DOTORONOME
1 Mazgu agho Mozesi wakayowoya ku Ŵaisrayeli wose mu chigaŵa cha Yorodani mu mapopa, mu vidika ivyo vikuthyana na Sufu, pakati pa Parani, Tofeli, Labani, Hazeroti, na Dizahabu. 2 Kufuma ku Horebu kuya ku Kadeshi-barineya,+ ni ulendo wa mazuŵa 11, kwendera nthowa ya ku Phiri la Seyiri. 3 Mu chaka cha 40,+ pa zuŵa lakwamba la mwezi wa 11, Mozesi wakaŵaphalira Ŵaisrayeli* vyose ivyo Yehova wakamutuma kuti waŵaphalire. 4 Ivi vikachitika wakati wathereska Sihoni+ themba la Ŵaamori, uyo wakakhalanga ku Heshiboni, na Ogi+ themba la Bashani, uyo wakakhalanga ku Ashitaroti, mu Edireyi.+ 5 Apo ŵakaŵa mu chigaŵa cha Yorodani mu charu cha Mowabu, Mozesi wakamba kulongosora Dango ili,+ wakati:
6 “Apo tikaŵa mu Horebu, Yehova Chiuta withu wakatiphalira kuti: ‘Mwakhala nyengo yitali chomene mu chigaŵa ichi cha mapiri.+ 7 Zgokani, mulute ku chigaŵa cha mapiri cha Ŵaamori,+ mulazge ku vigaŵa vyose vyakufupi nawo vya Araba,+ mu mapiri, Shefela, Negebu, mumphepete mwa nyanja,+ charu cha Ŵakenani, na ku Lebanoni*+ m’paka ku mlonga ukuru, mlonga wa Yufurate.+ 8 Wonani, naŵika charu pamaso pinu. Njirani na kuchipoka kuŵa chinu, charu icho Yehova wakalapa kuti wapelekenge ku ŵasekuru ŵinu, Abrahamu, Yisake,+ na Yakhobe+ na ku mphapu* yawo pamanyuma pawo.’+
9 “Pa nyengo yira nkhamuphalirani kuti: ‘Nekha ningafiska yayi kumunyamurani.+ 10 Yehova Chiuta winu wamwandaniskani, ndipo sono muli ŵanandi chomene nga ni nyenyezi zakuchanya.+ 11 Mphanyi Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵinu wamwandaniskani,+ muŵe vikwivikwi kuluska umo muliri sono, ndipo wamutumbikani nga umo wamulayizgirani.+ 12 Kasi nekha ningafiska wuli kumunyamurani pakuti ndimwe mphingo na katundu, kweniso ningachita wuli na mphindano zinu?+ 13 Sorani ŵanalume ŵavinjeru, ŵakuchenjera, na ŵakumanya tunthu mu mafuko ghinu, niŵimike kuŵa ŵalara pachanya pinu.’+ 14 Imwe mukazgora kuti: ‘Icho watiphalira kuti tichite ntchiwemi waka.’ 15 Ntheura nkhatora ŵalara ŵa mafuko ghinu, ŵanalume ŵavinjeru na ŵakumanya tunthu, nkhaŵimika kuŵa ŵalara ŵinu, ŵalongozgi pa gulu lililose la ŵanthu 1,000, la ŵanthu 100, la ŵanthu 50, la ŵanthu 10, na ŵakuru ŵa mafuko ghinu.+
16 “Pa nyengo yira, nkhaŵaphalira ŵeruzgi ŵinu kuti: ‘Usange mukupulikizga milandu ya ŵabali ŵinu, mweruzgenge mu urunji+ pakati pa munthu na mubali wake panji mulendo.+ 17 Mungatemweranga chara pakweruzga.+ Muchitenge mwakuyana waka pa kupulikizga mulandu wa muchoko na mukuru.+ Mungatenthemanga na ŵanthu chara+ chifukwa cheruzgo ntcha Chiuta.+ Usange mulandu ngunonono chomene kwa imwe, mwizenge nawo kwa ine, ndipo niwupulikenge.’+ 18 Pa nyengo yira, nkhamuphalirani vinthu vyose ivyo mukwenera kuchita.
19 “Penepapo tikanyamuka pa Horebu, tikajumpha mu mapopa ghose ghakuru na ghakofya ghara,+ agho mukaghawona mu nthowa pakuya ku chigaŵa cha mapiri cha Ŵaamori,+ nga umo Yehova Chiuta withu wakatiphalilira. Pamanyuma tikafika pa Kadeshi-barineya.+ 20 Ine nkhati kwa imwe: ‘Mwafika mu chigaŵa cha mapiri cha Ŵaamori, icho Yehova Chiuta withu watipenge. 21 Wonani, Yehova Chiuta winu wapeleka charu kwa imwe. Kwerani, mukachipoke chiŵe chinu, nga umo Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵinu wamuphalilirani.+ Mungawopanga yayi nesi kutenthema.’
22 “Kweni mose imwe mukiza kwa ine, mukati: ‘Tiyeni titume ŵanalume ŵadangire panthazi pithu ŵakatiwonere charu, ŵazakatiphalire nthowa iyo tingenda kweniso umo misumba yiliri.’+ 23 Ivyo mukayowoya vikaŵa viwemi kwa ine, ntheura nkhasora ŵanalume 12 pakati pinu, munthu yumoza pa fuko lililose.+ 24 Iwo ŵakanyamuka, ŵakakwelera ku chigaŵa cha mapiri,+ ŵakafika ku Dambo la Eshikoli, na kuchiyendera. 25 Ŵakatorako vipambi vya charu na kwiza navyo kwa ise, kweniso ŵakatiphalira mazgu ghakuti: ‘Charu icho Yehova Chiuta withu wakutipa ntchiwemi.’+ 26 Kweni imwe mukakana kukwelerako, ndipo mukagalukira dango la Yehova Chiuta winu.+ 27 Mukadandawuranga waka mu mahema ghinu kuti: ‘Chifukwa chakuti Yehova wakatitinkha, lekani wakatifumiska mu charu cha Eguputo na kutipeleka mu woko la Ŵaamori, kuti ŵatiparanye. 28 Kasi malo agho tikulutako ni malo wuli? Ŵabali ŵithu ŵalopweska* mitima yithu,+ ŵati: “Ŵanthu ŵa mu charu icho mbakuru na ŵatali chomene kuluska ise, misumba yawo njakukhora, yili na malinga ghakugota kuchanya.+ Kweniso tikawonako ŵana ŵa Anaki.”’+
29 “Penepapo nkhati kwa imwe: ‘Mungatenthemanga chara nesi kuŵawopa.+ 30 Yehova Chiuta winu wadangirenge panthazi pinu na kumulwerani,+ nga umo wakachitira mu Eguputo pamaso pinu.+ 31 Ndipo mu mapopa mukawona umo Yehova Chiuta winu wakamunyamulirani kulikose uko mukalutanga nga umo munthu wakunyamulira mwana wake, m’paka mwafika ku malo ghano.’ 32 Kweni pa vyose ivi, mukapulikana chara mwa Yehova Chiuta winu,+ 33 uyo wakamudangiliraninge na kumupenjerani malo ghakuti mupumulepo. Usiku wakawonekanga mu moto ndipo muhanya wakawonekanga mu bingu, kumulongorani nthowa yakwendamo.+
34 “Nyengo yose iyi Yehova wakapulikanga ivyo mukayowoyanga, ndipo wakakwiya na kulapa+ kuti: 35 ‘Palije nanga njumoza wa ŵanthu ŵa muwiro uheni uwu uyo wamuwona charu chiwemi icho nkhalapa ku ŵawiskemwe kuti niŵapenge,+ 36 kupaturako Kalebi mwana wa Yefune. Iyo wamuchiwona, ndipo nipelekenge charu icho wakendapo kwa iyo na ŵana ŵake chifukwa walondezga Yehova na mtima wose.*+ 37 (Yehova wakakwiyira na ine wuwo chifukwa cha imwe, ndipo wakati: “Nawe wamunjiramo chara.+ 38 Joshuwa mwana wa Nuni, uyo wakwimilira panthazi pako,+ ndiyo wamunjira mu charu ichi.+ Umukhozge,*+ chifukwa ndiyo wamunjizga Israyeli kuti wachihare.”) 39 Kweniso ŵana ŵinu awo mukayowoya kuti ŵaŵenge vinthu vyakupokeka pa nkhondo+ na ŵana ŵinu awo sono ŵakumanya chara chiwemi na chiheni, ndiwo ŵamunjiramo ndipo namuŵapa kuti chiŵe chawo.+ 40 Kweni imwe muwelere mulute mu mapopa ku nthowa ya ku Nyanja Yiswesi.’+
41 “Penepapo imwe mukati kwa ine: ‘Tanangira Yehova. Sono tikwerenge na kurwa nkhondo nga umo Yehova Chiuta withu watiphalilira.’ Ntheura waliyose wa imwe wakatora vilwero vyake vya nkhondo ndipo mukawona nga ntchipusu kukwera phiri.+ 42 Kweni Yehova wakati kwa ine: ‘Uŵaphalire kuti: “Mungakwelerangako yayi nesi kurwa nawo, chifukwa ine namuŵa namwe chara.+ Para mwaluta, mwamuthereskeka na ŵalwani ŵinu.”’ 43 Ntheura nkhayowoya namwe, kweni mukapulika chara. Mukagalukira dango la Yehova, ndipo mukajiŵikamo na kuyezga kukwera phiri. 44 Ntheura Ŵaamori awo ŵakakhalanga mu phiri lira, ŵakakhira na kukumana namwe, ŵakamuchimbizgani nga ni njuchi, ndipo ŵakamumbininiskirani ku Seyiri m’paka ku Horima. 45 Mukawerako, ndipo mukamba kulira pamaso pa Yehova, kweni Yehova wakamupulikani chara nanga nkhulazga khutu lake kwa imwe. 46 Lekani mukakhala nyengo yitali mu Kadeshi.
2 “Penepapo tikazgoka na kuluta mu mapopa ku nthowa ya ku Nyanja Yiswesi, nga umo Yehova wakaniphalilira.+ Tikenda mazuŵa ghanandi kuzingilira Phiri la Seyiri. 2 Ndipo Yehova wakati kwa ine: 3 ‘Mwazingilira phiri ili nyengo yitali. Sono zgokerani kumpoto. 4 Uŵaphalire ŵanthu kuti: “Mujumphenge mu mphaka ya ŵabali ŵinu, ŵana ŵa Esau,+ awo ŵakukhala mu Seyiri.+ Ŵachitenge wofi na imwe,+ ndipo imwe muchenjere chomene. 5 Mungalimbananga nawo yayi,* chifukwa nimupaningiko yayi charu chawo, nanga kangaŵa kachigaŵa kachoko chomene kuyana na apo padyaka lundi. Pakuti Phiri la Seyiri napeleka kwa Esau kuŵa lake.+ 6 Muŵape ndalama pa chakurya icho muryenge, ndipo mulipire maji agho mumwenge.+ 7 Pakuti Yehova Chiuta winu wamutumbikani pa chilichose icho mukuchita. Wakumanya makora kuti mukwenda mu mapopa ghakuru agha. Yehova Chiuta winu waŵa namwe vyaka 40 ivi, ndipo mundasoŵerwepo kanthu.”’+ 8 Ntheura tikajumpha ŵabali ŵithu, ŵana ŵa Esau,+ awo ŵakukhala mu Seyiri, tikenda kutali na nthowa ya Araba, ya Elati, na ya Eziyoni-geberi.+
“Tikazgoka na kuluta ku nthowa ya mu mapopa gha Mowabu.+ 9 Yehova wakati kwa ine: ‘Mungalimbananga nayo yayi Mowabu nesi kurwa nayo nkhondo, chifukwa nimupaningiko chara charu chake kuŵa chinu, pakuti napeleka Ari kuŵa charu cha ŵana ŵa Loti.+ 10 (Ŵaemimu+ ndiwo ŵakakhalanga kura, ŵanthu ŵakuru, ŵanandi, na ŵatali nga mba Anaki. 11 Ŵarefayimu+ nawo ŵakaŵa nga mba Anaki,+ ndipo Ŵamowabu ŵakaŵachemanga kuti Ŵaemimu. 12 Ŵahori+ ndiwo ŵakakhalanga mu Seyiri, kweni ŵana ŵa Esau ŵakaŵapoka na kuŵaparanya, ndipo ŵakakhala mu malo ghawo,+ nga umo Israyeli wachitirenge na charu icho chiŵenge chake, icho Yehova wamupenge.) 13 Sono wukani, yambukani Dambo la Zeredi.’ Ntheura tikambuka Dambo la Zeredi.+ 14 Tikenda vyaka 38 kufuma pa Kadeshi-barineya m’paka kwambuka Dambo la Zeredi, m’paka muwiro wose wa ŵanalume ŵankhondo ukamara mu msasa, nga umo Yehova wakalapira kwa iwo.+ 15 Woko la Yehova likimikana nawo na kuŵawuskamo mu msasa, m’paka wose ŵakamara.+
16 “Ŵanalume wose ŵankhondo ŵakati ŵamara kufwa mukati mu ŵanthu,+ 17 Yehova wakayowoyaso nane, wakati: 18 ‘Muhanya uno mujumphenge mphaka ya Mowabu, ndiko kuti, Ari. 19 Para mwafika pafupi na Ŵaamoni, mungaŵasuzganga chara nesi kuŵayamba,* chifukwa nimupaningiko yayi charu cha Ŵaamoni kuŵa chinu, pakuti naŵapa ŵana ŵa Loti kuŵa chawo.+ 20 Charu ichi nacho chikamanyikwanga kuti ntcha Ŵarefayimu.+ (Ŵarefayimu ndiwo ŵakakhalanga kura, ndipo Ŵaamoni ŵakaŵachemanga kuti Ŵazamuzumimu. 21 Ŵakaŵa ŵanthu ŵakuru, ŵanandi, na ŵatali nga mba Anaki.+ Kweni Yehova wakaŵaparanya pamaso pa Ŵaamoni ndipo iwo ŵakaŵachimbizga na kukhala mu malo ghawo. 22 Ndimo wakachitira ku ŵana ŵa Esau, awo sono ŵakukhala mu Seyiri,+ apo wakaparanya Ŵahori+ pamaso pawo, mwakuti ŵakaŵachimbizga ndipo iwo ŵakukhala mu malo ghawo m’paka sono. 23 Ndimo vikaŵira na Ŵaawimu, awo ŵakakhalanga mu mizi kukafika ku Gaza+ m’paka ku Kafutorimu,+ uyo wakafuma ku Kafutori,* wakaŵaparanya na kukhala mu malo ghawo.)
24 “‘Wukani, mujumphe mu Dambo la Arinoni.+ Wonani, napeleka Sihoni,+ themba la Ŵaamori la ku Heshiboni mu woko linu. Ntheura yambani kupoka charu chake na kurwa nayo nkhondo. 25 Pa zuŵa ili niyambenge kuŵika chitenthe na wofi pa ŵanthu wose pasi pa mtambo awo ŵapulika vya imwe. Ŵahangayikenge na kumbwambwantha* chifukwa cha imwe.’+
26 “Ndipo nkhatuma mathenga kufuma mu mapopa gha Kedemoti+ kwa Sihoni themba la Heshiboni, kuti ŵakayowoye mazgu ghamtende ghakuti:+ 27 ‘Unizomerezge nijumphe mu charu chako. Nendenge waka mu msewu kwambura kupatukira kumalyero panji kumazere.+ 28 Niryenge chakurya na kumwa maji agho uniguliskenge. Nizomerezga kuti nijumphemo waka nthowa. 29 Ndivyo ŵana ŵa Esau awo ŵakukhala mu Seyiri, na Ŵamowabu awo ŵakukhala mu Ari, ŵakanichitira, m’paka nambuke Yorodani na kunjira mu charu icho Yehova Chiuta withu wakutipa.’ 30 Kweni Sihoni themba la Heshiboni wakatizomerezga chara kuti tijumphe chifukwa Yehova Chiuta withu wakamuleka kuti mzimu wake uŵe wankhwesa na mtima wake uŵe unonono,+ mwakuti wamupeleke mu woko linu nga umo viliri sono.+
31 “Ndipo Yehova wakati kwa ine: ‘Wona, nayamba kale kukupa Sihoni na charu chake. Yamba kupoka na kukhala mu charu chake.’+ 32 Sihoni na ŵanthu ŵake ŵakati ŵafuma kuti ŵarwe nase nkhondo pa Yahazi,+ 33 Yehova Chiuta withu wakamupeleka kwa ise, tikamuthereska, iyo, ŵana ŵake, na ŵanthu ŵake wose. 34 Nyengo yira, tikapoka misumba yake yose na kuparanyirathu msumba uliwose, kweniso ŵanalume, ŵanakazi, na ŵana. Tikasidapo nanga njumoza chara.+ 35 Tikatorako viŵeto pera na vinyake ivyo tikavisanga mu misumba iyo tikapoka. 36 Kufuma pa Aroyeri,+ mumphepete mwa Dambo la Arinoni (na msumba uwo uli mu dambo ili), m’paka ku Giliyadi, pakaŵavya tawuni iyo yikatitonda. Yehova Chiuta withu wakatipa ghose.+ 37 Kweni mukafika yayi kufupi na charu cha Ŵaamoni,+ mumphepete mose mwa Dambo la Yaboku+ na misumba ya mu chigaŵa cha mapiri, panji malo ghanyake ghalighose agho Yehova Chiuta withu wakatikanizga.
3 “Sono tikazgoka, tikatora nthowa ya ku Bashani. Ndipo Ogi themba la Bashani likafuma pamoza na ŵanthu ŵake wose, kurwa nase nkhondo pa Edireyi.+ 2 Yehova wakati kwa ine: ‘Ungamopanga yayi, pakuti nimupelekenge mu woko lako, iyo, ŵanthu ŵake wose, na charu chake. Uchitenge nayo nga umo ukachitira na Sihoni, themba la Ŵaamori, uyo wakakhalanga mu Heshiboni.’ 3 Ntheura Yehova Chiuta withu wakapelekaso mu woko lithu Ogi themba la Bashani na ŵanthu ŵake wose. Tikamutimba m’paka pakaŵavya nanga njumoza wa ŵanthu ŵake uyo wakapona. 4 Tikapoka misumba yake yose. Pakaŵavya tawuni iyo tikatondeka kuŵapoka, misumba 60, chigaŵa chose cha Arigobu, ufumu wa Ogi themba la Bashani.+ 5 Misumba yose iyi yikaŵa na malinga ghatali, milyango, na mphingilizgo, pamoza na mizi yinandi yambura malinga. 6 Kweni tikayiparanyirathu,+ nga umo tikachitira na Sihoni themba la Heshiboni. Tikaparanyirathu msumba uliwose, ŵanalume, ŵanakazi, na ŵana wuwo.+ 7 Ndipo tikatora viŵeto vyose na vinthu vinyake vya mu misumba kuŵa vithu.
8 “Pa nyengo yira, tikapoka charu cha mathemba ghaŵiri gha Ŵaamori+ agho ghakaŵa mu chigaŵa ichi cha Yorodani, kwambira ku Dambo la Arinoni m’paka ku Phiri la Heremoni.+ 9 (Ŵasidoni ŵakachemanga phiri la Heremoni kuti Siriyoni, ndipo Ŵaamori ŵakatenge Seniri.) 10 Tikapoka misumba yose ya pachanya pa mapiri, Giliyadi yose, na Bashani yose m’paka ku Saleka na Edireyi,+ misumba ya ufumu wa Ogi themba la Bashani. 11 Ogi themba la Bashani ndiyo yekha wakakhalapo pa Ŵarefayimu. Bedi* lake likaŵa lakupangika na chisulo. Ndipo lichali mu Raba wa Ŵaamoni. Utali wa bedi lake ni mikono* 9 ndipo usani wake mikono yinayi, kuyana na kapimiro ka nyengo zose. 12 Pa nyengo yira, tikapoka charu ichi kuŵa chithu. Tikapoka kwambira ku Aroyeri,+ mumphepete mwa Dambo la Arinoni, na hafu ya chigaŵa cha mapiri gha Giliyadi. Misumba yake nayipeleka kwa Ŵarubeni na Ŵagadi.+ 13 Ndipo malo agho ghakhalapo pa Giliyadi na Bashani yose wa ufumu wa Ogi naghapeleka ku hafu ya fuko la Manase.+ Chigaŵa chose cha Arigobu icho ntcha Bashani, chikachemekanga kuti charu cha Ŵarefayimu.
14 “Yayiri+ mwana wa Manase wakapoka chigaŵa chose cha Arigobu+ m’paka ku mphaka za Ŵageshuri na Ŵamakati,+ ndipo mizi iyi ya Bashani yikuchemeka na zina lake lakuti Hawoti-yayiri,*+ m’paka sono. 15 Ndipo napeleka Giliyadi kwa Makiri.+ 16 Ŵarubeni na Ŵagadi+ naŵapa chigaŵa chakwambira ku Giliyadi m’paka ku Dambo la Arinoni, ndipo mphaka yikwenda pakatikati pa dambo, kukafika ku Yaboku, ilo ni mphaka ya Ŵaamoni. 17 Kweniso chigaŵa cha Araba na Yorodani na mphaka yake, kwambira ku Kinereti kufika ku Nyanja ya Araba, Nyanja Yamchere,* musi mwa vikhizga vya Pisiga kulazga kumafumiro gha dazi.+
18 “Pa nyengo yira, nkhamuphalirani kuti: ‘Yehova Chiuta winu wamupani charu ichi kuti mupoke kuti chiŵe chinu. Vinkhara vinu vyose vitore vilwero na kwambuka panthazi pa ŵabali ŵinu, Ŵaisrayeli.+ 19 Mu misumba iyo namupani mukhale waka ŵawoli ŵinu, na ŵana, kweniso viŵeto vinu (pakuti nkhumanya kuti muli na viŵeto vinandi chomene). 20 Mukarwe m’paka Yehova wakapumuzge ŵabali ŵinu nga umo wachitira na imwe. Nawo ŵakapoke charu icho Yehova Chiuta winu waŵapenge ku sirya linyake la Yorodani. Apo ndipo mukawereko, waliyose wa imwe kwiza ku malo ghake agho namupani.’+
21 “Nyengo yira nkhaphalira Joshuwa+ kuti: ‘Maso ghako ghawona ivyo Yehova Chiuta wako wachitira mathemba ghaŵiri agha. Ndimo Yehova wamuchitiraso na maufumu ghose gha mu charu icho mukwambukirako.+ 22 Mungaŵawopanga yayi, pakuti Yehova Chiuta winu ndiyo wakumulwerani.’+
23 “Nyengo yira, nkhaŵeyelera Yehova kuti: 24 ‘Mwe Fumu Yikuru Yehova, mwamba kulongora muteŵeti winu ukuru winu na woko linu lankhongono,+ pakuti ni chiuta nju kuchanya panji pa charu chapasi uyo wakuchita milimo yankhongono nga ndimwe?+ 25 Nkhumuŵeyani, munizomerezge nambuke nkhawone charu chiwemi icho chili ku sirya linyake la Yorodani, chigaŵa chiwemi cha mapiri chira na Lebanoni.’+ 26 Kweni Yehova wakanikwiyira nipera chifukwa cha imwe+ ndipo wakanipulika chara. Yehova wakati kwa ine: ‘Mbwenu vyamara. Kuyowoyaso nkhani iyi kwa ine chara. 27 Kwera pachanya pa Pisiga,+ ulaŵiske kumanjiliro gha dazi, kumpoto, kumwera, na kumafumiro gha dazi na kuwona charu na maso ghako, pakuti wambukenge yayi Yorodani uyu.+ 28 Umwimike Joshuwa,+ umukhwimiske na kumukhozga, chifukwa ndiyo wambukenge+ panthazi pa ŵanthu aŵa ndipo ndiyo wamuŵanjizga kuti ŵahare charu icho uchiwonenge.’ 29 Vyose ivi vikachitika apo tikaŵa mu dambo ilo likuthyana na Beti-peyori.+
4 “Sono iwe Israyeli, pulikani malango na vyeruzgo ivyo nkhumusambizgani kuti muvisungenge, mwakuti muŵe ŵamoyo,+ mukanjire na kupoka charu icho Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵinu wakumupani. 2 Mungasazgangako chara panji kuwuskako mazgu agho nkhumuphalirani,+ mwakuti musungenge malango gha Yehova Chiuta winu agho nkhumupani.
3 “Maso ghinu ghakawona ivyo Yehova wakachita pa nkhani ya Baala wa Peyori. Yehova Chiuta winu wakakoma na kufumiskamo mukati mwinu mwanalume waliyose uyo wakalondezga Baala wa Peyori.+ 4 Kweni mose imwe mukudemelera kwa Yehova Chiuta winu, muchali ŵamoyo muhanya uno. 5 Wonani, namusambizgani malango na vyeruzgo,+ nga umo Yehova Chiuta wane waniphalilira, mwakuti mukavisungenge mu charu icho mwamupoka kuŵa chinu. 6 Muvilondezge mwakupwelelera,+ pakuti mwamuwoneka ŵavinjeru+ na ŵakupulikiska+ pamaso pa ŵanthu awo ŵamupulika vya malango ghose agha. Ndipo ŵamuyowoya kuti: ‘Ŵanthu ŵa mtundu ukuru uwu mbanthu ŵavinjeru na ŵakupulikiska nadi.’+ 7 Pakuti ni mtundu ngu ukuru uwo uli na ŵachiuta pafupi nawo nga umo Yehova Chiuta withu waliri kwa ise palipose apo tikumuchema?+ 8 Ndipo ni mtundu ngu ukuru uwo uli na malango na vyeruzgo ivyo ni vyaurunji nga umo liliri Dango lose ili, ilo nkhuŵika pamaso pinu muhanya uno?+
9 “Kuti waka muchenjere na kuŵa maso, muleke kuluwa vinthu ivyo maso ghinu ghawona, kuti vileke kufumamo mu mtima winu mazuŵa ghose gha umoyo winu. Musambizgeso ŵana ŵinu na ŵazukuru ŵinu.+ 10 Pa zuŵa lira apo mukimilira pamaso pa Yehova Chiuta winu mu Horebu, Yehova wakati kwa ine: ‘Wunganya ŵanthu kwa ine kuti ŵapulike mazgu ghane,+ mwakuti ŵasambire kuniwopa+ mazuŵa ghose gha umoyo wawo mu charu, kweniso kuti ŵasambizge ŵana ŵawo.’+
11 “Ntheura mukiza pafupi na kwimilira musi mu phiri, ndipo phiri likagoleranga moto m’paka kuchanya nkhanira.* Kukaŵa chisi, mabingu, na chidima bii.+ 12 Yehova wakayowoya namwe kufuma mukati mwa moto.+ Mukapulika mazgu pera, kweni mukawona chilichose yayi,+ lizgu pera ndilo mukalipulika.+ 13 Iyo wakapharazga phangano lake kwa imwe,+ ilo wakamulangurani kuti mulisungenge, Malango Khumi.*+ Pamanyuma, wakaghalemba pa malibwe ghapapati ghaŵiri.+ 14 Pa nyengo yira, Yehova wakaniphalira kuti nimusambizgani malango na vyeruzgo, kuti mukavisungenge mu charu icho mwamunjiramo na kuchipoka kuŵa chinu.
15 “Ntheura muchenjere chomene, chifukwa mukawona chilichose yayi pa zuŵa ilo Yehova wakayowoya namwe mu Horebu kufuma mukati mwa moto. 16 Muchenjere kuti muleke kujiparanya pakujipangira chikozgo chakuŵaja cha chinthu chilichose, kwali ntchakukozgana na mwanalume panji mwanakazi,+ 17 chakukozgana na chinyama chilichose pa charu chapasi panji chiyuni chilichose icho chikuduka muchanya,+ 18 nanga chingaŵa chakukozgana na chilichose icho chikukhwaŵa pasi, panji somba yiliyose ya mu maji pasi pa charu chapasi.+ 19 Para mwinuskira maso ghinu kuchanya na kuwona dazi, mwezi, na nyenyezi, viwuru vyose vyakuchanya, munganyengekanga yayi kuti muvisindamire na kuviteŵetera.+ Yehova Chiuta winu wavipeleka ku ŵanthu wose awo ŵali pasi pa mtambo. 20 Kweni imwe ndimwe Yehova wakamutorani na kumuphurani mu ng’anjo yakwengeramo visulo, ku Eguputo, kuti muŵe ŵanthu ŵake na ŵake,*+ nga umo muliri muhanya uno.
21 “Yehova wakanikwiyira chifukwa cha imwe,+ ndipo wakalapa kuti ine nambukenge yayi Yorodani panji kunjira mu charu chiwemi icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chiharo chinu.+ 22 Ine nifwirenge mu charu chino. Nambukenge yayi Yorodani,+ kweni imwe mwambukenge na kupoka charu chiwemi chira kuŵa chinu. 23 Muchenjere kuti muleke kuluwa phangano la Yehova Chiuta winu ilo wakachita namwe.+ Mungajipangiranga yayi chikozgo chakuŵaja, chakukozgana na chinthu chilichose icho Yehova Chiuta winu wamukanizgani.+ 24 Yehova Chiuta winu ni moto wakumyangura,+ Chiuta uyo wakukhumba kuti ŵanthu ŵasopenge iyo pera.+
25 “Usange mwaŵa na ŵana na ŵazukuru, mwakhala nyengo yitali mu charu na kujiparanya pakujipangira chikozgo chakuŵaja+ cha mtundu uliwose, ndipo mwachita uheni pamaso pa Yehova Chiuta winu na kumukwiyiska,+ 26 nkhuchema mtambo na charu chapasi kumukhalirani ukaboni muhanya uno kuti mwamumara mwaluŵiro kufumamo mu charu icho mwamupoka kuŵa chinu para mwambuka Yorodani. Mwamukhalamo nyengo yitali yayi, kweni mwamuparanyikirathu.+ 27 Yehova wamumumbininiskirani mukati mu ŵanthu ŵa mitundu yinyake,+ ndipo ŵachoko waka ŵa imwe ndiwo ŵamukhalako+ mu vyaru ivyo Yehova wamumuchimbizgirani. 28 Kwenekura mwamuteŵetera ŵachiuta ŵakupangika na mawoko gha ŵanthu,+ ŵachiuta ŵa makuni na malibwe, awo ŵakuwona chara panji kupulika, kurya panji kunuska.
29 “Usange mwamupenja Yehova Chiuta winu kwenekura, mwamumusanga+ usange mwamumupenja na mtima winu wose kweniso na umoyo winu wose.+ 30 Para mwasuzgika chomene ndipo vinthu vyose ivi vyakamuwirani mu mazuŵa ghakunthazi, mukawelere kwa Yehova Chiuta winu na kupulikira lizgu lake.+ 31 Pakuti Yehova Chiuta winu ngwalusungu.+ Wamumugwenthani yayi panji kumuparanyiranithu, nesi kuluwa phangano ilo wakalapa ku ŵasekuru ŵinu.+
32 “Sono fumbani vya mazuŵa ghakale pambere imwe mundaŵeko, kwambira mu nyengo iyo Chiuta wakalengera munthu pa charu chapasi. Fumbilirani kufuma ku chigoti chimoza cha mtambo m’paka ku chigoti chinyake. Kasi chinthu chinyake chikuru ntheura chili kuchitikapo panji chinthu chinyake nga ni ichi chili kupulikikwapo nakale?+ 33 Kasi ŵaliko ŵanthu ŵanyake awo ŵali kupulikapo lizgu la Chiuta likuyowoya nawo kufuma mukati mu moto nga umo imwe mukapulikira, kweni muchali ŵamoyo?+ 34 Panji kasi Chiuta wakayezgapo kujitolera mtundu mukati mwa mtundu unyake kwizira mu vyeruzgo,* vimanyikwiro, minthondwe,+ nkhondo,+ woko lankhongono+ na woko lakunyoloskeka, kweniso milimo yakofya,+ nga umo Yehova Chiuta winu wakachitira na imwe mu Eguputo pamaso pinu? 35 Imwe muli kulongoreka vinthu ivi mwakuti mumanyenge kuti Yehova ndiyo ni Chiuta waunenesko.+ Kulije munyake padera pa iyo.+ 36 Wakakhumba kuti mupulike lizgu lake kufuma kuchanya kuti wamusambizgani. Wakamulongorani moto wake ukuru pa charu chapasi, mukapulika mazgu ghake kufuma mukati mwa moto.+
37 “Pakuti wakaŵatemwa ŵasekuru ŵinu na kusora mphapu* yawo pamanyuma pawo,+ lekani muchali ŵamoyo ndipo mukafuma pamaso pake mu Eguputo na nkhongono zake zikuru. 38 Wakachimbizga panthazi pinu mitundu yikuru na yankhongono kuluska imwe. Wakamunjizgani mu charu chawo na kumupani kuŵa chiharo chinu, nga umo viliri muhanya uno.+ 39 Ntheura, manyani muhanya uno na kuchiŵika mu mtima winu, kuti Yehova ndiyo ni Chiuta waunenesko mu mtambo kuchanya na charu chapasi kusi.+ Kulije munyake.+ 40 Musungenge malango na malanguro ghake agho nkhumupani muhanya uno, mwakuti vinthu vimwenderani makora imwe na ŵana ŵinu pamanyuma zinu. Kweniso kuti mukakhale nyengo yitali mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani.”+
41 Penepapo Mozesi wakapatura misumba yitatu ku chigaŵa cha kumafumiro gha dazi kwa Yorodani.+ 42 Usange munthu wakoma munyake mwangozi kwambura kumutinkha,+ wachimbilirenge ku umoza wa misumba iyi na kuŵa wamoyo.+ 43 Misumba iyi ni Bezere,+ mu mapopa gha pachanya pa mapiri kuŵa msumba wa Ŵarubeni, Ramoti+ mu Giliyadi kuŵa wa Ŵagadi, na Golani+ mu Bashani kuŵa wa Ŵamanase.+
44 Ili ni Dango+ ilo Mozesi wakaŵika pamaso pa Ŵaisrayeli. 45 Ivi ni vikumbusko, malango, na vyeruzgo ivyo Mozesi wakapeleka ku Ŵaisrayeli ŵakati ŵafuma mu Eguputo.+ 46 Wakavipelekera mu chigaŵa cha Yorodani mu dambo ilo likuthyana na Beti-peyori+ mu charu cha Sihoni themba la Ŵaamori, uyo wakakhalanga ku Heshiboni,+ mweneuyo Mozesi na Ŵaisrayeli ŵakamuthereska ŵakati ŵafuma mu Eguputo.+ 47 Ŵakapoka charu chake na charu cha Ogi+ themba la Bashani, mathemba ghaŵiri gha Ŵaamori agho ghakaŵa mu chigaŵa cha kumafumiro gha dazi kwa Yorodani. 48 Ŵakapoka kwambira ku Aroyeri,+ mumphepete mwa Dambo la Arinoni, m’paka ku Phiri la Siyoni, ndiko kuti, Heremoni,+ 49 na Araba yose mu chigaŵa cha kumafumiro gha dazi kwa Yorodani, m’paka ku Nyanja ya Araba,* musi mwa vikhizga vya Pisiga.+
5 Mozesi wakachema Israyeli yose, wakati kwa iwo: “Pulika, we Israyeli, malango na vyeruzgo ivyo nkhumuphalirani muhanya uno, muvisambire na kuvisungilira. 2 Yehova Chiuta withu wakachita nase phangano mu Horebu.+ 3 Yehova wakachita phangano ili na ŵasekuru ŵithu chara, kweni na ise, tose ise tili ŵamoyo muhanya uno. 4 Yehova wakayowoya namwe chisko na chisko mu phiri mukati mwa moto.+ 5 Pa nyengo yira,+ nkhimilira pakati pa Yehova na imwe na kumuphalirani mazgu gha Yehova, pakuti mukawopanga moto ndipo mukakwera chara mu phiri.+ Iyo wakati:
6 “‘Ine ndine Yehova Chiuta wako, uyo wakakufumiska mu charu cha Eguputo, mu nyumba ya wuzga.+ 7 Ungaŵanga na ŵachiuta ŵanyake chara padera pa ine.*+
8 “‘Ungajipangiranga chikozgo chakuŵaja chara+ panji chinthu chilichose chakukozgana na ivyo vili mu mtambo kuchanya panji pa charu chapasi panji ivyo vili mu maji pasi pa charu. 9 Ungavisindamiranga chara nesi kunyengeka kuti uviteŵetere,+ chifukwa ine Yehova Chiuta wako, ndine Chiuta uyo wakukhumba kuti ŵanthu ŵasopenge iyo pera.+ Nkhulanga ŵana chifukwa cha uheni wa ŵawiskewo m’paka ku muwiro wachitatu na muwiro wachinayi wa awo ŵakunitinkha.+ 10 Kweni nkhulongora lusungu* ku miwiro vikwi na vikwi vya awo ŵakunitemwa na kusunga malango ghane.
11 “‘Ungazunuranga mwambura kwenelera chara zina la Yehova Chiuta wako,+ chifukwa Yehova walekenge chara kulanga uyo wakuzunura zina lake mwambura kwenelera.+
12 “‘Usungenge zuŵa la Sabata, ulipature nga umo Yehova Chiuta wako walangulira.+ 13 Mazuŵa 6, uchitenge ntchito zako na milimo yako yose.+ 14 Kweni zuŵa la 7 ni sabata la Yehova Chiuta wako.+ Ungachitanga mulimo uliwose chara,+ iwe, mwana wako mwanalume panji mwanakazi, muzga wako mwanalume panji mwanakazi, ng’ombe yako, mbunda yako, panji chiŵeto chako chilichose, nanga ni mulendo uyo wakukhala mu misumba* yako.+ Uchitenge nthena kuti muzga wako mwanalume panji mwanakazi wapumulenge nga ndiwe.+ 15 Kumbuka kuti ukaŵa muzga mu charu cha Eguputo ndipo Yehova Chiuta wako wakakufumiskamo na woko lankhongono na woko lakunyoloskeka.+ Lekani Yehova Chiuta wako wakakulangura kuti usungenge zuŵa la Sabata.
16 “‘Chindika awuso na anyoko,+ nga umo Yehova Chiuta wako wakakuphalilira, mwakuti ukhale nyengo yitali kweniso kuti vikwendere makora mu charu icho Yehova Chiuta wako wakupenge.+
17 “‘Ungakomanga munthu chara.+
18 “‘Ungaleŵanga chara.+
19 “‘Ungibanga chara.+
20 “‘Ungapelekanga ukaboni wautesi chara kwimikana na munyako.+
21 “‘Ungadokeranga muwoli wa munyako chara.+ Ungadokeranga nyumba ya munyako chara, munda wake, muzga wake mwanalume panji mwanakazi, ng’ombe yake, mbunda yake, panji chinthu chilichose cha munyako.’+
22 “Yehova wakayowoya malango* agha ku mpingo winu wose pa phiri mukati mu moto, mu bingu, mu chidima bii,+ na lizgu likuru, ndipo wakasazgirako vinyake chara. Pamanyuma, wakaghalemba pa malibwe ghapapati ghaŵiri na kughapeleka kwa ine.+
23 “Kweni mukati mwapulika lizgu kufuma mu chisi, apo phiri likagoleranga moto,+ ŵalongozgi wose ŵa mafuko ghinu na ŵalara ŵinu ŵakiza kwa ine. 24 Penepapo mukati: ‘Yehova Chiuta withu watilongora uchindami na ukuru wake, ndipo tapulika lizgu lake kufuma mukati mwa moto.+ Muhanya uno tawona kuti Chiuta wangayowoya na munthu, kweni wangaŵa wamoyo nipera.+ 25 Sono, kasi tifwirechi? Pakuti moto ukuru uwu utimyangurenge. Usange tilutilirenge kupulika lizgu la Yehova Chiuta withu, tifwenge nadi. 26 Kasi ni njani pa ŵanthu wose uyo wali kupulikapo lizgu la Chiuta wamoyo likuyowoya nayo kufuma mukati mu moto nga umo ise tikapulikira, kweni wachali wamoyo? 27 Iwe ulute kufupi, ukapulike vyose ivyo Yehova Chiuta withu wayowoyenge. Ndipo ndiwe utiphalire vyose ivyo Yehova Chiuta withu wayowoya kwa iwe, ise tipulikirenge na kuvichita.’+
28 “Ntheura Yehova wakapulika mazgu agho mukayowoya nane, ndipo Yehova wakati kwa ine: ‘Napulika mazgu agho ŵanthu aŵa ŵayowoya kwa iwe. Vyose ivyo ŵayowoya ni viwemi.+ 29 Usange nyengo zose ŵangaŵa na mtima wakopa ine+ na kusunga malango ghane ghose,+ mbwenu vinthu viŵayenderenge makora nyengo zose, iwo na ŵana ŵawo muyirayira.+ 30 Luta, ukaŵaphalire kuti: “Welerani ku mahema ghinu.” 31 Kweni iwe ukhale kuno na ine, nikuphalire malango ghose, malanguro na vyeruzgo, kuti ukaŵasambizge mwakuti ŵakavisunge mu charu icho nkhuŵapa kuŵa chawo.’ 32 Ntheura mupwelelere chomene kuti muchite nga umo Yehova Chiuta winu wamuphalilirani.+ Mungazgokeranga kumalyero panji kumazere chara.+ 33 Mwendenge mu nthowa zose izo Yehova Chiuta winu wamuphalirani,+ mwakuti muŵe ŵamoyo, vinthu vimwenderani makora na kukhala mazuŵa ghanandi mu charu icho mwamupoka kuŵa chinu.+
6 “Sono agha ni malango, malanguro, na vyeruzgo ivyo Yehova Chiuta winu wapeleka kumusambizgani, mwakuti mukavisungilire para mwambuka na kunjira mu charu icho mwamupoka kuŵa chinu. 2 Kweniso kuti muwopenge Yehova Chiuta winu na kusunga malanguro na malango ghake ghose agho nkhumupani muhanya uno, imwe, ŵana ŵinu, na ŵazukuru ŵinu,+ mazuŵa ghose gha umoyo winu, kuti mukhale nyengo yitali.+ 3 Ntheura pulikani, imwe Ŵaisrayeli, mughasunge mwakupwelelera mwakuti vimwenderani makora, kuti mukandane chomene mu charu icho mukwenda mkaka na uchi, nga umo Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵinu wamulayizgirani.
4 “Pulika, iwe Israyeli: Yehova Chiuta withu ni Yehova yumoza.+ 5 Utemwenge Yehova Chiuta wako na mtima wako wose, umoyo wako wose,+ na nkhongono zako zose.+ 6 Mazgu agho nkhukuphalira muhanya uno ghakhalenge pa mtima wako. 7 Ndipo ughadidimizge* mu ŵana ŵako+ na kughayowoya para ukukhala pasi mu nyumba yako, para ukwenda pa nthowa, para wagona pasi, na para wawuka.+ 8 Ughakakilire nga ntchikumbusko pa woko lako, ndipo ghaŵenge nga ni kamubambe pa chisko chako.*+ 9 Ughalembe pa mafuremu gha nyumba yako na pa vipata vyako.
10 “Para Yehova Chiuta wako wakunjizga mu charu icho wakalapa ku ŵasekuru ŵako Abrahamu, Yisake, na Yakhobe, kuti wapelekenge kwa iwe,+ misumba yikuru na yiwemi iyo ukazenga chara,+ 11 nyumba zakuzura na vinthu viwemi vya mtundu wose ivyo ukavifukafukira chara, visimi ivyo ukajima chara, na minda ya mpheska na makuni gha maolive ivyo ukapanda chara, ndipo para warya na kukhuta,+ 12 penepapo ukachenjere kuti ukaleke kuluwa Yehova+ uyo wakakufumiska mu charu cha Eguputo, mu nyumba ya wuzga. 13 Uwopenge Yehova Chiuta wako,+ ndiyo umuteŵeterenge,+ na kulapa mu zina lake.+ 14 Mungalondezganga ŵachiuta ŵanyake chara, ŵachiuta ŵa ŵanthu awo ŵamuzingilizgani.+ 15 Pakuti Yehova Chiuta winu uyo wali mukati mwinu ni Chiuta uyo wakukhumba kuti ŵanthu ŵasopenge iyo pera.+ Para mwatondeka kuchita nthena, ukali wa Yehova Chiuta winu wamugolera pa imwe,+ ndipo wamumuparanyani kumufumiskanipo pa charu chapasi.+
16 “Mungayezganga Yehova Chiuta winu chara,+ nga umo mukamuyezgera pa Masa.+ 17 Musungenge na mtima wose malango, vikumbusko, na malanguro ivyo Yehova Chiuta winu wamuphalirani kuti musungenge. 18 Muchitenge icho ntchakunyoloka na chiwemi mu maso gha Yehova kuti vinthu vimwenderani makora, mukanjire na kupoka charu chiwemi icho Yehova wakalapa ku ŵasekuru ŵinu.+ 19 Mukachimbizge ŵalwani ŵinu wose pamaso pinu, nga umo Yehova walayizgira.+
20 “Kunthazi para mwana winu wakumufumbani kuti: ‘Kasi vikumbusko ivi, malanguro na vyeruzgo ivyo Yehova Chiuta withu wakamuphalirani, vikung’anamurachi?’ 21 Imwe mukamuphalire mwana winu kuti: ‘Tikaŵa ŵazga kwa Farawo mu Eguputo, kweni Yehova wakatifumiska mu Eguputo na woko lankhongono. 22 Yehova wakatuma vimanyikwiro na minthondwe yikuru na yakofya pa Eguputo,+ pa Farawo na pa ŵamunyumba yake wose, uku ise tikuwona.+ 23 Ndipo wakatifumiskamo na kwiza nase kuno kuti watipe charu icho wakalapa ku ŵasekuru ŵithu.+ 24 Yehova wakatiphalira kuti tisungenge malango ghose agha na kuwopa Yehova Chiuta withu kuti vinthu vitiyendere makora mazuŵa ghose,+ mwakuti tiŵenge ŵamoyo,+ umo tiliri sono. 25 Tiŵenge ŵarunji usange tikusunga malango ghose agha na kupulikira Yehova Chiuta withu, nga umo watiphalilira.’+
7 “Para Yehova Chiuta winu wakamufiskani mu charu icho mwamunjira na kuchipoka kuŵa chinu,+ wamuchimbizgaso pamaso pinu mitundu yinandi.+ Wamuchimbizga Ŵahiti, Ŵagirigashi, Ŵaamori,+ Ŵakenani, Ŵaperizi, Ŵahivi, Ŵayebusi,+ mitundu 7, yikuru na yankhongono kuluska imwe.+ 2 Yehova Chiuta winu wamuyipeleka kwa imwe, ndipo mwamuyithereska.+ Mukayiparanyirethu kwambura kutondeka.+ Mungachitanga nayo phangano chara nesi kuyichitira lusungu.+ 3 Mungatolerananga nawo nthengwa chara. Mungapelekanga chara ŵana ŵinu ŵanakazi ku ŵana ŵawo ŵanalume, panji kutolera ŵana ŵinu ŵanalume ŵana ŵawo ŵanakazi.+ 4 Pakuti ŵamupatuska ŵana ŵinu kuleka kulondezga ine na kwamba kuteŵetera ŵachiuta ŵanyake.+ Ukali wa Yehova wamugolera pa imwe, ndipo wamumuparanyani mwaluŵiro.+
5 “Kweni ivi ndivyo mukaŵachitire: Mukabwangandulire pasi majotchero ghawo, mukawiskire pasi vipilara vyawo vyakupatulika,+ mukadumulire pasi vikhuni vyawo vyakupatulika,*+ na kotcha vikozgo vyawo vyakuŵaja.+ 6 Pakuti imwe ndimwe ŵanthu ŵatuŵa kwa Yehova Chiuta winu, ndipo Yehova Chiuta winu wamusorani kufuma mu ŵanthu wose awo ŵali pa charu chapasi kuti muŵe ŵanthu ŵake, chuma chake chapadera.+
7 “Yehova wakamutemwani na kumusorani chifukwa chakuti mukaŵa ŵanandi kuluska ŵanthu wose chara,+ pakuti mukaŵa ŵachoko chomene pa ŵanthu wose.+ 8 Kweni Yehova wakamufumiskani na woko lankhongono, kumuwomborani ku nyumba ya wuzga,+ kufuma mu woko la Farawo, themba la Eguputo chifukwa chakuti Yehova wakumutemwani ndiposo chifukwa cha chilapo icho wakalapa ku ŵasekuru ŵinu.+ 9 Mukumanya makora kuti Yehova Chiuta winu ni Chiuta waunenesko, Chiuta wakugomezgeka, wakusunga phangano lake na kulongora lusungu* ku miwiro vikwi na vikwi ya awo ŵakumutemwa na kusunga malango ghake.+ 10 Kweni awo ŵakumutinkha waŵawezgerenge pharanyiko pa visko vyawo.+ Wachedwenge chara kumarana na awo ŵakumutinkha. Waŵawezgerenge pa visko vyawo. 11 Ntheura muŵe maso kuti musungenge malango, malanguro, na vyeruzgo ivyo nkhumuphalirani muhanya uno na kuvichita.
12 “Usange mulutilirenge kupulikira vyeruzgo ivi, kuvisunga na kuvichita, Yehova Chiuta winu wasungenge phangano lake na kumulongorani lusungu* ivyo wakalapa ku ŵasekuru ŵinu. 13 Wamutemwaninge, kumutumbikani na kumwandaniskani. Wamumutumbikani nadi na ŵana ŵanandi,*+ vipambi vya charu chinu, mbuto zinu, vinyo linu liphya, mafuta ghinu,+ matholi gha ng’ombe zinu, na twana twa miskambo yinu, mu charu icho wakalapa ku ŵasekuru ŵinu kuti wapelekenge kwa imwe.+ 14 Muŵenge ŵakutumbikika chomene kuluska ŵanthu wose.+ Pamuŵavya chumba pakati pinu kwali ni mwanalume panji mwanakazi, nanga mpha viŵeto vinu pamuŵavya chambura mwana.+ 15 Yehova wamufumiskapo ulwari wose pa imwe, wamumukhizgirani yayi nthenda zakofya izo mukazimanyanga mu Eguputo.+ Kweni wamuzikhizgira pa wose awo ŵakumutinkhani. 16 Mukaparanye* ŵanthu wose awo Yehova Chiuta winu waŵapeleka kwa imwe.+ Jiso linu lingaŵachitiranga chitima chara.+ Mungateŵeteranga ŵachiuta ŵawo chara+ chifukwa chamuŵa chipingo kwa imwe.+
17 “Usange mu mtima wako ukuyowoya kuti: ‘Mitundu iyi njinandi kuluska ise. Kasi niyichimbizgenge wuli?’+ 18 Ungaŵawopanga chara.+ Ukumbukenge ivyo Yehova Chiuta wako wakachita kwa Farawo na Eguputo yose.+ 19 Ukumbukengeso umo Yehova Chiuta wako wakakufumiskira na vyeruzgo* vikuru ivyo maso ghako ghakawona, vimanyikwiro, minthondwe,+ woko lankhongono na woko lakunyoloskeka.+ Ndivyo Yehova Chiuta wako wachitirenge ŵanthu wose awo ukuŵawopa.+ 20 Yehova Chiuta wako watumenge wofi pa iwo, m’paka wose awo ŵakakhalako+ na awo ŵakabisama pamaso pako ŵaparanyike. 21 Ungaŵawopanga chara, pakuti Yehova Chiuta wako wali nawe,+ Chiuta mukuru na wakofya.+
22 “Yehova Chiuta wako wamuyichimbizga pachokopachoko mitundu iyo yili panthazi pako.+ Wamuzomerezgeka yayi kuyimara mwaluŵiro, kuti vikoko vyamuthondo vileke kukwandanira. 23 Yehova Chiuta wako wamuyipeleka kwa iwe na kuyithereska m’paka yose yiparanyike.+ 24 Wamupeleka mathemba ghawo mu woko lako,+ ndipo iwe wamusisita mazina ghawo pasi pa mtambo.+ Palije uyo wamuyimako kwa iwe,+ m’paka ukaŵamare.+ 25 Mukawotche pa moto vikozgo vyakuŵaja vya ŵachiuta ŵawo.+ Ungadokeranga chara siliva na golide ilo lili pa ivyo, panji kulitora kuŵa lako,+ kuti chileke kuŵa chipingo kwa iwe. Mbukazuzi kwa Yehova Chiuta wako.+ 26 Unganjiranga na chinthu chaunyankhasi chara mu nyumba yako kuti uleke kuŵa chinthu chakwenera kuparanyikirathu nga ndicho. Uchinyanyare na kuseluka nacho, chifukwa ntchinthu icho chikwenera kuparanyikirathu.
8 “Musungenge mwakupwelelera malango ghose agho nkhumupani muhanya uno, kuti mulutilire kuŵa ŵamoyo,+ mwandane, mukanjire na kupoka charu icho Yehova wakalapa ku ŵasekuru ŵinu.+ 2 Kumbukani kuti Yehova Chiuta winu wakamwendeskani nthowa yitali mu mapopa vyaka 40 ivi,+ kuti wamuchefyani na kumuyezgani,+ kuti wamanye ivyo vili mu mtima winu,+ usange musungilirenge malango ghake panji yayi. 3 Ntheura wakamuchefyani, kumulekani na njara+ na kumuryeskani mana,+ agho imwe mukaghamanya chara nesi ŵawiskemwe. Wakachita ivi kuti mumanye kuti munthu wakuŵa wamoyo na chingwa pera chara, kweni munthu wakuŵa wamoyo na mazgu ghose ghakufuma mu mulomo wa Yehova.+ 4 Vyaka vyose 40 ivi, malaya agho mukavwara ghakamara chara nesi malundi ghinu kutupa.+ 5 Mukumanya mu mtima winu kuti nga umo munthu wakuchenyera mwana wake, Yehova Chiuta winu nayo wakamuchenyaninge.+
6 “Ntheura musungenge malango gha Yehova Chiuta winu, mwendenge mu nthowa zake na kumopa. 7 Pakuti Yehova Chiuta winu wamumunjizgani mu charu chiwemi,+ charu chakuzura na milonga ya maji, mbwiwi, na viziŵa vya maji mu chidika na mu mapiri. 8 Charu cha tirigu, balere, mpheska, makuni gha vikuyu, na marimoni.+ Charu cha mafuta gha olive na uchi.+ 9 Charu icho chakurya ntchambura kusoŵa, ndipo mwamusoŵerwa kanthu chara. Charu icho mu malibwe ghake muli visulo, ndipo mu mapiri ghake mwamujimamo mkuŵa.
10 “Para mwarya na kukhuta, mukalumbenge Yehova Chiuta winu chifukwa cha charu chiwemi icho wamupani.+ 11 Muchenjere kuti muleke kuluwa Yehova Chiuta winu na kutondeka kusunga malango ghake, vyeruzgo, na malanguro ivyo nkhumupani muhanya uno. 12 Para mwarya na kukhuta, mwazenga nyumba ziwemi na kukhalamo,+ 13 ng’ombe zinu na miskambo yinu vyandana, siliva linu na golide vyaŵa vinandi, ndipo vyose mwaŵa navyo vinandi, 14 mungazomerezganga chara mtima winu kutukumuka+ na kumuluwiskani Yehova Chiuta winu, uyo wakamufumiskani mu charu cha Eguputo, mu nyumba ya wuzga.+ 15 Ndiyo wakamwendeskani mu mapopa ghakuru na ghakofya,+ umo mukaŵa njoka zamoto na ŵakalizga, malo ghakomira ghambura maji. Wakafumiska maji pa jalawe la gwaa!+ 16 Wakamulyeskani mana+ mu mapopa, agho ŵawiskemwe ŵakaghamanya chara, mwakuti wamuchefyani+ na kumuyezgani kuti kunthazi vizakamovwirani.+ 17 Usange mwamuyowoya mu mtima winu kuti: ‘Nasanga usambazi uwu na nkhongono zane na woko lane lankhongono,’+ 18 mukakumbuke kuti Yehova Chiuta winu ndiyo wamupani nkhongono zakusangira usambazi,+ mwakuti wafiske phangano ilo wakalapa ku ŵasekuru ŵinu, nga umo viliri muhanya uno.+
19 “Usange mwakaluwa Yehova Chiuta winu na kulondezga ŵachiuta ŵanyake, kuŵateŵetera na kuŵasindamira, nkhumukhalirani ukaboni muhanya uno kuti mwamuparanyika nadi.+ 20 Nga ni mitundu iyo Yehova wakuyiparanya panthazi pinu, namwe mwamuparanyika chifukwa cha kuleka kupulikira lizgu la Yehova Chiuta winu.+
9 “Pulikani, imwe Ŵaisrayeli, muhanya uno mwambukenge Yorodani,+ mwamunjira na kuthereska mitundu yikuru na yankhongono chomene kuluska imwe,+ misumba yikuru ya malinga ghakugota kuchanya.+ 2 Mwamuthereska ŵanthu ŵakuru na ŵatali, ŵana ŵa Anaki,+ awo mukuŵamanya ndipo muli kupulikapo vya iwo kuti: ‘Ni njani wangima ku ŵana ŵa Anaki?’ 3 Ntheura, mumanye muhanya uno kuti Yehova Chiuta winu wadangirenge panthazi pinu.+ Iyo ni moto wakumyangura,+ ndipo wamuŵaparanya. Wamuŵathereska pamaso pinu, mwakuti mwamuŵachimbizga mwaluŵiro na kuŵaparanya, nga umo Yehova wamulayizgirani.+
4 “Para Yehova Chiuta winu waŵachimbizga panthazi pinu, mungayowoyanga chara mu mtima winu kuti: ‘Yehova waninjizga mu charu ichi kuti nipoke kuŵa chane chifukwa cha urunji wane.’+ Kweni Yehova wakuchimbizga mitundu iyi+ panthazi pinu chifukwa cha uheni wawo. 5 Mwamunjira na kupoka charu chawo chifukwa chakuti ndimwe ŵarunji panji ŵakunyoloka mtima chara. Kweni Yehova Chiuta winu wakuyichimbizga mitundu iyi panthazi pinu+ chifukwa cha uheni wawo. Kweniso wakuyichimbizga kuti wafiske mazgu agho Yehova wakalapa ku ŵasekuru ŵinu Abrahamu,+ Yisake,+ na Yakhobe.+ 6 Ipo mumanye kuti Yehova Chiuta winu wakumupani charu chiwemi ichi kuti mupoke kuŵa chinu chifukwa chakuti ndimwe ŵarunji yayi, pakuti ndimwe ŵanthu ŵamtafu.*+
7 “Kumbukani, mungaluwanga chara, umo mukamukwiyiskira Yehova Chiuta winu mu mapopa.+ Mwagalukira Yehova kwamba pa zuŵa ilo mukafumira mu charu cha Eguputo m’paka mwafika ku malo ghano.+ 8 Pa Horebu napo mukamukwiyiska Yehova, ndipo Yehova wakakwiya namwe chomene mwakuti wakakhumbanga kumuparanyani.+ 9 Nkhati nakwera mu phiri kuti nkhapokere malibwe ghapapati,+ agho pakalembeka phangano ilo Yehova wakachita namwe,+ nkhakhala mu phiri mazuŵa 40, muhanya na usiku.+ Nkharya chakurya chara panji kumwa maji. 10 Yehova wakanipa malibwe ghapapati ghaŵiri ghakulembeka na munwe wa Chiuta. Pa malibwe agha pakaŵa mazgu ghose agho Yehova wakayowoya kwa imwe mu phiri kufuma mukati mu moto pa zuŵa la ungano.*+ 11 Ghakati ghamara mazuŵa 40, muhanya na usiku, Yehova wakanipa malibwe ghapapati ghaŵiri, agho pakalembeka phangano. 12 Yehova wakati kwa ine: ‘Wuka, khira mwaluŵiro kufuma kuno, chifukwa ŵanthu ŵako awo ukaŵafumiska mu Eguputo ŵachita uheni.+ Ŵapatuka luŵiro mu nthowa iyo nkhaŵaphalira kuti ŵendengemo. Ŵajipangira chikozgo chachisulo.’*+ 13 Yehova wakatiso kwa ine: ‘Nawona kuti ŵanthu aŵa mbamtafu.*+ 14 Ntheura leka niŵaparanye na kusisita zina lawo pasi pa mtambo, ndipo iwe nikuzgore mtundu wankhongono na ukuru chomene kuluska iwo.’+
15 “Penepapo nkhazgoka na kukhira mu phiri, apo phiri likagoleranga moto.+ Malibwe ghaŵiri gha phangano ghakaŵa mu mawoko ghane.+ 16 Nkhati nalaŵiska, nkhawona kuti mwanangira Yehova Chiuta winu. Mukajipangira katholi kachisulo.* Mukapatuka luŵiro pa nthowa iyo Yehova wakamuphalirani kuti mwendengemo.+ 17 Ntheura nkhatora malibwe ghaŵiri ghara na kughaponya pasi na mawoko ghane ghose ghaŵiri, nkhaghaswera pamaso pinu.+ 18 Kufuma apo, nkhasindama pamaso pa Yehova, nga umo nkhachitira pakwamba, mazuŵa 40 muhanya na usiku. Nkharya chakurya chara panji kumwa maji,+ chifukwa cha zakwananga zose izo mukachita, pakuchita uheni pamaso pa Yehova na kumukwiyiska. 19 Nkhatenthema na ukali wa Yehova uwo ukagolera pa imwe,+ mwakuti wakakhumbanga kumuparanyani. Kweni pa nyengo yira napo Yehova wakanipulika.+
20 “Ukali wa Yehova ukagolera chomene pa Aroni mwakuti wakaŵa pafupi kumuparanya.+ Kweni Aroni nayo nkhamulombera pa nyengo yira. 21 Nkhatora kanthu kinu ako mukananga nako, katholi,+ nkhakawotcha na moto. Nkhakadinya na kukasira m’paka kakaŵa nga ni fuvu, ndipo nkhathira fuvu lake mu mlonga uwo ukufuma mu phiri.+
22 “Kweniso mukamukwiyiska Yehova pa Tabera,+ pa Masa,+ na pa Kiburoti-hatava.+ 23 Yehova wakamutumani kufuma pa Kadeshi-barineya+ kuti: ‘Kwerani, mukapoke charu icho nimupaninge kuŵa chinu.’ Kweni imwe mukagalukira dango la Yehova Chiuta winu,+ mukaŵavya chipulikano+ mwa iyo ndipo mukamupulikira chara. 24 Mwagalukira Yehova kwamba waka pa zuŵa ilo nkhamumanyirani.
25 “Ntheura nkhasindama pamaso pa Yehova mazuŵa 40, muhanya na usiku.+ Nkhasindama nthena chifukwa chakuti Yehova wakayowoya kuti wamuparanyaninge. 26 Nkhaŵeyelera Yehova, nkhati: ‘Mwe Fumu Yikuru Yehova, mungaŵaparanyanga yayi ŵanthu ŵinu. Iwo mbinu na ŵinu,*+ awo muli kuŵawombora mu ukuru winu na kuŵafumiska mu Eguputo na woko lankhongono.+ 27 Kumbukani ŵateŵeti ŵinu Abrahamu, Yisake, na Yakhobe.+ Mungalaŵiskanga pa nkhwesa za ŵanthu aŵa chara, pa uheni wawo, na kwananga kwawo.+ 28 Para mwaŵaparanya, ŵanthu ŵa mu charu icho mukatifumiskako ŵayowoyenge kuti: “Yehova wakatondeka kuŵanjizga mu charu icho wakaŵalayizga, kweniso wakaŵatinkhanga, lekani wakaŵafumiska na kuŵakomera mu mapopa.”+ 29 Kweni aŵa mbanthu ŵinu na chiharo chinu,+ awo mukaŵafumiska na nkhongono zikuru na woko linu lakunyoloskeka.’+
10 “Pa nyengo yira, Yehova wakati kwa ine: ‘Uŵaje malibwe ghaŵiri ghakuyana na ghakwamba ghara,+ ukwelere kwa ine mu phiri, kweniso upange likasa* la khuni. 2 Pa malibwe agha nizamulembapo mazgu agho ghakaŵa pa malibwe ghakwamba, agho iwe ukaswa, ndipo ughaŵike mu likasa.’ 3 Ntheura nkhapanga likasa la khuni la akasiya na kuŵaja malibwe ghaŵiri ghakuyana na ghakwamba ghara, nkhakwelera mu phiri na malibwe ghaŵiri mu woko lane.+ 4 Pa malibwe agha wakalembapo mazgu agho wakalemba pakwamba ghara,+ Malango Khumi,*+ agho Yehova wakayowoya kwa imwe mu phiri kufuma mukati mu moto+ pa zuŵa la ungano.*+ Pamanyuma, Yehova wakaghapeleka kwa ine. 5 Ndipo nkhazgoka na kukhira mu phiri,+ nkhaŵika malibwe ghara mu likasa ilo nkhapanga, umo ghali, nga umo Yehova wakanitumira.
6 “Pamanyuma, Ŵaisrayeli ŵakafumapo pa Beyeroti Bene-yakani, ŵakafika ku Mosera. Kwenekura ndiko Aroni wakafwira na kusungika.+ Ndipo mwana wake Eliyazara ndiyo wakaŵa wasembe* mu malo ghake.+ 7 Ŵakafumako kura ŵakafika pa Gudigoda, kufuma pa Gudigoda ŵakafika pa Yotibata,+ charu cha milonga ya maji.
8 “Pa nyengo yira, Yehova wakapatura fuko la Levi+ kuti linyamurenge likasa la phangano la Yehova,+ kwimilira pamaso pa Yehova na kumuteŵetera, kweniso kutumbika ŵanthu mu zina lake+ nga umo ŵakuchitira m’paka muhanya uno. 9 Lekani Levi walije chigaŵa panji chiharo pamoza na ŵabali ŵake. Yehova ndiyo ntchiharo chake, nga umo Yehova Chiuta winu wakayowoyera kwa iyo.+ 10 Ine nkhakhala mu phiri mazuŵa 40 muhanya na usiku,+ nga umo nkhachitira pakwamba. Pa nyengo yira napo Yehova wakanipulika.+ Yehova wakakhumba yayi kumuparanyani. 11 Penepapo Yehova wakati kwa ine: ‘Dangira panthazi pa ŵanthu aŵa, munyamuke kuti ŵakanjire na kupoka charu icho nkhalapa ku ŵasekuru ŵawo kuti niŵapenge iwo.’+
12 “Sono, iwe Israyeli, kasi Yehova Chiuta wako wakukhumbachi kwa iwe?+ Iyo wakukhumba kuti uwopenge Yehova Chiuta wako,+ kwenda mu nthowa zake zose,+ kumutemwa, na kuteŵetera Yehova Chiuta wako na mtima wako wose na umoyo wako wose.+ 13 Wakukhumbaso kuti usungilirenge malango na malanguro gha Yehova agho nkhukuphalira muhanya uno, kuti vinthu vikwenderenge makora.+ 14 Wona, mtambo na mtambo wa kuchanya nkhanira ni vya Yehova Chiuta wako, charu chapasi nacho na vyose ivyo vilimo ni vyake.+ 15 Kweni Yehova wakasendelera ku ŵasekuru ŵinu na kuŵatemwa. Pa ŵanthu wose wasora imwe, mphapu yawo,+ nga umo muliri muhanya uno. 16 Sono mutozge* mitima yinu,+ muleke nkhwesa.+ 17 Pakuti Yehova Chiuta winu ni Chiuta wa ŵachiuta,+ Fumu ya mafumu, Chiuta mukuru, wankhongono, na wakofya, wakutemwera chara+ nanga nkhupokera chimbundi. 18 Wakuchitira urunji mwana mulanda* na chokoro,+ wakutemwa mulendo,+ wakumupa chakurya na vyakuvwara. 19 Namwe mutemwenge mulendo, chifukwa mukaŵa ŵalendo mu charu cha Eguputo.+
20 “Muwopenge Yehova Chiuta winu, ndiyo mumuteŵeterenge,+ mudemelere kwa iyo, na kulapa mu zina lake. 21 Iyo ndiyo mumulumbenge.+ Ni Chiuta winu, wamuchitirani vinthu vyose ivi vikuru na vyakofya, ivyo maso ghinu ghawona.+ 22 Ŵasekuru ŵinu ŵakakhilira ku Eguputo ŵanthu 70,+ kweni sono Yehova Chiuta winu wamuzgorani ŵanandi chomene nga ni nyenyezi zakuchanya.+
11 “Mutemwenge Yehova Chiuta winu,+ nyengo zose muchitenge ivyo wakukhumba na kusunga malango, vyeruzgo, na malanguro ghake. 2 Manyani kuti muhanya uno nkhuyowoya na imwe, kuti nkhuyowoya na ŵana ŵinu chara awo ŵandamanye panji kuwonapo chilango cha Yehova Chiuta winu,+ ukuru wake,+ woko lake lankhongono+ na woko lake lakunyoloskeka. 3 Ŵandawonepo vimanyikwiro na milimo yake iyo wakachita mu Eguputo kwa Farawo, themba la Eguputo, na charu chake chose.+ 4 Kweniso ŵandawonepo ivyo wakachitira ŵankhondo ŵa Eguputo, mahachi gha Farawo na magileta ghankhondo, ivyo vikabizgika na maji pa Nyanja Yiswesi apo ŵakaŵaskeranga. Yehova wakaŵaparanya kamoza pera.*+ 5 Ŵandawonepo ivyo wakamuchitirani mu mapopa m’paka mwafika mu malo ghano. 6 Panji ivyo wakachitira Datani na Abiramu, ŵana ŵa Eliyabu mwana wa Rubeni. Charu chikajura mulomo wake na kuŵamira pamaso pa Israyeli yose, iwo na ŵamunyumba yawo, mahema ghawo, na chamoyo chilichose icho chikaŵalondezganga.+ 7 Maso ghinu ghali kuwona milimo yose yikuru iyo Yehova wakachita.
8 “Musungenge malango ghose agho nkhumuphalirani muhanya uno, kuti muŵe ŵankhongono, mwambukire mu charu na kuchipoka kuŵa chinu. 9 Kweniso kuti mukhale mazuŵa ghanandi +mu charu icho Yehova wakalapa kuti wapelekenge ku ŵasekuru ŵinu na ku mphapu* yawo,+ charu icho mukwenda mkaka na uchi.+
10 “Charu icho mukuluta kukachipoka kuŵa chinu chili nga ni charu cha Eguputo chara uko mwafuma, uko mukaseŵanga mbuto na kuthilira maji na malundi ghinu nga ni munda wa mphangwe. 11 Kweni charu icho mukwambukirako kukachipoka ni charu cha mapiri na vidika.+ Chikumwa maji agho ghakukhira kufuma kuchanya,+ 12 ndipo ni charu icho Yehova Chiuta winu wakuchipwelelera. Maso gha Yehova Chiuta winu ghali pa icho nyengo zose, kufuma pa uyambiro wa chaka m’paka umaliro wa chaka.
13 “Usange mwamupulikira nadi malango ghake agho nkhumupani muhanya uno na kutemwa Yehova Chiuta winu, kumuteŵetera na mtima winu wose, na umoyo winu wose,+ 14 nayo* wamumupani vula mu charu chinu pa nyengo yake, vula yakwamba na yaumaliro. Mwamuwunjika vyakurya vinu, vinyo liphya na mafuta ghinu.+ 15 Wamumupani vyakumera kuŵa vyakurya vya viŵeto vinu, mwamurya na kukhuta.+ 16 Muchenjere kuti muleke kunyengeka na kupuluka mu mitima yinu na kwamba kusopa ŵachiuta ŵanyake na kuŵasindamira.+ 17 Para mwachita nthena, ukali wa Yehova wamugolera pa imwe, wamujara kuchanya kuti vula yileke kulokwa+ ndipo charu chinu chamuleka kupambika vipasi vyake. Ndipo imwe mwamumara luŵiro kufumamo mu charu chiwemi icho Yehova wakumupani.+
18 “Mazgu ghane agha mughasunge mu mitima yinu na mu umoyo winu. Mughakakilire nga ntchikumbusko pa woko linu, ndipo ghaŵenge nga ni kamubambe pa chisko chinu.*+ 19 Musambizgeso ŵana ŵinu, muyowoyenge nawo para mukukhala pasi mu nyumba yinu, para mukwenda pa nthowa, para mwagona pasi, na para mwawuka.+ 20 Mughalembe pa mafuremu gha nyumba zinu na pa vipata vinu, 21 kuti mukakhale nyengo yitali+ imwe na ŵana ŵinu mu charu icho Yehova wakalapa kuti wapelekenge ku ŵasekuru ŵinu,+ mazuŵa ghose agho mtambo uliri pachanya pa charu.
22 “Usange mwamusunga nadi malango ghose agho nkhumupani na kughachita, kutemwa Yehova Chiuta winu,+ kwenda mu nthowa zake zose na kudemelera kwa iyo,+ 23 Yehova nayo wamuchimbizga mitundu yose iyi pamaso pinu.+ Imwe mwamupoka charu cha mitundu yikuru na yankhongono kuluska imwe.+ 24 Malo ghose agho lundi linu lakandapo ghamuŵa ghinu. Mphaka yinu yamwambira ku mapopa m’paka ku Lebanoni,+ kufuma ku Mlonga, mlonga wa Yufurate, m’paka ku nyanja yakumanjiliro gha dazi.*+ 25 Kwamuŵavya wakwimako kwa imwe.+ Yehova Chiuta winu wamuchitiska charu chose icho mwayendamo kutenthema na kumopani,+ nga umo wamulayizgirani.
26 “Wonani, nkhuŵika pamaso pinu muhanya uno thumbiko na nthembo.+ 27 Mupokerenge thumbiko usange mukupulikira malango gha Yehova Chiuta winu agho nkhumupani muhanya uno.+ 28 Mupokerenge nthembo usange mukuleka kupulikira malango gha Yehova Chiuta winu,+ kupatuka mu nthowa iyo nkhumuphalirani muhanya uno kuti mwendengemo, na kulondezga ŵachiuta ŵanyake awo mukuŵamanya chara.
29 “Para Yehova Chiuta winu wamunjizgani mu charu icho mwamupoka kuŵa chinu, mukaŵike* thumbiko pa Phiri la Gerizimu na nthembo pa Phiri la Ebala.+ 30 Asi mapiri agha ghali ku sirya linyake la Yorodani kumanjiliro gha dazi, mu charu cha Ŵakenani awo ŵakukhala mu Araba, kuthyana na Giligala, pafupi na makuni ghakuru gha More?+ 31 Sono mwambukenge Yorodani, mwamunjira na kupoka charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani.+ Para mwakachipoka na kukhalamo, 32 mukalondezge mwakupwelelera chomene malango ghose na vyeruzgo ivyo nkhuŵika pamaso pinu muhanya uno.+
12 “Agha ni malango na vyeruzgo ivyo mukapwelelere kuvichita mazuŵa ghose agho mwamuŵira ŵamoyo mu charu icho Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵinu wamupaninge kuti chiŵe chinu. 2 Mukaparanyirethu malo ghose agho mitundu iyo mwamuyipoka yikasoperangamo ŵachiuta ŵawo.+ Kwali mphachanya pa mapiri, mu tumapiri panji musi mwa makuni ghakuvwinthuka! 3 Mukabwangandure majotchero ghawo, kuswa vipilara vyawo vyakupatulika,+ mukawotche vikhuni vyawo vyakupatulika,* na kudumulira pasi vikozgo vyakuŵaja vya ŵachiuta ŵawo,+ mukaparanyirethu mazina ghawo mu malo agha.+
4 “Mungasopanga Yehova Chiuta winu mu nthowa iyi chara.+ 5 Kweni mukapenje Yehova Chiuta winu ku malo ghalighose agho wamusora kuŵikako zina lake na kukhalamo mu mafuko ghinu ghose, ndiko mukalutenge.+ 6 Kwenekuko ndiko mukizenge na sembe zinu zakotcha,+ sembe zinu zinyake, vyakhumi vinu,+ vyakupeleka vyakufuma mu woko linu,+ sembe zinu za chilapo, sembe zinu zawanangwa,+ na vyakwamba kubabika vya ng’ombe zinu na miskambo yinu.+ 7 Imwe na ŵamunyumba yinu mukalyerenge kwenekura pamaso pa Yehova Chiuta winu+ na kusekelera mu vyose ivyo mukuchita,+ chifukwa Yehova Chiuta winu wamutumbikani.
8 “Mungakachitanga nga umo tikuchitira mazuŵa ghano chara, apo waliyose wakuchita icho ntchakwenelera mu maso ghake.* 9 Vili nthena chifukwa chakuti mundafike mu malo gha chipumulo+ na ku chiharo icho Yehova Chiuta winu wakumupani. 10 Para mwambuka Yorodani+ na kukhala mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chinu, iyo wamumupumuzgani ku ŵalwani ŵinu wose awo ŵamumuzingilizgani, ndipo mwamukhala mwakufwasa.+ 11 Vyose ivyo nkhumuphalirani mwamuluta navyo ku malo agho Yehova Chiuta winu wasora kuŵikako zina lake,+ nkhung’anamura sembe zinu zakotcha, sembe zinu zinyake, vyakhumi vinu,+ vyakupeleka vyakufuma mu woko linu, na vyakupeleka vinu vyose ivyo mwamulayizga Yehova. 12 Mwamusekelera pamaso pa Yehova Chiuta winu imwe,+ ŵana ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, ŵazga ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, na Ŵalevi awo ŵakukhala mu misumba* yinu, chifukwa iwo ŵalije chigaŵa panji chiharo pamoza na imwe.+ 13 Muchenjere kuti muleke kukapeleka sembe zinu zakotcha mu malo ghalighose agho mwawona.+ 14 Kweni mukapelekenge sembe zinu zakotcha mu malo ghekha agho Yehova wasora mu chimoza cha vigaŵa vya mafuko ghinu. Ndiko mukachitirenge vyose ivyo nkhumuphalirani.+
15 “Nyengo yiliyose iyo mwadokera nyama, mungakoma na kurya,+ kuyana na thumbiko ilo Yehova Chiuta winu wamupani mu misumba* yinu yose. Munthu wakufipirwa na wakutowa wangaryako, nga umo mukulyera mphoyo na mbaŵala. 16 Kweni mungaryanga yayi ndopa.+ Muzithire pasi nga ni maji.+ 17 Chakhumi cha mbuto zinu, vinyo linu liphya, mafuta ghinu, chakwamba kubabika cha ng’ombe, mberere panji mbuzi, sembe+ ya vilapo iyo mwalayizga, sembe zinu zawanangwa, panji chakupeleka chakufuma mu woko linu, ivi mungalyeranga mu misumba* yinu chara. 18 Ivi mukalyerenge pamaso pa Yehova Chiuta winu, mu malo agho Yehova Chiuta winu wamusora.+ Mukaryenge mose, imwe, ŵana ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, ŵazga ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, na Ŵalevi awo ŵakukhala mu misumba* yinu. Mwamusekelera pamaso pa Yehova Chiuta winu mu vyose ivyo mukuchita. 19 Muchenjere kuti muleke kutaya Mulevi+ mazuŵa ghose agho mwamukhala mu charu chinu.
20 “Para Yehova Chiuta winu wasanuzga chigaŵa chinu,+ nga umo wamulayizgirani+ ndipo imwe mwamba kuyowoya kuti: ‘Nkhukhumba kurya nyama,’ pakuti mwadoka kurya nyama, muryenge nyama para mwayidokera.+ 21 Usange malo agho Yehova Chiuta winu wasora kuŵikako zina lake+ ghamuŵa kutali chomene na imwe, mbwenu mukomengepo ng’ombe panji miskambo yinu iyo Yehova wamupani, nga umo namuphalilirani. Mulyerenge mu misumba* yinu palipose apo mwaŵene mwayidokelera. 22 Muryenge nga umo mukulyera mphoyo na mbaŵala.+ Munthu wakufipirwa na wakutowa wangaryako. 23 Muwoneseske kuti muleke kurya ndopa+ chifukwa ndopa ni umoyo.+ Mungaryanga chara umoyo pamoza na nyama. 24 Mungaryanga yayi ndopa. Muzithire pasi nga ni maji.+ 25 Mungaziryanga yayi kuti vinthu vimwenderani makora imwe na ŵana ŵinu pamanyuma zinu, chifukwa mukuchita icho ntchakwenelera pamaso pa Yehova. 26 Para mukwiza ku malo agho Yehova wasora, mwizenge na vinthu vyakupatulika ivyo ni vinu na sembe zinu za chilapo. 27 Ndipo mwamupeleka sembe zinu zakotcha, nyama na ndopa+ pa jotchero la Yehova Chiuta winu. Ndopa za sembe zinu muzithire pa jotchero+ la Yehova Chiuta winu, kweni nyama muryenge.
28 “Mupwelelere kupulikira mazgu ghose agho nkhumuphalirani kuti nyengo zose vinthu vimwenderaninge makora, imwe na ŵana ŵinu pamanyuma zinu, chifukwa mukuchita icho ntchiwemi na chakwenelera pamaso pa Yehova Chiuta winu.
29 “Para Yehova Chiuta wako wayiparanya mitundu iyo iwe wamuyichimbizga+ na kukhala mu charu chawo, 30 ukapwelelere kuti para iwo ŵaparanyika panthazi zako, iwe ukaleke kuwira mu chipingo. Ungakafumbanga chara vya ŵachiuta ŵawo, kuti: ‘Kasi mitundu iyi yikateŵeteranga wuli ŵachiuta ŵawo? Nane nichitenge nga ndiwo.’+ 31 Iwe ungachitanga nthena yayi kwa Yehova Chiuta wako, chifukwa iwo ŵakuchitira ŵachiuta ŵawo chilichose chaunyankhasi icho Yehova wakutinkha. Ŵakotchera ŵachiuta ŵawo ŵana ŵanalume na ŵanakazi pa moto.+ 32 Ukachite mwakupwelelera mazgu ghose agho nakuphalira.+ Ungasazgangako chara panji kuwuskako.+
13 “Usange mwawuka ntchimi mukati mwinu panji uyo wakuwona vyamunthazi kwizira mu maloto, na kumupani chimanyikwiro panji munthondwe, 2 ndipo chimanyikwiro panji munthondwe ivyo wakayowoya vyafiskika, kweni wakuti: ‘Tiyeni tilondezge na kuteŵetera ŵachiuta ŵanyake, ŵachiuta awo imwe mundaŵamanye,’ 3 mungapulikiranga chara mazgu gha ntchimi iyo panji wamaloto uyo.+ Chifukwa Yehova Chiuta winu wakumuyezgani+ kuti wawone usange mukumutemwa Yehova Chiuta winu na mtima winu wose na umoyo winu wose.+ 4 Mulondezgenge Yehova Chiuta winu, mumuwopenge, musungenge malango ghake, mupulikirenge mazgu ghake, ndiyo mumuteŵeterenge na kudemelera kwa iyo.+ 5 Kweni ntchimi panji wamaloto uyo wakomeke,+ chifukwa wayowoya vyakumugaluskani kwa Yehova Chiuta winu, uyo wakamufumiskani mu charu cha Eguputo na kumuwomborani mu nyumba ya wuzga. Kweniso chifukwa chakuti wakukhumba kumupatuskani pa nthowa iyo Yehova Chiuta winu wamuphalirani kuti mwendengemo. Muwuskemo uheni mukati mwinu.+
6 “Usange mubali wako, mwana wa amama ŵako, mwana wako mwanalume panji mwanakazi, muwoli wako wakutemweka panji munyako wapamtima,* wakukunyengelera ku udesi kuti: ‘Tiye titeŵetere ŵachiuta ŵanyake,’+ ŵachiuta awo iwe panji ŵasekuru ŵako mundaŵamanye, 7 ŵamoza ŵa ŵachiuta ŵa ŵanthu awo ŵamuzingilizgani, kwali ŵali pafupi namwe panji ŵali kutali namwe, kufuma ku chigoti chimoza cha charu kufika ku chigoti chinyake cha charu, 8 ungakolerananga nayo yayi nesi kumupulikira.+ Ungamuchitiranga chitima panji chiwuravi chara, nanga nkhumuvikilira. 9 Kweni umukome kwambura kutondeka.+ Woko lako ndilo liŵe lakwamba kumukoma, pamanyuma ndipo ŵanthu wose ŵaŵikepo mawoko ghawo.+ 10 Umudinye na malibwe, wafwe+ chifukwa wakhumbanga kukupatuska kwa Yehova Chiuta wako, uyo wakakufumiska mu charu cha Eguputo, mu nyumba ya wuzga. 11 Penepapo Israyeli yose wamupulika na kuchita wofi, ndipo ŵamuchitaso yayi uheni wanthena uwu mukati mwinu.+
12 “Usange mu umoza wa misumba yinu, iyo Yehova Chiuta winu wakumupani kuti mukhalengemo, mwapulika kuti: 13 ‘Ŵanalume ŵawakawaka ŵafuma mukati mwa imwe kuti ŵapatuske ŵanthu ŵa mu msumba wawo, na kuyowoya kuti: “Tiyeni titeŵetere ŵachiuta ŵanyake,” ŵachiuta awo mundaŵamanye,’ 14 muyiwone makora nkhani iyo, mupenjelere na kufumbilira.+ Usange chinthu chaunyankhasi chachitika nadi mukati mwinu, ndipo pali ukaboni wakuti ntchaunenesko, 15 ŵanthu ŵa mu msumba uwo muŵakome na lupanga kwambura kutondeka.+ Muwuparanyirethu+ na lupanga msumba uwo na vyose ivyo vilimo, na viŵeto wuwo. 16 Kufuma apo, muwunjike vinthu vyose ivyo mwayora pakati pa luŵaza lwake, ndipo muwotche msumba na moto, ivyo mwayora viŵenge chakupeleka chamsuma kwa Yehova Chiuta winu. Msumba uwo uŵe mahami muyirayira, ungazengekangaso chara. 17 Woko linu lingatoranga chara chilichose icho chapatulika kuti chiparanyike,+ mwakuti Yehova wawereko ku ukali wake wakugolera na kumulongorani lusungu na chiwuravi, na kumwandaniskani, nga umo wakalapira ku ŵasekuru ŵinu.+ 18 Para mupulikirenge Yehova Chiuta winu na kusunga malango ghake ghose agho nkhumupani muhanya uno, muchitenge icho ntchakwenelera pamaso pa Yehova Chiuta winu.+
14 “Imwe ndimwe ŵana ŵa Yehova Chiuta winu. Mungajichekanga chara+ panji kumeta nkhope zinu* kulikuli chifukwa cha munthu wakufwa.+ 2 Pakuti imwe ndimwe ŵanthu ŵatuŵa+ kwa Yehova Chiuta winu, ndipo Yehova wamusorani kufuma mu ŵanthu wose awo ŵali pa charu chapasi kuti muŵe ŵanthu ŵake, chuma chake chapadera.+
3 “Mungaryanga chara chilichose icho ntchaukazuzi.+ 4 Vinyama ivyo mungarya ni ivi:+ ng’ombe, mberere, mbuzi, 5 mbaŵala, mphoyo, nyiska, mbuzi yamuthondo, chilembwe, mberere yamuthondo, na chinkhoma. 6 Mungarya chinyama chose icho chikandiro chake ntchakugaŵikana ndipo chili na mwanya pakati, kweniso icho chikubyokora na kusumbaso. 7 Kweni vinyama ivyo mungaryanga yayi pa ivyo vikubyokora na kusumbaso panji ivyo chikandiro chake ntchakugaŵikana, ni ivi: ngamila, kalulu, na mphyayi, pakuti vikubyokora na kusumbaso kweni vikandiro vyake ni vyambura kugaŵikana. Ni vyakufipirwa kwa imwe.+ 8 Kweniso nkhumba, chifukwa chikandiro chake ntchakugaŵikana, kweni yikubyokora na kusumbaso yayi. Njakufipirwa kwa imwe. Mungaryanga yayi nyama ya ivi panji kuvikhwaska para vyafwa.
9 “Vya mu maji ivyo mungarya ni ivi: Mungarya chilichose icho chili na miphyephye na mamba.+ 10 Kweni mungaryanga chara icho chilije miphyephye na mamba. Ntchakufipirwa kwa imwe.
11 “Mungarya chiyuni chilichose icho ntchambura kufipirwa. 12 Kweni mungaryanga yayi ivi: nombo, nkhwazi, makuŵi ghafipa,+ 13 kamukuŵezi muswesi, kamukuŵezi mufipa, mtundu uliwose wa chibaŵi, 14 mtundu uliwose wa chaholi, 15 nthiŵatiŵa, phuluru, mbuyi, mtundu uliwose wa lohera, 16 phuluru muchoko, phuluru wa makutu ghatali, baka la mu maji, 17 nyangenyange, makuŵi, njoyo, 18 konongo, mtundu uliwose wa kataŵa, gwede, na kasuska. 19 Twamoyo tose twamapapindo* uto tukwenda mu magulu nthwakufipirwa kwa imwe. Mungaryanga chara. 20 Mungarya chamoyo chilichose chakuduka muchanya icho ntchambura kufipirwa.
21 “Mungaryanga yayi nyama yiliyose iyo yafwa yekha.+ Mungayipeleka kwa wakupanjwa uyo wakukhala mu misumba* yinu ndipo wangarya, panji mungayiguliska kwa mulendo. Pakuti imwe ndimwe ŵanthu ŵatuŵa kwa Yehova Chiuta winu.
“Mungaphikanga mwana wa mbuzi mu mkaka wa nyina chara.+
22 “Mukawoneseske kuti chaka na chaka mukupeleka chakhumi cha mbuto zinu izo zikupambika mu minda.+ 23 Chakhumi cha mbuto zinu, vinyo linu liphya, mafuta ghinu, chakwamba kubabika cha ng’ombe na miskambo yinu mukalyerenge pamaso pa Yehova Chiuta winu ku malo agho wamusora kuŵikako zina lake,+ mwakuti musambire kumopa Yehova Chiuta winu nyengo zose.+
24 “Kweni usange ulendo wamumuŵirani utali chomene ndipo mungavinyamura yayi kuluta navyo ku malo agho Yehova Chiuta winu wasora kuŵikako zina lake+ chifukwa chakuti nkhutali na imwe, (pakuti Yehova Chiuta winu wamumutumbikani), 25 mungaviguliska ndipo muyeghe ndalama mu woko linu na kuluta ku malo uko Yehova Chiuta winu wasora. 26 Ndalama izi mungakagura chose icho mwadokera, kwali ni ng’ombe, mberere, mbuzi, vinyo panji vyakumwa vinyake vyakuloŵezga, na chilichose icho mwakhumba.* Mukalyere kwenekuko pamaso pa Yehova Chiuta winu na kusekelera, imwe na ŵamunyumba yinu.+ 27 Mulevi uyo wakukhala mu misumba yinu mungamutayanga chara,+ pakuti walije chigaŵa panji chiharo pamoza namwe.+
28 “Paumaliro wa vyaka vitatu vilivyose, mufumiskenge chakhumi chose cha vipambi vinu vya chaka icho na kuviŵika mu misumba yinu.+ 29 Penepapo Mulevi, mweneuyo walije chigaŵa panji chiharo pamoza namwe, kweniso mulendo, mwana mulanda,* na chokoro, awo ŵakukhala mu misumba yinu, ŵizenge, ŵaryenge na kukhuta,+ mwakuti Yehova Chiuta winu wamutumbikani mu milimo yose iyo mukuchita.+
15 “Paumaliro wa chaka chilichose cha 7 muzomerezgenge munthu kufwatuka.+ 2 Pakufwatura muchitenge nthena: Waliyose wafwaturenge mzengezgani wake uyo wali nayo na ngongoli. Wangalozganga ngongoli yayi kwa mzengezgani panji mubali wake, chifukwa yamuŵa nyengo yakufwatulira kwa Yehova.+ 3 Ungalozga mulendo kuti wawezge ngongoli,+ kweni mubali wako umufwature ku ngongoli yiliyose iyo wangaŵa nayo kwa iwe. 4 Paŵavye yumoza wa imwe waŵe mukavu, chifukwa Yehova wamumutumbikani nadi+ mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuti mupoke kuŵa chiharo chinu. 5 Ivi vyamuchitika pekha usange mwamupulikira lizgu la Yehova Chiuta winu na kusunga mwakupwelelera dango lose ili, ilo nkhumupani muhanya uno.+ 6 Yehova Chiuta winu wamumutumbikani nga umo walayizgira, ndipo mwamubwerekeska mitundu yinandi kweni imwe mwamubwereka chara.+ Mwamuwusa mitundu yinandi, kweni iwo ŵamumuwusani yayi.+
7 “Usange yumoza wa ŵabali ŵako wakavuka mu umoza wa misumba ya mu charu icho Yehova Chiuta wako wakukupa, unganonopeskanga yayi mtima wako panji kuŵa mukaka kwa mubali wako mukavu.+ 8 Umujulire woko lako mwawanangwa+ na kumubwereka chilichose icho wakukhumbikwira panji icho wakusoŵerwa. 9 Uchenjere, uleke kuŵa na fundo yiheni mu mtima wako yakuti: ‘Chaka cha 7, icho ni chaka chakufwatulira ŵanthu chasendelera,’+ na kumulaŵiska waka mubali wako mukavu kwambura kumupa kanthu. Usange iyo walilira kwa Yehova, iwe uŵenge wakwananga.+ 10 Umupeko kanthu mwawanangwa, ndipo ungamupanga*+ mwakukwenyelera yayi. Pa chifukwa ichi lekani Yehova Chiuta wako wamukutumbika mu milimo yose na pa vyose ivyo ukuchita.+ 11 Pakuti nyengo zose ŵakavu ŵamuŵamo mu charu.+ Lekani nkhukuphalira kuti: ‘Ukajulirenge woko mwawanangwa mubali wako wakusuzgika na mukavu mu charu chako.’+
12 “Usange yumoza wa ŵabali ŵako, Muhebere mwanalume panji mwanakazi, waguliskika kwa iwe ndipo wakuteŵetera vyaka 7, mbwenu mu chaka cha 7 umufwature.+ 13 Para ukumufwatura, ungamuwezganga mawoko ghawaka chara. 14 Umupe mwawanangwa vinthu vyakufuma mu mskambo wako, malo ghakupwanthirapo mbuto, na malo ghakwengerapo mafuta na kukamiramo mpheska. Umupeko kuyana na umo Yehova Chiuta wako wakutumbikira. 15 Kumbuka kuti ukaŵa muzga mu charu cha Eguputo ndipo Yehova Chiuta wako wali kukuwombora. Lekani nkhukupa dango ili muhanya uno.
16 “Kweni usange iyo wakuti kwa iwe: ‘Nifumengeko yayi kwa imwe,’ chifukwa chakuti wakukutemwa iwe na ŵamunyumba yako, pakuti wakaŵa wakukondwa kukhala nawe,+ 17 mbwenu utore chitungo, umudolore khutu lake pakunyekezgera ku chijaro, ndipo waŵenge muzga wako umoyo wake wose. Ndimo uchitireso na muzga wako mwanakazi. 18 Chingaŵanga chinonono yayi kwa iwe kumufwatura kuti wafumeko kwa iwe, chifukwa vyaka 6 ivyo wakuteŵetera iwe vikuluska kaŵiri malipiro agho waganyu wakupokera, ndipo Yehova Chiuta wako wakutumbika mu vyose ivyo wachita.
19 “Chanalume chilichose chakwamba kubabika cha ng’ombe na mberere panji mbuzi, uvipatulire kwa Yehova Chiuta wako.+ Chakwamba kubabika cha ng’ombe zako ungachitiranga ntchito yiliyose yayi, nanga nkhumeta maweya gha mberere zako zakwamba kubabika. 20 Iwe na ŵamunyumba yako mukavilyerenge pamaso pa Yehova Chiuta winu chaka na chaka mu malo agho Yehova wamusora.+ 21 Kweni usange yili na kalema, yakupendera, yachibulumutira, panji kafukwa kanyake kalikose, ungayipelekanga yayi kwa Yehova Chiuta wako.+ 22 Uyilyerenge mu misumba* yako, munthu wakufipirwa na wakutowa wangaryako, nga umo ukulyera mphoyo na mbaŵala.+ 23 Kweni ndopa zake pera ungaryanga yayi.+ Uzithire pasi nga ni maji.+
16 “Musungenge mwezi wa Abibu* na kuchitira Paska Yehova Chiuta winu,+ chifukwa mu mwezi wa Abibu Yehova Chiuta winu wakamufumiskani mu Eguputo usiku.+ 2 Mupelekenge sembe ya Paska kwa Yehova Chiuta winu+ ya mberere panji mbuzi na ng’ombe.+ Mupelekerenge ku malo agho Yehova wasora kuŵikako zina lake.+ 3 Sembe iyi mungalyeranga lumoza na chinthu cha nthukumusi chara.+ Mazuŵa 7, muryenge chingwa chambura nthukumusi, chingwa cha suzgo, chifukwa mukafuma luŵiroluŵiro mu charu cha Eguputo.+ Mazuŵa ghose gha umoyo winu muchitenge ichi kuti mukumbukenge zuŵa ilo mukafumira mu charu cha Eguputo.+ 4 Mungasangikanga na chinthu chakusazgako nthukumusi chara mu chigaŵa chinu chose mazuŵa 7.+ Ndipo nyama iyo mwapeleka sembe pa zuŵa lakwamba mise, mungayisunganga usiku wose m’paka mulenji chara.+ 5 Mukuzomerezgeka yayi kupeleka sembe ya Paska mu msumba uliwose uwo Yehova Chiuta winu wamupani. 6 Kweni mukapelekerenge ku malo agho Yehova Chiuta winu wasora kuŵikako zina lake. Mupelekenge sembe ya Paska namise para dazi lanjira waka,+ pa nyengo yakuyana na iyo mukafumira mu Eguputo. 7 Mukaphike nyama na kulyera+ mu malo agho Yehova Chiuta winu wamusora,+ ndipo mulenji muwelere ku mahema ghinu. 8 Muryenge chingwa chambura nthukumusi mazuŵa 7. Pa zuŵa la 7 kwamuŵa ungano wapadera kwa Yehova Chiuta winu. Mungachitanga ntchito yiliyose chara.+
9 “Mupende masabata 7. Mwambe kupenda masabata 7 pa nyengo iyo mukwambira kuvuna mbuto na chigelo.+ 10 Kufuma apo, muchitenge Chiphikiro cha Masabata kwa Yehova Chiuta winu+ pamoza na sembe yawanangwa yakufuma mu woko linu iyo mupelekenge kuyana na umo Yehova Chiuta winu wamutumbikirani.+ 11 Mukasekelere pamaso pa Yehova Chiuta winu ku malo agho Yehova Chiuta winu wasora kuŵikako zina lake. Mukasekelere, imwe pamoza na ŵana ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, muzga winu mwanalume na mwanakazi, Mulevi uyo wakukhala mu misumba* yinu, mulendo, mwana mulanda,* na chokoro, awo ŵakukhala mukati mwinu.+ 12 Kumbukani kuti mukaŵa ŵazga mu Eguputo,+ ndipo musungenge na kulondezga malango agha.
13 “Muchitenge Chiphikiro cha Visakasa+ mazuŵa 7 para mwawunjika vinthu vinu pa malo ghakuphwanthirapo mbuto, malo ghakwengerapo mafuta na ghakukamiramo mpheska. 14 Musekelerenge pa viphikiro vinu,+ imwe pamoza na ŵana ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, muzga winu mwanalume na mwanakazi, Mulevi, mulendo, mwana mulanda, na chokoro, awo ŵali mu misumba yinu. 15 Mazuŵa 7 mwamuchitira chiphikiro+ Yehova Chiuta winu ku malo agho Yehova wasora, chifukwa Yehova Chiuta winu wamutumbika vipasi vinu vyose na vyose ivyo mukuchita,+ ndipo mwamukondwa nadi.+
16 “Katatu pa chaka, ŵanalume wose pakati pinu ŵalutenge kukawonekera pamaso pa Yehova Chiuta winu ku malo agho wasora. Ŵalutenge pa Chiphikiro cha Vingwa Vyambura Nthukumusi,+ Chiphikiro cha Masabata,+ na pa Chiphikiro cha Visakasa.+ Paŵavye wakuluta mawoko ghawaka pakukawonekera pamaso pa Yehova. 17 Waliyose wayeghenge chawanangwa kuyana na thumbiko ilo Yehova Chiuta winu wamupani.+
18 “Mukimike ŵeruzgi+ na ŵalongozgi pa fuko lililose mu misumba* yose iyo Yehova Chiuta winu wakumupani, ndipo ŵakeruzgenge ŵanthu mu urunji. 19 Mungabendezganga yayi urunji,+ kutemwera,+ panji kupokera chimbundi, pakuti chimbundi chikubulumutizga maso gha munthu wavinjeru+ na kutimbanizga mazgu gha murunji. 20 Mulondezgenge urunji pera,+ mwakuti muŵe ŵamoyo na kupoka charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani.
21 “Mungapandanga chara khuni la mtundu uliwose kuti chiŵe chikhuni chakupatulika*+ pafupi na jotchero ilo mwazengera Yehova Chiuta winu.
22 “Kweniso mungajiyimikiranga chara chipilara chakupatulika,+ ntchinthu icho Yehova Chiuta winu wakutinkha.
17 “Mungapelekanga chara sembe kwa Yehova Chiuta winu ya ng’ombe panji mberere iyo yili na kalema panji kafukwa kanyake kalikose, chifukwa uŵenge ukazuzi kwa Yehova Chiuta winu.+
2 “Usange mukati mwinu mwasangika mwanalume panji mwanakazi, mu umoza wa misumba yinu iyo Yehova Chiuta winu wamupani, uyo wakuchita chinthu chiheni pamaso pa Yehova Chiuta winu na kuswa phangano lake,+ 3 ndipo wapuluka wamba kusopa ŵachiuta ŵanyake na kuŵasindamira, panji wakusindamira dazi, mwezi, panji viwuru vyose vyakuchanya,+ chinthu icho nindamulangulirani,+ 4 ndipo imwe mwaphalirika panji mwachipulika, mufumbilire makora nkhani iyo. Usange mbunenesko+ kuti ukazuzi uwu wachitika nadi mu Israyeli, 5 mwanalume panji mwanakazi uyo wachita uheni uwu mumufumiskire kuwaro kwa vipata vya mu msumba, ndipo mwanalume panji mwanakazi uyo wadinyike na malibwe wafwe.+ 6 Munthu uyo wakwenelera nyifwa wakomeke pa mulomo* wa ŵakaboni ŵaŵiri panji ŵatatu.+ Para pali kaboni yumoza pera kumukoma chara.+ 7 Mawoko gha ŵakaboni ndigho ghambe kumukoma, pamanyuma ndipo ŵanthu wose ŵaŵikepo mawoko ghawo. Muwuskemo uheni mukati mwinu.+
8 “Usange mu umoza wa misumba yinu mwawuka mulandu uwo wamusuzgani kweruzga, kwali ngwakuthiska ndopa,+ panji ŵanthu ŵamangalirana waka, panji mulandu wa kupwetekana, panji mphindano zilizose, muwuke na kuluta ku malo agho Yehova Chiuta winu wasora.+ 9 Mulute kwa ŵasembe* awo Mbalevi na kwa ŵeruzgi+ awo ŵamuŵako mazuŵa agho, mukafumbe ndipo ŵamumuphalirani udumuliro wake.+ 10 Muchitenge kuyana na udumuliro uwo ŵamuphalirani ku malo agho Yehova wasora. Muchitenge mwakupwelelera ivyo ŵamuphalirani. 11 Muchitenge kuyana na dango ilo ŵamulongorani na udumuliro uwo ŵamuphalirani.+ Mungapatukangako chara ku udumuliro uwo ŵamupani, kulazga kumalyero panji kumazere.+ 12 Munthu uyo wakujiŵikamo na kuleka kupulikira wasembe panji mweruzgi uyo wakuteŵetera Yehova Chiuta winu wafwe.+ Muwuskemo uheni mu Israyeli.+ 13 Ŵanthu wose ŵamupulika na kuchita wofi, ndipo ŵamuchitaso chara vya kujiŵikamo.+
14 “Para mwanjira mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani na kupoka kuŵa chinu na kukhalamo, ndipo mwamba kuyowoya kuti: ‘Nijimikire themba pachanya pane nga umo yikuchitira mitundu yose iyo yanizingilizga,’+ 15 mbwenu mukajimikire themba ilo Yehova Chiuta winu wasora.+ Mwimike yumoza wa ŵabali winu kuŵa themba. Ntchambura kuzomerezgeka kwimika mulendo panji uyo ni mubali winu chara. 16 Kweni waleke kujiwunjikira mahachi ghanandi+ panji kuwezgera ŵanthu ku Eguputo kuti ŵakasangeso mahachi ghanyake.+ Pakuti Yehova wakati kwa imwe: ‘Mungawelerangaso na nthowa iyi yayi.’ 17 Kweniso wangajitoleranga ŵanakazi ŵanandi chara kuti mtima wake uleke kupuluka.+ Wangajiwunjikiranga siliva na golide linandinandi yayi.+ 18 Para wakhala pa chitengo cha ufumu wake, walembe mu buku* mazgu gha mu Dango ili, kutolera pa ilo ŵasembe awo Mbalevi ŵakusunga.+
19 “Wakhalenge nalo, ndipo waŵazgengemo mazuŵa ghose gha umoyo wake+ kuti wasambire kumopa Yehova Chiuta wake na kusungilira mazgu ghose gha Dango ili na malanguro agha pakughachita.+ 20 Para wachitenge nthena, mtima wake ujikwezgenge yayi pachanya pa ŵabali ŵake, wamupatukako yayi ku dango, kulazga kumalyero panji kumazere, mwakuti wakhale nyengo yitali pa ufumu wake, iyo na ŵana ŵake ŵanalume mukati mwa Israyeli.
18 “Ŵasembe* awo Mbalevi, fuko lose la Levi, ŵamuŵavya chigaŵa panji chiharo pamoza na Israyeli. Ŵamurya sembe zakupelekeka kwa Yehova zakotcha pa moto, izo ntchiharo chake.+ 2 Ntheura iwo ŵangaŵanga na chiharo yayi pakati pa ŵabali ŵawo. Yehova ndiyo chiharo chawo nga umo wakaŵaphalilira.
3 “Ivi ndivyo ŵasembe ŵakwenera kupoka ku ŵanthu: Waliyose uyo wakupeleka sembe, kwali ni ng’ombe panji mberere, wapeleke kwa wasembe mukhono,* miskati,* na vyamukati. 4 Mupelekeso kwa wasembe vipambi vyakwamba kucha vya mbuto zinu, vinyo linu liphya, mafuta ghinu, na weya wakwamba kumeteka wa miskambo yinu.+ 5 Yehova Chiuta winu wasora iyo na ŵana ŵake pa mafuko ghinu ghose kuti wateŵeterenge mu zina la Yehova nyengo zose.+
6 “Usange Mulevi wafuma mu msumba winu unyake uwo wakakhalanga,+ ndipo wakukhumba kuluta ku malo agho Yehova wasora,*+ 7 wangakateŵetera kwenekuko mu zina la Yehova Chiuta wake nga umo ŵabali ŵake wose Ŵalevi ŵakuchitira, awo ŵakwimilira pamaso pa Yehova.+ 8 Wapokerenge chakurya chakuyana na iwo+ padera pa ivyo wakupokera para waguliska chiharo cha ŵasekuru ŵake.
9 “Para mwanjira mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani, muleke kukasambira na kutolera maluso ghaunyankhasi agho ŵamitundu ŵakuchita.+ 10 Pakati pinu pangasangikanga yayi munthu uyo wakujumphiska mwana wake mwanalume panji mwanakazi pa moto,+ panji wakuwukwa,+ wakuchita masalamusi,+ wakupenja vinthumwa,+ fwiti,+ 11 wakulowa ŵanyake, uyo wakuluta ku ng’anga+ panji wakuloska,+ panji uyo wakufumba ku ŵakufwa.+ 12 Pakuti waliyose uyo wakuchita ivi mbukazuzi kwa Yehova, ndipo chifukwa cha maukazuzi agha, Yehova Chiuta winu wakuchimbizga ŵamitundu pamaso pinu. 13 Muŵenge ŵambura kafukwa pamaso pa Yehova Chiuta winu.+
14 “Mitundu iyo muyipokenge charu icho chiŵenge chinu yikapulikiranga awo ŵakuchita masalamusi+ na kuwukwa,+ kweni Yehova Chiuta winu wandamuzomerezgani kuchita vinthu vyanthena ivi. 15 Yehova Chiuta winu wazamumuwuskirani ntchimi nga ndine pakati pa ŵabali ŵinu, ndipo muzakayipulikirenge.+ 16 Ivi ndivyo mukalomba kwa Yehova Chiuta winu mu Horebu pa zuŵa la ungano,*+ apo mukati: ‘Nileke kupulikaso lizgu la Yehova Chiuta wane nanga nkhuwonaso moto ukuru uwu kuti nileke kufwa.’+ 17 Ntheura Yehova wakati kwa ine: ‘Ivyo ŵayowoya ni viwemi. 18 Namuŵawuskira ntchimi nga ndiwe pakati pa ŵabali ŵawo,+ namuŵika mazgu ghane mu mulomo wake+ ndipo yamuŵaphalira vyose ivyo namuyituma.+ 19 Munthu waliyose uyo wazamuleka kupulikira mazgu ghane agho ntchimi iyo yizamuyowoya mu zina lane, wazamuzgora kwa ine.+
20 “‘Usange ntchimi yinyake yajiŵikamo na kuyowoya mazgu mu zina lane agho nindayitume kuti yiyowoye panji yikuyowoya mu zina la ŵachiuta ŵanyake, ntchimi iyo yifwe.+ 21 Kweni nyengo zinyake mungayowoya mu mtima winu kuti: “Kasi timanyenge wuli kuti mazgu agha ghandayowoyeke na Yehova?” 22 Para ntchimi yayowoya mu zina la Yehova ndipo mazgu agho yayowoya ghandafiskike ndikuti Yehova wandayowoye mazgu agho. Ntchimi iyo, yikayowoya mwakujiŵikamo. Mungayiwopanga yayi.’
19 “Para Yehova Chiuta winu waparanya mitundu, yeneiyo charu chawo Yehova Chiuta winu wakumupani, ndipo mwayichimbizga na kukhala mu misumba na nyumba zawo,+ 2 mukapature misumba yitatu mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chinu.+ 3 Charu icho Yehova Chiuta winu wamupani mukachigaŵe patatu, ndipo mukanozge nthowa kuti munthu uyo wakoma munyake wakachimbilirenge ku misumba iyo.
4 “Para munthu wakoma munyake ndipo wachimbilira ku malo agha kuti waŵe wamoyo, ivi ndivyo vichitikenge: Para wakoma munyake mwangozi, wandamutinkhepo,+ 5 panji waluta na munyake ku thondo kukatema makuni, ndipo wakuwuska woko lake kuti wateme khuni na mbavi, kweni mbavi yakhulika mu chaka na kutema munyake na kufwira penepapo, wachimbilire ku umoza wa misumba iyi kuti waŵe wamoyo.+ 6 Usange mwaleka kuŵika misumba iyi, wakuwezgera nduzga+ uyo mtima wake wagolera wangamuskera uyo wakoma munyake m’paka wamusange na kumukoma, chifukwa chakuti mtunda wa ku msumba uwo ngutali chomene. Kweni weneranga yayi kufwa chifukwa wakamutinkhapo yayi munyake.+ 7 Lekani nkhumuphalirani kuti: ‘Mukapature misumba yitatu.’
8 “Usange Yehova Chiuta winu wasanuzga chigaŵa chinu nga umo wakalapira ku ŵasekuru ŵinu,+ ndipo wamupani charu chose icho wakalayizga kuŵapa ŵasekuru ŵinu,+ 9 mbwenu ku misumba yitatu iyi mukasazgireko yinyake yitatu,+ chikuru mukusungilira na mtima wose dango ilo nkhumupani muhanya uno lakuti mutemwenge Yehova Chiuta winu na kwenda mu nthowa zake nyengo zose.+ 10 Para mwachita nthena, ndopa zambura mulandu zamuthiskika yayi+ mu charu chinu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chiharo, mwamuŵavya mulandu wa ndopa.+
11 “Usange munthu wakatinkhanga munyake,+ ndipo wakamujoŵelera na kumutimba kufwira penepapo, kweni munthu uyo wachimbilira ku umoza wa misumba iyi, 12 mbwenu ŵalara ŵa mu msumba wake ŵamucheme uko wachimbilira na kumupeleka mu woko la wakuwezgera nduzga, nayo wafwe.+ 13 Jiso linu lingamuchitiranga chitima yayi, ndipo muwuskemo mulandu wa ndopa zambura kafukwa mu Israyeli+ mwakuti vinthu vimwenderani makora.
14 “Para mwapokera chiharo mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chinu, mungasezganga yayi mphaka ya mzengezgani winu+ pa malo agho ŵasekuru ŵinu ŵakaŵika.
15 “Ukaboni wa munthu yumoza ngwakukwana yayi pa ubudi panji kwananga uko munthu wangachita.+ Nkhani yikhozgeke na mulomo wa ŵakaboni ŵaŵiri panji ŵakaboni ŵatatu.+ 16 Usange kaboni mutesi wawukira munthu na kumususka kuti wabuda chinthu chinyake,+ 17 ŵanthu ŵaŵiri awo ŵambana ŵimilire pamaso pa Yehova, pamaso pa ŵasembe, na ŵeruzgi awo ŵamuŵako mazuŵa agho.+ 18 Ŵeruzgi ŵafumbilire makora nkhani iyo,+ ndipo usange munthu uyo wakususka munyake ni kaboni mutesi ndipo wamupa mubali wake mulandu wautesi, 19 muchite nayo nga umo iyo wakhumbiranga kuti vichitikire mubali wake.+ Muwuskemo uheni mukati mwinu.+ 20 Awo ŵakhalapo ŵamupulika na kuchita wofi, ndipo ŵamuchitaso yayi chinthu chiheni chanthena ichi pakati pinu.+ 21 Jiso linu lingamuchitiranga chitima chara.+ Kweni viŵe umoyo pa umoyo, jiso pa jiso, jino pa jino, woko pa woko, na lundi pa lundi.+
20 “Usange mukuluta kukarwa nkhondo na ŵalwani ŵinu ndipo mwawona kuti mahachi ghawo, magileta, na ŵasilikari ŵawo mbanandi kuluska imwe, mungaŵawopanga yayi, pakuti Yehova Chiuta winu, uyo wakamufumiskani mu charu cha Eguputo wali namwe.+ 2 Para muli pafupi kuluta ku nkhondo, wasembe* wize, wayowoye na ŵanthu.+ 3 Waŵaphalire kuti: ‘Pulikani imwe Ŵaisrayeli, sono muli pafupi kurwa nkhondo na ŵalwani ŵinu. Mitima yinu yingalopwanga chara. Mungawopanga yayi, kutenthema panji kumbwambwantha chifukwa cha iwo, 4 pakuti Yehova Chiuta winu wakwenda namwe kuti wamulwerani kwimikana na ŵalwani ŵinu na kumuponoskani.’+
5 “Ŵalongozgi nawo ŵaphalire ŵanthu kuti: ‘Kasi ni njani uyo wazenga nyumba yiphya ndipo wandayipatulire? Wawelere ku nyumba yake, mzire wakafwire ku nkhondo ndipo munthu munyake ndiyo wazakayipatulire. 6 Kasi ni njani uyo wapanda munda wa mpheska ndipo wandambe kuryamo vipambi vyake? Wawelere ku nyumba yake, mzire wakafwire ku nkhondo ndipo munthu munyake ndiyo wazakarye vipambi vyake. 7 Kasi ni njani uyo wajalira* mwanakazi ndipo wandamutore kuŵa muwoli wake? Wawelere ku nyumba yake,+ mzire wakafwire ku nkhondo ndipo munthu munyake ndiyo wamutore mwanakazi kuŵa muwoli wake.’ 8 Ŵalongozgi ŵafumbeso ŵanthu kuti: ‘Kasi ni njani uyo wali na wofi ndipo mtima wake walopwa?+ Wawelere ku nyumba yake, mzire mitima ya ŵabali ŵake yisongonoke* nga ndiyo.’+ 9 Para ŵalongozgi ŵamara kuyowoya na ŵanthu, ŵimike ŵalara ŵankhondo kuti ŵalongozge ŵanthu.
10 “Usange mwafika pafupi na msumba kuti murwe nawo, muyowoye nawo dankha vya mtende.+ 11 Usange msumba uwo wamuzgorani mwamtende na kumujulirani vipata vyake, ŵanthu awo ŵasangika mwenemumo ŵaŵenge ŵinu, ŵamugwiliraninge ntchito na kumuteŵeterani.+ 12 Kweni usange msumba wakana kuchita namwe mtende, ndipo wamuwukirani kurwa namwe nkhondo, penepapo muwuzingilizge. 13 Yehova Chiuta winu wawupelekenge nadi mu woko linu, ndipo mukome na lupanga mwanalume waliyose. 14 Kweni ŵanakazi, ŵana, viŵeto, na chilichose icho mwachisanga mu msumba uwu, muvitore kuti viŵe vinu.+ Ndipo mwamurya vinthu vya ŵalwani ŵinu, awo Yehova Chiuta winu wamupani.+
15 “Ntheura ndimo mwamuchitira na misumba iyo yili kutali chomene na imwe, iyo njimoza mwa misumba yapafupi iyi yayi. 16 Kweni mu misumba ya ŵanthu aŵa, iyo Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chiharo, mungasidangamo yayi kanthu kalikose ako kakuthuta.+ 17 Ŵahiti, Ŵaamori, Ŵakenani, Ŵaperizi, Ŵahivi, na Ŵayebusi+ mukaŵaparanyirethu, nga umo Yehova Chiuta winu wamuphalilirani. 18 Mukaŵaparanyirethu kuti ŵaleke kumusambizgani kulondezga maunyankhasi ghawo ghose agho ŵakuchitira ŵachiuta ŵawo, na kumuchitiskani kuti munangire Yehova Chiuta winu.+
19 “Usange mwazingilizga msumba na kuwupoka mwati mwarwa nawo mazuŵa ghanandi, mungatoranga mbavi na kuwiska makuni chara.+ Mungarya vipambi vya makuni agha, kweni mungaghadumuranga yayi. Kasi muchite kuwukira makuni nga nagho mbanthu? 20 Mungatema makuni ghekha agho mukumanya kuti ngakurya yayi. Mungaghatema na kuzengera vyakukwerapo pakurwa nkhondo na msumba uwo ukurwa namwe, m’paka msumba uwo uwe.
21 “Usange munthu wasangika kuti wakomeka mu thondo, mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuti chiŵe chinu, ndipo uyo wamukoma wandamanyikwe, 2 ŵalara na ŵeruzgi+ ŵinu ŵafume, ŵakapime mtunda kufuma apo pafwira munthu kukafika ku misumba iyo yazingilizga malo agho. 3 Ŵalara ŵa msumba wapafupi chomene na apo pali chitanda ŵatore thokazi* ilo lindagwirepo ntchito, ilo lindakakikepo joko. 4 Ndipo ŵalara ŵa msumba uwo ŵakhire nalo thokazi ku dambo lakwenda maji, uko ŵandalimeko panji kuseŵako mbuto. Ŵaphyore singo ya thokazi ku dambo kwenekuko.+
5 “Ndipo ŵasembe, Ŵalevi, ŵize pafupi chifukwa ndiwo Yehova Chiuta winu wali kuŵasora kuti ŵamuteŵetere,+ na kutumbika ŵanthu mu zina la Yehova.+ Ndiwo ŵadumurenge mulandu uliwose wa kutimbana.+ 6 Penepapo ŵalara wose ŵa msumba uwo uli pafupi na chitanda, ŵageze mu mawoko+ pachanya pa thokazi ilo singo yake ŵaphyolera ku dambo. 7 Ŵayowoye kuti: ‘Mawoko ghithu ghandathiskepo ndopa izi, maso ghithu nagho ghandawone kuti zikuthiskika. 8 Ntheura, A Yehova, mungaŵapanga mulandu chara ŵanthu ŵinu Ŵaisrayeli pa chinthu ichi, awo imwe mukaŵawombora.+ Mulandu wa ndopa zambura kafukwa uleke kuŵa pa ŵanthu ŵinu Ŵaisrayeli.’+ Ndipo ŵaŵavyenge mulandu wa ndopa. 9 Para mwachita icho ntchakwenelera pamaso pa Yehova, muwuskengemo mulandu wa ndopa zambura kafukwa mukati mwinu.
10 “Usange waluta kukarwa na ŵalwani ŵako, ndipo Yehova Chiuta wako wakuthereskera, iwe waŵakora wuzga,+ 11 ndipo pa awo ŵakoleka wawonapo mwanakazi wakutowa, uyo iwe wamudokera na kukhumba kumutora kuŵa muwoli wako, 12 ungiza nayo ku nyumba yako. Mwanakazi uyo wamete sisi ku mutu wake na kucheketa njoŵe zake. 13 Wavure chakuvwara icho wakaŵa nacho apo wakakolekanga, wakhale mu nyumba yako. Walire nyifwa ya awiske na anyina mwezi wose wamsuma,+ pamanyuma ungagonana nayo. Iwe uŵenge mfumu wake ndipo iyo waŵenge muwoli wako. 14 Kweni usange undakondwe nayo, umutume walutenge+ kulikose uko wakhumba. Ungamuguliskanga chara panji kumuchitira nkhaza, pakuti wamuyuyura.
15 “Usange mwanalume wali na ŵanakazi ŵaŵiri, ndipo wakutemwa chomene yumoza kuluska munyake,* kweni wose ŵaŵiri ŵamubabira ŵana ŵanalume, ndipo mwana wakwamba ngwa mwanakazi uyo wakutinkhika,+ 16 pa zuŵa ilo wakupelekera chiharo ku ŵana ŵake, wangatoranga chara mwana wa muwoli wake wakutemweka kuti ndiyo ngwakwamba na kuleka mwana uyo ngwakwamba nadi wa muwoli wake wakutinkhika. 17 Wamanye kuti mwana wa mwanakazi wakutinkhika ndiyo ngwakwamba, wamupe kusazgirapo kaŵiri pa chilichose icho wali nacho, chifukwa ndiyo nkhwamba kwa nkhongono zake zakubabira. Vyose vyakwenelera mwana wakwamba ni vyake.+
18 “Usange munthu wali na mwana wamtafu na wakugaluka, wakupulikira chara awiske panji anyina,+ ndipo ŵayezga kumuchenya kweni wakukana kuŵapulikira,+ 19 awiske na anyina ŵamutore, ŵalute nayo ku ŵalara pa chipata cha msumba wakwake. 20 Ŵaphalire ŵalara ŵa msumba kuti: ‘Mwana withu uyu ngwamtafu na wakugaluka, wakukana kutipulikira. Ni nkharye*+ na muloŵevu.’+ 21 Penepapo ŵanthu wose mu msumba ŵamudinye na malibwe m’paka wafwe. Ntheura muwuskengemo uheni mukati mwinu, ndipo Israyeli yose wamupulika na kuchita wofi.+
22 “Usange munthu uyo wachita kwananga kwakwenelera nyifwa wakomeka,+ ndipo mwamupayika pa khuni,+ 23 thupi lake lileke kukhala pa khuni usiku wose.+ Kweni muwoneseske kuti mwamusunga zuŵa leneliro chifukwa uyo wapayikika ngwakutembeka na Chiuta.+ Mungafipiskanga yayi charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chiharo chinu.+
22 “Usange wawona ng’ombe panji mberere ya mubali wako yikupuluka, ungayilaŵiskanga waka yayi.+ Uyiwezgere kwa mubali wako kwambura kutondeka. 2 Kweni usange mubali wako wakukhala kutali chomene na iwe panji ukumumanya yayi, mbwenu chiŵeto icho wize nacho ku nyumba yako. Ukhale nacho m’paka mubali wako wachipenje. Apo ndipo umuwezgere.+ 3 Ndimo uchitirengeso na mbunda yake, chakuvwara chake, na chinthu chilichose cha mubali wako icho chazgeŵa ndipo iwe wachisanga. Ungachilaŵiskanga waka chara.
4 “Usange wawona mbunda panji ng’ombe ya mubali wako yawa mu nthowa, ungayilaŵiskanga waka yayi. Umovwire kuwuska chiŵeto icho kwambura kutondeka.+
5 “Mwanakazi wangavwaranga yayi chakuvwara chachanalume, mwanalume nayo wangavwaranga yayi chakuvwara chachanakazi. Chifukwa yose uyo wakuchita ntheura mbukazuzi kwa Yehova Chiuta winu.
6 “Usange wawona chivwimbo cha kayuni mumphepete mwa nthowa, ndipo muli twana panji masumbi, kwali ni mu khuni panji pasi, ndipo nyinawo wakhala pa twana panji pa masumbi, ungatoranga yayi nyina pamoza na twana twake.+ 7 Uwoneseske kuti watora twana pera ndipo nyinawo muleka walutenge. Ndimo uchitirenge kuti vinthu vikwendere makora kweniso kuti ukhale mazuŵa ghanandi.
8 “Usange wazenga nyumba yiphya, uŵikeposo kachiliŵa pachanya pa mtenje,+ kuti uleke kuŵa na mulandu wa ndopa para munthu wawapo.
9 “Mu munda wako wa mpheska ungapandangamo mbuto za mitundu yiŵiri yayi.+ Para wachita nthena, vyose ivyo vipambikenge pa mbuto izo waseŵa na vipasi vya mpheska vitolekerenge ku malo ghakupatulika.
10 “Pakulima ungakakanga pamoza ng’ombe na mbunda mu joko yayi.+
11 “Ungavwaranga yayi chakuvwara chakusazga weya na salu.+
12 “Upange mphonje mu makona ghanayi gha chidiko icho ukudika.+
13 “Usange mwanalume watora mwanakazi na kugonana nayo, kweni wamba kumutinkha,* 14 ndipo wakumutundura kuti wakenda uheni na kunanga zina lake pakuyowoya kuti: ‘Nkhatora mwanakazi uyu kweni nkhati nagona nayo, nindawonepo ukaboni wakuti ni mwali wambura kugonapo na mwanalume,’ 15 penepapo dada na mama wa msungwana uyu ŵapeleke ukaboni ku ŵalara pa chipata cha msumba wakuti mwana wawo wakaŵa wambura kugonapo na mwanalume. 16 Dada wa msungwana uyu waŵaphalire ŵalara kuti: ‘Nkhapeleka mwana wane kwa mwanalume uyu kuŵa muwoli wake, kweni wakumutinkha,* 17 ndipo wakumutundura kuti wakenda uheni, wakuti: “Nasanga kuti mwana winu walije ukaboni wakuti wandagonanepo na mwanalume.” Sono ukaboni wakuti mwana wane wakaŵa kuti wandagonepo na mwanalume ni uwu.’ Mbwenu ŵatandawure salu pamaso pa ŵalara ŵa msumba. 18 Ŵalara ŵa msumba+ ŵatore mwanalume uyu na kumulanga.+ 19 Ŵamulipiske mashekele* gha siliva 100, ŵaghapeleke ku awiske ŵa msungwana, chifukwa wanangiska zina la mwali wa Israyeli.+ Msungwana uyo walutilire kuŵa muwoli wake. Wakuzomerezgeka chara kumupata mazuŵa ghose gha umoyo wake.
20 “Kweni usange ivyo mwanalume wakuyowoya ni vyaunenesko, ndipo palije ukaboni wakuti msungwana wakaŵa wambura kugonapo na mwanalume, 21 msungwana uyo ŵafumire nayo kuwaro kwa nyumba ya awiske, ndipo ŵanthu ŵa mu msumba ŵamudinye na malibwe wafwe, chifukwa wachita chinthu chakulengeska+ mu Israyeli pakuchita uzaghali mu nyumba ya awiske.+ Ntheura mufumiskengemo uheni mukati mwinu.+
22 “Usange mwanalume wasangika kuti wakugona na mwanakazi uyo ni muwoli wa munthu munyake, wose ŵafwire lumoza, mwanalume uyo wagona na mwanakazi uyu kweniso mwanakazi.+ Ntheura mufumiskengemo uheni mu Israyeli.
23 “Usange mwali wajalirika* na mwanalume, ndipo mwanalume munyake wamusanga mu msumba na kugona nayo, 24 wose ŵaŵiri mwize nawo ku chipata cha msumba uwo na kuŵadinya na malibwe ŵafwe. Msungwana wafwe chifukwa chakuti wakachemerezga yayi mu msumba, ndipo mwanalume wafwe chifukwa chakuti wayuyura muwoli wa munyake.+ Ntheura mufumiskengemo uheni mukati mwinu.
25 “Kweni usange mwanalume waluta ku thondo na kusanga mwali wakujalirika,* ndipo wamuvwandamira na kugona nayo, mwanalume uyo wafwe yekha. 26 Msungwana mumuleke waka chifukwa wandachite kwananga kwakwenelera nyifwa. Ivyo vyachitika apa vikuyana waka na para munthu wawukira munyake na kumukoma.+ 27 Chifukwa chakuti mwanalume uyu wakasanga mwali uyo ku thondo, ndipo mwali wakachemerezga, kweni pakaŵavya munthu wakuti wamuthaske.
28 “Usange mwanalume wasanga mwali uyo walije chibwezi kweniso wandagonanepo na mwanalume, mbwenu wamukora na kugona nayo, ndipo ŵakoleka,+ 29 mwanalume uyo wapeleke mashekele gha siliva 50 ku awiske ŵa mwali, ndipo waŵenge muwoli wake.+ Pakuti wakamuyuyura, wakuzomerezgeka chara kumupata mazuŵa ghose gha umoyo wake.
30 “Munthu wangatoranga yayi muwoli wa awiske, mwakuti waleke kuyuyura awiske.*+
23 “Mwanalume uyo matongo ghake ngakunangika panji chiŵaro chake ntchakudumuka wanganjiranga yayi mu mpingo wa Yehova.+
2 “Mwana wapathondo wanganjiranga yayi mu mpingo wa Yehova.+ Nanga ni mphapu yake ya muwiro wa 10 yinganjiranga yayi mu mpingo wa Yehova.
3 “Muamoni panji Mumowabu wanganjiranga yayi mu mpingo wa Yehova.+ Nanga ni mphapu yake ya muwiro wa 10 yinganjiranga yayi mu mpingo wa Yehova. 4 Pakuti ŵakamupani yayi chakurya na maji apo mukafumanga ku Eguputo,+ kweniso chifukwa chakuti ŵakalemba ganyu Balamu, mwana wa Beyori, wa ku Petori ku Mesopotamiya kuti wamutembani.+ 5 Kweni Yehova Chiuta winu wakakana kupulikira Balamu.+ Yehova Chiuta winu wakazgora nthembo kuŵa thumbiko kwa imwe+ chifukwa Yehova Chiuta winu wakumutemwani.+ 6 Mungaŵanga nawo pamtende chara nesi kuŵakhumbira viwemi mazuŵa ghinu ghose.+
7 “Muedomu ungamutinkhanga chara pakuti ni mubali wako.+
“Mueguputo ungamutinkhanga chara pakuti ukaŵa mulendo mu charu chake.+ 8 Muwiro wachitatu wa ŵana awo ŵababika kwa iwo unganjira mu mpingo wa Yehova.
9 “Para mwawuka kuti mukarwe nkhondo na ŵalwani ŵinu, mungachitanga uheni* uliwose yayi.+ 10 Usange mwanalume wafipirwa chifukwa chakuti wanalume wake wafuma usiku,+ wafumire kuwaro kwa msasa, wanganjiranga dankha yayi mu msasa. 11 Para mise yafika wageze, ndipo wawelere mu msasa para dazi lanjira.+ 12 Muŵe na malo* kuwaro kwa msasa ndipo mulutenge kwenekuko. 13 Pa vilwero ivyo muli navyo muŵengeso na chakujimira. Para mwaluta kukajovwira kuwaro, mujime khululu na chakujimira, ndipo para mwamara kujovwira muwundire ivyo vyafuma mwa imwe. 14 Pakuti Yehova Chiuta winu wakwenda mukati mwa msasa winu+ kuti wamuwomborani na kupeleka ŵalwani ŵinu kwa imwe. Msasa winu uŵenge utuŵa+ kuti waleke kuwona ukazuzi uliwose mwa imwe na kuleka kwenda namwe.
15 “Para muzga wachimbira kwa fumu yake na kwiza kwa iwe, ungamupelekanga kwa fumu yake chara. 16 Wakhale pakati pinu mu malo ghalighose agho wasora mu umoza mwa misumba yinu, kulikose uko iyo wakhumba. Ungamuchitiranga nkhaza yayi.+
17 “Mwana msungwana wa Israyeli wangaŵanga chara hule la pa tempile,+ nayo mwana mwanalume wa Israyeli wangaŵanga chara hule la pa tempile.+ 18 Malipiro gha hule lanakazi panji lanalume* mungizanga nagho mu nyumba ya Yehova Chiuta winu chara kuti mufiske chilapo, chifukwa vyose ivi mbukazuzi kwa Yehova Chiuta winu.
19 “Mubali wako ungamulipiskanga chapachanya yayi pa ivyo wamubwereka,+ kwali ni ndalama, chakurya, panji chilichose icho munthu wangakhumbirapo chapachanya. 20 Mulendo ungamulipiska chapachanya,+ kweni mubali wako ungamulipiskanga chara+ mwakuti Yehova Chiuta wako wakutumbike mu vyose ivyo ukuchita mu charu icho wamupoka kuŵa chako.+
21 “Para wachita chilapo kwa Yehova Chiuta wako,+ ungaziwulikanga chara kuchifiska.+ Pakuti Yehova Chiuta wako wachikhumbenge nadi kwa iwe. Usange ukufiska chara, uŵenge wakwananga.+ 22 Kweni usange undachite chilapo, ulije mulandu wa kwananga.+ 23 Usungenge mazgu agho ghafuma mu milomo yako,+ ndipo uchitenge icho mulomo wako walapa kuŵa sembe yawanangwa kwa Yehova Chiuta wako.+
24 “Usange wanjira mu munda wa mpheska wa mzengezgani wako, ungarya mpheska umo wakhumbira na kukhuta kweni ungaŵikanga mu thumba yayi.+
25 “Usange wanjira mu munda wa tirigu wa mzengezgani wako, ungapulura na mawoko mphonje zakukhoma, kweni kusenga* na chigelo* yayi tirigu wa mzengezgani wako.+
24 “Usange mwanalume watora mwanakazi, kweni wandakondwe nayo chifukwa chakuti wasangamo kaheni mwa iyo, ipo walembe kalata yachipati,+ wamupe mwanakazi na kumufumiska mu nyumba yake.+ 2 Para mwanakazi uyu wafuma mu nyumba ya mwanalume uyu, wangaluta na kukatengwa kwa mwanalume munyake.+ 3 Usange mwanalume wachiŵiri nayo wamutinkha,* wamulembera kalata yachipati, wamupa na kumufumiska mu nyumba yake, panji mwanalume wachiŵiri uyu wafwa, 4 mwanalume wakwamba yura wangamutorangaso chara kuŵa muwoli wake pakuti wafipiskika. Kuchita nthena mbukazuzi kwa Yehova. Munganjizganga kwananga chara mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuti chiŵe chiharo chinu.
5 “Para mwanalume watora waka mwanakazi, wangalutanga chara ku nkhondo panji kupika milimo yinyake yiliyose. Wangachitangako yayi vinthu ivi chaka chimoza, wakhale pa nyumba na kukondweska muwoli wake.+
6 “Paŵavye munthu watore lwara panji mwanasko* kuŵa chikholi cha ngongoli,+ chifukwa chikholi icho watora ndicho umoyo wa munthu uyo.
7 “Usange munthu wasangika kuti wiba yumoza wa ŵabali ŵake Ŵaisrayeli, wamuyuzga na kumuguliska,+ wakwiba uyu wafwe.+ Muwuskemo uheni mukati mwinu.+
8 “Para kwawa nthenda ya vyoni,* muchite mwakupwelelera vyose ivyo ŵasembe awo Mbalevi ŵamuphaliraninge.+ Muchite nga umo nkhaŵaphalilira. 9 Mukumbuke ivyo Yehova Chiuta winu wakachitira Miriyamu pa nthowa apo mukafumanga ku Eguputo.+
10 “Usange wamukongozga mzengezgani wako chinthu chilichose,+ unganjiranga yayi mu nyumba yake na kutora wekha icho iyo wapeleka nga ntchikholi. 11 Wimilire pawaro, ndipo munthu uyo wakongora vyako wakufumiskire icho wakupa nga ntchikholi. 12 Usange munthu uyo ngwakusoŵerwa, icho wakupa nga ntchikholi ungagonanga nacho ku nyumba yako yayi.+ 13 Umuwezgere icho wakupa nga ntchikholi para dazi lanjira waka. Wamugona nacho chakuvwara chake+ na kukutumbika. Uŵenge urunji kwa iwe pamaso pa Yehova Chiuta wako.
14 “Ungamulyeranga chara waganyu uyo ngwakusoŵerwa na mukavu, kwali njumoza wa ŵabali ŵako panji mulendo wa mu charu chinu, mukati mu misumba* yinu.+ 15 Umupe malipiro ghake zuŵa leneliro,+ pambere dazi lindanjire, chifukwa chakuti ngwakusoŵerwa ndipo umoyo wake ukuthemba pa malipiro ghake. Para undamupe, wakulilirenge kwa Yehova, ndipo iwe uŵenge na mulandu wa kwananga.+
16 “Dada wangakomekanga yayi chifukwa cha ivyo ŵana ŵake ŵachita, ŵana nawo ŵangakomekanga yayi chifukwa cha ivyo awiskewo ŵachita.+ Munthu waliyose wakomeke chifukwa cha kwananga kwake.+
17 “Mungabendezganga chara pakweruzga mulandu wa mulendo panji mwana mulanda,*+ ndipo mungatoranga chara chakuvwara cha chokoro nga ntchikholi cha ngongoli.+ 18 Kumbuka kuti ukaŵa muzga mu Eguputo ndipo Yehova Chiuta wako wakakuwombora kufuma kura.+ Lekani nkhukuphalira kuti uchitenge vinthu ivi.
19 “Para ukuvuna mbuto mu munda wako ndipo waluwa mphundwe* mwenemumo, ungawelerangako chara kuti ukayitore. Uyileke kuti yiŵe ya mulendo, mwana mulanda, na chokoro,+ mwakuti Yehova Chiuta wako wakutumbike mu vyose ivyo ukuchita.+
20 “Para ukutimba khuni la maolive, ungawerezgangaso kutimba minthavi yake chara. Ivyo vyakhalira viŵe vya mulendo, mwana mulanda, na chokoro.+
21 “Para ukuwunjika vipasi vya munda wako wa mpheska, kuwelerako chara kuti ukatore ivyo vyakhalira. Ivyo vyakhalira viŵe vya mulendo, mwana mulanda, na chokoro. 22 Kumbuka kuti ukaŵa muzga mu charu cha Eguputo. Lekani nkhukuphalira kuti uchitenge vinthu ivi.
25 “Para ŵanthu ŵambana, ŵize pamaso pa ŵeruzgi.+ Ŵeruzgi ŵawone nkhani iyo na kudumura. Murunji ŵamuphalire kuti walije mulandu kweni muheni ŵamuphalire kuti wali na mulandu.+ 2 Usange chilango cha muheni ntchakuti watimbike,+ mweruzgi wamuphalire kuti wagone pasi, ndipo watimbikire pamaso pake. Unandi wa maluswazu uyane na ubudi uwo wachita. 3 Wangathyapulika maluswazu 40,+ kweni kujumphizga apa yayi. Usange wangamuthyapura kujumpha apa, mubali wako walengeskekenge pamaso pako.
4 “Ng’ombe ungayikakanga ku mulomo yayi para yikupwantha tirigu.+
5 “Usange ŵanthu awo mpha ukuru na unung’una ŵakukhala pamoza, ndipo yumoza wafwa kwambura mwana mwanalume, mwanakazi wa uyo wafwa wangatengwanga kuwaro kwa mbumba iyo chara. Mulamu wake ndiyo walute kwa iyo na kumutora kuŵa muwoli wake, wamuhare.+ 6 Mwana wakwamba uyo wababenge watore zina la uyo wali kufwa,+ mwakuti zina lake lileke kusisitika mu Israyeli.+
7 “Usange munthu uyu wandakhumbe kutora muwoli wa mubali wake uyo wali kufwa, mwanakazi walute ku ŵalara pa chipata cha msumba, wayowoye kuti: ‘Mubali wa mfumu wane wakana kusunga zina la mubali wake mu Israyeli. Wakukhumba chara kunihara.’ 8 Ŵalara ŵa msumba ŵamucheme mwanalume na kuyowoya nayo. Para wakanisiska na kuyowoya kuti: ‘Nkhukhumba yayi kumutora,’ 9 mbwenu mwanakazi wa mubali wake wasendelere kwa iyo pamaso pa ŵalara, wamuvure chilyato* ku lundi lake,+ wamuthunyire mata kumaso na kuyowoya kuti: ‘Ivi ndivyo vichitikire munthu uyo wakana kumuwuskira nyumba mubali wake.’ 10 Pamanyuma, nyumba ya mwanalume uyu yichemekenge mu Israyeli na zina lakuti, ‘Nyumba ya uyo wakavulika chilyato.’
11 “Usange ŵanalume ŵakutimbana, ndipo muwoli wa yumoza wanjilirapo kuti wathaske mfumu wake kwa uyo wakumutimba, wanyoloska woko lake na kukora viŵaro vyakubisika vya munthu uyo, 12 mbwenu mudumure woko la mwanakazi uyo. Jiso linu lingamuchitiranga chitima chara.
13 “Muleke kuŵa na malibwe ghaŵiri ghakupimira+ mu thumba linu, likuru na lichoko. 14 Muleke kuŵa na maefa* ghaŵiri mu nyumba zinu,+ mukuru na muchoko. 15 Muŵenge na vyakupimira uzito viwemi na vyaunenesko, efa muwemi na waunenesko, kuti mukhale nyengo yitali mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani.+ 16 Pakuti munthu yose mukhuluku uyo wakuchita ivi, mbukazuzi kwa Yehova Chiuta winu.+
17 “Kumbukani ivyo Amaleki wakamuchitirani mu nthowa apo mukafumanga ku Eguputo.+ 18 Apo imwe mukavuka chomene, wakakumana namwe mu nthowa na kutimba wose awo ŵakaguguzikanga waka kumanyuma kwinu. Wakawopa Chiuta chara. 19 Para Yehova Chiuta winu wamupumuzgani ku ŵalwani ŵinu wose awo ŵazingilizga charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chiharo chinu,+ mukaparanyirethu Amaleki kumufumiskapo pasi pa mtambo.+ Mungaluwanga chara.
26 “Para mwanjira mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani kuŵa chiharo chinu, ndipo mwachipoka kuŵa chinu na kwamba kukhalamo, 2 mukatorepo vipambi vyakwamba vya vuna yinu yose, ivyo mwamuwunjika mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani. Mukaviŵike mu chidunga na kuluta navyo ku malo agho Yehova Chiuta winu wasora kuŵikako zina lake.+ 3 Mulute kwa wasembe* uyo wamuŵako mazuŵa agho, na kuti kwa iyo: ‘Muhanya uno nkhuphalira Yehova Chiuta wako kuti nafika mu charu icho Yehova wakalapa ku ŵasekuru ŵithu kuti watipenge.’+
4 “Ndipo wasembe wamutora chidunga mu mawoko ghinu na kuchiŵika panthazi pa jotchero la Yehova Chiuta winu. 5 Penepapo imwe mukayowoye pamaso pa Yehova Chiuta winu kuti: ‘Adada ŵakaŵa Muaramu+ wakuyingayinga.* Ŵakakhilira ku Eguputo+ na kukhala nga ni mulendo, ŵakaŵa ŵachoko mu nyumba yawo.+ Kweni kwenekura ŵakazgoka mtundu ukuru na wankhongono, ŵakandana chomene.+ 6 Ŵaeguputo ŵakatisuzga na kutiyuzga chomene, ndipo ŵakatiŵika mu wuzga unonono.+ 7 Ntheura tikalilira kwa Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵithu, ndipo Yehova wakapulika kulira kwithu, wakawona visuzgo vithu, kuyuzgika na kunyekezgeka kwithu.+ 8 Pamanyuma Yehova wakatifumiska mu Eguputo na woko lankhongono na woko lakunyoloskeka,+ milimo yakofya, vimanyikwiro, na minthondwe.+ 9 Ndipo wiza nase ku malo agha na kutipa charu ichi, charu icho mukwenda mkaka na uchi.+ 10 Sono niza na vipambi vyakwamba vya vuna iyo Yehova wanipa.’+
“Mukaviŵikenge pamaso pa Yehova Chiuta winu na kusindama panthazi pa Yehova Chiuta winu. 11 Ndipo mwamusekelera chifukwa cha viwemi vyose ivyo Yehova Chiuta winu wamupani imwe na ŵamunyumba yinu, kweniso imwe, Mulevi, na mulendo uyo wali mukati mwinu.+
12 “Para mwamara kuwunjika chakhumi+ chose cha vuna yinu mu chaka chachitatu, icho ni chaka chakupelekera chakhumi, muchipeleke kwa Mulevi, mulendo, mwana mulanda,* na chokoro, ndipo ŵaryenge na kukhuta mu misumba* yinu.+ 13 Kufuma apo, muyowoye pamaso pa Yehova Chiuta winu kuti: ‘Nawuskamo chigaŵa chakupatulika mu nyumba yane, nachipeleka kwa Mulevi, mulendo, mwana mulanda, na chokoro,+ nga umo mukaniphalilira. Nindaswe panji kusulako malango ghinu. 14 Nindaryepo chakhumi uku nkhutengera, nindawuskepo vinyake chifukwa chakuti vyafipirwa, panji kuchipeleka chifukwa cha ŵakufwa. Nasunga mazgu gha Yehova Chiuta wane ndipo nachita vyose ivyo mukaniphalira. 15 Sono imwe laŵiskani kufuma kuchanya, malo ghakupatulika agho mukukhalamo, tumbikani ŵanthu ŵinu Ŵaisrayeli na charu icho mwatipa+ nga umo mukalapira ku ŵasekuru ŵithu,+ charu icho mukwenda mkaka na uchi.’+
16 “Muhanya uno Yehova Chiuta winu wakumuphalirani kuti musunge malango agha na vyeruzgo. Muvisunge na kuvilondezga na mtima winu wose+ na umoyo winu wose. 17 Muhanya uno Yehova wazomera kuti waŵenge Chiuta winu para mukwenda mu nthowa zake, kusungilira malanguro ghake,+ malango ghake,+ na vyeruzgo vyake,+ na kupulikira mazgu ghake. 18 Ndipo muhanya uno imwe mwazomera kwa Yehova kuti muŵenge ŵanthu ŵake, chuma chake chapadera,+ nga umo wamulayizgirani, kweniso kuti musungilirenge malango ghake ghose. 19 Ndipo wamuŵikaninge pachanya pa mitundu yinyake yose iyo wali kupanga,+ kumupani malumbo, kumanyikwa, na uchindami para mukulutilira kuŵa ŵatuŵa kwa Yehova Chiuta winu,+ nga umo walayizgira.”
27 Penepapo Mozesi pamoza na ŵalara ŵa Israyeli ŵakayowoya na ŵanthu kuti: “Sungilirani dango lose ilo nkhumupani muhanya uno. 2 Ndipo pa zuŵa ilo mwambukirenge Yorodani kuya mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani, mukawunjike malibwe ghakurughakuru na kughamata.*+ 3 Para mwambuka, mukalembe mazgu ghose gha Dango ili pa malibwe agha, mwakuti mukanjire mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani, charu icho mukwenda mkaka na uchi, nga umo Yehova Chiuta wa ŵasekuru ŵinu wamulayizgirani.+ 4 Para mwambuka Yorodani, mukawunjike malibwe agha pa Phiri la Ebala+ na kughamata,* nga umo nkhumuphalilirani muhanya uno. 5 Kweniso mukamuzengere jotchero Yehova Chiuta winu, jotchero la malibwe. Malibwe agha mungaghaŵajanga na chisulo chara.+ 6 Yehova Chiuta winu mukamuzengere jotchero la malibwe ghambura kuŵaja na kupelekerapo sembe zakotcha kwa Yehova Chiuta winu. 7 Mukapeleke sembe zawenenawene+ na kulyera kwenekura,+ ndipo mwamusekelera pamaso pa Yehova Chiuta winu.+ 8 Mukalembe mwakuwoneka makora mazgu ghose gha Dango ili pa malibwe ghara.”+
9 Penepapo Mozesi na ŵasembe awo Mbalevi ŵakayowoya na Israyeli yose kuti: “Khalani chete, pulikizgani, imwe Ŵaisrayeli. Muhanya uno mwazgoka ŵanthu ŵa Yehova Chiuta winu.+ 10 Mupulikirenge mazgu gha Yehova Chiuta winu na kulondezga malango ghake+ na malanguro, ivyo nkhumuphalirani muhanya uno.”
11 Pa zuŵa lira Mozesi wakaphalira ŵanthu kuti: 12 “Para mwambuka Yorodani, mafuko agha ndigho ghamwimilira pa Phiri la Gerizimu+ na kutumbika ŵanthu: Simiyoni, Levi, Yuda, Isakara, Yosefe, na Benjamini. 13 Ndipo mafuko agho ghamwimilira pa Phiri la Ebala+ na kutemba ni agha: Rubeni, Gadi, Asheri, Zebuloni, Dani, na Nafutali. 14 Ŵalevi ŵakayowoye na ŵanthu wose ŵa Israyeli mu mazgu ghakukwezga kuti:+
15 “‘Ngwakutembeka munthu uyo wakupanga chikozgo chakuŵaja+ panji chikozgo chachisulo*+ na kuchibisa, chinthu icho mbukazuzi kwa Yehova+, mulimo wa mawoko gha ŵanthu ŵaluso.’ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’*)
16 “‘Ngwakutembeka uyo wakuchitira msinjiro awiske panji anyina.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
17 “‘Ngwakutembeka uyo wakusezga mphaka ya mzengezgani wake.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
18 “‘Ngwakutembeka uyo wakupuluska nthowa munthu wachibulumutira.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
19 “‘Ngwakutembeka uyo wakubendezga pakweruzga+ mulendo, mwana mulanda,* panji chokoro.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
20 “‘Ngwakutembeka uyo wagona na muwoli wa awiske, chifukwa wayuyura awiske.’*+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
21 “‘Ngwakutembeka uyo wakugona chinyama chilichose.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
22 “‘Ngwakutembeka uyo wakugona na mudumbu wake, mwana msungwana wa awiske panji wa anyina.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
23 “‘Ngwakutembeka uyo wakugona na nyinavyara.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
24 “‘Ngwakutembeka uyo wakujoŵelera* mzengezgani wake na kumukoma.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
25 “‘Ngwakutembeka uyo wakupokera chimbundi kuti wakome* munthu wambura mulandu.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
26 “‘Ngwakutembeka uyo watondekenge kupulikira mazgu gha Dango ili na kughachita.’+ (Ŵanthu wose ŵakazgore kuti, ‘Ameni!’)
28 “Usange mupulikirenge nadi mazgu gha Yehova Chiuta winu na kuchita mwakupwelelera malango ghake ghose agho nkhumupani muhanya uno, Yehova Chiuta winu wamuŵikaninge pachanya pa mitundu yinyake yose ya pa charu chapasi.+ 2 Para mupulikirenge mazgu gha Yehova Chiuta winu, vitumbiko vyose ivi vimulondezganinge na kumusangani:+
3 “Mwamutumbikika mu msumba, mwamutumbikika mu minda.+
4 “Ŵamutumbikika ŵana ŵinu,*+ vipambi vya charu chinu, ŵana ŵa viŵeto vinu, ŵana ŵa ng’ombe na mberere zinu.+
5 “Chamutumbikika chidunga chinu+ na mbale yinu yakukasiramo nthimphwa.+
6 “Mwamutumbikika para mukunjira, mwamutumbikika para mukufuma.
7 “Yehova wamuthereska pamaso pinu ŵalwani ŵinu awo ŵamumuwukirani.+ Pakumuwukirani ŵamwiza mu nthowa yimoza, kweni pakuchimbira kwa imwe ŵamulazga mu nthowa 7.+ 8 Yehova wamutuma thumbiko pa nthamba zinu+ na pa vyose ivyo mukuchita, ndipo wamumutumbikani nadi mu charu icho Yehova Chiuta winu wakumupani. 9 Para mukulutilira kusunga malango gha Yehova Chiuta winu na kwenda mu nthowa zake, Yehova wamumukhozgani nga mbanthu ŵatuŵa kwa iyo,+ nga umo wakalapira kwa imwe.+ 10 Ŵanthu wose pa charu chapasi ŵamuwona kuti zina la Yehova likuchemeka mwa imwe,+ ndipo ŵamumuwopani.+
11 “Yehova wamumupani ŵana ŵanandi chomene, viŵeto vinandi, na malo ghavundira,+ mu charu icho Yehova wakalapa ku ŵasekuru ŵinu kuti wapelekenge kwa imwe.+ 12 Yehova wamumujulirani kuchanya, nthamba zake ziwemi, kulokweska vula pa charu chinu pa nyengo yake+ na kutumbika vyose ivyo mukuchita. Mwamubwerekeska mitundu yinandi, kweni imwe mwamubwereka chara.+ 13 Usange mukupulikira malango gha Yehova Chiuta winu agho nkhumuphalirani muhanya uno kuti musungilirenge na kughachita, Yehova wamumuzgorani kuŵa mutu, mchira chara. Mwamuŵa pachanya,+ musi chara. 14 Mungapatukangako chara ku mazgu ghose agho nkhumuphalirani muhanya uno, kulazga kumalyero panji kumazere,+ kulondezga ŵachiuta ŵanyake na kuŵateŵetera.+
15 “Kweni usange mwamupulikira chara mazgu gha Yehova Chiuta winu na kuleka kulondezga malango na malanguro ghake ghose ivyo nkhumupani muhanya uno, nthembo zose izi zamumulondezgani na kumusangani:+
16 “Mwamutembeka mu msumba, mwamutembeka mu minda.+
17 “Chamutembeka chidunga+ chinu na mbale yinu yakukasiramo nthimphwa.+
18 “Ŵamutembeka ŵana* ŵinu,+ vipambi vya charu chinu, na ŵana ŵa ng’ombe na mberere zinu.+
19 “Mwamutembeka para mukunjira, mwamutembeka para mukufuma.
20 “Yehova wamutuma pa imwe nthembo, nthimbanizgo, na chilango pa vyose ivyo mukukhumba kuchita, m’paka mumare na kuparanyika mwaluŵiro, chifukwa cha mauheni ghinu ndiposo chifukwa cha kunisida.+ 21 Yehova wamutuma nthenda zakofya kumudemelerani m’paka wamumalani na kumufumiskanimo mu charu icho mukuluta kukapoka kuŵa chinu.+ 22 Yehova wamumutimbani na chikhoso chikuru, kuthukira thupi,+ vyakutupa, chithukivu chikuru, lupanga,+ chilangalanga, na viŵawu,+ ndipo vyamumulondezgani m’paka mumare. 23 Mtambo uwo uli pachanya pinu wamuŵa nga ni mkuŵa, ndipo charu icho chili kusi kwinu chamuŵa nga ntchisulo.+ 24 Yehova wamuzgora vula ya charu chinu kuŵa mchenga na fuvu ivyo vyamukhira pa imwe kufuma kuchanya m’paka muparanyike. 25 Yehova wamumuthereskani pamaso pa ŵalwani ŵinu.+ Mwamuŵawukira kufuma mu nthowa yimoza, kweni pakuchimbira kwa iwo mwamulazga mu nthowa 7. Mwamuzgoka chinthu chakutenthemeska ku maufumu ghose gha pa charu chapasi.+ 26 Vitanda vinu vyamuzgoka chakurya cha viyuni vyose vyamudera na vikoko vya pa charu, kwamuŵavya wakuvichimbizga.+
27 “Yehova wamumutimbani na mapumba gha ku Eguputo, lutumbo,* viŵawu, na vyakutupa, ivyo mwamuchira chara. 28 Yehova wamumutimbani na vifusi, uchibulumutira,+ na nthimbanizgo. 29 Mwamuwurawura muhanya pakati, nga umo munthu wachibulumutira wakuwurawulira mu chisi,+ ndipo vyose ivyo mwamuchita vyamumwenderani makora yayi. Ŵanthu ŵamukhaliranga waka kumulyerani na kumwibirani, ndipo kwamuŵavya munthu wakumuponoskani.+ 30 Mwamujalira* mwanakazi, kweni mwanalume munyake wamumukolelera. Mwamuzenga nyumba, kweni mwamukhalamo yayi.+ Mwamulima munda wa mpheska, kweni mwamuryamo yayi.+ 31 Ng’ombe yinu yamukomeka mwaŵene mukuwona, kweni mwamuryako yayi. Mbunda yinu yamwibika mwaŵene muli papo, kweni yamuweleraso yayi kwa imwe. Mberere yinu yamupelekeka ku ŵalwani ŵinu, kweni mwamuŵavya mponoski. 32 Ŵana ŵinu ŵanalume na ŵanakazi ŵamupelekeka ku ŵanthu ŵanyake apo mwaŵene mukuwona,+ ndipo mwamuŵadoka nyengo zose, kweni mawoko ghinu ghamuŵavya nkhongono. 33 Vipambi vya charu chinu na vuna yinu vyamuryeka na ŵanthu awo mundaŵamanye,+ ndipo nyengo zose ŵanthu ŵamumulyerani na kumupwetekani. 34 Mwamufuntha na ivyo maso ghinu ghamuwona.
35 “Yehova wamumutimbani na mapumba ghakuŵinya ghambura kuchizgika mu makongono na malundi, kufuma kusi kwa lundi m’paka pachanya pa mutu. 36 Imwe na themba ilo mwamuŵika pachanya pinu, Yehova wamumuchimbizgirani ku mitundu iyo imwe na ŵasekuru ŵinu mundayimanye.+ Kwenekura mwamuteŵetera ŵachiuta ŵanyake, ŵachiuta ŵa makuni na malibwe.+ 37 Uko Yehova wamumuchimbizgirani, mwamuŵa chinthu chakutenthemeska kweniso icho ŵanthu wose ŵamuchiyowoyera msinjiro* na kuchigoska.+
38 “Mwamuluta na mbuto zinandi ku munda, kweni mwamuvuna vichoko chomene,+ chifukwa zombe lamurya. 39 Mwamulima minda ya mpheska na kuyipwelelera, kweni vinyo mwamumwako yayi nanga nkhuvunamo kanthu,+ chifukwa vibungu vyamurya. 40 Mwamuŵa na makuni gha maolive mu chigaŵa chinu chose, kweni mwamuphakara mafuta ghalighose chara, chifukwa maolive ghamuyoyoka. 41 Mwamubaba ŵana ŵanalume na ŵanakazi, kweni mwamukhala nawo chara, chifukwa ŵamutolekera ku wuzga.+ 42 Vibenene vyamutaka makuni ghinu ghose na vipasi vya charu chinu. 43 Mulendo uyo wakukhala mukati mwinu wamulutilira kuŵa pachanya, apo imwe mwamukhiliranga pasi. 44 Wamumubwerekeskani, kweni imwe mwamumubwereka chara.+ Wamuŵa mutu, imwe mwamuŵa mchira.+
45 “Nthembo zose izi+ zamwiza pa imwe, kumulondezgani na kumusangani m’paka muparanyike,+ chifukwa cha kuleka kupulikira mazgu gha Yehova Chiuta winu kweniso kusunga malango na malanguro ghake agho nkhumuphalirani.+ 46 Zamulutilira kuŵa pa imwe na mphapu yinu nga ntchimanyikwiro na munthondwe muyirayira,+ 47 chifukwa cha kuleka kuteŵetera Yehova Chiuta winu na mtima wakusangwa na wachimwemwe apo mukaŵa na vinthu vinandi.+ 48 Yehova wamutuma ŵalwani ŵinu kwimikana namwe, ndipo mwamuŵateŵetera+ uku muli na njara,+ nyota, mwavwara vizwazwa, na kusoŵerwa vinthu vyose. Wamuŵika goliwoli lachisulo pa singo yinu m’paka wamuparanyani.
49 “Yehova wamumuwuskirani mtundu wakutali,+ kufuma ku vigoti vya charu chapasi, wamumuvwandamirani nga ni nombo,+ mtundu uwo chiyowoyero chake mwamuchipulikiska chara,+ 50 mtundu wakofya mu mawonekero, uwo wamupwelelerako yayi muchekuru nanga nkhutemwera mwanichi.+ 51 Ŵamurya ŵana ŵa viŵeto vinu na vipambi vya charu chinu m’paka muparanyike. Ŵamumusidiraniko yayi mbuto yiliyose, vinyo liphya, mafuta, tung’ombe panji tumbuzi, m’paka ŵamuparanyani.+ 52 Ŵamumuzingilizgani na kumujalirani kosekose mu misumba yinu mu charu chinu chose, m’paka malinga ghinu ghatali na ghakukhora agho mukugomezga ghawe. Nadi, ŵamumuzingilizgani mu misumba yinu mu charu chinu chose, icho Yehova Chiuta winu wamupani.+ 53 Penepapo mwamurya ŵana ŵinu,* nyama ya ŵana ŵinu ŵanalume na ŵanakazi,+ awo Yehova Chiuta winu wamupani, chifukwa chakuti ŵalwani ŵinu ŵamuzingilizgani kweniso chifukwa cha visuzgo ivyo ŵamunyekezgani navyo.
54 “Nanga ni mwanalume uyo ngwakuzika kweniso wakulengera chitima ŵanji pakati pinu wamuchitira chitima yayi mubali wake, muwoli wake wakutemweka, panji ŵana ŵake awo ŵakhalapo. 55 Wamuŵapako yayi nyama ya ŵana ŵake iyo wamurya, pakuti walije chinyake chakuti warye chifukwa chakuti ŵalwani ŵazingilizga kweniso chifukwa cha visuzgo ivyo ŵakhizgira pa misumba yinu.+ 56 Mwanakazi uyo wakukhala makora kweniso wakulengera chitima ŵanji, uyo wandaghanaghanepo vya kukanda lundi lake pasi chifukwa chakuti wakukhala makora,+ wamuchitira chitima yayi mfumu wake wakutemweka, mwana wake mwanalume na mwanakazi. 57 Wamuŵaso na chitima chara na chapamanyuma* icho chikufuma pakati pa malundi ghake na ŵana awo wababa, pakuti wamuvilyera ku udesi chifukwa chakuti ŵalwani ŵazingilizga kweniso chifukwa cha visuzgo ivyo ŵakhizgira pa misumba yinu.
58 “Usange mwamusungilira chara mazgu ghose gha Dango ili agho ghalembeka mu buku ili+ na kuleka kopa zina ili lauchindami na lakofya,+ la Yehova+ Chiuta winu, 59 Yehova wamumunyekezgani na nthenda, imwe na ŵana ŵinu, nthenda zikuru na zambura kumara,+ kweniso maulwari ghakofya na ghambura kumara. 60 Wamukhizgira pa imwe matenda ghose gha ku Eguputo, agho mukawopanga, ndipo ghamumudemelerani. 61 Kweniso Yehova wamukhizgira pa imwe ulwari panji nthenda yiliyose, ivyo vindalembeke mu buku la Dango ili, m’paka mukaparanyike. 62 Chifukwa cha kuleka kupulikira mazgu gha Yehova Chiuta winu, ŵachoko waka ŵa imwe ndiwo ŵamukhalapo,+ nangauli mwandana chomene nga ni nyenyezi zakuchanya.+
63 “Nga umo pakwamba Yehova wakakondwera kumukhalikani makora na kumwandaniskani, ntheura ndimo Yehova wamukondwera kumuparanyani na kumumarani. Mwamuzgulikamo mu charu icho muli pafupi kupoka kuŵa chinu.
64 “Yehova wamumbininiskira imwe mu ŵamitundu, kufuma ku chigoti chimoza cha charu chapasi kufika ku chigoti chinyake cha charu chapasi.+ Kwenekura mwamuteŵetera ŵachiuta ŵanyake ŵa makuni na malibwe, awo imwe na ŵasekuru ŵinu mundaŵamanye.+ 65 Mwamuŵavya mtende mu mitundu iyi,+ nesi malo ghakupumulirapo lundi linu. Kweni Yehova wamumupani kwenekura mtima wawofi,+ maso ghakufwa, na kwenjerwa.+ 66 Umoyo winu wamuŵa wamanyimanyi, usiku na muhanya mwamuchita wofi, ndipo mwamukayika usange muŵenge ŵamoyo. 67 Mulenji mwamuti: ‘Mphanyi kwaŵa waka mise mwe!’ ndipo namise mwamuti: ‘Mphanyi kwaŵa waka mulenji mwe!’ chifukwa cha wofi uwo mwamuŵa nawo mu mtima winu kweniso chifukwa cha ivyo maso ghinu ghamuwona. 68 Yehova wamumuwezgerani ku Eguputo pa ngalaŵa, na kwendera mu nthowa iyo ine nkhamuphalirani kuti: ‘Mwamuyiwonaso chara.’ Ndipo kwenekura mwamujiguliska ku ŵalwani ŵinu kuŵa ŵazga ŵanalume na ŵanakazi, kweni kwamuŵavya uyo wamumugurani.”
29 Agha ni mazgu gha phangano ilo Yehova wakaphalira Mozesi kuti wachite na Ŵaisrayeli mu charu cha Mowabu, padera pa phangano ilo wakachita nawo mu Horebu.+
2 Mozesi wakachema Ŵaisrayeli wose, wakati kwa iwo: “Mukawona vyose ivyo Yehova wakachita pamaso pinu mu charu cha Eguputo kwa Farawo, ŵateŵeti ŵake wose, na charu chake chose.+ 3 Maso ghinu ghakawona vyeruzgo* vikuru, vimanyikwiro vikuru na minthondwe.+ 4 Kweni Yehova wandamupani mtima wakupulikiska, maso ghakuwonera na makutu ghakupulikira, m’paka muhanya uno.+ 5 ‘Nkhamulongozgani mu mapopa vyaka 40,+ malaya ghinu ghakamara chara, vilyato vinu navyo vikamara chara.+ 6 Mukarya chara chingwa, nanga nkhumwa vinyo panji chakumwa chakuloŵezga, mwakuti mumanye kuti ine ndine Yehova Chiuta winu.’ 7 Paumaliro mukafika mu malo ghano, ndipo Sihoni themba la Heshiboni+ na Ogi themba la Bashani+ ŵakiza kuti ŵarwe nase nkhondo, kweni tikaŵathereska.+ 8 Tikatora charu chawo na kuchipeleka ku Ŵarubeni, Ŵagadi, na ku hafu ya fuko la Ŵamanase kuŵa chiharo chawo.+ 9 Ntheura, sungani mazgu gha phangano ili na kughachita, kuti vyose ivyo mukuchita vimwenderani makora.+
10 “Mose mwimilira pamaso pa Yehova Chiuta winu muhanya uno, kwambira ŵalongozgi ŵa mafuko ghinu, ŵalara ŵinu, ŵakuru ŵinu, mwanalume waliyose wa Israyeli, 11 ŵana ŵinu, ŵawoli ŵinu,+ na mulendo+ uyo wakukhala mukati mu msasa winu, kwambira uyo wakumuthenyerani nkhuni m’paka uyo wakumutekerani maji. 12 Mwimilira pano kuti munjire mu phangano na Yehova Chiuta winu na mu chilapo chake, ivyo Yehova Chiuta winu wakuchita namwe muhanya uno.+ 13 Wachita nthena kuti wamwimikani muhanya uno kuti muŵenge ŵanthu ŵake+ ndipo iyo waŵenge Chiuta winu,+ nga umo wamulayizgirani kweniso nga umo wakalapira ku ŵasekuru ŵinu, Abrahamu,+ Yisake,+ na Yakhobe.+
14 “Sono phangano ili na chilapo ichi nkhuchita na imwe pera chara. 15 Kweni nkhuchita na awo ŵimilira nase pano pamaso pa Yehova Chiuta withu muhanya uno, na awo ŵali nase pano chara muhanya uno. 16 (Pakuti mukumanya makora umo tikakhaliranga mu charu cha Eguputo na umo tikajumphira mu mitundu yinandi pa ulendo withu.+ 17 Ndipo mukawonanga maunyankhasi ghawo na vikozgo vyawo vyakuseluska+ vya makuni, malibwe, siliva, na golide, ivyo vikaŵa pakati pawo.) 18 Muchenjere kuti paŵavye mwanalume, mwanakazi, mbumba, panji fuko, awo mitima yawo yapatukako muhanya uno kwa Yehova Chiuta withu na kwamba kuteŵetera ŵachiuta ŵa mitundu iyi.+ Kweniso muchenjere kuti paŵavye msisi pakati pinu wakupambika vipambi vyakukoma na nkhalikali.*+
19 “Usange munyake wapulika mazgu gha chilapo ichi, ndipo wakujithumbwa mu mtima wake kuti: ‘Niŵenge pa mtende, nangauli nkhukosera kwenda mu nthowa za mtima wane,’ uku wakunanga chilichose* icho chili mu nthowa yake, 20 Yehova wamugowokerenge chara.+ Kweni ukali wa Yehova ugolerenge pa munthu uyo, ndipo nthembo zose izo zalembeka mu buku ili zizenge nadi pa iyo,+ nakuti Yehova wasisitenge zina lake pasi pa mtambo. 21 Yehova wamupatulirenge ku soka, kumufumiskamo mu mafuko ghose gha Israyeli kuyana na nthembo zose za phangano izo zalembeka mu buku ili la Dango.
22 “Miwiro yakunthazi ya ŵana ŵinu na mulendo wakufuma ku charu chakutali ŵazamuwona masoka gha charu icho, nthenda izo Yehova wakhizgira pa charu icho, 23 sulefure, mchere, na kotcha, mwakuti mu charu chose kanthu kamuseŵekamo chara nesi kuphukamo, nanga ni vyakumera vyamumeramo chara, nga umo yikapankhukira misumba ya Sodomu na Gomora,+ Adima na Zeboyimu,+ iyo Yehova wakayipankhura chifukwa cha ukali na kutukutwa kwake. 24 Penepapo iwo na mitundu yose ŵamuti: ‘Kasi Yehova wakachitirachi nthena na charu ichi?+ Kasi chikachitika ntchivichi kuti ukali ukuru uwu ugolere?’ 25 Ndipo ŵamuti: ‘Chifukwa ŵakataya phangano la Yehova,+ Chiuta wa ŵasekuru ŵawo, ilo wakapangana nawo apo wakaŵafumiska mu charu cha Eguputo.+ 26 Ŵakaluta na kukateŵetera ŵachiuta ŵanyake na kuŵasindamira, ŵachiuta awo ŵakaŵamanya chara na awo wakaŵazomerezga chara kuti ŵaŵasopenge.*+ 27 Ntheura ukali wakugolera wa Yehova ukiza pa charu ichi, wakakhizgira nthembo zose izo zalembeka mu buku ili.+ 28 Yehova wakazura na ukali, kutukutwa na kukwiya, ndipo wakaŵazgura mu charu chawo,+ wakaŵaponya mu charu chinyake, uko ŵakukhala mazuŵa ghano.’+
29 “Vinthu vyakubisika ni vya Yehova Chiuta withu,+ kweni vinthu vyakuvumbukwa ni vithu na ŵana ŵithu muyirayira, mwakuti tichite mazgu ghose gha Dango ili.+
30 “Para mazgu ghose agha ghiza pa imwe, thumbiko na nthembo ivyo naŵika pamaso pinu,+ ndipo mwakavikumbuka+ mukati mu mitundu yose uko Yehova Chiuta winu wamuchimbizgirani,+ 2 ndipo mwawelera kwa Yehova Chiuta winu+ na kupulikira mazgu ghake na mtima winu wose na umoyo winu wose kuyana na vyose ivyo nkhumuphalirani muhanya uno, imwe na ŵana ŵinu,+ 3 Yehova Chiuta winu wamuwezga ŵanyinu awo ŵakakoleka wuzga+ na kumulongorani lusungu.+ Wamumuwunjikaniso kufuma ku ŵanthu wose awo Yehova Chiuta winu wamumbininiskirani.+ 4 Nanga ŵanthu ŵakwinu ŵambininikire ku vigoti vya mtambo, kwenekuko Yehova Chiuta winu wamumuwunjikani na kwizaso namwe.+ 5 Yehova Chiuta winu wamwiza namwe mu charu icho ŵawiskemwe ŵakapoka kuŵa chawo, ndipo imwe mwamuchihara. Wamumuwovwirani kuti vinthu vimwenderaninge makora na kumwandaniskani kuluska ŵawiskemwe.+ 6 Yehova Chiuta winu wamutozga* mitima yinu na mitima ya mphapu yinu,+ mwakuti mutemwenge Yehova Chiuta winu na mtima winu wose na umoyo winu wose kuti muŵe ŵamoyo.+ 7 Ndipo Yehova Chiuta winu wamuŵika nthembo zose izi pa ŵalwani ŵinu, awo ŵakamutinkhani na kumutambuzgani.+
8 “Mwamuwelera na kupulikira mazgu gha Yehova na kusunga malango ghake ghose agho nkhumupani muhanya uno. 9 Yehova Chiuta winu wamumutumbikani chomene mu milimo yose ya mawoko ghinu,+ wamwandaniska ŵana ŵinu, viŵeto vinu, na vipambi vya charu chinu, pakuti Yehova wamukondwaso kumukhalikani makora nga umo wakakondwera na ŵasekuru ŵinu.+ 10 Pa nyengo iyo, mwamupulikira mazgu gha Yehova Chiuta winu na kusunga malango ghake na malanguro ivyo vili kulembeka mu buku ili la Dango, ndipo mwamuwelera kwa Yehova Chiuta winu na mtima winu wose na umoyo winu wose.+
11 “Dango ilo nkhumupani muhanya uno ndinonono chara kwa imwe, ndipo lili kutali chomene yayi na imwe.+ 12 Lili kuchanya chara kuti muyowoye kuti: ‘Ni njani wakwelerenge kuchanya kuti wakatitolere, mwakuti tilipulike na kulisunga?’+ 13 Kuti lili ku sirya linyake la nyanja chara kuti muyowoye kuti: ‘Ni njani wambukirenge ku sirya lira la nyanja kuti wakatitolere, mwakuti tilipulike na kulisunga?’ 14 Kweni mazgu ghali pafupi chomene na imwe. Ghali mu mulomo winu na mu mtima winu+ kuti mughachite.+
15 “Wonani, nkhuŵika pamaso pinu muhanya uno umoyo na viwemi, nyifwa na viheni.+ 16 Usange mupulikirenge malango gha Yehova Chiuta winu agho nkhumupani muhanya uno, kutemwa Yehova Chiuta winu,+ kwenda mu nthowa zake, na kusunga malango ghake, malanguro ghake, na vyeruzgo vyake, apo ndipo muŵenge ŵamoyo+ na kwandana chomene. Yehova Chiuta winu wamumutumbikani mu charu icho mukuluta kukachipoka kuŵa chinu.+
17 “Kweni usange mitima yinu yazgokako,+ mwaleka kupulikira, ndipo mwanyengeka na kwamba kusindamira ŵachiuta ŵanyake na kuŵateŵetera,+ 18 nkhumuphalirani muhanya uno kuti mwamuparanyika nadi.+ Mwamukhala nyengo yitali chara mu charu icho mukwambukira Yorodani kukachipoka kuŵa chinu. 19 Nkhuchema mtambo na charu chapasi kumukhalirani ukaboni muhanya uno, kuti naŵika pamaso pinu umoyo na nyifwa, thumbiko na nthembo.+ Ntheura sorani umoyo kuti muŵe ŵamoyo,+ imwe na ŵana ŵinu.+ 20 Mutemwe Yehova Chiuta winu,+ mupulikire mazgu ghake, na kudemelera kwa iyo,+ pakuti ndiyo umoyo winu kweniso ndiyo wamumukhalikani nyengo yitali mu charu icho Yehova wakalapa kuti wapenge ŵasekuru ŵinu, Abrahamu, Yisake, na Yakhobe.”+
31 Mozesi wakafuma na kuŵaphalira Ŵaisrayeli wose mazgu agha, 2 wakati kwa iwo: “Muhanya uno nili na vyaka 120.+ Nilutilirenge yayi kumulongozgani,* chifukwa Yehova waniphalira kuti: ‘Iwe wambukenge yayi Yorodani uyu.’+ 3 Yehova Chiuta winu ndiyo wadangirenge panthazi pinu, waparanyenge mitundu yose iyi pamaso pinu, ndipo imwe mwamuyichimbizga.+ Joshuwa ndiyo wamulongozganinge pakwambuka,+ nga umo Yehova wayowoyera. 4 Yehova wamuŵachitira nga umo wakachitira na Sihoni+ na Ogi,+ mathemba gha Ŵaamori, na charu chawo, apo wakaŵaparanya.+ 5 Yehova wamumuthereskerani, ndipo imwe mukaŵachitire kuyana na dango lose ilo namupani.+ 6 Khwimani mtima na kuŵa ŵankhongono.+ Mungatenthemanga chara pamaso pawo nesi kuŵawopa,+ chifukwa Yehova Chiuta winu ndiyo wakwenda namwe. Wamumugwenthani yayi panji kumusidani.”+
7 Penepapo Mozesi wakachema Joshuwa, wakati kwa iyo pamaso pa Israyeli yose: “Khwima mtima na kuŵa wankhongono+ chifukwa ndiwe wamunjizga ŵanthu aŵa mu charu icho Yehova wakalapa ku ŵasekuru ŵawo kuti wachipelekenge kwa iwo, ndipo iwe wamuŵapa kuŵa chiharo chawo.+ 8 Yehova ndiyo wakwenda panthazi pako, waŵenge nawe.+ Wakugwenthenge yayi nesi kukusida. Ungawopanga yayi panji kutenthema.”+
9 Mozesi wakalemba Dango ili+ na kulipeleka ku ŵasembe,* Ŵalevi, awo ŵakuyegha likasa la phangano la Yehova, na ku ŵalara wose ŵa Israyeli. 10 Mozesi wakaŵaphalira kuti: “Paumaliro wa vyaka vinkhondi na viŵiri, pa nyengo yakwimikika ya chaka cha kufwatulira,+ pa Chiphikiro cha Visakasa,+ 11 para Israyeli yose wiza pamaso pa Yehova+ Chiuta winu ku malo agho wamusora, mukaŵazgenge Dango ili kuti Israyeli yose wapulike.+ 12 Wunganyani ŵanthu,+ ŵanalume, ŵanakazi, ŵana, na mulendo uyo wakukhala mu misumba* yinu kuti ŵapulike na kusambira kumopa Yehova Chiuta winu na kupwelelera kuchita mazgu ghose gha Dango ili. 13 Ndipo ŵana ŵawo awo ŵandalimanye Dango ili ŵamupulika+ na kusambira kumopa Yehova Chiuta winu mazuŵa ghose agho mwamukhalira mu charu icho mukwambukira Yorodani kukachipoka kuŵa chinu.”+
14 Yehova wakati kwa Mozesi: “Wona, nyengo yakuti ufwire yili pafupi.+ Chema Joshuwa, ndipo mwize* mu chihema chakukumanamo, mwakuti nimwimike.”+ Ntheura Mozesi na Joshuwa ŵakaluta na kuwonekera mu chihema chakukumanamo. 15 Penepapo Yehova wakawoneka pa chihema mu mzati wa bingu, ndipo mzati wa bingu ukimilira pa mulyango wa chihema.+
16 Sono Yehova wakati kwa Mozesi: “Wona, sono uli pafupi kufwa.* Ndipo ŵanthu aŵa ŵamwamba kuchita uzaghali na ŵachiuta ŵachilendo awo ŵamuŵazingilizga mu charu icho ŵakuya.+ Ŵamunileka+ na kuswa phangano lane ilo nachita nawo.+ 17 Pa nyengo iyo, ukali wane wamugolera pa iwo,+ namuŵasida+ na kubisa chisko chane kwa iwo+ m’paka ŵamare. Para masoka na visuzgo vinandi viza pa iwo,+ ŵamuti: ‘Asi masoka agha ghatiwira chifukwa chakuti Chiuta withu wafumapo pakati pithu?’+ 18 Kweni mu zuŵa ilo namubisa chisko chane chifukwa cha uheni wose uwo ŵachita pakuzgokera ku ŵachiuta ŵanyake.+
19 “Sono lemba sumu iyi+ na kuŵasambizga Ŵaisrayeli.+ Ŵayisambire* mwakuti sumu iyi yiŵe kaboni wane kwimikana na Ŵaisrayeli.+ 20 Para naŵanjizga mu charu icho nkhalapa ku ŵasekuru ŵawo,+ charu icho mukwenda mkaka na uchi,+ ndipo iwo ŵarya, ŵakhuta na kututuŵa,*+ ŵamuzgokera ku ŵachiuta ŵanyake na kuŵateŵetera, ŵamuniyuyura na kuswa phangano lane.+ 21 Para masoka na visuzgo vinandi vyaŵawira,+ sumu iyi yamuŵa kaboni kwa iwo, (pakuti ŵana ŵawo ŵamuyiluwa chara), chifukwa nkhumanya kale maghanoghano agho ŵali nagho+ nangauli nindaŵanjizge mu charu icho nalapa.”
22 Ntheura pa zuŵa lira Mozesi wakalemba sumu iyi na kusambizga Ŵaisrayeli.
23 Penepapo iyo* wakimika Joshuwa+ mwana wa Nuni, wakati: “Khwima mtima na kuŵa wankhongono,+ chifukwa ndiwe wamunjizga Ŵaisrayeli mu charu icho nkhalapa kwa iwo,+ ndipo niŵenge nawe.”
24 Mozesi wakati wamalizga waka kulemba mazgu ghose gha Dango ili mu buku,+ 25 wakaphalira Ŵalevi awo ŵakuyegha likasa la phangano la Yehova kuti: 26 “Torani buku ili la Dango,+ muliŵike mumphepete mwa likasa+ la phangano la Yehova Chiuta winu ndipo lamuŵa nga ni kaboni kwimikana namwe. 27 Nkhumanya makora kuti ndimwe ŵakugaluka+ na ŵasingo yinonono.*+ Apo ine nichali wamoyo ndipo mwagalukiranga nthena Yehova, kasi para nafwa kuŵenge wuli? 28 Muniwunganyire ŵalara wose ŵa mafuko ghinu na ŵakuru ŵinu kuti niyowoye mazgu agha mu makutu ghawo, ndipo nicheme mtambo na charu chapasi kuŵakhalira ukaboni.+ 29 Nkhumanya makora kuti para nafwa muchitenge viheni+ na kupatukako ku nthowa iyo namuphalirani. Ndipo soka lamumuwirani nadi+ mu mazuŵa ghakunthazi chifukwa mwamuchita icho ntchiheni mu maso gha Yehova na kumukwiyiska na milimo ya mawoko ghinu.”
30 Ntheura Mozesi wakayowoya mazgu ghose gha sumu iyi mu makutu gha mpingo wose wa Ŵaisrayeli, kwamba pakwamba m’paka paumaliro:+
32 “Pulikizgani machanya mwe, niyowoye.
Charu chapasi chipulike mazgu gha mulomo wane.
2 Ulongozgi wane uwenge nga ni vula,
Mazgu ghane ghanthonyenge nga ni jumi,
Nga ni vula yamswera pa utheka
Kweniso nga ni vula yikuru pa vyakumera.
3 Nipharazgenge zina la Yehova.+
Kuyowoya vya ukuru wa Chiuta withu.+
5 Iwo ndiwo ŵachita uheni.+
Mbana ŵake chara, chilema ntchawo.+
Iwo ni muwiro wakubendera na wakunyongoloka.+
Asi ni Dada winu uyo wakamulengani,+
Mweneuyo wakamupangani na kumukhozgani?
7 Kumbukani mazuŵa ghakale,
Ghanaghanirani vyaka vya miwiro yakumanyuma.
Fumbani ŵawiskemwe, ŵamuphalirani.+
Ŵalara ŵinu, ndipo ŵamumanyiskaninge.
8 Para Wapachanya Nkhanira wakapa mitundu chiharo chawo,+
Apo wakapatura ŵana ŵa Adamu,* yumoza ku munyake,+
Wakaŵika mphaka za ŵanthu+
Kuyana na unandi wa ŵana ŵa Israyeli.+
11 Nga umo nombo yikusunkhunyira chivwimbo chake,
Kukupizga pa twana twake,
Kutandawura mapapindo ghake, na kutwankha,
Kutunyamura pa mapapindo ghake,+
12 Yehova yekha wakalutilira kumulongozga,*+
Pamoza nayo pakaŵavya chiuta wachilendo.+
Wakamulera na uchi wa mu jalawe,
Na mafuta kufuma pa libwe la gwaa!
14 Mkaka wakukhoma wa ng’ombe na mkaka wa miskambo
Pamoza na mberere ziwemi chomene,
Mberere zanalume za ku Bashani, na ŵapepe
Pamoza na tirigu muwemi chomene.+
Mukamwa vinyo la mujwere* wa mpheska.
15 Yeshuruni* wakati watutuŵa, wakagaluka na kufumapo.
Watutuŵa, wazgoka mukhomi na wakujintcha.+
Ntheura wakasida Chiuta, uyo wakamupanga,+
Na kupepura Jalawe la chiponosko chake.
17 Ŵakapelekanga sembe ku viŵanda, kwa Chiuta chara,+
Ku ŵachiuta awo ŵakaŵamanya chara,
Ŵaphya awo ŵiza sonosono,
Ku ŵachiuta awo ŵasekuru ŵinu ŵakaŵamanya chara.
19 Yehova wakati wawona ichi, wakaŵakana,+
Chifukwa chakuti ŵana ŵake ŵanalume na ŵanakazi ŵakamukwiyiska.
20 Ntheura wakati: ‘Nibisenge chisko chane kwa iwo,+
Niwone ivyo viŵachitikirenge.
Nane nimuchitiskaninge kuti muŵe na sanji na awo kuti mbanthu chara.+
Niŵakwiyiskenge na mtundu uzeleza.+
22 Pakuti ukali wane wabuska moto+
Uwo uwotchenge m’paka kusi ku Dindi,*+
Ndipo umyangurenge charu chapasi na vipasi vyake
Uwotchenge malufura gha mapiri.
23 Nisazgirengeko masoka ghawo.
Mivi yane nimalirenge pa iwo.
Namutuma mino gha vikoko pa iwo,+
Na mata ghakali gha vyamoyo vyakukhwaŵa mu fuvu.
25 Kuwaro ŵamumara na lupanga,+
Mukati muli chitenthe,+
Ku ŵanyamata na ŵamwali,
Bonda na munthu wambuha wuwo.+
26 Mphanyi nkhati: “Namuŵambininiska,
Namuwuskapo chikumbukiro chawo pakati pa ŵanthu.”
27 Kuŵenge kuti nkhopa yayi ivyo mulwani wangayowoya,+
Chifukwa awo ŵakupindikana nane ŵangaghanaghanira panyake,+
Ŵangati: “Tatonda chifukwa cha nkhongono zithu,+
Ni Yehova yayi uyo wachita vyose ivi.”
29 Ŵaŵenge ŵavinjeru,+ mphanyi ŵangulangurukapo.+
Mphanyi ŵangughanaghanira ivyo viŵawirenge.+
30 Kasi munthu yumoza wangachimbizga wuli ŵanthu 1,000,
Ŵanthu ŵaŵiri kuchimbizga 10,000?+
Vingachitika yayi kwambura kuti Jalawe lawo laŵaguliska+
Yehova waŵapeleka.
32 Pakuti mpheska zawo ni mpheska za ku Sodomu
Kufuma mu minda ya ku Gomora.+
Mpheska zawo ni mpheska zapoyizoni,
Makhunje ghawo ngakuŵaŵa.+
33 Vinyo lawo ni mata ghakali gha njoka
Poyizoni mukali wa njoka ya nyachikho.
34 Asi ivi vili kusungika na ine,
Vyajalirika mu nthamba yane?+
35 Nduzga ni zane, na chilango,+
Pa nyengo yakutemeka para lundi lawo lakhuŵara,+
Pakuti zuŵa la soka lawo lili pafupi,
Icho chikuŵalindilira chizenge luŵiro.’
36 Pakuti Yehova weruzgenge ŵanthu ŵake,+
Kweni wachitirenge chitima ŵateŵeti ŵake,+
Para wawona kuti nkhongono zawo zamara
Kuti awo ŵakhalapo mbambura wovwiri na ŵakulopwa.
37 Penepapo watenge: ‘Kasi ŵachiuta ŵawo ŵali nkhu,+
Jalawe ilo ŵakabisamamo,
38 Awo ŵakaryanga mafuta gha sembe zawo,
Kumwa vinyo la sembe zawo za chakumwa?+
Ŵawuke pera na kumuwovwirani.
Lekani ŵazgoke malo ghinu ghakuponerako.
Nkhukoma na kupa umoyo.+
40 Pakuti nkhutumphuskira woko lane kuchanya,
Nkhulapa kuti: “Nadi pano, umo niliri wamoyo muyirayira,”+
41 Para nanora lupanga lwane ng’azing’azi,
Ndipo woko lane lanozgeka kweruzga,+
Niwezgenge nduzga pa ŵalwani ŵane+
Na kupeleka chilango pa awo ŵakunitinkha.
42 Niloŵezgenge mivi yane na ndopa
Ndopa za ŵakukomeka na ŵakukoleka,
Lupanga lwane lutyawurenge nyama
Pamoza na mitu ya ŵalongozgi ŵa mulwani.’
43 Kondwani, imwe mitundu pamoza na ŵanthu ŵake,+
Pakuti wawezgerenge ndopa za ŵateŵeti ŵake,+
Wawezgenge nduzga pa ŵalwani ŵake+
Na kuphepiskira* charu cha ŵanthu ŵake.”
44 Ntheura Mozesi wakiza na kuyowoya mwakukwezga mazgu ghose gha sumu iyi mu makutu gha ŵanthu,+ iyo pamoza na Hosheya*+ mwana wa Nuni. 45 Mozesi wakati wamara kuyowoya mazgu ghose agha ku Ŵaisrayeli wose, 46 wakati kwa iwo: “Sungilirani mazgu ghose agho nkhumuchenjezgani muhanya uno,+ mwakuti mukaŵaphalire ŵana ŵinu kuchita mwakupwelelera mazgu ghose gha Dango ili.+ 47 Mungatenge mazgu agha ngawakawaka yayi, kweni mbumoyo winu.+ Para mukupulikira mazgu agha mwamukhala nyengo yitali mu charu icho mukwambukira Yorodani kukachipoka kuŵa chinu.”
48 Pa zuŵa lenelira, Yehova wakayowoya na Mozesi kuti: 49 “Kwelera mu phiri ili la Abarimu,+ Phiri la Nebo,+ ilo lili mu charu cha Mowabu, icho chikuthyana na Yeriko. Ulaŵiske charu cha Kenani, icho nkhupeleka ku Ŵaisrayeli kuŵa chawo.+ 50 Iwe wamufwira pachanya pa phiri ilo uli pafupi kukwera. Wamutolekera ku ŵanthu ŵakwako,* nga umo mukuru wako Aroni wakafwira pa Phiri la Hore+ na kutolekera ku ŵanthu ŵakwake. 51 Chifukwa ntchakuti imwe mwaŵaŵiri mukagomezgeka yayi kwa ine pakati pa Ŵaisrayeli pa maji gha Meriba+ ku Kadeshi mu mapopa gha Zini. Kweniso chifukwa chakuti mukanituŵiska yayi pamaso pa Ŵaisrayeli.+ 52 Charu wamuchiwonera patali, kweni iwe wamunjiramo yayi mu charu icho nkhupeleka ku Ŵaisrayeli.”+
33 Ili ni thumbiko ilo Mozesi, munthu wa Chiuta waunenesko, wakapeleka ku Ŵaisrayeli pambere wandafwe.+ 2 Iyo wakati:
“Yehova, wakafuma ku Sinayi,+
Wakaŵalira pa iwo kufuma ku Seyiri.
Wakawoneka mu uchindami mu chigaŵa cha mapiri cha Parani,+
Wakaŵa pamoza na ŵatuŵa vikwi na vikwi,+
Ŵankhondo ŵake ŵakaŵa ku woko lake lamalyero.+
5 Wakazgoka themba mu Yeshuruni,*+
Apo ŵakuru ŵa ŵanthu ŵakawungana pamoza,+
Pamoza na mafuko ghose gha Israyeli.+
7 Wakayowoya thumbiko ili pa Yuda:+
“Pulikani, mwe Yehova, lizgu la Yuda,+
Mumuwezgere ku ŵanthu ŵakwake.
8 Pa Levi wakati:+
Uyo mukalimbana nayo pa maji gha Meriba,+
9 Munthu uyo wakayowoya kwa awiske na anyina kuti: ‘Nkhughanaghanako vya imwe chara.’
Nanga mbabali ŵake wakaŵa nawo na ntchito chara,+
Wakasulako ŵana ŵakubaba yekha.
Pakuti ŵakapulikira mazgu ghinu,
Ŵakasungilira phangano linu.+
11 Mwe Yehova, tumbikani nkhongono zake,
Kondwani na mulimo wa mawoko ghake.
Tekenyurani malundi* gha awo ŵakumuwukira,
Mwakuti awo ŵakumutinkha ŵaleke kuwukaso.”
12 Pa Benjamini wakati:+
“Wakutemweka wa Yehova wakhale na iyo mwakufwasa,
Apo wakumubenekelera zuŵa lose,
Wakhalenge pakati pa viŵegha vyake.”
13 Pa Yosefe wakati:+
“Charu chake chitumbikike na Yehova+
Na vinthu viwemi vyakufuma kuchanya
Jumi na maji ghakufuma mu mbwiwi zapasi,+
14 Na vinthu viwemi vyakufuma ku dazi,
Vipambi viwemi mwezi uliwose,+
15 Na vinthu viwemi chomene vyakufuma ku mapiri ghakale,*+
Vinthu viwemi vya mu tumapiri twamuyirayira,
16 Vinthu viwemi vya charu chapasi na ivyo vilimo,+
Pamoza na kuzomerezgeka na uyo wakukhala mu chivwati cha minga.+
Vize pa mutu wa Yosefe
Pa luwombo lwa uyo wapatulika ku ŵabali ŵake.+
17 Uchindami wake uli nga ng’ombe yanalume yakwamba kubabika,
Masengwe ghake ni masengwe gha ng’ombe yamuthondo.*
Na igho wazamukantchizga ŵanthu
Kuya nawo wose ku vigoti vya charu chapasi.
Iwo ni vikwi makumi ghanandi gha Efurayimu,+
Ndipo ni vikwi vya Manase.”
18 Pa Zebuloni wakati:+
“Sekelera, we Zebuloni, para ukufuma,
Na iwe Isakara, mu mahema ghako.+
19 Ŵachemerenge ŵanthu ku mapiri.
Ŵapelekenge sembe za urunji.
Pakuti ŵatorengepo usambazi* unandi wa mu nyanja
Na chuma chakubisika cha mu mchenga.”
20 Pa Gadi wakati:+
“Watumbikike uyo wakusanuzga mphaka za Gadi.+
Wakugona nga ni nkhalamu,
Wakunozgeka kuzwatura woko na luwombo pa mutu.
Ŵakuru ŵa ŵanthu ŵamuwungana pamoza.
Wamufiska urunji wa Yehova
Na cheruzgo chake pa Israyeli.”
22 Pa Dani wakati:+
“Dani ni mwana wa nkhalamu.+
Wazamuzuntha kufuma ku Bashani.”+
23 Pa Nafutali wakati:+
“Nafutali wazomerezgeka, wakhorwa
Wafuluka na thumbiko la Yehova.
Poka chigaŵa cha kumanjiliro gha dazi na kumwera kuŵa chako.”
24 Pa Asheri wakati:+
“Wakutumbikika na ŵana ŵanandi ni Asheri.
Mphanyi watemweka na ŵabali ŵake,
Wabizge* malundi ghake mu mafuta.
26 Kulije uyo wangayana na Chiuta waunenesko+ wa Yeshuruni,+
Uyo wakwenda kujumpha mtambo kuti wakovwire
Uyo wakwenda pa mabingu mu ukuru wake.+
27 Chiuta ni malo ghakubisamamo kwamba kale chomene,+
Mawoko ghake ghamuyirayira ghali kusi kwa iwe.+
28 Israyeli wamukhala mwakufwasa,
Mbwiwi ya Yakhobe yamupatulika,
Mu charu cha mbuto na vinyo liphya,+
Icho mtambo wake wamunthonya jumi.+
29 Wakukondwa ndiwe, Israyeli!+
Kasi waliko munyake wakuyana na iwe,+
Ŵanthu awo ŵakuponoskeka na Yehova,+
Chiskango chakumuvikilirani,+
Na lupanga lukuru?
34 Mozesi wakafuma mu vidika vya Mowabu, wakakwera Phiri la Nebo,+ pachanya pa Pisiga,+ kuthyana na Yeriko.+ Ndipo Yehova wakamulongora charu chose, kwamba ku Giliyadi m’paka ku Dani,+ 2 Nafutali yose, charu cha Efurayimu na Manase, charu chose cha Yuda m’paka ku nyanja ya kumanjiliro gha dazi,*+ 3 Negebu,+ Chigaŵa cha Yorodani,+ na chidika cha Yeriko, msumba wa makuni gha mikama, m’paka ku Zowari.+
4 Yehova wakati kwa iyo: “Ichi ni charu icho nkhalapa kwa Abrahamu, Yisake, na Yakhobe, kuti: ‘Nizamuchipeleka ku mphapu* yako.’+ Nati uchiwone waka na maso ghako, kweni wambukirengeko chara.”+
5 Ntheura Mozesi muteŵeti wa Yehova wakafwira mwenemura mu charu cha Mowabu, nga umo Yehova wakayowoyera.+ 6 Wakamusunga mu dambo, mu charu cha Mowabu pafupi na Beti-peyori, kweni palije munthu nanga njumoza uyo wakumanya apo pali dindi lake m’paka sono.+ 7 Mozesi wakafwa na vyaka 120.+ Maso ghake ghakafwa yayi, ndipo nkhongono zake zikamara chara. 8 Ŵaisrayeli ŵakamulira Mozesi mu vidika vya Mowabu kwa mazuŵa 30.+ Ndipo mazuŵa gha kulira na kutengelera Mozesi ghakamara.
9 Joshuwa mwana wa Nuni wakazura na mzimu wa vinjeru chifukwa Mozesi wakaŵika woko lake pa iyo.+ Ŵaisrayeli wose ŵakamba kumupulikira ndipo ŵakachita nga umo Yehova wakamuphalilira Mozesi.+ 10 Kweni mu Israyeli mukawukaso ntchimi yinyake yayi yakuyana na Mozesi,+ uyo Yehova wakamanyana nayo chisko na chisko.+ 11 Wakachita vimanyikwiro vyose na minthondwe ivyo Yehova wakamutuma kuti wachite kwa Farawo mu charu cha Eguputo, ku ŵateŵeti ŵake wose, na charu chake chose,+ 12 pamoza na woko lankhongono na nkhongono zakofya izo Mozesi wakalongora pamaso pa Ŵaisrayeli wose.+
Mazgu gheneko, “ŵana ŵa Israyeli.”
Apa ŵakwenera kuti ŵakunena mapiri gha Lebanoni.
Mazgu gheneko, “mbuto.”
Mazgu gheneko, “ŵasongonoska mitima yithu.”
Mazgu gheneko, “fikepo.”
Pangayowoyekaso kuti, “Chiuta wamukhozga.”
Panji kuti, “Mungaŵatendekanga yayi.”
Mazgu ghanyake, “kutendeka; kwavya.”
Ndiko kuti, Kirete.
Panji kuti, “ŵaŵenge na vyakuŵinya nga vya pakubaba.”
Panji kuti, “Bokosi lake.”
Mkono umoza ukuyana na masentimita 44.5. Wonani Vyakusazgirapo B14.
Kung’anamura kuti, “Mizi Yamahema ya Yayiri.”
Ndiko kuti, Nyanja Yakufwa.
Mazgu gheneko, “m’paka pakatikati pa mtambo.”
Mazgu gheneko, “Mazgu Khumi.”
Panji kuti, “ŵanthu ŵa chiharo chake.”
Panji kuti, “viyezgo.”
Mazgu gheneko, “mbuto.”
Ndiko kuti, Nyanja Yamchere, panji kuti, Nyanja Yakufwa.
Panji kuti, “kwimikana nane.” Mazgu gheneko, “pamaso pane.”
Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
Mazgu gheneko, “vipata vyako.”
Mazgu gheneko, “mazgu.”
Panji kuti, “ughawerezge; ughadinde; ughajikimizge.”
Mazgu gheneko, “pakati pa maso ghako.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
Mazgu gheneko, “wamutumbika chipambi cha nthumbo zinu.”
Mazgu gheneko, “Mukamire.”
Panji kuti, “viyezgo.”
Mazgu gheneko, “ŵa singo yinonono.”
Panji kuti, “mpingo.”
Panji kuti, “chikozgo chakusongonora.”
Mazgu gheneko, “mbasingo yinonono.”
Panji kuti, “kakusongonora.”
Panji kuti, “ntchiharo chinu.”
Panji kuti, “bokosi.”
Mazgu gheneko, “Mazgu Khumi.”
Panji kuti, “mpingo.”
Mazgu ghanyake, “musofi.”
Mazgu gheneko, “mukotore nkhanda ya mitima yinu.”
Panji kuti, “wambura wiske.”
Panji kuti, “m’paka muhanya uno.”
Mazgu gheneko, “mbuto.”
Mazgu gheneko, “ine namumupani,” kung’anamura Chiuta.
Mazgu gheneko, “pakati pa maso ghinu.”
Ndiko kuti, Nyanja Yikuru, Nyanja ya Meditereniyani
Panji kuti, “mukapeleke.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “icho wakuwona kuti ntchakwenelera.”
Mazgu gheneko, “mu vipata vinu.”
Mazgu gheneko, “mu vipata vinu vyose.”
Mazgu gheneko, “mu vipata vinu.”
Mazgu gheneko, “mu vipata vinu.”
Mazgu gheneko, “mu vipata vinu.”
Panji kuti, “munyako uyo wali nga ni umoyo wako.”
Mazgu gheneko, “pakati pa maso ghinu.”
Panji kuti, “Tuvibenene.”
Mazgu gheneko, “vipata vinu.”
Panji kuti, “chilichose icho umoyo winu wamupemphani.”
Panji kuti, “wambura wiske.”
Mazgu gheneko, “mtima wako ungamupanga.”
Mazgu gheneko, “vipata vyako.”
Wonani Vyakusazgirapo B15.
Mazgu gheneko, “vipata vinu.”
Panji kuti, “wambura wiske.”
Mazgu gheneko, “mu vipata vinu vyose.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “ukaboni.”
Mazgu ghanyake, “ŵasofi.”
Panji kuti, “mupukutu.”
Mazgu ghanyake, “Ŵasofi.”
“Mukhono,” ni lundi lakunthazi la chinyama. Mazgu ghanyake, “chiwoko.”
Mazgu ghanyake, “njegheyeghe.”
Ndiko kuti, malo agho Yehova wasora kuti ŵanthu ŵasoperengeko.
Panji kuti, “mpingo.”
Mazgu ghanyake, “musofi.”
Mazgu ghanyake, “wafikira.”
Panji kuti, “walopweske mitima ya ŵabali ŵake.”
“Thokazi,” nkhang’ombe kachoko kanakazi. Mazgu ghanyake, “lirama.”
Mazgu gheneko, “ŵanakazi ŵaŵiri, yumoza wakutemweka ndipo munyake wakutinkhika.”
“Nkharye,” ni munthu wakusotoka.
Panji kuti, “wakumupata.”
Panji kuti, “wakumupata.”
Shekele limoza likuyana na magiramu 11.4. Wonani Vyakusazgirapo B14.
Mazgu ghanyake, “wafikirika.”
Mazgu ghanyake, “wakufikirika.”
Mazgu gheneko, “kubenekura chakuvwara cha awiske.”
Panji kuti, “chakufipiska chilichose yayi.”
Ndiko kuti, chimbuzi.
Mazgu ghenecho, “ntcheŵe.”
Mazgu ghanyake, “kwipha.”
Mazgu ghanyake, “chikwanja; chisengero.”
Panji kuti, “wamupata.”
“Lwara,” ni libwe ilo ŵakusilirapo vinthu nga ni malezi. “Mwanasko,” ni libwe lichoko ilo ŵakusilira vinthu ivi.
Lizgu Lachihebere ilo apa lang’anamulika kuti “vyoni,” likung’anamura vinandi. Lingang’anamura matenda ghanyake gha pa thupi agho ghakwambukira. Lingang’anamuraso matenda ghanyake agho ghakusangika mu malaya na mu nyumba.
Mazgu gheneko, “vipata vinu.”
Panji kuti, “wambura wiske.”
Mazgu ghanyake, “ntchinda.”
Mazgu ghanyake, “nkhwaŵira; nkhwato.”
Wonani Vyakusazgirapo B14.
Mazgu ghanyake, “musofi.”
Pangayowoyekaso kuti, “wakumara ntchito.”
Panji kuti, “wambura wiske.”
Mazgu gheneko, “vipata vinu.”
Panji kuti, “kughaphaka utoto utuŵa.”
Panji kuti, “kughaphaka utoto utuŵa.”
Panji kuti, “chikozgo chakusongonora.”
Panji kuti, “Viŵe ntheura.”
Panji kuti, “wambura wiske.”
Mazgu gheneko, “wabenura chakuvwara cha awiske.”
Mazgu ghanyake, “wakukhazga.”
Panji kuti, “watimbe.”
Mazgu gheneko, “vipambi vya nthumbo zinu.”
Mazgu gheneko, “vipambi vya nthumbo zinu.”
“Lutumbo,” ni nthenda iyo yikufumiska thumbo kwakupatukira.
Mazgu ghanyake, “mwamufikira.”
Mazgu gheneko, “chinthanguni.”
Mazgu gheneko, “vipambi vya nthumbo yinu.”
Mazgu ghanyake, “chaukuru.”
Panji kuti, “viyezgo.”
“Nkhalikali,” ntchinthu chakuŵaŵa nkhankhankha.
Mazgu gheneko, “chakuthilirika makora pamoza na chakomira.”
Mazgu gheneko, “wakaŵapa yayi.”
Mazgu gheneko, “wamukotora.”
Mazgu gheneko, “kufuma na kunjira.”
Mazgu ghanyake, “ŵasofi.”
Mazgu gheneko, “vipata vinu.”
Panji kuti, “mwimilire mu malo ghinu.”
Mazgu gheneko, “kugona na ŵasekuru ŵako.”
Mazgu gheneko, “Uyiŵike mu milomo yawo.”
Panji kuti, “ndipo vinthu vyaŵayendera makora.”
Apa wakwenera kuti ni Chiuta.
Panji kuti, “ŵamtafu.”
Pangayowoyekaso kuti, “fuko la ŵanthu.”
“Mboni,” nkhanthu kafipa ako kakuwoneka mukati mu jiso.
Ndiko kuti, Yakhobe.
Mazgu gheneko, “ndopa za.”
Kung’anamura kuti, “Wakunyoloka.” Ni zina lantchindi la Israyeli.
Panji kuti, “Ŵanichitiska sanji.”
Panji kuti, “Sheole,” ndiko kuti, malaro. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Pangayowoyekaso kuti, “mtundu uwo ukukhumba yayi kupulika ulongozgi.”
Panji kuti, “kutozga.”
Zina lapakwamba la Joshuwa. Zina lakuti Hosheya likung’anamura kuti, “Kuponoskeka na Ya; Ya Waponoska.”
Mazgu agha ghakung’anamura kuti wamufwa.
Kung’anamura kuti, “Wakunyoloka.” Ni zina lantchindi la Israyeli.
Panji kuti, “ghalimbana na.”
Mazgu gheneko, “ku mphuno zinu.”
Panji kuti, “viwuno.”
Pangayowoyekaso kuti, “mapiri ghakumafumiro gha dazi.”
Ng’ombe iyi yikakozganangako na njati.
Mazgu gheneko, “ŵawonkhenge usambazi unandi.”
Panji kuti, “Wageze.”
Mazgu gheneko, “Nkhongono zako zamuŵa nga ni mazuŵa ghako.”
Pangayowoyekaso kuti, “malo ghawo ghapachanya.”
Ndiko kuti, Nyanja Yikuru, Nyanja ya Meditereniyani.
Mazgu gheneko, “mbuto.”