haus i bin save long wanem taim stilman bai kam, em bai i no larim stilman i brukim haus bilong em.+ 40 Yupela tu, redi i stap, long wanem, Pikinini bilong man bai kam long taim yupela i no ting em bai kam.”+

41 Pita i tok: “Bikpela, yu mekim dispela tok piksa long mipela o long olgeta man wantaim?” 42 Na Bikpela i tok: “Husat tru em i gutpela bosboi i gat savetingting? Bosman bilong em bai makim em long lukautim lain wokboi bilong em na long wok oltaim long givim kaikai inap long ol long taim stret.+ 43 Dispela wokboi i ken amamas tru taim bosman bilong em i kam na lukim em i mekim dispela wok! 44 Mi tok tru long yupela, bosman bai makim em long lukautim olgeta samting bilong em. 45 Tasol sapos long bel bilong em dispela wokboi i tok, ‘Bosman bilong mi i no kam hariap,’ na em i kirap long paitim ol wokboi na ol wokmeri, na em i kirap long kaikai na dring na spak,+ 46 orait bosman bilong dispela wokboi bai kam long wanpela de em wokboi i no ting na long wanpela aua em wokboi i no save long en. Na em bai mekim save tru long wokboi na em bai makim em bilong stap wantaim ol man i no stap gut long God. 47 Orait dispela wokboi husat i bin kliagut long laik bilong bosman, tasol em i no bin redi o bihainim laik bilong bosman, bosman bai paitim em planti taim.+ 48 Tasol wokboi husat i no bin kliagut na em i mekim ol samting we i stret em i mas kisim kanda long en, bosman bai paitim em liklik. Tru tumas, man em ol i givim planti samting long em, ol bai askim em long mekim planti samting. Na man em ol i makim em long bosim planti samting, ol bai strong long em i mas mekim planti samting moa.+

49 “Mi kam bilong kirapim wanpela paia long graun, na paia i lait pinis na dispela i inapim laik bilong mi. 50 Tru tumas, mi gat wanpela baptais mi mas kisim, na mi wari tru i stap inap long dispela samting i pinis!+ 51 Yupela i ting mi kam bilong kamapim bel isi long graun? Nogat tru. Mi tokim yupela, mi no kam bilong mekim olsem, mi kam bilong brukim lain.+ 52 Kirap long nau na i go, bai i gat 5-pela long wanpela haus na ol bai i no stap wanbel, 3-pela bai birua long 2-pela na 2-pela bai birua long 3-pela. 53 Ol bai i no stap wanbel, papa bai birua long pikinini man na pikinini man bai birua long papa, mama bai birua long pikinini meri na pikinini meri bai birua long mama bilong em, tambu mama bai birua long tambu meri bilong em na tambu meri bai birua long tambu mama bilong em.”+

54 Na em i tok moa long bikpela lain manmeri: “Taim yupela i lukim wanpela klaut i kamap long hap bilong wes, wantu yupela i save tok, ‘Bikpela ren i laik kam,’ na samting i kamap olsem. 55 Na taim yupela i lukim win bilong hap saut i kam, yupela i save tok, ‘Bai i gat hatpela san,’ na samting i kamap olsem. 56 Yupela ol man bilong tupela maus, yupela i gat save long skelim lukluk bilong graun na skai, tasol olsem wanem na yupela i no gat save long skelim dispela taim?+ 57 Bilong wanem yupela yet i no skelim wanem pasin i stretpela? 58 Olsem, sapos yu na man i kotim yu i go long lukim wanpela hetman, orait taim yutupela i wokabaut yet long rot, yu mas wok long stretim tok wantaim dispela man, na bai em i no ken singautim yu i kam sanap long ai bilong jas na jas i putim yu long han bilong ofisa bilong kot na ofisa bilong kot i tromoi yu i go long kalabus.+ 59 Mi tokim yu: Yu no inap tru long lusim dispela hap inap long yu baim laspela liklik koin.”*

13 Long dispela taim stret i gat sampela man i stap na ol i stori long Jisas olsem Pailat i bin kilim i dai ol man Galili em ol i wok long ofaim ol sakrifais. 2 Jisas i tokim ol: “Yupela i ting ol dispela man bilong Galili i kisim dispela hevi, long wanem, ol i winim ol arapela man Galili long mekim sin? 3 Mi tokim yupela, nogat tru. Sapos yupela i no tanim bel, yupela tu bai bagarap.+ 4 O olsem wanem long ol dispela 18 man em taua long Siloam i pundaun antap long ol na kilim ol i dai, yupela i ting ol i gat bikpela asua moa winim ol arapela man i stap long Jerusalem? 5 Mi tokim yupela, nogat tru. Sapos yupela i no tanim bel, yupela olgeta tu bai bagarap olsem ol.”

6 Na em i mekim dispela tok piksa: “Wanpela man i bin planim wanpela diwai fik long gaden wain bilong em, na em i kam bilong painim prut long en, tasol em i no lukim wanpela.+ 7 Orait em i tokim wokman bilong gaden wain, ‘Inap 3-pela yia mi kam painim prut long dispela diwai fik, tasol mi no lukim wanpela. Katim! Bilong wanem em i mas pinisim nating gris bilong graun?’ 8 Na wokman i bekim tok olsem, ‘Bos, larim i stap inap long dispela yia tu, na bai mi digim graun long as bilong en na putim pekpek bilong bulmakau. 9 Na sapos em i karim kaikai, em gutpela. Tasol sapos nogat, orait yu ken katim.’”+

10 Long Sabat Jisas i wok long skulim ol manmeri long wanpela sinagog. 11 Na lukim! I gat wanpela meri i stap em spirit nogut i givim sik long em inap 18 yia; na baksait bilong em i krungut na em i no inap sanap stret. 12 Taim Jisas i lukim dispela meri, em i singautim em na tok: “Meri, sik bilong yu i tekewe.”+ 13 Na Jisas i putim han long em na wantu em i sanap na kirap givim glori long God. 14 Tasol hetman bilong sinagog i no amamas long Jisas i oraitim dispela meri long Sabat, olsem na em i tokim ol manmeri: “I gat 6-pela de we i stret long mekim wok.+ Olsem na bilong kamap orait yupela i mas kam long ol dispela de na no ken kam long de Sabat.”+ 15 Tasol Bikpela i tokim em: “Yupela man bilong tupela maus,+ long Sabat yupela olgeta i save go long haus bilong ol animal na lusim bulmakau o donki bilong yupela na kisim ol i go bilong dring wara.+ 16 Olsem tasol dispela meri husat i pikinini bilong Abraham, na Satan i bin kalabusim em inap 18 yia, i stret wanpela i mekim em i kamap fri long dispela kalabus long de Sabat.” 17 Taim Jisas i mekim ol dispela tok, olgeta birua bilong em i sem. Tasol ol manmeri i kirap amamas long ol gutpela samting tru em i mekim.+

18 Jisas i tok moa olsem: “Kingdom Bilong God i olsem wanem samting? Bai mi mekim wanem tok bilong makim em? 19 Em i olsem sid mastet em wanpela man i kisim na planim long gaden bilong em, na dispela sid i gro na i kamap wanpela diwai na ol pisin i kam stap long ol han bilong en.”+

20 Na em i tok gen: “Bai mi mekim wanem tok bilong makim Kingdom Bilong God? 21 Em i olsem yis em wanpela meri i kisim na miksim wantaim bikpela hap plaua, em skel bilong plaua inap olsem 3-pela siah,* na plaua olgeta i solap.”+

22 Jisas i raun long ol bikpela taun na ol liklik taun na em i wok long skulim ol man taim em i wokabaut i go long Jerusalem. 23 Na wanpela man i tokim em: “Bikpela, i tru God bai kisim bek wan wan man tasol?” Em i tokim ol: 24 “Yupela i mas taitim bun tru long i go insait long liklik dua.+ Mi tokim yupela, planti bai traim long i go insait, tasol ol bai i no inap. 25 Long wanem, taim papa bilong haus i kirap na lokim dua, na yupela i kam sanap ausait na paitim dua na tok, ‘Bikpela, opim dua long mipela.’+ Tasol em bai tokim yupela: ‘Mi no save yupela i bilong wanem hap.’ 26 Na yupela bai tok, ‘Mipela i bin kaikai na dring long ai bilong yu, na yu bin mekim wok tisa long ol bikrot bilong mipela.’+ 27 Tasol em bai tokim yupela, ‘Mi no save yupela i bilong wanem hap. Yupela ol man bilong mekim pasin i no stret, yupela klia long mi!’ 28 Yupela bai krai na sikirapim tit bilong yupela taim yupela i lukim Abraham, Aisak, Jekop, na olgeta profet long Kingdom Bilong God, tasol yupela yet bai stap ausait.+ 29 Na tu, ol pipol bai kam long hap is na wes na not na saut, na ol bai sindaun long tebol long Kingdom Bilong God. 30 Harim! Lain i stap las, ol bai stap fes, na lain i stap fes, ol bai stap las.”+

31 Long dispela taim stret sampela Farisi i kam na tokim em: “Lusim dispela hap na go, long wanem, Herot i laik kilim yu i dai.” 32 Na em i tokim ol: “Go na tokim dispela trikman,* ‘Harim! Mi wok long rausim ol spirit nogut na oraitim ol sikman long tude na long tumora, na long namba 3 de mi bai pinisim wok bilong mi.’ 33 Tasol long tude, tumora, na hap tumora mi mas wokabaut i go, long wanem, i no stret long ol i kilim i dai wanpela profet ausait long Jerusalem.+ 34 Jerusalem, Jerusalem, yu taun bilong kilim ol profet i dai na stonim ol man God i salim i kam long yu!+ Planti taim tru mi laik bungim ol pikinini bilong yu wankain olsem mama kakaruk i save bungim ol pikinini bilong en aninit long wing bilong en! Tasol yupela i no laik.+ 35 Harim! Nau dispela haus* i stap long han bilong yupela.+ Mi tokim yupela, yupela bai i no lukim mi moa inap long yupela i tok: ‘Blesing i stap long man i kam long nem bilong Jehova!’”*+

14 Long wanpela Sabat Jisas i go long haus bilong wanpela hetman bilong ol Farisi long kaikai, na ol lain insait long haus i putim ai long em. 2 Na wanpela man i gat sik we skin i save solap, em i stap long ai bilong Jisas. 3 Orait Jisas i askim ol Farisi na ol man i save gut long Lo: “I stret long oraitim man long de Sabat o nogat?”+ 4 Tasol ol i no mekim wanpela tok. Orait em i holim dispela man na oraitim em na salim em i go. 5 Na em i tokim ol: “Sapos pikinini man o bulmakau bilong yupela i pundaun i go insait long hulwara+ long de Sabat, husat bilong yupela bai i no pulim em i kam antap kwiktaim?”+ 6 Na ol i no inap bekim dispela tok.

7 Jisas i lukim olsem ol man i kam long dispela kaikai ol i laik sindaun long hap bilong ol man i gat nem, olsem na em i mekim wanpela tok piksa long ol.+ Em i tok olsem: 8 “Taim wanpela i singautim yu i go long marit kaikai, no ken sindaun long hap bilong ol man i gat nem.+ Nogut em i bin singautim wanpela i gat biknem moa winim yu. 9 Na dispela man i bin singautim yutupela wantaim, em bai kam na tokim yu, ‘Larim dispela man i sindaun long sia yu sindaun long en.’ Na yu bai sem na kirap na go sindaun long baksait tru. 10 Taim wanpela i singautim yu, go sindaun long baksait tru, na dispela man i singautim yu, taim em i kam em bai tokim yu, ‘Pren, go sindaun antap liklik.’ Orait long ai bilong ol arapela lain i kam long bung, yu bai kisim biknem.+ 11 Yes, man i litimapim em yet, em bai kisim sem. Na man i daunim em yet, em bai kisim biknem.”+

12 Na Jisas i tokim dispela man i bin singautim em i kam: “Taim yu wokim kaikai bilong belo o kaikai bilong apinun, no ken singautim ol pren, ol brata, ol wantok, o ol wanples bilong yu em ol i maniman. Nogut bihain ol i singautim yu tu na dispela i bekim bek pasin yu bin mekim long ol. 13 Taim yu wokim wanpela kaikai, singautim ol lain i stap rabis, ol lain i gat bagarap long bodi, ol lek nogut, na ol aipas.+ 14 Na yu bai amamas, long wanem, ol i no gat samting bilong bekim bek long yu. Yu bai kisim pe bilong yu long taim ol stretpela man i kirap bek.”+

15 Wanpela bilong ol man i kam long kaikai i harim dispela tok na em i tokim Jisas: “Man i kaikai* long Kingdom Bilong God, em i ken amamas.”

16 Na Jisas i tokim em: “Wanpela man i wokim bikpela kaikai+ na em i singautim planti man. 17 Long taim bilong kaikai, em i salim wokboi bilong em i go tokim ol man em i bin singautim, ‘Kam, olgeta samting i redi nau.’ 18 Tasol olgeta wantaim i givim eskius.+ Namba 1 i tokim em, ‘Mi bin baim wanpela hap graun na mi mas go na lukim. Sori tru, mi no inap kam.’ 19 Na narapela i tok, ‘Mi bin baim 10-pela bulmakau na bai mi go skelim ol. Sori tru, mi no inap kam.’+ 20 Na narapela i tok, ‘Nau tasol mi marit, olsem na mi no inap kam.’ 21 Olsem na wokboi i kam na tokim bosman bilong em long ol dispela samting. Na papa bilong haus i belhat na tokim wokboi, ‘Go hariap long ol bikrot na ol liklik rot bilong taun, na bringim ol lain i stap rabis na ol lain i gat bagarap long bodi na ol aipas na ol lek nogut.’ 22 Orait bihain liklik dispela wokboi i tok, ‘Bos, mi mekim pinis samting yu tokim mi long mekim, na i gat spes i stap yet.’ 23 Na bosman i tokim wokboi, ‘Go long ol arapela rot i stap ausait long taun na yu mas strong long ol manmeri i mas i kam na bai haus bilong mi i pulap.+ 24 Mi tokim yupela: Ol dispela man mi bin singautim ol, i no gat wanpela bilong ol bai teistim bikpela kaikai bilong mi.’”+

25 Bikpela lain manmeri i wokabaut wantaim Jisas, na em i tanim na tokim ol: 26 “Sapos wanpela man i kam long mi, tasol em i no birua* long papa na mama na meri na ol pikinini na ol brata na ol susa bilong em, na i no birua long em yet tu,+ orait em i no ken stap disaipel bilong mi.+ 27 Man i no wok long karim diwai pos* bilong em na bihainim mi i kam, em i no ken stap disaipel bilong mi.+ 28 Sapos wanpela bilong yupela i laik wokim wanpela taua, orait husat bilong yupela bai i no sindaun pastaim na skelim gut pe bilong dispela samting, na bai em i ken save olsem em i gat ol samting inap long pinisim dispela wok o nogat? 29 Nogut em i wokim as bilong taua na em i no inap pinisim, na olgeta manmeri i lukim, ol bai kirap tok bilas long em 30 na tok: ‘Dispela man i kirap wokim taua, tasol em i no inap pinisim.’ 31 O sapos wanpela king i mats i go bilong bungim narapela king long woa, ating pastaim em bai sindaun na kisim tingting bilong ol arapela olsem em wantaim 10,000 soldia bilong em inap winim narapela king i kam wantaim 20,000 soldia o nogat? 32 Na sapos em i no inap winim pait, orait taim narapela king i stap longwe yet em bai salim ol ambasada* i go bilong stretim toktok bilong mekim pait i dai. 33 Olsem tasol, sapos wanpela bilong yupela i no lusim ol samting bilong em, em i no inap stap disaipel bilong mi.+

34 “Sol i gutpela samting. Tasol sapos sol i lusim strong bilong en, orait wanem samting bai mekim em i kisim bek strong bilong en?+ 35 Kain sol olsem i no gutpela long miksim wantaim graun o tanim wantaim pekpek bilong bulmakau bilong mekim graun i kamap gutpela. Ol man i save tromoi dispela kain sol i go ausait. Man i gat yau, em i mas harim dispela tok.”+

15 Ol takisman na ol sinman i wok long kam sanap raunim Jisas bilong harim tok bilong em.+ 2 Na ol Farisi na ol saveman bilong Lo i wok long toktok planti olsem: “Dispela man i save amamas long ol sinman i kam long em na em i save kaikai wantaim ol.” 3 Orait nau em i mekim tok piksa long ol olsem: 4 “Sapos wanpela bilong yupela i gat 100 sipsip na wanpela i lus, orait husat bilong yupela bai i no lusim 99 sipsip i stap long ples nating na em i go painim dispela sipsip i lus inap long em i lukim em?+ 5 Na taim em i painim pinis, em i putim antap long solda bilong em na em i amamas. 6 Na taim em i kamap long haus, em i singautim ol pren na ol neiba bilong em na tokim ol, ‘Yupela amamas wantaim mi, mi painim pinis dispela sipsip i lus.’+ 7 Mi tokim yupela, olsem tasol amamas i kamap long heven taim wanpela sinman i tanim bel,+ dispela i winim amamas ol lain long heven i gat long 99 stretpela man em ol i no gat wok long tanim bel.

8 “Na tu, sapos wanpela meri i gat 10-pela koin drakma* na wanpela i lus, yupela i ting bai em i no laitim lam na brumim haus na painim painim i go inap long em i kisim, a? 9 Taim em i painim pinis dispela koin, em bai singautim ol pren bilong em* na ol neiba na tokim ol, ‘Yupela amamas wantaim mi, mi painim pinis dispela koin drakma* i lus.’ 10 Mi tokim yupela, olsem tasol ol ensel bilong God i save amamas olsem long wanpela sinman i tanim bel.”+

11 Na em i tok moa: “Wanpela man i gat tupela pikinini man. 12 Namba 2 pikinini i tokim papa, ‘Papa, givim mi ol samting bilong yu em bihain mi bai kisim.’ Na papa i tilim ol samting bilong em long tupela. 13 Sampela de bihain namba 2 pikinini i bungim olgeta samting na i go long wanpela longwe ples. Na long dispela hap em i mekim ol kain kain hambak pasin na westim ol samting bilong em. 14 Taim em i tromoi pinis olgeta mani bilong em, bikpela hangre i kamap long dispela hap na em i no gat wanpela samting. 15 Olsem na em i go na kisim wok long wanpela man long dispela ples. Na dispela man i salim em i go long hap graun bilong em long lukautim ol pik.+ 16 Na em i laik tru long pulapim bel bilong em long ol bin bilong diwai karob em ol pik i wok long kaikai, tasol i no gat wanpela man i laik givim wanpela samting long em.

17 “Taim em i kisim stretpela tingting, em i tok: ‘Ol wokman bilong papa bilong mi i gat planti bret, na mi stap hia na bagarap tru long hangre! 18 Mi bai kirap na go long papa bilong mi na tokim em: “Papa, mi mekim sin long God* na long yu. 19 Mi no gutpela moa inap long yu kolim mi pikinini bilong yu. Larim mi i kamap olsem wanpela wokman bilong yu.”’ 20 Olsem na em i kirap na i go long papa. Taim em i stap longwe yet, papa i lukim em na i sori tru long em, na em i ran i go na holimpasim em na givim kis long em. 21 Na pikinini i tokim em, ‘Papa, mi mekim sin long God na long yu.+ Mi no gutpela moa inap long yu kolim mi pikinini bilong yu.’ 22 Tasol papa i tokim ol wokboi bilong em, ‘Hariap! bringim nambawan longpela klos i kam na putim long em, na putim ring long pinga bilong em na sendol long lek bilong em. 23 Na tu, bringim wanpela patpela pikinini bulmakau i kam na kilim na yumi ken kaikai na amamas wantaim, 24 long wanem, dispela pikinini bilong mi i bin i dai na em i kisim laip gen,+ em i bin lus, tasol yumi painim em pinis.’ Na ol i kirap na amamas wantaim.

25 “Long dispela taim namba 1 pikinini i stap long gaden. Na taim em i kamap klostu long haus em i harim krai bilong musik na danis. 26 Olsem na em i singautim wanpela wokboi i kam na askim em long wanem samting i kamap. 27 Em i tokim em, ‘Brata bilong yu i kam bek pinis na papa bilong yu i kilim patpela pikinini bulmakau, long wanem, em i kam bek na em i no bin kisim bagarap.’ 28 Tasol dispela namba 1 pikinini i belhat na i no laik i go insait. Na papa bilong em i kam na kirapim em long kam insait. 29 Em i bekim tok long papa olsem, ‘Mi bin mekim wok bilong yu inap planti yia na i no gat wanpela taim mi bin sakim tok bilong yu, tasol i no gat wanpela taim yu bin givim wanpela pikinini meme long mi bilong mi ken amamas wantaim ol pren bilong mi. 30 Tasol taim dispela pikinini bilong yu husat i bin pinisim ol samting bilong yu long ol pamukmeri, em i kam kamap, yu kilim patpela pikinini bulmakau bilong amamasim em.’ 31 Na papa i tokim em, ‘Pikinini, oltaim yu stap wantaim mi, na olgeta samting bilong mi em i bilong yu. 32 Tasol mipela i mas amamas na belgut, long wanem, dispela brata bilong yu i bin i dai na em i kisim laip gen; em i bin lus na yumi painim em pinis.’”

16 Orait nau em i tokim ol disaipel: “Wanpela maniman i gat wanpela bosboi.* Dispela maniman i harim olsem bosboi bilong em i wok long westim ol samting bilong em. 2 Olsem na em i singautim bosboi i kam na tok, ‘Em wanem kain tok mi harim long yu? Yu go wokim wanpela ripot long ol wok yu bin mekim na givim long mi, long wanem, yu no inap bosim haus moa.’ 3 Na bosboi i toktok long em yet olsem, ‘Bai mi mekim wanem? Bos bilong mi bai tekewe wok bilong mi. Mi no gat strong long digim graun na mi sem long singaut long ol man long givim ol samting long mi. 4 Yes! Mi save long samting mi bai mekim na bai ol man i kisim mi i go long haus bilong ol taim mi pinis long wok.’ 5 Orait em i singautim olgeta wan wan man i gat dinau long bos bilong em, na em i tokim namba 1 man, ‘Yu gat hamas dinau long bos bilong mi?’ 6 Em i tok, ‘100 bat* bilong oliv oil.’ Em i tokim em, ‘Kisim dinau pepa bilong yu na sindaun na hariap raitim 50 long en.’ 7 Na em i tokim narapela, ‘Na yu, dinau bilong yu hamas?’ Em i tok, ‘100 kor* wit.’ Em i tokim em, ‘Kisim dinau pepa bilong yu na raitim 80 long en.’ 8 Maski dispela bosboi em i man nogut, bos i tok amamas long em, long wanem, bosboi i bihainim savetingting.* Ol manmeri bilong dispela graun* i winim ol manmeri i stap long lait.+ Ol i winim ol long pasin bilong bihainim savetingting long ol samting ol i mekim long ol manmeri bilong lain bilong ol.

9 “Na tu, mi tokim yupela: Mekim ol arapela i kamap pren bilong yupela long rot bilong mani nogut+ na taim ol dispela mani nogut i pinis, ol i ken kisim yupela i go long ples bilong i stap oltaim oltaim.+ 10 Man i save lukautim gut ol liklik samting, em i save lukautim gut ol bikpela samting. Na man i no save mekim stretpela pasin long ol liklik samting, em i no save mekim stretpela pasin long ol bikpela samting tu. 11 Olsem na sapos yupela i no soim olsem yupela i lukautim gut wok yupela i mekim long mani nogut, orait husat bai putim samting tru long han bilong yupela? 12 Na sapos yupela i no soim olsem yupela inap lukautim gut ol samting bilong narapela man, orait husat bai givim yupela samting i bilong yupela yet?+ 13 I no gat wanpela wokman o wokmeri inap i stap wokboi bilong tupela bosman. Em bai laikim wanpela na i no laikim narapela, o em bai pas wantaim wanpela na les long narapela. Yupela i no inap stap wokboi bilong God na Mani wantaim.”+

14 Ol Farisi, em ol i save laikim tumas mani, ol i putim yau long ol dispela tok, na ol i pulim nus long em.+ 15 Na em i tokim ol: “Yupela i save tokaut long ai bilong ol man olsem yupela i stretpela man,+ tasol God i save pinis long bel bilong yupela.+ Samting ol man i tingim olsem i bikpela samting, long ai bilong God em i stingpela samting.+

16 “Ol man i autim tok bilong Lo na ol Profet i go inap long Jon i kamap. Kirap long dispela taim na i kam ol i autim tok bilong Kingdom Bilong God olsem gutnius, na olgeta kain man i wok strong long i go long en.+ 17 Tru tumas, em i isi moa long skai na graun i ken pinis paslain long wanpela liklik mak bilong wanpela leta i stap long Lo i pinis na i no gat truim bilong en.+

18 “Man i katim marit na maritim narapela, em i mekim pasin adaltri,* na man i maritim meri em marit bilong em i bruk olsem, orait dispela man i mekim pasin adaltri.+

19 “I gat wanpela maniman i stap, na em i save pasim klos i gat bikpela pe em kala bilong en pepol. Na long olgeta de em i kisim amamas long ol nambawan gutpela samting. 20 Na i gat wanpela rabisman i stap, nem bilong em Lasarus, na bodi bilong em i pulap long ol sua. Ol i save sindaunim em long geit bilong dispela maniman, 21 na em i laik tru long pulapim bel bilong em long ol samting i save pundaun long tebol bilong maniman. Na tu, ol dok i save kam na likim ol sua bilong em. 22 Bihain dispela rabisman i dai na ol ensel i karim em i go stap long sait bilong Abraham.*

“Na maniman tu i dai na ol i planim em. 23 Na em i stap long Matmat* na karim pen, na em i lukluk i go antap na em i lukim Abraham i stap longwe. Na Lasarus i stap long sait bilong em.* 24 Olsem na em i singaut na tok, ‘Papa Abraham, marimari long mi na salim Lasarus i go putim pinga bilong em long wara na kam mekim kol tang bilong mi, long wanem, mi karim pen na hevi long dispela bikpela paia.’ 25 Tasol Abraham i tok, ‘Pikinini, tingim, taim yu stap laip yu bin kisim ol gutpela samting i inap tru long yu, na Lasarus i bin kisim olgeta samting nogut. Tasol nau bel bilong em i stap gutpela na yu karim pen na hevi. 26 Na tu, wanpela traipela baret i stap namel long mipela na yupela na em bilong i stap oltaim, na ol man i stap long hia na i laik go long yupela, ol i no inap, na ol manmeri long hapsait i no inap brukim baret na kam long mipela.’ 27 Na maniman i tok, ‘Sapos olsem, orait Papa, mi laik askim yu long salim Lasarus i go long haus bilong papa bilong mi. 28 Mi gat 5-pela brata. Na em i ken stori gut long ol, nogut ol tu i kam long dispela ples bilong karim pen na hevi.’ 29 Tasol Abraham i tok, ‘Ol i gat ol rait bilong Moses na ol Profet, ol i ken putim yau long dispela.’+ 30 Na maniman i tok, ‘Nogat tru, Papa Abraham. Tasol sapos wanpela man i dai pinis i go long ol, orait ol bai tanim bel.’ 31 Na Abraham i tokim em, ‘Sapos ol i no putim yau long ol rait bilong Moses+ na ol Profet, orait maski sapos wanpela i kirap bek, dispela tu i no inap mekim ol i bilip.’”

17 Jisas i tokim ol disaipel bilong em: “No ken ting ol samting bilong pundaunim man i no inap kamap, nogat, ol bai kamap. Tasol sori tru long man i mekim narapela i pundaun! 2 Man i pundaunim wanpela bilong ol dispela man i no gat nem, mobeta ol i pasim wanpela ston bilong wilwilim wit long nek bilong em na tromoi em i go daun long solwara.+ 3 Was gut long yupela yet. Sapos brata bilong yu i mekim sin, orait givim tok long em.+ Na sapos em i tanim bel, orait fogivim em.+ 4 Maski sapos em i mekim sin long yu 7-pela taim long olgeta wan wan de na 7-pela taim em i kam long yu na tok, ‘Mi tanim bel pinis,’ orait yu mas fogivim em.”+

5 Na ol aposel i tokim Bikpela: “Yu mas mekim bilip bilong mipela i kamap bikpela moa.”+ 6 Na Bikpela i tok: “Sapos bilip bilong yupela i kain olsem sais bilong sid mastet, orait yupela bai tokim dispela diwai malberi, ‘Kamautim ol rop bilong yu na go sanap long solwara!’ na em bai harim tok bilong yupela.+

7 “Husat bilong yupela i gat wanpela wokboi i wok long brukim graun o lukautim ol sipsip na taim em i lusim gaden na i kam bek, yupela i tokim em, ‘Kam hariap na sindaun long tebol’? 8 Bai yupela i no tok olsem, nogat. Yupela bai tokim em, ‘Redim samting bilong mi long kaikai bilong apinun, na pasim laplap na tilim ol samting long mi inap long mi kaikai na dring pinis, na bihain yu ken i go kaikai na dring.’ 9 Ating yupela bai i tok tenkyu long wokboi i bin mekim ol wok bilong em? Nogat. 10 Olsem na yupela tu, taim yupela i mekim pinis ol wok bilong yupela, yupela i mas tok: ‘Mipela ol wokboi nating. Wok mipela i bin mekim, em wok bilong mipela na i stret mipela i mekim.’”+

11 Taim em i wokabaut i go long Jerusalem, em i go olsem long Samaria na Galili. 12 Na em i kamap long wanpela liklik taun na 10-pela lepraman i kam bungim em, tasol ol i sanap longwe.+ 13 Ol i singaut strong na tok: “Jisas, Tisa, marimari long mipela!” 14 Em i lukim ol na em i tok: “Yupela go na soim yupela yet long ol pris.”+ Na taim ol i wokabaut i go ol i kamap klin.+ 15 Wanpela bilong ol, taim em i lukim olsem em i kamap orait, em i tanim i go bek na singaut bikmaus na litimapim nem bilong God. 16 Na em i pundaun klostu long lek bilong Jisas na putim pes i go daun na tok tenkyu long em. Dispela man em i man Samaria.+ 17 Jisas i tok: “10-pela man i bin kamap klin, a? We stap ol arapela 9-pela? 18 I no gat wanpela i tanim i kam bek na givim glori long God, a? Dispela man bilong narapela lain, em tasol?” 19 Na em i tokim dispela man: “Yu kirap na go; bilip bilong yu i mekim na yu kamap orait.”+

20 Wanpela taim ol Farisi i askim Jisas long wanem taim Kingdom Bilong God bai kam,+ na em i tokim ol: “Kingdom Bilong God bai i no kam long pasin we olgeta man bai luksave long en; 21 na ol man bai i no inap tok, ‘Lukim, em i stap hia!’ o ‘Em i stap long hap!’ Harim! Kingdom Bilong God i stap namel long yupela.”+

22 Na em i tokim ol disaipel: “Taim bai kamap na yupela bai laikim tumas long lukim wanpela bilong ol de bilong Pikinini bilong man, tasol yupela bai i no lukim. 23 Na ol manmeri bai tokim yupela, ‘Lukim, em i stap long hap!’ o ‘Lukim, em i stap long hia!’ Yupela i no ken kirap i go o bihainim ol.+ 24 Lait bilong laitning i save lait long wanpela hap bilong skai na i go long narapela hap bilong skai, na em bai wankain tasol long dispela de+ Pikinini bilong man+ i kamap. 25 Tasol pastaim em i mas karim planti pen na hevi, na lain pipol bilong dispela taim bai sakim em.+ 26 Na tu, ol samting i bin kamap long taim bilong Noa,+ wankain samting bai i kamap long taim bilong Pikinini bilong man:+ 27 Ol manmeri i wok long kaikai, ol i wok long dring, ol man i wok long marit, na ol manmeri i givim ol pikinini meri bilong ol long marit. Ol i mekim olsem i go inap long taim Noa i go insait long sip,+ na Bikpela Tait i kamap na bagarapim ol.+ 28 Na tu, samting i kamap bai i wankain long ol samting i bin kamap long taim bilong Lot:+ Ol manmeri i wok long kaikai, ol i wok long dring, ol i wok long baim ol samting, ol i wok long salim ol samting, ol i wok long planim ol samting, na ol i wokim ol haus. 29 Tasol long de stret em Lot i bin lusim Sodom na i go, paia na salfa i pundaun long heven olsem ren na bagarapim olgeta manmeri.+ 30 Bai i wankain long dispela taim Pikinini bilong man i kamap.+

31 “Long dispela taim, sapos man i stap long rup bilong haus na ol samting bilong em i stap insait long haus, em i no ken go daun na kisim ol dispela samting. Na man i stap long gaden, em tu i no ken go bek long haus bilong kisim ol samting. 32 Yupela i mas tingim meri bilong Lot.+ 33 Man i traim long lukautim laip bilong em yet, laip bilong em bai lus. Tasol man i lusim laip bilong em, em bai lukautim laip bilong em.+ 34 Mi tokim yupela: Long dispela nait tupela man bai stap long wanpela bet; God bai kisim wanpela i go na lusim narapela i stap.+ 35 Tupela meri bai wok i stap long ston bilong memeim wit; God bai kisim wanpela i go na lusim narapela i stap.” 36* —— 37 Olsem na ol i tokim em: “Bikpela, dispela samting bai kamap long wanem hap?” Em i tokim ol: “Long hap we bodi i stap long en, long dispela hap ol tarangau tu bai go bung.”+

18 Na Jisas i mekim wanpela tok piksa long ol i soim olsem ol i mas beten oltaim na no ken givap.+ 2 Em i tok: “Long wanpela taun i gat wanpela jas i stap na em i no save pret long God na em i no save rispek long ol man. 3 Na i gat wanpela wido long dispela taun na em i wok long i go long dispela jas na tok, ‘Taim mi sanap long kot, yu mas stretim rong narapela i mekim long mi.’ 4 Pastaim jas i no laik helpim em, tasol bihain em i tokim em yet, ‘Mi no save pret long God o rispek long wanpela man, 5 tasol dispela wido i wok long givim hevi long mi, olsem na bai mi stretim rong narapela i mekim long em na bai em i no ken kam olgeta taim na mekim mi les tru.’”+ 6 Na Bikpela i tok: “Yupela harim tok dispela jas i mekim, maski em i no stretpela man! 7 Orait olsem wanem? Ol manmeri God i bin makim na ol i wok long krai long em long san na nait, ating God bai i no stretim rong ol arapela i mekim long ol, a? Nogat tru, em bai stretim.+ Na tu, em bai i no les kwik long ol.+ 8 Mi tokim yupela: Kwiktaim em bai stretim rong ol arapela i mekim long ol. Maski i olsem, taim Pikinini bilong man i kam, bai em i lukim trupela bilip i stap long graun o nogat?”

9 Tasol em i mekim tok piksa tu long sampela em ol i bilip long stretpela pasin bilong ol yet na ol i tingim ol arapela olsem ol i man nating, em i tok: 10 “Tupela man i go long tempel long beten, wanpela em Farisi na narapela em takisman. 11 Farisi i sanap na beten long tingting bilong em yet olsem, ‘God, mi tenkyu olsem mi no olsem ol arapela man, em ol i man bilong stil, mekim pasin i no stret, na mekim pasin adaltri.* Na tu, mi tenkyu olsem mi no olsem dispela takisman. 12 Tupela taim long wik mi save tambu long kaikai; na mi save givim namba 10 hap bilong olgeta samting mi kisim.’+ 13 Tasol takisman i sanap longwe na em i no laik lukluk i go antap long skai. Em i wok long paitim bros bilong em na tok, ‘God, marimari long mi, mi wanpela sinman.’+ 14 Mi tokim yupela: Dispela takisman i go daun long haus bilong em, em i kamap stretpela man moa winim dispela Farisi.+ Long wanem, man i litimapim nem bilong em yet, em bai kisim sem, tasol man i daunim em yet, em bai kisim biknem.”+

15 Ol manmeri i kirap bringim ol liklik pikinini bilong ol i kam bilong Jisas i ken tatsim ol. Tasol taim ol disaipel i lukim dispela, ol i kirap krosim ol dispela manmeri.+ 16 Jisas i singautim ol liklik pikinini i kam long em na tok: “Larim ol pikinini i kam long mi, no ken pasim ol. Kingdom Bilong God i bilong ol lain i kain olsem ol dispela pikinini.+ 17 Mi tok tru long yupela: Man i no kisim Kingdom Bilong God long wankain pasin olsem wanpela pikinini i save kisim ol samting, bai em i no inap i go insait long en, nogat tru.”+

18 Na wanpela hetman i askim em: “Gutpela Tisa, mi mas mekim wanem bilong kisim laip oltaim?”+ 19 Jisas i tokim em: “Bilong wanem yu kolim mi gutpela? I no gat wanpela man i gutpela, God wanpela tasol i gutpela.+ 20 Yu save long ol lo: ‘No ken mekim pasin adaltri;*+ no ken kilim man i dai;+ no ken stil;+ no ken mekim tok giaman long kot;+ na yu mas onarim papa na mama bilong yu.’”+ 21 Na dispela man i tok: “Kirap long taim mi yangpela yet mi bin bihainim olgeta dispela lo.” 22 Jisas i harim dispela na em i tokim em: “I gat wanpela samting moa yu mas mekim: Salim ol samting bilong yu na givim dispela mani long ol rabisman na bai yu gat ol samting i dia tumas long heven; na kam bihainim mi.”+ 23 Taim dispela man i harim dispela tok, em i bel hevi tru, long wanem, em i gat planti mani.+

24 Jisas i lukluk long em na tok: “I hatwok tru long ol man i gat planti mani long i go insait long Kingdom Bilong God!+ 25 Kamel i laik go insait long ai bilong nidol bilong samap, em i no gat hatwok olsem maniman i laik go insait long Kingdom Bilong God.”+ 26 Ol man i harim dispela tok na ol i tok olsem: “Husat tru inap kisim laip?”+ 27 Em i tok: “Ol samting ol man i no inap mekim, God inap mekim.”+ 28 Na Pita i tok: “Harim! Mipela i lusim pinis ol samting bilong mipela na bihainim yu.”+ 29 Em i tokim ol: “Mi tok tru long yupela: Olgeta man husat i tingim Kingdom Bilong God na i lusim haus, meri bilong ol, ol brata, ol papamama, o ol pikinini,+ 30 ol bai kisim planti moa long dispela taim, na ol bai kisim laip oltaim long taim* i kamap bihain.”+

31 Na em i kisim 12-pela aposel i go long sait na tokim ol: “Harim! Nau yumi go antap long Jerusalem, na olgeta samting ol profet i raitim na i stori long Pikinini bilong man, ol bai kamap tru.+ 32 Olsem, ol bai putim em long han bilong ol man bilong ol arapela lain+ na ol bai tok bilas+ long em na mekim nogut long em na spetim em.+ 33 Taim ol i wipim em pinis, ol bai kilim em i dai,+ tasol long namba 3 de em bai kirap bek.”+ 34 Ol i no kisimgut mining bilong ol dispela samting. Mining bilong ol dispela tok i stap hait long ol, na ol i no kliagut long ol tok em i mekim.

35 Jisas i kamap klostu long Jeriko na wanpela aipas man i sindaun arere long rot na i wok long singaut long ol man long givim ol samting long em.+ 36 Aipas man i harim nois bilong lain manmeri i wokabaut i kam i go na em i kirap askim ol man long wanem samting i kamap. 37 Ol i tokim em: “Jisas dispela Nasarin i wokabaut i kam!” 38 Orait nau em i singaut olsem: “Jisas, Pikinini Bilong Devit, marimari long mi!” 39 Na ol manmeri i go pas ol i kirap krosim em na tokim em long pasim maus, tasol em i wok long singaut moa yet: “Pikinini Bilong Devit, marimari long mi!” 40 Jisas i sanap na tokim ol long bringim dispela man i kam long em. Na taim em i kam klostu, Jisas i askim em: 41 “Yu laik bai mi mekim wanem bilong helpim yu?” Na em i tok: “Bikpela, helpim mi long lukluk gen.” 42 Olsem na Jisas i tokim em: “Yu ken lukluk gen; bilip bilong yu i mekim yu i kamap orait.”+ 43 Na wantu em inap lukluk gen, na em i kirap bihainim Jisas i go+ na givim glori long God. Na olgeta manmeri i lukim dispela, ol tu i preisim God.+

19 Jisas i go insait long Jeriko na wokabaut i go. 2 Long dispela hap i gat wanpela man i stap ol i kolim Sakius; em i wanpela hetman bilong ol takisman na em i maniman. 3 Em i gat laik tru long lukim Jisas, tasol bikpela lain manmeri i mekim na em i no inap, long wanem, em i sotpela man. 4 Olsem na em i ran i go pas na go antap long wanpela diwai sikamor,* bai em i ken lukim Jisas, long wanem, klostu em bai wokabaut i kam long dispela rot. 5 Orait taim Jisas i kamap long dispela hap, em i lukluk i go antap na tokim em: “Sakius, kam daun hariap, tude mi mas stap long haus bilong yu.” 6 Olsem na Sakius i kam daun hariap na em i amamas long kisim Jisas i go stap long haus bilong em. 7 Taim ol manmeri i lukim dispela, ol i toktok planti olsem: “Em i go stap long haus bilong wanpela man bilong mekim sin.”+ 8 Tasol Sakius i sanap na tokim Bikpela: “Bikpela, harim! Mi bai skelim ol samting bilong mi long tupela hap na givim wanpela hap long ol rabisman. Na ol samting mi bin giaman na pulim long ol man, mi bai bekim ol dispela samting 4-pela taim.”+ 9 Na Jisas i tokim em: “Nau long dispela de, God i kisim bek dispela man na famili bilong em, long wanem, dispela man tu i pikinini bilong Abraham. 10 Pikinini bilong man i kam bilong painim na kisim bek ol man i lus.”+

11 Taim ol disaipel i harim ol dispela tok i stap, Jisas i mekim narapela tok piksa tu long ol, long wanem, em i stap klostu long Jerusalem na ol i gat tingting olsem Kingdom Bilong God bai kamap ples klia wantu tasol.+ 12 Olsem na em i tok: “Wanpela pikinini man bilong king i raun i go long wanpela longwe ples+ bilong kisim namba olsem king na bihain em bai kam bek. 13 Em i singautim 10-pela wokboi bilong em na givim 10-pela maina* long ol na tokim ol, ‘Mekim wok bisnis long ol dispela maina inap long taim mi kam bek.’+ 14 Tasol ol wanples bilong dispela bikman i heitim em na ol i salim sampela man i bringim tok i go long dispela ples em i bin i go long en. Ol i mas tok olsem, ‘Mipela i no laik bai dispela man i kamap king bilong mipela.’

15 “Em i kisim namba olsem king na taim em i kam bek, em i singautim ol dispela wokboi em i bin givim mani* long ol. Em i laik save long ol samting ol i bin kisim long wok bisnis ol i bin mekim.+ 16 Orait namba 1 wokboi i kam na tok, ‘Bikpela, mi kisim 10-pela maina moa long dispela maina bilong yu.’+ 17 Na em i tokim em, ‘Gutpela wokboi, yu mekim gutpela wok! Yu bin lukautim gut liklik samting, olsem na yu ken stap bos bilong 10-pela taun.’+ 18 Namba 2 wokboi i kam na tok, ‘Bikpela, dispela maina bilong yu i kamapim 5-pela maina moa.’+ 19 Na long dispela wokboi tu em i tok, ‘Yu tu, yu ken stap bos bilong 5-pela taun.’ 20 Narapela wokboi i kam na tok, ‘Bikpela, em ya maina bilong yu, mi bin haitim insait long wanpela laplap na putim i stap. 21 Long wanem, mi pret long yu, yu wanpela hatpela man. Yu save kisim mani yu no bin dipositim na yu save kisim samting yu no bin planim.’+ 22 Em i tokim dispela wokboi, ‘Yu wokboi nogut, long tok bilong yu yet bai mi kotim yu. Yu save pinis olsem mi hatpela man, na mi save kisim mani mi no bin dipositim na mi save kisim ol samting mi no bin planim.+ 23 Orait wai na yu no bin putim mani bilong mi* long benk? Na taim mi kam bek mi inap kisim dispela mani wantaim interes.’

24 “Na em i tokim ol man i sanap klostu, ‘Kisim maina bilong em na givim long dispela wokboi i gat 10-pela maina.’+ 25 Tasol ol i tokim em, ‘Bikpela, em i gat 10-pela maina!’ Na em i tok: 26 ‘Mi tokim yupela: Man i gat samting, em bai kisim sampela samting moa. Tasol man i no gat samting, orait samting em i holim, wanpela bai rausim long em.+ 27 Na ol dispela birua bilong mi em ol i no laik bai mi kamap king bilong ol, yupela bringim ol i kam na kilim ol i dai long ai bilong mi.’”

28 Bihain long Jisas i mekim ol dispela tok, em i wokabaut i go na bihainim rot i go antap long Jerusalem. 29 Na taim em i kamap klostu long Betfage na Betani na long Maunten Oliv,+ em i salim tupela disaipel i go+ 30 na tok: “Yutupela go insait long dispela liklik taun yutupela i lukim, na taim yutupela i stap insait pinis, yutupela bai lukim wanpela yangpela donki ol i bin pasim long rop. I kam inap long nau i no gat wanpela man i bin sindaun long en. Rausim rop long en na bringim em i kam. 31 Tasol sapos wanpela i askim yutupela, ‘Wai na yutupela i rausim rop long en?’ Orait yutupela i mas tok olsem: ‘Bikpela i gat wok long en.’” 32 Na tupela i go na lukim ol samting i stap olsem em i bin tokim ol.+ 33 Taim tupela i wok long rausim rop bilong donki, ol papa bilong en i tokim tupela: “Wai na yutupela i rausim rop bilong donki?” 34 Tupela i tok: “Bikpela i gat wok long en.” 35 Orait ol i bringim donki i kam long Jisas na ol i tromoi saket bilong ol antap long donki na ol i helpim Jisas long sindaun antap long en.+

36 Em i sindaun long donki na i go na ol i lainim ol saket bilong ol long rot.+ 37 Taim em i kamap klostu long rot i lusim Maunten Oliv na i go daun, bikpela lain disaipel i stat long amamas na singaut strong na litimapim nem bilong God long olgeta strongpela wok ol i bin lukim. 38 Ol i tok: “Blesing i stap long man i kam olsem King long nem bilong Jehova!* Bel isi i ken i stap long heven, na givim glori long man i stap long heven!”+ 39 Tasol sampela Farisi namel long ol manmeri i tokim em: “Tisa, krosim ol disaipel bilong yu.”+ 40 Na em i bekim tok olsem: “Mi tokim yupela: Sapos ol i pasim maus, ol ston yet bai singaut.”

41 Na taim em i kamap klostu, em i lukim taun na em i krai long en+ 42 na tok: “Sapos long dispela taim yu bin luksave long ol samting bilong bringim bel isi, em bai gutpela—tasol nau ol i stap hait long ai bilong yu.+ 43 Taim bai kamap na ol birua bilong yu bai banisim yu long wanpela strongpela banis i gat ol pos i sap na ol bai banisim* yu long olgeta sait.+ 44 Na ol bai tromoi yu na ol pikinini i stap insait long yu i go daun long graun,+ na ol bai i no larim wanpela ston bilong yu i stap antap long narapela ston,+ long wanem, wanpela man i bin kam skelim yu na yu no bin luksave long dispela samting.”

45 Jisas i go insait long tempel na em i stat long rausim ol man i wok long salim ol samting,+ 46 na em i tokim ol: “Rait Holi i tok: ‘Haus bilong mi bai stap haus bilong mekim beten,’+ tasol yupela i mekim i kamap olsem ples hait bilong ol stilman.”+

47 Long olgeta de em i wok long skulim ol manmeri long tempel. Na ol bikpris na ol saveman bilong Lo na ol bikman bilong ol manmeri ol i wok long painim rot bilong kilim em i dai.+ 48 Tasol ol i no painim wanpela rot bilong ol i ken mekim olsem, long wanem, olgeta manmeri i wok long stap klostu long em bilong harim tok bilong em.+

20 Wanpela taim em i wok long skulim ol manmeri long tempel na autim gutnius, na ol bikpris na ol saveman bilong Lo wantaim ol hetman i kam, 2 na ol i tokim em: “Tokim mipela, yu gat wanem rait long mekim ol dispela samting? Na husat i givim dispela namba long yu?”+ 3 Em i bekim tok long ol olsem: “Mi tu bai mi givim wanpela askim long yupela na yupela tokim mi: 4 Namba Jon i kisim long baptaisim ol man, dispela namba i kam long heven o i kam long ol man?” 5 Orait namel long ol yet ol i tok olsem: “Sapos yumi tok, ‘Long heven,’ bai em i tok, ‘Bilong wanem yupela i no bilipim em?’ 6 Tasol sapos yumi tok, ‘Long ol man,’ olgeta manmeri bai stonim yumi, long wanem, ol i bilip olsem Jon i wanpela profet.”+ 7 Olsem na ol i bekim tok olsem ol i no save long husat i givim namba long Jon. 8 Jisas i tokim ol: “Orait mi tu bai mi no tokim yupela long husat i givim namba long mi long mekim ol dispela samting.”

9 Na em i kirap mekim wanpela tok piksa long ol manmeri olsem: “Wanpela man i planim gaden wain+ na em i lusim dispela gaden long han bilong ol man bilong lukautim gaden wain,* na em i go raun long longwe ples inap longpela taim liklik.+ 10 Orait long taim bilong bungim pikinini wain, em i salim wanpela wokboi i go long ol man bilong lukautim gaden wain, bai ol i ken givim em sampela prut bilong dispela gaden. Tasol ol man bilong lukautim gaden wain ol i paitim dispela wokboi na salim em i go han nating.+ 11 Papa bilong gaden wain i salim narapela wokboi i go. Ol i paitim dispela wokboi tu na semim em na salim em i go han nating. 12 Na Papa bilong gaden wain i salim gen narapela wokboi, em namba 3 wokboi. Na em tu ol i paitim na bagarapim em na rausim em i go. 13 Orait papa bilong gaden wain i tok, ‘Bai mi mekim wanem? Bai mi salim pikinini man bilong mi, em mi laikim em tumas.+ Ating ol bai rispektim em.’ 14 Taim ol man bilong lukautim gaden wain i lukim em, ol i toktok namel long ol yet olsem, ‘Dispela man bai kisim olgeta samting bilong papa. Goan, yumi kilim em i dai na bai yumi ken kisim ol samting bilong em.’ 15 Olsem na ol i pulim em i go ausait long gaden wain na kilim em i dai.+ Orait papa bilong gaden wain bai mekim wanem long ol? 16 Em bai kam na kilim i dai ol dispela man bilong lukautim gaden wain na givim gaden wain long ol arapela.”

Ol manmeri i harim dispela tok na ol i tok: “Dispela samting i no ken kamap!” 17 Tasol em i lukluk long ol na tok: “Orait wanem mining bilong dispela tok i stap long Rait Holi, olsem: ‘Dispela ston ol wokman i no laikim, em i kamap nambawan ston bilong kona bilong haus’?*+ 18 Na man i pundaun antap long dispela ston, em bai bruk i go liklik liklik.+ Na wanem man dispela ston i pundaun antap long em, ston bai memeim em i kamap olsem paura.”

19 Ol saveman bilong Lo na ol bikpris i laik holim em long dispela taim stret, tasol ol i pret long ol manmeri. Ol i luksave olsem tok piksa em i mekim i makim ol yet.+ 20 Ol i skelim Jisas gut na long pasin hait ol i baim ol man long giaman olsem ol i stretpela man na salim ol i go long em. Ol i mekim olsem bai ol i ken painim sampela rong long toktok bilong em+ na ol i ken putim em long han bilong gavman na aninit long wok bos bilong gavana. 21 Na ol i askim em olsem: “Tisa, mipela i save olsem ol tok yu mekim na skulim ol man long en i stret na yu save mekim wankain pasin long olgeta man. Na yu skulim ol man long pasin bilong God, na yu mekim long pasin i tru: 22 Orait yu ting wanem? I stret mipela i baim takis long Sisar o nogat?” 23 Tasol em i save long trik bilong ol na em i tokim ol: 24 “Soim mi wanpela koin denarius.* Piksa na biknem bilong husat i stap long en?” Ol i tok: “Em bilong Sisar.” 25 Em i tokim ol: “Orait ol samting bilong Sisar, givim long Sisar,+ na ol samting bilong God, givim long God.”+ 26 Ol i no inap painim rong long dispela tok em i mekim long ai bilong ol manmeri. Ol i kirap nogut long bekim bilong em na ol i no mekim wanpela tok.

27 Tasol sampela bilong ol Sadyusi, em lain i save tok olsem i no gat kirap bek,+ ol i kam na askim em+ olsem: 28 “Tisa, Moses i tok long yumi olsem: ‘Sapos wanpela maritman i dai na em i no gat pikinini, na meri bilong em i stap yet, orait brata bilong dispela man i mas kisim dispela meri na kamapim ol pikinini long nem bilong brata bilong em.’+ 29 Orait i gat 7-pela brata, namba 1 brata i maritim wanpela meri na bihain dispela man i dai na em i no gat pikinini. 30 Na i wankain long namba 2 brata, 31 na bihain namba 3 brata tu i maritim dispela meri. Na dispela wankain samting i kamap long olgeta 7-pela brata; olgeta i dai na ol i no bin kamapim pikinini. 32 Na bihain meri tu i dai. 33 Olsem na long taim bilong kirap bek, dispela meri bai stap meri bilong husat? Long wanem, olgeta 7-pela brata i bin maritim em.”

34 Jisas i tokim ol: “Ol pikinini bilong dispela taim* i save marit, 35 tasol ol lain em ol i gutpela inap long stap long dispela taim i kamap bihain na ol i kirap bek long dai, ol bai i no marit.+ 36 Ol i no inap dai moa, ol bai stap olsem ol ensel. God bai kirapim bek ol, olsem na ol bai stap ol pikinini bilong em. 37 Moses yet i kamapim olsem ol man i dai pinis ol bai kirap bek. Long stori bilong liklik nil diwai, em i tok olsem Jehova* em i ‘God bilong Abraham na God bilong Aisak na God bilong Jekop.’+ 38 Em i no God bilong ol man i dai pinis, nogat, em i God bilong ol man i stap laip, long wanem, long tingting bilong em olgeta i stap laip.”+ 39 Na sampela saveman bilong Lo i bekim tok olsem: “Tisa, tok bilong yu i gutpela.” 40 Ol i pret long givim wanpela askim moa long em.

41 Orait em i askim ol: “Olsem wanem ol man i tok Krais em i pikinini bilong Devit?+ 42 Long buk bilong ol Song, Devit yet i tok: ‘Jehova* i tokim Bikpela bilong mi: “Sindaun long rait han bilong mi 43 i go inap long taim mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long lek bilong yu.”’+ 44 Olsem na Devit i kolim em Bikpela, orait olsem wanem em i pikinini bilong Devit?”

45 Olgeta manmeri i putim yau i stap na em i tokim ol disaipel bilong em: 46 “Lukaut long ol saveman bilong Lo husat i amamas long putim ol longpela klos na wokabaut raun na ol i laik bai ol manmeri i soim rispek na givim gude long ol long ples bung long maket. Na long ol sinagog ol i laikim ol sia i stap long fran,* na long taim bilong ol bikpela kaikai ol i laik sindaun long ol hap bilong ol man i gat nem.+ 47 Na ol i save stilim ol samting bilong ol wido meri, na ol i save mekim ol longpela beten bilong pulim ai bilong ol man. Ol dispela man bai ol i kisim kot i bikpela moa.”

21 Taim Jisas i apim het, em i lukim ol maniman i putim mani olsem presen bilong ol i go long ol boks mani.+ 2 Na em i lukim wanpela wido meri husat i sot long ol samting. Dispela meri i putim tupela liklik koin* i gat liklik pe tru+ long boks, 3 na Jisas i tok: “Mi tok tru long yupela, mani dispela wido meri i stap rabis i putim, em i winim mani olgeta arapela i bin putim.+ 4 Long wanem, ol i bin putim ekstra mani bilong ol olsem presen, tasol dispela meri i sot tru na em i putim olgeta samting em i holim.”+

5 Bihain, sampela i wok long stori long tempel na olsem wanem ol i bilasim long ol gutpela ston na long ol samting ol man i givim long God olsem ofa,+ 6 na em i tok: “Ol dispela samting yupela i lukim, taim bai kamap na bai i no gat wanpela ston i stap antap long narapela ston, nogat tru, bai ol i tromoi olgeta i kam daun.”+ 7 Orait ol i askim em olsem: “Tisa, wanem taim stret bai ol dispela samting i kamap, na wanem sain bai kamap bilong soim olsem ol dispela samting i laik kamap?”+ 8 Em i tok: “Yupela lukaut. Nogut ol i giamanim yupela,+ long wanem, planti man bai kam na kolim nem bilong mi na tok, ‘Mi dispela man,’ na ‘Taim i kam klostu pinis.’ Yupela i no ken bihainim ol.+ 9 Na tu, taim yupela i harim tok long ol woa na kain kain trabel nabaut, yupela i no ken pret. Ol dispela samting i mas kamap pastaim, tasol pinis bai i no kamap kwiktaim.”+

10 Na em i tokim ol olsem: “Wanpela kantri bai pait long narapela kantri+ na wanpela kingdom bai pait long narapela kingdom.+ 11 Na bai i gat ol bikpela guria, na long narapela narapela hap bai i gat ol bikpela sik na bikpela hangre.+ Na ol manmeri bai lukim ol samting i mekim ol i pret na ol bai lukim ol bikpela sain i kam long heven.

12 “Tasol paslain long ol dispela samting i kamap, ol manmeri bai holim yupela na mekim nogut long yupela.+ Bai ol i bringim yupela i go long ol sinagog na ol haus kalabus. Ol bai sanapim yupela long ai bilong ol king na ol gavana, long wanem, nem bilong mi i stap long yupela.+ 13 Dispela bai givim rot long yupela long autim tok long ol. 14 Olsem na pasim tok long bel olsem yupela i no ken redim wanem tok yupela bai bekim long ol.+ 15 Long wanem, long maus bilong yupela mi bai putim ol tok i kamapim savetingting, na olgeta birua bilong yupela bai i no inap sakim o daunim dispela tok.+ 16 Na tu, ol papamama, ol brata, ol wanblut, na ol pren bilong yupela bai putim yupela long han bilong ol jas, na ol bai kilim i dai sampela bilong yupela.+ 17 Na ol man bai heitim yupela, long wanem, nem bilong mi i stap long yupela.+ 18 Tasol i no gat wanpela gras long het bilong yupela bai i lus, nogat tru.+ 19 Pasin bilong yupela long sanap strong bai mekim na yupela i holimpas laip bilong yupela.+

20 “Tasol taim yupela i lukim ol ami i kam banisim Jerusalem,+ orait yupela i ken save olsem taim bilong em long bagarap i kam klostu.+ 21 Long dispela taim ol manmeri long Judia i mas ranawe i go long ol maunten,+ na ol manmeri i stap long Jerusalem i mas lusim dispela hap. Na ol man i stap ausait long dispela taun ol i no ken i go insait long en. 22 Long wanem, dispela em i taim bilong bekim rong na bai olgeta samting i stap long Rait Holi i ken kamap tru. 23 Sori tru long ol meri i gat bel na ol meri i susuim bebi long dispela taim!+ Bikpela pen na hevi bai kamap long dispela hap na God bai mekim save long ol dispela manmeri. 24 Ol bai bagarap long sap bilong bainat na ol man bai kisim ol i go kalabus long olgeta kantri.+ Na ol manmeri bilong ol arapela lain bai krungutim Jerusalem i go inap long dispela haptaim bilong ol manmeri bilong ol arapela lain i pinis.+

25 “Na tu, bai i gat ol sain long san, mun, na ol sta,+ na long graun ol lain man bai tingting planti tru. Ol bai paul long ol samting ol i mas mekim, long wanem, solwara i no stap isi na i pairap strong. 26 Pasin bilong pret na ol samting ol man i ting bai kamap long graun bai mekim ol i airaun, na ol strongpela samting i stap long skai bai guria. 27 Na ol bai lukim Pikinini bilong man+ i stap long klaut na kam wantaim pawa na bikpela glori.+ 28 Tasol taim ol dispela samting i stat long kamap, yupela i mas sanap na litimapim het bilong yupela, long wanem, taim bilong God long kisim bek yupela i kam klostu.”

29 Na em i mekim wanpela tok piksa long ol: “Lukim diwai fik na olgeta arapela diwai.+ 30 Taim yupela i lukim ol i putim lip, orait yupela i save olsem taim bilong gutpela san* i kam klostu. 31 Olsem tasol, taim yupela i lukim ol dispela samting i kamap, yupela i mas save olsem Kingdom Bilong God i kam klostu. 32 Mi tok tru long yupela olsem lain pipol bilong dispela taim bai i no dai yet na ol dispela samting bai kamap.+ 33 Skai wantaim graun bai pinis, tasol ol tok bilong mi bai i no pinis.+

34 “Was gut long yupela yet, nogut pasin bilong kaikai planti tumas na dring planti+ na ol wari bilong laip+ i daunim yupela, na dispela de i kamap long yupela wantu tasol 35 olsem wanpela trap i holimpas animal.+ Long wanem, dispela de bai kamap long olgeta manmeri i stap long graun. 36 Olsem na yupela i mas was i stap,+ na oltaim yupela i mas beten strong+ bai yupela i ken abrusim ol dispela samting i mas kamap, na bai yupela i ken sanap long ai bilong Pikinini bilong man.”+

37 Long san em i save skulim ol man long tempel, tasol long nait em i save go aut na stap long Maunten Oliv. 38 Long moningtaim tru olgeta manmeri i save kam long em long tempel long harim tok bilong em.

22 Bikpela Bung Bilong Bret i No Gat Yis, em ol i kolim Pasova,+ i kam klostu.+ 2 Na ol bikpris na ol saveman bilong Lo i laik kilim i dai Jisas. Na ol i painim gutpela rot bilong mekim olsem,+ tasol ol i pret long ol manmeri.+ 3 Orait Satan i go insait long Judas, em ol i kolim Iskariot, em wanpela bilong 12-pela aposel.+ 4 Na Judas i go toktok wantaim ol bikpris na ol kepten bilong tempel long rot bilong putim Jisas long han bilong ol.+ 5 Ol i amamas na pasim tok long givim mani silva+ long Judas. 6 Em i orait long dispela, na em i kirap painim wanem taim i gutpela long putim Jisas long han bilong ol long taim i no gat bikpela lain manmeri i stap.

7 De bilong Bret i No Gat Yis i kamap, na long dispela de ol i mas sakrifaisim animal bilong Pasova.+ 8 Olsem na Jisas i salim Pita na Jon i go na tokim tupela: “Go na redim Pasova bilong yumi long kaikai.”+ 9 Tupela i tokim em: “Yu laik bai mipela i redim long we?” 10 Em i tokim tupela: “Harim! Taim yutupela i go insait long taun, wanpela man i karim sospen graun i gat wara long en bai bungim yutupela. Bihainim em na go insait long haus em i go insait long en.+ 11 Na yutupela i mas tokim papa bilong haus, ‘Tisa i tokim yu: “Rum em mi na ol disaipel bilong mi bai kisim kaikai bilong Pasova long en, em i stap we?”’ 12 Na dispela man bai soim yutupela wanpela bikpela rum i stap antap, na i gat ol samting i stap pinis long en. Yutupela redim kaikai long hap.” 13 Orait tupela i go na lukim ol samting olsem em i bin tokim tupela, na tupela i redim ol samting bilong Pasova.

14 Taim i kamap pinis na em i sindaun long tebol na ol aposel i stap wantaim em.+ 15 Na em i tokim ol: “Mi bin i gat laik tru long kaikai dispela Pasova wantaim yupela paslain long mi karim pen na hevi. 16 Mi tokim yupela: Bai mi no kisim kaikai bilong Pasova gen i go inap long olgeta samting em Pasova i makim i gat truim bilong en long Kingdom Bilong God.” 17 Na em i kisim kap na i tok tenkyu long God, na em i tok: “Yupela olgeta kisim dispela kap na dring long en. 18 Mi tokim yupela: Kirap long nau na i go, bai mi no dring wain gen i go inap long Kingdom Bilong God i kamap.”

19 Na em i kisim wanpela bret+ na tok tenkyu long God, na em i brukim bret na givim long ol na tok: “Dispela i makim bodi bilong mi+ em mi bai givim bilong helpim yupela.+ Yupela i mas mekim olsem yet bilong tingim mi.”+ 20 Taim ol i kisim pinis kaikai bilong apinun, em i mekim wankain samting long kap na tok: “Dispela kap i makim nupela kontrak+ mi mekim long rot bilong blut bilong mi.+ Dispela blut bai kapsait bilong helpim yupela.+

21 “Harim! Man bai putim mi long han bilong ol birua, em i stap wantaim mi long tebol.+ 22 Pikinini bilong man i mas i go olsem tok i stap pinis i makim.+ Tasol sori tumas long dispela man i putim em long han bilong ol birua!”+ 23 Ol aposel i harim dispela tok na ol i kirap toktok namel long ol yet olsem husat tru bilong ol bai mekim dispela samting.+

24 Tasol bikpela kros i kamap namel long ol long husat bilong ol i winim ol arapela.+ 25 Na Jisas i tokim ol: “Ol king i bosim ol kantri, ol i save strong tumas long bosim ol manmeri, na ol lain i gat namba long bosim ol manmeri, ol i gat nem olsem ol manmeri bilong mekim gut long ol arapela.+ 26 Tasol dispela i no ken i stap olsem pasin bilong yupela.+ Man i stap nambawan namel long yupela na i winim ol arapela, em i mas stap olsem man em krismas bilong em i liklik moa long ol arapela.+ Na man i go pas long yupela i mas stap olsem wokman bilong helpim ol arapela. 27 Husat i winim narapela, man i sindaun long tebol o wokman i mekim wok? Em man i sindaun long tebol, laka? Tasol mi stap namel long yupela olsem wokman i mekim wok.+

28 “Yupela i bin pas wantaim mi+ taim ol traim i painim mi.+ 29 Na mi mekim kontrak wantaim yupela long wanpela Kingdom, olsem Papa i bin mekim wanpela kontrak wantaim mi long wanpela Kingdom.+ 30 Na yupela i ken kaikai na dring long tebol bilong mi long Kingdom bilong mi,+ na sindaun long ol sia king+ na stap olsem jas na skelim 12-pela traib bilong Israel.+

31 “Saimon, Saimon, harim! Satan i tok em i laik kisim yupela bilong seksekim yupela olsem wit.+ 32 Tasol mi beten strong bilong helpim yu bai bilip bilong yu i no ken pundaun.+ Na yu, taim yu kam bek, strongim ol brata bilong yu.”+ 33 Na Pita i tokim Jisas: “Bikpela, mi redi long go wantaim yu long kalabus na mi redi long dai wantaim yu.”+ 34 Tasol Jisas i tok: “Pita, mi tokim yu, tude kakaruk bai i no krai yet na bai yu tok 3-pela taim olsem yu no save long mi.”+

35 Na Jisas i tokim ol: “Taim mi bin salim yupela i go na tokim yupela long no ken karim paus mani, beg kaikai, na ol sendol,+ yupela i bin sot long wanpela samting o nogat?” Ol i tok: “Nogat!” 36 Orait em i tokim ol: “Tasol nau man i gat paus mani, em i mas kisim i go, na wankain long beg kaikai. Na man i no gat bainat, em i mas salim saket bilong em na baim wanpela bainat. 37 Mi tokim yupela, tok i stap long Rait Holi i mas kamap tru long mi, olsem, ‘Ol i tingim em olsem man bilong brukim lo.’+ Samting ol i raitim na i makim mi i wok long kamap.”+ 38 Na ol i tok: “Bikpela, lukim! tupela bainat i stap.” Em i tokim ol: “Em inap.”

39 Taim em i go ausait, em i go long Maunten Oliv olsem em i save mekim, na ol disaipel i bihainim em.+ 40 Ol i kamap long dispela hap na em i tokim ol: “Yupela i mas beten i stap, bai yupela i no ken pundaun long traim.”+ 41 Na em i lusim ol na i go longwe liklik,* na em i brukim skru na stat long beten 42 olsem: “Papa, sapos yu laik, rausim dispela kap long mi. Tasol laik bilong mi i no ken kamap, nogat, laik bilong yu i mas kamap.”+ 43 Na wanpela ensel i kam long heven na strongim em.+ 44 Em i pilim hevi tru na em i kirap beten strong moa,+ na tuhat bilong em i kamap olsem blut na i pundaun long graun. 45 Em i beten pinis na go long ol disaipel na em i lukim ol i slip, long wanem, bel hevi i pinisim strong bilong ol.+ 46 Na em i tokim ol: “Bilong wanem yupela i slip? Kirap na beten i stap, bai yupela i no ken pundaun long traim.”+

47 Em i toktok yet i stap na lukim! bikpela lain manmeri i kam na man ol i kolim Judas, wanpela bilong ol 12-pela aposel, em i soim rot long ol. Na em i kam long Jisas bilong givim kis long em.+ 48 Tasol Jisas i tokim em: “Judas, yu putim Pikinini bilong man long han bilong ol birua long rot bilong wanpela kis, a?” 49 Taim ol man i stap klostu long em i lukim samting i laik kamap, ol i tok: “Bikpela, yu laik bai mipela i katim ol long bainat, a?” 50 Na wanpela bilong ol i katim na rausim yau long rait sait bilong wokboi bilong hetpris.+ 51 Tasol Jisas i tok: “Em inap nau.” Na em i tatsim yau na oraitim dispela man. 52 Na Jisas i tokim ol bikpris na ol kepten bilong tempel na ol hetman i kam long kisim em, olsem: “Yupela i kam wantaim ol bainat na ol hap diwai olsem yupela i kam bilong kisim wanpela raskol, a?+ 53 Long olgeta de mi stap wantaim yupela long tempel+ na yupela i no bin holim mi.+ Tasol nau em taim bilong yupela na taim bilong tudak long stap bos.”+

54 Na ol i arestim em na bringim em i go+ long haus bilong hetpris, tasol Pita i stap longwe liklik na bihainim em i go.+ 55 Ol i wokim paia long ples bung insait long banis na sindaun, na Pita i sindaun wantaim ol.+ 56 Na wanpela wokmeri i lukim em i hatim skin bilong em long paia, na wokmeri i lukluk long em na tok: “Dispela man tu i bin stap wantaim em.” 57 Tasol Pita i tok nogat olsem: “Meri, mi no save long em.” 58 Na bihain liklik narapela man i lukim em na tok: “Yu tu, yu wanpela bilong ol.” Tasol Pita i tok: “Nogat.”+ 59 Na bihain long wanpela aua samting narapela man i strong olsem: “Tru tumas, dispela man tu i bin stap wantaim em, em wanpela man Galili!” 60 Tasol Pita i tok: “Mi no save long dispela tok yu mekim.” Em i toktok yet na wantu kakaruk i krai. 61 Na Bikpela i tanim na lukluk long Pita, na Pita i tingim tok Bikpela i bin mekim long em: “Tude paslain long kakaruk i krai, inap 3-pela taim yu bai tok yu no save long mi.”+ 62 Na Pita i go ausait na krai nogut tru.

63 Ol man i holim Jisas i stap, ol i kirap tok bilas long em+ na ol i paitim em.+ 64 Ol i karamapim pes bilong em na askim em: “Sapos yu wanpela profet, orait tokim mipela! Husat i paitim yu?” 65 Na ol i mekim planti arapela tok nogut long em.

66 Taim san i kamap, ol hetman bilong ol manmeri, na ol bikpris na ol saveman bilong Lo, ol i kam bung+ na ol i kisim em i go long ples bung bilong Sanhedrin bilong ol, na ol i tok: 67 “Sapos yu Krais, orait tokim mipela.”+ Tasol em i tokim ol: “Maski sapos mi tokim yupela, bai yupela i no bilipim. 68 Na tu, sapos mi givim askim long yupela, bai yupela i no bekim. 69 Tasol kirap long nau na i go, Pikinini bilong man+ bai sindaun long strongpela rait han bilong God.”+ 70 Na ol i tokim em: “Olsem na yu Pikinini Bilong God, a?” Em i tokim ol: “Yupela yet i tok olsem.” 71 Ol i tok: “Yumi no gat wok long harim sampela tok moa. Yumi harim pinis dispela tok long maus bilong em yet.”+

23 Olsem na olgeta bilong dispela bikpela lain i kirap na bringim Jisas i go long Pailat.+ 2 Na ol i kirap long sutim tok long em+ olsem: “Mipela i lukim dispela man i wok long kirapim lain bilong mipela long sakim tok na em i tambuim mipela long baim takis long Sisar+ na em i tok em yet i Krais, wanpela king.”+ 3 Orait Pailat i givim dispela askim long em: “Yu King bilong ol Juda, a?” Na em i bekim tok olsem: “Yu yet yu tok olsem.”+ 4 Na Pailat i tokim ol bikpris na ol manmeri: “Mi no painim wanpela rong long dispela man.”+ 5 Tasol ol i strong na tok: “Em i skulim ol manmeri long olgeta hap bilong Judia, kirap long Galili na i kam inap long hia, na tok bilong em i mekim na ol manmeri i no stap isi.” 6 Pailat i harim dispela tok na em i askim ol olsem Jisas i man Galili o nogat. 7 Na taim em i kisim save olsem Jisas i bilong hap Herot i bosim,+ em i salim em i go long Herot. Long dispela taim Herot tu i stap long Jerusalem.

8 Herot i amamas tru taim em i lukim Jisas. Em i bin harim ol stori bilong em,+ olsem na inap longpela taim liklik em i laik lukim em, na tu, em i laik lukim em i wokim wanpela mirakel. 9 Na em i kirap givim planti askim long em, tasol Jisas i no bekim wanpela tok.+ 10 Na ol bikpris na ol saveman bilong Lo i wok long sanap na sindaun na sanap gen, na ol i belhat na sutim tok long em bilong kotim em. 11 Orait Herot wantaim ol soldia bilong em ol i rabisim Jisas,+ na Herot i putim wanpela klos i nais tumas long em na tok bilas long em.+ Na Herot i salim em i go bek long Pailat. 12 Long dispela de stret Herot na Pailat i kamap pren. Bipo pasin birua i stap namel long tupela.

13 Nau Pailat i singautim ol bikpris na ol hetman na ol manmeri i kam bung 14 na em i tokim ol: “Yupela i bin bringim dispela man i kam long mi na tok olsem em i save kirapim ol man long bikhet. Harim! Mi skelim em long ai bilong yupela na mi lukim olsem dispela man i no gat asua long samting yupela i kotim em long en.+ 15 Na Herot tu i lukim olsem em i no gat asua, long wanem, em i bin salim em i kam bek long yumi. Na harim! Em i no mekim wanpela samting inap long em i dai. 16 Olsem na mi bai mekim save long em+ na larim em i go.” 17* —— 18 Tasol olgeta manmeri wantaim i singaut olsem: “Kilim dispela man i dai, na lusim Barabas i kam long mipela!”+ 19 (Barabas i bin kilim man i dai na em i kirapim ol man long wanpela taun long bikhet long gavman na ol i kalabusim em.) 20 Orait Pailat i singaut gen long ol, long wanem, em i laik lusim Jisas i go.+ 21 Na ol i kirap singaut olsem: “Nilim em long pos! Nilim em long pos!”+ 22 Namba 3 taim em i tokim ol: “Bilong wanem? Dispela man i mekim wanem rong? Mi no painim wanpela samting inap long em i mas i dai, olsem na mi bai mekim save long em na larim em i go.” 23 Na ol i strong moa yet na singaut long kilim em i dai.* Ol i singaut tumas,+ olsem na 24 Pailat i harim tok bilong ol na tokaut olsem samting ol i tokim em long mekim i mas kamap. 25 Pailat i lusim i go dispela man husat i stap long kalabus, em dispela man i bin bikhet long gavman na kilim man i dai na ol manmeri i singaut long larim em i go. Tasol Pailat i tok Jisas i mas i dai olsem ol manmeri i laikim.

26 Ol i kisim Jisas i go na ol i holimpas Saimon, em wanpela man Sairini i wokabaut i kam insait long taun, na ol i putim diwai pos* antap long em na mekim em i karim i go bihainim Jisas.+ 27 Na bikpela lain manmeri na planti meri tu ol i bihainim em i go na ol dispela meri i bel hevi na paitim bros bilong ol na krai sori long em. 28 Jisas i tanim i go long ol meri na tok: “Ol pikinini meri bilong Jerusalem, yupela i no ken krai moa long mi. Nogat. Yupela i mas krai long yupela yet na long ol pikinini bilong yupela.+ 29 Long wanem, taim bai kamap na ol manmeri bai tok, ‘Ol meri em ol i no inap karim pikinini, na ol meri i no bin karim pikinini, na ol meri i no bin susuim pikinini, ol i ken amamas!’+ 30 Long dispela taim ol bai tokim ol maunten olsem, ‘Pundaun antap long mipela!’ na ol bai tokim ol liklik maunten, ‘Karamapim mipela!’+ 31 Sapos nau ol i mekim ol dispela samting taim diwai i gat wara, orait wanem samting bai kamap taim diwai i drai pinis?”

32 Na ol i bringim tupela arapela man i kam, em ol i man nogut. Ol i laik kilim i dai tupela wantaim Jisas.+ 33 Taim ol i kamap long ples ol i kolim Bun Bilong Het,+ ol i nilim Jisas long pos na ol i hangamapim tupela man nogut tu, wanpela long rait sait na wanpela long left sait bilong em.+ 34 Jisas i tok: “Papa, fogivim ol, ol i no save long samting ol i mekim.” Na tu, ol i pilai satu* bilong tilim klos bilong em.+ 35 Ol manmeri i sanap na lukluk i stap. Tasol ol hetman i tok bilas olsem: “Em i bin helpim ol arapela. Larim em i helpim em yet sapos em i dispela Krais Bilong God, em Man God i Makim.”+ 36 Na ol soldia tu i tok bilas long em, ol i kam klostu na i laik givim em wain i pait,+ 37 na ol i tok: “Sapos yu King bilong ol Juda, orait kisim bek yu yet.” 38 Na i gat wanpela hap rait i stap antap long em olsem: “Dispela em King bilong ol Juda.”+

39 Orait wanpela bilong dispela tupela man nogut em ol i hangamapim long pos, em i kirap tok nogut long Jisas+ olsem: “Yu Krais, a? Kisim bek yu yet na mipela wantaim!” 40 Na narapela i krosim dispela man olsem: “Yu kisim wankain hevi olsem em na yu no pret liklik long God, a? 41 Na samting i kamap long yumi i stret, long wanem, yumi kisim pe inap stret long ol samting yumi bin mekim. Tasol dispela man i no bin mekim wanpela rong.” 42 Na em i tok: “Jisas, tingim mi taim yu kamap King.”*+ 43 Na Jisas i tokim em: “Mi tok tru long yu tude, yu bai stap wantaim mi long Paradais.”+

44 Orait nau em i klostu long namba 6 aua,* tasol tudak i karamapim olgeta hap bilong graun i go inap long namba 9 aua,*+ 45 long wanem, lait bilong san i pinis. Na keten i stap long tempel+ i bruk long namel kirap long antap na i go daun.+ 46 Jisas i singaut strong na tok: “Papa mi putim strong bilong laip bilong mi i go long han bilong yu.”+ Em i mekim dispela tok pinis na em i dai.+ 47 Ofisa bilong ami i lukim dispela samting i kamap na em i kirap givim glori long God, em i tok: “Tru tumas, dispela man em i stretpela man.”+ 48 Na olgeta manmeri i bin kam bung bilong lukluk, ol i lukim ol samting i kamap na ol i paitim bros bilong ol na ol i go bek long ol haus bilong ol. 49 Na tu, ol lain i save long em ol i sanap longwe liklik. Na ol meri em ol i bin lusim Galili na bihainim em i kam, ol tu i stap na lukim ol dispela samting.+

50 Na i gat wanpela man nem bilong em Josep, em wanpela memba bilong Kaunsil, na em i wanpela gutpela na stretpela man.+ 51 Em i bilong Arimatea, em wanpela taun bilong ol Juda, na em i wetim Kingdom Bilong God. (Na em i no bin orait long tingting bilong Kaunsil na samting ol i mekim.) 52 Dispela man i go long Pailat na askim long kisim bodi bilong Jisas. 53 Na em i kisim bodi i kam daun+ na karamapim long gutpela laplap linen na em i putim long matmat ol i bin katim insait long ston.+ Bipo ol i no bin putim wanpela bodi long dispela matmat. 54 Nau em i Redi De,*+ na em apinun tru na Sabat+ i wok long kam klostu. 55 Tasol ol meri husat i bin lusim Galili wantaim em na kam, ol tu i go na lukim matmat na olsem wanem ol i slipim bodi bilong em.+ 56 Ol i go bek bilong redim ol lip samting i gat gutpela smel na sampela sanda. Tasol long Sabat ol i malolo+ olsem lo i makim.

24 Na long namba 1 de bilong wik, long moningtaim tru, ol i go long matmat na ol i bringim ol lip samting i gat gutpela smel em ol i bin redim.+ 2 Tasol ol i lukim olsem wanpela i bin rolim na rausim ston i stap long maus bilong matmat,+ 3 na taim ol i go insait, ol i no lukim bodi bilong Bikpela Jisas.+ 4 Ol i tingting planti long dispela, na lukim! tupela man i kamap na sanap klostu long ol, na tupela i pasim klos i lait olsem laitning. 5 Ol meri i pret na ol i daunim het i stap na dispela tupela man i tokim ol: “Bilong wanem yupela i painim man i stap laip namel long ol man i dai pinis?+ 6 Em i no stap long hia, em i kirap bek pinis. Tingim tok em i bin mekim long yupela taim em i stap yet long Galili, 7 olsem ol man bai putim Pikinini bilong man long han bilong ol sinman na ol bai nilim em long pos na long namba 3 de em bai kirap bek.”+ 8 Na ol meri i tingim bek tok bilong em,+ 9 na ol i lusim matmat na i go bek na tokim 11-pela aposel na olgeta arapela disaipel long ol dispela samting.+ 10 Ol meri husat i givim ol dispela tok long ol aposel, em Maria Makdala, Joana, Maria mama bilong Jems, na ol arapela meri i stap wantaim ol. 11 Tasol ol aposel na ol arapela disaipel i ting ol meri i toktok nating na ol i no bilipim ol.

12 Tasol Pita i kirap na ran i go long matmat. Em i lindaun na lukluk i go insait na em i lukim ol hap laplap tasol i stap. Orait em i lusim dispela hap na tingting planti long samting i bin kamap.

13 Long dispela de yet tupela disaipel i wokabaut i go long wanpela liklik taun ol i kolim Emeus. Dispela taun i stap longwe long Jerusalem inap 7-pela mail samting.* 14 Na tupela i wok long toktok long ol samting i bin kamap.

15 Tupela i toktok long ol dispela samting i stap na Jisas yet i kam na wokabaut wantaim ol. 16 Tasol tupela i no luksave long em.+ 17 Em i tokim tupela: “Yutupela i wok long toktok long wanem samting taim yutupela i wokabaut i go?” Na tupela i sanap na pes bilong tupela i luk sore. 18 Na wanpela bilong tupela, nem bilong em Kliopas, em i tokim em: “Ating yu man bilong narapela ples na yu stap yu yet long Jerusalem na yu no save* long ol samting i bin kamap long dispela taim, a?” 19 Na em i askim tupela: “Wanem ol samting?” Tupela i tok: “Ol samting i kamap long Jisas dispela Nasarin,+ em i wanpela profet i mekim ol strongpela wok na ol strongpela tok long ai bilong God na ol manmeri.+ 20 Na ol bikpris na ol hetman bilong mipela i bin putim em long han bilong ol man long kilim em i dai+ na ol i nilim em long pos. 21 Tasol mipela i bin ting olsem dispela man em man bilong kisim bek Israel.+ Na nau em i namba 3 de bihain long ol dispela samting i bin kamap. 22 Na tu, sampela meri long lain bilong mipela ol i mekim mipela i kirap nogut. Long moningtaim tru ol i go long matmat,+ 23 tasol ol i no lukim bodi bilong em. Na ol i kam na tok olsem ol i bin lukim ol ensel na ol ensel i tok em i stap laip. 24 Na sampela bilong mipela i go long matmat+ na ol i lukim ol samting olsem ol meri i tok, tasol ol i no lukim em.”

25 Olsem na Jisas i tokim tupela: “Yutupela i no laik wokim gut tingting na bel bilong yutupela i no kirap kwik long bilipim olgeta tok ol profet i kamapim! 26 Olsem wanem? Ating yutupela i no save olsem Krais i mas karim pen long ol dispela samting+ na bai em inap kisim glori, a?”+ 27 Na em i stat long ol rait bilong Moses na ol Profet+ na em i kamapim mining bilong ol samting long Rait Holi i makim em yet.

28 Ol i kamap klostu long liklik taun ol i laik go long en, na em i mekim olsem em i laik go moa. 29 Tasol tupela i strong long em i mas stap wantaim ol, na tupela i tok: “Stap wantaim mipela, em apinun na de i laik pinis.” Olsem na em i go insait na stap wantaim tupela. 30 Na em i sindaun wantaim tupela long kaikai na em i kisim bret, beten, na brukim bret na kirap givim long tupela.+ 31 Em i mekim olsem na ai bilong tupela i op na ol i luksave long em. Tasol em i lus nating na tupela i no lukim em moa.+ 32 Na tupela i toktok long ol yet olsem: “Taim em i toktok long yumi long rot na kamapim gut ol tok bilong Rait Holi long yumi, bel bilong yumi i bin kirap tru, a?” 33 Long dispela taim stret tupela i kirap na go bek long Jerusalem, na tupela i lukim 11-pela aposel na ol arapela disaipel ol i bung i stap. 34 Na ol i tokim tupela olsem: “Tru tumas, Bikpela i kirap bek pinis na em i kamap long Saimon!”+ 35 Na tupela i stori long ol samting i bin kamap long rot na olsem wanem tupela i luksave long em taim em i brukim bret.+

36 Ol i toktok long ol dispela samting i stap na em yet i kamap namel long ol na tokim ol: “Bel isi i ken i stap wantaim yupela.”+ 37 Tasol ol i pret na guria, na pret i mekim na ol i ting ol i lukim wanpela spirit. 38 Olsem na em i tokim ol: “Bilong wanem yupela i tingting planti na kisim tupela tingting long bel bilong yupela? 39 Lukim han na lek bilong mi, em mi tasol. Holim mi na lukim, long wanem, spirit i no gat mit na ol bun olsem yupela i lukim i stap long mi.” 40 Em i tok olsem na em i soim han na lek bilong em. 41 Tasol ol i no bilip yet, long wanem, ol i amamas tumas na kirap nogut i stap, na em i tokim ol: “Yupela i gat sampela kaikai i stap?” 42 Olsem na ol i givim em wanpela hap pis ol i bin kukim. 43 Na em i kisim na kaikai, na ol i lukim.

44 Orait em i tokim ol: “Tingim, taim mi stap yet wantaim yupela mi bin kamapim olsem olgeta tok+ i makim mi long Lo Bilong Moses na long ol rait bilong ol Profet na ol Song, ol i mas kamap tru.”+ 45 Orait em i mekim na tingting bilong ol i op tru na ol inap kliagut long mining bilong ol Rait Holi,+ 46 na em i tokim ol: “Rait Holi i tok olsem Krais bai karim pen na long namba 3 de em bai kirap bek long dai.+ 47 Na long rot bilong nem bilong em ol bai autim tok long olgeta lain man+ olsem ol man i mas tanim bel na bai God i ken lusim ol sin bilong ol.+ Kirap long Jerusalem na i go long ol arapela hap,+ 48 yupela bai stap olsem ol witnes bilong ol dispela samting.+ 49 Harim! Dispela samting em Papa bilong mi i bin promis long en, mi bai salim i kam long yupela. Tasol yupela i mas stap long taun i go inap long yupela i kisim strong i kam long ples antap.”+

50 Orait em i bringim ol i go inap long Betani, na em i apim han bilong em na blesim ol. 51 Em i blesim ol i stap na em i lusim ol na God i kisim em i go antap long heven.+ 52 Na ol i brukim skru long em na ol i amamas tru na go bek long Jerusalem.+ 53 Na oltaim ol i stap long tempel na litimapim nem bilong God.+

Lukim “Herot” long Dikseneri.

Em wanpela lain pris.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

O, “wanpela visen.”

Lukim Apd. A5.

Tok Grik i makim meri i no bin slip wantaim man.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim “Katim skin” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Grk., “wanpela kom bilong kisim bek man.” Lukim “Kom” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Grk., “bikpela lain ami bilong heven.”

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Dispela i makim Herot Antipas. Lukim “Herot” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

O, “wanpela ekstra klos.”

“Joses,” em nem i stap long sampela olpela manuskrip.

Lukim “Devil” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

Lukim “Sinagog” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

O, “kamap orait.”

Dispela i makim Raunwara Galili.

Lukim Apd. A5.

Lukim “Beg wain” long Dikseneri.

O, “paralais.”

O, “paralais.”

Tok Grik i makim man i putim narapela long han bilong birua.

Dispela i makim olsem givim dinau nating na i no gat intres.

O, “Disaipel.”

Lukim Apd. B14.

O, “bikpela.”

Lukim “Devil” long Dikseneri.

O ating, “Inap longpela taim dispela spirit nogut i holim em strong.”

O, “win bilong em (strong bilong laip) i kam bek long em.”

Grk., “silva.”

O, “wanpela ekstra klos.”

Dispela i makim Herot Antipas. Lukim “Herot” long Dikseneri.

Grk., “em i blesim.”

Lukim “Diwai pos” long Dikseneri.

Em wanpela animal i kain olsem dok.

O, “holimpas na tok gude long wanpela man.”

O, “Hades,” em matmat we olgeta man bai go long en. Lukim “Hades” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

Grik, psy·kheʹ. Lukim “Nephesh; Psykhe” long Dikseneri.

Lukim Apd. B14.

O, “nambawan samting.”

Grk., “olgeta man i gat dinau long mipela.”

Nem ol i yusim bilong makim Satan.

O, “mangal.”

Dispela i makim em i bihainim pasin bilong mekim em yet i kamap klin.

Em wanpela kumu ol i yusim bilong wokim marasin na bilong mekim kaikai i swit.

O, “ol nambawan sia.”

Lukim “Gehena” long Dikseneri.

Grk., “2-pela asarion.” Lukim Apd. B14.

O ating, “long ai bilong ol sinagog.”

O, “mangal.”

Grk., “1-pela kiubit.” Lukim Apd. B14.

Grk., “pasim laplap long bel bilong yupela.”

Grk., “em bai pasim gut laplap.”

Kirap klostu long 9:00 p.m. i go inap long 12:00 nait.

Kirap long 12:00 nait i go klostu long 3:00 a.m.

Grk., “laspela lepton.” Lukim Apd. B14.

Skel bilong 1-pela siah em 7.33 lita. Lukim Apd. B14.

Grk., “foks,” em wanpela animal i kain olsem dok, em i kleva na i gat pasin trik.

Grk., “Haus bilong yupela.” Dispela i makim tempel.

Lukim Apd. A5.

Grk., “kaikai bret.”

“I no birua,” i makim olsem, i no laikim mi moa winim ol.

Lukim “Diwai pos” long Dikseneri.

Dispela i makim wanpela man i mekim wok olsem mausman bilong wanpela king o wanpela kantri.

Lukim Apd. B14.

O, “ol meri em ol i pren bilong em.”

Lukim Apd. B14.

Grk., “heven.”

O, “man i save lukautim ol samting long haus bilong bosman.”

Wanpela bat em 22 lita. Lukim Apd. B14.

Wanpela kor em inap 220 lita. Lukim Apd. B14.

O, “savepasin.”

Lukim “Dispela taim” long Dikseneri.

Lukim “Adaltri” long Dikseneri.

Grk., “klostu long bros bilong Abraham.”

O, “Hades,” em matmat we olgeta man bai go long en. Lukim “Hades” long Dikseneri.

Grk., “klostu long bros bilong em.”

Lukim Apd. A3.

Lukim “Adaltri” long Dikseneri.

Lukim “Adaltri” long Dikseneri.

Lukim “Dispela taim” long Dikseneri.

O, “fik-malberi.”

Hevi bilong 1-pela Grik maina em 340 gram, em inap olsem 100 drakma. Lukim Apd. B14.

Grk., “silva.”

Grk., “silva bilong mi.”

Lukim Apd. A5.

O, “givim hevi long.”

Grk., “larim long han bilong ol man bilong lukautim gaden wain long rentim na baim em.”

Grk., “ston i stap antap long kona bilong haus.”

Lukim Apd. B14.

Lukim “Dispela taim” long Dikseneri.

Lukim Apd. A5.

Lukim Apd. A5.

O, “nambawan sia.”

Grk., “2-pela lepta.” Lukim Apd. B14.

Long Israel, taim bilong gutpela san em taim bilong ol plaua samting long gro.

O, “inap olsem mak wanpela man inap tromoi ston i go long en.”

Lukim Apd. A3.

O, “nilim em long pos.”

Lukim “Diwai pos” long Dikseneri.

Lukim “Satu” long Dikseneri.

Grk., “taim yu kam insait long Kingdom bilong yu.”

Em klostu long 12:00 belo.

Em klostu long 3:00 p.m.

Lukim “Redi De” long Dikseneri.

Em inap olsem 11-pela kilomita. Grk., “60 stadia.” Wanpela stadium em inap 185 mita. Lukim Apd. B14.

O ating, “Ating yu kam raun long Jerusalem na yu wanpela tasol i no save, a?”

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2026)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim