Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g96 12/8 p. 28-29
  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap
  • Kirap!—1996
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • “Sik Longlong Bilong Bulmakau”
  • Ol Sister i Lain Long Karate
  • Bikpela Hevi Long Ol Sik
  • Planti Man Moa i Kisim Sik AIDS
  • No Ken Spit!
  • Dokta, Was Gut Long Tok Bilong Yu
  • Bikpela Hevi i Kamap Long Karim Pikinini
  • Ol Bikpela Sik Long Taim Bilong Yumi
    Kirap!—1997
  • Sik AIDS—Mi Inap Kisim?
    Kirap!—1994
  • Sik Em i Wanpela Bikpela Hevi Long Ol Kantri i Stap Rabis
    Kirap!—1995
  • Helpim Ol Man i Gat Sik AIDS
    Kirap!—1994
Lukim Moa
Kirap!—1996
g96 12/8 p. 28-29

Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap

“Sik Longlong Bilong Bulmakau”

◼ Long Briten wanpela bikpela sik i painim ol bulmakau ol i kolim “sik longlong bilong bulmakau,” na dispela i truim tok bilong ol man i save lukautim ol animal. Ol man i bin senisim kaikai bilong bulmakau​—bipo bulmakau i save kaikai gras tasol, nau em i save kaikai sampela hap bilong ol narapela animal. Ol fama i givim kaikai long bulmakau em ol faktori i bin wokim long blut i drai pinis, na bun ol i bin memeim, na kaikai ol i bin wokim long bel, bun bilong baksait, kru, na sampela samting moa olsem pankrias, ol paip bilong wetlewa, na kidni. Ol fama i save givim dispela kain kaikai long ol bulmakau na bai sampela samting olsem gras i no ken pinis, na ol i ken kisim sampela winmani moa, na skin bilong bulmakau i ken go bikpela hariap. Dokta Harash Narang, em namba wan saveman i bin givim tok lukaut long dispela sik longlong bilong bulmakau. Em i tok, wanpela pikinini bulmakau i kisim pinis 6-pela mun, em i bin kaikai pinis 12-pela kilogram kaikai ol i bin wokim long sampela hap skin bilong ol narapela animal. Dokta Narang i bin go long wanpela ples bilong kilim ol animal na em i stori long samting em i lukim olsem: “Mi kirap nogut tru. Ol i mekim wok gen long ol animal ol i kilim. Long mi, dispela pasin i olsem animal i kaikai animal.”

◼ Tasol wanpela gutpela samting i olsem: Wanpela fama i gat ol bulmakau bilong kisim susu long ol, em i painim wanpela rot bilong mekim wok long ol lapun bulmakau bilong em na kisim liklik winmani, em ol bulmakau ol man i no laik baim, long wanem, ol man i pret long “sik longlong bilong bulmakau.” Nius Newsweek i tok, em i mekim wok long ol dispela bulmakau olsem samting bilong toksave bilong grisim ol man long baim sampela samting bilong ol kampani. Em i save pasim ol toksave bilong kampani long skin bilong ol bulmakau i kaikai gras klostu long ol bikpela rot i gat planti ka i kam i go long en. Em i kisim 40 dola samting long olgeta wan wan bulmakau long olgeta wik. Fama i tok: “Yumi mas painim ol nupela rot bilong kisim liklik mani moa. Mi ting dispela i gutpela rot na ol bulmakau i no ken stap nating.”

Ol Sister i Lain Long Karate

Pasin bilong mekim nogut long ol meri i wok long i go bikpela moa, olsem na wanpela lain sister bilong St. Anne’s Provinciate long Matvarum, Provins Tamil Nadu, long Saut India, ol i kirap na lain long karate. Shihan Hussaini, em presiden bilong wanpela lain bilong karate (All India Isshinryu Karate Association), na em i tok, insait long 24 yia em i bin stap olsem tisa bilong karate, em i no bin lukim wanpela lain meri i skul gut long karate olsem dispela lain sister. Em i tok: ‘Ating i olsem, long wanem, ol i mekim wok long strong i stap nating long skin bilong ol na ol i lain pinis long bihainim lo.’ Ol sister i skul long holim wanpela samting ol i kolim sein ko. Mak bilong en i olsem mak bilong kruse na Hussaini i tok, “sapos ol i mekim wok long dispela samting, ol inap kilim i dai man i laik mekim nogut long ol.”

Bikpela Hevi Long Ol Sik

Wol Helt Oganaisesen (WHO) i tok: Long yia i go pinis, inap 33 pesen bilong ol 52 milion manmeri ol i bin i dai, ol i dai long ol sik i save kalap long ol narapela narapela man. Klostu olgeta bilong dispela 17 milion i bin i dai, em ol liklik pikinini. WHO i kamapim wanpela ripot (The World Health Report 1996) i tok, insait long 20 yia ol dokta i kisim save long 30 nupela kain sik, em ol sik i save kalap long ol narapela narapela man, na sik Ebola na sik AIDS i tupela bilong ol dispela sik. Maski i gat marasin bilong pasim ol bikpela sik olsem TB, kolora, malaria, na marasin bilong ol dispela sik i no gat bikpela pe, ol dispela sik i kamap strong gen na marasin i no gat strong moa bilong daunim. Ripot i tok, as bilong dispela em ol man “i no bosim gut o mekim stretpela wok long ol marasin antibaiotik” na sampela samting moa, olsem: Nau ol man i save raun long ol narapela narapela kantri na ol lain man i kamap planti tumas long ol ples hat i gat planti natnat.

Planti Man Moa i Kisim Sik AIDS

Nius The New York Times i tok: “Binatang HIV i kamapim sik AIDS i wok yet long i go bikpela hariap long planti hap bilong graun, na i go bikpela moa long Esia na hap saut bilong Afrika, na ol man i kisim pinis sik AIDS, kwiktaim namba bilong ol tu i go bikpela moa.” Ripot bilong wanpela lain bilong Yunaitet Nesen (United Nations Joint Program on H.I.V.-AIDS) i tokaut olsem: Long 1995, inap 1.3 milion manmeri ol i sik, na sik bilong ol i makim olsem ol i gat sik AIDS​—em 25 pesen antap long ol manmeri i bin kisim dispela sik long 1994. Nau ol i ting, inap 21 milion manmeri long olgeta hap ol i kisim pinis HIV, na inap 42 pesen bilong ol, em ol meri. Na long olgeta de inap 7,500 manmeri moa ol i save kisim HIV. Na sampela milion pikinini tu i kisim pinis HIV. Tenpela yia bihain long man i kisim pinis HIV, sik bilong em bai go bikpela tru. Ripot bilong Yunaitet Nesen i tok: Long 1995, inap 980,000 manmeri ol i bin i dai long sampela sik em sik AIDS i as bilong en, na dispela namba bai go antap long 1,120,000 long 1996. I no longtaim i go pinis na HIV i bin go bikpela moa long hap saut bilong Afrika na India, na ol i ting wankain samting bai painim Saina na Vietnam. Long sampela kantri bilong Afrika, inap 16 i go 18 pesen bilong ol manmeri, ol i kisim pinis HIV. Ol saveman i tingting planti, long wanem, ol yangpela meri long olgeta hap i kisim pinis HIV, na namba bilong ol i wok long i go bikpela hariap. Inap 33 pesen bilong ol bebi ol dispela meri bai karim, ol tu bai kisim HIV.

No Ken Spit!

Nius The Daily Telegraph bilong Landon i tok: Long olgeta yia inap 1,000 man long Briten ol i save dai, na skin bilong 77,000 i save bagarap, long wanem, planti draiva i save spit nogut tru. Maski draiva i no kalapim mak bilong spit, sampela taim dispela tu inap mekim na hevi i kamap. Winim 10 pesen bilong ol birua i save kamap long ol rot em lo i tok ka i ken spit. Hevi i save kamap, long wanem, sampela draiva i go klostu tru long ka i stap paslain long ol. Lo bilong rot long Briten (British Highway Code) i tok, i gutpela sapos draiva i stap longwe liklik long ka i stap paslain long ka bilong em, na sapos kwiktaim em i mas pasim ka, em inap mekim insait long 2-pela sekon tasol. Tasol sapos ren i wasim rot, o rot i wel, o wanpela samting i mekim na draiva i no inap lukim gut rot, em i mas stap longwe moa long ka i stap paslain long em, na sapos kwiktaim em i mas pasim ka, em inap mekim insait long 4-pela sekon. Draiva i go klostu tru long ka i stap paslain long em inap kisim bagarap, tasol i no dispela tasol; skin bilong em bai les na em i no inap stap bel isi. Sampela draiva i tok, planti taim ol i stap longwe liklik long ka i stap paslain long ol, tasol narapela ka bai kam na i go paslain long ol, long wanem, ol i les long i stap baksait long ol. Sapos dispela hevi i kamap, i gat wanpela samting tasol draiva i ken mekim na hevi i no ken painim em​—em i mas daunim mak bilong spit na nau ka bilong em i ken stap longwe liklik long ka i go paslain long em. Bagarap inap kamap tu sapos wantu tasol draiva i putim brek, olsem na olgeta taim em i mas lukluk, nogut hevi bai kamap. Maski ka i gat antilok-brek, dispela i no save pasim ka wantu tasol. Wanpela tisa bilong skulim ol man long draivim ka (Paul Ripley), em i tok: “Spit i stret long ka na man i no ken kisim bagarap, i daun tru long mak planti draiva i ting i stret.”

Dokta, Was Gut Long Tok Bilong Yu

Ol saveman bilong Erasmus Yunivesiti long Netelan, ol i kisim save olsem ol sikman ol dokta i katim, ol inap “harim” tok, maski dokta i mekim dai tingting bilong ol. Bihain long ol dokta i katim 240 sikman, ol saveman i bin givim namba wan hap bilong wanpela tok ol dokta i bin mekim taim ol i katim ol, na askim ol sikman long kolim tok olgeta ol inap tingim. Maski em 24 aua bihain long ol dokta i katim ol, klostu olgeta sikman inap kolim sampela tok ol dokta i bin kolim wanpela taim tasol. Ol saveman i tok, dispela i kamapim klia olsem, ol sikman inap “harim tok” taim dokta i wok long katim ol maski tingting bilong ol i dai. Olsem na ol dokta i mas was gut, nogut ol i mekim sampela tok nogut o tok bilas. Wanpela lain long Netelan (Netherlands Organization for Scientific Research) i kamapim wanpela ripot (Research Reports From the Netherlands) i tok: “Ol dokta na nes samting i mas was gut long toktok bilong ol long taim bilong katim man.”

Bikpela Hevi i Kamap Long Karim Pikinini

Wanpela ripot bilong UNICEF (United Nations Children’s Fund) i tok, long olgeta yia inap olsem 585,000 meri i save dai taim ol i gat bel o long taim ol i laik karim pikinini. Dispela ripot (The Progress of Nations 1996) i tok, i gat rot bilong stretim dispela hevi na planti meri i no ken i dai. Ripot i tok: “Planti bilong ol dispela meri i dai, ol i no sik, o lapun, o yangpela tumas, nogat; ol i yangpela meri i gat strongpela skin.” Long olgeta yia inap 75,000 meri i dai, long wanem, dokta i popaia taim em i laik rausim bel; 40,000 i dai, long wanem, wanpela samting i pasim rot bilong pikinini na meri i no inap karim; 100,000 i dai long samting olsem gip i bagarapim blut; 75,000 i dai, long wanem, klostu long ol i laik karim pikinini skin bilong ol i guria strong na mak bilong blut i go antap tru na dispela i save bagarapim kru na kidni bilong ol; na winim 140,000 i dai, long wanem, bikpela hap blut i wok long lus lus. Ol i tok, wanpela bikpela as bilong dispela hevi em long planti kantri ol i sot long ol dokta na klinik samting bilong ol meri i gat bel. Ol bikman bilong UNICEF i tok, ol samting i makim olsem, long olgeta 35 35 meri long Saut Esia, wanpela i save dai taim em i gat bel o long taim em i karim pikinini. Long hap saut bilong Sahara long Afrika, long olgeta 13 13 meri, wanpela i save dai. Tasol taim yumi skelim dispela wantaim Kanada, em wanpela long olgeta 7,300 7,300 meri, na long Yunaitet Stets, em wanpela long olgeta 3,300 3,300 meri, na long Yurop em wanpela long olgeta 3,200 3,200 meri. Bipo ol i ting inap olsem 500,000 meri i save dai long olgeta yia, tasol nau ol i save planti meri moa i save dai​—klostu 20 pesen moa.

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim